Đánh giá điều trị dị dạng mạch máu bẩm sinh ở người lớn trong 6 năm (2005‐2010)

Chia sẻ: Trần Thị Hạnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu nhằm đúc kết những hình ảnh lâm sàng và hiệu quả của các phương thức can thiệp kết hợp trong điều trị u máu và dị dạng mạch máu trong 6 năm tại Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá điều trị dị dạng mạch máu bẩm sinh ở người lớn trong 6 năm (2005‐2010)

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 Nghiên cứu Y học ĐÁNH GIÁ ĐIỀU TRỊ DỊ DẠNG MẠCH MÁU BẨM SINH Ở NGƯỜI LỚN TRONG 6 NĂM (2005‐2010) Nguyễn Công Minh* TÓM TẮT Đặt vấn đề ‐ Mục tiêu: Mục tiêu điều trị u máu trẻ em là làm giảm sự phát triển, thu nhỏ các u to, các u cản trỏ chức năng sinh tồn. “U máu” tồn tại đến tuổi trưởng thành là loại hỗn hợp hoặc thuộc các loại dị dạng mạch máu là chính. Vì vậy phương pháp điều trị phải linh động nhằm gia tăng hiệu quả và giảm đi các nguy cơ trong trị liệu. Mục đích nghiên cứu nhằm đúc kết những hình ảnh lâm sàng và hiệu quả của các phương thức can thiệp kết hợp trong điều trị u máu và dị dạng mạch máu trong 6 năm tại Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương. Phương pháp nghiên cứu: Trên 554 bệnh nhân u máu và dị dạng mạch máu nhập viện tại hai trung tâm Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương. Đa số, 95% (528 bệnh nhân) là sang thương ngoài da. Trong đó 58% là nữ và 42%, nam. Tuổi trung bình là 28,5. Hầu hết được chỉ định điều trị kết hợp trước khi phẫu thuật. Chỉ có 13% (67 bệnh nhân) được phẫu thuật thì đầu tại khoa Ngoại Lồng ngực‐ Mạch máu của chúng tôi. Tất cả bệnh nhân được theo dõi trên 2 năm. Kết quả: Trong số những bệnh nhân được chỉ định can thiệp chích xơ, thuyên tắc mạch hoặc laser liệu pháp: 6 BN trở lại phẫu thuật sau khi sang thương thu nhỏ và khu trú, cắt trọn cho kết quả tốt. 67 trường hợp dị dạng mạch máu bẩm sinh ở ngoài da được phẫu thuật thì đầu: mổ lấy trọn các sang thương nhỏ hơn 3 cm đơn độc cho kết quả tuyệt vời. Phẫu thuật các sang thương nhiều chỗ, lan tỏa hoặc lớn hơn 3 cm, kết quả không tốt. Không có tử vong sau mổ. Biến chứng sau mổ chiếm 11,9% (8 bệnh nhân chảy máu sau mổ và 1 phải đoạn chi). Theo dõi hơn 2 năm sau mổ, 18% tái phát, mà đại đa số là các dị dạng mạch máu lan tỏa trong cơ. Kết luận: Chỉ định mổ dị dạng mạch máu tồn tại ở người lớn có thể triệt để hoặc không triệt để tùy thuộc vào sang thương. Chiến lược trị liệu thường là các phương thức can thiệp từng bước giản đơn và lập lại. nhiều lần. Với sang thương đơn độc và nhỏ hơn 3 cm, chỉ định phẫu thuật cho kết quả tốt.Với sang thương lớn hơn 3 cm, lan rộng hoặc ăn sâu trong cơ, can thiệp kết hợp với chích xơ, gây thuyên tắc hoặc quang đông laser rồi mới phẫu thuật, sẽ hiệu quả hơn. Từ khóa: Dị dạng mạch máu bẩm sinh ở người trưởng thành; U máu và dị dạng mạch máu; Phẫu thuật u máu và dị dạng mạch máu. ABSTRACT APPRECIATION OF THE THERAPY OF ADULTE CONGENITAL VASCULAR MALFORMATIONS (CVM) DURING 6 YEARS (2005‐2010) Nguyen Cong Minh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 3 ‐ 2013: 53 ‐ 60 Background ‐ Objectives: The goal of treatment of infantile hemangioma should be to stop proliferation, speed up regression of the large hemangiomas and prevent vital functional problems. “Hemangioma” remained in the adult are the mixed types or the true vascular malformations, therefore, the therapeutic approach should be flexible to maximize the benefits and reduce the risks of the treatment. The purpose of the study was reviewed the clinical profile with the effect of the multiple interventions in the treatment of theses lesions in adult patients at * Bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương, Bộ môn Ngoại Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch. Tác giả liên lạc: PGS.TS. Nguyễn Công Minh Email: bscongminh@gmail.com ĐT: 0903732399 Hội nghị Khoa Học Kỹ thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 53 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 Cho Ray and Trung Vuong hospitals. Method: 554 patients with hemangiomas and vascular malformations that were admitted at two centers (Chơ Rây and Trung Vuong hospitals), during 6 years (2006‐2010): The majority (528 patients, 95%) is the cutaneous lesions. In these patients: 58%, females, 42% male. The Mean age: 28,5; Most of them are combined treatment before operation. There are only 13% (67patients) primary operated patients in our services. All patients were follow‐up more than 2 years. Results: In the patients for indication of sclerotherapy, embolisation and Laser therapy, there are only 6 patients that return for secondary surgical excision, all of them were good. Sixty eight primary operated cutaneous lesions: The removed operation of the lesions unique, under 3 cm, are perfect; The surgical outcomes of the multifocal or diffused lesions, upper 3 cm, are worse. None died. Postop‐ complications were 11,9%: 8 hemorrhage and 1 amputation postoperative. Eleven patients (16%), which diffused lesions in the muscles, were residive after 18 months follow‐up. Conclusion: The removal of the adult congenital vascular malformation may or may not be radical and depend on the lesions of patients. A strategy indication often based on multiple interventions for each single step of treatment. For the small and lesions unique (< 3 cm), surgery is popular technique with good result. The lesions more than 3 cm, diffused or infiltrated through the deep muscles, the outcomes are better.if there are combined scherotherapy, embolisation or laser photocoagulation techniques before surgery. Keywords: The adult congenital vascular malformations (CVM); Hemangioma and vascular malformations. Vascular tumors and vascular malformations. Surgical treatment the congenital vascular malformations. ĐẶT VẤN ĐỀ ‐ U máu trẻ em là những sang thương có nguồn gốc từ sự tăng sinh tế bào nội mô, là hậu quả của hiện tượng ʺgia tăng hoạt động gián phânʺ, đặc trưng bởi các pha nhân đôi và sinh sản, nên có thể thoái triển và trên thực tế, hơn 90% các trường hợp thoái triển tự nhiên(4,15,21). ‐ Dị dạng mạch máu: là những sang thương do sự biến hình và sự đảo lộn cấu trúc bình thường của nội mô gây nên. Dị dạng mạch máu mang tính bền vững về mặt tế bào học, do đó không thoái triển(4,17). ‐ “U mạch máu” còn tồn tại đến tuổi trưởng thành hầu hết là dị dạng mạch máu hoặc u máu kết hợp với dị dạng mạch máu, được gọi chung là “dị dạng mạch máu bẩm sinh” (congenital vascular malformations: CVM)(6,8,21) Đánh giá kết quả điều trị dị dạng mạch máu bẩm sinh tồn tại trên người trưởng thành tại BV Chợ Rẫy và BV Cấp cứu Trưng Vương là mục tiêu của công trình. 54 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ‐ PHƯƠNG PHÁP Thiết kế nghiên cứu Thử nghiệm lâm sàng, không đối chứng. Đối tượng nghiên cứu Công trình chỉ khảo sát các dị dạng mạch máu bẩm sinh ở ngoài da. Bệnh nhân trong tình trạng ổn định, không có biến chứng cấp cứu. Bệnh nhân được chọn mổ thì đầu là các sang thương nông, khu trú, có thể cắt lấy trọn. Các sang thương phức tạp đều được chuyển chích xơ, thuyên tắc hoặc laser liệu pháp trước. Khi sang thương khu trú mới phẫu thuật cắt lấy sau cùng. Thời gian nghiên cứu Trong 6 năm (01/2005‐12/2010): Phương pháp nghiên cứu Chẩn đoán: với sang thương đơn độc, nhỏ, nông chỉ có lâm sàng và siêu âm. Với sang thương phức tạp, thêm cộng hưởng có cản từ Hội nghị Khoa Học Kỹ thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 hoặc CT Scan đa lớp cắt. Tất cả đều được chẩn đoán mô học sau mổ. Đánh giá kết quả: 64% (291 BN/ 455 BN) được theo dõi sau điều trị can thiệp kết hợp: các BN được gửi đi can thiệp đều hài lòng với kết quả đạt được sau chích xơ, bơm tắc. Chỉ có 6 BN trở lại phẫu thuật khi u đã khu trú. Với BN sau mổ: TỐT: hiệu quả triệt để, không tái phát, không biến chứng và tai biến, không còn triệu chứng như trước mổ. XẤU: tái phát, có biến chứng sau mổ, vẫn còn triệu chứng như trước mổ hoặc phải đoạn chi. Nghiên cứu Y học Tuổi và giới tính NHÓM TUỔI Nam < 15 t 9 15-25 t 91 26-35 t 63 36-45 t 29 46-55 t 14 56-65 t 12 66-75 t 3 > 75 t 0 TS 221 (42%) Nữ 28 125 67 43 24 8 6 6 307 (58%) TỔNG SỐ (%) 37 216 (41%) 130 (25%) 72 (14%) 38 20 9 6 528 BN nhỏ nhất là 5 tuổi và cao nhất là 82 tuổi. Tuổi trung bình là 29 tuổi. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Chiếm đa số thuộc nhóm tuổi 15‐25, chiếm 41%. Kế tiếp đến tuổi 26‐35 tuổi, chiếm 25%. 461/528 dị dạng mạch máu bầm sinh được chuyển đến các trung tâm can thiệp mạch gây thuyên tắc, chích xơ hoặc Laser liệp pháp trước khi phẫu thuật. Vì là bệnh viện người lớn, do đó chúng tôi chỉ nhận hầu hết là bệnh nhân ở tuổi trưởng thành. 67/528 được phẫu thuật thì đầu và 6 BN trở lại phẫu thuật thì sau, tại 2 trung tâm. Phân bố các sang thương được mổ Tuổi 6 BN được phẫu thuật sau các phương pháp can thiệp: đều ở chi trên. Tuổi trung bình 28,5 ± 9,65 tuổi (5‐82 tuổi). Đỉnh cao từ 15‐45, chiếm tỷ lệ 80%. Nữ nhiều hơn nam (58% so với 42%). 67 BN được phẫu thuật thì đầu: Giới tính Nữ nhiều hơn nam (58% so với 42%). ‐ Chi trên 31 bệnh nhân, chiếm 46%. ‐ Chi dưới 25 bệnh nhân, chiếm 37%. Tỷ lệ và phân bố trên người ‐ Thân mình 11 BN, chiếm 17%, trong đó sang thương ở vùng lưng chiếm đa số (9/11). Trên 528 dị dạng mạch máu bẩm sinh ở ngoài da: Chúng tôi không có phẫu thuật các sang thương vùng đầu mặt cổ. Vùng đầu mặt 130 chiếm 24,5% u máu ngoài da (130/528). Lâm sàng lúc nhập viện Họng‐Miệng S 73 chiếm 14% u máu ngoài da (73/528). Trong 67 sang thương chỉ định mổ thì đầu: ‐ 5 BN có triệu chứng đau, căn tức tại sang tại sang thương và đều là các sang thương lan tỏa ăn sâu trong cơ gây triệu chứng chèn ép (5/16 bệnh nhân). Vùng cổ da (24/528). 24 chiếm 4,5% u máu ngoài Chi trên da (137/528). 137 chiếm 26% u máu ngoài Thân mình (48/528). 48 chiếm 9% u máu ngoài da ‐ 62 BN còn lại, không có biểu hiện lâm sàng, (không có triệu chứng dò động tĩnh mạch…) không biến chứng. Tất cả có chỉ định mổ vì lý do thẫm mỹ, chiếm tỷ lệ 93%. Chi dưới da (116/528). 116 chiếm 22% u máu ngoài Hội nghị Khoa Học Kỹ thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 55 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 Nghiên cứu Y học Chẩn đoán xác định ‐ Tất cả đươc làm siêu âm mạch máu tầm soát tại chỗ. ‐ Chúng tôi có 16 bệnh nhân có sang thương lan tỏa, được chụp DSA. tĩnh mạch, dị dạng động tĩnh mạch, dị dạng bạch mạch…). 31 bệnh nhân (42,5%): dị dạng mạch máu là chính, đa số thuộc loại hỗn hợp. Theo dõi ‐ tử vong và biến chứng KẾT QUẢ 73 BN được mổ tại 2 trung tâm: Kết quả phẫu thuật và kích thước khối “dị dạng mạch máu” • Không có bệnh nhân tử vong. 6 BN được phẫu thuật sau cùng đều cho kết quả mỹ mãn: tốt. 67 BN được phẫu thuật kỳ đầu cho KQ: KÍCH THƯỚC KHỐI U < 3cm (N= 48) > 3 cm (N= 19) TS= 67 TỐT 48 (100%) 6 (32%) 54 XẤU 0 13 (68%) 13 • Biến chứng: 8 bệnh nhân, chiếm 11% số bệnh nhân phẫu thuật. 7 BN chảy máu sau mổ (4 phải can thiệp lại, 3 băng ép tự cầm), 1 bệnh nhân phải đoạn chi. Có 4 bệnh nhân có sang thương ở lưng gây chảy máu khó cầm, phải khâu túm tạm, kết quả giải phẫu bệnh là sang thương dị dạng mạch máu mà dị dạng bạch huyết là chủ yếu. ‐ 48 sang thương 3cm: 6 sang thương có kích thước 3‐5 cm, còn khu trú, không ăn sâu vào trong cơ, kết quả sau mổ tốt (chiếm 32%). 68% còn lại, kết quả xấu và tái phát. (P