Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc" nhằm tập trung nghiên cứu, hệ thống hóa và góp phần làm rõ hơn những vấn đề lý luận về phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Mục đích cơ bản của đề tài là dựa trên những dữ liệu tài chính trong quá khứ và hiện tại của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc để tính toán và xác định các chỉ tiêu phản ánh thực trạng năng lực tài chính của doanh nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI PHÙNG THU TRANG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN ĐẦU TƯ TÂY BẮC ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ KẾ TOÁN HÀ NỘI, 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI PHÙNG THU TRANG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN ĐẦU TƯ TÂY BẮC Ngành: Kế toán Mã số: 8340301 ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ KẾ TOÁN Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS. Nguyễn Phú Giang HÀ NỘI, 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản đề án “Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi, chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các số liệu và kết quả sử dụng trong đề án là hoàn toàn trung thực và có trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng năm 2024 TÁC GIẢ ĐỀ ÁN Phùng Thu Trang
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề án tốt nghiệp này, em xin chân thành cảm ơn đến Lãnh đạo và quý Thầy Cô giáo Trường Đại học Thương mại đã tạo điều kiện thuận lợi trong thời gian nghiên cứu và học tập để em hoàn thành chương trình đào tạo thạc sỹ, đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn PGS,TS. Nguyễn Phú Giang, người đã tận tình hướng dẫn, đưa ra những đánh giá xác đáng giúp em hoàn thiện nội dung đề án tốt nghiệp thạc sỹ này. Đồng thời, em xin chân thành cảm ơn đến lãnh đạo, các cán bộ, nhân viên Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc đã tạo điều kiện về thời gian và giúp đỡ em trong việc khảo sát tìm kiếm các nguồn thông tin quý báu cho việc hoàn thành đề án. Cuối cùng em xin gửi lời chúc sức khỏe hạnh phúc, kính chúc quý Thầy, Cô thành công trong sự nghiệp cao quý. Xin chân thành cảm ơn!
iii MỤC LỤC MỤC NỘI DUNG TRANG Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục từ viết tắt v Danh mục bảng vi Danh mục hình vi Tóm tắt nội dung đề án vii PHẦN MỞ ĐẦU 1 Phần 1: CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN 1 1.1 Cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 2 1.1.1 Khái niệm phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 5 1.1.2 Nội dung phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 5 1.1.3 Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến phân tích báo cáo tài chính của 9 doanh nghiệp 1.2 Cơ sở thực tiễn 16 1.2.1 Kinh nghiệm thực tiễn tại các đơn vị bên ngoài 16 1.2.2 Bài học rút ra về các vấn đề liên quan đề án 18 Phần 2: NỘI DUNG CỦA ĐỀ ÁN 20 2.1 Khái quát về Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc 20 2.1.1 Giới thiệu về Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc 20 2.1.2 Kết quả hoạt động kinh doanh trong thời gian gần đây (2021-2023) 24 2.1.3 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tình hình tài chính của Công 26 ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc 2.2 Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Tập đoàn 28 Đầu tư Tây Bắc 2.2.1 Tổng quan về hệ thống báo cáo tài chính của Công ty 28 2.2.2 Phân tích khái quát tình hình tài chính của Công ty Cổ phần Tập 30 đoàn Đầu tư Tây Bắc 2.2.3 Phân tích các chỉ tiêu tài chính đặc trưng của Công ty Cổ phần Tập 35 đoàn Đầu tư Tây Bắc 2.2.4 Phân tích tình hình lưu chuyển tiền tệ của Công ty Cổ phần Tập 44 đoàn Đầu tư Tây Bắc
iv 2.3 Đánh giá thực trạng tình hình tài chính của Công ty Cổ phần 47 Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc 2.3.1 Kết quả đạt được 47 2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế 48 2.4 Các giải pháp để giải quyết vấn đề đặt ra 49 2.4.1 Cải thiện quản lý hàng tồn kho 49 2.4.2 Nâng cao khả năng thanh toán 51 2.4.3 Xây dựng cơ cấu tài chính hợp lý 52 2.4.4 Quản lý chặt chẽ dòng tiền 53 2.4.5 Tăng cường quản lý rủi ro tài chính 54 Phần 3: CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ 56 3.1 Đề xuất tổ chức thực hiện 56 3.1.1 Bối cảnh thực hiện đề án 56 3.1.2 Phân công trách nhiệm thực hiện đề án 58 3.2 Kiến nghị về điều kiện thực hiện các giải pháp 60 3.2.1 Đối với Nhà nước 60 3.2.2 Đối với Bộ Xây dựng 61 KẾT LUẬN 62 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Diễn giải nghĩa 1 BCTC Báo cáo tài chính 2 BĐS Bất động sản 3 CBNV Cán bộ nhân viên 4 CL Chênh lệch 5 DN Doanh nghiệp 6 HĐKD Hoạt động kinh doanh 7 KH Khách hàng 8 NĐT Nhà đầu tư 9 ROA Tỷ số lợi nhuận ròng trên tài sản 10 ROE Tỷ số lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu 11 TNDN Thu nhập doanh nghiệp 12 TSDH Tài sản dài hạn 13 TSNH Tài sản ngắn hạn
vi DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang 2.1 Báo cáo kết quả kinh doanh tại Công ty 24 2.2 Bảng phân tích cơ cấu tài sản giai đoạn 2021-2023 31 2.3 Bảng phân tích cơ cấu nguồn vốn giai đoạn 2021-2023 33 2.4 Bảng phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn giai 34 đoạn 2021-2023 2.5 Nhóm chỉ tiêu khả năng thanh toán của Tập đoàn Tây Bắc 36 2.6 So sánh chỉ tiêu khả năng thanh toán của Tập đoàn Tây Bắc 37 và trung bình ngành BĐS 2.7 Nhóm chỉ tiêu khả năng sinh lời của Tập đoàn Tây Bắc 40 2.8 So sánh chỉ tiêu khả năng sinh lời giữa Tập đoàn Tây Bắc 41 trung bình ngành BĐS 2.9 Nhóm chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng vốn và tài sản của Tập 43 đoàn Tây Bắc 2.10 Nhóm chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng chi phí của Tập đoàn 44 Tây Bắc 2.11 Tình hình lưu chuyển tiền tệ của Tập đoàn Tây Bắc 46
vii DANH MỤC HÌNH Số hiệu Tên hình Trang 2.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty 23
viii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN Đề án “Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc” tập trung nghiên cứu về tình hình tài chính của công ty trong giai đoạn từ 2021 đến 2023. Mục tiêu chính của đề án là hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính, đánh giá thực trạng tài chính của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc, và đưa ra các giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính của công ty. Trong phần đầu, đề án đề cập đến sự cần thiết của việc phân tích báo cáo tài chính trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang chuyển đổi theo hướng thị trường và hội nhập quốc tế. Báo cáo tài chính không chỉ là công cụ quan trọng để đánh giá tình hình tài chính mà còn giúp các nhà quản lý, nhà đầu tư, và các bên liên quan đưa ra các quyết định kinh tế hợp lý. Phần hai của đề án đi sâu vào phân tích tình hình tài chính của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc. Báo cáo tập trung vào phân tích cơ cấu tài sản, cơ cấu nguồn vốn, các chỉ tiêu tài chính đặc trưng như khả năng thanh toán, khả năng sinh lời, và hiệu quả kinh doanh. Kết quả phân tích cho thấy tình hình tài chính của công ty có sự ổn định và cải thiện trong năm 2023 sau một năm 2022 không mấy khả quan. Tuy nhiên, công ty cũng phải đối mặt với các thách thức như sự biến động của chi phí và rủi ro từ thị trường. Phần ba đưa ra các đề xuất và kiến nghị để cải thiện tình hình tài chính của công ty, bao gồm việc nâng cao khả năng thanh toán, cải thiện quản lý hàng tồn kho, và quản lý dòng tiền chặt chẽ hơn. Đồng thời, các kiến nghị và đề xuất đối với Nhà nước và Bộ Xây dựng cũng được trình bày. Từ khoá liên quan: Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc; Báo cáo tài chính; Khả năng thanh toán; Cơ cấu vốn.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO LỰA CHỌN CHỦ ĐỀ CỦA ĐỀ ÁN Nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi theo hướng kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập kinh tế cùng khu vực cũng như toàn cầu. Chính vì thế, hệ thống doanh nghiệp cũng đã và đang không ngừng đổi mới và phát triển theo hướng đa dạng hóa các loại hình doanh nghiệp và hình thức sở hữu. Chính vì vậy, đã đặt ra những yêu cầu cấp thiết đối với nhà quản lý, quản trị doanh nghiệp và đặc biệt là những nhà quản trị tài chính doanh nghiệp cần có sự hiểu biết và có những kiến thức cơ bản về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp, để có thể phân tích, đánh giá một cách đúng đắn nhất về hoạt động, hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp theo hệ thống chỉ tiêu kinh tế tài chính phù hợp, nắm rõ được đâu là điểm mạnh, điểm yếu để đưa ra những quyết định kịp thời, chính xác. Phân tích báo cáo tài chính (BCTC) là một công việc vô cùng cần thiết không những đối với chủ sở hữu doanh nghiệp mà còn cần thiết đối với tất cả các đối tượng bên ngoài doanh nghiệp có quan hệ về kinh tế và pháp lý với doanh nghiệp. Đánh giá được đúng thực trạng tài chính, chủ doanh nghiệp sẽ đưa ra được các quyết định kinh tế thích hợp, sử dụng một cách tiết kiệm và có hiệu quả vốn và các nguồn lực, nhà đầu tư có quyết định đúng đắn với sự lựa chọn đầu tư của mình, các chủ nợ được đảm bảo về khả năng thanh toán của doanh nghiệp đối với các khoản cho vay, nhà cung cấp và khách hàng đảm bảo được việc doanh nghiệp sẽ thực hiện các cam kết đặt ra, các cơ quan quản lý Nhà nước có được các chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cũng như hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và đồng thời kiểm soát được hoạt động của doanh nghiệp bằng pháp luật. Với xu thế hội nhập quốc tế và sự “nóng” trở lại của thị trường bất động sản (BĐS), nhu cầu sử dụng thông tin về tình hình tài chính của các công ty BĐS ngày càng được quan tâm. Do đó, việc cung cấp thông tin tài chính một cách chính xác, kịp thời và hiệu quả là vô cùng quan trọng. Việc phân tích báo cáo tài chính giúp người đọc biết được trạng thái tài chính cụ thể của doanh nghiệp cũng như xu hướng phát triển của doanh nghiệp cả về sức mạnh tài chính, an ninh tài chính, mức độ độc lập tài chính, chính sách huy động và sử dụng vốn, khả năng sinh lời và khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Đồng thời, từ việc phân tích BCTC hiện tại có thể dự báo những thông tin tài chính trong tương lai, những thuận lợi và khó khăn có thể xảy
2 ra với doanh nghiệp. Vì những thông tin mà phân tích báo cáo tài chính mang lại nên phân tích BCTC được rất nhiều đối tượng khác nhau quan tâm như nhà quản trị doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, các nhà đầu tư, người lao động, tổ chức tín dụng… Chính vì vậy, việc nghiên cứu phân tích BCTC của các công ty cổ phần BĐS là một yêu cầu mang tính cấp thiết, có ý nghĩa về cả mặt lý luận và thực tiễn, để giúp thị trường BĐS phát triển đúng hướng và đúng quy luật. Xuất phát từ thực tế này, bằng những kiến thức quý báu về phân tích BCTC doanh nghiệp được tích luỹ trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trường, cùng với thời gian tìm hiểu, khảo sát thực tế về Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc, em đã lựa chọn đề tài: “Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc” làm đề tài nghiên cứu cho Đề án tốt nghiệp. 2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ ÁN 2.1 Mục tiêu nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu, hệ thống hóa và góp phần làm rõ hơn những vấn đề lý luận về phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Mục đích cơ bản của đề tài là dựa trên những dữ liệu tài chính trong quá khứ và hiện tại của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc để tính toán và xác định các chỉ tiêu phản ánh thực trạng năng lực tài chính của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, đánh giá những điểm mạnh và hạn chế trong tình hình tài chính của công ty, từ đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm cải thiện tài chính của công ty trong thời gian tới. 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Từ mục tiêu nghiên cứu đã đề ra, các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể được xác định như sau: • Hệ thống hóa cơ sở lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp. Từ đó thấy được các phương pháp và nội dung phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp. • Phân tích, đánh giá tình hình hoạt động của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc qua các chỉ tiêu phân tích báo cáo tài chính. • Từ kết quả phân tích đạt được, làm rõ những điểm mạnh, điểm yếu về tình hình tài chính của công ty và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc.
3 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI CỦA ĐỀ ÁN 3.1 Đối tượng nghiên cứu Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ Phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc và đề ra các giải pháp cải thiện tình hình tài chính cho công ty trong thời gian tới. 3.2 Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi về không gian: Đề tài tập trung phân tích BCTC tại Công ty Cổ Phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc. + Phạm vi về thời gian: Phân tích thực trạng tình hình tài chính Công ty Cổ Phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc từ năm 2021 đến năm 2023. Giải pháp cải thiện tình hình tài chính cho công ty đến năm 2030. 4. QUY TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ ÁN 4.1 Quy trình thực hiện đề án Các bước của qui trình nghiên cứu được thực hiện như sau: Phần 1: Nghiên cứu các vấn đề chung liên quan đến phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp: + Tìm hiểu các khái niệm về tài chính, tài chính doanh nghiệp, phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp. + Cơ sở thực tiễn của đề án, bao gồm kinh nghiệm thực tiễn tại các đơn vị bên ngoài và bài học rút ra. Phần 2: Từ cơ sở lý luận và thực tiễn ở phần 1, đi sâu vào quá trình phân tích, tìm ra điểm mạnh và yếu trong thực trạng tình hình tài chính của công ty, từ đó đề ra các giải pháp để giải quyết vấn đề đặt ra. Phần 3: Đưa ra các đề xuất tổ chức thực hiện và kiến nghị về điều kiện thực hiện các giải pháp. 4.2 Phương pháp thực hiện đề án (1) Phương pháp thu thập dữ liệu Dữ liệu thứ cấp về cơ sở lý luận phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp lấy từ các giáo trình, bài giảng, sách báo uy tín.
4 Tài liệu giới thiệu về lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc. Hệ thống BCTC các năm 2021, 2022 và 2023 được lấy từ website của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Tây Bắc. Các số liệu về nền kinh tế, ngành nghề kinh doanh, biến động thị trường, v.v. được lấy từ các trang web uy tín của Chính phủ như Tổng cục thống kê, Bộ Xây dựng, v.v. (2) Phương pháp phân tích số liệu Trong quá trình làm đề tài nghiên cứu, tác giả sẽ sử dụng nhiều phương pháp phân tích khác nhau như phương pháp so sánh, phương pháp tỷ lệ, v.v. Các phương pháp nêu trên sẽ được sử dụng linh hoạt, phù hợp với từng nội dung phân tích để đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp dưới nhiều góc độ khác nhau và nhiều mục đích khác nhau. Cụ thể: Phương pháp so sánh: Được sử dụng để so sánh số liệu tài chính qua các năm (2021, 2022, 2023) nhằm xác định xu hướng và mức độ biến động của các chỉ tiêu như cơ cấu tài sản, cơ cấu nguồn vốn, khả năng thanh toán, và khả năng sinh lời. Bên cạnh đó, so sánh với trung bình ngành được sử dụng để so sánh các chỉ tiêu tài chính (ROA, ROE, tỷ số thanh toán, ...) của Tập đoàn Tây Bắc với dữ liệu ngành bất động sản, nhằm đánh giá vị thế của công ty trên thị trường. Phương pháp tỷ lệ: Phân tích tỷ lệ tài chính được áp dụng để tính toán các tỷ số tài chính chính như tỷ lệ thanh toán, tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu, và tỷ lệ lợi nhuận, giúp đánh giá chi tiết tình hình tài chính và khả năng sinh lời. Thêm vào đó, tỷ trọng các loại tài sản, nguồn vốn và cấu trúc nợ đã được tính toán để hiểu rõ cách công ty phân bổ và quản lý nguồn lực. 5. KẾT CẤU ĐỀ ÁN Bên cạnh Lời mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của đề án thạc sỹ được kết cấu với 3 phần chính như sau: Phần 1: Căn cứ xây dựng đề án Phần 2: Nội dung của đề án Phần 3: Các đề xuất và kiến nghị
5 PHẦN 1: CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN 1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1.1 Khái niệm phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 1.1.1.1 Khái niệm Báo cáo tài chính (BCTC) là các bản báo cáo chuẩn mực về tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định hoặc trong một giai đoạn cụ thể, phản ánh tình trạng tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp. Phân tích BCTC giúp người sử dụng thông tin nhận biết được những điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp, từ đó đưa ra những quyết định tài chính phù hợp. Theo Nguyễn Văn Công (2019), phân tích BCTC là quá trình đánh giá tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp thông qua việc nghiên cứu và phân tích các báo cáo tài chính như bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Mục tiêu của phân tích báo cáo tài chính là để cung cấp thông tin hữu ích cho việc ra quyết định của các nhà quản lý, nhà đầu tư, và các bên liên quan khác. Bên cạnh đó, Phạm Quang Trung & Lê Thị Bích Ngọc (2023) nhấn mạnh rằng việc phân tích xu hướng và so sánh giữa các kỳ báo cáo khác nhau cũng như giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành là rất quan trọng. Việc này giúp phát hiện ra những biến động bất thường và đánh giá khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Phân tích BCTC không chỉ giúp đánh giá hiệu quả kinh doanh mà còn dự đoán được triển vọng tài chính trong tương lai của doanh nghiệp. Như vậy, khái niệm phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở việc đọc và hiểu các số liệu tài chính mà còn bao gồm việc sử dụng các phương pháp phân tích để đưa ra những nhận định và dự báo chính xác về tình hình tài chính của doanh nghiệp. 1.1.1.2 Vai trò Phân tích BCTC đóng vai trò quan trọng đối với nhiều đối tượng khác nhau, bao gồm doanh nghiệp, nhà đầu tư, ngân hàng, và các cơ quan quản lý. Việc hiểu rõ vai trò này giúp các bên liên quan đưa ra những quyết định hợp lý và kịp thời.
6 Đối với doanh nghiệp Đối với doanh nghiệp, phân tích BCTC giúp ban lãnh đạo hiểu rõ tình hình tài chính hiện tại và hiệu quả hoạt động kinh doanh của DN. Qua đó, DN có thể nhận diện được các điểm mạnh và điểm yếu trong hoạt động kinh doanh của mình. Phân tích BCTC còn hỗ trợ DN trong việc lập kế hoạch tài chính, quản lý rủi ro, và ra quyết định chiến lược nhằm cải thiện hiệu quả kinh doanh và nâng cao giá trị DN. Theo Nguyễn Văn Công (2019), việc nắm bắt được xu hướng tài chính và hiệu suất hoạt động sẽ giúp DN có những điều chỉnh kịp thời để đáp ứng các mục tiêu kinh doanh dài hạn. Đối với nhà đầu tư Đối với nhà đầu tư, phân tích BCTC là công cụ quan trọng để đánh giá khả năng sinh lời và rủi ro của việc đầu tư vào một DN. Nhà đầu tư sử dụng thông tin từ BCTC để xác định mức độ ổn định tài chính, khả năng thanh toán nợ, và triển vọng tăng trưởng của doanh nghiệp. Ngô Thế Chi & Nguyễn Trọng Cơ (2009) chỉ ra rằng thông qua việc phân tích các tỷ số tài chính, nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định đầu tư chính xác hơn, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro. Đối với ngân hàng Đối với ngân hàng và các tổ chức tín dụng, phân tích BCTC giúp đánh giá khả năng trả nợ của DN khi xem xét cấp vốn vay. Ngân hàng sẽ phân tích các tỷ số thanh khoản, tỷ số đòn bẩy tài chính và các yếu tố khác để đảm bảo rằng DN có khả năng hoàn trả khoản vay đúng hạn và không rơi vào tình trạng nợ xấu. Đối với các cơ quan quản lý Đối với các cơ quan quản lý, phân tích BCTC là công cụ quan trọng để giám sát hoạt động của các doanh nghiệp trong nền kinh tế. Thông qua việc phân tích, các cơ quan này có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường, gian lận hoặc sai phạm trong quản lý tài chính, từ đó có những biện pháp điều chỉnh và can thiệp kịp thời nhằm bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư và ổn định thị trường tài chính. Như vậy, phân tích BCTC không chỉ giúp DN và nhà đầu tư đưa ra các quyết định hợp lý mà còn đóng góp vào sự ổn định và phát triển bền vững của nền kinh tế.
7 1.1.1.3 Hệ thống báo cáo tài chính doanh nghiệp Hệ thống BCTC của DN ban hành theo Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài Chính được phân loại như sau: a. Bảng cân đối kế toán (Mẫu số B01-DN) Bảng cân đối kế toán là BCTC quan trọng phản ánh tình hình tài sản, nguồn vốn của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Nó bao gồm hai phần chính: tài sản và nguồn vốn. Tài sản bao gồm các khoản như tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn, trong khi nguồn vốn bao gồm nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Bảng cân đối kế toán giúp DN và các bên liên quan đánh giá được khả năng tài chính và cơ cấu tài sản của DN, từ đó đưa ra các quyết định quản lý và đầu tư phù hợp. b. Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02 – DN) Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh (HĐKD) của DN trong một kỳ kế toán nhất định, thường là quý hoặc năm. Báo cáo này cung cấp thông tin về doanh thu, chi phí, lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế và lợi nhuận sau thuế. Qua đó, nó giúp đánh giá hiệu quả kinh doanh của DN, mức độ sinh lời và khả năng quản lý chi phí. Báo cáo này là cơ sở quan trọng để DN xem xét và điều chỉnh chiến lược kinh doanh của mình. c. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03 –DN) Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp thông tin về các luồng tiền vào và ra của DN trong kỳ kế toán. Báo cáo này được chia thành ba phần chính: lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh, lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư và lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính. Nó giúp đánh giá khả năng tạo ra tiền mặt của DN, khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và dài hạn, cũng như khả năng đầu tư và tài trợ cho các hoạt động kinh doanh. d. Thuyết minh báo cáo tài chính (Mẫu số B09-DN) Thuyết minh BCTC là phần bổ sung và giải thích chi tiết cho các số liệu trong các báo cáo tài chính chính. Nó cung cấp thông tin bổ sung về các chính sách kế toán, các khoản mục chi tiết, và các sự kiện quan trọng ảnh hưởng đến tình hình tài chính của DN. Thuyết minh giúp người sử dụng BCTC hiểu rõ hơn về các số liệu kế toán, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong việc công bố thông tin tài chính.
8 1.1.1.4 Phương pháp phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp a. Phương pháp so sánh Phương pháp so sánh là một trong những phương pháp phổ biến nhất trong phân tích báo cáo tài chính. Nó bao gồm việc so sánh các chỉ tiêu tài chính theo thời gian hoặc giữa các đơn vị khác nhau để xác định sự biến động và đặc trưng riêng có của đối tượng nghiên cứu. Điều kiện để thực hiện so sánh là các chỉ tiêu nghiên cứu phải có cùng nội dung kinh tế, nghĩa là chúng phải phản ánh cùng một loại hoạt động hoặc kết quả kinh doanh. Đồng thời, các chỉ tiêu phải được tính toán bằng cùng một phương pháp để đảm bảo tính nhất quán. Bên cạnh đó, chỉ tiêu so sánh cần được xác định trong cùng một khoảng thời gian và sử dụng cùng đơn vị đo lường. Gốc so sánh được lựa chọn có thể là gốc không gian (giữa các đơn vị kinh doanh, khu vực, v.v. khác nhau) hoặc thời gian (giữa các kỳ kế toán khác nhau như kỳ trước, kế hoạch hoặc dự toán). Các dạng so sánh bao gồm: So sánh số tuyệt đối: Biểu hiện quy mô, khối lượng, giá trị của một chỉ tiêu tại một thời điểm cụ thể. Mức độ biến động tuyệt đối (Δ) = Trị số của chỉ tiêu kỳ thực hiện – Trị số của chỉ tiêu kỳ gốc So sánh số tương đối: Là tỷ lệ hoặc hệ số được xác định dựa trên cùng một chỉ tiêu kinh tế nhưng ở các khoảng thời gian hoặc không gian khác nhau. Trị số chỉ tiêu kỳ thực hiện Tỷ lệ hoàn thành của chỉ tiêu phân tích (T%) = x 100 Trị số chỉ tiêu kỳ kế hoạch (%) So sánh số bình quân: So sánh giá trị đạt được của DN so với mức bình quân của toàn ngành hoặc khu vực, giúp xác định vị trí hiện tại của DN (tiên tiến, trung bình, yếu kém). b. Phương pháp tỷ lệ Phương pháp phân tích tỷ lệ là công cụ hữu ích để đánh giá tình hình tài chính của DN. Các tỷ lệ tài chính thường được sử dụng để đưa ra những con số thống kê quan trọng phản ánh sức khỏe tài chính của DN. Các tỷ lệ tài chính chủ yếu bao gồm: Tỷ lệ khả năng thanh toán (Đánh giá khả năng của DN trong việc thanh toán các
9 khoản nợ ngắn hạn và dài hạn); Tỷ lệ về cơ cấu vốn và nguồn vốn (Đánh giá cơ cấu vốn và mức độ sử dụng nợ của DN); Tỷ lệ về năng lực kinh doanh (Đo lường hiệu quả kinh doanh của DN); Tỷ lệ về khả năng sinh lời (Đánh giá khả năng sinh lời của DN từ HĐKD). Theo đó, có 2 phương pháp sử dụng tỷ lệ. Thứ nhất là so sánh với tiêu chuẩn ngành, ở đó các tỷ lệ của DN được so sánh với các tỷ lệ trung bình của ngành để đánh giá mức độ hoạt động hiệu quả của DN. Thứ hai là phân loại các nhóm tỷ lệ để phản ánh các nội dung cơ bản của hoạt động tài chính, tuỳ theo mục tiêu phân tích. 1.1.2 Nội dung phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 1.1.2.1 Phân tích khái quát tình hình tài chính doanh nghiệp Để đánh giá khái quát tình hình tài chính của DN, các nhà phân tích thường sử dụng các chỉ tiêu cơ bản như sau: - Phân tích cơ cấu tài sản Cơ cấu tài sản của doanh nghiệp phản ánh tỷ trọng các loại tài sản khác nhau trong tổng tài sản. Các loại tài sản chủ yếu bao gồm tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn. Phân tích cơ cấu tài sản giúp xác định mức độ linh hoạt của tài sản và khả năng chuyển đổi tài sản thành tiền mặt để đáp ứng nhu cầu thanh khoản. Phân tích tỷ trọng này giúp doanh nghiệp hiểu rõ phân bổ tài sản của mình, từ đó có thể đưa ra các quyết định quản lý tài sản hiệu quả hơn. Công thức xác định cơ cấu tài sản như sau: Tài sản ngắn hạn Tỷ trọng tài sản ngắn hạn = x 100% Tổng tài sản Tài sản dài hạn Tỷ trọng tài sản dài hạn = x 100% Tổng tài sản - Phân tích cơ cấu nguồn vốn Cơ cấu nguồn vốn cho biết tỷ trọng của nợ phải trả và vốn chủ sở hữu trong tổng nguồn vốn của doanh nghiệp. Phân tích này giúp đánh giá mức độ tự chủ tài chính của doanh nghiệp và khả năng sử dụng nợ để tài trợ cho các hoạt động kinh doanh. Phân tích này giúp doanh nghiệp và các nhà đầu tư hiểu rõ cấu trúc tài chính và khả năng đối phó với các rủi ro tài chính. Nợ phải trả Tỷ trọng nợ phải trả = x 100% Tổng tài sản
10 Vỗn chủ sở hữu Tỷ trọng vốn chủ sở hữu = x 100% Tổng tài sản Qua việc phân tích cơ cấu nguồn vốn sẽ cho các nhà phân tích nắm được trị số và sự biến động của các chỉ tiêu như: Hệ số tài trợ, hệ số nợ so với vốn chủ sở hữu, Hệ số nợ so với tổng nguồn vốn và các chỉ tiêu này đều cho thấy được mức độ độc lập về tài chính của doanh nghiệp. - Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn: Để đánh giá mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn, các hệ số sau thường được sử dụng: Hệ số tự tài trợ: Phản ánh khả năng tự bảo đảm về mặt tài chính và mức độ độc lập về mặt tài chính của DN. Chỉ tiêu này cho biết, trong tổng số nguồn vốn của DN, nguồn vốn chủ sở hữu chiếm mấy phần. Trị số của chỉ tiêu càng lớn, chứng tỏ khả năng tự bảo đảm về mặt tài chính càng cao, mức độ độc lập về mặt tài chính của DN càng tăng và ngược lại. Công thức tính như sau: Vốn chủ sở hữu Hệ số tự tài trợ = Tổng số nguồn vốn Hệ số tự tài trợ tài sản dài hạn: Phản ánh khả năng trang trải tài sản dài hạn bằng vốn chủ sở hữu. Nếu trị số của chỉ tiêu này càng lớn hơn 1, số vốn chủ sở hữu của DN có thừa khả năng để trang trải tài sản dài hạn và do vậy, DN sẽ ít gặp khó khăn trong thanh toán các khoản nợ dài hạn đến hạn. Điều này tuy giúp DN tự bảo đảm về mặt tài chính nhưng hiệu quả kinh doanh sẽ không cao do vốn đầu tư chủ yếu vào tài sản dài hạn, ít sử dụng vào kinh doanh quay vòng để sinh lợi. Công thức tính như sau: Vốn chủ sở hữu Hệ số tự tài trợ tài sản dài hạn = Tài sản dài hạn Hệ số đầu tư nguồn vốn thường xuyên / Tài sản dài hạn: Đánh giá mức độ đầu tư nguồn vốn ổn định vào tài sản dài hạn của doanh nghiệp. Nguồn vốn thường xuyên là tổng nguồn vốn ổn định mà doanh nghiệp có thể sử dụng lâu dài, bao gồm Vốn chủ sở hữu và Nợ dài hạn. Nếu tỷ lệ này ≥ 1, doanh nghiệp có khả năng tự tài trợ toàn bộ tài sản dài hạn bằng nguồn vốn thường xuyên. Điều này phản ánh tính ổn định và ít rủi ro trong việc quản lý tài chính. Ngược lại, tỷ lệ này < 1 cho biết một phần tài sản dài hạn đang được tài trợ bằng nợ ngắn hạn, do đó có thể dẫn đến rủi ro về thanh khoản trong tương lai. Công thức xác định như sau: