Đề tài: Hạch toán TSCĐHH tại công ty du lịch dịch vụ Hà Nội Toserco

Chia sẻ: Tu Khuyen Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

142
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: hạch toán tscđhh tại công ty du lịch dịch vụ hà nội toserco', luận văn - báo cáo, tài chính - kế toán - ngân hàng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Hạch toán TSCĐHH tại công ty du lịch dịch vụ Hà Nội Toserco

1 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA NGỮ VĂN LUẬN VĂN Đề tài: Hạch toán TSCĐHH tại công ty du lịch dịch vụ Hà Nội Toserco Đà nẵng - 05 / 2004
2 Lêi më ®Çu Trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước kế toán là một công việc quan trọng phục vụ cho việc hạch toán và quản lý kinh tế, nó còn có vai trò tích cực đối với việc quản lý các tài sản và điều hành các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tài sản cố định hữu hình (TSCĐHH) là một trong những bộ phận cơ bản tạo nên cơ sở vật chất kỹ thuật cho nền kinh tế quốc dân, đồng thời là bộ phận quan trọng của quá trình sản xuất. TSCĐHH là điều kiện cần thiết để giảm được hao phí sức lao động của con người , nâng cao năng suất lao động. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay thì TSCĐHH là yếu tố quan trọng để tạo nên sức mạnh cạnh tranh cho các doanh nghiệp. Đối với ngành du lịch và dịch vụ thì kế toán TSCĐHH là một khâu quan trọng trong bộ phận kế toán. Bởi vì nó cung cấp toàn bộ các nguồn thông tin, số liệu về tình hình TSCĐHH của công ty. Chính vì vậy, hạch toán TSCĐHH luôn luôn là sự quan tâm của các doanh nghiệp cũng như các nhà quản lý kinh tế của Nhà nước. Với xu thế ngày càng phát triển và hoàn thiện của nền kinh tế thị trường ở nước ta thì các quan niệm về TSCĐHH và cách hạch toán trước đây không còn phù hợp nữa cần phải bổ sung, sửa đổi, cải tiến kịp thời để phục vụ yêu cầu hạch toán TSCĐHH trong doanh nghiệp hiện nay. Qua quá trình học tập và thực tập, tìm hiểu thực tế tại Công ty du lịch và dịch vụ Hà Nội Toserco, em thấy việc hạch toán TSCĐHH còn có những vấn đề chưa hợp lý cần phải hoàn thiện bộ máy kế toán của Công ty. Cùng với sự hướng dẫn của thầy giáo và các cán bộ nhân viên phòng kế toán em đ• chọn đề tài: " Hạch toán TSCĐHH tại công ty du lịch dịch vụ Hà Nội
3 Toserco".Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, kÕt cÊu cña chuyªn ®Ò bao gåm nh÷ng phÇn sau: PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n TSC§HH trong c¸c doanh nghiÖp PhÇn II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n TSC§HH t¹i C«ng ty du lÞch dÞch vô Hµ Néi Toserco. PhÇn III: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n TSC§HH t¹i C«ng ty du lÞch dÞch vô Hµ Néi Toserco. Do thêi gian còng nh tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, bµi viÕt cña em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« nh»m hoµn chØnh bµi vÝªt cña m×nh h¬n.
4 PhÇn I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n TSC§HH trong c¸c doanh nghiÖp I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ TSC§HH 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña TSC§HH HiÖn nay cã nhiÒu kh¸i niÖm vÒ TSC§HH nhng theo quan ®iÓm cña nhiÒu nhµ kinh tÕ häc ®Òu kh¼ng ®Þnh tiªu thøc nhËn biÕt TSC§HH trong mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ viÖc xÕp lo¹i tµi s¶n nµo lµ TSC§HH dùa vµo 2 chØ tiªu ®ã lµ: Tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín vµ tµi s¶n cã thêi gian sö dông l©u dµi. Hai chØ tiªu nµy do c¸c c¬ quan Nhµ níc vµ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn qui ®Þnh vµ nã phô thuéc vµo tõng quèc gia kh¸c nhau. Tuy nhiªn sù qui ®Þnh kh¸c nhau ®ã thêng chØ vÒ mÆt gi¸ trÞ, cßn vÒ mÆt thêi gian sö dông th× t¬ng ®èi gièng nhau. ChuÈn mùc kÕ to¸n Mü qui ®Þnh:" TSC§HH lµ nh÷ng tµi s¶n vËt chÊt ®îc sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hoÆc lu th«ng hµng ho¸ hoÆc dÞch vô vµ nã cã thêi gian sö dông l©u dµi h¬n mét kú kÕ to¸n" ( kÕ to¸n tµi chÝnh theo hÖ thèng kÕ to¸n Mü - NXB Thèng kª) C¨n cø vµo thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ níc ta. Bé tµi chÝnh ®· ra quyÕt ®Þnh sè166/1999/Q§ - BTC ra ngµy 30/12/1999 qui ®Þnh:"TSC§HH lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng cã thêi gian sö dông 1 n¨m trë lªn vµ cã gi¸ trÞ tõ 5.000.000®ång trë lªn."
5 §Æc ®iÓm quan träng cña TSC§HH lµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh . TSC§HH bÞ hao mßn dÇn vµ gi¸ trÞ cña nã ®îc chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Kh¸c víi c«ng cô lao ®éng nhá, TSC§HH tham gia nhiÒu kú kinh doanh nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu cho ®Õn lóc háng. ChØ cã nh÷ng tµi s¶n vËt chÊt ®îc sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hoÆc lu th«ng hµng ho¸ dÞch vô tho¶ m·n hai tiªu chuÈn trªn th× míi ®îc gäi lµ TSC§HH. TSC§HH ë doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i, cã nh÷ng lo¹i cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ nh nhµ cöa, m¸y mãc, thiÕt bÞ . Mçi lo¹i ®Òu cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau, nhng chóng ®Òu gièng nhau ë gi¸ trÞ ban ®Çu lín vµ thêi gian thu håi vèn trªn 1 n¨m. TSC§HH ®îc ph©n biÖt víi hµng ho¸. VÝ dô nh nÕu doanh nghiÖp mua m¸y vi tÝnh ®Ó b¸n th× ®ã sÏ lµ hµng ho¸, nhng nÕu doanh nghiÖp mua ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th× m¸y vi tÝnh ®ã l¹i lµ TSC§HH. 2. Ph©n lo¹i TSC§HH TSC§HH ®îc ph©n theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nh theo h×nh th¸i biÓu hiÖn, theo quyÒn së h÷u, theo t×nh h×nh sö dông mçi 1 c¸ch ph©n lo¹i sÏ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu qu¶n lý nhÊt ®Þnh vµ cã nh÷ng t¸c dông riªng cña nã. * Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn: TSC§HH lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu cã h×nh th¸i vËt chÊt, cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông l©u dµi, tham gia vµo nhiÒu chu kú kinh doanh nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. Thuéc vÒ lo¹i nµy gåm cã: - Nhµ cöa vËt kiÕn tróc: bao gåm c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n nh: nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, hµng rµo, c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng nh ®êng s¸, cÇu cèng, ®êng s¾t phôc vô cho h¹ch to¸n s¶n xuÊt kinh doanh
6 - M¸y mãc thiÕt bÞ: bao gåm c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh nh m¸y mãc chuyªn dïng, m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng t¸c, d©y chuyÒn thiÕt bÞ c«ng nghÖ - ThiÕt bÞ ph¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn dÉn: lµ c¸c ph¬ng tiÖn dïng ®Ó vËn chuyÓn nh c¸c lo¹i ®Çu m¸y, ®êng èng vµ ph¬ng tiÖn kh¸c( « t«, m¸y kÐo, xe t¶i, èng dÉn ) - ThiÕt bÞ, dông cô dïng cho qu¶n lý: bao gåm c¸c thiÕt bÞ dông cô phôc vô cho qu¶n lý nh dông cô ®o lêng, m¸y tÝnh, m¸y ®iÒu hoµ - C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm: bao gåm c¸c lo¹i c©y l©u n¨m( cµ phª, chÌ, cao su ) sóc vËt nu«i ®Ó lÊy s¶n phÈm( bß s÷a, sóc vËt sinh s¶n ) - TSC§HH kh¸c: bao gåm nh÷ng TSC§HH mµ cha ®îc qui ®Þnh ph¶n ¸nh vµo c¸c loai nãi trªn( t¸c phÈm nghÖ thuËt, s¸ch chuyªn m«n kü thuËt ) Ph¬ng thøc ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn cã t¸c dông gióp doanh nghiÖp n¾m ®îc nh÷ng t liÖu lao ®éng hiÖn cã víi gÝa trÞ vµ thêi gian sö dông bao nhiÖu, ®Ó tõ ®ã cã ph¬ng híng sö dông TSC§HH cã hiÖu qu¶ * Theo quyÒn së h÷u: Theo c¸ch nµy toµn bé TSC§HH cña doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh TSC§HH tù cã vµ thuª ngoµi - TSC§HH tù cã: lµ nh÷ng TSC§HH x©y dùng, mua s¾m hoÆc chÕ t¹o b»ng nguån vèn cña doanh nghiÖp do ng©n s¸ch cÊp, do ®i vay cña ng©n hµng, b»ng nguån vèn tù bæ sung, nguån vè liªn doanh - TSC§HH ®i thuª: lµ nh÷ng TSC§HH mµ doanh nghiÖp thuª ngoµi ®Ó phôc vô cho yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh Víi c¸ch ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp n¾m ®îc nh÷ng TSC§HH nµo mµ m×nh hiÖn cã vµ nh÷ng TSC§HH nµo mµ m×nh ph¶i ®i thuª, ®Ó cã híng sö dông vµ mua s¾m thªm TSC§HH phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh
7 * Theo nguån h×nh thµnh: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy TSC§HH ®îc ph©n thµnh: - TSC§HH mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn ®îc ng©n s¸ch cÊp hay cÊp trªn cÊp - TSC§HH mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn tù bæ sung cña doanh nghiÖp( quÜ ph¸t triÓn s¶n xuÊt , quÜ phóc lîi ) - TSC§HH nhËn vèn gãp liªn doanh. Ph©n lo¹i TSC§HH theo nguån h×nh thµnh, cung cÊp ®îc c¸c th«ng tin vÒ c¬ cÊu nguån vèn h×nh thµnh TSC§HH. Tõ ®ã cã ph¬ng híng sö dông nguån vèn khÊu hao TSC§HH 1 c¸ch hiÖu qu¶ vµ hîp lý * Theo t×nh h×nh sö dông: TSC§HH ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i sau: - TSC§HH ®ang sö dông: ®ã lµ nh÷ng TSC§HH ®ang trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, hay ®ang sö dông víi nh÷ng môc ®Ých kh¸c nhau cña nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c nhau. - TSC§HH chê sö lý: bao gåm c¸c TSC§HH kh«ng cÇn dïng, cha cÇn dïng v× thõa so víi nhu cÇu sö dông hoÆc v× kh«ng cßn phï hîp víi viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, hoÆc TSC§HH tranh chÊp chê gi¶i quyÕt. Nh÷ng TSC§HH nµy cÇn sö lý nhanh chãng ®Ó thu håi vèn sö dông cho viÖc ®Çu t ®æi míi TSC§HH Ph©n lo¹i TSC§HH theo t×nh h×nh sö dông gióp doanh nghiÖp n¾m ®îc nh÷ng TSC§HH nµo ®ang sö dông tèt, nh÷ng TSC§HH nµo kh«ng sö dông n÷a ®Ó cã ph¬ng híng thanh lý thu håi vèn cho doanh nghiÖp MÆc dï TSC§HH ®îc ph©n thµnh tõng nhãm víi ®Æc trng kh¸c nhau nhng trong viÖc h¹ch to¸n th× TSC§HH ph¶i ®îc theo dâi chi tiÕt cho tõng tµi s¶n cô thÓ vµ riªng biÖt, gäi lµ ®èi tîng ghi TSC§HH. §èi tîng ghi TSC§HH lµ tõng ®¬n vÞ tµi s¶n cã kÕt cÊu ®éc lËp hoÆc lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n liªn kÕt víi nhau thùc hiÖn mét hay mét sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh.
8 3. §¸nh gi¸ TSC§HH §¸nh gi¸ TSC§HH lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ghi sæ cña tµi s¶n. TSC§HH ®îc ®¸nh gi¸ lÇn ®Çu vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ l¹i trong qu¸ tr×nh sö dông. Nã ®îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸( gi¸ trÞ ban ®Çu), gi¸ trÞ ®· hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i. Nguyªn gi¸ TSC§HH bao gåm toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng, mua s¾m, kÓ c¶ chi phÝ vËn chuyÓn, l¾p ®Æt, ch¹y thö tríc khi dïng. Nguyªn gi¸ TSC§HH trong tõng trêng hîp cô thÓ ®îc x¸c ®Þnh nh sau: - Nguyªn gi¸ cña TSC§HH mua s¾m( kÓ c¶ tµi s¶n míi) vµ ®· sö dông gåm: gi¸ mua, chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö( nÕu cã) trõ ®i sè gi¶m gi¸ ®îc hëng( nÕu cã) - Nguyªn gi¸ TSC§HH x©y dùng míi, t chÕ gåm gi¸ thµnh thùc tÕ( gi¸ trÞ quyÕt to¸n) cña TSC§HH tù x©y dùng, tù chÕ vµ chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö. - Nguyªn gi¸ TSC§HH thuéc vèn tham gia liªn doanh cña ®¬n vÞ gåm: gi¸ trÞ TSC§HH do c¸c bªn tham gia ®¸nh gi¸ vµ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn l¾p ®Æt( nÕu cã). - Nguyªn gi¸ TSC§HH ®îc cÊp, ®îc ®iÒu chuyÓn ®Õn: + NÕu lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp: nguyªn gi¸ bao gåm gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ ë ®¬n vÞ cÊp( hoÆc gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña héi ®ång giao nhËn) vµ c¸c chi phÝ t©n trang, chi phÝ söa ch÷a, vËn chuyÓn bèc dì l¾p ®Æt, ch¹y thö mµ bªn nhËn tµi s¶n ph¶i chi tr¶ tríc khi ®a TSC§HH vµo sö dông + NÕu ®iÒu chuyÓn gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc: nguyªn gi¸, gi¸ trÞ cßn l¹i lµ sè khÊu hao luü kÕ ®îc ghi theo sæ cña ®¬n vÞ cÊp. C¸c phÝ tæn míi tríc khi dïng ®îc ph¶n ¸nh trùc tiÕp vµo chi phÝ kinh doanh mµ kh«ng tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§HH. Trong thêi gian sö dông, nguyªn gi¸ TSC§HH cã thÓ bÞ thay ®æi, khi ®ã ph¶i c¨n cø vµo thùc tr¹ng ®Ó ghi t¨ng hay gi¶m nguyªn gi¸ TSC§HH vµ chØ thay ®æi trong c¸c trêng hîp sau: + §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ TSC§HH
9 + N©ng cÊp, c¶i t¹o lµm t¨ng n¨ng lùc vµ kÐo dµi thêi gian h÷u dông cña TSC§HH + Th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña TSC§HH Khi thay ®æi nguyªn gi¸ TSC§HH doanh nghiÖp ph¶i lËp biªn b¶n ghi râ c¸c c¨n cø thay ®æi vµ x¸c ®Þnh l¹i c¸c chØ tiªu nguyªn gi¸, gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n sè khÊu hao luü kÕ cña TSC§HH vµ tiÕn h¹ch to¸n theo c¸c qui ®Þnh hiÖn hµnh. Qua ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ ë trªn ta thÊy mçi lo¹i gi¸ trÞ cã t¸c dông ph¶n ¸nh nhÊt ®Þnh, nhng vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ, v× vËy kÕ to¸n TSC§HH theo dâi c¶ 3 lo¹i: nguyªn gi¸, gi¸ trÞ ®· hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i ®Ó phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lý TSC§HH II. H¹ch to¸n chi tiÕt TSC§HH 1. T¹i c¸c bé phËn sö dông TSC§HH trong doanh nghiÖp nãi chung vµ trong c¸c bé phËn sö dông nãi riªng lµ mét trong nh÷ng bé phËn quan träng gãp phÇn ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh TSC§GHH thêng xuyªn cã nh÷ng biÕn ®éng lóc t¨ng nhng cã lóc l¹i gi¶m TSC§HH. Nhng trong bÊt kú trêng hîp nµo còng ph¶i cã chøng tõ hîp lý, hîp lÖ ®Ó chøng minh cho nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh t¹i c¸c bé phËn sö dông. Tõ nh÷ng chøng tõ cña TSC§HH, bé phËn sö dông ghi vµo sæ tµi s¶n cña ®¬n vÞ. QuyÓn sæ nµy theo dâi chi tiÕt tõng tµi s¶n cña bé phËn sö dông. Mçi mét lo¹i TSC§HH ®îc theo dâi trªn mét sæ hay mét sè trang sæ vµ ghi chi tiÕt ®Çy ®ñ c¸c sè liÖu. Sæ nµy lµ c¨n cø ®Ó bé phËn sö dông x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ nh÷ng tµi s¶n hiÖn cã vµ ®ång thêi còng lµ c¨n cø ®Ó bé phËn kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n TSC§HH cña doanh nghiÖp . 2. T¹i phßng kÕ to¸n §Ó qu¶n lý tèt TSC§HH cña doanh nghiÖp th× kÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh, theo dâi chÆt chÏ ®Çy ®ñ mäi trêng hîp biÕn ®éng. KÕ to¸n ph¶i lu gi÷ ®Çy
10 ®ñ c¸c chøng tõ, biªn b¶n.TÊt c¶ c¸c biªn b¶n nh: biªn b¶n giao nhËn TSC§HH, biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§HH ®Òu cã mét b¶n lu gi÷ t¹i phßng kÕ to¸n vµ cã ch÷ ký xÐt duyÖt H¹ch to¸n chi tiÕt TSC§HH ®îc tiÕn hµnh c¸c bíc nh sau: - §¸nh gi¸ sè hiÖu cho TSC§HH - LËp thÎ TSC§HH hoÆc vµo sæ chi tiÕt TSC§HH theo tõng ®èi tîng tµi s¶n. ThÎ TSC§HH ®îc lËp dùa trªn c¬ së hå s¬ kÕ to¸n TSC§HH. ThÎ nµy nh»m môc ®Ých theo dâi chi tiÕt tõng tµi s¶n cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh thay ®æi nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao mßn ®· trÝch hµng n¨m cña tõng tµi s¶n. Ngoµi ra kÕ to¸n còng theo dâi TSC§HH trªn Sæ chi tiÕt TSC§HH, mçi mét sæ hay mét sè trang sæ ®îc më, theo dâi mét lo¹i TSC§HH. Sæ chi tiÕt nµy lµ c¨n cø ®Ó lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt vµ ph¶i cung cÊp ®îc c¸c th«ng tin cho ngêi qu¶n lý vÒ tªn, ®Æc ®iÓm, tû lÖ khÊu hao mét n¨m, sè khÊu hao TSC§HH tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ghi gi¶m TSC§HH, lý do ghi gi¶m TSC§HH. Song song víi viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp TSC§HH ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ, chÝnh x¸c trong ho¹t ®éng qu¶n lý TSC§HH vµ tÝnh thèng nhÊt trong h¹ch to¸n. III. H¹ch to¸n tæng hîp t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m TSC§HH 1. H¹ch to¸n c¸c nhiÖm vô biÕn ®éng t¨ng TSC§HH cña doanh nghiÖp t¨ng do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n nh ®îc cÊp vèn, mua s¾m, x©y dùng a. TSC§HH ®îc cÊp (cÊp vèn b»ng TSC§HH) ®îc ®iÒu chuyÓn tõ ®¬n vÞ kh¸c hoÆc ®îc biÕu tÆng ghi: Nî TK 211: TSC§HH Cã TK 411: nguån vèn kinh doanh b. Mua TSC§HH dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
11 - C¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n ghi t¨ng nguyªn gi¸ Nî TK211: nguyªn gi¸ TSC§HH Nî TK 1332: thuÕ VAT ®îc khÊu trõ Cã TK 331, 111, 112: gi¸ thanh to¸n - KÕt chuyÓn nguån vèn ®Çu t b»ng nguån vèn chñ së h÷u + NÕu ®Çu t b»ng quÜ ®Çu t ph¸t triÓn, nguån vèn x©y dùng c¬ b¶n Nî TK 414: quÜ ®Çu t ph¸t triÓn Nî TK 441: nguån vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n Cã TK 411: nguån vèn kinh doanh + NÕu ®Çu t b»ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n: Cã TK 009 + NÕu ®Çu t b»ng nguån vèn kinh doanh th× kh«ng ph¶i kÕt chØnh nguån vèn c. Mua TSC§HH cÇn thêi gian l¾p ®Æt tríc khi ®a vµo sö dông: Bót to¸n1: gi¸ trÞ tµi s¶n mua Nî TK 2411: chi phÝ thùc tÕ Nî TK1332: thuÕ VAT ®îc khÊu trõ Cã TK 111, 112 : gi¸ trÞ tµi s¶n - Bót to¸n 2: chi phÝ l¾p ®Æt (nÕu cã) Nî TK 2411 Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 331 - Bót to¸n 3: hoµn thµnh bµn giao ®a vµo sö dông + Nî TK 211 Cã TK 2411 + KÕt chuyÓn nguån vèn Nî TK 414, 441, 431 Cã TK 411
12 d. NhËn vèn gãp liªn doanh cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c b»ng TSC§HH: c¨n cø gi¸ trÞ tµi s¶n ®îc c¸c bªn tham gia liªn doanh ®¸nh gi¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c( nÕu cã), kÕ to¸n tÝnh to¸n nguyªn gi¸ cña TSC§HH vµ ghi sæ: Nî TK 211: nguyªn gi¸ TSC§HH Cã TK 411: gi¸ trÞ vèn gãp e. NhËn l¹i TSC§HH tríc ®©y ®· gãp vèn liªn doanh víi ®¬n vÞ kh¸c, c¨n cø vµo gi¸ trÞ TSC§HH do hai bªn liªn doanh ®¸nh gi¸ khi trao tr¶ ®Ó ghi t¨ng TSC§HH vµ ghi gi¶m gi¸ trÞ gãp vèn liªn doanh Nî TK 211: nguyªn gi¸( theo gi¸ trÞ cßn l¹i) Cã TK 222: vèn gãp liªn doanh g. TSC§HH thõa ph¸t hiÖn trong kiÓm kª - NÕu TSC§HH thõa do nguyªn nh©n cha ghi sæ, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n thõa. NÕu x¸c ®Þnh ®îc th× tuú tõng trêng hîp ®Ó ghi sæ - NÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n, kÕ to¸n íc tÝnh gi¸ trÞ hao mßn, nguyªn gi¸ sau ®ã ghi vµo tµi s¶n thõa chê xö lý sè liÖu Nî TK 211: nguyªn gi¸ Cã TK 2141: gi¸ trÞ hao mßn Cã TK 3381: gi¸ trÞ cßn l¹i h. Khi cã quyÕt ®Þnh cña Nhµ níc hoÆc cña c¬ quan cã thÈm quyÒn vÒ ®¸nh gi¸ tµi s¶n vµ ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch do ®¸nh gi¸ l¹i vµo sæ kÕ to¸n ghi: Nî TK 211: TSC§H Cã TK 412: chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n( sè chªnh lÖch t¨ng nguyªn gi¸)
13 S¬ ®å h¹ch to¸n t¨ng TSC§HH TK 211- TSC§HH TK 411 NhËn vèn gãp, ®îc cÊp, tÆng b»ngTSC§HH TK 111, 112, 311, 341 Mua s¾m TSC§HH TS C§ HH TK222, 228 t¨ng theo NhËn l¹i TSC§HH gãp vèn liªn doanh nguyªn gi¸ TK241 X©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh bµn giao TK 412 §¸nh gi¸ t¨ng TSC§HH 2. H¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô biÕn ®éng gi¶m: TSC§HH cña doanh nghiÖp gi¶m do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh: nhîng b¸n, thanh lý, ®em gãp vèn liªn doanh Tuú theo tõng trêng hîp cô thÓ kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh vµo sæ s¸ch cho phï hîp a. Nhîng b¸n TSC§HH: TSC§HH nhîng b¸n thêng lµ nh÷ng TSC§HH kh«ng cÇn dïng hoÆc xÐt thÊy sö dông kh«ng cã hiÖu qu¶. Khi nhîng b¸n TSC§HH ph¶i lµm ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc. C¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ, kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c bót to¸n sau:
14 - Bót to¸n 1: ghi gi¶m TSC§HH( xo¸ sæ) Nî TK 2141: gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Nî TK 811: gi¸ trÞ cßn l¹i Cã TK 211: nguyªn gi¸ - Bót to¸n 2: chi phÝ nhîng b¸n Nî TK 811: tËp hîp chi phÝ nhîng b¸n Nî TK 133: thuÕ VAT ®Çu vµo( nÕu cã) Cã TK 111, 112, 331.. - Bót to¸n 3: thu vÒ nhîng b¸n Nî TK 111, 112 , 131: tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 711: doanh thu nhîng b¸n Cã TK 3331: thuÕ VAT ph¶i nép b. Thanh lý TSC§HH TSC§HH thanh lý lµ nh÷ng TSC§HH h háng, kh«ng thÓ tiÕp tôc sö dông ®îc, l¹c hËu vÒ mÆt kü thuËt hoÆc kh«ng phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng thÓ nhîng b¸n ®îc - Trêng hîp TSC§HH thanh lý dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ghi: + Bót to¸n 1: xo¸ sæ TSC§HH Nî TK 214: phÇn gi¸ trÞ hao mßn Nî TK 811: gi¸ trÞ cßn l¹i Cã TK 211: nguyªn gi¸ + Bót to¸n 2: sè thu håi vÒ thanh lý Nî TK 111, 112: thu håi b»ng tiÒn Nî TK 152: thu håi b»ng vËt liÖu nhËp kho Nî TK 131, 138: ph¶i thu ë ngêi mua Cã TK 3331: thuÕ VAT ph¶i nép Cã TK 771: thu nhËp vÒ thanh lý
15 + Bót to¸n 3: tËp hîp chi phÝ thanh lý Nî TK 881: chi phÝ thanh lý Nî TK 133: thuÕ VAT ®Çu vµo Cã TK 111, 112, 331, 334 - Trêng hîp thanh lý TSC§HH dïng vµo ho¹t ®éng phóc lîi, ghi: Nî TK 4313: gi¸ trÞ cßn l¹i Nî TK 214: gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Cã TK 211: nguyªn gi¸ c. Mang TSC§HH ®i gãp vèn liªn doanh Nh÷ng tµi s¶n göi ®i gãp vèn liªn doanh víi ®¬n vÞ kh¸c kh«ng cßn thuéc quyÒn qu¶n lý vµ sö dông cña ®¬n vÞ. Gi¸ trÞ vèn gãp ®îc x¸c ®Þnh bëi gi¸ trÞ tho¶ thuËn gi÷a doanh nghiÖp vµ ®èi t¸c hoÆc gi¸ trÞ do héi ®ång ®Þnh gi¸ TSC§HH. Khi ®ã ph¸t sinh chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ vèn gãp vµ gi¸ trÞ cßn l¹i( nguyªn gi¸) cña TSC§HH Nî TK 222(128): gi¸ trÞ vèn gãp Nî TK 2141: gi¸ trÞ hao mßn Nî (cã) TK 412: chªnh lÖch do®¸nh gi¸ l¹i Cã TK 211: nguyªn gi¸ TSC§HH d. ChuyÓn TSC§HH thµnh c«ng cô dông cô. Nh÷ng TSC§HH cã nguyªn gi¸ díi 5.000.000®ång kh«ng ®ñ tiªu chuÈn lµ TSC§HH, theo qui ®Þnh ph¶i chuyÓn sang theo dâi, qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nh c«ng cô dông cô ®ang dïng, ghi: - NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§HH nhá, kÕ to¸n tÝnh hÕt mét lÇn vµo chi phÝ kinh doanh c¨n cø vµo bé phËn sö dông TSC§HH Nî TK 627, 641, 642: gi¸ trÞ cßn l¹i Nî TK 2141: gi¸ trÞ hao mßn Cã TK 211: nguyªn gi¸
16 - NÕu TSC§HH cßn míi, cha sö dông, kÕ to¸n ghi: Nî TK 1531: nÕu nhËp kho Nî TK 1421: nÕu ®em sö dông Cã TK211: nguyªn gi¸ TSC§HH e. TSC§HH thiÕu ph¸t hiÖn trong kiÓm kª: C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª TSC§HH vµ kÕt luËn cña héi ®ång kiÓm kª ®Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c lËp thêi theo tõng nguyªn nh©n cô thÓ: - Trêng hîp chê quyÕt ®Þnh sö lý Nî TK 2141: hao mßn TSC§HH Nî TK 1381: tµi s¶n thiÕu chê sö lý Cã TK 211: nguyªn gi¸ - Trêng hîp cã quyÕt ®Þnh sö lý ngay Nî TK 214: gi¸ trÞ hao mßn Nî TK 1381: gi¸ trÞ thiÕu chê sö lý Nî TK 411: ghi gi¶m vèn Nî TK 811: chi phÝ Cã TK 211: nguyªn gi¸ g. §em TSC§HH ®i cÇm cè: Nî TK 144: ký cîc, ký quü Nî TK 214: hao mßn Cã TK 211: nguyªn gi¸
17 TK214 TK211- TSC§HH Gi¶m TSC§HH do khÊu hao hÕt TK222, 228 TSC§ Gãp vèn liªn doanh Cho thuª tµi chÝnh HH gi¶m TK 811 theo Nhîng b¸n thanh lý nguyªn TK411 gi¸ Tr¶ l¹i TSC§HH cho c¸c bªn liªn doanh, cæ ®«ng IV.H¹ch to¸n söa ch÷a TSC§HH TSC§HH ®îc sö dông l©u dµi vµ ®îc cÊu thµnh bëi nhiÒu bé phËn, chi tiÕt kh¸c nhau. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c bé phËn chi tiÕt cÊu thµnh TSC§HH bÞ hao mßn h háng kh«ng ®Òu nhau. Do vËy, ®Ó kh«i phôc n¨ng lùc ho¹t ®éng b×nh thêng cña TSC§HH vµ ®Ó ®¶m b¶o an toµn trong lao ®éng s¶n xuÊt, cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a, thay thÕ nh÷ng chi tiÕt, bé phËn cña TSC§HH bÞ hao mßn, h háng ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña TSC§HH. C«ng viÖc söa ch÷a cã thÓ do doanh nghiÖp tù lµm hoÆc thuª ngoµi víi ph¬ng thøc söa ch÷a thêng xuyªn, söa ch÷a lín hay söa ch÷a n©ng cÊp TSC§HH 1. H¹ch to¸n söa ch÷a thêng xuyªn TSC§HH trong c¸c doanh nghiÖp ®îc cÊu t¹o bëi nhiÒu bé phËn kh¸c nhau. Trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§HH, c¸c bé phËn nµy h háng hao mßn kh«ng ®ång ®Òu. §Ó duy tr× n¨ng lùc ho¹t ®éng cña c¸c TSC§HH ®¶m b¶o
18 cho c¸c tµi s¶n nµy ho¹t ®éng b×nh thêng, an toµn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i thêng xuyªn tiÕn hµnh b¶o dìng söa ch÷a tµi s¶n khi bÞ h háng. Ho¹t ®éng söa ch÷a thêng xuyªn víi kü thuËt söa ch÷a ®¬n gi¶n, thêi gian söa ch÷a diÔn ra ng¾n vµ chi phÝ ph¸t sinh Ýt nªn ®îc tËp hîp trùc tiÕp vµo chi phÝ kinh doanh cña bé phËn sö dông TSC§HH ®ã Nî TK 627, 641, 642 Nî TK 133( nÕu cã) Cã TK 111, 112, 152, 153 Trêng hîp thuª ngoµi: Nî TK 627, 641, 642 Nî TK 133: thuÕ VAT ®îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, 331: tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ 2. H¹ch to¸n söa ch÷a lín: c«ng viÖc söa ch÷a lín TSC§HH còng cã thÓ tiÕn hµnh theo ph¬ng thøc tù lµm hoÆc giao thÇu - NÕu doanh nghiÖp tù lµm, kÕ to¸n ghi: Nî TK 241(2413) Cã TK 111, 112, 152, 214 - NÕu doanh nghiÖp thuª ngoµi, kÕ to¸n ghi: Nî TK 241: chi phÝ söa ch÷a Nî TK 133: thuÕ VAT ®îc khÊu trõ Cã TK 331: tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ - Khi c«ng viÖc söa ch÷a hoµn thµnh, kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh söa ch÷a ®Ó quyÕt to¸n sè chi phÝ nµy theo tõng trêng hîp. - Ghi th¼ng vµo chi phÝ Nî TK 627 Nî TK 641 Nî TK 642 Cã TK 2413
19 - HoÆc kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n chi phÝ tr¶ tríc hoÆc chi phÝ ph¶i tr¶ Nî TK 142 Nî TK 335 Cã TK 2413 3. H¹ch to¸n söa ch÷a n©ng cÊp: - TËp hîp chi phÝ n©ng cÊp + NÕu doanh nghiÖp tù lµm: Nî TK 2413 Cã TK 152, 153, 334, 338 + NÕu doanh nghiÖp thuª ngoµi Nî TK 2413 Nî TK 133( nÕu cã) Cã TK331 - Khi c«ng viÖc hoµn thµnh + Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§HH theo chi phÝ n©ng cÊp thùc tÕ Nî TK 221 Cã TK 2413 + KÕt chuyÓn nguån ®Çu t + Lu ý: trêng hîp n©ng cÊp TSC§HH hoµn thµnh bµn giao ®a vµo sö dông, kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh tÝnh l¹i møc khÊu hao ph¶i trÝch TSC§HH ®ã, v× nguyªn gi¸ t¨ng thêi gian sö dông cã thÓ bÞ thay ®æi, t¨ng n¨ng suÊt kÐo dµi thêi gian sö dông V. H¹ch to¸n khÊu hao TSC§HH: 1. Kh¸i niÖm vµ tµi kho¶n sö dông KhÊu hao TSC§HH chÝnh lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña phÇn gi¸ trÞ TSC§HH ®· hao mßn. Hao mßn TSC§HH lµ hiÖn tîng kh¸ch quan lµm gi¶m gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña TSC§HH. Cßn môc ®Ých cña trÝch khÊu hao
20 TSC§HH lµ biÖn ph¸p chñ quan nh»m thu håi vèn ®Çu t ®Ó t¸i t¹o l¹i TSC§HH khi nã bÞ h háng. Hao mßn h÷u h×nh lµ sù gi¶m dÇn vÒ gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ do chóng ®îc sö dông trong s¶n xuÊt hoÆc do t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè tù nhiªn g©y ra, bØÓu hiÖn ë chç hiÖu suÊt cña TSC§HH gi¶m dÇn, cuèi cïng bÞ h háng thanh lý. Nh vËy, hao mßn lµ mét yÕu tè rÊt kh¸ch quan nhÊt thiÕt ph¶i thu håi vèn ®Çu t vµo TSC§HH t¬ng øng víi gi¸ trÞ hao mßn cña nã ®Ó t¹o ra nguån vèn ®Çu t TSC§HH. Trong qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn c¬ chÕ thu håi vèn ®Çu t. KhÊu hao TSC§HH ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn phÇn gi¸ trÞ hao mßn TSC§HH §Ó theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m khÊu hao, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 214 TK 214: hao mßn TSC§ TK 2141: hao mßn TSC§HH Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§HH trong qu¸ tr×nh sö dông do trÝch khÊu hao vµ nh÷ng kho¶n t¨ng gi¶m hao mßn kh¸c cña c¸c lo¹i TSC§HH cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu cña tµi kho¶n: + Bªn nî: gi¸ trÞ hao mßn TSC§HH gi¶m do c¸c lý do gi¶m TSC§HH + Bªn cã: gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§HH t¨ng do trÝch khÊu hao TSC§HH, do ®¸nh gi¸ l¹i TSC§HH + Sè d cã: gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§HH hiÖn cã ë ®¬n vÞ Bªn c¹nh TK 214- hao mßn TSC§ cßn cã TK 009- nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n. Tµi kho¶n ®îc sö dông ®Ó theo dâi viÖc h×nh thµnh t×nh h×nh sö dông vµ cßn l¹i cña nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n KÕt cÊu: + Sè d nî: nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cã