Đề cương ôn tập Địa lí lớp 9

Chia sẻ: Trieu Lam | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

338
lượt xem 31
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dựa vào biểu đồ 2.1 SGK hãy cho biết tình hình dân số nước ta hiện nay? Dân số tăng nhanh gây hậu quả gì?

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn tập Địa lí lớp 9

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN ĐỊA LÍ LỚP 9 I. Địa lí dân cư : 1. Dựa vào biểu đồ 2.1 SGK hãy cho biết tình hình dân số nước ta hi ện nay ? Dân số tăng nhanh gây ra hậu quả gì ? * Tình hình dân số : - Dân số nước ta năm 1954 : 23,4 triệu người -> 2003 : >80 tri ệu ng ười năm2009 Gần 86triệu người = >Dân số nước ta đông ( Thứ 3 ĐNÁ, thứ 13 thế giới ). - Bùng nổ dân số diễn ra từ cuối những năm 50 và ch ấm dứt trong nh ững năm cuối thế kỉ XX. - Hiện nay dân số nước ta đang chuyển sang tỉ suất sinh tương đối th ấp.gia tăng tự nhiên 2009 là 1,2% * Hậu quả sự gia tăng dân số : - Kinh tế chậm phát triển . - Khó nâng cao chất lượng cuộc sống . - Bất ổn về xã hội . - Tài nguyên cạn kiệt , ô nhiễm môi trường . 2. Trình bày và giải thích đặc điểm phân b ố dân c ư n ước ta ?Nêu các biện pháp giải quyết sự phân bố dân cư chưa hợp lí ? * Đặc điểm sự phân bố dân cư : - Dân cư phân bố không đều : + Tập trung đông đồng bằng , ven biển ( 600người /km2) + Thưa thớt miền núi và cao nguyên ( 60người /km2 ). + Quá nhi ều ở nông thôn ( 74% ) , quá ít ở thành th ị ( 26% ). * Giải thích : - Các vùng đồng bằng , ven biển có nhiều điều kiện thuận lợi sinh sống và phát triển kinh tế : Địa hình , đất đai , khí hậu , nguồn nước ... - Dân số thành thị còn ít , chưa thu hút th ị dân -> Tỉ lệ đân thành th ị th ấp, do tập quán sản xuất lâu đời của nhân dân sản xuất nông nghi ệp -> Dân s ố t ập trung nhiều ở nông thôn . * Các biện pháp : - Giẩm tỉ lệ gia tăng tự nhiên . - Nâng cao mức sống của người dân . - Phân công , phân bố lao động một cách h ợp lí nh ằm khai thác th ế mạnh của từng vùng . - Cải tạo xây dựng nông thôn mới, thúc đẩy quá trình đo th ị hoá nông thôn trên cơ sở phù hợp nhu cầu phát triển KT- XH. 3. Tại sao nói việc làm đang là vấn đề gay gắt ở nước ta ?Để giải quyết vấn đề này cần có các giải pháp nào ? * Việc làm đang là vấn đề gay gắt do : - Đặc điểm mùa vụ của nghành nông nghiệp , sự phát tri ển ngh ề nông thôn còn hạn chế -> Tình trạng thiếu việc làm lớn ( 2003: 22,3% ). - Các khu vực thành thị tỉ lệ thât nghiệp tương đối cao .
- Đặc biệt số người trong độ tuổi lao động trong những năm gần đây tăng cao trong khi số việc làm tăng không kịp . * Cách giải quyết : - Công nghiệp hoá , hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn . - Tăng vụ , cải tạo giống , chuyên canh các loại cây trồng có năng suất cao . - Thay đổi kết cấu hạ tầng nông thôn . - Mở thêm nhiều xí nghiệp , nhà máy thu hút lao động . - Có chính sách xuất khẩu lao động hợp lí . 4.Cơ cấu dân số nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì cho vi ệc phát triển kinh tế xã hội ? Cần có biện pháp gì để khắc phục những khó khăn này ? * Thuận lợi : Theo cơ cấu dân số nước ta số người trong độ tuổi lao động khá cao bảo đảm nguồn lao động dồi dào cho việc phát tri ển kinh t ế c ủa đ ất nước . Ngoài ra hằng năm dân số nước ta tăng thêm > 1 tri ệu ng ười t ạo thêm nguồn lao động dự trữ lớn . * Khó khăn : Tuy số lao động dồi dào, nguồn dự trữ lao động lớn son trong điều kiện sản xuất còn thấp kém, đất nước vừa thoát khỏi chiến tranh chưa lâu nên mức phát triển kinh tế chưa đáp ứng nhu cầu đời sống của m ột s ố dân quá đông . Ngoài ra còn gây nhiều bất ổn về xã hội và bảo vệ môi trường . * Các biện pháp khắc phục khó khăn : - Công nghiệp hoá , hiện đại hoá đất nước , mở mang nhiều khu công nghiệp , nhà máy, kêu gọi đầu tư các doanh nghiệp trong và ngoài nước để giải quyết dư thừa lao động, tạo nhiều việc làm cho người lao động . - Nhà nước có chính sách hợp lí về xuất khẩu lao đống sang các nước công nghiệp tiên tiến vừa giảm bớt sức ép về thất nghiệp vừa tạo điều kiện cho người lao độngtiếp thu học hỏi kĩ thuật , nâng cao tay nghề . II. Địa lí các nghành kinh tế : 1A.Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nước ta thể hiện như thế nao? Trả lời: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế là một nét đặc trưng của đ ổi m ới, th ể hi ện ở ba mặt chủ yếu: * Chuyeåndòchcô caáunghaønh: - Tætroïngcủa khu vực noâng,laâm,ngö nghieäpgiaûm. chÝªm: 20,9% - Tăng tỉ trọng của khu vực công nghiệp- xây dựng. : 41% - Khu vực dịch vụ chiến tỉ trọng cao nhưng xu hướng còn biến động: 38%  C¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh chuyÓn dÞch theo híng CNH - H§H * Chuyeåndòchcô caáulaõnhthoå: Hình thành 7 vïng kinh tÕ , 3 vïng kinh tÕ träng ®iÓm - B¾c bé 8 tØnh ( 15,3 000 km 2 13 triÖu d©n ) - MiÒn trung 5 tØnh( 27,9 000 km 2 , 6 triÖu d©n) - Nam bé 7 tØnh ( 28 000 km 2 , 12,3 triÖu d©n ) -> Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c vïng kinh tÕ phô cËn
- Hình thành các vùng chuyên canh trong nông nghiệp, các lãnh thổ tập trung công nghiệp, dịch vụ; tạo nên các vùng kinh tế phát triển năng động. * Chuyeån dòch cô caáu thaønh phaàn kteá Từ nền kinh tế chủ yếu là khu : vực Nhà nước và tập thể sang nền kinh tế nhiều thành phần. B? Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc vµ nh÷ng th¸ch thøc trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ? Thành tựu Sau 20 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ®¸t n íc -NÒn kinh tÕ vît qua thêi k× suy gi¶m -Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao vµ kh¸ v÷ng ch¾c -Tæng GDP trung b×nh t¨ng kh¸ cao -Trong công nghiệp có một số nghành công nghiệp trọng điểm . - C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo híng CNH-H§H N«ng –l©m ng : 20,9% C«ng nghiÖp- x©y dùng 41% DÞch vô 38% NÒn kinh tÕ ®ang tõng bíc héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi ChÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña WTO ngµy 07/11/2006 Th¸ch thøc Ph©n hãa giµu nghÌo Tµi nguyªn , m«i trêng xuèng cÊp Vấn đề việc làm, phát triển văn hoá , giáo dục , ytế ...ch ưa đáp ứng yêu cầu của xã hội . Sù biÕn ®éng cña thÞ trêng , kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp T¸c ®éng cña c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu nh khñng ho¶g kinh tÕ, biÕn ®éng cña thÞ trêng …. Liªn hÖ t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay 2. KÓ tªn c¸c nh©n tè ¶nh h ëng ®Õn sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè cña n«ng nghiÖp ? Nh©n tè nµo gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ? v× sao ? I . C¸c nh©n tè tù nhiªn 1 - §Êt , 2- KhÝ hËu 3- Tµi nguyªn níc 4- Tµi nguyªn sinh vËt: II. C¸c nh©n tè kinh tÕ ,x· héi 1.D©n c lao ®éng 2.C¬ së vËt chÊt trong n«ng nghiÖp 3.ChÝnh s¸ch 4.ThÞ trêng Nh©n tè quyÕt ®Þnh: ChÝnh s¸ch : - Ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh - Ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i - N«ng nghiÖp híng ra xuÊt khÈu - Kh¬i dËy vµ ph¸t huy tiÒm n¨ng trong con ngêi vµ tµi nguyªn - Hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt - T¹o m« h×nh n«ng nghiÖp thÝch hîp
- Më réng vµ æn ®Þnh thÞ trêng cho ®Çu t vµ ph¸t triÓn ,t¹o ®Çu ra cho s¶n phÈm 3. Vì sao nói tài nguyên đất, khí hậu ảnh hưởng nhiều đến sản xu ất nông nghiệp ? * Tài nguyên đất : - Đất là tư liệu của nghành sản xuát nông nghiệp . Nước ta có 2 nhốm đất cơ bản : - Đất phù sa : Tập trung các đồng bằng châu th ổ và các đ ồng b ằng ven biển miền trung . đất phù sa có diện tích 3 triệu ha thích h ợp trồng các loại cây lương thực , công nghiệp ngắn ngày. - Đất feralit tập trung chủ yếu miền núi và trung du . các lo ại đ ất feralit chiếm diện tích trên 16 triệu ha thích hợp trồng rừng , cây công nghiệp , cây ăng quả , 1số cây hoa màu. * Khí hậu : Sản xuất nông nghiệp chịu ảnh hưởng rất lớn thời tiết và khí hậu : - Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm : Làm cho cây cối phát tri ển quanh năm , sinh trưởng nhanh , có thể tiến hành nhiều vụ trong năm . - Khí hậu nước ta phân hoá đa dạng : Có th ể trồng nhi ều lo ại cây tr ồng nhiệt đới , cận nhiệt , ôn đới lmà đa dạng các sản ph ẩm trong s ản xu ất nông nghiệp . Tuy nhiên khí hậu nước ta có nhiều mưa bão , lũ lụt , h ạn hán , các lo ại n ấm mốc, sâu bệnh có hại dễ phát sinh , phát triển ảnh h ưởng đ ến năng su ất ch ất lượng sản phẩm . 4 .Trình bày và giải thích tình hình phân b ố cây l ương th ực , cây công nghiệp nước ta ? * Cây lương thực : Trồng khắp nơi trên lãnh th ổ nh ất là các đ ồng b ằng châu thổven sông do đieù kiện đất phù sa màu mỡ , nguồn nước dồi dào , c ần nhiều chăm sóc, cã nguån lao ®éng dåi dµo . * Cây công nghiệp : Phân bố chủ yếu miền núi trung du do thích hợp với các loại đất feralit ba zan , đá vôi , khí hậu . 5. Sản xuất nông nghiệp của nước ta hiện nay đã đạt đ ược nh ững thành tựu to lớn nào? Ngaønhtroàngtroït: - Ngaønh troàng troït ñang phaùt trieån ña daïng,chuyeån maïnh sang troàng caâyhaønghoùa,laømnguyeânlieäucho CN cheábieánxuaátkhaåu. 1. Caâylöôngthöïc: - Luaù laø caâylöôngthöïc chính. - Caùc chætieâu veà saûn xuaát luùa ñeàu taêngroõ reät.®¸p øng cho nhu cÇu tronbg níc , ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc.vµ xuÊt khÈu g¹o thø 2 thÕ giíi 2. Caâycoângnghieäp: Caây coâng nghieäp phaân boá haàu heát treân caùc vuøng sinh thaùi noângnghieäpvíi nhiÒu lo¹i n«ng s¶n cã gi¸ trÞ t¹o nguån nguyªn liÖu cho C«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ Xu©t khÈu mang l¹i nguån lîi lín nh c©y cape , cao su, che , tiªu , l¹c .....trong ®ã cape lµ mét trong nhiÒu lo¹i s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc cña viÖt Nam
3. Caây aên quaû: Nöôùc ta coù nhieàu loaïi caây aên quaû ngon, ñöôïc thÞ trêng trong vµ ngoµi níc a chuéng.Nh : Thanh long , V¶i thiÒu, nh·n , xoµi , mÝt , cam bëi ... * Ngaønh chaênnuoâi: Chaên nuoâi coøn chieámtætroïng thaáptrong noâng nghieäp. 1. Chaênnuoâi traâuboø ®îc nu«i nhiÒu ë vïng ®åi nói , ®Æc biÖt lµ : vïng TDMN B¾c Bé , B¾c Trung Bé , Nam Trung bé . Cung cÊp søc kÐo , thÞt , s÷a ... 2002 Tr©u 3triÖu con ; bß sã kho¶ng 4triÖu con(2002) 2. Chaênnuoâi lôïn: Cung cÊp thÞt 25 triÖu con(2002) Ñöôïc nuoâi taäptrungôû hai ñoàngbaèngshoàngvaø sCöûuLong. 3. Chaênnuoâi gia caàm:phaùttrieånnhanhôû ñoàngbaèng.ThÞt , trøng:215 triÖu con (2002) 6. Hãy trình bày các ngành công nghiệp tr ọng đi ểm của n ước ta hi ện nay? 1. Coâng nghieäp khai thaùc nhieân lieäu - Nöôùc ta coù nhieàu moû than tröõ löôïng lôùn taäp trung chuû yeáu ôû Quaûng Ninh (90%) tröõ löôïng caû nöôùc. Saûn löôïng taêng nhanh nhöõng naêmgaâ(nñaây. 2. Coâng nghieäp ñieän: - Ngaønh ñieän löïc ôû nöôùc ta phaùt trieån döïa vaøo nguoàn thuûy naêng doài daøo, taøi nguyeânthanphongphuù, gaànñaâylaø khí ñoátôû theàmluïc ñòaphíanam - Saûnlöôïng ñieänhaøngnaêmmoãi taêngñaøpöùngnhucaàusaûnxuaátvaø ñôøi soáng. 3.Moät soá ngaønh coâng nghieäp naëng khaùc - Cô khí ñieäntöû– TP HCM, HN, ÑN. - Coângnghieäphoùachaátlôùn –TPHCM, BHoøa, VTrì –LaâmThao 4. Coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc thöïc phaåm: -Tætroïngcao nhaát, phaânboároängkhaépcaûnöôùc. - Coù nhieàutheámaïnhphaùttrieån.Ñaït kim nghaïchxuaátkhaåucao. 5.Coâng nghieäp deät: - Nguoànlao ñoänglaø theámaïnh,coângnghieäpmayphaùttrieån. - Trungtaâmlôùn Haø Noäi, TPHCM, NamÑònh 9.Hãy cho biết một số nghành công nghiệp tr ọng điểm nước ta phát triẻn trên cơ sở nguồn tài nguyên nào ? Các nghành công nghiệp trọng điểm nước ta hiện nay : - Công nghiệp năng lượng : Than , dầu mỏ, khí đốt , sức nước . - Công nghiệp luyện kim : Sắt , đồng , chì , kẽm ,crôm... -Công nghiệp hoá chất : Than , dầu khí , a patit , phốt pho ríc ... - Công nghiệp vật liệu xây dựng : Đất sét , đá vôi ... - Công nghiệp chế biến : Nguồn lợi sinh vật biển , rừng , các s ản ph ẩm nông , lâm ngư nghiệp .
10. Vì sao công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu công nghiệp nước ta ? - Nguồn tài nguyên tự nhiên về nông lâm ngư nghiệp nước ta rất phong phú . - Lực lượng lao động dồi dào , có truyền thống trong các nghành ch ế bi ến thực phẩm . - Các sản phẩm chế biến được nhiều người tiêu thụ , các nước trên th ế giới ưa chuộng như tôm , cá , trái cây . - Dân số đông tạo ra thị trường tiêu thụ rộng lớn ở trong n ước , ngoài ra còn có các thị trường nước ngoài vốn ưa chuộng các sản phẩm nông sản thuỷ sản nước ta . 8. Nghành thuỷ sản nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì trong quá trình phát triển ? * Thuận lợi : - M¹ng líi s«ng ngßi dµy ®Æc - Vïng biÓn réng trªn 1 triÖu km - Bê biÓn dµi nhiÒu ®Çm ph¸ vòng vÞnh rõng gËp mÆn - khÝ hËu thuËn lîi Êm , h¶i s¶n phong phó - 4 ng trêng lín , nhiÒu b·i t«m c¸ - D©n cã nhiÒu kinh nghiÖm - Cã nguån vèn ®Çu t vµ thÞ trêng tiªu thô lín  ho¹t ®éng nu«i trång cã tiÒm n¨ng lín ë m«i trêng níc ngät níc lî n- íc mÆn Khã kh¨n - ¶nh hëng cña giã mïa ®«ng b¾c , b·o tè - M«i trêng biÓn bÞ « nhiÔm , nguån lîi thñy s¶n bÞ suy gi¶m - ThiÕu vèn , qui ho¹ch kÐm Tr×nh bµy Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè ngµnh thñy s¶n - Khai th¸c :s¶n lîng t¨ng nhanh - Nu«i trång : ph¸t triÓn nhanh - XuÊt khÈu cã gi¸ trÞ lín N¨m 2002 ®¹t 2014 triÖu USD ( ®øng thø 3 sau dÇu khÝ vµ may mÆc) Ph©n bè : §B s«ng Cöu Long , DH Nam trung Bé ( Kiªn Giang , Cµ Mau , B×nh thuËn – 11. Vai trò ngành dịch vụ đối với sản xuất và đời sống ? - Nhờ có hoạt động các nghành thương mại , vận tải mà các nghành nông ,lâm ,ngư nghiệp và công nghiệp được cung cấp nguyên vật liệu để sản xuất , và đưa đi tiêu thụ các sản phẩm đã sản xuất được. - Tạo ra mối liên hệ giữa các nghành sản xuất trong nước và gi ữa nước ta với nước ngoài . - Thu hút ngày càng nhiều lao động , tạo nhiều việc làm , góp ph ần quan trọng trong việc nâng cao đời sống nhân dân , đem lại nguồn thu nhập lớn cho kinh tế nước nhà . 12. Vì sao nói Hà nội , thành phố Hồ Chí Minh là hai trung tâm dịch vụ lớn và đa dạng nhất ở nước ta ? - đây là hai đầu mối giao thông vận tải , viễn thông lớn nhất nước ta .
-Ở đây tập trung nhiều trường đại học , các viện nghiên cứu , các bệnh viện chuyên khoa hàng đầu . - Là 2 trung tâm thương mại , tài chính , ngân hàng lớn nhất . - Các dich vụ : Quảng cáo , bảo hiểm , tư vấn , văn hoá , ngh ệ thuật ...cũng luôn dẫn đầu . 13.Vai trò , vị trí ngành giao thông vận tải nước ta ? - Giao thông vận tải tuy không trực tiếp sản xuất ra của cải vật ch ất nhưng nó không thể thiếu được trong sản xuất và đời sống của côn người . Việc vận chuyển nguyên vật liệu từ nơi khác về cơ sở sản xu ất và đ ưa sn ả phẩm từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ ..đều ccàn đến giao thông vận tải . - Giao thông vận tải chuyên chở hành khách trong nước , qu ốc t ế , tham gia thúc đẩy thương mại với nước ngoài và giữ gìn bảo vệ Tổ Quốc . - Nhờ vào việc phát triển gioa thông vận tải mà nhiều vùng khó khăn nước ta có cơ hội phát triển . 14.Những điều kiện thuận lợi và khó khăn đ ối v ới giao thông v ận tải nước ta ? * Thuận lợi : - Nước ta nằm trong vùng ĐNÁ và giáp bi ển thu ận l ợi giao thông đường biển trong nước và với các nước trên thế giới . - Phần đất liền địa thế kéo dài theo hướng B- N, có dải đồng bằng gần như liên tục ven biển, đường bờ biển dài -> Việc đi lại từ B-N khá thuận lợi . - Nước ta có mạng lưới sông suối dày đặc -> đi lại mi ền ng ược - đ ến miền xuôi khá thuận lợi . * Khó khăn: - Hình thể nước ta hẹp ở miền trung, có nhi ều đ ồi núi và cao nguyên chạy theo hướng TB- ĐN -> đi lại theo hướng Đ-T khó khăn . - Sông ngòi nước dày đặc , khí hậu nhiều mưa bão , lũ lụt -> Việc đi lại , xây dựng , bảo vệ đường sá , cầu cống đòi hỏi tốn kém . - Cơ sở vật chất kĩ thuật còn thấp, vốn đầu tư ít, phương ti ện máy móc phải nhập khẩu từ nước ngoài tốn nhiều ngoại tệ. 15 Vai trß vµ ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña ngµnh bu chÝnh viÔn th«ng Vai trß : ®¶m b¶o th«ng tin liªn l¹c gi÷a c¸c vïng c¸c ®Þa ph ¬ng trong níc vµ quècc tÕ Cung cÊp kÞp thêi th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi trong vµ ngoµi níc §Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi T×nh h×nh ; - Ph¸t triÓn nhanh, ®Çu t lín cã hiÖu qu¶, ph¸t triÓn réng kh¾p - Sè ngêi sö dông ®iÖn tho¹i t¨ng nhanh - NhiÒu dÞch vô míi ra ®êi - Hßa m¹ng INTERNET n¨m 1997 sè thuª bao t¨ng nhanh - Ch¬ng tr×nh truyÒn h×nh ngµy cµng ®a d¹ng 16.Vai trß cña ngµnh du lÞch vµ n hững điều kiện cần thiết phát triển ngành du lịch ? - Mang l¹i nguån thu nhËp lín
- Më réng giao lu trong níc vµ quèc tÕ - N©ng cao ®êi sèng nh©n d©n - TiÒm n¨ng phong phó ®a d¹ng , t¨ng nhanh, ph¸t triÓn réng kh¾p thu hót kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi níc -> t«n träng gi÷ g×n vµ b¶o vÖ m«i trêng, b¶n s¾c v¨n hãa, di s¶n truyÒn thèng - Phải có tài nguyên du lịch phong phú : Phong c¶nh ®Ñp : VÞnh H¹ Long, Tam cèc- bÝch ®éng Tµi nguyªn du B·i t¾m tèt : Nha Trang, B·i Ch¸y, Cöa lß ... lÞch tù nhiªn KhÝ hËu tèt: B¹ch M·, §µ L¹t, Sa Pa.......... Tµi nguyªn sinh vËt : C¸c vên quèc gia........ C«ng tr×nh kiÕn tróc Phè cæ Héi An, th¸nh ®Þa Mü S¬n.. Tµi nguyªn du Di tÝch lÞch sö : Dinh §éc LËp, ®iÖn Biªn Phñ , §Þa ®¹o.. lÞch nh©n v¨n LÔ héi d©n gian : Cång chiªng,Chïa H¬ng, §Òn Hïng Lµng nghÒ truyÒn thèng Gèm B¸t Trµng... V¨n hãa d©n gian Ca trï, móa rèi .... Di s¶n van hãa thÕ giíi - Cơ sở vật chất vµ nguån lao ®éng đáp ứng nhu cầu . - Phải có nhu cầu về du lịch . C©u 17 KÓ tªn c¸c trung t©m c«ng nghiÖp lín vµ chøc n¨ng chuyªn ngµnh cña tõng trung t©m ? C©u 18 : X¸c ®Þnh trªn c¸c tuyÕn ® êng, s©n bay nhµ ga ,bÕn c¶ng, cÇu , ®Ìo, cửu khẩu, bãi biển, vườn quốc gia quan träng cña n- íc ta ? Bài tập : - Xem lại các bài tập , bài thực hành về nhận xét , phân tích b ảng số liệu , vẽ, nhận xét các dạng biểu đồ trong SGK vµ trong b¶n ®å III. Sự phân hoá lãnh thổ : 1. Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ : Vị trí địa lí và lãnh thổ - §¬n vÞ hµnh chÝnh: 15 tỉnh, T©y B¾c 4 tØnh, §«ng B¾c 11 tØnh. - DiÖn tÝch: 100.965 Km2 = 30,7% diÖn tÝch c¶ níc. - D©n sè: 11, 5 triÖu ngêi ( N¨m 2002) = 14,4% d©n sè c¶ níc. - TiÕp gi¸p: Trung Quèc, Lµo, BiÓn, Vïng §ång b»ng S«ng Hång, B¾c Trung Bé. - Cã vÞ trÝ chiÕn lîc quan träng c¶ vÒ kinh tÕ lÉn quèc phßng an ninh. - TiÕp gi¸p víi Trung Quèc, Lµo, §ång b»ng s«ng Hång, BiÓn §«ng, B¾c Trung Bé.Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé kh«ng chØ cã phÇn ®Êt liÒn réng lín mµ cßn cã c¶ vïng biÓn giµu tiÒm n¨ng ë phÝa ®«ng nam. §iÒu nµy rÊt thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ giao l u víi c¸c vïng trong níc còng nh níc ngoµi.(nªu thuËn lîi vµ khã kh¨n g×).
- §©y lµ vïng cã diÖn tÝch lín nhÊt so víi c¸c vïng kh¸c (DiÖn tÝch: 100965km2, chiÕm 30,7% diÖn tÝch c¶ níc). * C¸c trung t©m kinh tÕ. Qu¶ng Ninh, L¹ng S¬n , Th¸i nguyªn , ViÖt Tr×, ….. Câu 1 : Sự khác biệt về tự nhiên và thế mạnh kinh t ế của 2 tiểu vùng Đông bắc và Tây bắc a. Vùng Đông bắc : - Địa hình núi trung bình , thấp , các dãy núi cánh cung . khí h ậu nhi ệt đ ới ẩm , mùa đông lạnh kéo dài ->Thế mạnh kinh tể : Giàu tài nguyên khoáng sản , có thế mạnh trồng rừng , thuỷ điện , trồng cây công nghiệp, dược liệu , cây ăn quả , tiềm năng kinh tế , du lịchbiển b. Vùng Tây Bắc : - Địa hình núi cao , hiểm trở , khí hậu nhiệt đới ẩm , mùa đông ít lạnh ngắn -> Thế mạnh kinh tế : Phát triển thuỷ điện , trồng rừng , cây công nghiệp , chăn nuôi, du lịch nghỉ mát. 2.Vì sao việc phát triển , nâng cao đời sống các dân t ộc ph ải đi đôi việc bảo vệ môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ? - Nguồn tài nguyên của vùng dồi dào , nhưng do khai thác quá mức làm cho nguồn tài nguyên cạn kiệt ( gỗ, rừng , lâm snr , đ ất nông nghi ệp , khoáng sản ...) - Diện tích đất trống đồi trọc ngày một tăng , thiên tai di ễn bi ến ph ức t ạp gây thiệt hại lớn , sự suy giảm chất lượng môi trường sinh thái tác đ ọng x ấu đến nguồn nước ngầm và các dòng sông . Hồ nước các nhà máy thuỷ điện , nguồn nước cung cấp cho đồng bằng sông Hồng bị ảnh hưởng trực tiếp nghiêm trọng . 3. Các nghành sản xuất thế mạnh : a. nghành nông nghiệp ; - Cây công nghiệp lâu năm : Chè ( Mộc châu , Hà gang , Thái nguyên ) - Cây ăn quả cận nhiệt : Mận, mơ ( Cao bằng , lào cai ) , H ồng ( L ạng s ơn ) Vải thiều ( Bắc giang ) Do đất trồng tốt , khí hậu thích h ợp nên cây chè chi ếm t ỉ tr ọng v ề di ện tích và sản lượng lớn của cả nước được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng . - Chăn nuôi phát triển trên những đồng cỏ . Chăn nuôi trâu chi ếm t ỉ tr ọng l ớn nhất cả nước( 57,3% ), lợn chiếm 22% cả nước. b. Nghành công nghiệp : - Khai thác khoáng sản : Đông bắc có tài nguyên khoáng sản phong phú . - Tây Bắc có nguồn tiềm năng thuỷ điện lớn và phát triển mạnh . Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình có ý nghĩa : Sản xuất đi ện , cung c ấp năng lượng , điều tiết lũ , cung cấp nước tưới , khai thác du lịch . Ngoài ra còn có thế mạnh về kinh tế , du lịch biển ( Quảng Ninh ). 4. Ý nghĩa phát triển nghề rừng kết hợp nông - lâm ở trung du và miền núi Bắc Bộ : - Việc phát triển nghề rừng theo hướng nông -lâm kết h ợp s ẽ khai thác h ợp lí hơn diện ti tích đất rừng . Nhờ nghề rừng phát triển mà độ che phủ tăng lên , hạn chế xói mòn .
- Sử dụng nguồn lao động nhàn rỗi trong nông nghiệp nhằm tăng thu - nhập , cải thiện đời sống người dân - 1) Dùa vµo b¶ng 18.1 SGK vÏ biÓu ®å cét vµ nhËn xÐt vÒ gi¸ trÞ s¶n xuÊt CN ë 2 tiÓu vïng §«ng B¾c vµ T©y B¾c? ( cã 3 n¨m, 2 cét/ n¨m) Gi¸ trÞs¶n xuÊt c«ng nghiÖ (tØ ång) p ® 16000 14000 TØ ång 12000 ® 10000 T© B¾ y c 8000 § «ng B¾c 6000 4000 2000 0 1995 2000 2002 N¨ m *NhËn xÐt: - Gi¸ trÞ s¶n xuÊt CN ë 2 tiÓu vïng ®Òu t¨ng nhanh qua c¸c n¨m ( §«ng b¾c t¨ng 2,3 lÇn, T©y b¾c t¨ng 2,2 lÇn) - Tuy nhiªn gi¸ trÞ s¶n xuÊt CN ë T©y B¾c cßn qu¸ nhá so víi §«ng B¾c (n¨m 2002: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt CN cña §«ng B¾c lín h¬n 20,5 lÇn T©y b¾c....) => §«ng b¾c cã CN ph¸t triÓn m¹nh h¬n T©y b¾c ... - Do §«ng B¾c cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n T©y B¾c (®Þa h×nh, tµi nguyªn, nh©n lùc, CSVCKT....
2. Vùng đồng bằng sông Hồng : 1. Điều kiện tự nhiên của đồng bằng sông Hồng đem l ại nh ững thuận lợi khó khăn gì trong việc phát triển kinh tế xã hội ? a. Thuận lợi : + Vị trí địa lí : Thuận lợi giao l ưu kinh t ế xã h ội tr ực ti ếp v ới các vùng trong nước . + Địa hình: Đồng bằng khá bằng phẳng thuận lợi xây dựng, phát tri ển gthông . + Khí hậu có mùa đông lạnh phát triển vụ đông. + Về các tài nguyên : - Đất phù sa màu mỡ , khí hậu , thu ỷ văn phù h ợp thâm canh tăng v ụ trong sản xuaats nông nghiệp nhất là trồng lúa . - Khoáng sản có giá trị kinh tế : mỏ đá tràng kênh , sét cao lanh làm nguyên liệu sản xuất xi măng chất lượng cao, than nâu, khí tự nhiên . - Bờ biển Hải phòng , Ninh bình thuận lợi cho việc đánh b ắt nuôi tr ồng thu ỷ s ản - Phong cảnh du lịch phong phú đa dạng . b. Khó khăn : - Thời tiết thất th ường , không ổn đ ịnh gây thi ệt h ại mùa màng , đường sá cầu cống , các công trình thuỷ lợi . - Do hệ thống đê chống lũ -> Đồng ruộng trở thành các ô trũng ngập nước trong mùa mưa . 2. Những thành tựu và khó khăn trong sản xuất nông nghi ệp của đồng bằng sông Hồng , hướng giải quyết những khó khăn đó ? a. Những thành tựu : - Diện tích và tổng sản lượng lương thực chỉ đứng sau đồng bừng sông C ửu long . - Các loại cây ưa lạnh trong vụ đông đem lại hiệu quả kinh t ế cao , có giá tr ị xuất khẩu ( Ngô đông , khoai tây , cà rốt ) - Đàn lợn có số lượng lớn nhất cả nước ( 27,2%) , Chăn nuôi bò s ữa, gia cầm đang phát triển mạnh . b. Khó khăn : - Diện tích canh tác đang bị thu hẹp do mở rộng đát th ổ cư, đát chuyên dùng , số laođộng dư thừa . - Sự thất thường của thời tiết : lũ , bão , sương giá , sương muối .. - Nguy cơ ô nhiễm môi trường do sử dụng phân hoá h ọc , thu ốc tr ừ sâu không đúng phương pháp , không đúng liều lượng . c. Hướng giải quyết : - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hoá , hiện đại hoá . - Chuyển một phần lao động nông nghiệp sang các nghành khác hoặc đi l ập nghiệp các nơi khác . - Thâm canh tăng vụ , khai thác ưu thế các cây rau vụ đông . - Hạn chế sử dụng phân hoá học , sử dụng phân vi sinh , ,dùng thuốc trừ sâu đúng phương pháp , dúng liều lượng . 3. Đồng bằng sông Hồng có cơ sở hạ tầng hoàn thiện nhất cả nước : - Trong nông nghiệp : Kết cấu hạ tầng hoàn thiện từ lâu đời nh ất là h ệ thống đe chống lũ .
- Trong công nghiệp : Được hình thành vào loại s ớm nhất ở n ước ta v ới các nghành tiểu thủ công truyền thống : Gạch Bát tràng , gốm Hải dương và ngày nay vứi các nghành công nghiệp chủ chốt nhưcơ khí , luyện kim , hoá chất . - Các nghành dịch vụ : Thương mại phát triển lâu đời , có các trung tâm thương mại lớn nhất cả nước trong quá khứ và hiện tại như: Hải phòng , Hà nội và các cư sở văn hoá , di tích lịch sử là những nơi du lịch h ấp d ẫn c ủa khách trong và ngoài nước . 4 Cho biết ở đồng bằng sông Hồng, cây trồng nào là quan trọng nhất. nhờ điều kiện nào mà vùng có thể đưa vụ đông thành vụ chính. Trả lời: Ở đồng bằng song Hồng lúa là cây trồng quan trọng nhất. - Vụ đông trở thành vụ chính là do có một mùa đông lạnh. Đầu tư phát triển thủy lợi. 5.Các tỉnh thành phố thuộc vùng kinh tế trọng điểm B ắc Bộ Hà Nội, Hưng yên, Hai Dương , Hải Phòng , Quảng ninh , B ắc Ninh , Vĩnh Phúc Vai trò vùng kinh tế trọng điểm : Tạo cơ hội cho sự chuy ển dich cơ c ấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, s ử dụng h ợp lí tài nguyên thiên nhiên ,nguồn lao động của cả 2 vùng đồng bằng sông hồng, Trung du miền núi Bắc Bộ 2) Dùa vµo b¶ng 20.2 GSK vÏ biÓu ®å cét thÓ hiÖn b×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp theo ®Çu ngêi ë ®ång b»ng s«ng Hång vµ c¶ níc ( ha/ng) ? Nªu nhËn xÐt ? a/ TÝnh b×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp theo ®Çu ngêi ? §Êt n«ng Sè d©n B×nh qu©n nghiÖp (triÖu ngêi) (ha/ ngêi) (ngh×n ha) C¶ níc 9406,8 79,8 0,12 §ång b»ng s«ng 855,2 17,5 0,05 Hång b/ BiÓu ®å B× h q u ©n ®Êt n « n g n nghiÖ p(h a /n g - ê i ) 0,14 0,12 0,1 0,08 0,06 0,04 0,02 0 C¶ n- í c § ång b»ng s«ng Hång / NhËn xÐt Vïng ®ång b»ng s«ng Hång cã diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp = 9,1% tæng diÖn tÝch n«ng nghiÖp
cña c¶ níc nhng cã sè d©n = 21,9% d©n sè c¶ níc - Lµ vïng cã b×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp nhá nhÊt c¶ níc chØ b»ng gÇn 1/2 møc trung b×nh cña c¶ níc 3. Vùng Bắc Trung Bộ : 1. . Kh¸i qu¸t vÒ vÞ trÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ+ TiÕp gi¸p víi c¸c vïng: Trung du miÒn nói phÝa B¾c, §ång b»ng S«ng Hång, BiÓn §«ng, Duyªn h¶i Nam trung Bé, Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo. + ThuËn lîi vµ khã kh¨n. - §©y lµ vïng cã diÖn tÝch thuéc lo¹i trung b×nh (diÖn tÝch 51513km 2). - C¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng (vïng cã 6 tØnh). 2 Các diều kiện tự nhiên Bắc Trung Bộ ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của vùng : + Địa hình : Đồi núi -> Đồng bằng ven biển -> Biển => Phát tri ẻn nhi ều nghành kinh té ; Nông Lâm ngư nghiệp , du lịch. Tuy nhiên do địa hình phần lớn đồi núi khó khăn giao l ưu kinh t ế, đ ất d ể bị xói mòn , đồng bằng ven biển nhỏ hẹp kém phì nhiêu . + Khí hậu : Nhiệt đới gió mùa , hi ện t ượng ph ơn tây nam trong mùa hè -> Phát triển các sản phẩm nhiệt đới điển hình . Tuy nhiên thiên tai thường xuyên xảy ra : bão, lũ lụt , hạn hán ... + Sông ngòi : Phần lớn ngắn và dốc -> Có giá tr ị thu ỷ l ợi , thu ỷ đi ện , nuôi trồng ,đánh bắt thuỷ sản nước ngọt . Thường xảy ra lũ đột ngột . + Tài nguyên : - Đất : Từ Nghệ an -> QTrị có đất đỏ ba zan (phía tây) => Thích hợp trồng các cây ccông nghiệp lâu năm có giá trị l ớn ( Chè , cao su, cà fê ) - Khoáng sản : ít , có trử lượng lớn : Crôm , s ắt , thi ếc , vàng , titan... -> Phát triển các nghành công nghiệp khai khoáng , luyện kim . - Thuỷ sản : Đường bờ biển dài , có nhi ều bãi tôn cá , nhi ều đ ầm phá -> Thuận lợi đánh bắt nuôi trồng thuỷ sản . - Rừng : còn nhi ều di ện tích nh ất phía b ắc Hoành s ơn -> Cung c ấp nhiều gỗ , lâm sản có giá trị . - Du lịch : Nhiều phong cảnh đẹp , nhi ều di tích văn hoá , l ịch s ử -> Phát triển du lịch. 2.Việc trồng , bảo vệ rừng có tầm quan trọng hàng đầu trong lâm nghiệp của vùng Bắc Trung Bộ : - Do lãnh thổ hẹp ngang , sườn núi ở phía đông dốc nên b ảo v ệ r ừng phòng hốât quan trọng để tránh lũ lụt , bảo vệ các loài thực vật , động vật quí hiếm . - Rừng phía nam dãy Hoành sơn bị khai thác quá mức cần b ảo v ệ và tr ồng rừng . - Rừng có vai trò điều hoà khí hậu , chống gió nóng Tây nam ., gi ữ nguồn nước ngầm . 3.Các nghành kinh tế thế mạnh của vùng Bắc Trung Bộ : + Chăn nuôi gia súc lớn , trồng cây công nghiệp , trồng rừng : Do di ện tích mièn núi trung du khá rộng chiếm 50%diện tích của vùng , rừng còn chi ếm
40% diện tích toàn vùng vì vậy chăn nuôi gia súc , trồng cây công nghi ệp , trồng rừng phát triển ở miền núi , gò đồi ở phía tây . + Nuôi trrồng đánh bắt thuỷ sản : Bờ biển dài , nhiều bãi tôm , cá ven bi ển , nhiều đầm phá thuận lợi nuôi trròng , đánh bắt thuỷ sản . + Du lịch : Nhiều cảnh quan đẹp ( Các bãi tắm , Phong nha kẽ bàng , vườn quốc gia ..) , nhiều di tích lịch sử , văn hoá ( Cố đô Huế , Quê Bác, Các nghĩa trang quốc gia, Thành cổ Quảng Trị , đôi bờ Hiền Lương , ngã ba Đồng lộc ...) * 4. VÊn ®Ò ph¸t triÓn l¬ng thùc cã h¹t theo ®Çu ngêi cña vïng a. Nhận xét bảng số liệu hoặc bểu đồ H23.1 Trang 61. - Bình quân lương thực có hạt theo đầu người của Bắc Trung Bộ luôn thấp hơn cả nước - Tốc độ tăng bình quân lương thực có hạt theo đầu người của Bắc Trung Bộ cao hơn cả nước, có dẫn chứng cụ thể… b.Giải thích: - Bắc Trung Bộ có bình quân lương thực có hạt theo đầu người thấp hơn cả nước vì đây là vùng có mhiều khó khăn về sản xuất lương thực (đồng bằng nhỏ hẹp, đất đai ít màu mỡ, nhiều thiên tai, dân đông…). - Tốc độ tăng bình quân lương thực có hạt của Bắc Trung Bộ tăng nhanh hơn cả nước là do Bắc Trung Bộ đã có nhiều cố gắng trong sản xuất Nông nghiệp để đảm bảo việc tự túc lương thực (đẩy mạnh thâm canh tăng năng suất)… 4. Vùng duyên hải Nam Trung Bộ : 1.So sánh địa hình 2 vùng Bắc trung Bộ và duyên hải Nam Trung Bộ : + Địa hình 2 vùng có những nét tương đồng : - Phía tây miền núi, gò đồi -> dải đồng bằng ven biển hẹp->Bi ển v ới các đảo, quần đảo . + Khác nhau : - Vùng Bắc Trung Bộ : Chỉ có một nhánh núi Trường sơn B ắc đâm ra bi ển -> Đèo Ngang , ở tận cùng phía Nam giáp ranh 2 vùng là dãy Bạch Mã chạy ra biển làm thành đèo Hải vân . Bờ biển vùng này ít khúc khuỷu . - Vùng duyên hải Nam Trung Bộ : Nhiều nhánh núi của Trường sơn Nam đâm ra biển tạo ra nhiều đèo : Đèo Cả , đèo Cù Mông .. đồng thời chia c ắt đồng bằng ven b nhiều đoạn , bờ biển khúc khuỷu , nhiều vũng vịnh . 2. Các điều kiện tự nhiên duyên hải Nam Trung Bộ đem lại nh ững thu ận l ợi và khó khăn gì đối với sự phát triển kinh tế : a. Thuận lợi : - Vị trí địa lí : Thuận lợi giao lưu kinh tế - xã hội với các vùng , với các nước - Địa hình : Núi , gò đồi phía tây , đồng bằng ven bi ển nh ỏ h ẹp . b ờ bi ển khúc khủy ,nhiều vũng vịnh -> Phát triển các nghành nông lâm , ng ư nghi ệp , xây dựng các hải cảng . - Khí hậu : mang tính chất cận xích đạo , nóng khô nh ất c ả nước -> Phát triển các cây trồng vật nuôi cận nhiệt , nghề sản xuất muối. - Sông ngòi : Có giá trị thủy điện , thủy lợi . b. Khó khăn :
- Địa hình : Đồi núi chiếm phần lớn diện tích giao lưu kinh tế - xã hội hiểm trở , đất dể bị xói mòn , đồng bằng nhỏ hẹp bị chia cắt , đất kém phì nhiêu . - Khí hậu khô hạn , nạn cát lấn và hiện tượng sa mạc hóa gây nhi ều khó khăn cho sản xuất nông nghiệp . - Thiên tai thường xuyên xảy ra : lũ lụt , bão ... 3.Các thế mạnh về kinh tế vùng duyên haỉ Nam trung bộ : - Ngư nghiệp là thế mạnh : Bao gồm đánh bắt ,nuôi trồng thủy s ản , làm muối , khai thác tổ yến . - Chăn nuôi bò phát triển miền núi phía tây . - Du lịch là thế mạnh : Có các bãi tắm đẹp ( Non nước, Nha trang , Mũi né ) , Các di sản văn hóa : Phố cổ Hội an , di tích Mĩ Sơn . 4. Tiềm Năng kinh tế biển ở vùng duyên hải Nam Trung B ộ và B ắc Trung Bộ : Các tỉnh duyên hải miền Trung có tiềm năng kinh tế biển rất lớn : - Nuôi trồng thủy sản : Nuôi cá nước lợ , tôm trong các đầm phá , nuôi tôm trên các cồn cát ven biển . - Đánh bắt hải sản gần , xa bờ : Các tỉnh duyên h ải mi ền trung có nhi ều bãi tôm , cá là những ngư trường đánh bắt hải sản . - Chế biến thủy sản : Đông lạnh , làm muối , làm nước mắm . 5. Các vùng kinh tế trọng điểm miền Trung : Thừa thiên Huế , TP Đà Nẵng , Quảng Nam , Quảng Ngãi , Bình Định Vai trò vùng kinh tế trọng điểm miền Trung tác động mạnh đến sự chuy ển dich cơ cấu kinh tế không chỉ với duyên hải Nam Trung Bộ mà đối với B ắc Trung Bộ và tây Nguyên .TËn dông nguån tµi nguyªn ®a d¹ng cña c¸c vïng vµ nguån lao ®éng dåi dµo ë B¾c Trung Bé 6. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ có gì giống và khác nhau? Trả lời: • Gống nhau: - Địa hình từ Tây sang Đông đều có núi, đồi, đồng bằng, biển đảo. - Rừng: còn khá nhiều, rừng có nhiều gỗ và lâm sản quí. - Đất đai: đa dạng. - Nhiều điều kiện để nuôi, trồng thủy hải sản. - Nhiều thiên tai: bão lũ, cát lấn, hạn hán… • Khác nhau: - Địa hình: Bắc Trung Bộ có nhiều đồng bằng lớn hơn Nam Trung Bộ. - Rừng: Bắc Trung Bộ có nhiều rừng hơn. - Khoáng sản: Bắc Trung Bộ có nhiều khoáng sản hơn. - Biển: Nam Trung Bộ có tiềm năng về kinh tế biển lớn hơn: nguồi lợi hải sản phong phú, có nhiều vũng, vịnh nước sâu để xây dựng các cảng biển, có hai quần đảo lơn là Hoàng Sa và Trường Sa. 5. Vùng Tây Nguyên : 1* Trong xây dựng và phát triển kinh tế xã hội , Tây Nguyên có những thuận lợi và khó khăn gì ? a. Thuận lợi:
- Tây nguyên có vị trí chiến lược quan trọng cả về kinh tế lẫn quốc phòng, an ninh…là vùng duy nhất không giáp biển… - Có địa hình cao nguyên xếp tầng, là nơi bắt nguồn của nhiều sông suối chảy về các vùng lãnh thổ lân cận… - Tài nguyên đất, đặc biệt là Đất đỏ ba zan màu mỡ , phân bố tập trung, thích hợp trồng cây công nghiệp lâu năm . - Khí hậu cận xích đạo thuận lợi cho việc phát triển các cây cận nhi ệt , hoa quả . - Tài nguyên rừng cả về diện tích và trữ lượng lớn nhất nước, với sự đa dạng sinh học…lớn có nhiều gỗ quí , lâm sản có giá trị . - Trên các cao nguyên có nhiều đồng cỏ phát triển chăn nuôi gia súc . - Khoáng sản Bô xít có trử lượng lớn . - Nguồn thuỷ năng dồi dào( Chiếm 21% trữ lượng thuỷ điện của c ả nước ). - Có nhiều tiềm năng du lịch sinh thái, tài nguyên du lịch nhân văn). . b. Khó khăn : - Không tiếp giáp biển -> hạn chế xuất nhập khẩu hàng hoá . - Đất đai dẽ bị xói mòn , lũ ống , lũ quét xảy ra trong mùa mưa . - Chặt phá rừng, đốt rừng làm rẫy, cháy rừng, săn bắn động vật hoang dã ảnh hưởng xấu đến môi trường và đời sống dân cư… - Mùa khô kéo dài gây thiếu nước , dễ cháy rừng . - Dân cư thưa , trình độ dân trí thấp -> Thiếu nhân lực , lao động có kĩ thuật 2 * Các thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp : - Tây nguyên có thế mạnh trồng cây công nghiệp lâu năm : Cao su, cà fê , h ồ tiêu , hạt điều . ngoài ra còn trồng cây công nghiệp hàng năm : Lạc , bông ., tròng rau và hoa quả ôn đới ( Đà Lạt ). - Do có nhiều đồng cỏ -> Chăn nuôi gia súc lớn phát triển . Vùng Tây nguyên nông nghiệp giữ ví trí quang trọng hàng đ ầu trong phát triển kinh tế . 3 * Tình hình sản xuất một số cây công nghiệp lâu năm ở tây nguyên , vùng trung du miền núi Bắc bộ . - Vùng tây Nguyên : Cây công nghiệp lâu năm chiếm 42,9% di ện tích cây công nghiệp của cả nước , cây công nghiệp mũi nhọn là cà fê (85,1% ) tiếp đến cây chè ( 24,6% cả nước ), cao su ( 19,8% cả nước ) , điều ( 19,8% ) - Vùng trung du miền núi Bắc Bộ : Cây công nghiệp lâu năm ch ỉ chi ếm 4,7% diện tích cây công nghiệp của cả nước . Cây ccông nghiệp trồng nhiều nh ất là cây chè ( 68,8% diện tích cả nước ), tiếp đến hồi, quế , s ơn , cà fê m ới phát triển . 4. So sánh sự khác nhau về cơ cấu cây công nghiệp lâu năm giữa Trung du và miền núi Bắc Bộ với Tây Nguyên. Giải thích vì sao có sự khác nhau đó? Trả lời: • Khác nhau: - Trung du và miền núi Bắc Bộ trồng chủ yếu là chè và một số cây có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới như hồi, sơn, quế. - Tây Nguyên:
+ Trồng chủ yếu là cây nhiệt đới như cà phê, hồ tiêu, cao su, trong đó nhiều nhất là cà phê. + Ngoài ra đây cũng nới trồng nhiều chè, đứng thứ hai sau Trung du và miền núi Bắc Bộ. • Giải thích: - Do có sự khác nhau về điều kiện tự nhiên. - Trung du và miền núi Bắc Bộ lả vùng có mùa đông lạnh nhất cả nước, điều kiện khí hậu và đất đai thuận lợi cho cây chè phát triển. khí hậu có mùa đông lạnh và những vùng núi cao có khí hậu mát quanh năm là điều kiện thuận lợi cho việc trồng cây có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới. - Tây nguyên: + Khí hậu nhiệt nóng quanh năm, nhiều đất bazan, thuận lợi cho việc trồng các cây công nghiệp nhiệt đới, đặc biệt là cà phê. + Những nơi địa hình cao, có khí hậu mát mẽ quanh năm, nên trồng được chè. 5 . để phát triển nông lâm nghiệp các vùng Tây Nguyên , trung du và miền núi Bắc Bộ đã có những kế hoạch gì ? - Vùng Tây Nguyên : Chú trọng phát triển thuỷ lợi , áp d ụng kĩ thu ệt canh tác mới để thâm canh, kết hợp khai thác với trồng rừng mới . - Vùng trung du , miền núi Bắc Bộ : Thâm canh lúa trên ru ộng b ậc thangthay phá rừng làm rẫy , phát triển trang trại theo hướng nông - lâm kết hợp . * Thế mạnh chủ yếu trong nền kinh tế vùng Tây nguyên khác với vùng Trung du ,miền núi Bắc Bộ : - Vùng Tây Nguyên : Nông nghiệp giữ vai trò hàng đầu . - Vùng Trung du ,miền núi Bắc Bộ : Thế mạnh kinh tế ch ủ yếu công nghiệp khai khoáng , phát triển thuỷ điện , sau đó mới đến nông lâm . Lưu ý - Xem lại các bài tập nhận xét phân tích bảng số liệu ở các bài đã học . - Xem lại các bài tập , bài thực hành vẽ nhận xét các dạng biểu đồ đã học và đã vẽ trong SGK và tập bản đồ , sách bài tập . - Xem lại các câu hỏi ôn tập đã cho trong học kì 1 Phụ lục - Thứ tự các vùng theo dân số và diện tích Vïng D©n sè Thø DiÖn tÝch Thø tù Km2 % tù TriÖ % u ng- ưêi TDMNBB 11,5 14. 3 100.965 30. 1 §BSH 17,5 4 1 14.806 7 7 BTB 10,3 22. 5 51.513 4.5 3
DHNTB 8,4 0 6 44.254 15. 4 TN 4,4 12. 7 54.475 6 2 §NB 10,9 9 4 23.550 13. 6 §BSCL 16,7 10. 2 39.734 5 5 5 16. 5.5 5 13. 7.1 7 12. 21. 1 0 vïng TDMNBB §BSH BTB DH NTB T©y Nguyªn VÞ trÝ giíi Kh«ng gi¸p h¹n biÓn §KTN vµ KhÝ hËu NhiÖt ®íi - §ång - ®ång b»ng - §Êt Ba gian : TNTN nhiÖt ®íi Èm Èm cã b»ng nhá nhá hÑp , mïa 66% S c¶ níc cã mïa ®«ng mïa ®«ng hÑp kh« kÐo dµi Rõng 25 %S l¹nh l¹nh - NhiÒu - Cã nhiÒu c¶ níc Kho¸ng s¶n §Êt phï sa rõng thiªn tai thiªn QuÆng B« xÝt giµu cã , tr÷ giµu dinh - Thêng tai : 3 tû tÊn n¨ng thñy dìng xuyªn bÞ Kh« h¹n n¾ng KH cËn xÝch ®iÖn lín thiªn tai nãng ®¹o 2 mïa râ rÖt D©n c x· NhiÒu d©n §«ng d©n §êi sèng §êi sèng cßn ThiÕu nh©n héi téc ®êi sèng nhÊt cßn nhiÒu nhiÒu khã lùc ®êi sèng cßn khã KÕt cÊu khã kh¨n kh¨n ®ang ®îc c¶i kh¨n h¹ tÇng Cã 25 thiÖn nth«n d©n téc hoµn thiÖn CN Khai th¸c ChÕ biÕn Khai C¬ khÝ , chÕ Thñy ®iÖn , kho¸ng s¶n : l¬ng thùc , kho¸ng , s biÕn n«ng s¶n khai th¸c chÕ Than, s¾t, thùc x vËt liÖu , thùc phÈm biÕn gç Thñy ®iÖn , phÈm, x©y chÕ biÕn n«ng nhiÖt ®iÖn hµng tiªu dùng , s¶n dïng , chÕ biÕn
Kin VLXD n«ng h s¶n ... tÕ NN Trång trät : Lóa , C©y c«ng Ch¨n nu«i : bß C©y c«ng ChÌ , håi , Nu«i lîn , nghiÖp : Thñy s¶n nghiÖp : cµ c©y ¨n gia cÇm Ch¨n phª tiªu, cao qu¶ ... nu«i , su, chÌ . Ch¨n nu«i : Thñy s¶n XuÊt khÈu Tr©u , lîn.. n«ng s¶n , NV Du lÞch §a d¹ng Du lÞch Du lÞch Du lÞch Giao th«ng XuÊt khÈu vËn t¶i n«ng s¶n Trung Th¸i Nguyªn Hµ Néi Thanh §µ N½ng §µ L¹t t©m kinh ViÖt Tr× H¶i Hãa Quy Nh¬n PL©ycu tÕ H¹ Long Phßng Vinh Nha Trang Bu«n Ma L¹ng S¬n HuÕ ThuËt vấn đề tài Tr«ng vµ Sö dông Trång vµ Trång vµ b¶o Trång vµ b¶o nguyên môi b¶o vÖ rõng hîp lÝ quü b¶o vÖ vÖ rõng vÖ rõng ®Çu trường ®Çu nguån ®Êt rõng ®Çu nguån nguån Nghi xuân Tháng 12 năm 2009 GV: Nguyễn Hạnh