intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đánh giá ô nhiễm của các chất hữu cơ thơm đa vòng trong nước sông Kim Ngưu, Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

14
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Đánh giá ô nhiễm của các chất hữu cơ thơm đa vòng trong nước sông Kim Ngưu, Hà Nội trình bày các nội dung: Tồn lưu của PAHs trong nước sông Kim Ngưu; Đánh giá thành phần PAH; Rủi ro môi trường của PAHs trong nước sông Kim Ngưu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đánh giá ô nhiễm của các chất hữu cơ thơm đa vòng trong nước sông Kim Ngưu, Hà Nội

  1. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 ĐÁNH GIÁ Ô NHIỄM CỦA CÁC CHẤT HỮU CƠ THƠM ĐA VÒNG TRONG NƯỚC SÔNG KIM NGƯU, HÀ NỘI Tô Xuân Quỳnh1, Vũ Đức Toàn2 1 Trường Đại học Công đoàn, email: toxuanquynh1304@gmail.com 2 Trường Đại học Thủy lợi 1. GIỚI THIỆU CHUNG Lấy 6 mẫu vào mùa khô (tháng 4/ 2017) dọc theo sông Kim Ngưu, khoảng cách giữa các Polycylic Aromatic Hydrocarbon (PAHs) vị trí lấy mẫu dao động từ 800m đến 900m thuộc nhóm các chất hữu cơ thơm đa vòng các mẫu nước mặt được lấy theo tiêu chuẩn khó phân huỷ có độc tính cao và khả năng TCVN 6663 – 6:2008 (hướng dẫn lấy mẫu ở tích luỹ sinh học cao. Chúng có thể xâm sông). Các mẫu nước mặt sau khi lấy xong nhập, tồn tại, gây ảnh hưởng lâu dài đối với được đưa đến Phòng phân tích môi trường cơ thể con người và gây ô nhiễm môi trường. thuộc Viện Công nghệ Môi trường - Viện Nguồn phát sinh PAHs có thể do nguồn tự Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam nhiên: Cháy rừng, núi lửa phun trào hoặc để phân tích. trong các hoạt động sản xuất công nghiệp, giao thông và sinh hoạt hàng ngày. Các PAHs có số lượng vòng thơm từ 4 trở lên có khả năng gây ung thư và đột biến gen ở người. Các nghiên cứu về PAHs ở Việt Nam chủ yếu là trong môi trường không khí, bụi và có rất ít các nghiên cứu về PAHs trong sông. Sông Kim Ngưu là một trong nhưng con sông thoát nước thải của Hà Nội, nguồn thải đổ vào sông Kim Ngưu bao gồm nước thải sinh hoạt, công nghiệp, bệnh viện… Cũng như các con sông thoát nước thải khác của Hà Nội, nước thải đổ ra sông Kim Ngưu không được xử lý đạt yêu cầu dẫn đến tình trạng sau một thời gian dài sông bị ô nhiễm nặng, hàm lượng các chất hữu cơ độc hại trong đó có PAHs tích luỹ trong nước sông khá cao vì vậy nghiên cứu về ô nhiễm PAHs trong sông Kim Ngưu là rất cần thiết. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Hình 1. Sơ đồ lấy mẫu nước sông Kim Ngưu 2.1. Phương pháp điều tra, lấy mẫu. 2.2. Phương pháp phân tích mẫu Đoạn sông được chọn để nghiên cứu có Mẫu được phân tích theo quy trình của chiều dài 4,5km bắt đầu từ đầu đường Kim Kadokami và cộng sự (Kadokami et Ngưu đến sau nhà máy nước thải Yên Sở. al.,2009). Lấy 30g Nacl khan chovào 500ml 472
  2. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 mẫu nước lắc cho tan đều. Cho 30 ml Trong các PAHs phát hiện thì Naphalene diclometan vào dung dịch lắc kỹ trong vòng có nồng độ cao nhất kết quả này hoàn toàn 10 phút rồi lọc dịch chiết qua phễu lọc có hợp lý vì Naphalene đang còn được sử dụng Na2SO4 khan. Lặp lại quá trình này 2 lần nữa rất nhiều trong công nghiệp và dược phẩm tại mỗi lần với 30ml diclometan. Cô đặc dung Việt Nam. dịch sau khi lọc bằng máy cô quay chân 3.2. Đánh giá thành phần PAH. không. Tiếp theo, dung dịch dược làm sạch bằng cột silicagel hoạt tính. Sau khi làm Kết quả phân tích cho thấy số lượng PAHs sạch, tiếp tục cô đặc dung dịch thu được có khối lượng phân tử thấp với cấu tạo 2,3 bằng máy cô quay chân không đến thể tích vòng thơm L-PAHs chiếm số lượng lớn trong dung dịch khoảng 5ml. Thổi khí N2 cho đến nước sông Kim Ngưu. Cụ thể: L-PAHs khi dung dịch còn 1ml. Phân tích mẫu trên chiếm 65% trong 16 PAH tìm thấy trong máy GC-MS-MS-SRM (TSQ Quantum XLS, sông Kim Ngưu điều này hoàn toàn hợp lý Thermo Fisher Scientific, USA). với các nghiên cứu chỉ ra rằng các PAHs trong thành phần có số lượng vòng thơm ít 3. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC có xu hướng tồn tại trong nước nhiều hơn trong trầm tích và ngược lại. 3.1. Tồn lưu của PAHs trong nước sông Kim Ngưu Nồng độ của phát hiện Σ16PAHs trong NM6 sông Kim Ngưu dao động từ 0.12 đến 2.88 NM5 µg/L. Nồng độ Σ16PAHs trong sông Kim NM4 Ngưu Hà Nội thấp hơn so với sông Moscow NM3 ở Nga (0.2–19 µg/l) và cao hơn sông NM2 Tongzhou ở Trung Quốc (0.08–1.88 µg/l). Ở NM1 Việt Nam nồng độ Σ16PAHs trong nước 0% 20% 40% 60% 80% 100% sông Kim Ngưu cao hơn nồng độ PAH ở sông Cầu Bây (0,14 -2,47 µg/l). L‐PAHs M‐PAHs and H‐PAHs Đánh giá chung từ Hình 2 cho thấy nồng độ Σ16PAHs và PAH thành phần có xu Hình 3. Tỷ lệ phần trăm các PAHs hướng giảm dần theo các vị trí M5 > M4 > trong nước sông Kim Ngưu M3 > M2 > M1 > M6. Có thể nhận thấy Ngoài việc đánh giá riêng lẻ từng PAH nồng độ PAH giảm dần về phía đầu nguồn. còn có thể sử dụng tỷ lệ các PAH so với nhau để xác định nguồn thải. Mỗi nguồn thải có Nồng độ PAHs (µg/l) khả năng tạo thành một số PAHs vượt trội so với các nguồn khác Khi đó tỷ lệ các PAHs 3 vượt trội sẽ là chỉ thị góp phần nhận dạng 2.5 đặc điểm nguồn thải. 2 1.5 Nếu tỷ lệ của Flu/ (Flu+Pyr) > 0.5 thì 1 nguồn phát sinh PAH từ các hoạt động đốt 0.5 cháy than và gỗ. Tỷ lệ Flu/ (Flu+Pyr) < 0.4 là 0 NM1 NM2 NM3 NM4 NM5 NM6 do các sự cố tràn dầu và nếu tỷ lệ Flu/ (Flu+Pyr) nằm trong khoảng từ 0.4 đến 0.5 thì có thể khẳng định nguồn thải của Hình 2. Nồng độ PAHs PAH đến từ các nguồn hỗn hợp. Tỷ lệ trong nước sông Kim Ngưu Flu/ (Flu+Pyr) tại các vị trí lấy mẫu giao 473
  3. Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 động từ 0.28 đến 0.5 vì vậy có thể kết luận hiện thấy trong các mẫu nước sông lấy vào nguồn thải PAH từ các quá trình sản xuất đợt tháng 4 năm 2017. Mức độ ô nhiễm công nghiệp, sinh hoạt và giao thông. PAHs tại sông Kim Ngưu cao hơn so với một Nếu tỷ lệ của BaA/ (BaA + Chr) > 0.35 thì số sông ở Việt Nam và thế giới. Nguồn phát nguồn phát sinh PAH từ các hoạt động đốt sinh PAHs đến từ quá trình sản xuất công cháy than và gỗ. Tỷ lệ BaA/ (BaA + Chr) > 0.2 nghiệp, giao thông và sinh hoạt. Mức độ rủi là do các sự cố tràn dầu và nếu tỷ lệ ro môi trường do ô nhiễm PAHs đang ở mức BaA/ (BaA + Chr) nằm trong khoảng từ 0.2 rủi ro thấp. đến 0.35 thì có thể khẳng định nguồn thải của PAH đến từ các nguồn hỗn hợp. Tỷ lệ 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO BaA / (BaA + Chr) tại các vị trí lấy mẫu giao [1] Guo, W., He. M.C., Yang, Z.F., Lin, C.Y., động từ 0.08 đến 0.35 vì vậy có thể kết luận Quan, X.C., Wang, H.Z.2007. nguồn phát sinh PAH từ các quá trình sản Distributionofpolycyclicaromatic xuất công nghiệp, sinh hoạt và giao thông. hydrocarbons in water. suspended particulate matter and sediment from Daliao River 3.3. Rủi ro môi trường của PAHs trong watershed. China. Chemosphere. 68 :93–104. nước sông Kim Ngưu [2] Kadokami, K., Jinya, D., Iwamura, T., Theo nghiên cứu của GuO và các cộng sự (2009), “Survey on 882 organic micro- năm 2007, nếu nồng độ các PAHs trong nước pollutants in rivers throughout Japan by automated indentification and quatification cao hơn 10 µg/L thì nước bị ô nhiễm nặng bởi system with a gas chromatography mass PAHs và môi trường nước đó có nguy cơ ô spectrometry database”, J. Envinron. Chem, nhiễm cao. So sánh với Hình 2 nhận thấy rằng 19, 351- 360. nồng độ PAHs trong nước sông Kim Ngưu [3] Kha, P.T. 2013. Polycyclic Aromatic dao động từ 0.12 đến 2.88 µg/L, tại vị trí M5 hydro-carbons (PAHs) in coastal sediments nồng độ PAHs cao nhất cũng chỉ đạt mức 2.88 in the North of Vietnam. Journal of Marine µg/L thấp hơn rất nhiều so với mức 10 µg/L. Science and Technology. 13 : 284-288. Điều này cho thấy mức độ rủi ro môi trường ở [4] Long, E. R., Donald, D.M., Sherri, L.S., tất cả các mẫu nước mặt đều đang ở mức thấp. Fred, D.C. 1995. Incidence of adverse biological effects within ranges of chemical 4. KẾT LUẬN concentrations in marine and estuarine sediments. Environmental Management. Ô nhiễm PAHs trong nước sông Kim 19: 81–97. Ngưu, Hà Nội đã diễn ra ở phạm vi rộng. Mười sáu PAHs đại diện đều đã được phát 474
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2