ĐÁNH GIÁ TÍNH THÍCH NGHI CỦA CÁC GIỐNG DƯA TRỜI TRIỂN VỌNG TẠI CÁC VÙNG SINH THÁI KHÁC NHAU

Chia sẻ: Phung Tuyet | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chi dưa trời (Trichosanthes L., tên gọi khác: Qua lâu, thau ca, mướp hổ, mướp tây, lặc lè) thuộc họ bầu bí. Cây leo hoặc bò, sống hàng năm hoặc lâu năm, đơn tính cùng gốc hoặc khác gốc. Tua cuốn đính ở gốc cuống lá đơn hoặc phân 2 - 5 nhánh. Lá mọc cách, có cuống dài. Hoa mọc ở nách lá, đơn tính, đối xứng tỏa tia. Quả mọng, nạc, hình cầu hay hình trái xoan, hình trứng dài. Hạt thường dẹt và dài....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐÁNH GIÁ TÍNH THÍCH NGHI CỦA CÁC GIỐNG DƯA TRỜI TRIỂN VỌNG TẠI CÁC VÙNG SINH THÁI KHÁC NHAU

ĐÁNH GIÁ TÍNH THÍCH NGHI C A CÁC GI NG DƯA TR I TRI N V NG T I CÁC VÙNG SINH THÁI KHÁC NHAU Tr n Danh S u, M nh Th , Lưu Ng c Trình Summary Study on the Adaptation of Snake gourd (Serpent gourd) promising varieties to different eco - sites Two Snake gourd (Serpent gourd) promising varieties (Accession No 7781 and No T3291), selected from Trichosanthes genus collection in National Genebank were grown in different eco - sites. Both varieties were well adapted in all experiment sites. The yield of both varieties was above 40 tons/ha in all experiment sites. The highest yield was observed in Me Linh district, Vinh Phuc province (more than 60 tons/ha). Keywords: Adaptation, eco - sites, Snake gourd (Serpent gourd), Trichosanthes L. trư ng phát tri n b n v ng, ch u ư c t I. TV N nghèo dinh dư ng và kháng nhi u lo i sâu Chi dưa tr i (Trichosanthes L., tên g i b nh. Do nh ng c tính nêu trên, Dưa tr i khác: Qua lâu, thau ca, mư p h , mư p tây, là m t trong nh ng lo i rau có ti m năng l c lè) thu c h b u bí. Cây leo ho c bò, phát tri n m nh trong các chương trình s n s ng hàng năm ho c lâu năm, ơn tính cùng xu t rau an toàn cho c mi n núi, ng g c ho c khác g c. Tua cu n ính g c b ng và thành th . cu ng lá ơn ho c phân 2 - 5 nhánh. Lá Trong nh ng năm g n ây, Trung tâm m c cách, có cu ng dài. Hoa m c nách lá, Tài nguyên th c v t ã ti n hành ánh giá ơn tính, i x ng t a tia. Qu m ng, n c, 38 gi ng c a t p oàn qu gen dưa tr i, hình c u hay hình trái xoan, hình tr ng dài. ang lưu gi t i Ngân hàng gen cây tr ng H t thư ng d t và dài. Qu c gia và bình tuy n ư c m t s gi ng Chi dưa tr i có kho ng 40 loài, phân b có năng su t cao, ch t lư ng t t, kháng các nư c ông Nam Á, Pakistan, Sri Lanka, nhi u lo i sâu b nh. n , Trung Qu c, Nh t B n cho n mi n Trong nghiên c u này, hai gi ng dưa ông nư c Úc (Lã ình M i, 2005). Dưa tr i có năng su t cao ư c s d ng gieo tr i ã ư c tr ng lâu i Vi t Nam, phân tr ng và ánh giá tính thích nghi t i các b h u h t các t nh mi n núi (Ph m Hoàng vùng sinh thái khác nhau nh m m r ng H , 1972), c bi t vùng núi khô h n. s n xu t ph c v cho nhu c u phát tri n Trong h th c v t Vi t Nam ã bi t có 12 rau an toàn. loài (Lã ình M i, 2005). Dưa tr i ư c s d ng như m t lo i rau II. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP và làm thu c. Qu non s d ng làm rau, NGHIÊN C U qu già s d ng như trái cây, cung c p 1. V t li u vitamin A và C. Dưa tr i có c i m sinh
V t li u bao g m 2 gi ng dưa tr i tri n Bình), xã An Khánh, Hoài c, Hà Tây và v ng có s ăng ký (S K) là 7781 và th tr n Kỳ Sơn (Kỳ Sơn, Hòa Bình). T3291. Gi ng dưa tr i (S K - 7781) ư c nh p n i t Trung tâm Nghiên c u rau châu III. K T QU VÀ TH O LU N Á, gi ng dưa tr i (S K - T3291) ư c thu 1. ánh giá m t s tính tr ng hình thái t huy n Kỳ Sơn, t nh Hoà Bình. Gi ng ch t lư ng dưa tr i (S K - 5329) ang ph bi n t nh Hoà Bình và Sơn La ư c s d ng làm Các tính tr ng hình thái ch t lư ng, gi ng i ch ng. g m hình d ng phi n lá, màu s c lá, d ng mép lá, phân c t thuỳ lá, màu s c qu , 2. Phương pháp nghiên c u cư ng màu s c qu , nh n b m t h t, - Thí nghi m ư c b trí theo kh i bóng b m t h t, màu s c v h t c a 2 ng u nhiên 3 l n nh c l i, di n tích ô thí gi ng dưa tr i tri n v ng (S K-7781 và nghi m 60 m2. S K-T3291) ư c theo dõi và ánh giá trong v xuân 2006 và v xuân năm 2007 - K thu t tr ng tr t: t i 4 a i m nghiên c u (xã Ti n Phong, + Lên lu ng r ng 1,2 m, rãnh 0,3 m, Mê Linh, Vĩnh Phúc; xã H i Vân, H i H u, gieo 1 hàng gi a lu ng, cây cách cây 2 m N am nh; xã Th ch Bình, N ho Quan, (m t trên 3000 cây/ha) N inh Bình và th tr n Kỳ Sơn, Kỳ Sơn, Hòa + Gieo h t th ng xu ng t, trư c khi Bình). K t qu cho th y 9 tính tr ng ch t gieo h t ngâm vào nư c m 40 - 450C t 4 - lư ng trong nghiên c u c a 2 gi ng dưa 6 gi , sau ó ãi s ch v i cát ho c tr u Nm tr i nói trên không có s bi n i 4 a nơi nhi t 30 - 400C cho n t nanh r i i m gieo tr ng khác nhau trong c hai v gieo, m i h c gieo 2 h t sau ó l i 1 cây. 2006 và 2007. - Phân bón: Phân chu ng 20 t n/ha, N : 2. ánh giá m t s tính tr ng hình thái P205 : K20 = 75 : 35 : 60. Bón lót toàn b s lư ng phân chu ng và phân lân, 1/3 phân m và 1/3 phân kali. Sau 20 ngày, bón thúc 1/3 K t qu ánh giá 7 tính tr ng hình thái phân m và 1/3 phân kali, sau 45 ngày bón s lư ng c a gi ng dưa tr i (S K-7781) t i toàn b s m và kali còn lai 4 a i m nghiên c u v xuân 2006 ư c - Chăm sóc: Làm c , bón phân và trình bày b ng 1. Th i gian t khi gieo phòng tr sâu b nh k p th ì, cho t ng giai n ra hoa dao ng t 65 n 69 ngày, dài o n sinh trư ng và phát tri n c a cây. nh t là 69 ngày t i Mê Linh, Vĩnh Phúc. Các tính tr ng như chi u dài qu , kh i - S li u nghiên c u ư c x lý phân lư ng qu , d y thành qu , s h t/qu và tích theo EXCEL. kh i lư ng 100 h t không có bi n ng l n, 3. Th i gian và a di m nghiên c u h s bi n ng c a các tính tr ng này dư i 10%. Riêng ư ng kính qu có h s bi n - Th i gian ti n hành: T tháng 2 năm ng là 16,96% và dao ng t 2,8 cm n 2006 n tháng 10 năm 2007. 4,1 cm, th p nh t là t i Kỳ Sơn, Hoà Bình - a i m: Xã Ti n Phong (Mê Linh, và l n nh t t i H i H u, N am nh. Vĩnh Phúc), xã H i Vân (H i H u, N am K t qu ánh giá gi ng dưa tr i (S K- nh), xã Th ch Bình (N ho Quan, N inh 7781) cho th y các tính tr ng u không có
bi n ng l n gi a 4 a i m nghiên c u, 10% (b ng 2). h s bi n ng c a 7 tính tr ng u dư i B ng 1. M t s tính tr ng hình thái s lư ng c a gi ng dưa tr i (S K-7781) t i 4 a i m nghiên c u v xuân 2006 Đ a đi m Kỳ Sơn, Mê Linh, Nho Quan, H i H u, TT CV (%) Tính tr ng Hoà Bình Vĩnh Phúc Ninh Bình Nam Đ nh 1 Th i gian gieo - ra hoa (ngày) 66 69 65 65 2,86 2 Chi u dài qu (cm) 36,8 37,2 35,9 34,2 3,70 3 Đư ng kính qu (cm) 2,80 3,10 3,20 4,10 16,96 4 Kh i lư ng qu (g) 120,5 100 125 115,3 9,45 5 D y thành qu (mm) 6,9 6,2 7,2 7,1 6,58 6 S h t/qu (h t) 40 42 41 40 2,35 7 Kh i lư ng 100 h t (g) 25 25,3 25,5 25 0,97 B ng 2. M t s tính tr ng hình thái s lư ng c a gi ng dưa tr i (S K-T3291) t i 4 a i m nghiên c u v xuân 2006 Đ a đi m Kỳ Sơn, Nho Quan, Mê Linh, H i H u, TT CV (%) Tính tr ng Hoà Bình Ninh Bình Vĩnh Phúc Nam Đ nh 1 Th i gian gieo - ra hoa (ngày) 53 61 59 60 6,17 2 Chi u dài qu (cm) 15,2 16,3 14,6 14,4 5,65 3 Đư ng kính qu (cm) 5,6 5,4 4,8 5,2 6,51 4 Kh i lư ng m t qu (g) 105,6 105,9 90 95,9 7,82 5 D y thành qu (mm) 6,2 6,6 5,9 5,4 8,40 6 S h t/qu (h t) 42 42 39 41 3,45 7 Kh i lư ng 100 h t (g) 21,6 20,2 20,2 20,1 3,50 3. ánh giá năng su t v xuân 2007, năng su t c a 2 gi ng t i t t c 4 a i m nghiên c u t trên Năng su t c a 2 gi ng dưa tr i (S K 7781 và S K-T3291) v xuân năm 2006 40t n/ha. Năng su t th p nh t là t i Nho t i 4 a i m nghiên c u t trên 40 t n/ha. Quan, Ninh Bình (gi ng dưa tr i - 7781 t 46,2 t n/ha, gi ng dưa tr i -T3291 t Gi ng dưa tr i - 7781 có năng su t cao nh t t i Mê Linh, Vĩnh Phúc (50,07 t n/ha), trong 43,54 t n/ha). Năng su t cao nh t là t i Mê Linh, Vĩnh Phúc (gi ng dưa tr i -7781 t khi ó gi ng dưa tr i - T3291 có năng su t cao nh t là 54,29 t n/ha t i Kỳ Sơn, Hoà 65,21 t n/ha (hình 1 và hình 2), gi ng dưa Bình. Năng su t c a 2 gi ng dưa tr i tri n tr i -T3291 (hình 3) t 62,54 t n/ha) v ng u cao hơn gi ng i ch ng (b ng 3). (b ng 4). B ng 3. ăng su t th c thu c a các gi ng dưa tr i tri n v ng t i 4 a i m nghiên c u v xuân 2006 (t n/ha) Đ a đi m Kỳ Sơn, Nho Quan, Mê Linh, H i H u, Gi ng Hoà Bình Ninh Bình Vĩnh Phúc Nam Đ nh 7781 48,48 44,94 50,07 47,60 T3291 54,29 40,57 49,13 42,67 Đ i ch ng 20,36 15,56 16,36 16,94
LSD0,05 3,09 3,93 7,68 7,19 LSD0,01 5,12 6,51 12,74 11,92 B ng 4. ăng su t th c thu c a các gi ng dưa tr i tri n v ng t i 4 a i m nghiên c u v xuân 2007 (t n/ha) Đ a đi m Kỳ Sơn, Nho Quan, Mê Linh, H i H u, Gi ng Hoà Bình Ninh Bình Vĩnh Phúc Nam Đ nh 7781 51,36 46,21 65,21 50,32 T3291 54,60 43,54 62,54 48,89 IV. K T LU N VÀ N GHN 1. K t lu n - Hai gi ng dưa tr i có s ăng ký 7781 và T3291 có kh năng thích nghi t i các vùng sinh thái khác nhau - T i Mê Linh, Vĩnh Phúc trong v xuân 2007 c hai gi ng u t năng su t cao nh t, gi ng 7781 t năng su t là 65,54 t n/ha, gi ng T3291 t 62,54 t n/ha. 2. ngh - Xây d ng các mô hình và m r ng s n xu t hai gi ng dưa tr i tri n v ng (S K 7781 và S K-T3291) t i các vùng sinh thái khác nhau ph c v vi c cung c p rau xanh an toàn. - Tri n khai các thí nghi m v m t , phân bón và th i v gieo tr ng xây d ng quy trình tr ng dưa tr i t i các vùng sinh thái khác nhau. Hình 1. Gi ng dưa tr i (S K - 7781)
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam Hình 2. Gi ng dưa tr i (S K - 7781) tri n khai t i xã Ti n Phong, huy n Mê Linh, Vĩnh Phúc Hình 3. Gi ng dưa tr i (S K - T3291) TÀI LI U THAM KH O 1 Mai Th Phương Anh, Tr n Văn Lài, Tr n Kh c Thi, 1996. Rau và tr ng rau. Giáo trình cao h c nông nghi p. NXB. Nông nghi p, Hà N i. 2 Võ Văn Chi, 1996. T i n cây thu c Vi t Nam. Nhà xu t b n Y h c. 3 Ph m Hoàng H , 1972. Cây c Vi t Nam. Nhà xu t b n tr . 4 Lã ình M i, Tr n Minh H i, Dương c Huy n, Tr n Huy Thái, inh Kh c B n, 2005. Tài nguyên th c v t Vi t Nam, nh ng cây ch a các ho t tính sinh h c, T p I. NXB. Nông nghi p, Hà N i. 5 Lưu g c Trình, Mai Phương Anh và M nh Th , 1999. ánh giá và bình tuy n cho s n xu t các gi ng rau b n a c a các t p oàn qu gen rau a phương. Báo cáo t i Vi n KHKT NN Vi t Nam. 6 Siemonsma J. S. and Kasem Piluek, 1993. Plant Resources of South - East Asia No 8 Vegetable. gư i ph n bi n: guy n Văn Vi t 5
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 6