YOMEDIA
ADSENSE
ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG ĐẦU Ở VIỆT NAM
Thêm vào BST
Báo xấu
341
lượt xem 77
download
lượt xem 77
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Bản đề cương này được soạn thảo liên quan tới yêu cầu mới đây của Ngài Thủ tướng về việc xây dựng một trường đại học hàng đầu ở Việt Nam. Chương trình Việt Nam tại Harvard cho rằng cách tốt nhất để vươn tới tầm nhìn của Ngài Thủ tướng là thông qua sự hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và một nhóm những trường đại học hàng đầu của nước Mỹ.
AMBIENT/
Chủ đề:
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Lưu
Nội dung Text: ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG ĐẦU Ở VIỆT NAM
- XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG ĐẦU Ở VIỆT NAM ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN Tổng quan Bản đề cương này được soạn thảo liên quan tới yêu cầu mới đây của Ngài Thủ tướng về việc xây dựng một trường đại học hàng đầu ở Việt Nam. Chương trình Việt Nam tại Harvard cho rằng cách tốt nhất để vươn tới tầm nhìn của Ngài Thủ tướng là thông qua sự hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và một nhóm những trường đại học hàng đầu của nước Mỹ. Bản đề cương này gồm có bốn phần. Phần đầu tiên phân tích một cách ngắn gọn những thách thức chính mà nền giáo dục đại học của Việt Nam đang gặp phải. Phần hai xem xét những câu thanh của một ́ ̀ hệ thống giáo dục đại học hiện đại và những nguyên tắc quản lý cơ bản quyết định tới sự thành công của hệ thống giáo dục đại học. Phần ba chỉ ra những lựa chọn về chính sách của Việt Nam. Phần cuối cùng đề xuất chiến lược xây dựng một trường đại học mới, hàng đầu cho Việt Nam. Với bản đề cương thảo luận này chúng tôi mong muốn mở ra một cuộc đối thoại; và mặc dù trong bản đề cương chúng tôi có đề cập tới một số giải pháp tiềm tàng nhưng những chính sách cụ thể chỉ thoát thai từ những cuộc thảo luận có cơ sở. I. Giáo dục đại học ở Việt Nam: Sự cân thiết phai thay đổi ̀ ̉ Giơi hoc gia va ngươi dân noi chung cho răng hệ thống giao duc ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̣ cua Việt Nam chưa xứng đáng với tiềm năng của chính nó cũng như ̉ kỳ vọng của xã hội. Ở đây chung tôi không đề cập tới vô van những ́ ̀ vân đề cua hệ thống giao duc vi chung đa được trinh bay rất đầy ́ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ̃ ̀ ̀ đủ qua cac phương tiện truyền thông cung như qua cac bai phân ́ ̃ ́ ̀ tich cua cac hoc gia nôi tiêng cua Viêt Nam. ́ ̉ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ̉ ̣ Tinh trang đang buồn cua cac trường đai hoc cua Việt Nam hiện nay ̀ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̉ môt phần la do hoan canh lich sư. Trong suốt thế ky 20, Việt Nam ̣ ̀ ̀ ̉ ̣ ̉ ̉ hâu như chưa bao giờ có điêu kiện thuận lợi để phat triển hệ ̀ ̀ ́ thông trường đai hoc chất lượng cao. Ngay nay, vấn đề trực tiếp ́ ̣ ̣ ̀ nhât cua giao duc đai hoc bắt rễ từ cơ chế quan ly cac trường đai ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ̣ hoc co tinh tập trung va xơ cứng. Cac trường đai hoc cua Việt Nam ̣ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̉ hâu như không co quyền tự chu. Nội dung chương trinh về cơ ban ̀ ́ ̉ ̀ ̉ đươc ap đặt từ trên xuống, và vì vậy cac trường gần như không ̣ ́ ́ thê, hay không co động cơ cai tiến va đa dang hoa chương trinh. ̉ ́ ̉ ̀ ̣ ́ ̀ Cung tương tự như vậy, cac cuộc thi tuyển sinh và yêu cầu tốt ̃ ́ nghiêp được ap đặt từ bên trên. Ở cấp độ thể chế, hệ thống quan ̣ ́ ̉ ly đai hoc vốn không thân thiện vơi nhưng sang kiên mơi la một ́ ̣ ̣ ́ ̃ ́ ́ ́ ̀ 1
- lực can đối với cac truơng đai hoc cua Viêt Nam. Noi chung, viêc ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ đề bat giang viên không căn cứ vao năng lưc va tai năng. Lương ̣ ̉ ̀ ̣ ̀ ̀ thâp đa buôc nhiều giang viên phai chay viêc thêm ở ngoai, va do ́ ̃ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ̀ ̀ vây giam động cơ va kha năng đầu tư thời gian cho cac hoat động ̣ ̉ ̀ ̉ ́ ̣ phat triển chương trinh va chuyên môn. Một điều quan trong la bối ́ ̀ ̀ ̣ ̀ canh nay đa ngăn can những nha khoa hoc cua Việt Nam được đao tao ̉ ̀ ̃ ̉ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ từ nước ngoai trở về nước để cống hiến cho đất nước.[1] Cac vấn ̀ ́ đề về dân số cung đặt thêm ganh nặng lên hệ thống. Trong chưa đầy ̃ ́ 15 năm qua, số lượng sinh viên đai hoc đa tăng khoang 10 lần. Hệ ̣ ̣ ̃ ̉ thông giao duc đai hoc cua Việt Nam chưa được chuẩn bi để đap ứng ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ môt cach thoa đang cho sự gia tăng sinh viên nay.[2] ̣ ́ ̉ ́ ̀ Sang tao tri thức la hoat động co tinh toan cầu, va trong lich sử ́ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ̣ văn minh nhân loai chưa bao giờ phat minh sang chế lai nay nở ̣ ́ ́ ̣ ̉ nhanh như ngay nay. Việt Nam đa thanh công trong việc khai thac ̀ ̃ ̀ ́ nhưng sức manh nay trong cac linh vực như xuất khẩu hang công ̃ ̣ ̀ ́ ̃ ̀ nghiêp chế tao, nông nghiệp, va thậm chi ca hội hoa. Tuy nhiên, ̣ ̣ ̀ ́ ̉ ̣ cac trương đai hoc cua Viêt Nam hâu như đang đưng ngoai trao lưu ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̀ ̀ chung cua thế giới. Rất hiếm giang viên Việt Nam co bai đăng trên ̉ ̉ ́ ̀ cac tap chí đươc phan biện cua thế giơi, vốn được coi là một ́ ̣ ̣ ̉ ̉ ́ thươc đo phổ biến, tuy chưa hoan hao, cua thanh quả nghiên cứu ́ ̀ ̉ ̉ ̀ khoa hoc. Ngoai chuyên nganh ngoai ngữ ra thì khả năng sử dung ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ngoai ngữ cua giao viên va hoc sinh rât thâp. Điêu kiên truy câp ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ̣ internet trong trương rất han chế. Hâu như không có trương đai ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ hoc nao cua Viêt Nam nghĩ đến chuyên so sánh trường mình với các ̣ ̀ ̉ ̣ ̣ trường khác trong khu vực, và cang không dám so sánh (như ở Ấn Độ ̀ và Trung Quốc) với các trường đại học của phương tây. Kêt qua là ́ ̉ co le Viêt Nam la nước duy nhât trong khu vực Đông A va Đông Nam ́ ̃ ̣ ̀ ́ ́ ̀ A (trừ Myanmar) không co trương chât lượng cao đươc quôc tế công ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ nhân.[3] Nhưng thach thưc về thể chế giao duc đai hoc không phai ̣ ̃ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ chi xuất hiên ở Viêt Nam. Tuy nhiên, giao duc đai hoc ở Việt Nam ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ đăc biệt so với cac nên giao duc khac trong khu vực Đông A ở chỗ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ́ ́ Viêt Nam chưa hề co môt trương đai hoc nao thanh công trong viêc ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ khăc phuc cac rao can nay. ́ ̣ ́ ̀ ̉ ̀ Tâm quan trong về kinh tế, chinh tri, xa hội cua việc cai thiện ̀ ̣ ́ ̣ ̃ ̉ ̉ môt cach cơ ban nền giao duc đai hoc la hiển nhiên va không cần ̣ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ phai nêu lai môt cach chi tiêt. Cac đối thu canh tranh chinh cua ̉ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̉ ̣ ́ ̉ Viêt Nam về đầu tư va xuất khẩu đều co những trường đai hoc ưu ̣ ̀ ́ ̣ ̣ viêt hơn. Do đo, đối với Việt Nam giao duc phai được xem la mối ̣ ́ ́ ̣ ̉ ̀ quan tâm hang đâu cua ca cac nha lam chinh sach kinh tế cung như ̀ ̀ ̉ ̉ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̃ cua cac hoc gia. Chinh phu Việt Nam luôn tuyên bố muc tiêu phat ̉ ́ ̣ ̉ ́ ̉ ̣ ́ triển cac nganh công nghiêp co tinh canh tranh với ham lượng tri ́ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̀ thưc cao. Kinh nghiệm quôc tế chỉ ra rằng, nếu không có những ́ ́ trương đai hoc chât lượng, muc tiêu nay la bât kha thi. Như Hiêu ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̉ ̣ trương Lawrence H. Summers cua trường ĐH Harvard đa trao đổi vơi ̉ ̉ ̃ ́ Ngai Thu tướng trong cuôc hôi đam ở Cambridge, cac nhà kinh tế ̀ ̉ ̣ ̣ ̀ ́ 2
- hoc đa ươc lương rằng hơn 50% tăng trương thu nhâp cua nước Mỹ ̣ ̃ ́ ̣ ̉ ̣ ̉ trong thế ky trước la do những đong gop cua cac phat minh, sang ̉ ̀ ́ ́ ̉ ́ ́ ́ chế ra đời từ cac phong thi nghiệm, từ giang đường, va từ cac thư ́ ̀ ́ ̉ ̀ ́ viên cua cac trương đai hoc My. ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̃ II. Cơ chế quan ly – Cơ sở cua cac nền giao duc ưu tú ̉ ́ ̉ ́ ́ ̣ Chinh từ sự thất bai cua hệ thống tổ chức giao duc cua Việt Nam ́ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ma GS. Henry Rosovsky cua trường ĐH Harvard chủ toạ cuộc hội thảo ̀ ̉ của cac chuyên gia cung với Ngai Thu tướng xem xet cac biên phap ́ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ́ nhăm cai thiện nên giao duc đai hoc cua Viêt Nam.[4] Nhom chuyên ̀ ̉ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ gia tập trung vao một vấn đề quan trong nhất, đo la cơ chế quan ̀ ̣ ́ ̀ ̉ ly giao duc đai hoc. Cơ chế quan lý nay quan trong đến nôi nó ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ̃ đươc vi như la ôxy đối với sự sống – cơ chế quan ly la nền tang, ̣ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ la yêu tố tao nên sự sông cho giao duc đai hoc. ̀ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̣ Nhưng nguyên lý cơ ban được chắt loc từ kinh nghiệm cua cac ̃ ̉ ̣ ̉ ́ trương đai hoc ưu tú của My về cơ chế quan ly hiêu qua bao gồm: ̀ ̣ ̣ ̃ ̉ ́ ̣ ̉ Tinh độc lập: Ở cấp độ thể chế, Trường đại học phải có ́ quyền tự quyết trong việc lựa chọn chương trình giảng dạy, các biện pháp tài trợ, và các hoạt động khác. Không gian học thuật: Các học giả phải được tự do theo đuổi những nghiên cứu khoa học mà không bị cản trở hay can thiệp thô bạo nào từ bên ngoài. Ngay cả những phân tích có tính phê phán cũng phải được chấp nhận một khi nó giúp soi sáng vấn đề. Những sai sót trong học thuật không cần tới “kỷ luật” có tính hành chính vì một khi được xuất bản, nó sẽ được các học giả khác kiểm định lại. Chế độ trọng dụng nhân tài: Thăng tiến phải phụ thuộc vào tài năng chứ không phải vào thâm niên hay các tiêu thức phi học thuật khác. Nguyên tắc này không chỉ áp dụng đối với giảng viên và những người điều hành mà còn đối với việc lựa chọn sinh viên. Không làm được điều này sẽ đẩy người giỏi đi chỗ khác vì họ là những người lưu động và có nhiều lựa chọn nhất về việc lam. ̀ Ổn định về tài chính: Tiền là quan trọng, đặc biệt trong một hệ thống quản lý tốt. Tài chính nên được huy động từ nhiều nguồn, từ nhà nước cũng như từ bên ngoài. Điều này giúp kết nối trường đại học với những người thụ hưởng sản phẩm cuối cùng của nó – đó là những cơ quan tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp của trường. Nếu làm được điều này thì sẽ có đủ nguồn tài trợ, với mức độ chắc chắn cần thiết trong dài hạn để phục vụ cho các kế hoạch hợp lý và các hợp đồng dài hạn với giảng viên.[5] 3
- Trách nhiệm giải trình: Trường đai hoc phải có trách nhiệm ̣ ̣ giải trình trước cac bên hữu quan. Hội đồng quan tri (được thao ́ ̉ ̣ ̉ luân trong Phần IV dưới đây) la một cơ chế phổ biến nhằm đẩy manh ̣ ̀ ̣ trach nhiệm giai trinh. Với những thanh viên được chon loc từ ́ ̉ ̀ ̀ ̣ ̣ nhưng đai diên xuất sắc cua ca khu vực công va tư, hôi đông quan ̃ ̣ ̣ ̉ ̉ ̀ ̣ ̀ ̉ tri cua trường đai hoc đóng vai trò như Ban giám đốc trong việc ̣ ̉ ̣ ̣ hinh thanh tầm nhin dai han cung như thực hiện cac chức năng giam ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ̃ ́ ́ sat.́ Cang ngay cang co môt sự nhât tri cho răng nhưng nguyên ly nêu ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̃ ́ trên chưa đựng những điều kiện cần thiết để cac trường đai hoc có ́ ́ ̣ ̣ thể thanh công. Việt Nam hiện con thiếu nhưng điêu kiên nay. Tuy ̀ ̀ ̃ ̀ ̣ ̀ nhiên, bất chấp những thach thức hiện tai, nền giao duc đai hoc ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ cua Viêt Nam đang co đươc nhưng thuận lợi to lớn. Không giông đa ̉ ̣ ́ ̣ ̃ ́ số những quốc gia đang phat triển khac, Việt Nam đang co, va có ́ ́ ́ ̀ kha dồi dao, hai cột tru cua nền giao duc đai hoc, đo la nhân tai ́ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ va tiền. Tuy cac nguồn lực tai chinh va cac nha tri thức la những ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̀ nguyên liêu cân thiết cua môt trương đai hoc hiên đai, nhưng nêu ̣ ̀ ̉ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ́ chi co vây thi chưa hề đu. Nhưng yêu tố nay cân đươc tổ chưc môt ̉ ́ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ cach hiệu qua. Cac chiến lược để tận dung một cach hiệu qua những ́ ̉ ́ ̣ ́ ̉ nguồn lực cốt loi nay se được trinh bay trong hai phần cuối cua ̃ ̀ ̃ ̀ ̀ ̉ ban đề cương nay. ̉ ̀ III. Cac lựa chon cua Viêt Nam ́ ̣ ̉ ̣ Noi một cach khai quat, nền giao duc đai hoc cua Việt Nam hiện ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ nay có ba lựa chon: phuc hồi cac trường đai hoc hiện co, hinh ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀ thanh cac chi nhanh hay cac đơn vi vệ tinh cua cac trường đai hoc ̀ ́ ́ ́ ̣ ̉ ́ ̣ ̣ nước ngoai, va xây cac trương đai hoc mới hoan toan. Trên thưc ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ tê, Việt Nam se cân phai thưc hiện ca ba chinh sach nay. Chung ́ ̃ ̀ ̉ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ́ tôi cho rằng lựa chon thứ ba – xây mới một trường đai hoc chất ̣ ̣ ̣ lượng cao, đong vai trò như môt hinh mâu và vườn ươm vôn con ́ ̣ ̀ ̃ ́ ngươi – la đặc biêt quan trong. Kinh nghiêm cho thấy rằng viêc ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ cai cach cac trường đai hoc hiên co la một qua trinh lâu dai khi ̉ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ̀ sự cố thủ cua cac nhom lợi ich sẽ dân dân bị trung hoa. Cac ̉ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ trương va cơ sở đao tao cua nước ngoai co thể rất hữu ich nhưng ̀ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ́ chăc se không thể thực hiện vai tro cua một trường đai hoc nghiên ́ ̃ ̀ ̉ ̣ ̣ cứu.[6] Trong cac hệ thống giao duc đai hoc thanh công, vi tri đinh cao ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ thuộc về môt nhom nho cac trương đai hoc hang đầu, thương đươc ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ goi la cac trương “đai hoc nghiên cứu” vi chung không chỉ sang ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ́ tao ra ma con truyên trao tri thưc. Ở nước My, Trương Harvard và ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ̃ ̀ Viên Công nghệ Massachusetts nằm trong nhom nay. Hai trường ĐH ̣ ́ ̀ Bắc Kinh va Thanh Hoa đong vai tro tương tự ở Trung Quốc, cung ̀ ́ ̀ ̃ như Viên Công nghệ Ấn Độ ở Ấn Độ va Trường ĐH Thammasat ở Thai ̣ ̀ ́ Lan. Mặc du ở nhiều nước, nhưng trương hang đầu như thế nay chưa ̀ ̃ ̀ ̀ ̀ 4
- đat tới tiêu chuẩn quôc tê, nhưng it nhât ho cung luôn khao khat ̣ ́ ́ ́ ́ ̣ ̃ ́ va cố gắng vươn tới tầm cao nay. Nhưng trường nay la nơi thu hut ̀ ̀ ̃ ̀ ̀ ́ nhưng nhân tai xuất sắc nhất cua quốc gia. Hoc sinh tốt nghiệp từ ̃ ̀ ̉ ̣ nhưng trương nay đươc chuẩn bi để co thể theo hoc ở nhưng chương ̃ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̃ trinh sau đai hoc hang đâu ở nươc ngoai hay tham gia vao lưc ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ lượng lao động trong vi tri cua những viên chức nha nước, doanh ̣ ́ ̉ ̀ nhân, hay nha quan ly. Nhưng trương đai hoc hang đầu cung đong ̀ ̉ ́ ̃ ̀ ̣ ̣ ̀ ̃ ́ vai tro quan trong trong hệ thống đai hoc quốc gia như la những ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ “phong thi nghiêm” về phương phap sư pham, nhờ đo nhưng phương ̀ ́ ̣ ́ ̣ ́ ̃ phap và tai liệu giang day mới ra đời và có thể được ap dung ́ ̀ ̉ ̣ ́ ̣ trong cac trương đai hoc khac. Môt chưc năng then chôt cua cac ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̉ ́ trương đai hoc hang đầu ở cac nước như Ấn Độ va Trung Quốc (và ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ chưc năng nay cung se vô cung thiết yếu cho sự thanh công cua cac ́ ̀ ̃ ̃ ̀ ̀ ̉ ́ trương đai hoc cua Việt Nam) la thu hut nhân tai được đao tao ở ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ nước ngoai về nước. Nêu không co nhưng trương đai hoc hang đầu ̀ ́ ́ ̃ ̀ ̣ ̣ ̀ nay, rât co kha năng la nhưng ngươi nay se không trở về. ̀ ́ ́ ̉ ̀ ̃ ̀ ̀ ̃ Viêc phat triển một trường đai hoc hang đầu cua Việt Nam cần được ̣ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ tiên hanh song song với việc cai tổ toan bộ hệ thống giao duc. ́ ̀ ̉ ̀ ́ ̣ Môt điều ro rang la những thay đôi từ tư, co tinh chât tiệm tiên ̣ ̃ ̀ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ́ ́ la không thich hợp. Tri thức đang được mở rông theo cấp số nhân. ̀ ́ ̣ Viêt Nam cang muốn duy tri hệ thống hiện tai với những thay đổi ̣ ̀ ̀ ̣ không đang kể thi se lai cang gặp nhiều kho khăn trong việc đẩy ́ ̀ ̃ ̣ ̀ ́ manh phat minh sang chế phuc vu cho sự nghiêp phat triển kinh tế ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ́ xa hôi cua minh. ̃ ̣ ̉ ̀ IV. Lộ trinh tiên tới xây dựng môt trương đai hoc hang đầu ơ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ Viêt Nam ̣ Cơ hôi ̣ Chương trinh Việt Nam thuộc Trường Harvard đa tiến hanh tham khao ̀ ̃ ̀ ̉ y kiến cua một số trường đai hoc hang đầu cua My, va các trường ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̉ ̃ ̀ nay đêu bay to nguyên vong co tinh lâm thời rằng se tham gia môt ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ̣ ́ ́ ̃ ̣ cach nghiêm tuc trong việc xây dựng một trường đai hoc hang đầu ở ́ ́ ̣ ̣ ̀ Viêt Nam. Cung cần phai nhấn manh rằng việc nhận được sự tham gia ̣ ̃ ̉ ̣ cua những trường như thế này không hề dễ dang. Những trường nay ̉ ̀ ̀ không bao giờ dễ dai trong viêc hơp tac liên kêt vơi cac đôi tac ̃ ̣ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ́ bên ngoai, va không hiếm cac trường va quốc gia khac muốn co được ̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ sự hỗ trợ cua ho. Trên thực tế, ở khu vực Đông Nam A, chỉ có ̉ ̣ ́ Singapore la đa thanh công trong viêc hợp tac với cac trương đai ̀ ̃ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̣ hoc hang đầu của My. Những trường đại học hàng đầu này không hề ̣ ̃ có ý định đầu tư vào việc mở trường ở nước ngoài. Họ có thể đóng vai trò cố vấn và đối tác về học thuật trong những nỗ lực xây dựng một trường đại học mới của Việt Nam. Để tranh thu đươc sự ̉ ̣ ung hộ cua những trường đai hoc xuất sắc cua Mỹ thì Chính phủ ̉ ̉ ̣ ̣ ̉ 5
- Việt Nam cần phải thể hiện sự cam kêt manh me đối với dự án đai ́ ̣ ̃ ̣ hoc này. ̣ Sự cam kêt nay gồm có hai yếu tố. Thứ nhất là cam kết về tai ́ ̀ ̀ chinh. Chung tôi cho rằng trường đai hoc chất lượng cao cần một ́ ́ ̣ ̣ khoan ngân sach la 100 triệu đôla My trong vong từ 510 năm.[7] ̉ ́ ̀ ̃ ̀ Như đã lưu ý ở Phần II, ở một trường đại học hàng đầu, không nên kỳ vọng vào khả năng trang trải hoàn toàn chi phí hoạt động của trường từ tiền học phí. Việc tìm được tài trợ từ nguồn tư nhân và công cộng là rất cần thiết. Khia canh thứ hai cua sự cam kết là ́ ̣ ̉ Chính phủ Việt Nam cần tuyên bố một cach dứt khoat y đinh tổ chức ́ ́ ́ ̣ trương đai hoc mới nay theo những nguyên lý về quan lý như đã ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ đươc trinh bay trong Phần II. Đam bao không chấp nhận thoa hiệp ̣ ̀ ̀ ̉ ̉ ̉ đối với cac nguyên tắc hoc thuật la điêu kiên tiên quyết thiết ́ ̣ ̀ ̀ ̣ yêu cho sự tham gia cua cac trường tinh hoa. Điêu nay không hề ́ ̉ ́ ̀ ̀ đoi hoi sự rut lui hoan toan vai tro cua nha nươc. Trai lai, nhà ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ̣ nước chiếm một vi tri quan trong trong giao duc đai hoc như người ̣ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ cung câp tai chinh va tao lập khuôn khổ chinh sach cho các trường ́ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ́ đại học hoạt động. Trong trường hợp cua Việt Nam, cần có sự ̉ chuyên dich cơ ban trong vai tro cua nha nước, từ người điều hanh ̉ ̣ ̉ ̀ ̉ ̀ ̀ trưc tiếp sang một hinh thức giam sat han chế hơn. Chẳng han, ̣ ̀ ́ ́ ̣ ̣ tuyệt đối không nên rang buôc trương mới bằng nhưng han chế chăt ̀ ̣ ̀ ̃ ̣ ̣ chẽ cua hệ thống nhân sự hiện thời. Trường nay phai được phep ̉ ̀ ̉ ́ tuyển chon giang viên trên cơ sở thanh tich ho đat đươc va đai ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̃ ngộ theo mức lương canh tranh quốc tế. (Điều kiện cuối cung nay ̣ ̀ ̀ co thể nên đi kem môt số hinh thưc đai ngộ về thuế thu nhâp.) ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̃ ̣ Tất nhiên, những cơ chế mới này sẽ phải được thực hiện trong khuôn khổ pháp lý của Việt Nam. Tuy nhiên, cũng có thể phải ban hành một số quy định mới. Khai niêm ́ ̣ Môt số trương đai hoc nước ngoai khac (như Thanh Hoa ở Trung ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ Quôc, Viện Nghiên cứu Cao cấp Han Quốc) đa sử dung cac chuyên gia ́ ̀ ̃ ̣ ́ giang day va nghiên cứu nước ngoai hay liên kêt với cac trương ̉ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ̀ đai hoc lớn hơn để một mặt bu đăp đươc ky năng ma ho thiếu, măt ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̃ ̀ ̣ ̣ khac co thể khắc phuc đươc tinh hep hoi, cuc bộ cua cac nhom lợi ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̉ ́ ́ ich trong nước. Vi vây, viêc Viêt Nam đi tim nhưng hinh thưc hợp ́ ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ̃ ̀ ́ tac tương tự cung la một điều hợp ly. Tuy nhiên, không một trường ́ ̃ ̀ ́ đai hoc nước ngoai nao co thể đơn phương đam nhiệm vai tro la đối ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ ̀ tac duy nhất trong nỗ lực thanh lập một trường đai hoc hang đầu ở ́ ̀ ̣ ̣ ̀ Viêt Nam. Vi ly do nay, chung tôi đề nghi cach tổ chức theo mô ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ́ đun, trong đo môi trương đai hoc cua My chiu trach nhiệm chinh ́ ̃ ̀ ̣ ̣ ̉ ̃ ̣ ́ ́ trong viêc xây dựng môt nhom chuyên nganh. ̣ ̣ ́ ̀ Nhưng hoat động khơi đầu ̃ ̣ ̉ 6
- Chung tôi tin rằng bước đi hợp ly đầu tiên se la thanh lập một tổ ́ ́ ̃ ̀ ̀ chưc đặc biệt với hai đồng chu tich bao gồm một hoc gia lỗi lac ́ ̉ ̣ ̣ ̉ ̣ cua My va môt nhân vât xuât chung cua Viêt Nam. (Trong khuôn khổ ̉ ̃ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̉ ̣ cua ban Đề cương nay, chung tôi se đề cập tới nhom nay dưới tên ̉ ̉ ̀ ́ ̃ ́ ̀ goi “Uỷ ban đặc biệt về giao duc cua Thủ tướng” với nhận thức ̣ ́ ̣ ̉ rằng tên goi chinh thức cua nhom sẽ do Chinh phủ Việt Nam chỉ ̣ ́ ̉ ́ ́ đinh. Chẳng hạn, ủy ban quốc gia về giáo dục do Ngài Thủ tướng ̣ làm chủ tịch có thể rất thích hợp với nhiệm vụ này). Vi đông chủ ̣ ̀ tich ngươi My se la môt ngươi giau kinh nghiêm trong viêc công ̣ ̀ ̃ ̃ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ tac vơi cac trường đai hoc ở ngoai nước My. Vị đông chủ tich ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̃ ̀ ̣ ngươi Việt Nam se phai la người am hiểu về giao duc. Tuy nhiên, ̀ ̃ ̉ ̀ ́ ̣ vi sự khach quan va khả năng nhin nhân vân đề với con mắt phê ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ́ phan la điều cực ky quan trong đối với dự an nay nên chung tôi đề ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̀ ́ nghi vi đồng chu tich người Việt Nam không nên la người hiện đang ̣ ̣ ̉ ̣ ̀ giữ cac chưc danh quan ly trong hệ thông quan ly giao duc hiện ́ ́ ̉ ́ ́ ̉ ́ ́ ̣ nay. Tât nhiên trong Uy ban nay se co đai diện cua Bộ Giao duc và ́ ̉ ̀ ̃ ́ ̣ ̉ ́ ̣ Đao tao. ̀ ̣ Môt trong những nhiệm vu đầu tiên cua Uy ban đặc biệt về giao duc ̣ ̣ ̉ ̉ ́ ̣ cua Thu tướng se la tập hợp sự lanh đao cua trường đai hoc mới. ̉ ̉ ̃ ̀ ̃ ̣ ̉ ̣ ̣ Cac thanh viên cua Uy ban nay sẽ hợp tac với nhom tich hợp hệ ́ ̀ ̉ ̉ ̀ ́ ́ ́ thông để hinh thanh nhom cac trường đai hoc thanh viên va thiết ́ ̀ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ kế câu truc tổ chưc cho trương đai hoc mới. Kinh nghiêm từ nhiều ́ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ trương hơp khac nhau gợi y rằng ban đầu nên bổ nhiêm nhưng nhà ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̃ quan lý hoc thuật nước ngoai vao những vị trí lanh đao quan ̉ ̣ ̀ ̀ ̃ ̣ trong.[8] Co thể xem xet cấu truc trong đo hiệu trưởng la một hoc ̣ ́ ́ ́ ́ ̀ ̣ gia hang đầu cua Việt Nam hoặc một nha lanh đao cao cấp cua nhà ̉ ̀ ̉ ̀ ̃ ̣ ̉ nước đa về hưu, con chức danh hiệu pho do một hoc gia giau kinh ̃ ̀ ́ ̣ ̉ ̀ nghiêm cua My phu trach. Ly tưởng nhât la chưc danh hiêu pho nay ̣ ̉ ̃ ̣ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̀ đươc giao cho một ngươi đa từng lam chưc danh quan ly tương tự ở ̣ ̀ ̃ ̀ ́ ̉ ́ môt trương đai hoc hang đầu cua My. ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ̃ Môt điều cân thiêt nữa la nên sơm thanh lập hôi đông quan tri. ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ̉ ̣ (Môt số thanh viên cua hội đồng co thể năm trong Uy ban đăc biêt ̣ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ̣ ̣ về giao duc cua Thu tướng). Hội đồng quan tri, một biểu trưng cua ́ ̣ ̉ ̉ ̉ ̣ ̉ hệ thống quan ly trường đai hoc công va tư cua My, co nhiệm vụ ̉ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ giam sat cac hoat động cua trường. Hiệu trưởng nha trường bao cao ́ ́ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ́ trưc tiếp với hội đồng quan tri. Cơ chế nay giup đam bao trach ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̉ ̉ ́ nhiệm giai trinh và tuân thủ luật pháp, đồng thời bao vệ trường ̉ ̀ ̉ khoi cac can thiệp qua sâu từ phia cac cơ quan quan ly nha nước ̉ ́ ́ ́ ́ ̉ ́ ̀ va những anh hưởng khac từ bên ngoai. Hội đồng nay co thể bao gồm ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ́ môt số nha lanh đao nha nước đa về hưu, cac hoc gia Việt Nam và ̣ ̀ ̃ ̣ ̀ ̃ ́ ̣ ̉ My, va nhưng nha doanh nghiêp xuât sắc. Chung tôi tin rằng cân ̃ ̀ ̃ ̀ ̣ ́ ́ ̀ thanh lập một nhom cố vấn đặc biệt bao gồm cac hoc gia nước ngoai ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̀ với nhiêm vu cố vân cho cac vấn đề hoc thuật như chương trinh, ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̀ cac ưu tiên trong nghiên cứu, va bổ nhiệm giang viên. ́ ̀ ̉ 7
- Uy ban đăc biêt về giao duc cua Thủ tướng và ban lanh đao cua ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ̃ ̣ ̉ trương đai hoc mới se phai giai quyết một số vấn đề then chốt ̀ ̣ ̣ ̃ ̉ ̉ trong nhưng giai đoan đầu cua dự an. Không thể có một trường đại ̃ ̣ ̉ ́ học hàng đầu chỉ trong một sớm một chiều, và vì vậy ngay từ ban đầu cần phải xác định được một thứ tự ưu tiên. Cần phải xây dựng kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng với chất lượng quốc tế. Và một điều hiển nhiên là các vấn đề về học thuật quan trọng hơn nhiều so với cơ sở vật chất. Môt trong những quyêt đinh đâu tiên se là ̣ ́ ̣ ̀ ̃ quyết đinh về nhưng loai hinh đao tao cua trương đai hoc mới. Để ̣ ̃ ̣ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ thu hut được những giao viên gioi nhất, trương cần phai đươc ́ ́ ̉ ̀ ̉ ̣ trang bi cac phương tiện nghiên cứu cần thiết ngay từ đầu. Con ̣ ́ ̀ đối với hoat động giang day, co le chi nên bắt đầu với một chương ̣ ̉ ̣ ́ ̃ ̉ trinh đai hoc, sau đo cung với thời gian se dân phat triển cac ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ̃ ̀ ́ ́ chương trinh sau đai hoc. Môt điêu rât cân thiết nữa la chương ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̀ trinh đai hoc nên bao gồm nhưng môn hoc cơ ban chung gianh cho ̀ ̣ ̣ ̃ ̣ ̉ ̀ sinh viên cua tất cả cac chuyên nganh. Những chi tiết nay nằm ̉ ́ ̀ ̀ ngoai khuôn khổ cua ban đề cương nay. Nhưng quyết đinh nay cân ̀ ̉ ̉ ̀ ̃ ̣ ̀ ̀ đươc nghiên cứu va thao luân thêm. ̣ ̀ ̉ ̣ [1] Ro rang la hầu hết nhân tai cua Việt Nam tốt nghiệp ở nước ̃ ̀ ̀ ̀ ̉ ngoai không muôn quay về giang day ở cac trường đai hoc trong ̀ ́ ̉ ̣ ́ ̣ ̣ nước. Ngươc lai, ho thương muôn ở lai nước ngoai lam viêc, hay ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ nêu trở về thi cung tim một cơ hội nao đo nằm ngoai hệ thống giao ́ ̀ ̃ ̀ ̀ ́ ̀ ́ duc đai hoc trong nước. ̣ ̣ ̣ [2] Đầu tư giao duc đai hoc cua nha nước trong khoang 300600 đô ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ̉ la cho môt sinh viên, va tổng đầu tư cua nha nước la 300 triệu ̣ ̀ ̉ ̀ ̀ đôla. Trong khi đo, 7 năm trươc, Trung Quốc đầu tư vao hai ́ ́ ̀ trương đai hoc hang đầu la ĐH Bắc Kinh va Thanh Hoa, mỗi trường ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̀ hơn 200 triệu đôla. [3] Trong khi cac bang xếp hang trường đai hoc cần được xem xet ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ với một thai độ “hoai nghi lanh manh” thì cung cần lưu ý rằng ́ ̀ ̀ ̣ ̃ không co trương đai hoc nao cua Việt Nam co mặt trong cac bang ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ ́ ̉ xêp hang ấy. Chẳng han xem khao sat cua Asia Week năm 2000 về ́ ̣ ̣ ̉ ́ ̉ “Cac trường đai hoc tốt nhất cua Châu A” (Asia’s Best ́ ̣ ̣ ̉ ́ Universities), hay nghiên cứu cua Trường ĐH Giao Thông Thượng Hai ̉ ̉ năm 2004 “100 trường đai hoc hang đâu cua Châu Á – Thai Binh ̣ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ Dương.” [4] GS. Rosovsky la một nha kinh tế hoc va đa từng la hiệu phó ̀ ̀ ̣ ̀ ̃ ̀ cua trường ĐH Harvard. Ông la một trong những nha tư tưởng hang ̉ ̀ ̀ ̀ đầu cua My trong linh vực giao duc va đa từng la cố vấn cho nhiều ̉ ̃ ̃ ́ ̣ ̀ ̃ ̀ trương đai hoc trên khăp thế giơi. Ông cung la đồng chu tich cua ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̃ ̀ ̉ ̣ ̉ môt uy ban do Ngân hang Thế giới tai trợ nghiên cứu về giao duc ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ̣ đai hoc ở cac nước đang phat triển. Ban bao cao nay co thể được ̣ ̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ̀ ́ ha tai từ đia chi http://www.tfhe.net. Một phần cua ban bao cao ̣ ̉ ̣ ̉ ̉ ̉ ́ ́ 8
- cung đa được Chương trinh Việt Nam tai Trường Kennedy dich sang ̃ ̃ ̀ ̣ ̣ tiêng Viêt. ́ ̣ [5] Dự kiến trường này sẽ thu một số học phí từ sinh viên. Tuy nhiên, kinh nghiệm cho thấy, ngay cả ở những trường giàu nhất nước Mỹ như Harvard, tiền học phí chỉ đủ để trang trải khoảng 30% chi phí hoạt động, và phần còn lại do nhà nước cấp (ở Mỹ thường dưới dạng tiền tài trợ cho nghiên cứu) và tiền quyên góp từ các công ty, các tổ chức thiện nguyện, và từ cựu học viên. Hơn nữa, để có thể thu hút được những sinh viên giỏi nhất của đất nước, không nên xem khả năng có thể đóng tiền học phí là một điều kiện bắt buộc để được nhận vào học. Chắc chắn một trường đại học hàng đầu của Việt Nam sẽ cần tới những khoản tài trợ đáng kể của nhà nước trong tương lai gần cũng như trong trung hạn. Trường cũng có thể nhận được sự hỗ trợ từ các nguồn khác bao gồm ODA và tiền quyên góp được từ các công ty kinh doanh và tổ chức thiện nguyện. [6] Môt số trường đai hoc nước ngoai đa mở trường ở Việt Nam. Mặc ̣ ̣ ̣ ̀ ̃ du nhưng trương như thế nay đong môt vai tro quan trong trong hệ ̀ ̃ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ thông giao duc đai hoc, mô hinh va mức hoc phi cua ho đông nghia ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ ̣ ̀ ̃ với viêc không thể trông chờ những trường nay đam nhiệm viêc đao ̣ ̀ ̉ ̣ ̀ tao đôi với một số nganh quan trong (như khoa hoc tự nhiên hay ̣ ́ ̀ ̣ ̣ toan) vi nhu cầu cua thi trường chưa sẵn sang. Nói chung, những ́ ̀ ̉ ̣ ̀ trường đại học tinh hoa nhất của thế giới thường không muốn thực hiện hình thức đầu tư này. [7] Tât nhiên la khoan đầu tư nay không đang kể so với đầu tư ́ ̀ ̉ ̀ ́ hang năm cua cac trương đai hoc hang đầu cua Trung Quôc. ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ [8] Một số trường thanh công nhất mới được thanh lập, bao gồm ̀ ̀ Trương Đai hoc Quốc tế Bremen (Đức), Trường Đai hoc Trung Âu ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ (Hungary), va Trương Đai hoc Aga Khan (Pakistan) đều mơi cac nhà ̀ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ quan ly nước ngoai công tac. ̉ ́ ̀ ̣ ́ 9
ADSENSE
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
AANETWORK
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn
Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.
