Đánh giá việc sử dụng một số loại đạm động và thực vật để thay thế bột cá trong khẩu phần thức ăn cá rô phi

Chia sẻ: Nguyen Quoc Nam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

112
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Two feeding experiments were conducted to evaluate if methionine is limiting in practical growout diets for tilapia, Oreochromis spp. Four diets containing 32% protein and 5% lipid were designed to compare the use of diets high in dehulled solvent-extracted soybean meal (DSESM) and expeller-pressed soybean meal (EPSM) as compared to a diet containing 6% fish meal (FM). Tilapia (4.78 ± 0.07 g, mean ± SD) were randomly stocked into twelve 600-L flow-through tanks at 20 fish per tank.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá việc sử dụng một số loại đạm động và thực vật để thay thế bột cá trong khẩu phần thức ăn cá rô phi

186 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT ÑAÙNH GIAÙ VIEÄC SÖÛ DUÏNG MOÄT SOÁ LOAÏI ÑAÏM ÑOÄNG VAØ THÖÏC VAÄT ÑEÅ THAY THEÁ BOÄT CAÙ TRONG KHAÅU PHAÀN THÖÙC AÊN CAÙ ROÂ PHI (Oreochromis spp.) EVALUATION OF ALTERNATIVE PROTEIN SOURCES TO REPLACE FISH MEAL IN PRACTICAL DIETS FOR JUVENILE TILAPIA (Oreochromis spp.) Nguyeãn Nhö Trí (*), D. Allen Davis (**) vaø I. Patrick Saoud (***) (*) Khoa Thuûy Saûn, Tröôøng Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP.HCM. (**) Department of Fisheries and Allied Aquacultures, Auburn University, Alabama, USA. (***) Department of Biology, American University of Beiru, Beirut, Lebanon ABSTRACT GIÔÙI THIEÄU Two feeding experiments were conducted to Caù roâ phi coøn ñöôïc goïi laø “gaø soáng döôùi nöôùc” evaluate if methionine is limiting in practical grow- do taêng tröôûng nhanh, thòt ngon, khaû naêng khaùng out diets for tilapia, Oreochromis spp. Four diets beänh cao, deã sinh saûn vaø thích nghi vôùi caùc moâi containing 32% protein and 5% lipid were tröôøng soáng khaùc nhau, thöùc aên laø caùc loaïi thuûy designed to compare the use of diets high in thöïc vaät vaø muøn baõ höõu cô. Vì vaäy chuùng laø ñoái dehulled solvent-extracted soybean meal (DSESM) töôïng nuoâi raát phoå bieán ôû vuøng nhieät ñôùi vaø caän and expeller-pressed soybean meal (EPSM) as nhieät ñôùi treân theá giôùi (El-Sayed, 2006). compared to a diet containing 6% fish meal (FM). Tilapia (4.78 ± 0.07 g, mean ± SD) were randomly Do taàm quan troïng cuûa chuùng ñoái vôùi ngheà nuoâi stocked into twelve 600-L flow-through tanks at thuûy saûn, vieäc toå hôïp khaåu phaàn thöùc aên caàn ñaûm 20 fish per tank. After six weeks, there were no baûo tính beàn vöõng veà maët kinh teá vaø moâi tröôøng. notable trends or statistically significant Protein laø moät trong nhöõng nguyeân lieäu ñaét nhaát differences (P>0.05) in final mean weight, survival trong khaåu phaàn thöùc aên cuûa ñoäng vaät thuûy saûn. rate and feed conversion ratio (FCR) among the Nguoàn protein coù nguoàn goác ñoäng vaät nhö boät caù treatments. Since results of this study indicated coù giaù cao, nguoàn cung caáp vaø chaát löôïng khoâng oån that DSESM could totally replace fish meal in ñònh. Boät caù thöôøng ñöôïc söû duïng laøm nguoàn protein practical diets for juvenile tilapia, a second batch chính trong vieäc saûn xuaát thöùc aên coâng nghieäp cho of diets were formulated using other protein caùc loaøi ñoäng vaät thuûy saûn do haøm löôïng ñaïm, sources. Typical levels of cottonseed meal (CSM), khoaùng chaát vaø vitamin cao, haøm löôïng caân baèng DSESM and meat and bone meal (MBM) were used cuûa caùc acid amin thieát yeáu vaø acid beùo vaø deã tieâu to evaluate whether methionine could be limiting. hoùa. Vì vaäy boät caù laø nguoàn protein ñaét nhaát trong Two basal diet formulations were tested either khaåu phaàn thöùc aên cuûa caùc loaøi gia suùc, gia caàm vaø without or with methionine supplement (0.06g/ ñoäng vaät thuûy saûn (Tacon, 1993). Tuy nhieân, nguoàn 100g diet). The first diet contained 15% CSM, 27% cung caáp haïn cheá cuøng vôùi vieäc taêng nhu caàu söû DSESM and 10% MBM and the second diet duïng laøm thöùc aên cho gia suùc, gia caàm ñaõ laøm giaûm contained 15% CSM and 37% DSESM. These diets söï phuï thuoäc vaøo boät caù trong ngaønh saûn xuaát thöùc contained 28% protein and 5% lipid. Tilapia (3.90 aên coâng nghieäp thuûy saûn (El-Sayed, 1999). Hôn nöõa, ± 0.05 g) were randomly stocked into twelve 60-L taùc ñoäng moâi tröôøng trong vieäc ñaùnh baét caù töï nhieân glass aquaria of a recirculation system at 18 fish laøm boät caù ngaøy caøng ñöôïc quan taâm. Do ñoù vieäc per aquarium for five weeks and then moved to thay theá boät caù baèng nguoàn protein coù nguoàn goác the 600-L flow-through tanks for five more weeks. ñoäng vaø thöïc vaät khaùc ñöôïc chuù yù nhieàu. Nhieàu After ten weeks, there was no statistically coâng trình nghieân cöùu veà vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc coâng significant differences (P>0.05) in final mean boá nhö coâng trình cuûa Novoa vaø ctv (1997); El-Sayed weight, survival rate and FCR among the four 1998; Fasakin vaø ctv (1999); Abdelghany 2003; El- treatments. Results of the present study indicated Saidy vaø Gaber 2003; Richter vaø ctv (2003); El-Saidy that DSESM and EPSM could totally replace FMs vaø Gaber 2004; Fasakin vaø ctv (2005); Gaber 2006; inclusion rate in commercial diets for juvenile Borgeson vaø ctv (2006). Vieäc thay theá boät caù baèng tilapia. Furthermore, methionine did not appear caùc nguoàn protein khaùc seõ laøm taêng lôïi nhuaän ngheà to be limiting in practical diets using typical levels nuoâi caù roâ phi thöông phaåm. Vì vaäy lónh vöïc naøy of CSM, DSESM and MBM as primary protein caàn ñöôïc nghieân cöùu nhieàu hôn nhaèm giôùi thieäu sources. theâm caùc nguoàn protein coù theå thay theá boät caù trong vieäc saûn xuaát thöùc aên cho caù roâ phi. Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 187 Söï phaùt trieån thöùc aên coâng nghieäp cho caù roâ ñöôøng kính 3 mm, ñöôïc saáy ôû nhieät ñoä 35oC ñeán phi khoâng söû duïng boät caù khoâng nhöõng laøm giaûm khi ñaït ñoä aåm 10%, xay thaønh vieân coù kích thöôùc giaù thaønh thöùc aên maø coøn coù khaû naêng taïo ra saûn phuø hôïp vôùi kích thöôùc caù thí nghieäm vaø ñöôïc baûo phaåm caù roâ phi “saïch” nhaèm cung caáp cho thò tröôøng quaûn ôû nhieät ñoä - 20oC cho ñeán khi cho caù aên. voán ñang taêng tröôûng naøy. Nguoàn ñaïm thöïc vaät nhö baùnh daàu ñaäu naønh chöùa moät soá chaát khaùng Thí nghieäm 1 dinh döôõng vaø haøm löôïng moät soá chaát dinh döôõng thöôøng thaáp hôn boät caù nhö haøm löôïng moät soá acid Thí nghieäm naøy ñöôïc thieát laäp ñeå so saùnh khaåu amin thieát yeáu, ñaëc bieät laø methionine. Trong vieäc phaàn thöùc aên chæ söû duïng nguoàn protein duy nhaát toå hôïp khaåu phaàn thöùc aên cho caù roâ phi khoâng söû laø baùnh daàu ñaäu naønh hoaëc boät ñaäu naønh vôùi khaåu duïng boät caù, ngöôøi ta thöôøng cho raèng haøm löôïng phaàn thöùc aên coù söû duïng boät caù. Boán khaåu phaàn caùc acid amin thuoäc nhoùm sulfur (goàm methionine thöùc aên (32% protein vaø 5% chaát beùo) ñöôïc cheá vaø cystine) thöôøng bò thieáu huït so vôùi nhu caàu dinh bieán. Trong soá naøy 3 khaåu phaàn thöùc aên khoâng döôõng. Cho ñeán nay, nhu caàu acid amin thuoäc nhoùm chöùa boät caù vaø khaåu phaàn thöù 4 chöùa 6% boät caù, laø sulfur ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong moät vaøi coâng trình tyû leä ñöôïc caùc nhaø maùy saûn xuaát thöùc aên coâng nghieäp nghieân cöùu. Tuy nhieân coù söï khaùc bieät lôùn giöõa caùc cho caù roâ phi thöôøng söû duïng (Baûng 1). Hai khaåu coâng trình veà nhu caàu naøy. Santiago vaø Lovell (1988) phaàn thöùc aên ñaàu tieân chæ söû duïng nguoàn protein xaùc ñònh raèng nhu caàu acid amin thuoäc nhoùm sulfur duy nhaát laø baùnh daàu ñaäu naønh cuøng vôùi vieäc coù ôû caù boät cuûa loaøi O. niloticus laø 3,22% protein trong hoaëc khoâng boå sung 0,05% methionine. Khaåu phaàn khi Kasper vaø ctv (2000) coâng boá giaù trò naøy chæ laø thöùc aên thöù 3 söû duïng boät ñaäu naønh laøm nguoàn 1,56% protein treân cuøng loaøi. Söï khaùc bieät lôùn veà protein vaø boå sung 0,05% methionine. Haøm löôïng nhu caàu acid amin thuoäc nhoùm sulfur ôû loaøi O. methionine trong 3 khaåu phaàn thöùc aên 1, 3 vaø 4 laø niloticus cho pheùp chuùng ta nghó raèng chuùng khoâng 1,81% protein. ÔÛ khaå u phaà n 2, haø m löôï n g bò thieáu huït khi loaïi boû hoaøn toaøn boät caù ra khoûi methionine laø 1,66% protein. Caù roâ phi gioáng troïng khaåu phaàn thöùc aên cho caù roâ phi vaø taïo cô hoäi cho löôïng 4,78 ± 0,07 g ñöôïc boá trí ngaãu nhieân vaøo 12 vieäc saûn xuaát ra nhöõng loaïi thöùc aên coù giaù thaáp beå nhöïa coù theå tích 600 lít vôùi maät ñoä 20 con/beå. baèng caùch khoâng söû duïng boät caù. Moãi nghieäm thöùc ñöôïc laëp laïi 3 laàn. Haøm löôïng oxy hoøa tan ñöôïc ño moãi ngaøy 1 laàn baèng maùy YSI Muïc tieâu cuûa nghieân cöùu naøy laø ñaùnh giaù khaû 55 (coâng ty YSI, Myõ). pH, haøm löôïng ammonia naêng thay theá boät caù cuûa baùnh daàu ñaäu naønh vaø toång soá vaø nitrite ñöôïc ño moãi tuaàn 2 laàn. pH ñöôïc boät ñaäu naønh, ñoàng thôøi xaùc ñònh xem khaåu phaàn ño baèng pH keá (coâng ty Fisher Scientific, Myõ). Haøm thöùc aên söû duïng moät soá nguoàn protein nhö baùnh löôïng ammonia toång soá vaø nitrite ñöôïc ño baèng daàu haït boâng vaûi, baùnh daàu ñaäu naønh vaø boät xöông phöông phaùp cuûa Solorzano (1969) vaø Parsons vaø thòt coù bò thieáu huït caùc acid amin nhoùm sulfur so ctv (1985). Caù thí nghieäm ñöôïc cho aên moãi ngaøy 2 vôùi nhu caàu dinh döôõng cuûa caù roâ phi khoâng. laàn vaøo luùc 8-9 giôø saùng vaø 4-5 giôø chieàu. Löôïng cho aên haøng ngaøy baèng 5-6% troïng löôïng cô theå. VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP Caù ñöôïc caân moãi tuaàn 1 laàn ñeå ñieàu chænh löôïng thöùc aên. Thí nghieäm naøy ñöôïc thöïc hieän trong 6 Nguoàn caù vaø phöông phaùp cheá bieán thöùc aên tuaàn. Khi keát thuùc thí nghieäm, caù ñöôïc ñeám vaø duøng cho thí nghieäm caân. Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän taïi E. W. Shell Thí nghieäm 2 Fisheries Center thuoäc tröôøng ñaïi hoïc Auburn, bang Alabama, Myõ. Caù roâ phi ñoû (O. spp.) doøng Santa- Keát quaû thí nghieäm 1 cho thaáy methionine Fe vaø O. niloticus doøng Ivory Coast ñöôïc söû duïng khoâng bò thieáu huït trong caùc khaåu phaàn thöùc aên. cho hai thí nghieäm 1 vaø 2. Caù boät ñöôïc vôùt töø ao Vì vaäy thí nghieäm 2 ñöôïc thieát laäp baèng caùch söû ñaát, sau ñoù thaû vaøo caùc beå kieáng coù theå tích 45 lít duïng moät soá nguoàn protein ñoäng vaø thöïc vaät nhö cuûa heä thoáng tuaàn hoaøn kheùp kín vaø ñöôïc cho aên baùnh daàu haït boâng vaûi, baùnh daàu ñaäu naønh vaø boät thöùc aên chöùa methyltestosterone (coâng ty Rangen, xöông thòt nhaèm xaùc ñònh methionine coù bò thieáu Myõ) trong 4 tuaàn ñeå chuyeån ñoåi giôùi tính. Sau thôøi huït khoâng. Boán khaåu phaàn thöùc aên (28% protein gian naøy caù roâ phi gioáng ñöôïc tieáp tuïc cho aên baèng vaø 5% chaát beùo) ñöôïc toå hôïp (Baûng 2). thöùc aên daønh cho caù gioáng (coâng ty Aquamax, Myõ) cho ñeán khi boá trí thí nghieäm. Caùc nguyeân lieäu Khaåu phaàn thöù nhaát chöùa 15% baùnh daàu haït duøng ñeå cheá bieán thöùc aên thí nghieäm ñöôïc xay boâng vaûi, 27% baùnh daàu ñaäu naønh vaø 10% boät xöông nhuyeãn, caân vaø troän trong maùy troän Hobart (coâng thòt. Khaåu phaàn thöù hai gioáng khaåu phaàn thöù nhaát ty Hobart, Myõ) trong 20 phuùt, sau ñoù nöôùc noùng veà tyû leä caùc nguoàn protein nhöng ñöôïc boå sung ñöôïc theâm vaøo ñeå taïo thaønh khoái boät nhaõo phuø theâm 0,06% methionine. Hai khaåu phaàn cuoái cuøng hôïp cho vieäc eùp sôïi. Thöùc aên nhaõo ñöôïc eùp sôïi coù chöùa 15% baùnh daàu haït boâng vaûi, 37% baùnh daàu Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007
188 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT ñaäu naønh vaø ñöôïc hoaëc khoâng boå sung methionine tuaàn nöõa. Phöông phaùp quaûn lyù moâi tröôøng nöôùc, (0,06%). Caù roâ phi gioáng troïng löôïng 3,90 ± 0,05 g cho aên vaø caân ño ñöôïc tieán haønh gioáng nhö thí ñöôïc boá trí ngaãu nhieân vaøo 12 beå kính theå tích 60 nghieäm 1. Sau 10 tuaàn, caù ñöôïc ñeám vaø caân ñeå xaùc lít cuûa heä thoáng tuaàn hoaøn kheùp kín vôùi maät ñoä 18 ñònh tyû leä soáng vaø toác ñoä taêng tröôûng. con/beå trong 5 tuaàn ñaàu. Trong heä thoáng naøy nhieät ñoä nöôùc ñöôïc duy trì khoaûng 28oC baèng maùy söôûi Phöông phaùp xöû lyù thoáng keâ coâng suaát 3.600 W (coâng ty Aquatic Eco-Systems, Myõ). Haøm löôïng oxy hoøa tan ñöôïc duy trì ôû möùc Vieäc phaân tích thoáng keâ ñöôïc thöïc hieän baèng gaàn baõo hoøa baèng heä thoáng suïc khí trong töøng beå chöông trình SAS (phieân baûn 9.1, SAS Institute, kính vaø beå loïc sinh hoïc. AÙnh saùng ñöôïc ñieàu chænh Myõ) nhaèm tìm söï khaùc bieät coù yù nghóa (P
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 189 Baûng 3. Keát quaû thí nghieäm 1 Troïng löôïng Troïng löôïng Tyû leä Khaåu phaàn FCR ban ñaàu (g) thu hoaïch (g) soáng (%) 1 (Baùnh daàu ñaäu naønh + Met) 4,77 ± 0.10 25,64 ± 8,43a 100,0 ± 0,0a 1, 1,23 ± 0,23a 2 (Baùnh daàu ñaäu naønh) 4,83 ± 0,06 23,89 ± 0,36a 100,0 ± 0,0a 1,33 ± 0,01a 3 (Boät ñaäu naønh + Met) 4,76 ± 0,04 25,75 ± 2,78a 100,0 ± 0,0a 1,22 ± 0,11a 4 (Boät caù) 4,77 ± 0,03 26,59 ± 2,29a 96,7 ± 4,7a 1,28 ± 0,16a PSE 1,30 1,67 0,07 Giaù trò P 0,54 0,44 0,65 Baûng 4. Keát quaû thí nghieäm 2 Troïng löôïng Troïng löôïng Tyû leä Khaåu phaàn FCR ban ñaàu (g) thu hoaïch (g) soáng (%) 1 (Boät xöông thòt) 3,88 ± 0,06 49,46 ± 3,18a 98,1 ± 2,6a 1, 1,35 ± 0,03a 2 (Boät xöông thòt + Met) 3,89 ± 0,06 51,68 ± 2,84a 100,0 ± 0,0a 1,27 ± 0,06a 3 (Khoâng chöùa boät xöông thòt) 3,92 ± 0,01 54,99 ± 2,38a 98,1 ± 2,6a 1,28 ± 0,06a 4 (Khoâng boät xöông thòt + Met) 3,89 ± 0,03 55,50 ± 4,97a 98,1 ± 2,6a 1,26 ± 0,09a PSE 2,46 1,73 0,05 Giaù trò P 0,33 0,80 0,65 KEÁT QUAÛ Thí nghieäm 2 Thí nghieäm 1 Giaù trò trung bình cuûa moät soá chæ tieâu chaát löôïng nöôùc trong 5 tuaàn ñaàu cuûa thí nghieäm 2 nhö sau: Giaù trò trung bình cuûa moät soá chæ tieâu chaát löôïng Oxy hoøa tan 6,83 ± 0,47 mg/L; nhieät ñoä nöôùc, 28,5 nöôùc trong thí nghieäm 1 nhö sau: Oxy hoøa tan, ± 1,2oC; haøm löôïng ammonia toång soá, 0,125 ± 0,050 6,74 ± 0,43 mg/L; nhieät ñoä nöôùc, 27,0 ± 0,9oC; haøm mg/L; nitrite, 0,094 ± 0,049 mg/L; pH, 8,2 ± 0,2. löôïng ammonia toång soá, 0,157 ± 0,074 mg/L; nitrite, Trong 5 tuaàn cuoái cuûa thí nghieäm, giaù trò trung 0,033 ± 0,013 mg/L; pH, 7,9 ± 0,1. Nhöõng giaù trò bình cuûa nhöõng chæ tieâu naøy laø: Oxy hoøa tan, 6,65 naøy ñeàu naèm trong khoaûng thích hôïp cho vieäc taêng ± 0,50 mg/L; nhieät ñoä nöôùc, 27,2 ± 1,1oC; haøm löôïng tröôûng cuûa caù roâ phi (El Gamal 1988; Wangead vaø ammonia toång soá, 0,256 ± 0,176 mg/L; nitrite, 0,042 ctv. 1988; Watanabe vaø ctv. 1993; El-Shafai vaø ctv. ± 0,043 mg/L; pH, 7,8 ± 0,2. Nhöõng giaù trò naøy ñeàu 2004). Troïng löôïng trung bình cuûa caù trong caùc naèm trong khoaûng thích hôïp cho vieäc taêng tröôûng nghieäm thöùc thay ñoåi töø 23,89 ñeán 26,59 g. Tyû leä cuûa caù roâ phi (El Gamal 1988; Wangead vaø ctv. soáng bieán thieân töø 96,7 ñeán 100,0%. FCR thay ñoåi 1988; Watanabe vaø ctv. 1993; El-Shafai vaø ctv. 2004). töø 1,22 ñeán 1,33. Tuy nhieân khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa veá maët thoáng keâ giöõa caùc nghieäm thöùc Troïng löôïng trung bình cuûa caù roâ phi khi keát veà 3 chæ tieâu neâu treân (Baûng 3). thuùc thí nghieäm 2 bieán thieân töø 49,46 ñeán 55,50 g. Tyû leä soáng thay ñoåi töø 98,1 ñeán 100,0%. FCR bieán Caù cho aên thöùc aên khoâng chöùa boät caù coù toác ñoä thieân töø 1,26 ñeán 1,35. Khoâng coù söï khaùc bieät veà taêng tröôûng töông ñöông vôùi caù cho aên thöùc aên coù troïng löôïng trung bình, tyû leä soáng vaø FCR giöõa caùc chöùa boät caù. Khoâng coù söï khaùc bieät veà troïng löôïng nghieäm thöùc. Vieäc boå sung methionine vaøo thöùc trung bình, tyû leä soáng vaø FCR giöõa 2 nghieäm thöùc aên khoâng coù taùc duïng thuùc ñaåy taêng tröôûng cuõng söû duïng baùnh daàu ñaäu naønh vaø boät ñaäu naønh. Vieäc nhö laøm taêng tyû leä soáng vaø giaûm FCR cuûa caù thí boå sung methionine vaøo khaåu phaàn thöùc aên thöù nghieäm (Baûng 4). nhaát khoâng coù taùc duïng thuùc ñaåy taêng tröôûng khi so saùnh vôùi khaåu phaàn thöùc aên thöù hai. Thí nghieäm Thaûo luaän naøy ñöôïc keát thuùc sau 6 tuaàn vì khoâng thaáy ñöôïc xu höôùng khaùc bieät veà troïng löôïng trung bình, tyû Baùnh daàu ñaäu naønh laø nguoàn protein thöïc vaät leä soáng vaø FCR giöõa caùc nghieäm thöùc trong quaù toát nhaát veà haøm löôïng protein vaø caùc acid amin trình tieán haønh thí nghieäm. thieát yeáu. Tuy nhieân, haøm löôïng caùc acid amin nhoùm sulfur trong baùnh daàu ñaäu naønh thöôøng bò Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007
190 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT giôùi haïn. Ngoaøi ra noù coøn chöùa moät soá chaát khaùng nhöõng khaåu phaàn thöùc aên khoâng chöùa boät caù ñaõ dinh döôõ n g nhö chaá t kìm haõ m trypsin, thoûa maõn hoaëc vöôït quaù nhu caàu dinh döôõng cuûa hemagglutinin vaø chaát khaùng vitamin. Caùc nhaø caù thí nghieäm. Haøm löôïng acid amin nhoùm sulfur nghieân cöùu ñaõ söû duïng baùnh daàu ñaäu naønh ñeå thay (goàm methionine vaø cystine) vaø methionine cuûa theá boät caù vaø ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû khaùc nhau. khaåu phaàn thöùc aên thöù 2 (duøng baùnh daàu ñaäu naønh Davis vaø Stickney (1978) coâng boá raèng vieäc söû duïng laøm nguoàn protein vaø khoâng boå sung methionine) baùnh daàu ñaäu naønh trong khaåu phaàn thöùc aên chöùa laø 3,16 vaø 1,66% protein. Jauncey vaø Ross (1982) 15% protein laøm giaûm toác ñoä taêng tröôûng cuûa O. xaùc ñònh raèng cystine coù theå thay theá 50% nhu caàu aureus. Tuy nhieân ôû khaåu phaàn thöùc aên coù haøm methionine trong thöùc aên ôû loaøi O. mossambicus. löôïng protein laø 36%, baùnh daàu ñaäu naønh coù theå Vì caù roâ phi ñoû söû duïng trong thí nghieäm 1 cuøng thay theá hoaøn toaøn boät caù vì haøm löôïng caùc acid gioáng vôùi O. mossambicus, chuùng ta coù theå öôùc amin thieát yeáu cao hôn nhu caàu dinh döôõng cuûa O. ñoaùn raèng cystine coù theå thay theá khoaûng 50% nhu aureus. Ngöôïc laïi, Shiau vaø ctv. (1989) cho raèng ôû caàu methionine trong thöùc aên. Trong thí nghieäm khaåu phaàn thöùc aên chöùa 32% protein, vieäc thay naøy, haøm löôïng cystine trong caùc nghieäm thöùc theá boät caù baèng 30% baùnh daàu ñaäu naønh laøm giaûm töông ñöông vôùi haøm löôïng methionine, do ñoù tyû toác ñoä taêng tröôûng vaø hieäu quaû söû duïng thöùc aên cuûa leä veà maët phaân töû cuûa chuùng töông ñöông 1:1. Haøm caù roâ phi lai (O. niloticus x O. aureus) vì söï maát löôïng acid amin nhoùm sulfur trong taát caû caùc khaåu caân baèng veà haøm löôïng caùc acid amin thieát yeáu vaø phaàn thöùc aên cuûa thí nghieäm 1 ñeàu cao hôn nhu söï hieän dieän cuûa chaát öùc cheá emzyme trypsin. Tuy caàu cuûa caù roâ phi ñöôïc xaùc ñònh bôûi Santiago vaø nhieân, ôû khaåu phaàn thöùc aên chöùa 24% protein thì Lovell (1988) vaø Kasper vaø ctv. (2000). Vì vaäy vieäc baùnh daàu ñaäu naønh coù theå thay theá ñeán 67% boät boå sung methionine vaøo thöùc aên khoâng coù taùc duïng caù. Viola vaø ctv (1988) khoâng tìm thaáy söï khaùc bieät ñeán toác ñoä taêng tröôûng, tyû leä soáng vaø FCR cuûa caù veà taêng tröôûng cuûa caù roâ phi lai khi söû duïng baùnh thí nghieäm. daàu ñaäu naønh thay theá boät caù neáu thöùc aên ñöôïc boå sung theâm 3% dicalcium phosphate. Wu vaø ctv Keát quaû cuûa thí nghieäm 1 cho thaáy nhu caàu acid (2000) cho raèng taêng tröôûng cuûa caù roâ phi lai ôû amin nhoùm sulfur cuûa caù roâ phi coù theå ñöôïc thoûa khaåu phaàn thöùc aên khoâng chöùa boät caù thaáp hôn maõn baèng vieäc söû duïng baùnh daàu hoaëc boät ñaäu naønh khaåu phaàn coù boät caù vì muøi vò khoâng haáp daãn caù thay theá boät caù maø khoâng caàn boå sung methionine. baét moài. Hoï coøn xaùc ñònh raèng vieäc boå sung Vieäc khoâng söû duïng boät caù trong thöùc aên cuõng methionine vaøo khaåu phaàn thöùc aên khoâng chöùa khoâng aûnh höôûng ñeán söï baét moài cuûa caù. Vì vaäy caù boät caù khoâng caûi thieän toác ñoä taêng tröôûng ôû caù thí roâ phi coù theå söû duïng khaåu phaàn thöùc aên cheá bieán nghieäm. töø baùnh daàu hoaëc boät ñaäu naønh maø khoâng aûnh höôûng ñeán toác ñoä taêng tröôûng, tyû leä soáng vaø FCR Vieäc thu ñöôïc keát quaû khaùc nhau töø nhöõng khi so saùnh vôùi thöùc aên chöùa boät caù. Hôn nöõa, vieäc nghieân cöùu treân coù theå do chaát löôïng vaø quy trình söû duïng boät ñaäu naønh coù nguoàn goác höõu cô (organic cheá bieán baùnh daàu ñaäu naønh, loaøi vaø doøng caù duøng soybean meal) laøm thöùc aên cho caù roâ phi (nghieäm trong thí nghieäm, caùc yeáu toá moâi tröôøng trong quaù thöùc 3) cuõng khoâng taïo ra söï khaùc bieät veà caùc chæ trình thí nghieäm (El-Sayed, 1999). Wassef vaø ctv. tieâu theo doõi so vôùi caùc nghieäm thöùc khaùc. Vì vaäy (1988) cho raèng vieäc ly trích chaát beùo cuûa ñaäu naønh chuùng ta hoaøn toaøn coù theå nuoâi caù roâ phi “saïch” coù theå laøm giaûm hoaït tính cuûa chaát öùc cheá enzyme baèng boät ñaäu naønh. Hieän nay, nhu caàu tieâu thuï saûn protease. Vieäc gia nhieät cuõng giuùp laøm vôõ maøng teá phaåm thuûy saûn “saïch” treân theá giôùi ngaøy caøng taêng baøo ñaäu naønh, laøm cho caùc chaát dinh döôõng trong (Tacon vaø Brister, 2002). Saûn phaåm thuûy saûn “saïch” teá baøo ñöôïc haáp thu nhieàu hôn (Tacon vaø Jackson, thöôøng coù giaù cao hôn saûn phaåm thoâng thöôøng. 1985). Vì vaäy, khi tieán haønh caùc thí nghieäm veà thay Neáu boät ñaäu naønh nguoàn goác höõu cô coù giaù hôïp lyù theá boät caù baèng caùc nguoàn protein khaùc caùc nhaø thì vieäc nuoâi caù roâ phi “saïch” chaéc chaén seõ mang nghieân cöùu neân coâng boá loaøi, doøng vaø kích côõ caù roâ laïi nhieàu lôïi nhuaän hôn cho ngöôøi nuoâi. phi ñöôïc söû duïng, nguoàn baùnh daàu ñaäu naønh cuõng nhö ñieàu kieän moâi tröôøng trong quaù trình laøm thí Baùnh daàu haït boâng vaûi laø nguoàn protein quan nghieäm. troïng cho gia suùc vaø gia caàm. Tuy nhieân vieäc söû duïng noù laøm thöùc aên thuûy saûn thöôøng bò haïn cheá Keát quaû cuûa thí nghieäm 1 xaùc nhaän raèng baùnh do söï hieän dieän cuûa ñoäc toá gossypol vaø haøm löôïng daàu ñaäu naønh vaø boät ñaäu naønh coù theå thay theá lysine thaáp (Lim vaø Webster, 2006). Viola vaø Zohar hoaøn toaøn haøm löôïng boät caù ñöôïc söû duïng ñeå saûn (1984) keát luaän raèng baùnh daàu haït boâng vaûi vôùi xuaát thöùc aên coâng nghieäp cho caù roâ phi. Vieäc boå haøm löôïng gossypol thaáp coù theå ñöa vaøo khaåu phaàn sung methionine vaøo khaåu phaàn thöùc aên khoâng thöùc aên cuûa caù roâ phi lai (O. niloticus x O. aureus) chöùa boät caù khoâng coù taùc duïng treân toác ñoä taêng nuoâi trong ao ñaát vôùi tyû leä töông ñöông baùnh daàu tröôûng, tyû leä soáng vaø FCR cuûa caù roâ phi. Ñieàu naøy ñaäu naønh. Vieäc thay theá 1/3 baùnh daàu ñaäu naønh coù theå do haøm löôïng acid amin nhoùm sulfur cuûa baèng 19% baùnh daàu haït boâng vaûi cuøng vôùi vieäc boå Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 191 sung methionine khoâng aûnh höôûng ñeán taêng tröôûng KEÁT LUAÄN cuûa O. niloticus. Tuy nhieân, taêng tyû leä baùnh daàu haït boâng vaûi leân 38% hoaëc cao hôn ñaõ coù aûnh höôûng Qua nghieân cöùu naøy chuùng toâi nhaän thaáy raèng xaáu ñeán toác ñoä taêng tröôûng vaø caùc chæ tieâu huyeát baùnh daàu vaø boät ñaäu naønh coù theå thay theá hoaøn hoïc (Lim vaø ctv. 2002). Baùnh daàu haït boâng vaûi toaøn löôïng boät caù ñöôïc söû duïng trong vieäc saûn xuaát thöôøng ñöôïc söû duïng vôùi tyû leä thaáp trong thöùc aên thöùc aên coâng nghieäp cho caù roâ phi vaø methionine thuûy saûn vì möùc ñoä an toaøn cuûa noù khaùc nhau tuøy khoâng bò thieáu huït trong caùc khaåu phaàn thöùc aên theo loaøi. Maëc duø moät soá loaøi ñoäng vaät thuûy saûn coù duøng baùnh daàu haït boâng vaûi, baùnh daàu ñaäu naønh khaû naêng chòu ñöïng haøm löôïng baùnh daàu haït boâng vaø boät xöông thòt laøm nguoàn cung caáp protein. vaûi cao, vieäc söû duïng noù trong thöùc aên thuûy saûn thöôøng ñöôïc giôùi haïn trong khoaûng 10-15% vì ñoäc TAØI LIEÄU THAM KHAÛO tính cuûa chaát gossypol (Li vaø Robinson, 2006). Trong thí nghieäm 2, baùnh daàu haït boâng vaûi ñöôïc Abdelghany A.E., 2003. Partial and complete söû duïng vôùi tyû leä 15% nhaèm haïn cheá aûnh höôûng replacement of fish meal with gambusia meal in cuûa gossypol leân caù thí nghieäm. diets for red tilapia (Oreochromis niloticus x O. mossambicus). Aquacult. Nutr., 9: 145-154. Boät xöông thòt, saûn phaåm phuï trong quaù trình cheá bieán thöïc phaåm coù nguoàn goác töø gia suùc, gia Borgeson T.L., Racz, V.J., Wilkie D.C., White, L.J. caàm, laø nguoàn ñaïm ñoäng vaät khaù toát vaø ñaõ ñöôïc söû and Drew M.D., 2006. Effect of replacement fish meal duïng ñeå thay theá boät caù trong moät soá nghieân cöùu and oil with simple or complex mixtures of vegetable treân caù roâ phi. Wu vaø ctv. (1999) keát luaän raèng vieäc ingredients in diets fed to Nile tilapia (Oreochromis söû duïng boät xöông thòt vôùi tyû leä 6% ñeå thay theá boät niloticus). Aquacult. Nutr., 12: 141-149. caù khoâng aûnh höôûng ñeán taêng tröôûng cuûa loaøi O. niloticus. El-Sayed (1998) cuõng ñaït ñöôïc toác ñoä taêng Davis A.T. and Stickney R.R., 1978. Growth tröôûng töông ñöông khi O. niloticus ñöôïc cho aên responses of Tilapia aurea to dietary protein khaåu phaàn chöùa 40% boät xöông thòt duøng ñeå thay quality and quantity. Trans. Am. Fish. Soc., 107: theá 30% boät caù. Tacon vaø ctv (1983) xaùc ñònh raèng 479-483. boät xöông thòt cuøng vôùi vieäc boå sung methionine coù theå thay theá 50% haøm löôïng protein cuûa boät caù trong El Gamal A.-R., 1988. Reproductive performance, khaåu phaàn thöùc aên 45% protein duøng cho caù boät sex ratios, gonadal development, cold tolerance, loaøi O. niloticus. Trong thí nghieäm 2, boät xöông viability and growth of red and normally pigmented thòt ñöôïc söû duïng vôùi tyû leä 10%. Baùnh daàu haït boâng hybrids of Tilapia aurea and T. nilotica. Ph.D vaûi vaø boät xöông thòt ñöôïc söû duïng ñeå thay theá moät dissertation, Auburn University, Auburn, phaàn baùnh daàu ñaäu naønh nhaèm xaùc ñònh xem Alabama, 111 pp. methionine coù bò thieáu huït treân caù roâ phi khoâng. El-Saidy D.M.S.D. and Gaber M.M.A., 2003. Keát quaû thí nghieäm 2 treân caù roâ phi cho thaáy Replacement of fish meal with a mixture of methionine khoâng bò thieáu huït trong caùc khaåu phaàn different plant protein sources in juvenile Nile thöùc aên söû duïng baùnh daàu haït boâng vaûi, baùnh daàu tilapia, Oreochromis niloticus (L.) diets. Aquacult. ñaäu naønh vaø boät xöông thòt laøm nguoàn protein. Res., 34: 1119-1127. Khaåu phaàn thöùc aên cuûa caù roâ phi cuõng coù theå ñöôïc toå hôïp hoaøn toaøn baèng nguoàn protein coù nguoàn El-Saidy D.M.S.D and Gaber M.M.A., 2004. Use goác thöïc vaät maø khoâng gaây aûnh höôûng xaáu ñeán toác of cottonseed meal supplemented with iron for ñoä taêng tröôûng, tyû leä soáng vaø FCR. Trong thí detoxification of gossypol as a total replacement nghieäm naøy, haøm löôïng acid amin nhoùm sulfur cuûa of fish meal in Nile tilapia, Oreochromis niloticus taát caû caùc khaåu phaàn thöùc aên ñeàu baèng hoaëc cao (L.) diets. Aquacult. Res., 35: 859-865. hôn 3,39% protein. Do haøm löông cuûa chuùng cao hôn nhu caàu cuûa loaøi O. niloticus ñöôïc xaùc ñònh bôûi El-Sayed A.-F.M., 1998. Total replacement of fish Santiago vaø Lovell (1988) vaø Kasper vaø ctv (2000), meal with animal protein sources in Nile tilapia, vieäc boå sung methionine khoâng coù taùc duïng leân Oreochromis niloticus (L.), feeds. Aquacult. Res., toác ñoä taêng tröôûng, tyû leä soáng vaø FCR. Keát quaû thí 29: 275-280. nghieäm 2 coøn cho thaáy khaåu phaàn thöùc aên caù roâ phi coù theå ñöôïc toå hôïp baèng vieäc söû duïng 15% baùnh El-Sayed A.-F.M., 1999. Alternative dietary protein daàu haït boâng vaûi vaø 10% boät xöông thòt, laø nhöõng sources for farmed tilapia, Oreochromis spp. nguoàn protein coù giaù reû, nhaèm laøm giaûm giaù thaønh Aquaculture, 179: 149-168. thöùc aên cuûa caù roâ phi. El-Sayed A.-F.M., 2006. Tilapia Culture. CAB International, Wallingford, UK, 277 pp. Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007
192 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT El-Shafai S.A., El-Gohary F.A., Nasr F.A., van der Richter N., Siddhuraju P. and Becker K., 2003. Steen N.P. and Gijzen H.J., 2004. Chronic Evaluation of nutritional quality of moringa ammonia toxicity to duckweed-fed tilapia (Moringa oleifera Lam.) leaves as an alternative (Oreochromis niloticus). Aquaculture, 232: 117-127. protein source for Nile tilapia (Oreochromis niloticus L.). Aquaculture, 217: 599-611. Fasakin E.A., Balogun A.M. and Fasuru B.E., 1999. Use of duckweed, Spirodela polyrrhiza L. Schleiden, Santiago C.B. and Lovell R.T., 1988. Amino acid as a protein feedstuff in practical diets for tilapia, requirements for growth of Nile tilapia. J. Nutr., Oreochromis niloticus L. Aquacult. Res., 30: 313-318. 118: 1540-1546. Fasakin E.A., Serwata R.D. and Davies S.J., 2005. Shiau S.-Y., Kwok, C.C., Huang J.Y., Chen, C.M. Comparative utilization of rendered animal and Lee S.L., 1989. Replacement of fish meal with derived products with or without composite soybean meal in male tilapia (Oreochromis niloticus mixture of soybean meal in hybrid tilapia x O. aureus) fingerling diets at a suboptimal protein (Oreochromis niloticus x O. mossambicus) diets. level. J. World Aquacult. Soc, 20: 230 Aquaculture, 249: 329-338. Solorzano L. 1969. Determination of ammonia in Gaber M.M., 2006. The effects of plant-protein- natural waters by the Phenolhypochlorite method. based diets supplemented with yucca on growth, Limnol. and Oceano., 14: 799-801. digestibility, and chemical composition of Nile tilapia (Oreochromis niloticus, L) fingerlings. J. Steel R.G.D. and Torrie J.H., 1980. Principles and World Aquacult. Soc., 37: 74-81. Procedures of Statistics: a Biometrical Approach. McGraw-Hill, New York, 633 pp. Kasper C.S., White M.R. and Brown P.B., 2000. Choline is required by tilapia when methionine is Tacon A.G.J., Jauncey K., Falaye A., Pentah M., not in excess. J. Nutr, 238: 238-242. MacGowen I. and Stafford E., 1983. The use of meat and bone meal and hydrolyzed feather meal and Li M.H. and Robinson E.H., 2006. Use of soybean meal in practical fry and fingerling diets cottonseed meal in aquatic animal diets: a review. for Oreochromis niloticus. In: Fishelton, J. and N. Am. J. Aquacult., 68: 14-22. Yaron, Z. (Eds), Proceedings of the 1st International Symposium on Tilapia in Aquaculture. Tel Aviv Lim C., Yildirim M. and Klesius P.H., 2002. Effect University, Israeli, pp. 356-365. of substitution of cottonseed meal on soybean meal on growth, hematology and immune response of Tacon A.G.J., 1993. Feed Ingredients for tilapia (Oreochromis niloticus). Glob. Aquacult. Warmwater Fish: Fish Meal and other Processed Advo., 5: 28-32. Feedstuffs. FAO Fish. Circ. No. 856, FAO, Rome, Italy, 64 pp. Lim C.E. and Webster C.D., 2006. Nutrient requirements. In: Lim C.E. and Webster C.D. (Eds), Tacon A.G.J. and Jackson A.J., 1985. Utilization Tilapia: Biology, Culture and Nutrition. Food of conventional and unconventional protein Products Press, New York, USA, pp. 469-501. sources in practical fish feeds. In: Cowey, C.B., Mackie, A.M. and Bell, J.G. (Eds), Nutrition and Novoa M.A.O., Pacheco F.P., Castillo L.O., Flores Feeding in Fish. Academic Press, London, pp. V.P., Navarro, L. and Samano, J.C., 1997. Cowpea 119-145. (Vigna unguiculata) protein concentrate as replacement for fish meal in diets for tilapia Tacon A.G.J. and Brister D.J., 2002. Organic (Oreochromis niloticus) fry. Aquaculture, 158: 107- aquaculture - Current status and future prospects. 116. In: Scialabba, N.E.-H. and Hattam, C., 2002. Organic Agriculture, Environment and Food Parsons T.R., Maita Y., and Lalli C.M., 1985. A Security. Environment and Natural Resources Manual of Chemical and Biological Methods for Series No.4, Food and Agriculture Organization Seawater Analysis. Pergamon Press, New York, of the United Nations, Rome, Italy, pp. 163-176. 173 pp. Viola S. and Zohar G., 1984. Nutritional study with Pillay T.V.R., 1990. Aquaculture Principles and market size tilapia hybrid Oreochromis in Practices. Fishing News Books, Blackwell Science, intensive culture. Protein levels and sources. Oxford, UK, 575 pp. Israeli J. Aquacult, 36: 3-15. Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 193 Viola S., Arieli, Y. and Zohar G., 1988. Animal- Watanabe W.O., Ernst D.H., Chasar M.P., protein-free feeds for hybrid tilapia (Oreochromis Wicklund R.I. and Olla B.L., 1993. The effects of niloticus x O.aureus) in intensive culture. temperature and salinity on growth and feed Aquaculture, 75: 115-125. utilization of juvenile, sex-reversed male Florida red tilapia cultured in a recirculating system. Wangead C., Greater A. and Tansakul R., 1988. Aquaculture, 112: 309-320. Effects of acid water on survival and growth rate of Nile tilapia (Oreochromis niloticus). In: Pullin, Wu G.S., Chung Y.M., Lin W.Y., Chen S.Y. and R.S.V., Bhukaswan, T., Tonguthai, K. and Maclean, Huang C.H., 2004. Effect of substituting de-hulled J.L. (Eds), Proceedings of the Second International or fermented soybean meal for fish meal in diets Symposium on Tilapia in Aquaculture. ICLARM on growth of hybrid tilapia, (Oreochromis niloticus Conference Proceedings No. 15, Department of x O.aureus). J. Fish. Soc. Taiwan, 30(4): 291-297. Fisheries, Bangkok, Thailand, and ICLARM, Manila, Philippines, pp. 433-438. Wu Y.V., Tudor K.Y., Brown P. and Rosati R.R., 1999. Substitution of plant protein and meat and Wassef E.A., Plammer G. and Poxton M., 1988. bone meal for fish meal in diets for Nile tilapia. Protease digestion of the meals of ungerminated N. Am. J. Aquacult., 61, 58-63. and germinated soybeans. J. Food. Sci. Agric., 44: 201-214. Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007