Đánh giá chức năng nhận thức ở bệnh nhân động kinh

Chia sẻ: ViHani2711 ViHani2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết xác định tỉ lệ và các yếu tố liên quan gây suy giảm nhận thức ở bệnh nhân động kinh. Suy giảm chức năng nhận thức là thường gặp ở bệnh nhân động kinh, các yếu tố liên quan gồm tuổi, nhóm tuổi, tần suất cơn giật và sử dụng thuốc phenobarbital.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá chức năng nhận thức ở bệnh nhân động kinh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG NHẬN THỨC Ở BỆNH NHÂN ĐỘNG KINH Phạm Thành Lũy*, Cao Phi Phong** TÓM TẮT Mở đầu: Động kinh là một rối loạn thần kinh thường gặp. Suy giảm chức năng nhận thức góp phần làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh động kinh, ảnh hưởng sự phát triển trí tuệ ở trẻ em, chức năng và chất lượng cuộc sống của người lớn. Mục tiêu nghiên cứu: Xác định tỉ lệ và các yếu tố liên quan gây suy giảm nhận thức ở bệnh nhân động kinh Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang được thực hiện trên những bệnh nhân động kinh ≥ 18 tuổi được điều trị động kinh tại Trung tâm y tế Thành Phố Cà Mau. Đối tượng tham gia nghiên cứu được phỏng vấn và khám lâm sàng. Nhận thức được đánh giá theo thang điểm MoCA (Montreal cognitive assessment). Kết quả: Nghiên cứu gồm 201 bệnh nhân, tuổi trung bình là 39,33 (±15,05), điểm MoCA trung bình là 19,26 (±8,98). So với người động kinh không suy giảm nhận thức, người động kinh có suy giảm nhận thức có điểm trung bình các lĩnh vực nhận thức theo MoCA đều thấp hơn (p< 0,001). Tỉ lệ suy giảm nhận thức chung là 61,19%. Các yếu tố liên quan suy giảm nhận thức bao gồm tuổi, nhóm tuổi khởi phát động kinh, tần suất cơn động kinh và sử dụng thuốc phenobarbital (p < 0,05). Kết luận: Suy giảm chức năng nhận thức là thường gặp ở bệnh nhân động kinh, các yếu tố liên quan gồm tuổi, nhóm tuổi, tần suất cơn giật và sử dụng thuốc phenobarbital. Từ khóa: Động kinh, suy giảm nhận thức, các yếu tố ảnh hưởng ABSTRACT ASSESSING COGNITIVE FUNCTION IN EPILEPTIC PATIENTS Pham Thanh Luy, Cao Phi Phong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 1- 2018: 231 - 237 Background: Epilepsy is a common neurological disorder, Cognitive impairment significantly increases epileptic severity, affect intellectual development of children and Function and quality of life of adults. Objective: To identify the prevalence of cognitive impairment and associated factors with cognitive impairment in epileptic patients. Methods: An observational cross-sectional study was conducted on patients aged 18 years and over who were treated at Ca Mau Health center. Eligible participants were clinically examined and interviewed. Patients’ cognitions were assessed using MoCA (Montreal Cognitive assessment). Results: A sample of 201 patients were recruited. The mean age was 39.33 (± 15.05). MoCA’s mean score was 19.26 ± 8.98. Compared to epileptic patients without cognitive impairment, those with cognitive impairments had lower scores in MoCA (p < 0.001). The prevalence of cognitive impairment was 61.19%. Age, age of onset, frequency of seizures and phenobarbital use were associated with cognitive impairment (< 0.05). Conclusion: Cognitive impairment is frequent in epileptic patients. Associated factors with cognitive impairment were age, age of onset, frequency of seizure and phenobarbital use. Keywords: epilepsy, cognitive impairment, influencing factors * BV. Tỉnh Cà Mau  Bộ môn Thần Kinh. Đại Học Y Dược TP. HCM Tác giả liên lạc: BS. Phạm Thành Lũy Email: luyphambvcm@gmail.com ĐT: 0939959664 Chuyên Đề Nội Khoa 237 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 ĐẶT VẤN ĐỀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Động kinh là một rối loạn thần kinh thường Dân số mục tiêu và dân số chọn mẫu gồm gặp, ước tính chiếm khoảng 1% dân số(16). Đặc những bệnh nhân động kinh ≥ 18 tuổi được quản trưng để xác định động kinh là cơn động kinh lý và điều trị động kinh tại Trung tâm y tế khởi phát đột ngột và có xu hướng lặp lại, ngoài (TTYT) TP. Cà Mau. Thời gian từ tháng 1 năm cơn động kinh thì người bệnh còn phải gánh chịu 2017 đến tháng 4 năm 2017. Loại trừ các đối nhiều hậu quả khác, trong đó suy giảm chức năng tượng đã có sa sút trí tuệ trước động kinh, chậm nhận thức là biểu hiện thường gặp góp phần quan phát triển tâm thần từ nhỏ, khiếm thị và mù chữ. trọng làm tăng gánh nặng của bệnh động kinh. Nghiên cứu mô tả cắt ngang, các biến số thu Suy giảm chức năng nhận thức thoáng qua là biểu thập trong nghiên cứu bao gồm: tuổi, giới, nơi cư hiện của rối loạn chức năng não trong cơn động trú, nghề nghiệp, trình độ học vấn, tiền sử bệnh, kinh hoặc giữa cơn động kinh, tuy nhiên suy giảm tuổi khởi phát cơn động kinh, loại cơn động chức năng nhận thức có thể là hậu quả thứ phát kinh, tần số cơn giật, loại thuốc và số thuốc đang của động kinh mãn tính, ảnh hưởng đến nhiều điều trị, thời gian điều trị. lĩnh vực nhận thức như : chú ý, trí nhớ, ngôn ngữ, Bệnh nhân (BN) phù hợp với tiêu chuẩn chức năng điều hành(9). Những hậu quả này đôi chọn mẫu sẽ được tiến hành phỏng vấn và khám khi còn nặng nề hơn chính bản thân cơn động lâm sàng, thu thập các biến số, sau đó đánh giá kinh, làm giảm chất lượng cuộc sống của người chức năng nhận thức qua thang điểm MoCA. bệnh, mặc dù nguyên nhân chính xác gây suy Các biến số định tính được mô tả bằng tần số và giảm nhận thức trong động kinh còn chưa được tỉ lệ phần trăm, các biến định lượng được mô tả hiểu rỏ, nhưng có ba yếu tố liên quan là nguyên bằng giá trị trung bình và độ lệch chuẩn. Xét mối nhân gây động kinh, yếu tố liên quan lâm sàng liên quan giữa các biến số dịch tễ, biến số lâm cơn động kinh và can thiệp điều trị cũng được sàng cơn động kinh và điều trị với thang điểm xem là yếu tố góp phần quan trọng, trong đó MoCA bằng kiểm định chi bình phương, so sánh thuốc chống động kinh được xem là phương điểm trung bình các lĩnh vực nhận thức giữa pháp điều trị chủ yếu nhưng thuốc chống động người động kinh nhận thức bình thường và kinh ngoài việc kiểm soát cơn động kinh cũng ảnh giảm nhận thức bằng kiểm định t, phân tích hồi hưởng lên quá trình nhận thức(3). Nhận biết các qui logistic mối liên quan dịch tễ, lâm sàng cơn yếu tố trên là rất quan trọng trong quản lý bệnh động kinh và điều trị với suy giảm nhận thức động kinh nhưng thực tế hiện nay bác sỉ điều trị (SGNT), độ mạnh mối liên quan được đánh giá động kinh chỉ nhằm mục đích kiểm soát cơn động qua tỉ số chênh (OR) với giá trị p < 0,05 được xem kinh chưa quan tâm đánh giá chức năng nhận là có ý nghĩa thống kê, xử dụng phần mềm thức. Để cải thiện và quản lý người bệnh động thống kê STATA 12.0. kinh được tốt hơn thì đánh giá chức năng nhận KẾT QUẢ thức là một nhu cầu thực sự cần thiết. Từ những Tỉ lệ suy giảm nhận thức đánh giá bằng thang lý do trên chúng tôi thực hiện nghiên cứu này điểm MoCA ở bệnh nhân động kinh ≥ 18 tuổi nhằm các mục tiêu sau: tại TP. Cà Mau 1. Xác định tỉ lệ suy giảm nhận thức bằng Mẫu nghiên cứu của chúng tôi gồm 201 bệnh thang điểm MoCA ở bệnh nhân động kinh tại nhân có tuổi trung bình 39,33±15,02 nhóm tuổi có TP. Cà Mau. bệnh nhân chiếm đa số 18-40 tuổi, 115 nam 2. Xác định mối liên quan giữa suy giảm (57,2%) 86 nữ (42,8%), 114 BN có cơn động kinh nhận thức với các yếu tố dịch tễ, lâm sàng, và toàn thể nguyên phát (56,72%), 12 BN có cơn điều trị ở bệnh nhân động kinh. động kinh cục bộ đơn giản (5,97%), 14 BN cơn 238 Chuyên Đề Nội Khoa Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học động kinh cục bộ phức tạp (6,97%), 61 BN cơn trình độ học vấn, nhóm có trình độ học vấn càng động kinh toàn thể thứ phát (30,34%). Tỉ lệ suy thấp nguy cơ SGNT càng cao. nhóm BN lao giảm nhận thức chung theo đánh giá thang điểm động chân tay và thất nghiệp nguy cơ SGNT cao MoCA là 61,19%. hơn nhóm lao động trí óc (Bảng 1). Liên quan giữa đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và Yếu tố lâm sàng cơn động kinh điều trị với suy giảm nhận thức ở bệnh nhân Tần suất cơn, tuổi khởi phát, thời gian bệnh động kinh tỉ lệ nghịch với SGNT. Tần suất cơn trung bình Yếu tố dịch tễ và cơn dày, tuổi khởi phát cơn càng nhỏ và Thời Nhóm tuổi có tỉ lệ SGNT cao nhất là nhóm gian bệnh càng dài thì tỉ lệ SGNT càng tăng 41-60 và trên 60, nhóm tuổi có tỉ lệ SGNT thấp (Bảng 2). nhất là 18-40. Nguy cơ SGNT tỉ lệ nghịch với Bảng 1: Đặc điểm của mẫu nghiên cứu ở người bị động kinh giữa hai nhóm suy giảm nhận thức và có nhận thức bình thường (n=201) Suy giảm nhận thức Nhận thức bình thường Yếu tố dịch tễ Giá trị p (MoCA < 26) (n=123) (MoCA ≥26) (n=78) 18-40 67 (54,47%) 56 (45,53%) Nhóm tuổi 41-60 41 (71,93%) 16 (28,07%) 0,049 >60 15 (71,43%) 6 (28,57%) Nam 67 (58,26%) 48 (41,74%) Giới 0,328 Nữ 56 (65,12%) 30 (34,88%) Thành thị 65 (57,02%) 49 (42,98%) Nơi cư trú 0,164 Nông thôn 58 (66,67%) 29 (33,33%) Cấp 1 95 (92,23) 8 (7,77%) Trình độ Cấp 2 23 (39,66%) 35 (60,34%)