Đề cương quản trị nguồn nhân lực - nguyễn thanh Hội -4
lượt xem 38
download
Lý thuyết cổ điển : Về sự động viên được Taylor và các tác giả trong trường phái lý thuyết quản trị một cách khoa học nêu lên vào đầu thế kỷ này. Taylor cho rằng một trong những công việc quan trọng mà các nhà quản trị phải làm là phải bảo đảm công nhân sẽ thực hiện những công việc thường xuyên lập đi lập lại một cách nhàm chán nhưng với hiệu quả cao nhất. Để bảo đảm điều đó, nhà quản trị phải tìm ra cách làm tốt nhất để dạy cho công nhân, và dùng...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Đề cương quản trị nguồn nhân lực - nguyễn thanh Hội -4
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com 1. Lyù thuyeát coå ñieån : Veà söï ñoäng vieân ñöôïc Taylor vaø caùc taùc giaû trong tröôøng phaùi lyù thuyeát quaûn trò moät caùch khoa hoïc neâu leân vaøo ñaàu theá kyû naøy. Taylor cho raèng moät trong nhöõng coâng vieäc quan troïng maø caùc nhaø quaûn trò phaûi laøm laø phaûi baûo ñaûm coâng nhaân seõ thöïc hieän nhöõng coâng vieäc thöôøng xuyeân laäp ñi laäp laïi moät caùch nhaøm chaùn nhöng vôùi hieäu quaû cao nhaát. Ñeå baûo ñaûm ñieàu ñoù, nhaø quaûn trò phaûi tìm ra caùch laøm toát nhaát ñeå daïy cho coâng nhaân, vaø duøng caùc kích thích veà kinh teá nhö tieàn löông vaø tieàn thöôûng ñeå ñoäng vieân coâng nhaân laøm vieäc. Quan ñieåm naøy ñöôïc xaây döïng treân nhaän thöùc laø baûn chaát chuû yeáu cuûa ngöôøi lao ñoäng trong Xí nghieäp laø löôøi bieáng, vaø caùc nhaø quaûn trò raønh reõ veà coâng vieäc hôn coâng nhaân; ngöôøi lao ñoäng chæ coù theå ñöôïc ñoäng vieân baèng caùc phaàn thöôûng kinh teá, vaø baûn thaân hoï cuõng khoâng coù gì ñeå ñoùng goùp cho Xí nghieäp ngoaøi söùc lao ñoäng cuûa hoï. Thöïc tieãn quaûn trò taïi nhieàu Xí nghieäp cho thaáy quan ñieåm naøy khoâng phaûi laø khoâng ñuùng, vaø söï kích thích baèng tieàn baïc thöôøng cuõng ñöa laïi söï laøm vieäc tích cöïc. 2. Lyù thuyeát taâm lyù xaõ hoäi hay quan heä con ngöôøi : Tuy nhieân, quan ñieåm coå ñieån veà söï ñoäng vieân ñaõ ñöôïc chöùng minh laø khoâng phaûi luùc naøo cuõng chính xaùc. Lyù thuyeát veà quan heä con ngöôøi ñaõ cho thaáy raèng nhöõng quan heä xaõ hoäi trong luùc laøm vieäc ñaõ coù taùc duïng thuùc ñaåy hoaëc kieàm haõm söï haêng haùi laøm vieäc cuûa coâng nhaân. Lyù thuyeát naøy cuõng cho thaáy raèng con ngöôøi cuõng keùm söï haêng haùi khi phaûi thöôøng xuyeân thöïc hieän nhöõng coâng vieäc nhaøm chaùn vaø ñôn ñieäu. Töø nhaän thöùc ñoù, caùc nhaø lyù thuyeát taâm lyù xaõ hoäi cho raèng caùc nhaø quaûn trò coù theå ñoäng vieân con ngöôøi baèng caùch thöøa nhaän nhu caàu xaõ hoäi cuûa hoï, vaø ñieàu kieän cho ngöôøi lao ñoäng caûm thaáy haõnh dieän veà söï höõu ích vaø quan troïng cuûa hoï trong coâng vieäc chung. nhöõng bieän phaùp maø nhaø quaûn trò coù theå laøm ñeå ñoäng vieân ngöôøi lao ñoäng theo lyù thuyeát taâm lyù xaõ hoäi laø cho ngöôøi lao ñoäng theo lyù thuyeát taâm lyù xaõ hoäi laø cho ngöôøi lao ñoäng nhieàu töï do hôn ñeå laøm caùc quyeát ñònh lieân quan ñeán coâng vieäc ñöôïc giao, quan taâm nhieàu hôn ñeán caùc nhoùm khoâng chính thöùc trong Xí nghieäp, thoâng tin nhieàu hôn cho ngöôøi lao ñoäng bieát caùc keá hoaïch vaø hoaït ñoäng cuûa Xí nghieäp. Thuyeát caáp baäc nhu caàu cuûa Maslow : Trong heä thoáng lyù thuyeát veà quaûn trò vaø ñoäng vieân thuyeát caáp baäc nhu caàu cuûa Abraham Maslow laø thuyeát coù ñöôïc moät söï hieåu bieát roäng lôùn. Maslow cho raèng haønh vi cuûa con ngöôøi baét nguoàn töø nhu caàu vaø nhöõng nhu caàu cuûa con ngöôøi ñöôïc saép xeáp theo moät thöù töï öu tieân töø thaáp tôùi cao veà taàm quan troïng. Caáp baäc nhu caàu ñöôïc saép xeáp thaønh naêm baäc sau : -58- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Nhu caà u töï thaân vaän ñoäng Nhöõng nhu caàu veà söï toân troïng Nhöõng nhu caàu veà lieân keát vaø chaá p nhaän Nhöõng nhu caàu veà an ninh hoaëc an toaøn Nhöõ ng nhu caàu veà sinh lyù Sô ñoà 2 : Söï phaân caáp nhu caàu cuûa Maslow. 1) Nhöõng nhu caàu cô baûn hay nhu caàu sinh lyù : laø nhöõng nhu caàu ñaûm baûo cho con ngöôøi toàn taïi nhu : aên, uoáng, maëc, toàn taïi vaø phaùt trieån noøi gioáng vaø caùc nhu caàu cuûa cô theå khaùc. 2) Nhöõng nhu caàu veà an toaøn vaø an ninh : laø caùc nhu caàu nhö an toaøn, khoâng bò ñe doïa, an ninh, chuaån möïc, luaät leä… 3) Nhöõng nhu caàu xaõ hoäi : laø caùc nhu caàu veà tình yeâu, ñöôïc chaáp nhaän, baïn beø, xaõ hoäi … 4) Nhöõng nhu caàu töï troïng : laø caùc nhu caàu veà töï troïng, toân troïng ngöôøi khaùc, ñöôïc ngöôøi khaùc toân troïng, ñòa vò … 5) Nhöõng nhu caàu töï theå hieän : laø caùc nhu caàu nhö chaân, thieän, myõ, töï chuû, saùng taïo, haøi höôùc… Maslow ñaõ chia caùc nhu caàu thaønh hai caáp : caáp cao vaø caáp thaáp. Caùc nhu caàu caáp thaáp laø caùc nhu caàu sinh lyù vaø an toaøn, an ninh. Caùc nhu caàu caáp cao bao goàm caùc nhu caàu xaõ hoäi, töï troïng, vaø töï theå hieän. Söï khaùc bieät giöõa hai loaïi naøy laø caùc nhu caàu caáp thaáp ñöôïc thoûa maõn chuû yeáu töø beân ngoaøi (1) trong khi ñoù caùc nhu caàu caáp cao laïi ñöôïc thoûa maõn chuû yeáu laø töø noäi taïi (2) cuûa con ngöôøi. 3. Thuyeát cuûa David Mc. Clelland : David Mc. Clelland cho raèng con ngöôøi coù ba nhu caàu cô baûn : nhu caàu thaønh töïu, nhu caàu lieân minh, vaø nhu caàu quyeàn löïc. 1 Extrinsic needs 2 Intrinsic needs -59- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Nhu caàu thaønh töïu : Ngöôøi coù nhu caàu thaønh töïu cao laø ngöôøi luoân theo ñuoåi vieäc giaûi quyeát coâng vieäc toát hôn. Hoï muoán vöôït qua caùc khoù khaên, trôû ngaïi. Hoï muoán caûm thaáy raèng thaønh coâng hay thaát baïi cuûa hoï laø do keát quaû cuûa nhöõng haønh ñoäng cuûa hoï. Ñieàu naøy coù nghóa laø hoï thích caùc coâng vieäc mang tính thaùch thöùc. Nhöõng ngöôøi coù nhu caàu thaønh töïu cao ñöôïc ñoäng vieân laøm vieäc toát hôn. Loøng mong muoán thöïc hieän caùc traùch nhieäm caù nhaân. Xu höôùng ñaët ra caùc muïc tieâu cao cho chính hoï. Nhu caàu cao veà söï phaûn hoài cuï theå, ngay laäp töùc. Nhanh choùng, sôùm laøm chuû coâng vieäc cuûa hoï. Nhu caàu lieân minh : Laø gioáng nhu caàu tình yeâu xaõ hoäi Maslow ñöôïc chaáp nhaän, tình yeâu, baïn beø … Ngöôøi lao ñoäng coù nhu caàu naøy maïnh seõ laøm vieäc toát ôû nhöõng loaïi coâng vieäc taïo ra söï thaân thieän vaø caùc quan heä xaõ hoäi. Nhu caàu quyeàn löïc : Laø nhu caàu kieåm soaùt vaø aûnh höôûng moâi tröôøng laøm vieäc cuûa ngöôøi khaùc, kieåm soaùt vaø aûnh höôûng tôùi ngöôøi khaùc. Caùc nhaø nghieân cöùu chæ ra raèng ngöôøi coù nhu caàu quyeàn löïc maïnh vaø nhu caàu thaønh töïu coù xu höôùng trôû thaønh caùc nhaø quaûn trò. Moät soá ngöôøi coøn cho raèng nhaø quaûn trò thaønh coâng laø ngöôøi coù nhu caàu quyeàn löïc maïnh nhaát, keá ñeán laø nhu thaønh töïu vaø sau cuøng laø nhu caàu caàn lieân minh. 4. Thuyeát E.R.G : Clayton Alderfer giaùo sö ñaïi hoïc Yale ñaõ tieán haønh saép xeáp laïi nghieân cöùu cuûa Maslow vaø ñöa ra keát luaän cuûa mình. OÂng cho raèng : haønh ñoäng cuûa con ngöôøi baét nguoàn töø nhu caàu – cuõng gioáng nhö caùc nhaø nghieân cöùu khaùc – song oâng cho raèng con ngöôøi cuøng moät luùc theo ñuoåi vieäc thoûa maõn ba nhu caàu cô baûn : Nhu caàu toàn taïi (1), nhu caàu quan heä (2), vaø nhu caàu phaùt trieån (3). Nhu caàu toàn taïi (Fxistence needs) Bao goàm nhöõng ñoøi hoûi vaät chaát toái caàn thieát cho söï toàn taïi cuûa con ngöôøi, nhoùm nhu caàu naøy coù noäi dung gioáng nhö nhu caàu sinh lyù vaø nhu caàu an toaøn cuûa Maslow. Nhu caàu quan heä (Relatedness needs) laø nhöõng ñoøi hoûi veà nhöõng quan heä vaø töông taùc qua laïi giöõa caùc caù nhaân, nhu caàu quan heä bao goàm nhu caàu xaõ hoäi vaø moät phaàn nhu caàu töï troïng (ñöôïc toân troïng). 1 Existence needs 2 Relatedness needs 3 Growth nedds -60- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Nhu caàu phaùt trieån (Growth needs) laø ñoøi hoûi beân trong moãi con ngöôøi cho söï phaùt trieån caù nhaân, noù bao goàm nhu caàu töï theå hieän vaø moät phaàn nhu caàu töï troïng (töï troïng vaø toân troïng ngöôøi khaùc). Ñieàu khaùc bieät ôû thuyeát naøy laø Alderfer cho raèng con ngöôøi cuøng moät luùc theo ñuoåi vieäc thoûa maõn taát caû caùc nhu caàu chöù khoâng phaûi chæ moät nhu caàu nhu quan ñieåm Maslow. Hôn nöõa, thuyeát naøy coøn cho raèng khi moät nhu caàu naøo ñoù bò caûn trôû vaø khoâng ñöôïc thoûa maõn thì con ngöôøi coù xu höôùng doàn noã löïc cuûa mình sang thoûa maõn caùc nhu caàu khaùc. Töùc laø neáu nhu caàu toàn taïi bò caûn trôû con ngöôøi seõ doàn noã löïc cuûa mình sang vieäc theo ñuoåi nhu caàu quan heä vaø nhu caàu phaùt trieån. Ñieàu naøy giaûi thích khi cuoäc soáng khoù khaên con ngöôøi coù xu höôùng gaén boù vôùi nhau hôn, quan heä giöõa hoï toát hôn vaø hoï doàn noã löïc ñaàu tö cho töông lai nhieàu hôn. 5.Thuyeát hai nhaân toá cuûa Herzberg : Herzberg ñaõ phaùt trieån thuyeát ñoäng vieân cuûa oâng ta baèng caùch ñeà nghò caùc chuyeân gia laøm vieäc trong caùc Xí nghieäp coâng nghieäp lieät keâ caùc nhaân toá laøm hoï thoûa maõn vaø caùc nhaân toá laøm cho hoï ñöôïc ñoäng vieân cao ñoä. Ñoàng thôøi yeâu caàu hoï lieät keâ caùc tröôøng hôïp (nhaân toá) maø hoï khoâng ñöôïc ñoäng vieân vaø baát maõn. Phaùt hieän cuûa Herzberg ñaõ taïo ra moät söï ngaïc nhieân lôùn vì noù laøm ñaûo loän nhaän thöùc thoâng thöôøng cuûa chuùng ta. Chuùng ta thöôøng cho raèng ñoái ngöôïc vôùi thoûa maõn laø baát maõn vaø ngöôïc laïi. Töùc laø chæ coù hai tình traïng hoaëc laø thoûa maõn hoaëc laø baát maõn. Herzberg cho raèng coù moät soá nhaân toá lieân quan tôùi söï thoûa maõn ñoái vôùi coâng taùc – coøn ñöôïc goïi laø caùc nhaân toá ñoäng vieân – vaø caùc nhaân toá naøy laø khaùc bieät vôùi caùc yeáu toá lieân quan tôùi söï baát maõn – coøn ñöôïc goïi laø caùc nhaân toá duy trì hay löôõng tính. Ñoái vôùi caùc nhaân toá ñoäng vieân neáu giaûi quyeát toát seõ taïo ra söï thoûa maõn vaø töø ñoù seõ ñoäng vieân neáu giaûi quyeát toát seõ taïo ra söï thoûa maõn vaø töø ñoù seõ ñoäng vieân ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc tích cöïc vaø chaêm chæ hôn. Nhöng neáu giaûi quyeát khoâng toát thì taïo ra tình traïng khoâng thoûa maõn chöù chöa chaéc ñaõ baát maõn. Trong khi ñoù ñoái vôùi caùc nhaân toá duy trì, neáu giaûi quyeát khoâng toát seõ taïo ra söï baát maõn, nhöng neáu giaûi quyeát toát thì taïo ra tình traïng khoâng baát maõn chöù chöa chaéc ñaõ coù tình traïng thoûa maõn. Ví duï nhö heä thoáng phaân phoái thu nhaäp ôû ñôn vò baïn neáu ñöôïc xaây döïng khoâng toát seõ taïo cho baïn söï baát maõn, song neáu noù ñöôïc xaây döïng ñuùng thì chöa chaéc taïo ra cho baïn söï thoûa maõn. Thuyeát hai nhaân toá cuûa Herzberg coù nhöõng aån yù quan troïng ñoái vôùi caùc nhaø quaûn trò : Nhöõng nhaân toá laøm thoûa maõn ngöôøi lao ñoäng laø khaùc vôùi caùc nhaân toá taïo ra söï baát maõn. Vì vaäy, baïn khoâng theå mong ñôïi söï thoûa maõn cuûa ngöôøi lao ñoäng baèng caùch ñôn giaûn laø xoùa boû caùc nguyeân nhaân gaây ra söï baát maõn. -61- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Vieäc ñoäng vieân nhaân vieân ñoøi hoûi phaûi giaûi quyeát thoûa ñaùng, ñoàng thôøi caû hai nhoùm nhaân toá duy trì vaø ñoäng vieân, khoâng theå chæ chuù troïng moät nhoùm naøo caû. 6. Thuyeát mong ñôïi : Thuyeát mong ñôïi ñoøi hoûi caùc nhaø quaûn lyù phaûi hieåu bieát nhöõng mong ñôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng vaø gaén nhöõng mong ñôïi naøy vôùi nhöõng muïc tieâu cuûa toå chöùc. Muoán vaäy nhaø quaûn trò neân : Taïo ra caùc keát cuïc maø ngöôøi lao ñoäng mong muoán. Taïo ra söï caàn thieát thöïc hieän ñeå ñaït muïc tieâu toå chöùc. Baûo ñaûm möùc ñoä thöïc hieän mong muoán laø coù theå ñaït tôùi. Gaén chaët keát quaû mong ñôïi vôùi vieäc thöïc hieän caàn thieát. Ñaùnh giaù tình theá ñoái vôùi nhöõng mong ñôïi khaùc nhau. Baûo ñaûm phaàn thöôûng laø ñuû söùc haáp daãn caàn thieát. Baûo ñaûm laø heä thoáng laø coâng baèng ñoái vôùi taát caû moïi Sô ñoà 3 : –Thuyeát mong ñôïi Söùc maïnh ñoäng vieân : Toâi neân noã löïc bao nhieâu ? Khaû naêng cuûa Giaù trò ñöôïc nhaän thöùc Khaû naêng nhaän noã löïc thöïc hieän cuûa phaàn thöôûng ñöôïc phaàn thöôûng Cô hoäi hoaøn thaønh Khaû naêng ñaït ñeán nhieäm vuï cuûa toâi theá Phaàn thöôûng naøo laø phaàn thöôûng theá naøo neáu toâi ñöa ra caùc naøo neáu toâi hoaøn thaønh coù giaù trò vôùi toâi ? noã löïc caàn thieát ? nhieäm vuï 7.Thuyeát veà söï coâng baèng : Ngöôøi lao ñoäng trong toå chöùc muoán ñöôïc ñoái xöû moät caùch coâng baèng, hoï coù xu höôùng so saùnh nhöõng ñoùng goùp vaø phaàn thöôûng cuûa hoï vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Khi so saùnh, ñaùnh giaù coù theå coù ba tröôøng hôïp xaûy ra : Neáu ngöôøi lao ñoäng cho raèng hoï ñöôïc ñoái xöû khoâng toát, phaàn thöôûng laø khoâng xöùng ñaùng vôùi coâng söùc hoï ñaõ boû ra thì hoï seõ baát maõn vaø töø ñoù hoï seõ laøm vieäc khoâng heát khaû naêng cuûa hoï vaø thaäm chí hoï seõ ngöøng vieäc. -62- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Neáu ngöôøi lao ñoäng tin raèng hoï ñöôïc ñoái xöû ñuùng, phaàn thöôûng vaø ñaõi ngoä laø töông xöùng vôùi coâng söùc cuûa hoï ñaõ boû ra thì hoï seõ duy trì möùc naêng suaát nhö cuõ. Neáu ngöôøi lao ñoäng nhaän thöùc raèng phaàn thöôûng vaø ñaõi ngoä laø cao hôn so vôùi ñieàu maø hoï mong muoán hoï seõ laøm vieäc tích cöïc hôn, chaêm chæ hôn. Song trong tröôøng hôïp naøy, hoï coù xu höôùng giaûm giaù trò cuûa phaàn thöôûng. III. ÑOÄNG CÔ THUÙC ÑAÅY 1. Ñoäng cô laø gì ? Ñoäng cô laø taát caû nhöõng ñieàu kieän phaán ñaáu noäi taâm ñöôïc moâ taû nhö nhöõng öôùc muoán, nhöõng mong muoán, nhöõng ham muoán,….Ñoù chính laø traïng thaùi noäi taâm kích thích hay thuùc ñaåy hoaït ñoäng. - Ñoäng cô haøng ñaàu cuûa con ngöôøi laø kinh teá, laø thu ñöôïc nhöõng nguoàn cuûa caûi ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu vaät chaát cuûa anh ta vaø hoã trôï gia ñình, lyù töôûng nhaát laø nhöõng tieän nghi ngaøy caøng taêng. Do ñoù tham voïng ñoùng moät vai troø quan troïng, vôùi nghóa laø mong muoán tieán boä vaø thu ñöôïc nhieàu ñieàu toát ñeïp hôn trong cuoäc soáng. Nhöng tham voïng veà thöïc chaát laø moät vaán ñeà caù nhaân vaø ñöôïc quy ñònh trong moät chöøng möïc naøo ñoù bôûi hoaøn caûnh cuûa moâi tröôøng. - Ñoäng cô thöù hai lieân quan ñeán nhu caàu xaõ hoäi cuûa con ngöôøi, nhu caàu ñoù coù nhieàu nhaùnh roäng lôùn. Anh ta muoán caõm thaáy raèng anh ta thuoäc veà coâng ty raèng anh ta ñöôïc caùc ñoàng nghieäp chaáp nhaän. 2. Quaù trình ñoäng cô Ñoäng cô ñöôïc baét ñaàu baèng moät nhu caàu khoâng ñöôïc thoûa maõn vaø thuùc ñaåy haønh vi nhaèm thoûa maõn nhu caàu ñoù. Hình - Quaù trình cuûa ñoäng cô 1. Nhu caàu khoâng ñöôïc thoûa maõn (taïo ra mong muoán thoaû maõn nhu caàu – thöïc phaåm, an toaøn, baïn beø, hoaøn taát coâng vieäc) 3. Thoûa maõn nhu caàu (khen 2. Haønh vi höôùng ñeán muïc thöôûng nhaèm thoûa maõn caùc tieâu (nhöõng haønh ñoäng nhaèm nhu caàu) thoûa maõn nhu caàu) -63- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com CAÙC YEÁU TOÁ ÑOÄNG VIEÂN KHUYEÁN KHÍCH Baûn thaân coâng vieäc Keát quaû ñaït ñöôïc (söï thaønh coâng) Thöôûng Khen ngôïi Traùch nhieäm, töï do haønh ñoäng Caûm nhaän veà söï lieân quan, aûnh höôûng Caûm nhaän veà vai troø, taàm quan troïng Phaùt trieån caù nhaân Quan taâm vaø giuùp ñôõ cuûa caáp treân Ñòa vò vaø khaû naêng caûi thieän ñòa vò Ñaùnh giaù cao cuûa ñoàng nghieäp Moâi tröôøng, ñieàu kieän laøm vieäc SAU ÑAÂY CHUÙNG TA NGHIEÂN CÖÙU MOÄT SOÁ CAÙCH ÑOÄNG VIEÂN 2. Nghieân cöùu haønh vi ôû nôi laøm vieäc Vieäc nghieân cöùu tính chaát naøy ñaõ thu ñöôïc moät loaït caùc nguyeân taéc veà haønh vi coâng nghieäp coù aûnh höôûng to lôùn ñeán thöïc tieãn laõnh ñaïo hieän nay. Söï thoûa maõn cuûa coâng nhaân ñöôïc theå hieän chuû yeáu veà maët hoï quan taâm ñeán ñòa vò xaõ hoäi cuûa hoï trong coâng ty nhö theá naøo. Nhöõng xem xeùt nhö vaäy thöôøng gaây ra raéc roái hôn nhieàu so vôùi nhöõng yeâu caàu veà tieàn löông. Moâi tröôøng caù nhaân Nhu caàu vaø khaùt voïng caù nhaân Nhaän thöùc veà thò Nhaân caùch tröôøng lao ñoäng Mong ñôïi caù nhaân veà : Giao keøo kieán thöùc Lòch söû caù nhaân Giao keøo taâm lyù Hoaøn caûnh gia ñình Caùc tieâu chuaån Giao keøo naêng suaát /thöôûng Giaùo duïc – ñaøo taïo nhoùm ngöôøi cuøng Giao keøo ñaïo ñöùc Coâng vieäc tröôùc ñaåy vò trí Giao keøo caáu truùc coâng vieäc Kinh nghieäm Söï aên khôùp giöõa Caùc tieâu chuaån vaø Coâng ngheä vaên hoùa trong nhaø Mong ñôïi caù nhaân veà : maùy Hôïp ñoàng trí thöùc Hôïp ñoàng taâm lyù Hôïp ñoàng naêng suaát /thöôûng Caáu truùc haønh Hôïp ñoàng ñaïo ñöùc -64- chính –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀNvaø töN LÖÏC Thaùi ñoä NHAÂ Hôïp ñoàng caáu truùc coâng vieäc töôûng cuûa baïn Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Moâi tröôøng coâng vieäc Sô ñoà 4 : Moâi tröôøng thò tröôøng saûn phaåm 3. Caùc chieán löôïc quaûn trò nhaèm taêng cöôøng ñoäng cô laøm vieäc Trong moät doanh nghieäp, nhieäm vuï cuûa moät quaûn trò vieân khoâng nhöõng theo doõi coâng vieäc ñöôïc giao phoù, ñaït ñöôïc söï thònh vöôïng vaø phaùt trieån cuûa coâng ty maø coøn phaûi tìm hieåu öôùc voïng cuûa coâng nhaân nöõa. Moät lôøi an uûi maø caáp chæ huy ñoái vôùi moät coâng nhaân vöøa coù ngöôøi thaân töø traàn. Moät caâu thaêm hoûi chaân thaønh khi coâng nhaân ñau yeáu, hay coù ñieàu buoàn khoå trong gia ñình. Moät lôøi khen thaønh thaät khi coâng nhaân hoaøn taát moät coâng taùc ñöôïc giao phoù. Moät lôøi khuyeán khích, voã veà khi coâng nhaân ñöùng tröôùc moät coâng vieäc khoù khaên. Taát caû nhöõng cöû chæ noùi treân cuûa ngöôøi laõnh ñaïo laø moät phöông thuoác maàu nhieäm coù moät söùc maïnh tinh thaàn giuùp cho thuoäc caáp vöôït qua moïi khoù khaên thöû thaùch ñeå laøm troøn traùch nhieäm. * Ñoäng vieân khuyeán khích thoâng qua thieát keá coâng vieäc - Chieán löôïc 1: Ngöôøi phuø hôïp vôùi vieäc Ñaùnh giaù tính hieän thöïc cuûa coâng vieäc Luaân chuyeån coâng vieäc: traùnh nhaøm chaùn Khoaùn vieäc - Chieán löôïc 2: Vieäc phuø hôïp vôùi ngöôøi Keát hôïp nhieàu vieäc thaønh moät vieäc Thuù vò hoùa coâng vieäc: Nhieàu kyõ naêng, Ñoàng nhaát veà nhieäm vuï, Taàm quan troïng cuûa nhieäm vuï, Töï chuû vaø Phaûn hoài 4. Quy taéc khi khen thöôûng nhaân vieân Khoâng coù ai maø khoâng muoán ñöôïc khen thöôûng, song vaán ñeà laø khen thöôûng nhö theá naøo ñeå vöøa ñoäng vieân khuyeán khích ñöôïc ngöôøi ñöôïc khen laïi vöøa loâi keùo, coå vuõ ñöôïc ngöôøi chöa ñöôïc khen coá gaéng hôn nöõa. -65- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Khi xeùt thöôûng, laøm theá naøo ñeå khoâng boû soùt nhöõng ngöôøi thöïc söï xöùng ñaùng vaø khoâng trao nhaàm phaàn thöôûng cho nhöõng keû chaây löôøi. Ñoù luoân laø ñieàu traên trôû cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo vaø quaûn lyù chaân chính. Ñöøng gaén tieàn löông, tieàn thöôûng vaø quyeàn löïc. Laøm cho nhaân vieân hieåu roõ ñöôïc höôûng nhöõng gì Phoå bieán coâng khai baát cöù vieäc khen thöôûng naøo Caàn khen thöôûng kòp thôøi Neân söû duïng hình thöùc khen thöôûng phi tieàn teä Khi khen thöôûng phaûi löu yù ñeán taäp quaùn cuûa töøng nöôùc, töøng ñòa phöông Caùc quyeát ñònh khen thöôûng cuõng coù theå thay ñoåi ñöôïc Gaén tieàn löông vôùi keát quaû thöïc hieän coâng vieäc Quan troïng nhaát vaãn laø caùch ñöa tieàn Ñoäng vieân khuyeán khích thoâng qua thöôûng Thöôûng cho söï hôïp taùc Ñoäng vieân khuyeán khích thoâng qua söï tham gia cuûa nhaân vieân TRAÛ COÂNG LAO ÑOÄNG Tieàn löông luoân laø moät vaán ñeà thôøi söï noùng boûng trong ñôøi soáng saûn xuaát vaø ñôøi soáng xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc .Noù haøm chöùa nhieàu moái quan heä maâu thuaån giöõa saûn xuaát vaø naâng cao möùc soáng,giöõa tích luõy vaø tieâu duøng ,göõa thu nhaäp cuûa caùc thaønh phaàn daân cö .vv.. Ñoái vôùi haøng trieäu ngöôøi laøm coâng aên löông, tieàn löông laø moái quan taâm haøng ngaøy ñoái vôùi hoï .Thaät vaäy ,tieàn löông laø nguoàn thu nhaäp chính nhaèm duy trì vaø naâng cao möùc soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng vaø gia ñình hoï .ÔÛ moät möùc ñoä nhaát ñònh ,tieàn löông coù theå ñöôïc xem laø baèng chöùng theå hieän giaù trò ,ñòa vò ,uy tín cuûa ngöôøi lao ñoäng ñoái vôùi caù nhaân vaø xaõ hoäi . I.KHAÙI NIEÄM & CAÁU TRUÙC TIEÀN LÖÔNG. 1.khaùi nieäm Trong thöïc teá ,khaùi nieäm vaø cô caáu tieàn löông raát ña daïng ôû caùc nöôùc treân theá giôùi .Tieàn löông coù theå coù nhieàu teân goïi khaùc nhau nhö :Thuø lao lao ñoäng ;thu nhaäp lao ñoäng ;Tieàn coâng ;vv… -66- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com ÔÛ Vieät-nam,theo quan ñieåm caûi caùch tieàn löông naêm 1993;Tieàn löông laø giaù caû söùc lao ñoäng, ñöôïc hình thaønh qua thoûa thuaän giöõa ngöôøi söû duïng lao ñoäng vaø ngöôøi lao ñoäng phuø hôïp vôùi quan heä cung caàu caàu söùc lao ñoäng trong neàn kinh teá thò tröôøng.Tieàn löông cuûa ngöôøi lao ñoäng do hai beân thoûa thuaän trong hôïp ñoàng lao ñoäng vaø ñöôïïc traû theo naêng suaát lao ñoäng ,chaát löôïng vaø hieäu quaû coâng vieäc . Ngoaøi ra, caùc cheá ñoä phuï caáp, tieàn löông, naâng baäc, cheá ñoä khuyeán khích khaùc ñöôïc thoûa thuaän trong hôïp ñoàng lao ñoäng, trong thoûa öôùc lao ñoäng taäp theå hoaëc ñöôïc quy ñònh trong quy cheá cuûa doanh nghieäp. Traû coâng lao ñoäng hay thuø lao lao ñoäng, luoân luoân laø moät trong nhöõng vaán ñeà thaùch thöùc nhaát cho caùc nhaø quaûn trò ôû moïi doanh nghieäp. Bôûi vì baûn chaát cuûa noù laø gì, hieän nay vaãn laø moät vaán ñeà gaây tranh caûi. Muïc tieâu quan troïng nhaát cuûa chính saùch löông boãng laø ñaûm baûo tính coâng baèng. Nghóa laø laøm cho baát cöù thaønh vieân naøo cuõng coù caûm giaùc ñang höôûng moät cheá ñoä löông boãng coâng baèng. Maëc duø khoâng coù heä thoáng traû coâng naøo coù theå laøm taát caû moïi nhaân vieân trong doanh nghieäp luoân ñöôïc vöøa loøng, nhöng thöïc hieän ñònh giaù coâng vieäc vaø nghieân cöùu tieàn löông treân thò tröôøng seõ giuùp cho doanh nghieäp vöøa baûo ñaûm ñöôïc tính coâng baèng noäi boä, vöøa baûo ñaûm ñöôïc tính coâng baèng vôùi thò tröôøng beân ngoaøi trong traû löông. Goùp phaàn giuùp coâng ty luoân duy trì ñöôïc moät nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng ñaùp öùng yeâu caàu. Luoân luoân aùp duïng nguyeân taéc sau trong vieäc aán ñònh löông boãng nhaèm taïo neân caûm giaùc veà söï coâng baèng trong chính saùch löông boãng: (1) Coâng baèng trong noäi boä: - Coâng baèng theo tieâu chuaån coâng vieäc - Coâng baèng theo thaønh tích - Coâng baèng baèng theo nhöõng yeáu toá xaõ hoäi (2) Coâng baèng ngoaïi bieân (coâng baèng (3) Coâng baèng ñoái vôùi doanh nghieäp (coâng theo giaù trò treân thò tröôøng lao ñoäng) baèng theo thaønh coâng cuûa doanh nghieäp) -67- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Taát caû caùc yeáu toá caáu thaønh thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng: Löông caên baûn, thöôûng, phuùc lôïi, trôï caáp caàn ñöôïc söû duïng coù hieäu quaû nhaèm taïo ra ñoäng löïc kích thích cao ñoái vôùi nhaân vieân. Nhaân vieân thöôøng mong ñôïi nhöõng coá gaéng vaø keát quaû thöïc hieän coâng vieäc cuûa hoï seõ ñöôïc ñaùnh giaù vaø khen thöôûng xöùng ñaùng. Nhöõng mong ñôïi naøy seõ hình thaønh vaø xaùc ñònh muïc tieâu, möùc ñoä thöïc hieän coâng vieäc maø nhaân vieân caàn ñaït ñöôïc trong töông lai. Neáu caùc chính saùch vaø caùc hoaït ñoäng quaûn trò trong doanh nghieäp khoâng ñeå cho nhaân vieân nhaän thaáy raèng söï coá gaéng vaø möùc ñoä thöïc hieän coâng vieäc cuûa hoï seõ ñöôïc ñeàn buø xöùng ñaùng, hoï seõ khoâng coá gaéng laøm vieäc nöõa, daàn daàn coù theå hình thaønh tính yø, thuï ñoäng trong taát caû nhaân vieân cuûa doanh nghieäp. Nhö vaäy : Tieàn löông ñöôïc hieåu laø soá tieàn maø ngöôøi lao ñoäng nhaän ñöôïc töø ngöôøi söû duïng lao ñoäng cuûa hoï thanh toaùn laïi töông öùng vôùùi soá löôïng vaø chaát löôïng lao ñoäng maø hoï ñaõ tieâu hao trong quaù trình taïo ra cuûa caûi cho xaõ hoäi. 2.Vai troø cuûa tieàn löông @.Ñoái vôùi doanh nghieäp Tuyeån duïng nhaân vieân coù naêng löïc vôùi möùc tieàn löông töông xöùng. Nhaân taøi thöôøng khoâng nhieàu . Hoï bieát giaù trò cuûa mình caùc giaù trò ñang vaø seõ ñoùng goùp cho doanh nghieäp vaø mong ñôïi ñöôïc traû coâng xöùng ñaùng. Giöõ nhöõng nhaân vieân toát Traû löông xöùng ñaùng cho ngöôøi coù thaønh tích vaø ban thöôûng cho ngöôøi coù keát quaû toát hôn seõ kích thíc thaønh tích xuaát saéc @. Ñoái vôùi nhaân vieân Caùc nhaân vieân ñeàu muoán ñöôïc ñoái xöû coâng baèng vaø ñöôïc traûõ löông theo ñoùng goùp cuûa hoï Giaù trò cuûa hoï ñöôïc ñaùnh giaù döïa treân cô sôû so saùnh vôùi nhöõng nhaân vieân khaùc treân thò tröôøng lao ñoäng vaø taêng theâm traùch nhieäm trong coâng vieäc Mong ñöôïc taêng löông ñeã caûi thieän keát quaû coâng vieäc Tang löông phaûi theo kòp vôùi laïm phaùt vaø bieán ñoäng cuûa thò tröôøng @. Ñoái vôùi coâng ñoaøn Giaønh lôïi ích toái ña cho caùc thaønh vieâncuûa hoï Nhöõng giaù trò tinh thaàn seõ ñöôïc caõi thieän ñaùng keã 3.Caáu truùc tieàn löông -68- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Heä thoáng tieàn löông trong moät doanh nghieäp nhìn chung ñeå taùc ñoäng tôùi nhaân vieân ôû 4 muïc tieâu: thu huùt, duy trì, kích thích vaø ñaùp öùng nhu caàu cuûa phaùp luaät. Tieàn löông ñeå traû cho ngöôøi lao ñoäng qua caùc hình thöùc: traû löông theo thôøi gian, traû löông theo trình ñoä naêng löïc vaø traû löông theo keát quaû thöïc hieän coâng vieäc. Thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng bao goàm caùc khoaûn löông, löông cô baûn, phuï caáp tieàn thöôûng, phuùc lôïi. Ngaøy nay, ngoaøi löông , yeáu toá vaät chaát, ngöôøi lao ñoäng coøn coù nhöõng mong muoán veà caùc yeáu toá phi vaät chaát khaùc nhö cô hoäi thaêng tieán, coâng vieäc mang tính thuù vò, thaùch thöùc phuø hôïp vôùi quan ñieåm caù nhaân, cuõng nhö ñieàu kieän laøm vieäc toát hôn (hình 4) Löông cô baûn Thuø lao Phuï caáp vaät chaát Thöôûng CÔ CAÁU Phuùc lôïi HEÄ THOÁNG TRAÛ LÖÔNG Cô hoäi thaêng tieán Thuø lao phi Coâng vieäc thuù vò vaät chaát Ñieàu kieän laøm Hình 4: Cô caáu heä thoáng traû coâng trong doanh nghieäp Phaàn taøi chính-Goàm hai maët : Taøi chính tröïc tieáp: bao goàm löông coâng nhaät, löông thaùng, tieàn hoa hoàng, vaø tieàn thöôûng . Taøi chính giaùn tieáp : Bao goàm cheá ñoä baûo hieåm ,caùc loaïi phuùc lôïi ,vaø tieàn löông trong khi vaéng maët. Phaàn phi taøi chính - Bao goàm Baûn thaân coâng vieäc ñoù coù haáp daån khoâng , coù ñoøi hoûi söùc phaán ñaáu ( Chllenge ) khoâng ,… Nhaân vieân coù cô hoäi tieán thaân qua coâng vieäc ñöôïc giao, caáp treân nhaän bieát thaønh tích cuûa hoï. Ñieàu kieän laøm vieäc , nhöõng nhu caàu veà sinh hoïc ,veà ñoä phöùc taïp , ñoä ruûi ro … -69- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com @ Löông cô baûn. Laø tieàn löông ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû tính ñuû caùc nhu caàu cô baûn veà sinh hoïc , xaõ hoäi hoïc , veà ñoä phöùc taïp vaø ñoä tieâu hao lao ñoäng trong nhöõng ñieàu kieän lao ñoäng trung bình cuûa töøng nghaønh ngheà , coâng vieäc . Tieàn löông cô baûn ñöôïc söû duïng vôùi nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong caùc doanh ngjhieäp Nhaø nöôùc hoaëïc haønh chaùnh söï nghieäp ñöôïc xaùc ñònh qua heä thoáng thanh löông,baûng löông cuûa nhaø nöôùc Phuï caáp löông laø tieàn traû coâng lao ñoäng ngoaøi tieàn löông cô baûn, buø ñaép theâm cho ngöôøi lao ñoäng khi hoï phaûi laøm vieäc trong nhöõng ñieàu kieän khoâng oån ñònh hoaëc khoâng thuaän lôïi maø chöa ñöôïc tính ñeán Tuy nhieân trong khu vöïc phi quoác doanh thöôøng khoâng coù caùc loaïi phuï caáp naøy . Bôûi vì khi traû coâng cho ngöôøi lao ñoäng hoï ñaõ coù yù tính ñeå caùc yeáu toá khaùc nhau ñoù Tieàn thöôûng laø moät loaïi kích thích vaät chaát coù taùc duïng raát tích cöïc ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng trong vieäc phaán ñaáu thöïc hieän coâng vieäc toát hôn Caùc loaïi phuùc lôïi raát ña daïng vaø phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá khaùc nhau II. CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG TÔÙI TIEÀN LÖÔNG 1-BAÛN THAÂN COÂNG VIEÄC ÑAÙNH GIAÙ COÂNG VIEÄC 4-THÒ TRÖÔØNG 2-BAÛN THAÂN LAO ÑOÄNG NHAÂN VIEÂN Löông boång Möùc hoaøn treân thò tröôøng thaønh coâng AÁN ÑÒNH MÖÙC LÖÔNG vieäc Chi phí sinh hoaït Thaâm nieân LÖÔNG BOÅNG VAØ Xaõ hoäi Kinh nghieäm ÑAÕI NGOÄ CHO TÖØNG Neàn kinh teá Thaønh vieân CAÙ NHAÂN Luaät phaùp trung thaønh Tieàm naêng cuûa nhaân vieân 3-MOÂI TRÖÔØNG CUÛA COÂNG TY Chính saùch Baàu khoâng khí vaên hoùa Cô caáu toå chöùc Khaû naêng chi traû -70- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Hình- Caùc yeáu toá aûnh höôõng tôùi tieàn löông Caên cöù vaøo baûn thaân coâng vieäc Coù raát nhieàu phöông phaùp ñaùnh giaù coâng vieäc : Phaân tích coâng vieäc vaø moâ taû coâng vieäc :Thoâng qua baûn moâ taû coâng vieäc vaø baûn tieâu chuaån coâng vieäc Ñaùnh giaù coâng vieäc – Vieäc ñaùnh giaù coâng vieäc thöôøng döïa vaøo nhöõng muïc tieâu sau : Xaùc ñònh caáùu truùc coâng vieäc trong toå chöùc Mang ñeán söï bình ñaüng trong coâng vieäc Trieån khai nhöõng thöù baäc coâng vieäc laøm caên cöù traû löông Ñaït ñöôïc söï nhaát trí giöõa caáp quaûn trò vaø nhaân vieân Caùc yeáu toá thuoäc veà baûn thaân coâng vieäc caàn ñaùnh giaù : @ Kyõ naêng : Yeâu caàu lao ñoäng trí oùc. Möùc ñoä phöùc taïp cuûa coâng vieäc. Caùc phaåm chaát caù nhaân caàn thieát. Khaû naêng ra quyeát ñònh, ñaùnh giaù. Kyõ naêng quaûn trò. Caùc kieán thöùc veà giaùo duïc, ñaøo taïo. Caùc kyõ naêng veà xaõ hoäi. Khaû naêng hoøa ñoàng vôùi ngöôøi khaùc. Khaû naêng thöïc hieän nhöõng coâng vieäc chi tieát. Söï kheùo leùo tay chaân. Khaû naêng saùng taïo. Khaû naêng baåm sinh. Tính linh hoaït, thaùo vaùt. Kinh nghieäm. @ Traùch nhieäm veà caùc vaán ñeà. Tieàn baïc, khen thöôûng taøi chính, söï cam keát trung thaønh. Kieåm soaùt, laõnh ñaïo ngöôøi khaùc. Keát quaû taøi chính. Quan heä vôùi coäng ñoàng, khaùch haøng. Tính chaát phuï thuoäc, chu ñaùo. @ Coá gaéng Yeâu caàu veà theå löïc. Yeâu caàu veà trí oùc. Quan taâm ñeán nhöõng ñieàu chi tieát. AÙp löïc cuûa coâng vieäc. -71- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com 2. Caên cöù vaøo baûn thaân nhaân vieân Thöïc hieän coâng vieäc, naêng suaát. Kinh nghieäm Thaâm nieân. Khaû naêng thaêng tieán. Söï öa thích caù nhaân. Caùc yeáu toá khaùc. 3. Moâi tröôøng coâng ty Chính saùch cuûa coâng ty. Baàu khoâng khí vaên hoùa cuûa coâng ty aûnh höôûng ñeán cheá ñoä löông boång. Cô caáu toå chöùc cuûa coâng ty cuõng aûnh höôûng ñeán cô caáu tieàn löông. Chaúng haïn cô caáu nhieàu taàng naác trung gian trong boä maùy toå chöùc quaûn trò thöôøng chi phí quaûn lyù lôùn do ñoù cô caáu tieàn löông seõ giaûm. 4. Thò tröôøng lao ñoäng Vôùi tö caùch laø moät ñôn vò haïch toaùn ñoäc laäp thì moïi doanh nghieäp ñeàu phaûi quan taâm ñeán lôïi nhuaän. Nhöng vôùi tö caùch laø moät teá baøo kinh teá xaõ hoäi, moïi doanh nghieäp phaûi quan taâm ñeán nhöõng vaán ñeà ñang xaûy ra beân ngoaøi doanh nghieäp. Do ñoù, khi ñònh möùc tieàn löông, doanh nghieäp phaûi quan taâm ñeán vaán ñeà löông boång treân thò tröôøng III.CAÙC HÌNH THÖÙC TRAÛ LÖÔNG (HAY TRAÛ COÂNG ) 1. Hình thöùc traû coâng theo saûn phaåm Hieän nay trong caùc ñôn vò kinh teá cô sôû thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc nhau ñang aùp duïng roäng raõi hình thöùc traû löông saûn phaåm vôùi nhieàu cheá ñoä sinh hoaït. Döôùi ñaây laø moät soá cheá ñoä ñaõ vaø ñang ñöôïc aùp duïng trong saûn xuaát: a. Cheá ñoä traû coâng saûn phaåm tröïc tieáp caù nhaân. Cheá ñoä traû coâng naøy ñöôïc aùp duïng roäng raõi ñoái vôùi ngöôøi tröïc tieáp saûn xuaát, trong ñieàu kieän quaù trình lao ñoäng cuûa hoï mang tính chaát ñoäc laäp töông -72- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com ñoái, coù theå ñònh möùc vaø kieåm tra nghieäm thu saûn phaåm moät caùch cuï theå vaø rieâng bieät. Ñôn giaù cuûa cheá ñoä traû coâng naøy coá ñònh vaø ñöôïc tính theo caùc coâng thöùc sau ñaây : L ÑG = hoaëc ÑG = T.L Q Trong ñoù : ÑG – Ñôn giaù saûn phaåm L – Löông theo caáp baäc coâng vieäc hoaëc möùc löông giôø. Q – Möùc saûn löôïng. T – Möùc thôøi gian (tính theo giôø) Ví duï 1: Moät coâng nhaân laøm vieäc baäc 7, möùc löông ngaøy theo caáp baäc coâng vieäc laø 3.250 ñoàng. Möùc saûn löôïng ca laø 5 saûn phaåm. Vaäy ñôn giaù saûn phaåm laø : 3.250 = 650 ñoàng/ saûn phaåm 5 Ví duï 2 : Moät coâng nhaân laøm vieäc baäc 6, möùc thôøi gian ñeå cheá taïo moät ñôn vò saûn phaåm laø 8 giôø. Möùc löông giôø cuûa caáp baäc coâng vieäc baäc 6 laø 336 ñoàng. Vaäy ñôn giaù saûn phaåm laø 336 ñoàng x 8 = 2.688 ñoàng. @ .Tieàn coâng cuûa coâng nhaân seõ tính theo coâng thöùc : L = ÑG x Q Öu ñieåm cuûa cheá ñoä tieàn coâng naøy laø Moái quan heä cuûa tieàn coâng cuûa coâng nhaân nhaän ñöôïc vaø keát quaû lao ñoäng theå hieän roõ raøng.Do ñoù, kích thích coâng nhaân coá gaéng naâng cao trình ñoä laønh ngheà. Naâng cao naêng suaát lao ñoäng nhaèm taâng thu nhaäp. Cheá ñoä tieàn coâng naøy deã hieåu, coâng nhaân deã daøng tính toaùn ñöôïc soá tieàn nhaän ñöôïc sau khi hoaøn thaønh nhieäm vuï saûn xuaát. Nhöôïc ñieåm cuûa cheá ñoä tieàn coâng naøy : Ngöôøi lao ñoäng ít quan taâm ñeán vieäc söû duïng toát maùy moùc. Thieát bò vaø nguyeân vaät lieäu thöôøng bò laõng phí. Ít chaêm lo ñeán coâng vieäc chung cuûa taäp theå. b. Cheá ñoä traû coâng theo saûn phaåm taäp theå : Cheá ñoä traû coâng naøy aùp duïng ñoái vôùi nhöõng coâng vieäc caàn moät taäp theå coâng nhaân cuøng thöïc hieän, nhö laép raùp thieát bò, saûn xuaát ôû caùc boä phaän laøm vieäc theo daây chuyeàn, chaêm nom maùy lieân hôïp. -73- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com c.Chế độ trả lương theo sản phẩm gián tiếp. Chế độ trả công này chỉ áp dụng cho những công nhân phụ mà công việc của họ có ảnh hưởng nhiều đến kết quả lao động của công nhân chính hưởng lương theo sản phẩm, như công nhân sửa chữa, phục vụ máy sợi, máy dệt, công nhân điều chỉnh thiết bị trong nhà máy cơ khí vv… Đặc điểm của chế độ trả công này là thu nhập v ề ti n công của công nhân phụ lại tùy thuộc vào kết quả sản xuất của công nhân chính. Do đ ó, đơn giá tính theo công thức sau : L ĐG = M.Q Trong đó : ĐG - Đơn gía tính theo sản phẩm kế tiếp L - Lương cấp bậc của công nhân phụ Q - Mức lương sản lượng của công nhân chính M - Số máy phục vụ cùng loại. Ví dụ : Công nhân điều chỉnh bậc 3, mức lương ngày là 1.800đ, phục vụ 3 máy cùng loại. Mức sản lượng của công nhân chính trên mỗi máy là 20 sản phẩm, tức 60 sản phẩm/ca. Thời gian phục vụ mỗi máy trong ca xấp xỉ bằng nhau. 1.800 Đơn giá của một sản phẩm là : = 30đ 3 x 20 Sản lượng thực tế của mỗi máy trong ca làm việc như sau : Máy I là 25 sản phẩm Máy II là 24 sản phẩm Máy III là 18 sản phẩm Sản lượng của cả ca là : 25 + 24 + 18 = 67 sản phẩm Do đó, tiền công thực lĩnh của công nhân phụ sẽ là : 30đ x 67 = 2.010đ Tiền công của công nhân phụ cũng có thể tính bằng cách lấy số phần trăm hoàn thành mức sản lượng của công nhân chính nhân với mức lương theo cấp bậc của công nhân phụ. Từ ví dụ đã nêu thấy phần trăm hoàn thành mức sản lượng của công nhân chính là : 67 111. 6% ( x 100) 60 -74- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Vì vậy, tiền công của công nhân phụ tính theo cách này là : 1.800đ x 1.116 = 2.010đ Chế độ tiền công này đã khuyến khích công nhân phục vụ tốt hơn cho công nhân chính, tạo điều kiện nâng cao năng suất lao động của công nhân chính. d. Chế độ trả công khoán Chế độ trả công khoán áp dụng cho những công việc nếu giao từng chi tiết, bộ phận sẽ không có lợi mà phải giao toàn bộ khối lượng cho coâng nhaân hoaøn thaønh trong moät thôøi gian nhaát ñònh . Cheá ñoä traû coâng naøy aùp duïng chuû yeáu trong ngaønh xaây döïng cô baûn vaø moät soá coâng vieäc trong noâng nghieäp (Chaúng haïn nhö aùp duïng cho nhöõng coâng nhaân khi hoøn thaønh ngöõng coâng vieäc ñoät xuaát nhö söõa chöõa , thaùo laép nhanh moät soá thieát bò ñeå nhanh choùng ñöa vaøo s3an xuaát vv…) Cheá ñoä traû coâng naøy coù theå aùp duïng cho caû caù nhaân vaø taäp theå . Ñôn giaù khoaùn coù theå tính theo ñôn vò coâng vieäc caàn hoaøn thaønh nhö xaây 1m2 töôøng hoaëc cuõng coù theå tính theo caû khoái löôïng coâng vieäc hay coâng trình nhö xaây ñöôøng vaø laép caáu kieän beâ toâng cuûa moät gian nhaø Tieàn coâng seõ ñöôïc traû theo soá löôïng maø coâng nhaân hoaøn thaønh ghi trong phieáu giao khoaùn . Neáu ñoái töôïng nhaän khoaùn laø taäp theå toå , nhoùm thì tieàn coâng nhaän ñöôïc seõ phaân phoái cho coâng nhaân trong toå nhoùm, gioáng nhö trong cheá ñoä tieàn coâng tính theo saûn phaåm taäp theå. Cheá ñoä tieàn coâng khoaùn khuyeán khích coâng nhaân hoaøn thaønh nhieäm vuï tröôùc thôøi haïn , ñaûm baûo chaát löôïng coâng vieäc thoâng qua hôïp ñoàng khoaùn chaët cheû. Tuy nhieân, cheá ñoä traû coâng naøy , khi tính toaùn ñôn giaù phaûi heát söùc chaët cheõ , tyû myû ñeå xaây döïng ñôn giaù traû coâng chính xaùc cho coâng nhaân laøm khoaùn. e. Cheá ñoä traû coâng theo saûn phaåm coù thöôûng Cheá ñoä traû coâng naøy, veà thöïc chaát laø caùc cheá ñoä traû coâng saûn phaåm keå treân keát hôïp vôùi caùc hình thöùc tieàn thöôûng . Khi aùp duïng cheá ñoä tieàn coâng naøy, toaøn boä saûn phaåm ñöôïc aùp duïng theo ñôn giaù coá ñònh , coøn tieàn thöôûng seõ caên cöù vaøo trình ñoä hoaøn thaønh vaø hoaøn thaønh vöôït möùc caùc chæ tieâu veà soá löôïng cuûa cheá ñoä tieàn thöôûng quy ñònh. Tieàn coâng traû theo saûn phaåm coù thöôûng tính theo coâng thöùc : -75- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com L(m.h) Lth = L + 100 Trong ñoù : Lth - Tieàn coâng traû theo saûn phaåm coù thöôûng L - Tieàn coâng traû theo saûn phaåm vôùi ñôn giaù coá ñònh m - % tieàn thöôûng cho 1 % hoaøn thaønh vöôït möùc chæ tieâu thöôûng h - % hoaøn thaønh vöït möùc chi tieàn thöôûng Thí duï :Moät coâng nhaân hoaøn thaønh keá hoaïch saûn löôïng laø 102% , tieàn coâng saûn phaåm theo ñôn giaù coá ñònh cuûa coâng nhaân ñoù laø 76.000 ñ . Theo quy ñònh , cöù hoaøn thaønh vöôït möùc 1% thì ñöôïc höôûng tieàn thöôûng laø 1,5% so vôùi tieàn coâng tính theo ñôn giaù coá ñònh . Vaäy tieàn coâng tính theo saûn phaåm coù thöôûng cuûa coâng nhaân ñoù laø ; 76.000ñ x 1,5 x 2 76.000ñ + = 78,280ñ 100 Yeâu caàu cô baûn khi aùp duïng coù thöôûng laø phaûi quy ñònh ñuùng ñaén caùc chæ tieâu , ñieàu kieän thöûng , nguoàn tieàn thöôûng vaø tyû leä thöôûng bình quaân . c. Cheá ñoä traû coâng theo saûn phaåm luõy tieán : Cheá ñoä tieàn löông naøy ñöôïc tính nhö sau : Ñoái vôùi soá saûn phaåm ñöôïc saûn xuaát ra trong phaïm vi ñònh möùc khôûi ñieåm luõy tieán thì ñöôïc traû theo ñôn giaù bình thöôøng, coøn soá saûn phaåm saûn xuaát ra vöôït möùc khôûi ñieåm luõy tieán ñöôïc traû theo ñôn giaù luõy tieán, nghóa laø coù nhieàu ñôn giaù cho nhöõng saûn phaåm vöôït möùc khôûi ñieåm luõy tieán. Neáu vöôït möùc vôùi tyû leä cao thì ñöôïc tính nhöõng saûn phaåm vöôït möùc baèng ñôn giaù cao hôn. Cheá ñoä löông naøy aùp duïng cho coâng nhaân saûn xuaát ôû nhöõng khaâu quan troïng, luùc saûn xuaát khaån tröông ñeå ñaûm baûo tính ñoàng boä, ôû nhöõng khaâu maø naêng suaát taêng coù tính chaát quyeát ñònh ñoái vôùi vieäc hoaøn thaønh chung keá hoaïch cuûa xí nghieäp. Tieàn löông cuûa coâng nhaân laøm theo cheá ñoä saûn phaåm luõy tieán ñöôïc tính theo coâng thöùc : -76- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Đề cương quản trị nguồn nhân lực - nguyễn thanh Hội -3
19 p | 155 | 53
-
Tài nguyên địa chính trị của Việt Nam
12 p | 233 | 37
-
Phụ nữ tham gia lãnh đạo ở Việt Nam hiện nay
7 p | 122 | 12
-
Đề cương quản trị nguồn nhân lực - nguyễn thanh Hội -5
19 p | 93 | 10
-
Phụ nữ tham gia lãnh đạo ở Việt Nam hiện nay - Trần Thị Chiên
7 p | 141 | 9
-
Quá trình thiết lập hệ thống hành chính từ Đèo Ngang đến miền tây Nam Bộ (thế kỷ XI-XVII)
12 p | 66 | 8
-
Tự chủ đại học và trách nhiệm xã hội của các trường đại học Việt Nam trong đào tạo mở và từ xa nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời đại hội nhập
6 p | 36 | 7
-
Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong các trường đại học, cao đẳng hiện nay
5 p | 38 | 5
-
Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hợp tác giữa trường đại học và các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội
8 p | 18 | 4
-
Giải pháp hoàn thiện hệ thống quản trị, đội ngũ nhân sự và hệ thống các văn bản quản lý để tạo điều kiện triển khai công tác tự chủ đại học
8 p | 11 | 4
-
Tăng cường hợp tác giữa cơ sở đào tạo và cơ quan, doanh nghiệp trong đào tạo cử nhân ngành quản trị văn phòng
5 p | 47 | 3
-
Thực trạng về nguồn lực thông tin trong hoạt động đào tạo tại Trung tâm Thông tin khoa học - Học viện Chính trị khu vực I trong giai đoạn hiện nay
2 p | 110 | 2
-
Tăng cường hợp tác, tận dụng khả năng tư vấn và hỗ trợ tri thức, công nghệ của cộng đồng quốc tế để nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra, nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển và bảo vệ biển Đông
12 p | 81 | 1
-
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự chia sẻ kiến thức của sinh viên ngành quản trị nhân lực, trường Đại học Lao động - Xã hội
12 p | 8 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn