Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu tổng quát của đề án "Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh" nhằm đề xuất được những giải pháp hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình của Ban Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ĐOÀN THỊ THU HÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÁC CÔNG TRÌNH NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TỈNH QUẢNG NINH ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ HÀ NỘI – 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ĐOÀN THỊ THU HÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÁC CÔNG TRÌNH NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Thị Hồng Phượng HÀ NỘI - 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản đề án “Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi, chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các số liệu và kết quả sử dụng trong đề án là hoàn toàn trung thực và có trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày 01 tháng 12 năm 2024 TÁC GIẢ ĐỂ ÁN Đoàn Thị Thu Hà
ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cám ơn Quý Thầy giáo, Quý Cô giáo của Trường Đại học Thương mại đã tận tâm giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho tôi trong suốt thời gian tôi học tập tại trường. Đặc biệt, tôi xin chân thành cám ơn cô Vũ Thị Hồng Phượng, người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn cho tôi hoàn thành đề án này. Tôi xin chân thành cảm ơn! TÁC GIẢ ĐỀ ÁN Đoàn Thị Thu Hà
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. iv DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................... vi DANH MỤC HÌNH ................................................................................................. vi TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN ........................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................3 5. Kết cấu đề án .........................................................................................................4 PHẦN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN ....................................................................5 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ..........................5 1.1.1. Các khái niệm cơ bản ....................................................................................5 1.1.2. Một số lý thuyết cơ bản liên quan ..................................................................6 1.2.1. Kinh nghiệm QLDA ĐTXD các công trình của một số ban quản lý ........12 1.2.2. Bài học rút ra về vấn đề liên quan tới quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình……. ........................................................................................................15 Cơ sở pháp lý trong quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình .................15 1.3.1. Những căn cứ pháp lý trong quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình 15 PHẦN 2: NỘI DUNG CỦA ĐỀ ÁN .......................................................................17 2.1. Khái quát chung về Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh. .............................................................................................................17 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh ......................................................................................17 2.1.3. Nhiệm vụ của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh. .........................................................................................................................18 2.1.4. Cơ cấu tổ chức của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh ..............................................................................................................18 2.2. Kết quả hoạt động của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh ..............................................................................................................20 2.3. Thực trạng các dự án và quản lý các dự án tại Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh .....................................................................20
iv 2.3.1. Thực trạng các dự án tại Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh ......................................................................................................20 2.3.2. Thực trạng phân cấp quản lý và trình tự quản lý các dự án của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh .............................33 2.4. Đánh giá công tác quản lý dự án tại Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh. .....................................................................................35 2.4.1. Những thành công .........................................................................................35 2.4.2. Những hạn chế ...............................................................................................37 2.4.3. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế .........................................................38 2.5 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLDA ĐTXD công trình tại Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh .....................41 2.5.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện công tác quản lý lập và thẩm định dự án ....41 2.5.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện công tác quản lý khảo sát – thiết kế xây dựng .......................................................................................................................43 2.5.3. Nhóm giải pháp hoàn thiện công tác lựa chọn nhà thầu ...........................44 2.5.4. Nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý tiến độ và chi phí thi công ...............45 2.5.5. Hoàn thiện công tác nghiệm thu thanh quyết toán ....................................48 2.5.6. Hoàn thiện chất lượng nguồn nhân lực .......................................................49 PHẦN 3: CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ .........................................................54 3.1. Đề xuất tổ chức thực hiện ................................................................................54 3.1.1. Bối cảnh thực hiện đề án ..............................................................................54 3.2. Kiến nghị về điều kiện thực hiện các giải pháp .............................................57 3.2.1. Đối với nhà nước ...........................................................................................58 3.2.2. Đối với UBND tỉnh Quảng Ninh ..................................................................58 3.2.3. Đối với các sở, ban, ngành liên quan ..........................................................58 KẾT LUẬN ..............................................................................................................59 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1 BVTC Bản vẽ thi công 2 CNH-HĐH Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa 3 CTXD Công trình xây dựng 4 DNNN Doanh nghiệp nhà nước 5 ĐTXD Đầu tư xây dựng 6 ĐTM Đánh giá tác động môi trường 7 GPMB Giải phóng mặt bằng 8 HSYC Hồ sơ yêu cầu 9 HSDT Hồ sơ dự thầu 10 HSMT Hồ sơ mời thầu 11 HĐND Hội đồng nhân dân 12 KTKT Kinh tế kỹ thuật 13 KTXH Kinh tế xã hội 14 NĐ-CP Nghị định – Chính phủ 15 QHTT Quy hoạch tổng thể 16 QLCL Quản lý chất lượng 17 QLDA Quản lý dự án 18 QĐ, UBND Quyết định, Ủy ban nhân dân 19 TVTK Tư vấn thiết kế 20 TVGS Tư vấn giám sát 21 TT-BXD Thông tư bộ xây dựng 22 TT-BTC Thông tư bộ tài chính 23 TT-BKHĐT Thông tư bộ kế hoạch đầu tư
vi DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Mục tiêu QLDA đầu tư xây dựng...........................................................7 Bảng 2.1: Bảng so sánh hình thức lựa chọn nhà thầu các gọi thầu từ 2022-202325 Bảng 2.2. Hình thức lựa chọn nhà thầu của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh ...............................................................................26 Bảng 2.3. Tổng hợp tiến độ các gói thầu do Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh quản lý .................................................................28 Bảng 2.4: Tiến độ thực hiện lấy chứng chỉ hành nghề của cán bộ trong Ban ...32 Bảng 3.1. Thực hiện và phân công trách nhiệm thực hiện đề án........................55
vii DANH MỤC HÌNH Hình 1.2: Sơ đồ các chủ thể liên quan đến hoạt động quản lý dự án ...................8 Hình 1.3: Sơ đồ mối quan hệ các yếu tố thực hiện quản lý dự án ........................9 Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh .....................................................................19 Hình 2.2. Hình thức lựa chọn nhà thầu của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh ...............................................................................26 Hình 2.3. Tổng hợp tiến độ các gói thầu do Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh quản lý .................................................................28
viii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN Trong đề án này, tác giả xem xét về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh. Đầu tiên, đề án nêu rõ vấn đề, mục tiêu và phạm vi nghiên cứu để hiểu rõ vấn đề cần giải quyết. Tiếp theo, nó tập trung vào cơ sở lý luận và thực tiễn, cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình hiện tại và các vấn đề cần giải quyết. Trong phần 2, nội dung đề án, đề án đã phân tích và đánh giá thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình của Ban quản lý đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh: Thông qua việc phân tích chi tiết, đề án đã đánh giá thành công đã đạt được, cũng như những hạn chế và nguyên nhân, cùng với các giải pháp để cải thiện quản lý dự án. Cuối cùng, đề án đưa ra các đề xuất và kiến nghị cụ thể nhằm tiến xa hơn trong việc cải thiện quản lý dự án xây dựng công trình. Từ việc tổ chức thực hiện cho đến việc đề xuất các giải pháp cụ thể, đề án hướng tới mục tiêu và hiệu quả quản lý dự án và đảm bảo tiến độ, chất lượng của các công trình xây dựng. Đây là một bước quan trọng để phát triển bền vững trong lĩnh vực này tại tỉnh Quảng Ninh.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong nền kinh tế thị trường, Đảng và nhà nước ta đã từng bước hoàn thiện các cơ chế chính sách, hoàn thiện quy trình quản lý kinh tế thích hợp nhằm tạo điều kiện cho nền kinh tế phát triển. Để đáp ứng được những yêu cầu ngày càng cao của nền kinh tế thị trường trong xu thế hội nhập quốc tế sâu rộng trong giai đoạn hiện nay, thì việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật phục vụ nhu cầu phát triển của đất nước được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Công tác quản lý dự án cũng dần được hoàn chỉnh hơn, thực hiện một các có hệ thống và bài bản hơn và dần được điều chỉnh phù hợp với nền kinh tế thị trường của nước ta. Nhận thức được tầm quan trọng của nhiệm vụ này, tỉnh Quảng Ninh đã nỗ lực tập trung và tranh thủ mọi nguồn nhân lực để ưu tiên cho lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản, nhằm nâng cao chất lượng sống cho nhân dân trên địa bàn, nhiều công trình Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN & PTNT) được các cấp ủy đảng, chính quyền quan tâm đầu tư xây dựng và đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, tạo động lực cho phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và PTNT là tổ chức sự nghiệp công lập trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh quản lý, có chức năng làm chủ đầu tư các dự án đầu tư xây dựng công trình NN & PTNT. Để tăng cường quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng, Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh phải giải quyết nhiều vấn đề, trong đó đặc biệt là vấn đề quản lý dự án. Hơn nữa, trước tác động của hội nhập quốc tế và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0), để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý các dự án, tham mưu, đề xuất với cấp uỷ, Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh về chủ trương, kế hoạch, biện pháp phát triển nguồn nhân lực, đòi hỏi Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh phải chú trọng phát triển quản lý dự án công trình sắp tới. Theo báo cáo tổng kết 2023 của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn từ 2019 đến 2023, Ban đã xây dựng và quản lý tổng cộng 23 gói thầu. Trong đó, 87% (20 gói thầu) đạt đúng tiến độ, 8,7% (2 gói thầu) vượt tiến độ và 4,3% (1 gói thầu) chậm tiến độ. Tuy nhiên, mặc dù có tỷ lệ cao gói thầu đạt đúng tiến độ, vẫn có những thách thức đáng lưu ý. Quá trình đầu tư
2 xây dựng vẫn còn dàn trải, thiếu trọng tâm dẫn đến tình trạng thất thoát lãng phí vốn đầu tư và hiệu quả đầu tư không đạt được mức cao nhất. Công tác lập quy hoạch, kế hoạch xây dựng vẫn chưa thực sự đồng bộ, những hạn chế nêu ra nếu như không sớm được khắc phục sẽ ảnh hưởng đến chất lượng công trình. Điều này yêu cầu sự chú trọng hơn đến quản lý dự án và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ để nâng cao hiệu quả toàn diện của các dự án xây dựng trong tương lai. Điều này đòi hỏi giải pháp về sự chủ động trong việc giám sát và điều chỉnh tiến độ thực hiện các gói thầu, đồng thời tăng cường tương tác và hợp tác tốt hơn với các nhà thầu để đảm bảo hiệu quả và chất lượng trong quá trình thực hiện dự án. Với thực tế đó thì việc nghiên cứu thực trạng Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh tìm ra những hạn chế qua đó đưa ra giải pháp khắc phục là vô cùng cấp thiết, có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. Do vậy, học viên chọn đề tài: “Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài cho đề án tốt nghiệp thạc sĩ. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu tổng quát của đề án là đề xuất được những giải pháp hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về QLDA ĐTXD, xây dựng khung lý thuyết nghiên cứu về hoạt động QLDA ĐTXD công trình của ban quản lý dự án. - Phân tích thực trạng QLDA ĐTXD công trình của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh, chỉ ra những mặt đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh. - Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động QLDA ĐTXD của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh tỉnh Quảng Ninh. - Đề xuất của giải pháp hoàn thiện QLDA ĐTXD công trình của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề án là hoạt động QLDA của Ban QLDA ĐTXD
3 các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: nghiên cứu các công trình tại Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh - Về thời gian: Dữ liệu phân tích ánh giá thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình trong thời gian năm 2019-2023, tác giả lựa chọn giai đoạn từ 2019 - 2023 bởi đây là thời kỳ mà nhiều dự án đầu tư xây dựng công trình bắt đầu hoặc đang trong quá trình triển khai. Đây là thời điểm quan trọng để đánh giá hiệu quả quản lý dự án và thúc đẩy các biện pháp cần thiết để cải thiện. và giải pháp hoàn thiện quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình áp dụng cho Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh giai đoạn đến 2030. Việc phân tích dữ liệu từ những năm trước là cần thiết để xác định định hướng chiến lược cho giai đoạn tiếp theo. Việc nắm vững thực trạng và triển khai giải pháp từ dữ liệu cũng là cách để đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai. - Về nội dung: Đề án tập trung phân tích hoạt động quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh. Cụ thể là: Công tác lập dự án, lập báo cáo kinh tế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công xây dựng; Công tác đấu thầu; Công tác quản lý, giám sát thi công; Công tác quản lý vốn và bồi thường, thanh toán tiền cho người dân trong diện đền bù GPMB; Công tác quản lý chất lượng công trình; Công tác quản lý tiến độ công trình. 4. Phương pháp nghiên cứu 4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - Dữ liệu thứ cấp: Số liệu thứ cấp được sử dụng cho nghiên cứu này được thu thập các tài liệu, đề án nghiên cứu về công tác Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình trong đơn vị, các báo cáo của phòng quản lý dự án của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2019 - 2023, báo cáo kết quả kinh doanh của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2019 - 2023 nhằm tổng hợp những kiến thức vấn đề lý luận về công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình đã được nghiên cứu, đồng thời, thu thập các thông tin, số liệu liên quan đến thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2019 - 2023. 4.2. Phương pháp xử lý số liệu: - Đối với dữ liệu thứ cấp: sau khi thu thập sẽ tiến hành nhập vào máy tính, sử dụng phần mềm excel sau đó tiến hành sắp xếp, thống kê tính toán để làm cơ sở cho
4 việc so sánh, phân tích, từ đó rút ra được những đánh giá về thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình của Ban QLDA ĐTXD các công trình NN & PTNT tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2019 - 2023. 5. Kết cấu đề án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, đề án được kết cấu gồm 3 phần: Phần 1: Cơ sở xây dựng đề án Phần 2: Nội dung đề án Phần 3: Các đề xuất và kiến nghị
5 PHẦN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình 1.1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Dự án đầu tư xây dựng - Theo Cẩm nang các kiến thức cơ bản về QLDA của Viện nghiên cứu QLDA quốc tế thì: “Dự án là một nỗ lực tạm thời được thực hiện để tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ độc nhất”. - Theo chuyên đề Tổng quan về QLDA đầu tư xây dựng công trình, dự án được định nghĩa như sau: “Dự án là tập hợp những đề xuất để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc, mục tiêu hoặc yêu cầu nào đó. Dự án bao gồm dự án đầu tư và dự án không có tính chất đầu tư.” Căn cứ tại khoản 15 Điều 3 Luật Xây dựng 2014: Dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định. Ở giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng, dự án được thể hiện thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng, Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng 1.1.1.2. Quản lý dự án và quản lý dự án đầu tư xây dựng Quản lý dự án Theo PGS. TS. Từ Quang Phương (Quản lý dự án (tái bản lần thứ 6), NXB Kinh tế quốc dân năm 2014), “Quản lý dự án là điều khiển một kế hoạch đã được định trước và những phát sinh xảy ra, trong một hệ thống bị ràng buộc bởi các yêu cầu về pháp luật, về tổ chức, về con người, về tài nguyên nhằm đạt được các mục tiêu định ra về chất lượng, thời gian, giá thành, an toàn lao động và môi trường”. QLDA đầu tư xây dựng Quản lý DAĐTXD được nhiều tác giả và tài liệu nghiên cứu, dưới đây tác giả xin dẫn 1 số định nghĩa về DAĐTXD như sau: - Theo PGS.TS Bùi Ngọc Toàn ( Nghiệp vụ QLDA Đầu tư xây dựng công trình QLDA,NXB Xây Dựng 2012): Xây dựng là quá trình lập kế hoạch, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự án nhằm đảm bảo cho công trình dự án hoàn thành đúng thời hạn; trong phạm vi ngân sách được duyệt; đạt được các yêu cầu đã định về kỹ thuật, chất lượng; đảm bảo an toàn lao động,
6 bảo vệ môi trường bằng những phương pháp và điều kiện tốt nhất cho phép. - Theo PGS.TS Trịnh Quốc Thắng trong QLDA Xây dựng (NXB Xây dựng, 2019): QLDA là điều khiển một kế hoạch đã được hoạch định trước về những phát sinh xảy ra, trong một hệ thống bị ràng buộc bởi các yêu cầu về pháp luật, tổ chức, con người, tài nguyên nhằm đạt được các mục tiêu đã định ra về chất lượng, thời gian, giá thành, àn toàn lao động và môi trường. QLDA đầu tư xây dựng công trình nhằm mục tiêu đưa dự án vào khai thác sử dụng đạt chất lượng, tiến độ, chi phí phù hợp, an toàn và hiệu quả. Để đạt được mục tiêu này cần phải QLDA ngay từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư cho đến khi hoàn thành bàn giao công trình vào sử dụng. 1.1.2. Một số lý thuyết cơ bản liên quan 1.1.2.1.Một số lý thuyết lên quan đến dự án đầu tư xây dựng công trình Trình tự của dự án đầu tư xây dựng công trình Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 50 Luật Xây dựng 2014 và Khoản 1 Điều 4 Nghị định 15/2021/NĐ-CP thì trình tự đầu tư xây dựng có 03 giai đoạn gồm chuẩn bị dự án, thực hiện dự án và kết thúc xây dựng đưa công trình của dự án vào khai thác sử dụng, trừ trường hợp xây dựng nhà ở riêng lẻ, cụ thể như sau: - Giai đoạn chuẩn bị dự án gồm các công việc: + Khảo sát xây dựng; + Lập, thẩm định, Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư (nếu có); + Lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng phục vụ lập Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng; + Lập, thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi để phê duyệt/quyết định đầu tư xây dựng; + Thực hiện các công việc cần thiết khác liên quan đến chuẩn bị dự án. - Giai đoạn thực hiện dự án : + Chuẩn bị mặt bằng xây dựng, rà phá bom mìn (nếu có); + Khảo sát xây dựng; + Lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán xây dựng; + Cấp giấy phép xây dựng (đối với công trình theo quy định phải có giấy phép xây dựng); + Lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng xây dựng; + Thi công xây dựng công trình;
7 + Giám sát thi công xây dựng; + Tạm ứng, thanh toán khối lượng hoàn thành; vận hành, chạy thử; + Nghiệm thu hoàn thành công trình xây dựng; + Bàn giao công trình đưa vào sử dụng và các công việc cần thiết khác. - Giai đoạn kết thúc xây dựng gồm các công việc: Quyết toán hợp đồng xây dựng, quyết toán dự án hoàn thành, xác nhận hoàn thành công trình, bảo hành công trình xây dựng, bàn giao các hồ sơ liên quan và các công việc cần thiết khác. Mục tiêu của dự án đầu tư xây dựng công trình Mục tiêu theo từng giai đoạn của trình tự đầu tư xây dựng: Gồm 3 giai đoạn, ở mỗi giai đoạn đều có mục tiêu riêng cần đạt được (xem Bảng 1.1). Bảng 1.1: Mục tiêu QLDA đầu tư xây dựng Nguồn: PGS. TS. Từ Quang Phương (2019), Giáo trình Quản lý dự án, Khoa Kinh tế đầu tư, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế quốc dân Mục tiêu cụ thể của dự án đầu tư xây dựng công trình: Ở mỗi giai đoạn của quá trình Đầu tư xây dựng QLDA đều đảm bảo các mục tiêu cụ thể sau: - Mục tiêu về chất lượng. - Mục tiêu về tiến độ. - Mục tiêu về chi phí. - Mục tiêu về bảo vệ môi trường. - Mục tiêu về an toàn. - Mục tiêu về quản lý rủi ro. - Các mục tiêu cụ thể này có quan hệ với nhau, đánh đổi cho nhau 1.1.1.2. Một số lý thuyết liên quan đến quản lý dự án đầu tư xây dựng Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Các chủ thể liên quan đến hoạt động quản lý dự án (xem Hình 2.1):
8 Các chủ thể liên quan trực tiếp đến quản lí dự án bao gồm: Chủ đầu tư, các nhà thầu (thiết kế, xây lắp, cung cấp vật tư, thiết bị, máy móc) và nhà thầu tư vấn giám sát. Các chủ thể liên quan gián tiếp đến hoạt động quản lý dự án bao gồm: ngân hàng, kho bạc nhà nước. Hình 1.2: Sơ đồ các chủ thể liên quan đến hoạt động quản lý dự án Nguồn: PGS. TS. Từ Quang Phương (2019), Giáo trình Quản lý dự án, Khoa Kinh tế đầu tư, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế quốc dân Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình: - Quản lý việc thiết kế kỹ thuật và lập dự toán, tổng dự toán công trình; - Quản lý việc thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán, tổng dự toán xây dựng công trình; - Quản lý việc xin giấy phép xây dựng công trình; - Quản lý việc tuyển chọn nhà thầu và hợp đồng thực hiện dự án; - Quản lý thi công xây dựng công trình; - Quản lý chi phí dự án đầu tư xây dựng công trình; - Quản lý rủi ro; - Các nội dung quản lý khác (nếu có). Mối quan hệ của các yêu tố thực hiện quản lý dự án bao gồm (xem Hình 1.3): - Mối quan hệ nội hàm công tác quản lý (chất lượng, tiến độ, an toàn, vệ sinh môi trường, chi phí...); - Mối quan hệ trong khâu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư;
9 - Mối quan hệ trong khâu thiết kế (tư vấn thiết kế, thiết kế, lập dự toán và tổng dự toán); - Mối quan hệ trong khâu xây lắp và cung cấp máy móc thiết bị; - Mối quan hệ trong khâu giám sát và đánh giá đầu tư. Hình 1.3: Sơ đồ mối quan hệ các yếu tố thực hiện quản lý dự án Nguồn: PGS. TS. Từ Quang Phương (2019), Giáo trình Quản lý dự án, Khoa Kinh tế đầu tư, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế quốc dân Yêu cầu của quản lý dự án đầu tư xây dựng Yêu cầu chung Tính khoa học và hệ thống: Để đảm bảo yêu cầu này đòi hỏi các dự án đầu tư xây dựng công trình phải được lập và quản lý trên cơ sở nghiên cứu kỹ, chính xác nội dung của dự án (sự cần thiết, các điều kiện tự nhiên xã hội, các phương án thực hiện và giải pháp thiết kế...) dựa trên sự khảo sát tỉ mỉ với các số liệu đầy đủ và chính xác. Đồng thời dự án đầu tư phải phù hợp với các dự án khác, phù hợp với quy hoạch. - Tính pháp lý: Các dự án đầu tư xây dựng công trình phải xây dựng trên cở pháp lý vững chắc, tức là phải tuân thủ các chính sách và pháp luaath của Nhà nước. - Tính đồng nhất: Phải tuân thủ các quy định và thủ tục đầu tư của các cơ quan chức năng và tổ chức quốc tế. - Tính hiện thực (tính thực tiễn): Phải đảm bảo tính khả thi dựa trên dựa trên phân tích đúng đắn các môi trường liên quan đến hoạt động đầu tư xây dựng.
10 Yêu cầu cụ thể: - Đầu tư phải thực hiện theo chương trình, dự án, phù hợp với chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội; - Đầu tư phải đúng mục tiêu, có hiệu quả, chống dàn trải, lãng phí; - Phương thức quản lý đầu tư phải phù hợp, đảm bảo hiệu lực và hiệu quả của quản lý Nhà nước; - Phân định rõ quyền hạn, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, có chế tài cụ thể trong từng khâu của quá trình đầu tư. Việc quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình được đánh giá là thành công khi đạt các yêu cầu sau: - Đạt được mục tiêu dự kiến của dự án: Tức là lợi ích của các bên tham gia được đảm bảo hài hòa; - Đảm bảo thời gian: Tiến độ của dự án được đảm bảo hoặc rút ngắn; - Không sử dụng quá nguồn lực của dự án: Tiết kiệm được nguồn lực của dự án bao gồm vật tư, nhân lực, tiến vốn và xe máy; - Các đầu ra của dự án đạt chất lượng dự kiến; - Ảnh hưởng tốt của dự án tới môi trường; Nguyên tắc quản lý dự án đầu tư xây dựng Nguyên tắc cơ bản Phân định rõ chức năng quản lý của nhà nước, phân cấp quản lý về đầu tư và xây dựng phù hợp với nguồn vốn đầu tư. Thực hiện quản lý đầu tư theo dự án, quy hoạch và pháp luật. Các dự án phải được quản lý chặt chẽ theo trình tự đầu tư của từng loại vốn. Phân định rõ ràng trách nhiệm và quyền hạn của các cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư, các tổ chức tư vấn và nhà thầu trong quá trình đầu tư xây dựng. Nguyên tắc cụ thể Thống nhất lãnh đạo chính trị và kinh tế: Cơ sở của việc áp dụng nguyên tắc này thể hiện ở chỗ không có nền chính trị nào là không phụ thuộc vào kinh tế và ngược lại, không có nền kinh tế nào lại không được quy định bằng những chính sách nhất định. Tiết kiệm và hạch toán kinh tế: Nguyên tắc này phản ánh nhu cầu khách quan của lãnh đạo kinh trong xã hội chủ nghĩa. Hạch toán kinh tế là công cụ để hoàn thành nhiệm vụ sản xuất một cách tiết kiệm nhất. Đối với dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước cấp thì Nhà nước quản