đề tài: " HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÁC SIÊU THỊ TẠI TP.HCM ĐẾN NĂM 2010"

Chia sẻ: Tu Khuyen Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:80

Thêm vào BST

Báo xấu

220
lượt xem 103
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thể hiện rõ nhất của những thành tựu đã đạt được đó là cuộc sống của người dân Việt Nam ngày càng được cải thiện về mọi mặt, nhu cầu tiêu dùng của người dân cũng đã được nâng cao. Song song với sự thay đổi, phát triển đó, từ năm 1993 đến nay loại hình siêu thị đã ra đời ở Việ t Nam và nhất là phát triển mạnh tại các thành phố lớn như: Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng… Sự phát triển của hệ thống siêu thị đã làm thay đổi phong cách mua...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: đề tài: " HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÁC SIÊU THỊ TẠI TP.HCM ĐẾN NĂM 2010"

Luận Văn Tốt Nghiệp Đề tài: " HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÁC SIÊU THỊ TẠI TP.HCM ĐẾN NĂM 2010"
MUÏC LUÏC Trang LÔØI MÔÛ ÑAÀU I. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi II. Muïc ñích, ñoái töôïng vaø nhieäm vuï cuûa ñeà taøi nghieân cöùu III. Phöông phaùp nghieân cöùu IV. Boá cuïc luaän vaên CHÖÔNG I: MOÄT SOÁ NHAÄN THÖÙC CÔ BAÛN VEÀ PHAÂN PHOÁI VAØ TOÅNG QUAN VEÀ SIEÂU THÒ 1.1 Moät soá nhaän thöùc cô baûn veà phaân phoái saûn phaåm ..............................................1 1.1.1 Khaùi nieäm veà Marketing ...........................................................1 1.1.2 Thò tröôøng vaø thò tröôøng muïc tieâu ..............................................2 1.1.2.1 Khaùi nieäm veà thò tröôøng..................................................2 1.1.2.2 Chöùc naêng cuûa thò tröôøng ...............................................2 1.1.2.3 Phaân khuùc thò tröôøng ......................................................2 1.1.2.4 Thò tröôøng muïc tieâu ........................................................3 1.1.3 Heä thoáng phaân phoái haøng tieâu duøng .........................................4 1.1.3.1 Khaùi nieäm veà phaân phoái.................................................4 1.1.3.2 Keânh phaân phoái .............................................................4 a. Khaùi nieäm .......................................................................................4 b. Caáu truùc keânh phaân phoái .................................................................5 c. Caùc trung gian trong keânh phaân phoái ...............................................5 d. Toå chöùc vaø quaûn trò keânh phaân phoái ................................................6 1.1.3.3 Caùc loaïi hình baùn leû haøng tieâu duøng.............................10 a. Khaùi nieäm chung veà baùn leû............................................................10 b. Phaân loaïi caùc loaïi hình baùn leû.......................................................10 c. Giôùi thieäu sô löôïc moät soá cöûa haøng baùn leû......................................10 1.2 Toång quan veà sieâu thò ......................................................................................12 1.2.1 Giôùi thieäu veà sieâu thò ..............................................................12 1.2.2 Loaïi hình baùn leû sieâu thò .........................................................13 1.2.2.1 Ñaëc tröng cuûa sieâu thò ..................................................13 1.2.2.2 Phaân loaïi sieâu thò .........................................................14 a. .................................................................................................................. P haân loaïi sieâu thò theo quy moâ.........................................................14 b................................................................................................................... P haân loaïi sieâu thò theo chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh ............14 1.3 Vò trí vai troø cuûa sieâu thò trong heä thoáng baùn leû haøng tieâu duøng .........................16 Trang 1
1.4 Lòch söû phaùt trieån cuûa sieâu thò treân theá giôùi .......................................................17 1.4.1 Lòch söû phaùt trieån cuûa sieâu thò theá giôùi ....................................................17 1.4.1.1 Lyù thuyeát cuûa cöûa haøng baùn leû ......................................17 1.4.1.2 Quaù trình ra ñôøi vaø phaùt trieån .......................................18 1.4.2 Moät soá kinh nghieäm ...............................................................................20 Toùm taét chöông I ...................................................................................................21 CHÖÔNG II: HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA CAÙC SIEÂU THÒ TAÏI TP.HCM 2.1 Söï phaùt trieån cuûa loaïi hình sieâu thò taïi Tp.HCM.................................................22 2.1.1 Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån .........................................22 2.1.2 Giôùi thieäu veà moâ hình toå chöùc caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ...........24 2.2 Tình hình toå chöùc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ...............24 2.2.1 Cô caáu toå chöùc boä maùy ...........................................................24 2.2.2 Quy moâ hoaït ñoäng .................................................................25 2.2.3 Hoaït ñoäng phaân phoái taïi caùc sieâu thò ......................................26 2.2.3.1 Phöông thöùc baùn haøng .................................................26 2.2.3.2 Khaùch haøng cuûa sieâu thò ...............................................27 2.2.3.3 Haøng hoùa kinh doanh taïi sieâu thò..................................29 2.2.3.4 Hoaït ñoäng marketing cuûa caùc sieâu thò ...........................30 2.2.3.5 Coâng taùc toå chöùc nguoàn haøng .......................................31 2.2.3.6 Nhaân löïc hoaït ñoäng taïi caùc sieâu thò ..............................32 2.3 Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån vaø hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò... 2.3.1 Caùc yeáu toá moâi tröôøng vó moâ...................................................34 2.3.1.1 Moâi tröôøng chính trò vaø phaùp luaät .................................34 2.3.1.2 Moâi tröôøng kinh teá .......................................................34 2.3.1.3 Moâi tröôøng vaên hoùa – xaõ hoäi ........................................36 2.3.1.4 Moâi tröôøng töï nhieân .....................................................38 a. Veà daân soá .....................................................................................38 b. Veà cô sôû haï taàng ...........................................................................38 2.3.1.5 Moâi tröôøng khoa hoïc – kyõ thuaät ....................................39 2.3.2 Caùc yeáu toá moâi tröôøng vi moâ...................................................39 2.3.2.1 Caùc ñoái thuû tieàm aån .....................................................40 2.3.2.2 Caùc nhaø cung caáp ........................................................40 2.3.2.3 Khaùch haøng .................................................................40 2.3.2.4 Caùc saûn phaåm dòch vuï thay theá ....................................41 2.3.2.5 Caïnh tranh trong noäi boä ngaønh.....................................43 2.4 Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò .................................................43 Toùm taét chöông II ..................................................................................................44 Trang 2
CHÖÔNG III: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA CAÙC SIEÂU THÒ TAÏI TP.HCM ÑEÁN NAÊM 2010 3.1 Ñònh höôùng, muïc tieâu phaùt trieån cuûa heä thoáng caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010 45 3.1.1 Döï baùo söï phaùt trieån cuûa heä thoáng caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010............................................................................. 3.1.1.1 Caùc yeáu toá xaõ hoäi ..............................................45 3.1.1.2 Caùc yeáu toá kinh teá .............................................46 3.1.1.3 Xu höôùng phaùt trieån sieâu thò ...............................46 3.1.2 Quan ñieåm, muïc tieâu phaùt trieån heä thoáng caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010.........................................................................47 3.1.2.1 Quan ñieåm ........................................................47 3.1.2.2 Muïc tieâu ............................................................48 3.1.3 Ñònh höôùng phaùt trieån heä thoáng caùc sieâu thò taïi Tp.HCM töø nay ñeán naêm 2010.............................................................................48 3.1.3.1 Quy moâ sieâu thò .................................................48 3.1.3.2 Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa sieâu thò ....................49 3.1.3.3 Toå chöùc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò.........50 3.2 Moät soá giaûi phaùp phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010 51 3.2.1 Phaùt trieån ñoàng boä, taäp trung heä thoáng caùc sieâu thò .......51 3.2.2 Ña daïng hoùa hoaït ñoäng kinh doanh trong moâi tröôøng caïnh tranh 53 3.2.3 Naâng cao hieäu quaû trong coâng taùc quaûn trò ngaønh haøng.54 3.2.4 Chuyeân nghieäp hoùa hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp ............56 3.2.5 Xaây döïng heä thoáng döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng ..........57 3.2.6 Toå chöùc hoaøn thieän ñoäi nguõ nhaân söï trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò ................................................................................59 3.2.7 Kieán nghò.....................................................................60 Toùm taét chöông III .................................................................................................62 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO CAÙC PHUÏ LUÏC Trang 3
LÔØI MÔÛ ÑAÀU I. SÖÏ CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI Trong suoát nhöõng naêm qua, neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ daàn khaúng ñònh ñöôïc khaû naêng vaø tieàm löïc lôùn maïnh cuûa mình baèng nhöõng thaønh töïu aán töôïng vaø toác ñoä phaùt trieån vöôït baäc thoâng qua caùc chæ soá kinh teá ñaõ ñaït ñöôïc. Beân caïnh ñoù, xu höôùng toaøn caàu hoùa vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá trôû neân laø xu höôùng taát yeáu treân theá giôùi vaø Vieät Nam cuõng khoâng theå naèm ngoaøi quy luaät phaùt trieån chung naøy. Söï hôïp taùc, hoäi nhaäp ñoù ñöôïc theå hieän qua vieäc Vieät Nam ñaõ kyù keát Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Myõ, tham gia vaøo toå chöùc AFTA, kyù keát Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam – Chaâu Aâu vaø nhaát laø ñaõ vaø ñang töøng böôùc ñaït ñöôïc nhöõng thoûa thuaän treân ñöôøng tieán ñeán gia nhaäp toå chöùc WTO trong thôøi gian saép tôùi. Theå hieän roõ nhaát cuûa nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc ñoù laø cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân Vieät Nam ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän veà moïi maët, nhu caàu tieâu duøng cuûa ngöôøi daân cuõng ñaõ ñöôïc naâng cao. Song song vôùi söï thay ñoåi, phaùt trieån ñoù, töø naêm 1993 ñeán nay loaïi hình sieâu thò ñaõ ra ñôøi ôû Vieät Nam vaø nhaát laø phaùt trieån maïnh taïi caùc thaønh phoá lôùn nhö: Hoà Chí Minh, Haø Noäi, Ñaø Naüng… Söï phaùt trieån cuûa heä thoáng sieâu thò ñaõ laøm thay ñoåi phong caùch mua saém cuûa ngöôøi daân, goùp phaàn laøm cho hoaït ñoäng thöông maïi theâm ña daïng, phong phuù hôn vaø naâng cao tính vaên minh trong lónh vöïc thöông maïi. Tuy nhieân, trong quaù trình tìm hieåu, nghieân cöùu hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM, noåi leân moät soá vaán ñeà coøn toàn ñoïng nhö sau: - Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM maëc duø phaùt trieån lôùn maïnh trong thôøi gian vöøa qua nhöng vaãn chöa coù tính heä thoáng, phaân boá chöa ñoàng ñeàu vaø vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tieâu duøng hieän taïi cuõng nhö trong thôøi gian saép tôùi cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. - Vieäc ñaåy maïnh phaùt trieån heä thoáng sieâu thò taïi Tp.HCM nhö theá naøo ñeå phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi trong giai ñoaïn phaùt trieån môùi, ñaùp öùng nhu caàu ngöôøi tieâu duøng, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuõng nhö ñaûm baûo hieäu quaû trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò treân thò tröôøng Tp.HCM. Xuaát phaùt töø tình hình thöïc teá ñoù, toâi ñaõ choïn ñeà taøi cho Luaän vaên cuûa mình laø: “Moät soá giaûi phaùp phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010” II. MUÏC ÑÍCH – ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ NHIEÄM VUÏ CUÛA ÑEÀ TAØI 1. Muïc ñích nghieân cöùu Trang 4
Laø phaân tích thöïc traïng hieän taïi, döï baùo nhöõng yeáu toá taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò töø ñoù ñeà ra moät soá giaûi phaùp nhaèm ñaåy maïnh hôn nöõa trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010. 2. Ñoái töôïng nghieân cöùu Nghieân cöùu, phaân tích tình hình hoaït ñoäng cuûa caùc sieâu thò ñang tham gia kinh doanh treân thò tröôøng Tp.HCM. 3. Nhieäm vuï cuûa ñeà taøi - Phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM. - Phaân tích, döï baùo caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010. Ñaùnh giaù cô hoäi, nguy cô, ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu laøm cô sôû ñeå xaây döïng caùc giaûi phaùp. - Ñeà ra caùc giaûi phaùp nhaèm ñaåy maïnh phaùt trieån hoaït ñoäng sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010. - Kieán nghò moät soá vaán ñeà ñoái vôùi Nhaø nöôùc, ngaønh taïo ñieàu kieän thuaän lôïi phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa loaïi hình sieâu thò taïi Tp.HCM. III. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Trong quaù trình nghieân cöùu, ñeå ñaït ñöôïc nhöõng yeâu caàu maø ñeà taøi ñaët ra, ngöôøi vieát ñaõ keát hôïp caùc phöông phaùp thu thaäp, toång hôïp, thoáng keâ, choïn loïc thoâng tin töø caùc nguoàn döõ lieäu khaùc nhau nhö: baùo, taïp chí, caùc taøi lieäu, phöông tieän khaùc… ñoàng thôøi cuõng keát hôïp vôùi caùc phöông phaùp nghieân cöùu khaùc nhö: nghieân cöùu lòch söû, duy vaät bieän chöùng, tö duy logic… nhaèm nghieân cöùu, xem xeùt, ñaùnh giaù söï vaät hieän töôïng trogn moái quan heä taùc ñoäng laãn nhau moät caùch bieän chöùng vaø coù heä thoáng. IV. BOÁ CUÏC LUAÄN VAÊN Ngoaøi lôøi môû ñaàu, keát luaän, luaän vaên coù boá cuïc goàm 03 chöông nhö sau: - Chöông I : Giôùi thieäu chung veà sieâu thò. - Chöông II : Tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM trong thôøi gian qua. - Chöông III : Moät soá giaûi phaùp ñaåy maïnh phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010. Maëc duø, ngöôøi vieát ñaõ noã löïc hoaøn thaønh luaän vaên nhöng do thôøi gian vaø trình ñoä coøn haïn cheá neân chaéc chaén luaän vaên seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Kính mong nhaän ñöôïc nhöõng goùp yù chaân thaønh cuûa Quyù Thaày Coâ, caùc anh chò hoïc vieân ñeå ngöôøi vieát boå sung, hoaøn thieän luaän vaên ñöôïc hoaøn chænh hôn. Trang 5
CHÖÔNG I MOÄT SOÁ NHAÄN THÖÙC CÔ BAÛN VEÀ PHAÂN PHOÁI VAØ TOÅNG QUAN VEÀ SIEÂU THÒ 1.1 MOÄT SOÁ NHAÄN THÖÙC CÔ BAÛN VEÀ PHAÂN PHOÁI SAÛN PHAÅM 1.1.1 Khaùi nieäm veà Marketing Marketing thöôøng ñöôïc dòch ra Tieáng Vieät laø “Tieáp thò”. Ngaøy nay, khaùi nieäm tieáp thò ñaõ trôû neân voâ cuøng quen thuoäc ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam. Noù höôùng daãn, chæ ñaïo vaø phoái hôïp caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. Nhôø caùc hoaït ñoäng tieáp thò maø caùc quyeát ñònh ñeà ra trong saûn xuaát kinh doanh coù cô sôû khoa hoïc vöõng chaéc giuùp doanh nghieäp thaønh coâng hôn treân thöông tröôøng. - Theo Peter Drucker: “Muïc tieâu cuûa tieáp thò laø phaûi baùn cho thaät nhieàu. Ñoù laø muïc tieâu phaûi bieát vaø hieåu ñöôïc khaùch haøng thaät caën keõ, cuõng nhö saûn phaåm vaø dòch vuï thích hôïp vôùi hoï, keå caû chính vieäc baùn nöõa”. - Theo Philip Kotler: “Tieáp thò laø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi höôùng ñeán vieäc thoûa maõn nhu caàu vaø öôùc muoán thoâng qua tieán trình trao ñoåi”. - Theo hieäp hoäi Marketing Myõ: “Tieáp thò laø quaù trình hoaïch ñònh vaø thöïc hieän caùc yù töôûng, ñònh giaù, phaân phoái, chieâu thò cho caùc saûn phaåm vaø dòch vuï taïo ra söï trao ñoåi nhaèm thoûa maõn muïc tieâu cuûa caù nhaân vaø toå chöùc”. Coøn coù raát nhieàu caùc ñònh nghóa khaùc nhau veà tieáp thò. Tuy nhieân, töø nhöõng ñònh nghóa cô baûn treân, chuùng ta coù theå ñöa ra moät nhaän xeùt chung raèng hoaït ñoäng tieáp thò xuaát hieän trong toaøn boä caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp töø khi chöa saûn xuaát ra saûn phaåm hoaëc dòch vuï cho ñeán khi ñaõ tieán haønh trao ñoåi treân thò tröôøng. Tieáp thò laø khaâu then choát trong toaøn boä quaù trình hoaït ñoäng vaø phaùt trieån cuûa doanh nghieäp, laø chìa khoùa cho söï thaønh coâng cuûa caùc doanh nghieäp trong moâi tröôøng caïnh tranh cuûa neàn kinh teá thò tröôøng. Theo Philip Kotker thì hoaït ñoäng tieáp thò höôùng ñeán caùc muïc tieâu sau ñaây: - Toái ña hoùa tieâu thuï. - Toái ña hoùa söï löïa choïn. - Toái ña hoùa söï thoûa maõn cuûa khaùch haøng. - Toái ña hoùa chaát löôïng cuoäc soáng. 1.1.2 Thò tröôøng vaø thò tröôøng muïc tieâu 1.1.2.1 Khaùi nieäm veà thò tröôøng Thò tröôøng laø taäp hôïp taát caû caùc ngöôøi mua thaät söï hay ngöôøi mua tieàm taøng ñoái vôùi moät saûn phaåm. Trang 6
1.1.2.2 Chöùc naêng cuûa thò tröôøng Thò tröôøng coù vai troø heát söùc quan troïng trong neàn kinh teá. Thò tröôøng laø taám göông soi giuùp chuùng ta nhaän bieát ñöôïc quaù trình phaân phoái haøng hoùa. Caùc doanh nghieäp khoâng coù khaû naêng laøm thay ñoåi thò tröôøng maø phaûi döïa treân vieäc nhaän bieát nhu caàu xaõ hoäi vaø taän duïng caùc theá maïnh cuûa doanh nghieäp ñeå ñeà ra caùc chieán löôïc phuø hôïp. Thò tröôøng coù caùc chöùc naêng: - Chöùc naêng trung gian: thò tröôøng laø nôi gaëp gôõ giöõa nhaø saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng. Nhaø saûn xuaát thì muoán baùn saûn phaåm vôùi giaù cao nhaát coøn ngöôøi tieâu duøng thì muoán mua saûn phaåm thoûa maõn nhu caàu vaø phuø hôïp vôùi khaû naêng thanh toaùn. - Chöùc naêng thoâng tin: thò tröôøng laø nôi theå hieän ñaày ñuû caùc thoâng tin veà cung caàu cuûa taát caû caùc loaïi haøng hoùa, dòch vuï, giaù caû, chaát löôïng, heä thoáng phaân phoái, caùc yeáu toá maø caû nhaø saûn xuaát laãn ngöôøi tieâu duøng ñeàu caàn. - Chöùc naêng kích thích: nhôø vaøo hoaït ñoäng trao ñoåi haøng hoùa, thò tröôøng vöøa coù khaû naêng kích thích saûn xuaát, vöøa coù khaû naêng kích thích tieâu duøng. - Chöùc naêng saøng loïc: thoâng qua caïnh tranh, thò tröôøng seõ loaïi boû nhöõng haøng hoùa, dòch vuï khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ngöôøi tieâu duøng vaø cuõng loaïi boû caû nhöõng nhaø saûn xuaát coù naêng löïc kinh doanh keùm, khoâng theo kòp söï thay ñoåi cuûa thò tröôøng. 1.1.2.3 Phaân khuùc thò tröôøng Ngöôøi tieâu thuï trong thò tröôøng ñeàu mang tính khoâng ñoàng nhaát vaø coù theå chia thaønh nhieàu nhoùm khaùc nhau. Phaân khuùc thò tröôøng seõ giuùp doanh nghieäp xaùc ñònh roõ ñöôïc nhu caàu cuûa khaùch haøng vaø khaû naêng ñaùp öùng cuûa doanh nghieäp ôû töøng khu vöïc thò tröôøng nhaát ñònh. Phaân khuùc thò tröôøng laø söï phaân chia thò tröôøng döïa vaøo söï phaân loaïi nhu caàu cuûa töøng nhoùm khaùch haøng cuï theå. Chuùng ta coù caùc tieâu chuaån phaân khuùc thò tröôøng nhö sau: - Phaân khuùc theo khu vöïc ñòa lyù: laø söï phaân chia thò tröôøng thaønh nhieàu ñôn vò ñòa lyù nhö vuøng, quoác gia, tænh… Söï phaân chia naøy taïo söï thuaän tieän cho vieäc khaûo saùt caùc vaán ñeà kinh teá – xaõ hoäi töøng khu vöïc. - Phaân khuùc theo nhaân khaåu hoïc: thöôøng caên cöù vaøo caùc chæ tieâu nhö tuoåi taùc, giôùi tính, thu nhaäp, ngheà nghieäp, chuûng toäc, tình traïng gia ñình… - Phaân khuùc theo ñaëc ñieåm taâm sinh lyù: phaân chia thò tröôøng theo taâm lyù khaùch haøng nhö caù tính, kieåu soáng, caùch thöùc mua haøng… - Phaân khuùc theo thaùi ñoä laø söï phaân chia thò tröôøng theo phaûn öùng, taäp tính cuûa khaùch haøng bao goàm: phaân khuùc theo lôïi ích, phaân khuùc theo tính caùch tieâu duøng, phaân khuùc theo tyû leä söû duïng, phaân khuùc theo giaù caû. 1.1.2.4 Thò tröôøng muïc tieâu Vieäc phaân khuùc thò tröôøng laøm boäc loä nhöõng cô hoäi cuûa phaân khuùc thò tröôøng, giuùp doanh nghieäp hieåu ñöôïc nhöõng nhaân toá aûnh höôûng, caùc ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng Trang 7
vaø doanh nghieäp coù theå löïa choïn nhöõng thò tröôøng thuaän lôïi nhaát cho kinh doanh. Ñoù laø thò tröôøng muïc tieâu. Tröôùc khi tieán haønh löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu, doanh nghieäp phaûi tieán haønh ñaùnh giaù caùc phaân khuùc thò tröôøng khaùc nhau. Vieäc ñaùnh giaù caùc khuùc thò tröôøng phaûi döïa vaøo ba yeáu toá sau: - Quy moâ vaø möùc taêng tröôûng cuûa thò tröôøng. - Möùc ñoä haáp daãn veà cô caáu cuûa khuùc thò tröôøng. - Muïc tieâu vaø nguoàn taøi nguyeân cuûa doanh nghieäp. Sau khi ñaõ tieán haønh ñaùnh giaù caùc khuùc thò tröôøng khaùc nhau, doanh nghieäp seõ quyeát ñònh löïa choïn phuïc vuï nhöõng khuùc thò tröôøng naøo, töùc laø löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu. Caùc caùch ñeå löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu nhö sau: - Taäp trung vaøo moät soá phaân khuùc thò tröôøng: doanh nghieäp löïa choïn moät khuùc thò tröôøng vaø taäp trung moïi noã löïc vaøo khuùc thò tröôøng naøy. Tuy nhieân, doanh nghieäp cuõng seõ gaëp nhöõng ruûi ro lôùn hôn bình thöôøng neáu coù söï bieán ñoäng cuûa thò tröôøng. - Chuyeân moân hoùa coù choïn loïc: doanh nghieäp taäp trung vaøo moät soá khuùc thò tröôøng, moãi khuùc thò tröôøng ñeàu coù söùc haáp daãn, coù lôïi cho doanh nghieäp. Vôùi phöông phaùp naøy, doanh nghieäp ñaõ ña daïng hoùa ruûi ro. Duø moät khuùc thò tröôøng coù theå trôû neân khoâng haáp daãn thì nhöõng khuùc thò tröôøng khaùc vaãn coù theå buø ñaép ñöôïc ruûi ro cho doanh nghieäp. - Chuyeân moân hoùa saûn phaåm: doanh nghieäp taäp trung nguoàn löïc ñeå saûn xuaát ra moät loaïi saûn phaåm hay dòch vuï cung öùng cho khaùch haøng ôû nhöõng phaân khuùc khaùc nhau. Ñieàu naøy ñoûi hoûi saûn phaåm phaûi phoå bieán, ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa nhieàu loaïi khaùch haøng vaø coù söùc caïnh tranh maïnh. - Chuyeân moân hoùa thò tröôøng: doanh nghieäp taäp trung phuïc vuï nhieàu nhu caàu cuûa moät nhoùm khaùch haøng cuï theå, vôùi vieäc cung öùng nhieàu loaïi saûn phaåm khaùc nhau. Ñieàu naøy ñoûi hoûi doanh nghieäp phaûi naém vöõng caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh mua cuûa nhoùm khaùch haøng rieâng bieät ñoù vaø doanh nghieäp coù khaû naêng ña daïng hoùa saûn phaåm. - Phuïc vuï toaøn boä thò tröôøng: phuïc vuï taát caû caùc nhoùm khaùch haøng taát caû nhöõng saûn phaåm maø hoï coù theå caàn ñeán. Ñieàu naøy chæ coù theå thöïc hieän bôûi nhöõng coâng ty coù quy moâ lôùn coù khaû naêng bao quaùt toaøn boä thò tröôøng. Sau khi hoaøn taát vieäc xaùc ñònh thò tröôøng muïc tieâu thì vaán ñeà quan taâm tieáp theo cuûa doanh nghieäp ñoù laø vieäc ñònh vò saûn phaåm cuûa mình treân thò tröôøng muïc tieâu, töùc laø xaùc ñònh thaùi ñoä cuûa khaùch haøng veà saûn phaåm cuûa mình ñoái vôùi caùc saûn phaåm cuøng loaïi cuûa ñoái thuû caïnh tranh treân töøng khuùc thò tröôøng. Nhieäm vuï cuûa vieäc ñònh vò saûn phaåm goàm ba böôùc: - Xaùc ñònh nhöõng ñieåm khaùc bieät veà saûn phaåm, dòch vuï, hình aûnh coù theå taïo ra ñöôïc ñeå phaân bieät ñoái vôùi ñoái thuû caïnh tranh. Trang 8
- Doanh nghieäp phaûi coù tieâu chuaån cuûa saûn phaåm ñeå löïa choïn nhöõng ñieåm khaùc bieät quan troïng nhaát ñoái vôùi ñoái thuû caïnh tranh. - Taïo ra ñöôïc daáu hieäu maø khaùch haøng ôû thò tröôøng muïc tieâu coù theå nhaän daïng ra ñöôïc, phaân bieät ñöôïc doanh nghieäp vôùi ñoái thuû caïnh tranh Thoâng qua vieäc phaân khuùc thò tröôøng, xaùc ñònh thò tröôøng muïc tieâu, ñònh vò saûn phaåm doanh nghieäp seõ coù cô sôû ñeå xaây döïng maïng löôùi phaân phoái cho phuø hôïp, löïa choïn phöông thöùc quaûn lyù keânh coù hieäu quaû nhaát. Thoâng qua ñoù xaùc ñònh chieán löôïc phaân phoái cuûa doanh nghieäp. 1.1.3 Heä thoáng phaân phoái haøng tieâu duøng 1.1.3.1 Khaùi nieäm veà phaân phoái Phaân phoái laø caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán vieäc toå chöùc ñieàu haønh vaø löu chuyeån haøng hoùa, dòch vuï töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng. Trong neàn kinh teá ngaøy nay, haàu heát caùc nhaø saûn xuaát ñeàu khoâng baùn haøng hoùa tröïc tieáp cho ngöôøi söû duïng cuoái cuøng maø hoaït ñoäng naøy ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc trung gian. Caùc nhaø trung gian naøy taäp hôïp thaønh keânh phaân phoái. 1.1.3.2 Keânh phaân phoái a. Khaùi nieäm Keânh phaân phoái laø taäp hôïp nhöõng caù nhaân hay nhöõng doanh nghieäp hoã trôï vieäc chuyeån nhöôïng quyeàn sôû höõu moät haøng hoùa hay dòch vuï töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng. Caàn löu yù khoâng phaûi moïi doanh nghieäp vaø caù nhaân tham gia vaøo coâng taùc phaân phoái ñeàu laø thaønh vieân cuûa keânh maø chæ coù nhöõng doanh nghieäp, caù nhaân thöïc hieän chöùc naêng mua baùn, chuyeån quyeàn sôû höõu haøng hoùa töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng. Chöùc naêng keânh phaân phoái: - Thu thaäp thoâng tin caàn thieát ñeå hoaïch ñònh vaø taïo thuaän lôïi cho söï trao ñoåi. - Trieån khai vaø phoå bieán thoâng tin coù söùc thuyeát phuïc veà saûn phaåm ñöôïc tung ra thò tröôøng. - Tìm kieám vaø truyeàn thoâng vôùi khaùch haøng tieàm naêng. - Phaân phoái saûn phaåm: vaän chuyeån vaø löu tröõ haøng hoùa. - Chòu ruûi ro lieân quan ñeán hoaït ñoäng phaân phoái saûn phaåm. Ruûi ro ñöôïc di chuyeån töø nhaø saûn xuaát sang caùc nhaø trung gian phaân phoái khi coù söï bieán ñoäng thò tröôøng. b. Caáu truùc keânh phaân phoái Caùc keânh phaân phoái coù theå ñöôïc ñaëc tröng baèng caáp soá cuûa keânh. Moãi trung gian thöïc hieän coâng vieäc ñöa saûn phaåm vaø quyeàn sôû höõu noù ñeán gaàn ngöôøi mua cuoái cuøng taïo neân moät caáp cuûa keânh phaân phoái. Chuùng ta coù caùc kieåu caáu truùc keânh phaân phoái nhö sau: Trang 9
- Keânh tröïc tieáp: saûn phaåm vaø dòch vuï ñöôïc chuyeån tröïc tieáp töø nhaø saûn xuaát ñeán khaùch haøng cuoái cuøng maø khoâng qua moät trung gian naøo caû. - Keânh moät caáp: laø keânh coù moät ngöôøi trung gian nhö moät ngöôøi baùn leû laøm nhieäm vuï trung chuyeån saûn phaåm, dòch vuï töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng. - Keânh hai caáp: theo caáu truùc naøy, nhaø saûn xuaát baùn haøng hoùa cho nhaø baùn sæ, nhaø baùn sæ baùn laïi cho nhaø baùn leû roài ngöôøi baùn leû baùn laïi cho ngöôøi tieâu duøng. - Keânh ba caáp: coù ba ngöôøi trung gian, trong caáu truùc keânh naøy coù theâm ngöôøi baùn sæ mua haøng töø nhaø saûn xuaát roài baùn laïi cho ngöôøi baùn sæû nhoû hôn, sau ñoù ngöôøi baùn sæ nhoû hôn baùn laïi haøng hoùa cho ngöôøi tieâu duøng. Sô ñoà 1: Caùc caáp cuûa keânh phaân phoái Keânh Khaùch Nhaø saûn Tröïc tieáp haøng xuaát Keânh Nhaø saûn Ngöôøi Khaùch moät caáp xuaát baùn leû haøng Nhaø saûn Nhaø baùn Ngöôøi Khaùch Keânh hai xuaát sæ baùn leû haøng caáp Nhaø saûn Moâi Nhaø baùn Ngöôøi Khaùch Keânh ba xuaát giôùi sæ baùn leû haøng caáp Caùc trung gian trong keânh phaân phoái Trung gian trong keânh phaân phoái coù hai loaïi: - Loaïi thöù nhaát: laø caùc trung gian mua haøng hoùa cuûa ngöôøi cung öùng vaø baùn laïi haøng cho khaùch haøng, hoï laø ngöôøi sôû höõu haøng hoùa, chòu traùch nhieäm veà chuùng tröôùc moïi ruûi ro, nhöõng ngöôøi baùn buoân vaø baùn leû thuoäc loaïi naøy. o Nhaø baùn buoân: laø ngöôøi mua haøng cuûa nhaø saûn xuaát ñeå baùn cho nhaø baùn leû. Hoï thöïc hieän haàu heát caùc chöùc naêng trung gian trong keânh phaân phoái. o Nhaø baùn leû: laø ngöôøi mua haøng cuûa ngöôøi cung öùng ñeå baùn cho ngöôøi tieâu duøng. Caùc coâng vieäc chuû yeáu cuûa hoï bao goàm quaûng caùo taïi choã vaø tröng baøy haøng hoùa ñeå baùn haøng caù nhaân, phaùt hieän nhu caàu vaø truyeàn tin höôùng nhaø saûn xuaát, chia nhoû loâ haøng cuûa ngöôøi cung öùng vaø môû roäng nhieàu ñieåm baùn leû treân thò tröôøng, taäp hôïp nhieàu maët haøng ñeå ngöôøi tieâu duøng coù khaû naêng löïa choïn. Trong thöïc teá, khoâng coù söï phaân bieät roõ raøng giöõa ngöôøi baùn leû vaø ngöôøi baùn buoân do moät ngöôøi baùn haøng cuï theå baát kyø luùc naøo cuõng coù theå baùn tröïc tieáp cho ngöôøi tieâu duøng hoaëc baùn laïi cho ngöôøi baùn haøng khaùc khi coù khaùch haøng caàn. Trang 10
- Loaïi thöù hai: laø ngöôøi khoâng sôû höõu haøng hoùa chæ laøm nhieäm vuï baùn haøng hoaëc ñaøm phaùn baùn haøng, hoï laø caùc nhaân vieân baùn haøng cuûa nhaø saûn xuaát, moâi giôùi höôûng hoa hoàng hoaëc laø caùc cöûa haøng giôùi thieäu saûn phaåm tröïc thuoäc nhaø saûn xuaát hoaëc laø caùc ñaïi lyù kyù gôûi. o Ñaïi lyù kyù gôûi: coù theå laø ñaïi lyù baùn buoân hoaëc ñaïi lyù baùn leû, thöïc hieän chöùc naêng phaân phoái ñoái vôùi haøng hoùa kyù gôûi. Caùc ñaïi lyù toàn taïi ñöôïc chính laø ñeå thay theá cho löïc löôïng baùn haøng beân ngoaøi cuûa nhaø cung öùng maø nhaø cung öùng khoâng coù ñieàu kieän thaønh laäp hoaëc thaønh laäp khoâng coù hieäu quaû. Do tính chaát khoâng sôû höõu haøng hoùa neân hoï chòu söï kieåm soaùt chaët cheõ cuûa nhaø cung öùng. o Cöûa haøng giôùi thieäu saûn phaåm, chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän: ñaây laø caùc cô sôû phaân phoái saûn phaåm ñöôïc laøm chuû vaø quaûn lyù toaøn dieän hoaït ñoäng bôûi ngöôøi saûn xuaát nhöng ñöôïc taùch rieâng khoûi nôi saûn xuaát veà maët cô sôû vaät chaát vaø quaûn lyù hoaït ñoäng. o Löïc löôïng baùn haøng tröïc tieáp cuûa nhaø saûn xuaát: laø nhöõng nhaân vieân tröïc thuoäc nhaø saûn xuaát laøm nhieäm vuï baùn haøng tröïc tieáp ñeán ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng hoaëc caùc nhaø baùn leû. c. Toå chöùc vaø quaûn trò keânh phaân phoái Toå chöùc keânh phaân phoái Hai vaán ñeà cô baûn cuûa coâng taùc toå chöùc ôû baát kyø lónh vöïc naøo chính laø vieäc löïa choïn moâ hình keânh phaân phoái vaø toå chöùc keânh phaân phoái sao cho coâng taùc quaûn lyù ñaït ñöôïc hieäu quaû cao nhaát. - Löïa choïn moâ hình keânh phaân phoái: coù 03 phöông aùn löïa choïn moâ hình keânh phaân phoái. o Keânh phaân phoái tröïc tieáp: theo caáu truùc cuûa keânh naøy, doanh nghieäp thieát laäp nhöõng moái quan heä tröïc tieáp vôùi khaùch haøng thoâng qua löïc löôïng baùn haøng cuûa caùc ñaïi lyù hoaëc cuûa chính coâng ty. Thoâng thöôøng nhöõng moái quan heä naøy ñöôïc hình thaønh töø nhöõng giao dòch tröïc tieáp giöõa ñaïi dieän baùn haøng coâng ty vôùi khaùch haøng. Vieäc söû duïng vaø duy trì moät löïc löôïng baùn haøng cuûa coâng ty seõ taïo ra khoaûn ñònh phí lôùn cho löông vaø chi phí cho löïc löôïng baùn haøng. o Keânh phaân phoái giaùn tieáp: keânh naøy söû duïng moät hay nhieàu trung gian giöõa nhaø saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu thuï . Noù coù theå ñöôïc duøng nhö moät caùch phaân phoái chính yeáu, hoaëc boå sung hoã trôï cho keânh phaân phoái tröïc tieáp. o Keânh phaân phoái hoãn hôïp: doanh nghieäp coù theå toå chöùc keânh phaân phoái hoãn hôïp, moät soá khaùch haøng ñöôïc phuïc vuï qua keânh phaân phoái tröïc tieáp, moät soá khaùch haøng ñöôïc phuïc vuï qua keânh phaân phoái giaùn tieáp. Vieäc phaûi söû duïng keânh phaân phoái hoãn hôïp laø do coâng ty phaûi phuïc vuï treân nhöõng thò tröôøng khaùc nhau vôùi nhöõng ñaëc tính kinh teá vaø tieáp thò khaùc nhau. Vieäc söû duïng nhöõng keânh phaân phoái hoãn hôïp taïo neân söï hoøa hôïp giöõa nhöõng lôïi ñieåm cuûa töøng loaïi keânh phaân phoái vôùi nhöõng ñoøi hoûi cuûa töøng thò tröôøng cuï theå. Trang 11
Sô ñoà 2: Moâ hình keânh phaân phoái Tröïc tieáp Giaùn tieáp Hoãn hôïp Coâng ty Coâng ty Coâng ty Löïc löôïng Löïc löôïng Ñaïi lyù Löïc löôïng Ñaïi lyù Ñaïi lyù baùn haøng baùn haøng baùn haøng cuûa coâng ty cuûa coâng ty cuûa coâng ty Caùc trung gian Trung gian Khaùch haøng Khaùch haøng Khaùch haøng - Toå chöùc keânh phaân phoái: Sau khi ñaõ löïa choïn keânh phaân phoái, doanh nghieäp tieán haønh löïa choïn sô ñoà toå chöùc sao cho hieäu quaû nhaát. Maëc duø coù nhieàu phöông aùn toå chöùc khaùc nhau cho töøng tình huoáng cuï theå cuûa töøng doanh nghieäp, nhöng chuùng ta coù theå xeáp laïi thaønh boán nhoùm sau ñaây: o Cô caáu toå chöùc theo khu vöïc ñòa lyù: Laø caùch toå chöùc theo laõnh thoå cô baûn nhaát. Ñaïi dieän baùn haøng coù toaøn quyeàn quyeát ñònh vieäc kinh doanh saûn phaåm cuûa coâng ty cho taát caû khaùch haøng trong khu vöïc ñòa lyù ñaõ quy ñònh. Vieäc toå chöùc baùn haøng theo töøng vuøng laõnh thoå trieät tieâu hoaøn toaøn khaû naêng hai hay nhieàu ñaïi dieän baùn haøng cuûa cuøng coâng ty ñeán tieáp xuùc chaøo baùn cho cuøng moät khaùch haøng. o Cô caáu toå chöùc theo saûn phaåm: cô caáu naøy phaân chia theo tính chaát saûn phaåm. Ñaïi dieän baùn haøng giôø ñaây trôû thaønh chuyeân giaù veà moät saûn phaåm naøo ñoù hoaëc moät soá nhöõng saûn phaåm töông ñoái gioáng nhau. Cô caáu toå chöùc naøy ñaëc bieät phuø hôïp khi saûn phaåm baùn ra ñoøi hoûi möùc ñoä chuyeân moân hoùa, trình ñoä kyõ thuaät, hieåu bieát raát cao veà saûn phaåm cuûa ñaïi dieän baùn haøng. o Cô caáu toå chöùc theo khaùch haøng: döïa treân nhöõng ñaëc ñieåm cuûa khaùch haøng nhö quy moâ khaùch haøng, haønh vi mua saém vaø vieäc söû duïng saûn phaåm maø xaây döïng cô caáu toå chöùc keânh phaân phoái theo khaùch haøng. o Cô caáu toå chöùc hoãn hôïp: nhöõng doanh nghieäp naøo chuyeân moân hoùa löïc löôïng baùn haøng cuûa mình theo höôùng saûn phaåm hoaëc höôùng ñaëc thuø cuûa khaùch haøng thöôøng coù cô caáu toå chöùc löïc löôïng baùn haøng theo laõnh thoå ñòa lyù. Veà cô baûn moät cô caáu toå chöùc hoãn hôïp laø noã löïc nhaèm taän duïng caû höôùng chuyeân moân hoùa theo khaùch haøng hoaëc theo saûn phaåm moät caùch hieäu quaû, taän duïng nhöõng lôïi ñieåm veà quaûn lyù cuûa loaïi cô caáu toå chöùc theo laõnh thoå ñòa lyù. Quaûn trò keânh phaân phoái Trang 12
Quaûn trò keânh phaân phoái laø vieäc ñieàu haønh caùc keânh ñang hoaït ñoäng nhaèm ñaûm baûo söï hôïp taùc toái ña giöõa caùc thaønh vieân ñeå thöïc hieän toát nhaát caùc muïc tieâu phaân phoái cuûa doanh nghieäp. Coâng taùc quaûn trò keânh phaân phoái coù caùc vaán ñeà chuû yeáu sau ñaây: - Löïa choïn caùc thaønh vieân cuûa keânh: o Vieäc löïa choïn caùc thaønh vieân keânh laø ñieàu thöôøng xaûy ra ñoái vôùi moät doanh nghieäp. Vieäc naøy khoâng chæ caàn thieát khi thay ñoåi caáu truùc keânh, maø vaãn dieãn ra khi doanh nghieäp vaãn giöõ nguyeân caáu truùc keânh nhöng muoán môû roäng thò tröôøng hoaëc thay theá nhöõng thaønh vieân ñaõ rôøi khoûi keânh. Tuøy vaøo tính chaát hoaït ñoäng cuûa töøng ngaønh maø caùc doanh nghieäp seõ xaây döïng tieâu chuaån rieâng ñeå löïa choïn keânh phaân phoái. - Ñoäng vieân caùc thaønh vieân cuûa keânh: o Sau khi ñaõ löïa choïn ñöôïc caùc thaønh vieân cuûa keânh thì vieäc khuyeán khích ñoäng vieân caùc thaønh vieân keânh coù vai troø heát söùc quan troïng ñeå thuùc ñaåy keânh hoaït ñoäng toát. Ñeå vieäc kích thích ñaït hieäu quaû cao nhaát phaûi xuaát phaùt töø vieäc hieåu ñöôïc nhu caàu vaø mong muoán cuûa caùc thaønh vieân trong keânh phaân phoái. Vieäc hieåu ñöôïc nhöõng khoù khaên maø trung gian gaëp phaûi trong quaù trình phaân phoái haøng hoùa seõ giuùp doanh nghieäp ñieàu chænh chính saùch hoã trôï cho caùc trung gian. o Trong quan heä vôùi caùc trung gian, caùc doanh nghieäp khaùc nhau raát nhieàu veà caùch thöùc quaûn lyù nhöõng nhaø trung gian. - Doanh nghieäp coù theå söû duïng nhöõng quyeàn löïc khaùc nhau ñeå ñaït ñöôïc söï hôïp taùc, coù 5 söùc maïnh cô baûn ñeå ñaït ñöôïc trong quaûn lyù keânh phaân phoái: o Söùc maïnh cöôõng cheá. o Söùc maïnh khen thöôûng. o Söùc maïnh phaùp lyù. o Söùc maïnh tinh thoâng nghieäp vuï. o Söùc maïnh uy tín. - Doanh nghieäp coù theå coá gaéng ñaït ñöôïc moái quan heä vôùi trung gian döïa treân cô sôû hôïp taùc, coäng taùc hay xaây döïng keá hoaïch phaân phoái: o Hôïp taùc: haàu heát caùc doanh nghieäp ñeàu tranh thuû söï hôïp taùc cuûa ngöôøi trung gian. Hoï söû duïng chính saùch caây gaäy vaø cuû caø roát. Hoï söû duïng nhöõng ñoäng löïc tích cöïc ñeå khuyeán khích trung gian taêng soá löôïng baùn haøng thoâng qua chính saùch hoa hoàng cao, tieàn thöôûng ñoàng thôøi cuõng söû duïng nhöõng bieän phaùp tröøng phaït ñoái vôùi trung gian nhö giaûm hoa hoàng, ngöng giao dòch… Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø doanh nghieäp khoâng nghieân cöùu ñöôïc thaáu ñaùo nhöõng nhu caàu, nhöõng khoù khaên, nhöõng thuaän lôïi cuûa ngöôøi trung gian. o Coäng taùc: caùc doanh nghieäp coá gaéng taïo döïng moái quan heä coäng taùc laâu daøi vôùi caùc trung gian. Doanh nghieäp xaây döïng moät yù nieäm raát roõ raøng veà nhöõng gì doanh nghieäp mong muoán ôû ngöôøi phaân phoái phaûi laøm ñöôïc nhöõng gì trong vieäc bao quaùt thò tröôøng, trieån khai hoaït ñoäng tieáp thò, tö vaán dòch vuï… Doanh nghieäp seõ tìm Trang 13
kieám nhaø phaân phoái nhaát trí vôùi nhöõng chính saùch ñoù ñeå phaùt trieån coâng taùc kinh doanh vaø xaây döïng moät cheá ñoä ñeå khuyeán khích chaáp haønh nhöõng chính saùch ñoù. o Xaây döïng keá hoaïch phaân phoái: ñaây ñöôïc xem laø caùch toå chöùc coâng vieäc tieân tieán nhaát, keát hôïp ñöôïc nhöõng nhu caàu cuûa doanh nghieäp vaø ngöôøi phaân phoái. Doanh nghieäp nghieân cöùu nhu caàu cuûa ngöôøi phaân phoái vaø xaây döïng keá hoaïch baùn haøng toái öu nhaát . Doanh nghieäp phoái hôïp cuøng ngöôøi phaân phoái döï kieán chæ tieâu baùn haøng, quaûng caùo, khuyeán maõi… - Ñaùnh giaù caùc thaønh vieân trong keânh o Ñi ñoâi vôùi vieäc khuyeán khích caàn phaûi tieán haøng ñaùnh giaù caùc thaønh vieân trong keânh phaân phoái. Vieäc ñaùnh giaù chính xaùc laø coâng cuï heát söùc ñaéc löïc ñeå giuùp coâng taùc quaûn lyù keânh duy trì vaø phaùt trieån vieäc ñieàu khieån caùc hoaït ñoäng hieän thôøi cuûa keânh cuõng nhö xeùt duyeät laïi hieäu quaû cuûa caùc chöùc naêng phaân phoái ñang thöïc hieän trong keânh vaø trieån voïng cuûa caùc nhaø phaân phoái. o Vieäc ñaùnh giaù ñöôïc tieán haønh ñònh kyø vaø thoâng thöôøng theo nhöõng tieâu chuaån nhö möùc tieâu thuï, tình hình duy trì toàn kho, khaû naêng phaân phoái cuûa caùc trung gian, söï hôïp taùc vôùi caùc chöông trình khuyeán maõi, huaán luyeän, khaû naêng ñöông ñaàu vôùi vieäc caïnh tranh cuûa ngöôøi trung gian… - Ñieàu chænh nhöõng thoûa thuaän cuûa keânh o Ngoaøi vieäc xaây döïng moät keânh phaân phoái vaø vaän haønh noù toát, doanh nghieäp coøn phaûi ñònh kyø söûa ñoåi heä thoáng cho phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän môùi treân thò tröôøng. Vieäc ñieàu chænh trôû neân caàn thieát khi caùch thöùc mua haøng cuûa ngöôøi tieâu duøng thay ñoåi, thò tröôøng môû roäng, söï caïnh tranh xuaát hieän vaø nhöõng keânh phaân phoái môùi xuaát hieän. 1.1.3.3 Caùc loaïi hình baùn leû haøng tieâu duøng a. Khaùi nieäm chung veà baùn leû Baùn leû laø hoaït ñoäng baùn caùc saûn phaåm hoaøn chænh vaø dòch vuï cho ngöôøi tieâu thuï ñeå thoûa maõn nhu caàu tieâu duøng caù nhaân hay hoä gia ñình. Nhö vaäy, baùn leû bao goàm taát caû caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán vieäc baùn haøng hoùa tröïc tieáp cho ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng ñeå hoï söû duïng vaøo muïc ñích caù nhaân, khoâng kinh doanh. Nhöõng ngöôøi baùn leû laø caùc caù nhaân hay toå chöùc laøm coâng vieäc baùn leû, baát keå hoï baùn haøng hoùa theo caùch naøo (baùn tröïc tieáp, baùn qua böu ñieän, baùn qua ñieän thoaïi, baùn qua maïng internet…) b. Phaân loaïi caùc loaïi hình baùn leû Coâng vieäc baùn leû raátña daïng, caùc nhaø baùn leû coù theå toå chöùc baùn leû haøng hoùa dòch vuï theo nhieàu caùch thöùc khaùc nhau. Ngöôøi ta coù theå phaân loaïi caùc loaïi hình baùn leû theo nhieàu tieâu thöùc khaùc nhau nhö: Theo quy moâ, theo maët haøng kinh doanh… Phoå bieán nhaát laø ngöôøi ta phaân bieät caùc loaïi hình baùn leû theo caùch thöùc toå chöùc baùn haøng vaø haøng hoùa kinh doanh. Theo caùch phaân bieät naøy, baùn leû goàm caùc loaïi hình chính nhö sau: Trang 14
- Baùn leû taïi cöûa haøng: Ngöôøi baùn leû toå chöùc baùn haøng taïi moät ñòa ñieåm coá ñònh, ví duï baùn haøng ôû tieäm taïp hoùa, baùn haøng ôû sieâu thò, ôû caùc quaày haøng taïi cöûa haøng baùch hoùa, baùn haøng aên uoáng taïi nhaø haøng… - Baùn leû khoâng qua cöûa haøng: Ngöôøi baùn leû khoâng caàn thaønh laäp cöûa haøng maø coù theå baùn haøng taän nhaø, baùn haøng qua böu ñieän, baùn haøng qua maïng… - Baùn leû dòch vuï: cho thueâ phoøng, giaët uûi… Trong caùc loaïi hình baùn leû treân, loaïi hình baùn leû qua cöûa haøng laø kieåu baùn leû phoå bieán. Ñoàng thôøi cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá, khoa hoïc kyõ thuaät, loaïi hình baùn leû khoâng qua cöûa haøng vaãn tieáp tuïc phaùt trieån nhanh. c. Giôùi thieäu sô löôïc moät soá cöûa haøng baùn leû Haàu heát haøng hoùa dòch vuï (treân 80%) ñöôïc toå chöùc baùn leû taïi caùc cöûa haøng baùn leû. Tuøy theo quy moâ, ñaëc ñieåm toå chöùc haøng baùn leû vaø haøng hoùa baùn taïi cöûa haøng, ngöôøi ta phaân bieät caùc cöûa haøng baùn leû thaønh caùc loaïi sau: - Cöûa hieäu baùn leû ñoäc laäp: Laø cöûa haøng baùn leû coù quy moâ nhoû, thuoäc sôû höõu caù nhaân hay hoä gia ñình. Caùc cöûa hieäu naøy thöôøng baùn leû caùc haøng hoùa thoâng duïng phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng haøng ngaøy vaø thöôøng ñaët ôû caùc khu daân cö. Nhöõng cöûa hieäu baùn leû thöôøng taän duïng nhaø ôû laøm maët baèng kinh doanh vaø sôû höõu caù nhaân neân phöông thöùc kinh doanh raát linh hoaït vaø coù öu theá veà tieát kieäm chi phí. - Cöûa hieäu baùn leû daïng hôïp taùc xaõ: Thuoäc loaïi hình naøy coù hôïp taùc xaõ tieâu thuï vaø hôïp taùc xaõ baùn leû. Ñaây laø loaïi hình cöûa haøng baùn leû ñöôïc hình thaønh bôûi moät nhoùm nhöõng ngöôøi baùn leû töï nguyeän lieân keát hôïp taùc vôùi nhau. Hoï goùp voán ñeå cuøng toå chöùc mua haøng, quaûn lyù phaân phoái vaø baùn leû haøng hoùa phuïc vuï nhu caàu thoâng duïng haøng ngaøy. Caùc thaønh vieân cuûa hôïp taùc xaõ hoã trôï, tö vaán giuùp ñôõ laãn nhau nhöng ñoäc laäp vôùi nhau veà maët phaùp lyù. Caùc thaønh vieân cuûa hôïp taùc xaõ coù quyeàn töï do ra khoûi hôïp taùc xaõ vaø töï cung öùng haøng hoùa töø caùc nguoàn ngoaøi hôïp taùc xaõ. - Cöûa haøng baùch hoùa: Laø moät cöûa haøng baùn leû kinh doanh toång hôïp coù quy moâ lôùn thöôøng naèm ôû caùc khu daân cö taäp trung. Cöûa haøng baùch hoùa coù danh muïc haøng hoùa kinh doanh raát ña daïng phong phuù. Trong cöûa haøng baùch hoùa, moãi nhoùm ngaønh haøng ñöôïc toå chöùc baùn rieâng theo töøng quaày haøng, gian haøng vaø aùp duïng phöông thöùc baùn haøng truyeàn thoáng. - Sieâu thò: laø moät loaïi cöûa haøng baùn leû ñaëc bieät. Sieâu thò thöôøng ñöôïc ñaàu tö trang thieát bò hieän ñaïi ñeå baùn haøng theo phöông thöùc töï phuïc vuï. Haøng hoùa baùn ôû sieâu thò raát ña daïng vaø phong phuù, thöôøng laø haøng thöïc phaåm vaø caùc loaïi haøng thoâng duïng phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng. - Cöûa haøng ñaïi lyù: Laø nhöõng cöûa haøng ñöôïc caùc nhaø saûn xuaát hoaëc caùc trung gian phaân phoái lôùn giao cho vieäc tieâu thuï haønh hoùa treân cô sôû hôïp ñoàng ñaïi lyù. Caùc ñaïi lyù hoaït ñoäng ñoäc laäp höôûng thuø lao treân möùc hoa hoàng nhaát ñònh treân doanh soá baùn vaø coù theå kyù hôïp ñoàng baùn haøng nhaân danh ngöôøi saûn xuaát hoaëc ngöôøi baùn. - Cöûa haøng ñaëc quyeàn kinh tieâu: Laø cöûa haøng cuûa moät toå chöùc hoaëc moät caù nhaân ñöôïc höôûng quyeàn ñoäc laäp baùn moät saûn phaåm hay cung caáp moät loaïi dòch vuï Trang 15
döôùi nhaõn hieäu cuûa ngöôøi trao ñaëc quyeàn theo nhöõng ñaëc ñieåm kyõ thuaät cuûa hoï vaø söï hoã trôï veà maët tieáp thò, toå chöùc quaûn lyù, ñaøo taïo nhaân löïc. Ngöôøi höôûng ñaêïc quyeàn kinh tieâu (chuû cöûa haøng) phaûi traû cho ngöôøi trao ñaëc quyeàn moät khoaûn tieàn nhö tieàn mua baûn quyeàn cho vieäc söû duïng thöông hieäu, nhaõn hieäu saûn phaåm moät khoaûn hoa hoàng tính baèng phaàn traêm doanh thu traû trong töøng thôøi kyø. - Cöûa haøng chuyeân bieät (chuyeân doanh): Laø moät loaïi cöûa haøng chuyeân moân hoùa veà haøng hoùa hay dòch vuï phuïc vuï khaùch haøng. Caùc cöûa haøng chuyeân doanh coù theå chuyeân moân hoùa noâng hoaëc saâu tuøy theo tính chaát ña daïng phöùc taïp cuûa haøng hoùa kinh doanh. Coù cöûa haøng chuyeân doanh chæ baùn moät maët haøng nhö: nöõ trang, giaøy deùp, quaàn aùo, ñieän maùy. Coù cöûa haøng laïi chuyeân doanh theo nhoùm haøng nhö: phuï nöõ, nam giôùi, treû em… - Cöûa haøng giaûm giaù: Cöûa haøng naøy chuyeân baùn leû nhieàu maët haøng vôùi giaù thaáp hôn giaù baùn leû do nhaø saûn xuaát ñeà nghò nhaèm muïc tieâu ñaùp öùng nhu caàu tieát kieäm cuûa khaùch haøng vaø taát nhieân haøng hoùa ñöôïc baùn trong caùc cöûa haøng naøy cuõng coù chaát löôïng töông öùng hoaëc haøng hoùa bò loãi saûn xuaát hoaëc caùc maët haøng thanh lyù… - Cöûa haøng ñaïi haï giaù: Cöûa haøng naøy baùn haøng hoùa thoâng thöôøng vôùi möùc giaù thaáp hôn töø 20% ñeán 60% so vôùi giaù baùn leû thoâng thöôøng. Caùc haøng hoùa ñöôïc baùn ñaïi haï giaù thöôøng laø haøng pheá phaåm, thöù phaåm, haøng toàn kho hoaëc haøng ñaõ qua söû duïng. - Cöûa haøng kho: Ñaây laø loaïi cöûa haøng vöøa coù tính chaát cuûa moät kho haøng, vöøa coù tính chaát cuûa moät cöûa haøng. Caùc cöûa haøng kho thöôøng khoâng baøy haøng hoùa, khoâng quaûng caùo vaø taän duïng toái ña dieän tích ñeå chöùa haøng neân thöôøng tieát kieäm ñöôïc chi phí do ñoù coù theå giaûm giaù tôùi 10% so vôùi caùc cöûa haøng baùn leû khaùc. - Chôï: laø moät nôi taäp trung thöôøng xuyeân (haøng ngaøy hay ñònh kyø) nhieàu ngöôøi baùn leû vaø ngöôøi mua ñeå tieán haønh trao ñoåi mua baùn ñuû loaïi haøng hoùa. Chôï khoâng thuoäc sôû höõu cuûa ai, moãi ngöôøi baùn leû ôû chôï chæ möôïn ñòa ñieåm ñeå baùn haøng vaø töï haïch toaùn. Giaù caû ôû chôï raát linh hoaït, ngöôøi mua ngöôøi baùn töï do thöông löôïng vôùi nhau. Chôï laø moät loaïi hình baùn leû truyeàn thoáng ñaõ coù töø xa xöa vaø phoå bieán ôû khaép nôi treân theá giôùi. Taïi Vieät Nam, mua saém haøng hoùa ôû chôï ñaõ trôû thaønh neáp soáng quen thuoäc cuûa moïi ngöôøi töø thaønh thò ñeán noâng thoân. 1.2 TOÅNG QUAN VEÀ SIEÂU THÒ 1.2.1 Giôùi thieäu veà sieâu thò Sieâu thò laø töø ñöôïc dòch ra töø thuaät ngöõ nöôùc ngoaøi: Supermarket (tieáng Anh) hay Supermarcheù (tieáng Phaùp). Hieän nay, treân caùc quoác gia khaùc nhau khaùi nieäm sieâu thò ñöôïc hieåu theo nhieàu caùch khaùc nhau: - ÔÛ Myõ: sieâu thò laø cöûa haøng baùn leû kinh doanh theo phöông thöùc töï phuïc vuï, coù quy moâ töông ñoái lôùn, möùc chi phí thaáp, tyû suaát lôïi nhuaän thaáp vaø khoái löôïng haøng hoùa baùn ra lôùn, nhaèm phuïc vuï nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng veà haøng hoùa thöïc phaåm vaø caùc loaïi haøng tieâu duøng thoâng thöôøng. - ÔÛ Phaùp: sieâu thò laø cöûa haøng baùn leû kinh doanh theo phöông thöùc töï phuïc vuï, coù dieän tích töø 400 ñeán 2.500 m2 vaø chuû yeáu baùn haøng thöïc phaåm. Trang 16
- ÔÛ Vieät Nam theo caùch hieåu khaù phoå bieán thì: Sieâu thò laø loaïi hình cöûa haøng hieän ñaïi; kinh doanh toång hôïp hoaëc chuyeân doanh; coù cô caáu chuûng loaïi haøng hoùa phong phuù, ña daïng, ñaûm baûo chaát löôïng; ñaùp öùng caùc tieâu chuaån veà dieän tích kinh doanh, trang thieát bò kyõ thuaät vaø trình ñoä quaûn lyù toå chöùc kinh doanh; coù caùc phöông thöùc phuïc vuï vaên minh, thuaän tieän nhaèm thoûa maõn nhu caàu mua saém haøng hoùa cuûa khaùch haøng. Tuy caùc khaùi nieäm treân coù khaùc nhau nhöng khoâng maâu thuaãn vôùi nhau. Caùc khaùi nieäm treân ñeàu thoáng nhaát ôû choã sieâu thò laø moät loaïi hình baùn leû vaên minh, tieán boä, hieän ñaïi, ngöôøi mua haøng töï phuïc vuï chính mình töø ñoù taïo khaû naêng thoûa maõn toát nhu caàu mua saém caùc haøng hoùa tieâu duøng thoâng thöôøng cuûa moïi taàng lôùp daân cö trong xaõ hoäi. ÔÛ Vieät Nam töø khi thöïc hieän chính saùch caûi caùch kinh teá, neàn kinh teá nöôùc ta ñaõ coù nhöõng tieán boä ñaùng keå. Song song vôùi söï phaùt trieån kinh teá, möùc soáng cuûa ngöôøi daân ñöôïc naâng cao roõ reät, trong boái caûnh ñoù, sieâu thò ra ñôøi vaø phaùt trieån laø taát yeáu. Sieâu thò ñaàu tieân ra ñôøi ôû Vieät Nam laø sieâu thò coù thöông hieäu MINIMART cuûa Vuõng Taøu – Sinhanco, khai tröông thaùng 10 naêm 1993 taïi trung taâm quaän 1 Tp.HCM. Trong nhöõng naêm sau (tính töø naêm 1994) caùc sieâu thò vôùi ñuû loaïi quy moâ töø vaøi ngaøn ñeán vaøi chuïc ngaøn m2 dieän tích, thuoäc moïi hình thöùc sôû höõu khaùc nhau ñaõ laàn löôït xuaát hieän. Ñi tieân phong trong phong vieäc phaùt trieån loaïi hình kinh doanh sieâu thò ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh coù Coâng ty An Phong, Coâng ty Ñoâng Höng, Saigon – Coop, Coâng ty ñaàu tö Mieàn Ñoâng. Caùc ñôn vò treân ñaõ noåi danh trong lónh vöïc kinh doanh sieâu thò vôùi caùc thöông hieäu: Maximark (Coâng ty An Phong), Citymark (Coâng ty Ñoâng Höng), Coopmart (Saigon-Coop), sieâu thò Mieàn Ñoâng (Coâng ty ñaàu tö Mieàn Ñoâng) … ÔÛ Haø Noäi, sieâu thò ñaàu tieân ñöôïc môû cöûa vaøo naêm 1995 vôùi thöông hieäu Maximark (cuûa Coâng ty An Phong – Tp.HCM). Töø naêm 1996 ñeán nay, ôû Haø Noäi caùc sieâu thò ñöôïc môû ra ngaøy caøng nhieàu vôùi ñuû loaïi quy moâ, thöông hieäu khaùc nhau. Theo con soá thoáng keâ cuûa Sôû Thöông maïi Haø Noäi, ñeán nay treân ñòa baøn Haø Noäi coù hôn 40 sieâu thò. Caùc sieâu thò coù tieáng ôû Haø Noäi laø: sieâu thò Sao, sieâu thò FIVIMART, CITIMART, sieâu thò Caùt Linh, sieâu thò Thieân Nieân Kyû. Ngöôøi daân ôû hai thaønh phoá lôùn laø thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø Haø Noäi cuõng ñaõ quen daàn vôùi vieäc ñi mua saém ôû sieâu thò vaø doanh thu baùn haøng ôû cuûa caùc sieâu thò taïi hai thaønh phoá naøy cuõng ñaõ ñaït ôû möùc khaû quan trong toång haøng hoùa baùn leû. Treân phaïm vi caû nöôùc, ngöôøi daân ôû caùc tænh, thaønh phoá lôùn nhö Haûi Phoøng, Vinh, Ñaø Naüng, Hueá, Nha Trang, Vuõng Taøu cuõng ñaõ bieát ñeán loaïi hình kinh doanh sieâu thò vaø trong töông lai, chuùng ta tin raèng maïng löôùi sieâu thò seõ ñöôïc phaùt trieån ôû khaép moïi nôi. Tuy môùi xuaát hieän ôû nöôùc ta töø naêm 1993, nhöng toác ñoä phaùt trieån cuûa sieâu thò ôû Vieät Nam laø töông ñoái nhanh vaø coù theå noùi sieâu thò ôû Vieät Nam môùi ôû böôùc ñaàu cuûa thôøi kyø phaùt trieån, tieàm naêm phaùt trieån sieâu thò coøn raát lôùn. Vì vaäy, vieäc ñaåy maïnh phaùt trieån hoaït ñoäng sieâu thò trôû neân laø vaán ñeà raát caàn thieát. Trang 17
1.2.2 Loaïi hình baùn leû sieâu thò 1.2.2.1 Ñaëc tröng cuûa sieâu thò Moät cöûa haøng baùn leû ñöôïc goïi laø sieâu thò khi coù moät soá ñaëc tröng sau: - Phöông thöùc baùn haøng: phöông thöùc baùn haøng ñöôïc trieån khai aùp duïng phoå bieán laø phöông thöùc töï phuïc vuï. Ñaây laø phöông thöùc baùn haøng maø khaùch haøng coù quyeàn töï do ñi laïi trong cöûa haøng, töï do tieáp xuùc xem xeùt choïn löïa haøng hoùa sau ñoù khaùch haøng töï mang haøng ñaõ choïn ñeán quaày thaâu ngaân ñaët ngay loái ra ñeå thanh toaùn tieàn mua haøng. Trong quaù trình töø khi vaøo cöûa haøng ñeán khi ra khoûi cöûa haøng, khaùch haøng töï phuïc vuï mình hoaøn toaøn khoâng coù söï can thieäp cuûa ngöôøi baùn (tröø khaâu tính tieàn). - Haøng hoùa baùn taïi sieâu thò: sieâu thò thöôøng coù danh muïc haøng baøy baùn raát ña daïng phong phuù (töø vaøi ngaøn ñeán vaøi chuïc ngaøn maët haøng khaùc nhau) bao goàm caû haøng thöïc phaåm vaø phi thöïc phaåm. - Haøng hoùa ôû caùc sieâu thò thöôøng laø caùc ñôn vò saûn phaåm leû, hoaøn chænh phuïc vuï tröïc tieáp cho tieâu duøng caù nhaân. Haøng ñöôïc baøy treân caùc giaù keä theo töøng loaïi, ñöôïc nieâm yeát giaù coâng khai roõ raøng ñeå khaùch deã daøng quan saùt, choïn löïa vaø toaøn quyeàn quyeát ñònh mua hay khoâng mua. - Cô sôû vaät chaát - kyõ thuaät phuïc vuï baùn haøng: sieâu thò thöôøng ñöôïc ñaàu tö trang bò cô sôû vaät chaát kyõ thuaät töông ñoái hieän ñaïi ñeå ñaûm baûo söï tieän nghi, thoaûi maùi cho khaùch haøng. - Quy moâ: sieâu thò phaûi coù quy moâ töông ñoái lôùn, bôûi vì sieâu thò laáy quan ñieåm khaùch haøng töï phuïc vuï vaø chi phí thaáp, lôïi nhuaän thaáp laøm cô sôû cho hoaït ñoäng kinh doanh, do ñoù ñeå ñaûm baûo tính kinh teá trong hoaït ñoäng theo quy moâ ñoøi hoûi sieâu thò phaûi coù quy moâ hôïp lyù môùi coù theå tieâu thuï ñöôïc khoái löôïng haøng hoùa lôùn ñuû ñeå buø ñaép chi phí kinh doanh vaø coù möùc lôïi nhuaän hôïp lyù. 1.2.2.2 Phaân loaïi sieâu thò Coù nhieàu caùch phaân loaïi sieâu thò döïa treân caùc tieâu thöùc khaùc nhau. ÔÛ ñaây chuùng toâi xin giôùi thieäu hai caùch phaân loaïi phoå bieán laø phaân loaïi theo quy moâ vaø phaân loaïi theo chieán löôïc, chính saùch kinh doanh. a. Phaân loaïi sieâu thò theo quy moâ Thoâng duïng treân theá giôùi hieän nay, döïa vaøo quy moâ ngöôøi ta phaân chia sieâu thò thaønh 03 loaïi sieâu thò: sieâu thò nhoû, sieâu thò vaø ñaïi sieâu thò. - Sieâu thò nhoû: Theo caùch phaân loaïi cuûa Phaùp nhöõng sieâu thò coù dieän tích döôùi 400 m2 ñöôïc goïi laø sieâu thò nhoû. Do quy moâ nhoû neân caùc sieâu thò nhoû thöôøng laø nhöõng sieâu thò chuyeân baùn moät loaïi haøng hoùa nhö: ñoà chôi treû em, duïng cuï theå thao, quaàn aùo, giaøy deùp… - Sieâu thò: Veà dieän tích caùc sieâu thò ôû Phaùp thöôøng coù dieän tích töø 400 m2 ñeán 2.500 m2, trong khi ñoù caùc sieâu thò ôû Myõ thöôøng coù dieän tích trung bình laø 1.250 m2. Haøng hoùa tröng baøy trong caùc sieâu thò thöôøng laø caùc loaïi haøng hoùa phuïc vuï caùc Trang 18
nhu caàu tieâu duøng haøng ngaøy. Danh muïc haøng hoùa kinh doanh cuûa caùc sieâu thò thöôøng töø vaøi ngaøn ñeán treân vaøi chuïc ngaøn saûn phaåm khaùc nhau. Vì phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng thoâng thöôøng neân sieâu thò thöôøng ñöôïc ñaët ôû caùc khu daân cö, giao thoâng thuaän tieän. - Ñaïi sieâu thò: laø ñôn vò thöông maïi baùn leû coù quy moâ lôùn vôùi dieän tích vaøi chuïc ngaøn m2. Ñaïi sieâu thò thöôøng thuoäc sôû höõu cuûa moät taäp ñoaøn thöông maïi, ñöôïc toå chöùc nhö moät khu toå hôïp baùn leû ñuû moïi haøng hoùa, dòch vuï. Danh muïc haøng hoùa baøy baùn taïi caùc sieâu thò coù theå leân 50.000 saûn phaåm. Ñaïi sieâu thò caàn dieän tích maët baèng lôùn neân ñòa ñieåm ñaët ñaïi sieâu thò thöôøng ñöôïc choïn ôû khu ngoaïi vi caùc thaønh phoá lôùn, nôi giaù thueâ reû hôn ôû noäi thaønh. b. Phaân loaïi sieâu thò theo chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh Theo chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, ngöôøi ta thöôøng phaân loaïi sieâu thò thaønh caùc daïng nhö sau: - Sieâu thò chuyeân doanh: Laø sieâu thò chæ chuyeân baùn moät loaïi haøng hoùa nhaát ñònh. Taäp hôïp haøng hoùa ôû sieâu thò chuyeân doanh heïp nhöng saâu, coù khaû naêng thoûa maõn nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng. Ví duï nhö: sieâu thò saùch, sieâu thò ñieän maùy, sieâu thò ñoà chôi… - Sieâu thò tieän duïng: Loaïi sieâu thò naøy chuù troïng söï tieän duïng trong khi mua saém cuûa khaùch haøng. Sieâu thò tieän duïng thöôøng baùn nhöõng haøng hoùa phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng thoâng thöôøng, reû tieàn, coù yeâu caàu choïn löïa khoâng cao, deã baùn. Caùc sieâu thò naøy thöôøng ñöôïc boá trí ôû raát gaàn ngöôøi tieâu thuï vaø chæ caàn dieän tích nhoû. - Sieâu thò haï giaù: Vôùi loaïi sieâu thò naøy, chính saùch chieán löôïc kinh doanh chuû yeáu laáy chính saùch giaù caû haáp daãn laøm tieâu chí haøng ñaàu ñeå thu huùt khaùch haøng gioáng nhö cöûa haøng giaûm giaù, haï giaù. - Sieâu thò chaát löôïng: Laáy chaát löôïng cao laø yeáu toá chính ñeå thu huùt khaùch haøng. Sieâu thò chaát löôïng thöôøng choïn khaùch haøng muïc tieâu laø nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp cao. ÔÛ Vieät Nam hieän nay, theo quyeát ñònh soá 1371/2004/QÑ-BTM ngaøy 24/09/2004 cuûa Boä tröôûng Boä Thöông maïi, sieâu thò taïi Vieät Nam ñöôïc chia thaønh 03 loaïi nhö sau: Sieâu thò loaïi 1 - Coù dieän tích kinh doanh töø 5.000 m2 trôû leân - Danh muïc haøng hoùa kinh doanh töø 20.000 teân haøng trôû leân - Coâng trình kieán truùc ñöôïc xaây döïng vöõng chaéc, coù tính thaåm myõ cao, coù thieát keá vaø trang thieát bò kyõ thuaät tieân tieán, hieän ñaïi, ñaûm baûo caùc yeâu caàu phoøng chaùy chöõa chaùy, veä sinh moâi tröôøng, an toaøn vaø thuaän tieän cho moïi ñoái töôïng khaùch haøng; coù boá trí nôi troâng giöõ xe vaø khu veä sinh cho khaùch haøng phuø hôïp vôùi quy moâ kinh doanh cuûa sieâu thò. - Coù heä thoáng kho vaø caùc thieát bò baûo quaûn, sô cheá, ñoùng goùi, baùn haøng, thanh toaùn vaø quaûn lyù kinh doanh tieân tieán, hieän ñaïi. Trang 19