intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đánh giá hiệu quả điều trị hormon GH ở trẻ chậm tăng trưởng chiều cao do thiếu hormon GH tại Bệnh viện Nhi Đồng 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST
Báo xấu
3
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá hiệu quả điều trị hormon GH và yếu tố liên quan hiệu quả điều trị ở trẻ chậm tăng trưởng chiều cao do thiếu hormon GH tại bệnh viện Nhi Đồng 2 từ tháng 01/2015 đến tháng 12/2022.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá hiệu quả điều trị hormon GH ở trẻ chậm tăng trưởng chiều cao do thiếu hormon GH tại Bệnh viện Nhi Đồng 2

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 540 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ HORMON GH Ở TRẺ CHẬM TĂNG TRƯỞNG CHIỀU CAO DO THIẾU HORMON GH TẠI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2 Nguyễn Hải Yến1, Hoàng Thị Diễm Thúy1, Huỳnh Thị Vũ Quỳnh2,3, Nguyễn Thị Thu Ngân2 TÓM TẮT 9 thực - tuổi xương giảm. Nồng độ IGF-1 tăng. Đặt vấn đề: Trẻ chậm tăng trưởng do thiếu Không có tác dụng không mong muốn. Tuổi hormon GH không điều trị sẽ có chất lượng cuộc xương, tuổi điều trị, thời gian xuất hiện triệu sống giảm, nguy cơ mắc rối loạn chuyển hóa. chứng tương quan nghịch với tốc độ tăng chiều Hiện nghiên cứu chưa nhiều, chưa đánh giá được cao trong năm đầu. hiệu quả, tác dụng phụ, yếu tố ảnh hưởng điều Kết luận: Điều trị thiếu hormon GH có hiệu trị. quả, điều trị càng sớm, hiệu quả tăng chiều cao Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả điều trị hormon càng tốt. GH và yếu tố liên quan hiệu quả điều trị ở trẻ Từ khóa: chậm tăng trưởng chiều cao, thiếu chậm tăng trưởng chiều cao do thiếu hormon GH hormon GH. tại bệnh viện Nhi Đồng 2 từ tháng 01/2015 đến tháng 12/2022. SUMMARY Phương pháp nghiên cứu: Báo cáo hàng EFFECT OF GROWTH HORMONE loạt ca. THERAPY ON HEIGHT IN CHILDREN Kết quả: 44 trẻ chậm tăng chiều cao do thiếu WITH GROWTH HORMONE hormon GH. Tỉ số nam : nữ: 2,4 : 1,0, tuổi trung DEFICIENCY AT CHILDREN'S vị là 10. SD chiều cao trước điều trị -2,2 SD. HOSPITAL 2 Trung vị tốc độ tăng chiều cao 2 cm/năm (-3,6 Objectives: To describe clinical feature, SD). 82% thiếu hormon hoàn toàn, 65,7% IGF-1 laboratory indexes, outcomes of patients with dưới -2 SD, chênh lệch tuổi xương - tuổi thực 3 growth hormone deficiency (GHD) treated with tuổi, 34,1% MRI sọ não bất thường. Tốc độ tăng rhGH and factors affecting the height velocity chiều cao nhiều nhất trong năm đầu điều trị (10,5 response at Children’s Hospital 2 from January cm/năm), SD chiều cao tăng. Chênh lệch tuổi 2015 to December 2022. Method: A case series study. Results: There were 44 patients with GHD. 1 Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch Male: female ratio: 2.4: 1.0, median age was 10 2 Khoa Thận - Nội tiết – Bệnh viện Nhi Đồng 2 years old. Height SD before treatment: -2.2 SD. 3 Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh Median height growth rate was 2 cm/year (-3.6 Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Hải Yến SD). 82% patients had complete hormone ĐT: 0908878258 deficiency, 65.7% IGF-1 was below -2 SD, Email: yennguyen6991@gmail.com difference between chronological ages and bone Ngày nhận bài: 10/6/2024 ages (CA-BA) was 3 years, 34.1% brain MRI Ngày phản biện khoa học: 17/6/2024 was abnormal. Dramatically increased height Ngày duyệt bài: 27/6/2024 73
  2. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT MỞ RỘNG - BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2 LẦN THỨ 31 NĂM 2024 velocity: 10,5 cm in the first year, height SD do thiếu hormon GH tại bệnh viện Nhi Đồng increased, CA-BA decreased, IGF-1 levels 2 từ tháng 01/2015 đến tháng 12/2022. increased. There was no side effects. A significantly negative correlation was seen II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU between first year change in height and bone age, Thiết kế nghiên cứu chronological age at initiation, timing of onset of Nghiên cứu báo cáo hàng loạt ca. symptom. Đối tượng nghiên cứu Conclusion: Treatment of growth hormone Tất cả các bệnh nhân được chẩn đoán deficiency is effective. The earlier initiation of thiếu hormon tăng trưởng và điều trị tại bệnh GH treatment in children with GHD, the better viện Nhi Đồng 2 trong thời gian từ tháng improvement of their height velocity 01/2015 đến tháng 12/2022. Keywords: Short stature, growth hormone Cỡ mẫu: Lấy trọn. deficiency. Tiêu chuẩn chọn mẫu Trẻ được chẩn đoán thiếu hormon tăng I. ĐẶT VẤN ĐỀ trưởng (1) và được điều trị thiếu hormon tăng Trẻ tầm vóc thấp hay chậm tăng trưởng trưởng bằng hormon GH tái tổ hợp. chiều cao khi chiều cao nhỏ hơn -2SD hoặc (1) Tiêu chuẩn chẩn đoán thiếu hormon nhỏ hơn 2,3 bách phân vị.6 Thiếu hormon tăng trưởng: Dựa trên hướng dẫn của Hội các GH xảy ra khi tuyến yên trẻ không sản xuất nhà nội tiết lâm sàng Hoa Kỳ năm 20032 và đủ hormon. Thiếu hụt này có thể là đơn Hội Nội tiết Nhi khoa Hoa Kỳ3: thuần hoặc phối hợp. Tỷ lệ mắc bệnh dao Theo phác đồ Bệnh viện Nhi đồng 2, bệnh động ở các nước khác nhau trong các báo nhân được chẩn đoán thiếu hụt hormon tăng cáo, trung bình từ 1/3500 – 1/4000.10 Trẻ trưởng khi thỏa các tiêu chuẩn lâm sàng và chậm tăng trưởng do thiếu hormon GH, nếu cận lâm sàng sau1: không được điều trị, trẻ sẽ có chất lượng - Lâm sàng: Một trong các tiêu chuẩn cuộc sống giảm và đối mặt với nguy cơ mắc sau: các rối loạn chuyển hóa. Cụ thể, nếu không + Trẻ có chiều cao dưới - 2,5 SD so với được điều trị, chiều cao khi trưởng thành ở quần thể cùng tuổi, cùng giới. trẻ nam chỉ đạt 134 – 146 cm, ở trẻ nữ là 128 + Trẻ có chiều cao từ - 2,5 SD đến - 2 SD – 134 cm.15 và tốc độ tăng trưởng chiều cao dưới - 1 SD Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm trong vòng 1 năm. Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt việc sử dụng + Trong trường hợp không có tầm vóc hormon GH tái tổ hợp trong điều trị chậm thấp (chiều cao lớn hơn - 2 SD) nhưng tốc độ tăng trưởng do thiếu GH từ năm 1985. Tại tăng trưởng chiều cao dưới - 2 SD trong Việt Nam các nghiên cứu hiện chưa đủ vòng 1 năm hoặc dưới - 1,5 SD trong vòng 2 nhiều, chưa đánh giá được hiệu quả, theo dõi năm. tác dụng phụ của điều trị GH, các yếu tố ảnh + Chiều cao dự báo dưới -1,5 SD so với hưởng hiệu quả điều trị. Mục tiêu nghiên cứu chiều cao trung bình của bố mẹ. chúng tôi nhằm đánh giá hiệu quả điều trị + Dấu hiệu lâm sàng của tổn thương nội hormon GH và các yếu tố liên quan đến hiệu sọ, thiếu hụt hormon khác của tuyến yên quả điều trị ở trẻ chậm tăng trưởng chiều cao 74
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 540 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 như: hạ glucose máu, vàng da kéo dài, dương Pearson. Sự tương quan giữa biến số định vật nhỏ ở trẻ sơ sinh. tính nhiều giá trị với biến định lượng được - Cận lâm sàng: khảo sát bằng phân tích phương sai hoặc test + Nồng độ IGF-1 dưới -2 SD so với quần phi tham số. Sự khác biệt được coi là có ý thể bình thường cùng tuổi và giới. nghĩa thống kê khi p < 0,05. + XQ tuổi xương nhỏ hơn so với tuổi thực. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU + Kết quả hai nghiệm pháp kích thích Từ tháng 01/2015 đến tháng 12/2022, có GH không đáp ứng: là tiêu chuẩn vàng trong 44 bệnh nhi thỏa tiêu chuẩn nghiên cứu của việc quyết định điều trị hormon GH. chúng tôi. Nghiên cứu của chúng tôi lấy ngưỡng giá Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm trị nồng độ đỉnh GH trong nghiệm pháp kích sàng trước điều trị thích dưới 6,6 ng/ml là không đáp ứng, theo Về đặc điểm dịch tễ, tỉ lệ nam và nữ lần phác đồ của Bệnh viện Nhi Đồng 2.1 lượt là 70,5% (31 trẻ) và 29,5% (13 trẻ), tỉ số Phương pháp thu thập số liệu nam:nữ = 2,4 : 1,0. Tuổi trung vị của trẻ Từ phòng khám ngoại trú Nội tiết của chậm tăng trưởng chiều cao do thiếu hormon bệnh viện Nhi Đồng 2, mượn tất cả các hồ sơ GH trong nghiên cứu của chúng tôi là 10 tuổi tái khám bệnh Thiếu hormon tăng trưởng, từ (KTPV 6,8 – 11 tuổi). Tuổi nhỏ nhất là 4 đó chọn ra hồ sơ thỏa các tiêu chuẩn chọn tuổi, lớn nhất là 14 tuổi. Chúng tôi không ghi vào và tiêu chuẩn loại trừ để đưa vào danh nhận trường hợp nào có tiền căn biến cố sanh sách nghiên cứu. ngạt, u não, xuất huyết não vùng tuyến yên. Phương pháp xử lí số liệu Thời gian trung vị từ khi xuất hiện triệu Xử lí số liệu bằng phần mềm SPSS 20.0. chứng đến khi trẻ được chẩn đoán là 2 năm Thống kê mô tả: Biến số định tính được (KTPV 1,8 – 3 năm), thời gian ngắn nhất là 1 trình bày dưới dạng tần số hoặc tỉ lệ. Biến số năm và dài nhất là 7 năm từ khi xuất hiện định lượng trình bày bằng số trung bình và triệu chứng đến khi trẻ được chẩn đoán. Đặc độ lệch chuẩn nếu phân phối chuẩn, trung vị điểm lâm sàng trước điều trị được trình bày ở và khoảng tứ vị nếu phân phối không chuẩn. bảng 1. Trong đó, chiều cao trung vị của trẻ Sự tương quan giữa các biến số định tính tại thời điểm chẩn đoán là 120,0 cm (KTPV được khảo sát bằng phép kiểm chi bình 109,4 – 124 cm), trung vị SD chiều cao trước phương. So sánh các biến số định lượng tại điều trị là -2,2 SD (KTPV -3,5 – -2 SD), các thời điểm trước điều trị và sau điều trị trung vị tốc độ tăng chiều cao là 2 cm/năm. thuốc sử dụng mô hình ảnh hưởng hỗn hợp Chúng tôi cũng ghi nhận đa số trẻ có BMI tuyến tính với phép đo lặp lại (mixed-effect trong khoảng bình thường và thừa cân - béo model repeated measure). Sự tương quan phì (cùng chiếm 45%), trong khi tỉ lệ trẻ suy giữa 2 đặc tính định lượng được khảo sát dinh dưỡng là 10%. bằng hồi quy tuyến tính và tương quan 75
  4. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT MỞ RỘNG - BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2 LẦN THỨ 31 NĂM 2024 Bảng 1. Đặc điểm lâm sàng trước điều trị Khoảng tứ phân vị Đặc điểm Nhỏ nhất Lớn nhất Trung vị 25-75 Cân nặng (kg) (n=44) 9,5 60,0 25,3 20,0 – 32,0 SD cân nặng (n=44) -6,6 2,2 -0,52 -2,5 – 0 Chiều cao (cm) (n=44) 73,0 145,0 120,0 109,4 – 124 SD chiều cao (n=44) -7,1 -0,8 -2,2 -3,5 – -2 Tốc độ tăng chiều cao 0,0 5,5 2,0 1,5 – 3 (cm/năm) (n=31) SD tốc độ tăng chiều cao (n=24) -6,7 -1,6 -3,6 -3,64 – -3 BMI 12,9 28,5 18,8 16,4 – 21 Các đặc điểm cận lâm sàng trước điều trị ca. Có 65,7% trẻ có IGF-1 dưới -2 SD, trẻ có cũng ghi nhận , trung vị nồng độ GH nền là IGF-1 từ -2 đến -1 SD chiếm 31,4% và chỉ 0,2 ng/ml (KTPV 0,1 – 0,6 ng/ml), trung vị có 1 trẻ có IGF-1 trên -1 SD. Chênh lệch tuổi nồng độ IGF-1 là 76,1 ng/ml (KTPV 27,1 – xương và tuổi thực trung vị là 3,0 tuổi 129,5 ng/ml). Trong 44 trường hợp được (KTPV 2,0 – 4,0 tuổi), trong đó trường hợp chẩn đoán thiếu hormon GH, có 36 ca thiếu chênh lệch nhiều nhất là 8,0 tuổi, nhỏ nhất là hormon GH hoàn toàn (đỉnh GH sau nghiệm 1,0 tuổi. Tỉ lệ phần trăm trẻ thiếu hormon pháp kích thích dưới 3,3 ng/ml), chiếm 82%. GH có MRI sọ não bất thường là 34,1%. Các Trẻ thiếu hormon GH một phần (đỉnh GH bất thường trên MRI sọ não được trình bày ở sau nghiệm pháp kích thích từ 3,3 – 6,6 biểu đồ 1. ng/ml) có 8 trường hợp, chiếm 18% tổng số Biểu đồ 1. Bất thường trên MRI sọ não ở trẻ thiếu hormon GH (n=44) 76
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 540 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Tỉ lệ phần trăm trẻ thiếu hormon GH có trung vị là 2,3 năm (KTPV 2,0 – 4,0 năm). bất thường tuyến nội tiết khác đi kèm là Liều điều trị trung bình tại thời điểm kết thúc 25%. Các bất thường tuyến nội tiết kèm theo nghiên cứu là 35,8 ± 5,6 mcg/kg/ngày. bao gồm: suy thượng thận trung ương, suy Hiệu quả quá trình điều trị lên đặc điểm giáp trung ương, thiểu sản cơ quan sinh dục, lâm sàng ghi nhận chiều cao trung bình tăng đái tháo nhạt trung ương. Trong đó suy dần sau mỗi năm điều trị, sau năm đầu đạt thượng thận và suy giáp trung ương là 2 bất 126,8 ± 15,9 cm, năm 2 đạt 134,6 ± 16,5 cm thường tuyến nội tiết kèm theo nhất (cùng và 3 năm tiếp theo lần lượt là 141,2 ± 12,2 chiếm 18,2%). cm, 146,4 ±12,0 cm và 153,7 ± 7,0 cm. Hiệu Kết quả điều trị quả điều trị lên tốc độ tăng chiều cao và SD Thời gian điều trị ngắn nhất là 0,7 năm (8 chiều cao qua từng năm được trình bày qua tháng), dài nhất là 7 năm. Thời gian điều trị các biểu đồ 2 và 3 Biểu đồ 2. Đặc điểm SD chiều cao qua từng năm điều trị * p < 0,05 với mô hình ảnh hưởng hỗn hợp tuyến tính với phép đo lặp lại (mixed-effect moderepeated measure) Biểu đồ 3. Đặc điểm tốc độ tăng chiều cao qua từng năm điều trị * p < 0,05 với mô hình ảnh hưởng hỗn hợp tuyến tính với phép đo lặp lại (mixed-effect model repeated measure) 77
  6. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT MỞ RỘNG - BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2 LẦN THỨ 31 NĂM 2024 Quá trình điều trị cũng mang lại hiệu quả SD. Chênh lệch tuổi thực - tuổi xương được đến đặc điểm cận lâm sàng. Nồng độ IGF-1 rút ngắn dần qua từng năm. Trước điều trị, tăng dần qua các năm điều trị. Trước điều trị, trung bình tuổi thực hơn tuổi xương 3,0 tuổi. nồng độ IGF-1 trung bình là 76,1 ng/ml. Sau Sau điều trị, tuổi xương ngày càng bắt kịp mỗi năm IGF-1 tăng dần và đạt 434,8 ng/ml tuổi thật với chênh lệch giảm dần còn 0,5 sau 5 năm điều trị, không còn trẻ nào có IGF- tuổi sau 5 năm điều trị (biểu đồ 4). 1 < -2 SD, 50% trẻ có nồng độ IGF-1 trên -1 Biểu đồ 4. Đặc điểm chênh lệch tuổi xương và tuổi thật từng năm điều trị * p < 0,05 với mô hình ảnh hưởng hỗn xương đùi, vẹo cột sống, tăng đường huyết, hợp tuyến tính với phép đo lặp lại (mixed- suy giáp, viêm tụy, tăng sản tuyến vú. effect model repeated measure) Các yếu tố liên quan đến hiệu quả tăng Nghiên cứu không ghi nhận các tác dụng chiều cao sau năm đầu điều trị không mong muốn như: đau đầu, trượt chỏm Bảng 2. Mối tương quan giữa tuổi bắt đầu điều trị, thời gian xuất hiện triệu chứng, SD chiều cao và hiệu quả tăng chiều cao trong năm đầu điều trị Yếu tố Thời gian xuất hiện SD chiều cao trước Tuổi bắt đầu điều trị triệu chứng điều trị Chiều cao n r p n r p n r p Tăng chiều cao 42 - 0,308* 0,047 33 - 0,394* 0,023 42 0,031* 0,847 trong năm 1 Tăng SD chiều - 42 - 0,414* 0,006 33 - 0,137* 0,446 42 0,263 cao trong năm 1 0,177* Tăng SD tốc độ tăng chiều cao 23 - 0,785* 0,000 22 - 0,239* 0,284 23 0,195* 0,347 trong năm 1 * Hệ số tương quan r Spearman cho 2 biến không tuân theo quy luật chuẩn 78
  7. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 540 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Trong các yếu tố lâm sàng, có mối tương quan tuyến tính nghịch biến giữa tuổi bắt đầu điều trị, thời gian xuất hiện triệu chứng và tốc độ tăng chiều cao, tăng SD chiều cao, tăng SD tốc độ tăng chiều cao trong năm đầu điều trị. Tuổi bắt đầu điều trị càng thấp, trẻ được điều trị càng sớm, tốc độ tăng trưởng chiều cao trong năm đầu càng cao (r < 0 với p < 0,05). Bảng 3. Mối tương quan giữa các yếu tố cận lâm sàng trước điều trị và hiệu quả tăng chiều cao trong năm đầu điều trị Yếu tố Tuổi xương trước Nồng độ IGF-1trước Nồng độ GH đỉnh điều trị điều trị Chiều cao n r p n r p n r p Tăng chiều cao 40 - 0,080* 0,625 31 - 0,286* 0,119 31 - 0,110* 0,495 trong năm 1 Tăng SD chiều 40 - 0,309* 0,05 31 - 0,279* 0,128 31 - 0,156* 0,331 cao trong năm 1 Tăng SD tốc độ tăng chiều cao 23 - 0,633* 0,001 19 - 0,050* 0,840 23 - 0,072* 0,743 trong năm 1 * Hệ số tương quan r Spearman cho 2 biến không tuân theo quy luật chuẩn Trong các yếu tố cận lâm sàng, có mối nhận trường hợp nào có tiền căn biến cố sanh tương quan tuyến tính nghịch biến giữa tuổi ngạt, u não, xuất huyết não vùng tuyến yên. xương trước điều trị và tốc độ tăng SD chiều Trong nghiên cứu báo cáo ca của tác giả Vũ cao, tăng SD tốc độ tăng chiều cao trong năm Chí Dũng4 (2021), tác giả cũng không ghi đầu điều trị. Tuổi xương bắt đầu điều trị càng nhận tiền căn sanh ngạt hay biến cố sau sanh. thấp, chiều cao sau một năm điều trị cải thiện Nghiên cứu của chúng tôi ghi nhận chiều càng tốt (p < 0,05). cao trung vị của trẻ tại thời điểm chẩn đoán là 120,0 cm (KTPV 109,4 – 124 cm), trung IV. BÀN LUẬN vị SD chiều cao trước điều trị là -2,2 (KTPV Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm -3,5 – -2). Kết quả này cũng tương tự nghiên sàng trước điều trị cứu của tác giá Ling Hou9 (2023) và nghiên Về đặc điểm dịch tễ, tỉ lệ trẻ nam nhiều cứu của tác giả Min Jae Kang11 (2019) trên hơn trẻ nữ trong mẫu nghiên cứu của chúng dân số Hàn Quốc. Tại nghiên cứu của chúng tôi, với tỉ số nam : nữ là 2,4 : 1,0. Đa số các tôi, trung vị cân nặng của trẻ là 25,3 kg tác giả đều nhận định số ca nam nhiều hơn số (KTPV 20 – 32 kg), trung vị SD cân nặng ca nữ.3,9 Trong nghiên cứu của chúng tôi, theo tuổi và giới là -0,52 (KTPV -2,5 – 0), tuổi chẩn đoán trung bình của trẻ thiếu BMI trung vị của trẻ trước điều trị là 18,8 hormon tăng trưởng là 9,0 ± 3,0 tuổi. Các y (KTPV 16,4 – 21) và 90% trẻ có thể trạng văn đều thống nhất tuổi trung bình chẩn đoán bình thường hoặc thừa cân béo phì. Nghiên thường xảy ra nhất ở hai độ tuổi. Đầu tiên là cứu của chúng tôi khá tương đồng kết quả khoảng 5 tuổi khi trẻ bắt đầu đi học, thứ hai Ling Hou9 (2023), đa số trẻ thể trạng bình là khoảng 10-13 tuổi ở trẻ em gái và 12-16 thường. tuổi ở trẻ em trai liên quan đến sự chậm tăng Nghiên cứu của chúng tôi ghi nhận nồng trưởng ở tuổi dậy thì. Chúng tôi không ghi đọ IGF-1 trước điều trị trung vị là 76,1 ng/ml 79
  8. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT MỞ RỘNG - BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2 LẦN THỨ 31 NĂM 2024 và nồng đô GH nền là 0,2 ng/ml. Nồng độ (2014) cũng ghi nhận điều tương tự: chiều IGF-1 này thấp hơn so với các nghiên cứu cao tăng nhiều nhất trong năm đầu, đạt 9,5 và của các tác giả khác, nghiên cứu của Nguyễn 10,1 cm/năm ở 2 nghiên cứu, lần lượt giảm Thị Hằng3 và tác giả Ngô Thị Thu Hương2 dần qua các năm, đến năm thứ 5 trung bình lần lượt là 101 ± 78,4 ng/ml và 156,8 ± 59,4 chiều cao tăng 6 cm/năm.3,5 Các y văn trên ng/ml. Điểm khác biệt này do giá trị IGF-1 thế giới đều ghi nhận, tốc độ tăng trưởng thay đổi tùy thuộc tuổi và giới. Vì thế trên chiều cao thể hiện rõ ràng trong vài tháng lâm sàng giá trị này thường được đổi ra độ đầu tiên sau khi bắt đầu điều trị rhGH, với lệch chuẩn (SD). Tại thời điểm chẩn đoán, tốc độ cao nhất được thấy trong năm đầu tiên 65,7 % trẻ có SD IGF-1 dưới -2 SD theo tuổi điều trị, thấp hơn một chút vào năm thứ hai và giới, 31,4% trẻ có SD IGF-1 nằm trong và giảm thêm một ít từ năm thứ ba cho đến khoảng -2 đến -1 SD. Nghiên cứu của chúng khi kết thúc điều trị, có phải chăng do sự tôi ghi nhận tuổi xương trung vị là 6,0 tuổi xuất hiện kháng thể kháng hormon tăng và chênh lệch tuổi xương và tuổi thực là là trưởng tái tổ hợp.14,16 3,0 tuổi (KTPV 2,0 – 3,9 tuổi), gần tương Nghiên cứu chúng tôi ghi nhận trung vị đồng với nghiên cứu của Nguyễn Thị Hằng3 SD chiều cao trước khi điều trị là -2,2 SD. (2019). Nghiên cứu của chúng tôi ghi nhận Sau khi điều trị, SD chiều cao dần cải thiện 34,1% trẻ có bất thường trên MRI sọ não, lần lượt là - 1,4 SD, - 0,9 SD, - 0,7 SD, - 0,3 khá tương đồng với nghiên cứu của Ngô Thị SD từ năm 1 đến năm 4 sau điều trị và tiếp Thu Hương (2021).2 Tỉ lệ phần trăm trẻ thiếu tục giữ ở mức - 0,3 SD ở năm thứ 5 đến năm hormon GH có bất thường tuyến nội tiết khác thứ 7 sau điều trị. Trong 3 năm đầu, các giá đi kèm là 25%. trị này tăng có ý nghĩa thống kê so với năm Kết quả điều trị trước đó (p < 0,05), SD chiều cao tăng lên - Trong nghiên cứu của chúng tôi, tốc độ 0,3 SD ở năm thứ 4 nhưng tăng không có ý tăng chiều cao trung bình tăng nhanh đáng kể nghĩa thống kê so với năm thứ 3 và giữ mức và nhiều nhất trong năm đầu điều trị, sau đó này ở năm thứ 5 sau điều trị. Kết quả cải vẫn tiếp tục tăng so với trước điều trị nhưng thiện SD chiều cao của chúng tôi tốt hơn của tốc độ chậm lại dần sau mỗi năm. Cụ thể 2 nghiên cứu trước đó của Nguyễn Thị Hằng hơn, năm đầu tiên trẻ tăng chiều cao nhanh (2019) và tác giả Vũ Thị An (2014). Việc chóng với 10,5 ± 3,7 cm/năm, từ năm thứ 2 ảnh hưởng đến kết quả cải thiện chiều cao đến năm thứ 5 tốc độ này giảm dần lần lượt phụ thuộc nhiều yếu tố như liều điều trị, các là 8,3 ± 2,0 cm/năm, 7,2 ± 2,1 cm/năm, 6,5 ± yếu tố ảnh hưởng như tuổi bắt đầu điều trị, 2,3 cm/năm và 6,0 ± 2,5 cm/năm ở năm thứ tuổi xương, nồng độ GH đỉnh và sự tuân thủ 5. Sự giảm dần tốc độ tăng chiều cao của điều trị của người bệnh. năm sau so với năm trước đó có ý nghĩa Chênh lệch tuổi thực và tuổi xương trong thống kê với p < 0,05. Tốc độ tăng chiều cao nghiên cứu của chúng tôi được rút ngắn dần trong năm đầu được chúng tôi tính theo SD qua từng năm, giảm dần còn 0,5 ± 0,6 tuổi tốc độ tăng chiều cao theo tuổi và giới, đạt sau 5 năm điều trị. Sau mỗi năm điều trị, tuổi 2,8 ± 2,2 SD (so với trước điều trị là - 3,6 ± xương giảm có ý nghĩa thống kê so với năm 1,3 SD). Hai nghiên cứu khác tại Việt Nam trước đó (p < 0,05). Nghiên cứu của chúng của Nguyễn Thị Hằng (2019) và Vũ Thị An tôi cho thấy sau 1 năm điều trị, tỉ lệ trẻ có 80
  9. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 540 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 IGF-1 dưới -2 SD giảm còn 11,1 %, hơn một chứng, thì chiều cao cải thiện càng tốt với p nửa số trẻ có IGF-1 trên -1 SD, trong đó có < 0,05. 16,7% trẻ có IGF-1 trên 0 SD. Đến năm thứ Có mối tương quan tuyến tính nghịch 5 sau điều trị, không còn trẻ nào có IGF-1 biến giữa tuổi xương trước điều trị và tốc độ dưới -2 SD, 50% trẻ có nồng độ IGF-1 > tăng SD chiều cao, tăng SD tốc độ tăng chiều trên-1 SD. Tại Việt Nam chưa có bảng tham cao trong năm đầu điều trị. Tuổi xương bắt chiếu giá trị SD IGF-1 cho trẻ em Việt. Hiện đầu điều trị càng thấp, chiều cao sau một tại, tại bệnh viện Nhi Đồng 2, chúng tôi áp năm điều trị cải thiện càng tốt (p < 0,05). Kết dụng bảng khoảng giá trị tham khảo IGF-1 quả này phù hợp với nghiên cứu của tác giả của tác giả Shanshan Xu (2009) cho trẻ Nguyễn Thị Hằng (2019) và nhiều nghiên Trung Quốc, trình bày SD IGF-1 theo từng cứu khác trên thế giới. khoảng giá trị. Nghiên cứu của chúng tôi kông có mối Chúng tôi chưa ghi nhận các tác dụng tương quan giữa kết quả điều trị trong năm phụ khi điều trị hormon tăng trưởng như: đau đầu với: SD chiều cao trước điều trị, nồng độ đầu, trượt chỏm xương đùi, vẹo cột sống, GH đỉnh, nồng độ IGF-1 trước điều trị. tăng đường huyết, suy giáp, viêm tụy, tăng Không có sự khác biệt về hiệu quả điều trị sản tuyến vú, kết quả này tương tự nghiên trong năm đầu giữa trẻ BMI bình thường và cứu của Nguyễn Thị Hằng.3 trẻ thừa cân – béo phì. Các yếu tố liên quan đến hiệu quả tăng Cần những nghiên cứu với cỡ mẫu lớn chiều cao sau năm đầu điều trị hơn, thời gian theo dõi kéo dài để đánh giá Sự đáp ứng điều trị với hormon GH trong được mối tương quan giữa các yếu tố trên và năm đầu tiên là yếu tố quan trọng nhất quyết hiệu quả điều trị. định sự thành công chung của việc điều trị GH.11,12 Nghiên cứu của chúng tôi ghi nhận V. KẾT LUẬN có mối tương quan tuyến tính nghịch biến Thiếu hormon tăng trưởng là bệnh lý giữa tuổi bắt đầu điều trị và tốc độ tăng chiều điều trị có hiệu quả, đem đến cải thiện chiều cao, tăng SD chiều cao, tăng SD tốc độ tăng cao đáng kể cho trẻ. Khi tuổi điều trị càng chiều cao trong năm đầu điều trị khi so sánh nhỏ, điều trị càng sớm, hiệu quả tăng chiều tương quan đơn biến. Tuổi bắt đầu điều trị cao càng tốt. Cần tiếp tục nghiên cứu trên số càng thấp, tốc độ tăng trưởng chiều cao trong lượng bệnh nhân lớn hơn, thời gian theo dõi năm đầu càng cao (r < 0 với p < 0,05). dài hơn và đánh giá chiều cao cuối của các Nguyễn Thị Hằng cũng cho ra kết quả tương bệnh nhân được điều trị. tự trên 159 trẻ thiếu hormon tăng trưởng tại bệnh viện Nhi Trung Ương. Kết quả này phù TÀI LIỆU THAM KHẢO hợp với nhiều nghiên cứu trên thế giới. 1. Huỳnh Thị Vũ Quỳnh, Chậm tăng trưởng Nghiên cứu của chúng tôi cũng ghi nhận, có chiều cao, Phác đồ bệnh viện Nhi đồng 2, mối tương quan tuyến tính nghịch biến giữa 2019:1116-1122. thời gian xuất hiện triệu chứng và tốc độ tăng 2. Ngô Thị Thu Hương, Đinh Thị Ngọc Mai, chiều cao trong năm đầu điều trị. Khi thời Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của trẻ bị bệnh thiếu hụt hormon tăng trưởng (GH) gian xuất hiện triệu chứng càng ngắn hay trẻ tại bệnh viện đa khoa Xanh Pôn Hà Nội, Tạp được đi khám càng sớm từ khi xuất hiện triệu chí Y học Việt Nam, 2021, 507(2):83-87. 81
  10. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT MỞ RỘNG - BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2 LẦN THỨ 31 NĂM 2024 3. Nguyễn Thị Hằng, Nhận xét kết quả điều trị 1990, pp 231-235, 19 edition. liệu pháp hormon tái tổ hợp ở bệnh nhân 11. Kang MJ KE, Shim YS, et al, Factors thiếu hụt hormon tăng trưởng tại bệnh viện affecting bone age maturation during 3 years nhi Trung Ương. Đại học Y Hà Nội, 2019 of growth hormone treatment in patients with 4. Vũ Chí Dũng, Nguyễn Thu Hà, Effect of idiopathic growth hormone deficiency and Growth Hormone Therapy on Height in idiopathic short stature: Analysis of data Children with Growth Hormone Deficiency, from the LG growth study. Medicine Journal of Pediatric Research and Practice, (Baltimore), 2019, 98(14). 2021;5:47-53. 12. Ranke ML, Height at start, first-year growth 5. Vũ Thị An, Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học response and cause of shortness at birth are lâm sàng và hiệu quả của hormon tăng major determinants of adult height outcomes trưởng trong điều trị thiếu hụt hormon tăng of short children born small for gestational trưởng, Đại học Y Hà Nội, 2021. age and Silver-Russell syndrome treated with 6. Consortium ICoPEDI. International growth hormone: analysis of data from Classification of Pediatric Endocrine KIGS. Hormone research in paediatrics, Diagnoses ICPED 2016 Accessed 2010, 74(4):259-266. 10/12/2023,http://www.icped.org/revisions/0 13. Reiter EO PD, Wilton P, Albertsson- /2015/diagnoses/#!/1 Wikland K, et al, Effect of growth hormone 7. Gharib H, Cook DM, Saenger PH, (GH) treatment on the near-final height of American Association of Clinical 1258 patients with idiopathic GH deficiency: Endocrinologists medical guidelines for analysis of a large international database. clinical practice for growth hormone use in The Journal of clinical endocrinology and adults and children--2003 update. Endocrine metabolism, 2006, 91(6):2047-2054. practice: official journal of the American 14. Straetemans S, Thomas M, Craen M, et al, College of Endocrinology and the American Poor growth response during the first year of Association of Clinical Endocrinologists, growth hormone treatment in short 2003, 9(1):64-76. prepubertal children with growth hormone 8. Grimberg A, DiVall SA, Polychronakos C, deficiency and born small for gestational age: et al, Guidelines for Growth Hormone and a comparison of different criteria. Insulin-Like Growth Factor-I Treatment in International journal of pediatric Children and Adolescents: Growth Hormone endocrinology, 2018, 9. Deficiency, Idiopathic Short Stature, and 15. Takeda A, Cooper K, Bird A, et al, Primary Insulin-Like Growth Factor-I Recombinant human growth hormone for the Deficiency. Hormone research in paediatrics, treatment of growth disorders in children: a 2016, 86(6):361-397. systematic review and economic evaluation. 9. Hou L HK, Gong C, et al, Long-term Health technology assessment (Winchester, Pegylated GH for Children With GH England), 2010, 14(42):1-209, iii-iv. Deficiency: A Large, Prospective, Real- 16. Wit JM, Ranke MB, Albertsson-Wikland world Study. The Journal of clinical K, et al, Personalized approach to growth endocrinology and metabolism, 2023, hormone treatment: clinical use of growth 108(8):2078-2086. prediction models. Hormone research in 10. James B, Wyngaarden Alhs, Editors; W.B. paediatrics, 2013, 79(5):257-70. Saunders Co. Cecil Textbook of Medicine, 82
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2