zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Chính trị học

Đạo đức cách mạng và xu hướng biến đổi của đạo đức xã hội trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

16
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Đạo đức cách mạng và xu hướng biến đổi của đạo đức xã hội trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay thực trạng và giải pháp trình bày quan điểm chung về “đạo đức cộng sản” và vai trò của đạo đức trong xã hội; Thực trạng và xu hướng biến đổi của đạo đức xã hội trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đạo đức cách mạng và xu hướng biến đổi của đạo đức xã hội trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay thực trạng và giải pháp

nghiên cứu trao đổi ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG VÀ XU HƯỚNG BIẾN ĐỔI CỦA ĐẠO ĐỨC XÃ HỘI TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP @ ThS. Phan Thanh Hoài Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội Tóm tắt: Dựa trên việc tiếp cận cơ sở lý luận chung về đạo đức cộng sản và vai trò của đạo đức cộng sản trong xã hội bao gồm quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để nhận diện và thực hiện phân tích những xu hướng biến đổi của đạo đức xã hội, đặc biệt là những biến đổi theo hướng tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến những mục tiêu cách mạng cụ thể trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay và đề xuất một số các giải pháp cơ bản trong xây dựng và nâng cao đạo đức cách mạng. Từ khóa: Đạo đức cách mạng; xu hướng biến đổi của đạo đức xã hội hiện nay; thực trạng; giải pháp. 1. Quan điểm chung về “đạo đức Đứng vững trên lập trường duy vật và cộng sản” và vai trò của đạo đức trong phương pháp biện chứng, C. Mác và Ph. xã hội Ăngghen đã kế thừa những hạt nhân hợp Đạo đức là một trong những nhân tố lý trong đạo đức tiến bộ của nhân loại và nền tảng của đời sống xã hội, có mối quan bổ sung, phát triển nhiều nội dung mới để hệ chặt chẽ với kinh tế, chính trị, văn hóa, tiến hành một cuộc cách mạng trong lịch giáo dục, pháp luật... Hiểu theo nghĩa rộng, sử tư tưởng về đạo đức. Các ông nhận thấy đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, hiểu những giá trị đạo đức của giai cấp vô sản theo nghĩa hẹp, đạo đức là tập hợp những dưới chủ nghĩa tư bản sẽ hình thành nên nguyên tắc, chuẩn mực, giá trị mà mỗi con đạo đức của xã hội tương lai, đó là đạo người thể hiện trong ý thức và hành vi của đức cộng sản, một kiểu đạo đức mang tính mình. Với tư cách một hình thái ý thức xã nhân văn, nhân đạo nhất trong lịch sử phát hội, đạo đức có nguồn gốc từ những điều triển của nhân loại. kiện sinh hoạt vật chất của xã hội, từ cơ sở Trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng kinh tế - xã hội. Ph.Ăngghen cho rằng, “xét sản”, C. Mác và Ph. Ăngghen chỉ rõ: Sự sản cho đến cùng, mọi học thuyết về đạo đức xuất ra đời sống tinh thần luôn biến đổi theo đã có từ trước đến nay đều là sản phẩm của quá trình sản xuất vật chất; những tư tưởng tình hình kinh tế, xã hội lúc bấy giờ” (1). thống trị của một thời đại bao giờ cũng chỉ số 303 - tháng 6/2023 71
tạp chí việt nam hội nhập là những tư tưởng của giai cấp thống trị. một xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa và Trong các xã hội có đối kháng giai cấp, tư cộng sản chủ nghĩa. Giai cấp vô sản là giai tưởng đạo đức thống trị chính là tư tưởng cấp bị áp bức cuối cùng trong lịch sử loài đạo đức của giai cấp thống trị. Tuy nhiên, người. Đạo đức cộng sản là đạo đức tiến bộ cùng với sự vận động, phát triển của xã hội, nhất, bởi nó kế thừa và phát triển các giá trị địa vị chủ đạo của các giai cấp cũng luôn tích cực của các kiểu đạo đức đã có của văn biến đổi. Theo đó, đạo đức xã hội không minh nhân loại. Đạo đức vô sản trở thành phải là cái bất biến, mà thường biến đổi vũ khí sắc bén của quần chúng nhân dân lao theo tồn tại xã hội. C. Mác và Ph. Ăngghen động trong cuộc đấu tranh xóa bỏ tàn tích còn chỉ rõ cơ sở hình thành đạo đức là nền của chế độ xã hội cũ, xây dựng cuộc sống tảng kinh tế - xã hội, gắn liền với quá trình mới, con người mới xã hội chủ nghĩa. Đó là giáo dục, rèn luyện đạo đức và hoạt động biện chứng của sự phát triển đạo đức trong thực tiễn của con người. Nền tảng đó đóng xã hội. vai trò to lớn đối với sự hình thành, phát Trong xã hội xã hội chủ nghĩa, lợi ích triển của đạo đức mới - đạo đức cộng sản. của giai cấp công nhân căn bản thống nhất Theo Ph. Ăngghen, “Nếu như lợi ích đúng với lợi ích của người lao động, và cũng từ đắn là nguyên tắc của toàn bộ đạo đức, thì đó, đạo đức và chính trị càng trở nên gắn do đó, cần ra sức làm cho lợi ích riêng của bó mật thiết với nhau, đồng thời trở thành con người cá biệt phù hợp với lợi ích của những yếu tố căn bản trong sự nghiệp xây toàn thể loài người” (2). Những giá trị tốt đẹp dựng xã hội mới xã hội chủ nghĩa. Sự phát đó chỉ có thể được phát triển đầy đủ trong triển của đạo đức mới không tách rời với xã hội cộng sản chủ nghĩa. cuộc đấu tranh xóa bỏ tàn tích tư tưởng, đạo Đặc biệt, C. Mác và Ph. Ăngghen đức, lối sống cũ, cũng như mọi biểu hiện nhận thấy vị trí, vai trò to lớn của đạo đức của chủ nghĩa cá nhân, vị kỷ, nhằm xây nói chung và đạo đức cộng sản trong tiến dựng, hoàn thiện lý luận và thực tiễn đạo trình phát triển của xã hội. Trong nhiều đức mới - đạo đức cộng sản. Sự thống nhất tác phẩm kinh điển, các ông đã phân tích giữa đạo đức và pháp luật chỉ thực sự có sâu sắc các luận đề: đạo đức phản ánh mối được trong xã hội mới xã hội chủ nghĩa, bởi quan hệ giữa người và người; sự phong ở đó quần chúng nhân dân đã thực sự làm phú trong quan hệ giữa cá nhân với cộng chủ xã hội và nhà nước xã hội chủ nghĩa đồng xã hội tạo điều kiện để phát triển đời là nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì sống tinh thần - đạo đức của mỗi cá nhân; nhân dân. Khi đó, luật pháp và các quy tắc sự rèn luyện đạo đức trong lao động sản đạo đức xã hội có sự thống nhất căn bản xuất có kỷ luật, kỹ thuật và tự giác. Trong về mục đích, nhằm bảo vệ lợi ích của nhân giáo dục, rèn luyện nâng cao đạo đức, nhân dân. Các quy phạm pháp luật được người cách của người cộng sản, C. Mác và Ph. dân thực hiện một cách tự nguyện, tự giác, Ăngghen đặc biệt nhấn mạnh đến vấn đề coi như các chuẩn mực, nguyên tắc đạo đức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho thế hệ trẻ, tối thiểu, còn các chuẩn mực, nguyên tắc bởi nó có ý nghĩa quyết định đến tương lai đạo đức được coi như luật pháp tối đa của của mỗi dân tộc và của toàn nhân loại. toàn xã hội. C. Mác và Ph. Ăngghen chỉ ra rằng, Trong xã hội xã hội chủ nghĩa, sức ngay trong lòng xã hội tư bản đã chứa đựng mạnh của quần chúng nhân dân dưới sự mầm mống của đạo đức tiến bộ, tiêu biểu lãnh đạo của đảng cộng sản và sự điều hành cho lợi ích tương lai của những người bị áp của nhà nước xã hội chủ nghĩa sẽ thúc đẩy bức, đó là đạo đức của giai cấp vô sản. Cuộc xã hội phát triển mạnh mẽ. Điều đó cho thấy đấu tranh không ngừng giữa các kiểu đạo tính chất của mối quan hệ giữa đạo đức với đức trong xã hội tư bản đã mở rộng các khả chính trị nói chung và pháp luật nói riêng năng phát triển đạo đức trong tương lai của trong xã hội xã hội chủ nghĩa có sự thay 72 số 303 - tháng 6/2023
nghiên cứu trao đổi đổi căn bản so với các xã hội trước đây do triệt để các tàn tích của đạo đức tư sản, tiểu giai cấp bóc lột cầm quyền. Dưới chế độ tư sản, đồng thời xây dựng cho mình một xã hội chủ nghĩa, đạo đức có mặt trong tất nền đạo đức mới - nền đạo đức cộng sản. cả các lĩnh vực hoạt động của đời sống xã Ông kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa hội, góp phần duy trì đời sống xã hội trong hư vô và chủ nghĩa “tả khuynh” trong việc tính ổn định, giàu chất nhân văn của nó. Từ phủ nhận sự tồn tại của đạo đức trong xã hội đó có thể thấy, quan điểm, tư tưởng mang xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở đó, ông khẳng tính khoa học sâu sắc của C. Mác và Ph. định tính tất yếu của sự ra đời đạo đức cộng Ăngghen về đạo đức nói chung và đạo đức sản và vai trò to lớn của nó trong công cuộc cộng sản nói riêng đã tạo nên bước ngoặt xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đứng vững trên cách mạng trong đạo đức học và làm nên lập trường của chủ nghĩa duy vật lịch sử, giá trị trường tồn của học thuyết Mác về kế thừa những tinh hoa đạo đức của nhân đạo đức; đồng thời tạo ra tiền đề cho bước loại và trung thành với lợi ích của giai cấp phát triển tiếp theo của đạo đức học mác-xít công nhân, ông đã luận chứng và xây dựng giai đoạn Lênin. một hệ thống lý luận về đạo đức cộng sản; khẳng định giá trị của đạo đức cộng sản là Là người kế tục xuất sắc chủ nghĩa phục vụ cho tiến bộ xã hội và hạnh phúc của Mác trong điều kiện lịch sử mới, V. I. Lênin con người. kiên quyết đấu tranh với các quan điểm duy tâm, tôn giáo và cơ hội, xét lại trong việc Theo V. I. Lênin, lý tưởng đạo đức cao xuyên tạc quan điểm, tư tưởng của C. Mác quý nhất của người cộng sản, của đạo đức và Ph. Ăngghen về đạo đức; qua đó, bảo vệ, cộng sản luôn gắn bó với lý tưởng chính phát triển sáng tạo các quan điểm, tư tưởng trị, là động lực thúc đẩy lý tưởng chính trị đạo đức học mác-xít. V.I. Lênin là người trở thành hiện thực cách mạng xã hội chủ đầu tiên định nghĩa và phân tích sâu sắc nội nghĩa. Ông khẳng định: “Cuộc đấu tranh dung khái niệm “đạo đức cộng sản”, đồng giai cấp còn tiếp tục và nhiệm vụ của chúng thời khẳng định đó là đạo đức của những ta là làm cho tất cả mọi lợi ích phụ thuộc người lao động sáng tạo ra xã hội mới cộng vào cuộc đấu tranh này. Và đạo đức cộng sản chủ nghĩa, mà giai đoạn đầu là chủ nghĩa sản của chúng ta cũng phải phục tùng cuộc xã hội. Do vậy, mọi định hướng phát triển đấu tranh này. Chúng ta nói rằng: Đạo đức của đạo đức đó phải gắn chặt với nhiệm đó là những gì góp phần phá hủy xã hội cũ vụ chính trị của giai cấp công nhân trong của bọn bóc lột và góp phần đoàn kết tất cuộc đấu tranh thủ tiêu chế độ tư bản chủ cả những người lao động chung quanh giai nghĩa và xây dựng thành công chế độ mới cấp vô sản đang sáng tạo ra xã hội mới, của xã hội chủ nghĩa. V. I. Lênin chỉ rõ mối liên những người cộng sản” (4). V. I. Lênin cho hệ giữa đạo đức và lợi ích của giai cấp vô rằng, người cộng sản có đạo đức trước hết sản: “Đạo đức của chúng ta là từ những lợi phải là người có bản lĩnh chính trị vững ích của cuộc đấu tranh giai cấp của giai cấp vàng, có trình độ tri thức ngày càng cao và có năng lực hành động đáp ứng tốt yêu vô sản mà ra” (3). Lợi ích là động lực mạnh cầu, nhiệm vụ của cách mạng trong mọi mẽ thúc đẩy con người hoạt động. Lợi ích điều kiện, hoàn cảnh. Để tiến hành công ấy càng trở nên mạnh mẽ khi nó gắn liền tác giáo dục đạo đức cộng sản có hiệu quả, với quảng đại quần chúng nhân dân đã được ông nêu ra một số vấn đề cơ bản có tính giác ngộ lý tưởng và đạo đức cách mạng, nguyên tắc, như vấn đề gắn giáo dục đạo đứng lên đấu tranh giành lại những lợi ích đức cộng sản với những tiến bộ về đạo đức chính đáng của mình mà lâu nay bị giai cấp của nhân loại và truyền thống đạo đức của thống trị tước đoạt. dân tộc; vấn đề đẩy mạnh phát triển kinh V. I. Lênin đặt niềm tin vững chắc vào tế - xã hội làm động lực trong giáo dục đạo thắng lợi cuộc đấu tranh của giai cấp công đức cộng sản; vấn đề kết hợp quá trình tổ nhân và nhân dân lao động trong cải tạo chức giáo dục, rèn luyện đạo đức của tập số 303 - tháng 6/2023 73
tạp chí việt nam hội nhập thể với quá trình tự giáo dục, tự rèn luyện mạng vĩ đại của dân tộc ta đang có nhiều đạo đức của cá nhân. thuận lợi, song cũng đứng trước không ít Trung thành và vận dụng sáng tạo khó khăn, thử thách. Vì vậy, đòi hỏi Đảng ta quan điểm của các nhà kinh điển chủ nghĩa phải không ngừng nâng cao năng lực lãnh Mác - Lênin về xây dựng, giáo dục đạo đức đạo và trí tuệ của đảng cầm quyền, đồng cộng sản, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng thời tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động xây ta trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt dựng và chỉnh đốn Đảng, để Đảng ta thực Nam luôn coi trọng việc giáo dục, rèn luyện sự là một đảng “đạo đức” và “văn minh”, nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ với đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa có đức, nghĩa cá nhân trong đội ngũ cán bộ, đảng vừa có tài, vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Và viên. Trên cơ sở kết hợp một cách tài tình trong những nhiệm vụ tất yếu đó, không những giá trị đạo đức truyền thống của dân thể không thường xuyên tổng kết và phân tộc với quan niệm đạo đức của chủ nghĩa tích xu hướng biến đổi của đạo đức xã hội Mác - Lênin, các giá trị được xuất phát từ ở Việt Nam trước những tác động của thời cơ sở thế giới quan và phương pháp luận đại hiện nay đúng đắn, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng 2. Thực trạng và xu hướng biến đổi tạo giá trị đạo đức mới xã hội chủ nghĩa, của đạo đức xã hội trong thời kỳ quá độ đạo đức cách mạng phù hợp với hiện thực lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay và định hướng phát triển của đất nước. Tư Người Việt Nam rất coi trọng giá trị tưởng đạo đức cách mạng của Chủ tịch Hồ đạo đức, truyền thống. Tiến trình lịch sử - Chí Minh thể hiện tập trung trong nhiều tác văn hóa của dân tộc từ thời đại Hùng Vương phẩm lớn như: Đường Cách mệnh; Sửa đổi đến thời đại Hồ Chí Minh đã chứng kiến lối làm việc; Đạo đức cách mạng; Nâng cao biết bao thế hệ nối tiếp nhau cùng chung đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá lưng, đấu cật trong phòng, chống thiên tai nhân; Nhật ký trong tù; Di chúc… Hồ Chí và chống giặc ngoại xâm để dựng nước và Minh chỉ rõ đạo đức cách mạng là đạo đức giữ nước. Quá trình đó đã hun đúc ở con mới - đạo đức cộng sản chủ nghĩa, rằng: người Việt Nam truyền thống đạo đức tốt Đạo đức cũ như đầu ngược xuống đất, chân đẹp như: “lòng yêu nước nồng nàn, ý chí chổng lên trời. Đạo đức mới như người hai tự cường dân tộc, tinh thần đoàn kết, ý thức chân đứng vững vàng dưới đất, đầu ngửng cộng đồng gắn kết cá nhân - gia đình - làng lên trời. Đạo đức mới vừa có nét chung, vừa xã - Tổ quốc; lòng nhân ái, khoan dung, cụ thể cho từng ngành, từng giới. Người trọng nghĩa tình, đạo lý, đức tính cần cù, còn nhấn mạnh: Cần, kiệm, liêm, chính là sáng tạo trong lao động; sự tinh tế trong ứng những phẩm chất đạo đức truyền thống của xử, tính giản dị trong lối sống”(5). Trải suốt mỗi con người Việt Nam. Đạo đức phải là chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước cái “gốc” của người cách mạng: Cũng như của dân tộc, các thế hệ người Việt Nam luôn sông phải có nguồn mới có nước, không ý thức sâu sắc về nhiệm vụ giữ gìn giá trị có nguồn thì sông cạn, cây thì phải có gốc, đạo đức xã hội truyền thống của dân tộc không có gốc thì cây héo. Người cách mạng dù phải đối diện với vô vàn khó khăn thử thì phải có đạo đức, không có đạo đức dù thách: từ thời sơ khai đấu tranh chống âm có tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được mưu đồng hóa trong “ngàn năm bắc thuộc” nhân dân. đến giai đoạn đấu tranh chống âm mưu “mị Hiện nay, đất nước ta đang đẩy mạnh dân”, “ngu dân” ở thời Pháp thuộc, khi lại sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa phải đấu tranh với thủ đoạn chia rẽ dân tộc trong bối cảnh thế giới đang diễn ra mạnh thâm độc “Dùng người Việt trị người Việt” mẽ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư của đế quốc Mỹ và giờ đây là sự cố gắng và xu thế mở cửa, hội nhập đang trở thành bảo vệ, gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống xu thế chung của thế giới. Sự nghiệp cách của dân tộc cũng như đạo đức xã hội Việt 74 số 303 - tháng 6/2023
nghiên cứu trao đổi Nam trước những tác động của kinh tế thị tư bản chi phối, thì đương nhiên nó sẽ hy trường và thách thức của hội nhập toàn cầu sinh phần xã hội cho kinh tế, nó duy trì sự hóa. Các giá trị đạo đức truyền thống dân phân hóa giàu nghèo, tạo nên sự sa sút về tộc Việt Nam tuy mang tính ổn định nhưng đạo đức và sự tha hóa con người... như C. không phải bất biến mà luôn biến đổi cùng Mác đã nói. với sự thay đổi của điều kiện kinh tế - xã Ở Việt Nam, trong quá trình phát triển hội. Trải qua lịch sử dựng nước và giữ nước của xã hội, dưới sự tác động của nhiều yếu của dân tộc, các giá trị đạo đức truyền thống tố, tình trạng suy thoái về đạo đức cũng không ngừng được thử thách, bổ sung và đang diễn ra. Văn kiện Đại hội XI đã chỉ ra làm phong phú thêm đặc biệt là trong quá rằng: “Môi trường văn hóa bị xâm hại, lai trình Việt Nam mở cửa hội nhập quốc tế căng, thiếu lành mạnh, trái với thuần phong trong xu thế toàn cầu hóa. Những bổ sung mỹ tục, các tệ nạn xã hội, tội phạm và sự và biến đổi tích cực được ghi nhận và trân xâm nhập của các sản phẩm và dịch vụ độc trọng gìn giữ, nhưng trước xu hướng biến hại làm suy đồi đạo đức, nhất là trong thanh, đổi tiêu cực thì phải thẳng thắn nhìn nhận, thiếu niên, rất đáng lo ngại” (6), rằng: “Xu phân tích thấu đáo để có những định hướng hướng thương mại hóa và sa sút đạo đức phù hợp với những nhiệm vụ cách mạng to trong giáo dục khắc phục còn chậm, hiệu lớn của đất nước trong giai đoạn hiện nay. quả thấp, đang trở thành nỗi bức xúc của xã Kể từ Đại hội VI của Đảng (năm 1986), hội”... “Tình trạng suy thoái về chính trị, tư đất nước ta từ cơ chế kinh tế tập trung quan tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận liêu bao cấp đã chuyển sang nền kinh tế thị không nhỏ cán bộ, đảng viên và tình trạng trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đó là tham nhũng, lãng phí, quan liêu, những tiêu một bước phát triển về tư duy của Đảng và cực và tệ nạn xã hội chưa được ngăn chặn, của xã hội, phù hợp với quy luật phát triển đẩy lùi, mà còn tiếp tục diễn biến phức tạp, của thời đại. Nhờ đó, đất nước đã vượt qua cùng với sự phân hóa giàu nghèo và sự yếu khủng hoảng, khắc phục tình trạng trì trệ kém trong quản lý, điều hành của nhiều cấp, trước đây. Từ một nước nghèo nàn và lạc nhiều ngành, làm giảm lòng tin của nhân hậu, đất nước đang vươn tới một nước công dân đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự nghiệp theo hướng hiện đại, diện mạo đất ổn định, phát triển của đất nước” (7). nước đổi thay, khởi sắc. Đúng như Tổng Bí “Suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định nhận: đức, lối sống” có thể đến với bất kỳ cán bộ Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, nào nếu không tự giác chấp hành nghiêm tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày Điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước, các nay. Và để đạt được mục tiêu đến năm 2045 quy định về công tác tổ chức cán bộ. “Virus theo quan điểm Đại hội XIII của Đảng Cộng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, Sản Việt Nam, nước ta sẽ trở thành nước lối sống” có thể tấn công không trừ một ai, phát triển có thu nhập cao thì phải thực hiện có thể làm biến dạng, biến chất cả những tốt 12 định hướng, trong đó có những định người có học hàm, học vị cao, những người hướng về Phát triển con người và xây dựng giữ cương vị chủ chốt, trọng trách trong các nền văn hóa; Định hướng về đại đoàn kết cơ quan Đảng, Nhà nước. Sự nguy hại của toàn dân tộc và tất nhiên để thực hiện được “suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, điều đó tất yếu cần quan tâm thiết lập, gìn lối sống” đã được Đảng ta cảnh báo, nhấn giữ những giá trị đạo đức căn cốt của xã hội mạnh trong Nghị quyết Trung ương 4, khóa Việt Nam. XII: “Sự suy thoái về tư tưởng chính trị, Tuy nhiên, nhiều học giả trên thế giới đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự đã nhận định: toàn cầu hóa kinh tế hiện nay chuyển hóa” chỉ là một bước ngắn, thậm chí thực chất là toàn cầu hóa kinh tế tư bản chủ rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn nghĩa. Khi kinh tế thị trường bị chủ nghĩa tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, số 303 - tháng 6/2023 75
tạp chí việt nam hội nhập thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp lao động làm ra vật chất hay sản xuất ra sản cách mạng của Đảng và dân tộc... Những phẩm tinh thần) đã dẫn tới hiện tượng tha hạn chế, khuyết điểm nêu trên làm giảm sút hóa trong lao động. Có nghĩa là quá trình vai trò lãnh đạo của Đảng; làm tổn thương lao động cũng là quá trình đánh mất bản tình cảm và suy giảm niềm tin của nhân dân ngã. Các sản phẩm lao động, trong một số đối với Đảng, là một nguy cơ trực tiếp đe trường hợp, không thể hiện trình độ tay dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ”. nghề, ý thức trách nhiệm và cả lương tâm Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có không ít của người lao động. Trái lại, nó bị chi phối cán bộ đảng viên phớt lờ cảnh báo này, vẫn trực tiếp bởi lợi ích, lợi nhuận tầm thường “hoa mắt” trước lợi ích vật chất, bị đồng trước mắt. Đây là nguyên nhân dẫn tới tình tiền chi phối, làm giàu bất chính. Tại Đại trạng xuất hiện ngày càng nhiều hàng hóa hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Đảng ta kém chất lượng, hàng giả, thậm chí cả hàng tiếp tục chỉ rõ: “Việc tu dưỡng rèn luyện đạo hóa độc hại. Cũng vì lợi ích cá nhân, không đức lối sống của một số cán bộ, đảng viên ít cán bộ đã quên lãng trách nhiệm xã hội chưa thường xuyên, nền nếp, vẫn còn tình của mình, gây nhiều phiền hà cho người trạng nói không đi đôi với làm; không tuân dân khi thực thi công vụ. thủ nguyên tắc của Đảng, quan liêu tham Dân tộc ta vốn có truyền thống sống tình nhũng, lãng phí, cá nhân chủ nghĩa... việc nghĩa với nhau. Tình nghĩa đã chi phối mọi đấu tranh với các biểu hiện lệch lạc về đạo quan hệ giao tiếp xã hội. Ngày nay, trước đức lối sống chưa mạnh mẽ. Tự phê bình và tác động của mặt trái của kinh tế thị trường, phê bình ở một số nơi còn hình thức; tình không ít người đã chạy theo xu hướng thực trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm còn dụng, vụ lợi, bất chấp tình nghĩa... đang làm diễn ra ở nhiều nơi…”. vẩn đục các mối quan hệ xã hội. Trong khi Suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, các quan hệ ngoài xã hội đang suy giảm, thì lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng gia đình là bến đỗ của con người cũng đang viên đã để lại hậu quả vô cùng tai hại đối bị lung lay, xung đột vì các lợi ích cá nhân. với từng gia đình, dòng tộc và đối với toàn Mối quan hệ ràng buộc các thành viên gia Đảng, toàn dân tộc ta. Vì thế, mỗi cán bộ đình trong một tổ ấm đang bị đe dọa. Nhiều đảng viên hãy coi những vụ án tham nhũng vụ ly hôn, ly thân, hôn nhân ngoài giá thú được xét xử, được thụ lý trong thời gian qua làm mất đi tính chất thiêng liêng trong quan là những lời cảnh tỉnh về “suy thoái về tư hệ gia đình cùng với sự gia tăng nạn bạo tưởng chính trị, đạo đức, lối sống”. Chất hành, bạo lực gia đình, học đường đã làm vấn Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và cho xã hội bất an, tác động trực tiếp đến thế Du lịch tại Phiên họp thứ 14 của Ủy ban hệ trẻ. Thường vụ Quốc hội vào chiều 10/8/2022, nhiều đại biểu đề nghị đưa ra giải pháp để Đạo đức, lối sống là những vấn đề cốt ngăn chặn sự xuống cấp về đạo đức xã hội, lõi trong đời sống văn hóa của mỗi cá nhân, văn hóa ứng xử, xây dựng nếp sống văn cộng đồng và dân tộc. Có liên quan mật hóa và bảo tồn, phát triển văn hóa xã hội. thiết và tác động ngược trở lại đối với mọi Nếu trước đây các khái niệm lý tưởng, khát lĩnh vực của đời sống xã hội. Sự ổn định vọng, là những điều gần gũi, thiêng liêng, hay không ổn định, phát triển hay suy thoái thường xuyên được nhắc tới, thì ngày nay của các quốc gia thường có quan hệ trực các khái niệm đó lại ít được đề cập. Khi con tiếp với vấn đề đạo đức xã hội. Vì vậy, tiến người phai nhạt lý tưởng, thiếu những khát trình phát triển đất nước trong mỗi giai đoạn vọng cao đẹp, thì nó thường bị trói buộc cách mạng tất yếu và không thể nằm ngoài vào những tham vọng thấp kém. Tư tưởng nhiệm vụ đánh giá, phân tích xu hướng biến chạy theo đồng tiền, chạy theo lợi ích vật đổi của đạo đức xã hội từ đó có những giải chất trong một bộ phận xã hội (kể cả người pháp phù hợp, kịp thời. 76 số 303 - tháng 6/2023
nghiên cứu trao đổi 3. Một số giải pháp cơ bản sức lan tỏa trong Đảng và toàn xã hội, đưa Thứ nhất, bảo vệ gìn giữ những giá trị đến những thay đổi tích cực trong toàn hệ chuẩn mực đạo đức truyền thống thống chính trị, đặc biệt là trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; góp phần thực Giá trị văn hóa đạo đức là tài sản tinh hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của thần vô giá của dân tộc; đã soi sáng con Đảng, tạo cơ sở, nền tảng quan trọng cho đường giải phóng và phát triển đất nước, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta ra sức thi là một trong những nền tảng vững chắc để đua, tiếp tục thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đảng Cộng sản Việt Nam vạch ra đường lối Đại hội XIII của Đảng trong thời gian tới. và thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ ở từng thời kỳ cách mạng. Việc xây dựng đạo đức Để việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo và lối sống có văn hóa hiện nay không thể đức, phong cách Hồ Chí Minh ngày càng không bắt đầu bằng sự nhận diện các giá trị thấm sâu, nhân lên những tấm gương, việc đạo đức truyền thống của dân tộc. Lịch sử làm tốt đẹp trong đời sống xã hội, có thêm dạy chúng ta rằng để giải quyết những vấn nhiều tấm gương tiêu biểu trong học tập và đề hiện tại của đời sống xã hội, không thể làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ không trở về với những bài học của quá khứ Chí Minh, các cấp ủy, chính quyền cần tiếp của cha ông. Mặt khác, trong bối cảnh của tục nghiên cứu, xây dựng những mô hình nền kinh tế thị trường và của xu thế toàn hay, cách làm hiệu quả; đẩy mạnh việc cầu hóa với tính hai mặt của nó, mỗi người phát hiện, bồi dưỡng, biểu dương, tuyên Việt Nam cần nhận biết chúng ta là ai và từ truyền, nhân rộng các tấm gương, điển đâu tới. Không nhận biết được những điều hình trong học tập và làm theo Bác, tạo đó thì làm sao có thể xác định hướng đi của sự lan tỏa sâu rộng trong toàn xã hội; đổi chúng ta sẽ về đâu. Nhận diện được các mới hơn nữa nội dung, phương pháp, hình giá trị truyền thống cũng là điều kiện tham thức học tập, tuyên truyền tư tưởng, đạo chiếu cực kỳ quan trọng để nắm bắt được đức, phong cách Hồ Chí Minh, để di sản những biến động, biến đổi trong hệ chuẩn mà Người để lại tiếp tục được khẳng định mực đạo đức xã hội đang diễn ra. và phát huy mạnh mẽ; khơi dậy lòng yêu nước, sức mạnh của văn hóa, con người Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh việc học Việt Nam, tinh thần cống hiến, ý chí, khát tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí vọng phát triển đất nước. Minh thực chất và hiệu quả hơn. Thứ ba, tăng cường giáo dục đạo đức, Trong những năm qua, việc thực hiện cách mạng cho cán bộ đảng viên và nhân Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016, của dân. Bộ Chính trị khóa XII, “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong Thực tế hiện nay ở nước ta, đạo đức xã cách Hồ Chí Minh”, gắn với Nghị quyết số hội cũng như mọi lĩnh vực khác của cuộc 04-NQ/TW, ngày 30-10-2016, của Hội nghị sống đang diễn ra cuộc đấu tranh giữa cái Trung ương 4 khóa XII, “Về tăng cường tiến bộ và cái lạc hậu, giữa cái thiện và cái xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy ác, giữa lối sống lành mạnh, có lý tưởng, lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo trung thực, có ý thức xây dựng đất nước... đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn với lối sống thực dụng, ích kỷ, sa đọa. Cái biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” đã mới, cái tiến bộ đang từng bước du nhập đạt được nhiều kết quả quan trọng, khá toàn vào. Trong khi đó, cái xấu, cái tiêu cực diện, thiết thực, với nhiều cách làm mới, cũng nhân cơ hội này len lỏi vào các ngõ sáng tạo, ngày càng đi vào thực chất, chiều ngách của cuộc sống. Vì vậy, vấn đề đặt ra sâu, từng bước trở thành nhiệm vụ quan cho chúng ta là phải «gạn đục khơi trong» trọng, thường xuyên của mỗi tổ chức đảng theo tinh thần của Bác, phải tăng cường và từng cán bộ, đảng viên. Qua đó, phong giáo dục đạo đức cho toàn xã hội. Trước trào đã tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ, có tình trạng một bộ phận không nhỏ cán bộ, số 303 - tháng 6/2023 77
tạp chí việt nam hội nhập đảng viên có những biểu hiện suy thoái về trị, góp phần vào thành công sự nghiệp xây tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Giám sát, diễn biến”, “tự chuyển hóa” như hiện nay phản biện xã hội chính là hoạt động thể hiện thì tăng cường giáo dục và rèn luyện đạo bản chất dân chủ của chế độ ta dưới sự lãnh đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên là đạo của Đảng. Qua các nhiệm kỳ Đại hội nhiệm vụ vừa cơ bản, lâu dài, vừa cấp bách Đảng từ khi đổi mới đến nay, hoạt động này trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. đã dần trở nên hoàn thiện, cùng với các hoạt Thực trạng suy giảm đạo đức, lối sống của động khác của thể chế chính trị, để bảo đảm một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên từng bước thực hiện trong thực tế phương gây hậu quả rất nặng nề, làm tổn thương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm đến uy tín, thanh danh của Đảng, mà nếu tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, theo tinh không được ngăn chặn và đẩy lùi triệt để thì thần Đại hội XIII của Đảng. Trong điều kiện sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn vong kinh tế thị trường hiện nay, nếu không có cơ của Đảng, của chế độ. Tâm trạng xã hội và chế, biện pháp kiểm soát, quản lý chặt chẽ ý nguyện của nhân dân lúc này là thiết tha đều có thể dẫn đến tham nhũng, quan liêu, mong muốn, đồng thời nghiêm khắc đòi hỏi suy thoái, biến chất .... làm mất vai trò lãnh Đảng phải trong sạch, vững mạnh bắt đầu đạo, cầm quyền. Do vậy, để giữ vững vai từ đạo đức. Cán bộ, đảng viên phải chứng tỏ trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, để Đảng trên thực tế, bằng những việc làm, ứng xử thực sự là “của dân”, “vì dân”, Đảng “phải và hành xử, là những người có đạo đức, nêu thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, đấu gương đạo đức mẫu mực trước nhân dân. tranh chống chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa cá nhân, chống tham nhũng, quan liêu, lãng Thứ tư, nâng cao vai trò hệ thống giám phí, thoái hóa... trong nội bộ Đảng và trong sát, phản biện xã hội, đẩy mạnh đấu tranh toàn bộ hệ thống chính trị”(8). Đây là vấn đề phòng chống tham nhũng rất quan trọng, then chốt trong công tác xây Giám sát, phản biện xã hội là một hoạt dựng, chỉnh đốn Đảng, để Đảng thực sự là động cơ bản của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đạo đức, là văn minh. Đó cũng chính là giải và các đoàn thể chính trị - xã hội, có vai trò pháp cần thiết và quan trọng trong việc giữ và ý nghĩa quan trọng đối với công tác xây vững dây cương cho những giá trị đạo đức dựng, chỉnh đốn Đảng, bảo vệ thể chế chính căn cốt của xã hội hiện nay./. TÀI LIỆU THAM KHẢO (5) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb CTQG, HN, T. 15, tr. 622. (1) C.Mác và Ph.Ăngghen. Toàn tập, t.20, Nxb CTQG, HN, 1994, tr.137. (6), (7) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG ST, HN, 2011, T1, tr. 169, (2) C. Mác và Ph. Ăngghen: Toàn tập, Nxb 168, 173. CTQG, HN, 1995, T. 2, tr. 199-200. (8) Nguyễn Phú Trọng: “Một số vấn đề lý luận (3) V.I. Lênin: Toàn tập, Nxb. Tiến bộ, và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường Mátxcơva, 1978, T. 41, tr. 367. đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tạp chí (4) V.I. Lênin: Sđd, t. 41, tr. 369. Cộng sản điện tử, ngày 16-5-2021. 78 số 303 - tháng 6/2023

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.