zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Nông - Lâm - Ngư

» Nông nghiệp

Đánh giá tác động của việc xây dựng và khai thác nhãn hiệu tập thể tới phát triển chuỗi giá trị gạo nếp cái hoa vàng của thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: ViChaeng ViChaeng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Báo xấu

26
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xây dựng nhãn hiệu cộng đồng ở Việt Nam đã được sự quan tâm của nhà nước và các địa phương, nhiều nhãn hiệu cộng đồng đã được bảo hộ. Nhưng cùng với đó có một thực tế là nhiều nhãn hiệu cộng đồng chưa thực sự phát huy được hết giá trị so với tiềm năng, mong đợi trên thị trường và chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá tác động của việc xây dựng và khai thác nhãn hiệu tập thể tới phát triển chuỗi giá trị gạo nếp cái hoa vàng của thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh

Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 8(117)/2020 ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC XÂY DỰNG VÀ KHAI THÁC NHÃN HIỆU TẬP THỂ TỚI PHÁT TRIỂN CHUỖI GIÁ TRỊ GẠO NẾP CÁI HOA VÀNG CỦA THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH Trịnh Văn Tuấn1, Phạm Công Nghiệp1, Đoàn Thị Mỹ Hạnh2 TÓM TẮT Xây dựng nhãn hiệu cộng đồng ở Việt Nam đã được sự quan tâm của nhà nước và các địa phương, nhiều nhãn hiệu cộng đồng đã được bảo hộ. Nhưng cùng với đó có một thực tế là nhiều nhãn hiệu cộng đồng chưa thực sự phát huy được hết giá trị so với tiềm năng, mong đợi trên thị trường và chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn. Nhãn hiệu tập thể “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” là một trong số ít nhãn hiệu cộng đồng vẫn được người sản xuất khai thác có hiệu quả sau 8 năm được bảo hộ. Để đánh giá tác động của nhãn hiệu tập thể “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” tới chuỗi giá trị chúng tôi đã điều tra, khảo sát 60 hộ sản xuất và 10 tác nhân thương mại dọc theo chuỗi giá trị gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều. Nhãn hiệu tập thể “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” đã làm tăng thu nhập và lợi nhuận của tác nhân tham gia chuỗi giá trị, mở rộng diện tích sản xuất từ đó giúp bảo tồn giống đặc sản đang bị mai một, mở rộng thị trường, giảm tác nhân trung gian và đặc biệt nhãn hiệu tập thể này giúp sản phẩm tham gia hiệu quả vào chương trình OCOP với số sao cao. Từ Khóa: Chuỗi giá trị, gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều, nhãn hiệu tập thể I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong khuôn khổ Chương trình xây dựng và vào chuỗi giá trị gạo nếp cái hoa vàng của thị xã phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh, gồm người sản xuất, của tỉnh Quảng Ninh đến năm 2015, Trung tâm thu gom và thương mại. Nghiên cứu và Phát triển Hệ thống nông nghiệp Sản phẩm nghiên cứu: Gạo nếp cái hoa vàng của (CASRAD) thực hiện dự án “Tạo lập, quản lý và thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. Đây là sản phát triển nhãn hiệu tập thể “Gạo nếp cái hoa vàng phẩm gạo nếp đặc sản của địa phương và đã được Đông Triều” cho sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng của bảo hộ nhãn hiệu tập thể năm 2013. huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh” trong 2 năm 2012 - 2013. Nội dung được thực hiện trong dự án 2.2. Phương pháp nghiên cứu là (1) quy hoạch vùng sản xuất lúa nếp cái hoa vàng Nghiên cứu sử dụng 3 phương pháp chính như sau: Đông Triều; (2) xây dựng và quản lý nhãn hiệu tập - Thu thập thông tin thứ cấp: Các tài liệu, báo cáo thể (NHTT) “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều”; liên quan đến dự án ‘‘Tạo lập, quản lý và phát triển (3) Tổ chức sản xuất lúa nếp cái hoa vàng Đông Triều nhãn hiệu tập thể ‘‘Nếp cái hoa vàng Đông Triều’’ mang NHTT; (4) Phát triển thị trường gạo nếp cái cho sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng của thị xã Đông hoa vàng Đông Triều mang NHTT; (5) Tăng cường Triều, tỉnh Quảng Ninh’’. năng lực cho người sản xuất và tác nhân thương - Thu thập thông tin sơ cấp: Khảo sát, điều tra hộ mại gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều (Phạm Công sản xuất trong và ngoài Hội sản xuất và kinh doanh Nghiệp và Nguyễn Thị Minh, 2014). nếp cái hoa vàng Đông Triều (Hội) (30 hộ sản xuất Sau 8 năm xây dựng và khai thác NHTT “Gạo trong Hội, 30 hộ sản xuất ngoài Hội), các tác nhân nếp cái hoa vàng Đông Triều” đã và đang được khai thương mại (10 người) trong các năm 2014 và 2019. thác có hiệu quả. Bài báo này sẽ trình bày những kết Quá trình chọn mẫu điều tra hoàn toàn ngẫu nhiên quả tác động của việc xây dựng và khai thác NHTT theo tiêu chí trong và ngoài Hội và tác nhân thương ”Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” tới chuỗi giá trị mại có kinh doanh sản phẩm lúa, gạo nếp cái hoa gạo nếp cái hoa vàng của thị xã Đông Triều, tỉnh vàng Đông Triều. Quảng Ninh. - Sử dụng phương pháp so sánh theo không II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU gian và thời gian: So sánh giữa hộ sản xuất trong và ngoài Hội, so sánh trước và sau khi gạo nếp cái hoa 2.1. Đối tượng nghiên cứu vàng Đông Triều được bảo hộ NHTT về diện tích Đối tượng nghiên cứu là các tác nhân tham gia sản xuất, giá bán, hiệu quả sản xuất, thị trường... 1 Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hệ thống Nông nghiệp, Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm (FCRI) 2 Học viện Hành chính Quốc gia 124
Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 8(117)/2020 2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu trong khuôn khổ dự án “Tạo lập, quản lý và phát Nghiên cứu này là sự kế thừa kết quả nghiên cứu triển nhãn hiệu tập thể “Gạo nếp cái hoa vàng Đông của dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu Triều” cho sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng của huyện tập thể “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” cho sản Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh” với những hoạt động phẩm gạo nếp cái hoa vàng của huyện Đông Triều, sau: tỉnh Quảng Ninh” trong 2 năm 2012 - 2013, cũng (1) Thành lập Hội sản xuất và kinh doanh nếp như số liệu khảo sát nhanh chuỗi giá trị gạo nếp cái cái Hoa vàng Đông Triều: Hội được thành lập theo hoa vàng Đông Triều năm 2019 để có sự đánh giá, so quyết định số Quyết định số 1497/QĐ-UBND ngày sánh tác động của việc xây dựng NHTT “Gạo nếp cái 19 tháng 6 năm 2012 của UBND tỉnh Quảng Ninh hoa vàng Đông Triều” lên chuỗi giá trị. với 650 thành viên trên địa bàn 4 xã: Yên Đức, Hồng Phong, Hoàng Quế và Nguyễn Huệ. Hội có chức III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN năng chính là tổ chức sản xuất, chế biến gạo nếp cái hoa vàng theo quy trình kĩ thuật chung để sản phẩm 3.1. Xây dựng và khai thác NHTT đạt chất lượng, đáp ứng yêu cầu của thị trường; Tổ Hoạt động xây dựng và khai thác NHTT Gạo nếp chức tìm kiếm thị trường và tiêu thụ gạo nếp cái hoa cái hoa vàng Đông Triều được CASRAD thực hiện vàng cho thành viên. HỘI BAN CHẤP HÀNH BAN KIỂM HỘI TRA HỘI Tổ kỹ thuật Tổ thương mại Tổ kỹ thuật Tổ tài chính Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm n Hội viên Hội viên Hội viên Hội viên Hội viên Hội viên Hình 1. Tổ chức Hội sản xuất và kinh doanh nếp cái hoa vàng Đông Triều (2) Bảo hộ NHTT Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều: Chủ sở hữu NHTT Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều là Hội sản xuất và kinh doanh nếp cái Hoa vàng Đông Triều. CASRAD đã tư vấn và hỗ trợ Hội xây dựng Bộ hồ sơ bảo hộ NHTT bao gồm Tờ khai đăng ký bảo hộ NHTT; Mẫu NHTT đăng ký bảo hộ; Quy chế quản lý và sử dụng NHTT; Quyết định cho phép sử dụng tên địa danh của UBND tỉnh; Bản mô tả tính chất đặc thù của sản phẩm được bảo hộ; Danh sách hội viên sử dụng NHTT; Quyết định thành lập Hội để gửi Cục SHTT (Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11, 2005). Ngày 23/01/2013, hồ sơ đăng ký bảo hộ NHTT “Nếp cái hoa vàng Đông Triều” đã được Cục Sở hữu trí tuệ tiếp nhận với số biên nhận đơn 4-2013-01667. Ngày 09/12/2013, Cục sở hữu trí tuệ đã ký quyết định số 68611/QĐ-SHTT cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 216248 cho Hội sản xuất và kinh doanh nếp cái hoa vàng Hình 2. Văn bằng bảo hộ NHTT Đông Triều. “nếp cái hoa vàng Đông Triều” 125
Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 8(117)/2020 (3) Xây dựng hệ thống quản lý và khai thác kênh hàng tại Quảng Ninh và Hà Nội. Ngoài ra, Hội NHTT: Trong khuôn khổ dự án, CASRAD đã giúp đã chủ động tìm kiếm được một số kênh hàng mới Hội xây dựng các công cụ quản lý và khai thác tại thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Hải Dương. NHTT một cách hiệu quả như Quy chế quản lý và (5) Từ năm 2013 dự án kết thúc và CASRAD đã sử dụng NHTT “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều, bàn gia lại kết quả cho Hội tiếp tục thực hiện. Cho Quy trình cấp và thu hồi NHTT “Nếp cái hoa vàng đến nay, hoạt động của Hội vẫn hoạt động tốt. Số Đông Triều”; Hệ thống quản lý chất lượng Gạo nếp thành viên tăng, diện tích mở rộng, giá bán tăng, hiệu cái hoa vàng Đông Triều mang NHTT. quả sản xuất tăng và thị trường ngày một mở rộng. 3.2. Tác động của NHTT “Nếp cái hoa vàng Đông Triều” đến chuỗi giá trị gạo nếp cái hoa vàng Qua đánh giá nhanh tác động của NHTT Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều lên chuỗi giá trị gạo nếp đặc sản của thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh năm 2019 vừa qua, thu được một số kết quả chính sau: 3.2.1. Mở rộng diện tích sản xuất lúa nếp cái hoa vàng Một trong những tác động dễ nhận thấy nhất của NHTT Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều đến chuỗi giá trị là giúp địa phương tăng diện tích sản xuất lúa nếp cái hoa vàng. Theo số liệu của Phòng kinh tế thị xã Đông Triều cho thấy tổng diện tích canh tác lúa nếp cái hoa vàng Đông Triều tăng lên 181% (từ 366 ha năm 2011 lên 1030 ha năm 2019). NHTT đã giúp người sản xuất bán được sản phẩm giá cao hơn, và thị trường mở rộng là động lực chính để người sản xuất mở rộng diện tích. Bên cạnh đó, nhờ áp Hình 3. Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều mang NHTT dụng quy trình canh tác đồng nhất, chủ động trong (4) Phát triển thị trường gạo nếp cái hoa vàng phòng trừ sâu bệnh hại, năng suất nếp cái hoa vàng Đông Triều mang NHTT: Hội được dự án hỗ trợ Đông Triều tăng đáng kể từ 3,7 lên 4.0 tấn/ha. Với bước đầu các công cụ quảng bá thị trường như bao bì việc mở rộng diện tích sản xuất và tăng năng suất nhãn mác, poster, tờ rơi, phóng sự, website, tìm kiếm thì sản lượng lúa nếp cái hoa vàng trong toàn thị xã và thử nghiệm kênh phân phối sản phẩm, tham gia có sự tăng trưởng đáng chú ý (204%) từ 1.355 tấn hội chợ,... Dự án đã hỗ trợ Hội thử nghiệm một số (2011) lên 4.120 tấn (2019). Hình 4. Diện tích, sản lượng lúa nếp cái hoa vàng thị xã Đông Triều (2011-2019) Nguồn: CASRAD, 2014 và 2019. 126
Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 8(117)/2020 3.2.2. Giảm tác nhân trung gian trong chuỗi giá trị Với mô hình Hội sản xuất và kinh doanh nếp cái gạo nếp cái hoa vàng mang NHTT hoa vàng Đông Triều cùng liên kết, tổ chức sản xuất, Xây dựng NHTT “Nếp cái hoa vàng Đông Triều” chế biến và tiêu thụ sản phẩm trực tiếp tới cửa hàng góp phần làm hoàn thiện cả về chất lượng và mẫu bán lẻ, tới tay người tiêu dùng cuối cùng đã giúp làm mã của sản phẩm. Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều giảm đi đáng kể số tác nhân trung gian trong khâu mang NHTT được chế biến, đóng gói ngay tại Hội lưu thông và phân phối sản phẩm. Ngoài ra, điều này với bao bì, nhãn mác được thiết kế đẹp mắt, giúp bảo quản sản phẩm tốt hơn trong quá trình lưu thông giúp Hội có thể quản lý được chất lượng sản phẩm và tiêu thụ. Mặt khác sản phẩm thường xuyên được cũng như tăng giá trị và tăng lợi nhuận cho người kiểm tra chất lượng chặt chẽ để đảm bảo chất lượng sản xuất, giảm chi phí trung gian. tốt nhất tới tay người tiêu dùng. Bảng 1. Hình thức và phương thức tiêu thụ sản phẩm trước và sau khi xây dựng NHTT Trước xây dựng nhãn hiệu Sau xây dựng nhãn hiệu STT Nội dung (2011) (2014 và 2019) 1 Hình thức tiêu thụ sản phẩm Bán rời, không bao bì nhãn mác Có bao bì nhãn mác Chặt chẽ, đóng gói ngay tại nơi 2 Quản lý chất lượng sản phẩm Lỏng lẻo, bị pha trộn sản xuất 3 Điểm tiêu thụ sản phẩm Chợ, cửa hàng Cửa hàng, nhà hàng, siêu thị Thu gom, xay xát, bán buôn, Người sản xuất, Hội, cửa hàng 4 Tác nhân thương mại bán lẻ bán lẻ Nguồn: CASRAD, 2014 và 2019. 3.2.3. Mở rộng thị trường Trong khuôn khổ dự án “Tạo lập, quản lý và phát nghị thử nếm, hội nghị khách hàng, tham gia hội triển nhãn hiệu tập thể “Gạo nếp cái hoa vàng Đông chợ…, cùng với sự chủ động tìm kiếm, thử nghiệm Triều” cho sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng của huyện và phân phối các kênh hàng tiềm năng của Ban lãnh Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh” chúng tôi đã thực đạo Hội mà đến này thị trường tiêu thụ của sản phẩm hiện đa dạng hóa các phương thức quảng bá và tiếp gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều mang NHTT ngày cận thị trường cho sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng càng mở rộng, đặc biệt là sản phẩm được tiêu thụ Đông Triều mang NHTT như xây dựng bộ công cụ nhiều hơn ở các thị trường cao cấp như Hà Nội. Tỷ lệ quảng bá sản phẩm như tờ rơi, poster,… tổ chức hội tiêu thụ tại Hà Nội tăng từ 16% lên đến 26%. Hình 5. Quy mô và tỉ lệ tiêu thụ gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều tại các thị trường Nguồn: CASRAD, 2014 và 2019. 3.2.4. Tăng giá bán sản phẩm và lợi nhuận cho các công tiêu biểu của việc xây dựng và khai thác NHTT tác nhân trong chuỗi giá trị “Nếp cái hoa vàng Đông Triều”. Sau khi NHTT được Tăng giá bán sản phẩm là một trong những thành bảo hộ, giá gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều đã có 127
Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 8(117)/2020 những thay đổi mạnh mẽ. Ở thời điểm trước xây Đối với người tiêu dùng: NHTT “Gạo nếp cái dựng NHTT (năm 2011) giá gạo nếp cái hoa vàng hoa vàng Đông Triều” được bảo hộ giúp tăng niềm của người sản xuất chỉ đạt 21.000 đồng/kg, đến năm tin người tiêu dùng vào sản phẩm, người tiêu dùng 2019 giá gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều mang có cơ hội được sử dụng sản phẩm chất lượng và an NHTT của người sản xuất tăng lên tới 32.000 đồng/kg toàn. NHTT cũng có tác dụng bảo vệ người tiêu và giá bán lẻ tại một số thị trường thành phố là dùng khỏi hiện tượng hàng giả, hàng nhái. Nghiên 40.000 - 45.000 đồng/kg. Khi so sánh giá gạo nếp cái cứu của chúng tôi cho thấy gạo nếp cái hoa vàng bán hoa vàng mang NHTT và giá gạo nếp cái hoa vàng trên thị trường tự do thường bị trộn gạo nếp kém không mang NHTT có sự chênh lệch rõ ràng, giá chất lượng với tỷ lệ 20 - 50% để tăng lợi nhuận cho gạo nếp cái hoa vàng mang NHTT tăng ổn định và tác nhân thương mại (qua mỗi tác nhân bị trộn một luôn cao hơn gạo không mang NHTT từ 13 - 20% ít). Trong khi đó gạo nếp cái hoa vàng mang NHTT tùy thời điểm. Cụ thể năm 2019 giá gạo nếp cái hoa của Hội được bán nguyên chất 100% trong các túi vàng mang NHTT đạt 32.000 đồng/kg thì giá gạo ni-lông 2 kg. không mang NHTT chỉ đạt 27.000 đồng/kg. Người tiêu dùng trả giá cao do sản phẩm được đóng gói bao “Người bán thường trộn một ít gạo nếp chất bì đẹp với đầy đủ thông tin về sản phẩm, người tiêu lượng thấp vào gạo nếp cái hoa vàng để tăng lợi dùng có niềm tin tốt vào sản phẩm đã được bảo hộ nhuận. Giá gạo nếp cái hoa vàng và gạo nếp chất NHTT bởi cơ quan nhà nước. lượng thấp chênh nhau nhiều nên lợi nhuận của Đối với tác nhân thương mại bán sản phẩm gạo người bán khi trộn như vậy rất lớn. Giá gạo nếp kém nếp cái hoa vàng Đông Triều mang NHTT thu lợi chất lượng chỉ khoảng 15.000 đồng/kg, kém với gạo nhuận cao hơn so với bán gạo nếp hoa vàng không nếp cái hoa vàng khoảng 12.000 đồng/kg. Nếu 1 tạ mang NHTT và các loại gạo khác. Theo số liệu thu trộn 30kg gạo nếp chất lượng thấp thì họ cũng lãi thập của chúng tôi cho thấy tác nhân thương mại ngay được 360.000 đồng/tạ” (một tác nhân thương bán gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều mang NHTT mại tại Hải Dương). lãi khoảng 10.000 đồng/kg và không bị hao hụt do 3.2.5. Nâng cao thu nhập cho cộng đồng người sản sản phẩm được đóng túi ni lông 2 kg, trong khi đó xuất lúa nếp cái hoa vàng Đông Triều tác nhân thương mại lãi từ 5.000 - 7.000 đồng/kg gạo Nghiên cứu của Phạm Công Nghiệp và cộng tác nếp và 3.000 - 5.000 đồng/kg gạo tẻ. viên (2008) và nghiên cứu của Hoàng Thanh Tùng NHTT “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” còn và cộng tác viên (2013) đều cho thấy NHTT “Gạo mang lại một số lợi ích kinh tế khác cho các tác nhân nếp cái hoa vàng Kinh Môn” không chỉ mang lại trong chuỗi giá trị như tăng doanh số bán hàng, thắt lợi ích cho hộ sản xuất gạo nếp cái hoa vàng Kinh chặt sự trung thành của khách hàng, mở rộng và duy Môn mang NHTT mà còn gián tiếp mang lại lợi trì thị trường. Một số cửa hàng bán sản phẩm gạo ích cho toàn cộng đồng người sản xuất lúa nếp cái nếp cái hoa vàng Đông Triều mang NHTT tại thị hoa vàng của huyện Kinh Môn. Nghiên cứu này của trường Hà Nội cho rằng nhờ kinh doanh sản phẩm chúng tôi cũng cho thấy nhờ NHTT “Gạo nếp cái này đã tạo ra nhiều khách hàng trung thành và tiềm năng hơn trước do họ tin tưởng vào sản phẩm của hoa vàng Đông Triều” mà thu nhập trung bình từ cửa hàng, từ đó doanh số bán gạo tăng, cũng như thị lúa nếp cái hoa vàng của hộ trên toàn thị xã Đông trường mở rộng hơn. Triều tăng 86% (từ 5.550.000 đồng/hộ/năm 2011 lên 10.300.000 đồng/hộ/năm 2019). Theo lý giải của “Nhờ bán sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng Đông người sản xuất thu nhập tăng từ sản xuất lúa nếp cái Triều mà tôi có nhiều khách hàng trung thành hơn đến với cửa hàng. Cứ gần tết có rất nhiều người hoa vàng là do (1) tăng diện tích canh tác lúa nếp cái hỏi mua gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều do họ hoa vàng (trung bình từ 2,78 sào/hộ lên 3,61 sào/hộ); đã sử dụng và biết đến chất lượng của nó nên họ (2) tăng năng suất (từ 3,7 lên 4,0 tấn/ha) nhờ áp luôn muốn được mua về. Do đó, cửa hàng của tôi dụng quy trình kỹ thuật đồng nhất, chủ động phòng cũng bán thêm được nhiều loại gạo tẻ khác cho họ” trừ sâu bệnh; (3) tăng giá bán (từ 21.000 đồng/kg lên (một cửa hàng gạo tại Hà Nội). 32.000 đồng/kg). 128
Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 8(117)/2020 Bảng 2. Hiệu quả kinh tế từ hoạt động sản xuất lúa nếp cái hoa vàng của hộ trước và sau khi xây dựng nhãn hiệu Tiêu chí 2011 2019 Biến động (%) Diện tích lúa nếp cái hoa vàng trên hộ (sào) 2,78 3,61 29,8 Năng suất lúa nếp cái hoa vàng (kg/sào) 133 144 8,3 Sản lượng nếp cái hoa vàng trên hộ (kg) 370 520 37 Giá bán gạo nếp cái hoa vàng (đồng/kg) 21.000 32.000 52 Tổng thu từ nếp cái hoa vàng trên hộ (đồng) 5.550.000 10.300.000 86 Nguồn: CASRAD 2014 và 2019. 3.2.6. NHTT Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều vàng Đông Triều’’ có những tác động tích cực tới việc có vai trò quan trọng trong việc tham gia chương phát triển chuỗi giá trị gạo nếp cái hoa vàng của thị trình OCOP xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. Từ cây trồng phụ Năm 2019 sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng Đông trong cơ cấu nông nghiệp, chủ yếu được sản xuất Triều của Hội đã đạt tiêu chuẩn 4 sao của chương nhỏ lẻ, phân tán đã được quy hoạch và sản xuất tập trình OCOP tỉnh Quảng Ninh (Nguyễn Ngọc Tiến, trung theo hướng sản xuất hàng hóa lớn, tạo ra sản 2019). Bên cạnh danh tiếp sản phẩm, sự tham gia phẩm chất lượng cao. Nhờ việc xây dựng và quảng tích cực của người sản xuất cũng như sự hỗ trợ của bá thương hiệu cùng với chất lượng sản phẩm được chính quyền địa phương thì việc bảo hộ NHTT cũng nâng cao, giá bán sản phẩm tăng, góp phần nâng cao là một nhân tố quan trọng góp phần giúp sản phẩm thu nhập cho người sản xuất và các tác nhân trong gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều đạt tiêu chuẩn chuỗi giá trị. Sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng Đông 4 sao. Điều này càng khẳng định rằng việc bảo hộ Triều chất lượng được đóng gói có nhãn mác rõ ràng những sản phẩm đặc sản địa phương mang thương đã tiếp cận và khẳng định được danh tiếng và chất hiệu cộng đồng là việc làm cần thiết để tham gia hiệu lượng tại các thị trường tiềm năng. Sản phẩm gạo quả vào chương trình OCOP, giúp các sản phẩm đạt nếp cái hoa vàng Đông Triều mang NHTT tham gia tiêu chuẩn OCOP với số sao cao. chương trình OCOP và đạt tiêu chuẩn 4 sao. 3.2.7. Những tồn tại trong việc xây dựng và khai Từ thành công của mô hình xây dựng và khai thác NHTT “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” thác NHTT “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” cho Bên cạnh những mặt được ở trên, trong quá trình thấy việc bảo hộ sản phẩm đặc sản địa phương dưới quản lý và khai thác NHTT “Gạo nếp cái hoa vàng nhãn hiệu cộng đồng là hướng đi đúng đắn nhằm Đông Triều” của Hội cũng còn có những hạn chế: giải quyết những tồn đọng trong sản xuất, chế biến (1) Ý thức trách nhiệm cộng đồng trong việc khai và thương mại sản phẩm, giúp phát triển sản xuất thác NHTT còn thấp. Nhiều hộ sản xuất chưa sử bền vững và nâng cao thu nhập cho người sản xuất. dụng bao bì nhãn mác chung trong quá trình tiêu 4.2. Kiến nghị thụ sản phẩm. Điều này có thể làm giảm danh tiếng Xây dựng và phát triển NHTT Gạo nếp cái hoa của sản phẩm được bảo hộ. vàng Đông Triều nói riêng và thương hiệu cộng (2) Ban lãnh đạo Hội còn hạn chế trong việc đẩy đồng nói chung là hướng đi tích cực cần nhân rộng. mạnh marketing sản phẩm do ban lãnh đạo Hội Thành công của mô hình nên là bài học kinh nghiệm không có kinh nghiệm về marketing sản phẩm. cho các địa phương để học tập và nhân rộng cho các (3) Hoạt động truyền thông xây dựng hình ảnh, sản phẩm đặc sản địa phương. quảng bá sản phẩm chưa được đầu tư. Hội cần phải Chính quyền địa phương cần có giải pháp trợ xây dựng một chiến lược truyền thông và xúc tiến giúp Hội trong việc xây dựng một chiến lược truyền thương mại một cách bài bản và chuyên nghiệp thông và xúc tiến thương mại bài bản, khoa học để để ngày càng có nhiều người tiêu dùng biết tới sản ngày càng nâng cao giá trị sản phẩm và đặc biệt là phẩm cũng như hình ảnh sản phẩm. giúp sản phẩm vươn xa hơn ở các thị trường rộng IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ lớn hơn. Hiện nay, năng lực xây dựng chiến lược truyền thông và xúc tiến thương mại của Hội sản 4.1. Kết luận xuất và kinh doanh gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều Xây dựng và khai thác NHTT ‘‘Gạo nếp cái hoa còn hạn chế do năng lực của Ban lãnh đạo Hội. 129
Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 8(117)/2020 TÀI LIỆU THAM KHẢO Phạm Công Nghiệp, Bùi Thị Thái, Ung Thị Hồng Quốc hội, 2005. Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 Nhung, 2008. Báo cáo tổng kết dự án “Xây dựng, ngày 29/11/2005. quản lý và phát triển NHTT “Gạo nếp cái hoa vàng Nguyễn Ngọc Tiến, 2019. Sản phẩm OCOP gạo nếp cái Kinh Môn” cho sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng của hoa vàng Đông Triều. Báo Nông nghiệp Việt Nam, huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương”. ngày 20/03/2019. Phạm Công Nghiệp, Nguyễn Thị Minh, 2014. Báo cáo Hoàng Thanh Tùng, Paule Moustier, Đào Thế Anh, tổng kết dự án tạo lập, quản lý và phát triển NHTT Đặng Thị Hải, 2013. Báo cáo kết quả dự án ILLIAD “Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều” cho sản phẩm “Đánh giá vai trò hoạt động tập thể trong tiếp cận gạo nếp cái hoa vàng của huyện Đông Triều, tỉnh thị trường chuỗi giá trị nếp cái hoa vàng Kinh Môn, Quảng Ninh”. Hải Dương”. Assessing the impact of building and exploiting collective trademark on the development of value chain of the yellow flower sticky rice variety of Dong Trieu town, Quang Ninh province Trinh Van Tuan, Pham Cong Nghiep, Doan Thi My Hanh Abstract Building collective trademarks in Vietnam has been paid attention by the state and local governments. Many collective trademarks have been protected, but they have not fully taken advantages of their value compared to their potential and expectation and only existed for a short time. The collective trademark “Dong Trieu Yellow Flower Sticky Rice” is one of few collective trademarks that is still effectively used by producers after 8 years of protection. 60 household producers and 10 commercial actors have been surveyed for the impact of collective trademark “Dong Trieu Yellow Flower Sticky Rice” on the value chain. The collective trademark “Dong Trieu Yellow Flower Sticky Rice” has contributed to increasing the income and profit of all actors in the value chain, expanding production areas, preserving the faded specialty varieties, enlarging market and reducing intermediary agents. Especially, this collective trademark has supported the product to participate effectively in the OCOP program and ranked a high number of stars. Keywords: Collective trademark, Dong Trieu yellow flower sticky rice, value chain Ngày nhận bài: 10/8/2020 Người phản biện: TS. Hoàng Thanh Tùng Ngày phản biện: 20/8/2020 Ngày duyệt đăng: 28/8/2020 THỰC TRẠNG KHAI THÁC VÀ ĐỊNH HƯỚNG SỬ DỤNG ĐẤT SAU KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TẠI MỘT SỐ MỎ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĂN BÀN, TỈNH LÀO CAI Khương Mạnh Hà1, Nguyễn Tuấn Dương1, Phạm Thị Trang1, Đỗ Thị Lan2, Phạm Bình Minh3 TÓM TẮT Nghiên cứu nhằm mục đích đánh giá thực trạng, tác động của hoạt động khai thác tại các mỏ khoáng sản trên địa bàn huyện Văn Bàn đến đời sống người dân. Huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai là nơi tập trung nhiều mỏ khoáng sản được phân bố rộng rãi trên địa bàn toàn huyện. Một số khoáng sản chính có trữ lượng lớn như Fenspat ở Hòa Mạc, Làng Giàng trữ lượng 14 triệu tấn quặng; Sắt tập trung ở mỏ lộ thiên Quý Xa trữ lượng 120 triệu tấn; Apatit ở xã Chiềng Ken, Sơn Thủy, Võ Lao và Văn Sơn trữ lượng 16,7 triệu tấn, ngoài ra còn có vàng, đá và cát xây dựng. Hoạt động của các mỏ khoáng sản đem đến những chuyển biến tích cực về cơ cấu ngành nghề, việc làm, thu nhập, song kèm theo đó là các vấn đề phát sinh như ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã hội, an ninh trật tự. Định hướng sử dụng đất sau khai thác khoáng sản tại 6 mỏ điển hình được đề xuất trên cơ sở quan điểm nâng cao hiệu quả sử dụng đất sau khai thác và phù hợp với điều kiện thực tế tại các mỏ, tập trung theo các hướng: phục vụ sản xuất nông nghiệp, trồng rừng, đồng cỏ chăn nuôi, phát triển cơ sở hạ tầng, khu chôn lấp chất thải, hồ điều hòa và dự trữ nước. Từ khóa: Khai thác khoáng sản, định hướng sử dụng đất, tác động môi trường, huyện Văn Bàn 1 Trường Đại học Nông Lâm Bắc Giang; 2 Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên 3 UBND huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai 130

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.