Đề tài: Lý luận địa tô của mac và vận dụng vào chính sách đất đai ở việt nam hiện nay

Chia sẻ: Dau Con | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

124
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các loại đất dao động trong một khoảng rộng về thành phần và cấu trúc theo từng khu vực. Các loại đất được hình thành thông quá quá trình phong hóa của các loại đá và sự phân hủy của các chất hữu cơ. Phong hóa là tác động của gió, mưa, băng, ánh nắng và các tiến trình sinh học trên các loại đá theo thời gian, các tác động này làm đá vỡ vụn ra thành các hạt nhỏ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Lý luận địa tô của mac và vận dụng vào chính sách đất đai ở việt nam hiện nay

Đề tài: Lý luận địa tô của mac và vận dụng vào chính sách đất đai ở việt nam hiện nay
Môc lôc A. PhÇn Më ®Çu ................................................................................................... 2 B.Ch¬ng 1:LÝ luËn vÒ ®Þa t« cña C. M¸c .............. 3 1.1.So s¸nh ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa víi ®Þa t« phong kiÕn: ............................................ 3 1.1.1: Sù gièng nhau .................................................................................................. 3 1.1.2:Sù kh¸c nhau: ................................................................................................... 3 a.VÒ mÆt lîng ........................................................................................................ 3 b.VÒ mÆt chÊt ......................................................................................................... 4 1.2.C¸c h×nh thøc ®Þa t« T B¶n ..................................................................................... 4 1.2.1.§Þa t« chªnh lÖch .............................................................................................. 4 a.§Þa t« chªnh lÖch 1 ............................................................................................ 6 b.§Þa t« chªnh lÖch 2 ............................................................................................ 7 1.2.2.§Þa t« tuyÖt ®èi ................................................................................................ 8 1.2.3.C¸c lo¹i h×nh thøc ®Þa t« kh¸c ........................................................................ 10 a.§Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n ....................................................................................... 10 b.§Þa t« vÒ hÇm má ............................................................................................. 10 c.§Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng ..................................................................................... 10 d. §Þa t« ®éc quyÒn ............................................................................................ 10 VËn dông lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña M¸c trong luËt ®Êt ®ai C.Ch¬ng 2: thuÕ n«ng nghiÖp vµ viÖc thuª ®Êt ë ViÖt Nam 2.1.VËn dông trong luËt ®Êt ®ai ................................................................................. 12 2.2 C¸c ®IÒu kho¶n vÒ luËt ®Êt ®ai ............................................................................. 13 2.3.VËn dông trong thuÕ nhµ níc .............................................................................. 19 2.4.VËn dông trong viÖc cho thuª ®Êt ........................................................................ 27 2.4.1.VÒ gi¸ thuª ®Êt ë ®« thÞ ................................................................................... 28 a.HÖ sè vÞ trÝ ....................................................................................................... 29 b.HÖ sè kÕt cÊu h¹ tÇng ...................................................................................... 29 c.HÖ sè ngµnh nghÒ ........................................................................................... 30 D. KÕt luËn .......................................................................................................... 34 E.TµI liÖu tham kh¶o: ................................................................................... 35 PhÇn më ®Çu 1.Lý do chän ®Ò tµi: §Êt níc ta ®· tr¶i qua hµng ngh×n n¨m d ùng níc vµ gi÷ níc tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ,nhiÒu thêi k× ,mçi thêi k× tån t¹i n h÷ng h×nh thøc t h ÷u kh¸c nhau .Vµ cho ®Õn ngµy nay, khi ®Êt níc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn ®Ó trë thµnh con rång cña ch©u ¸, th× n h÷ng quan hÖ s¶n xuÊt ®· dÇn ®îc hoµn thiÖn. Nhng ®Ó cã n h÷ng quan hÖ s¶n xuÊt vµ nÒn kinh tÕ nh ngµy nay lµ do §¶ng vµ Nhµ n íc ta ®· kÕ thõa , ph¸t h uy n h÷ng g× ®· cã mµ chÝnh t tëng cña M¸c ®· lµm kim chØ nam dÉn ® êng cho n h÷ng bíc ph¸t triÓn . Lµ n h÷ng sinh viªn kinh tÕ , n h÷ng ngêi sÏ gãp phÇn x©y d ùng
kinh tÕ trong t¬ng lai,chóng ta thêng quan t©m ®Õn n h÷ng vÊn ®Ò cña kinh tÕ ph¸t triÓn nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp,nh kinh tÕ thÞ trêng ... mµ mÊy ai quan t©m ®Õn vÊn ®Ò thuÕ ®Êt. Míi chØ nghe vÒ ®Êt th× ta tëng chõng nh ®©y lµ vÊn ®Ò cña n «ng nghiÖp nhng thùc tÕ hoµn toµn kh¸c ®©y lµ mét trong n h÷ng vÊn ®Ò quan träng trong dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ sau nµy,thuª ®Êt ë ®©u ®Ó kinh doanh, tiÒn thuª ®Êt nh thÕ nµo, hay khi kinh doanh n «ng nghiÖp th× tiÒn thuª ®Êt lµ bao nhiªu , nghÜa vô nh thÕ nµo ? chóng ta ph¶i t×m hiÓu. §Ó hiÓu râ vÊn ®Ò nµy chóng ta ph¶i ph©n tÝch n h÷ng lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña MAC , tõ ®ã t×m hiÓu xem Nhµ níc ta ®· vËn d ông ra sao vµ ®Ò ra n h÷ng qui ®Þnh , h¹n møc g× ? ChÝnh v× vËy mµ em chän ®Ò tµi :"Lý luËn vÒ ®Þa t« cña C¸cMac vµ sù vËn d ông vµo chÝnh s¸ch ®Êt ®ai ë ViÖt Nam hiÖn nay" 2. Ph¬ng p h¸p nghiªn cøu : Sö d ông ph¬ng ph¸p d uy vËt biÖn chøng , kÕt hîp ph©n tÝch , tæng hîp , so s¸nh ®Ó lµm râ nh÷ng néi d ung nghiªn cøu cña ®Ò tµi . §Ò tµi sö d ông cã chän läc thµnh qu¶ nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c vÒ chÝnh s¸ch ruéng ®Êt hiÖn nay. Ch¬ng 1 LÝ luËn vÒ ®Þa t« cña C.MARX N«ng nghiÖp còng lµ mét lÜnh vùc s¶n xuÊt cña x· héi .Nhµ t b¶n n «ng nghiÖp tiÕn hµnh kinh doanh n «ng nghiÖp còng chiÕm ®o¹t mét sè gi¸ trÞ thÆng d do c«ng nh©n n «ng nghiÖp mµ hä thuª mín t¹o ra.TÊt nhiªn hä k h«ng thÓ chiÕm ®o¹t toµn bé gi¸ trÞ thÆng d ®ã mµ ph¶i c¾t mét phÇn ®Ó nép t« cho ®Þa chñ .Lµ nhµ t b¶n kinh doanh tríc hÕt hä ph¶i ®¶m b¶o thu ®îc lîi nhuËn b×nh qu©n cho t b¶n cña hä bá ra.Vµ do ®ã ®Ó nép t« cho ®Þa chñ, hä cßn ph¶i b¶o ®¶m thu ®îc mét sè gi¸ trÞ thÆng d vît ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ®ã, mét lîi nhuËn siªu ng¹ch,kho¶n lîi nhuËn siªu ng¹ch nµy ph¶i ®îc b¶o ®¶m thêng xuyªn vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh .Vµ bé phËn siªu ng¹ch nµy lµ do c«ng nh©n n «ng ngiÖp t¹o ra,nép cho ®Þa chñ víi t c¸ch lµ kÎ së h÷u ruéng ®Êt .Cã khi ®Þa chñ k h«ng cho thuª ruéng ®Êt mµ tù m×nh thuª c«ng nh©n ®Ó khai th¸c ruéng ®Êt cña m×nh.Trong trêng hîp nµy ®Þa chñ hëng c¶ ®Þa t« lÉn lîi nhuËn. §Ó lµm râ ®îc b¶n chÊt cña ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa h ¬n ,M¸c ®· so s¸nh gi÷a ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa víi ®Þa t« phong kiÕn . 1.1.So s¸nh ®Þa T« t b¶n chñ nghÜa víi ®Þa t« phong kiÕn 1.1.1.Sù gièng nhau: Tríc hÕt lµ quyÒn së h ÷u ruéng ®Êt ®îc thùc hiÖn vÒ mÆt kinh tÕ ® ång thêi c¶ hai lo¹i ®Þa t« nµy ®Òu lµ kÕt qu¶ cña sù bãc lét ®èi víi n h÷ng ngêi lao ® éng . 1.1.2.Sù kh¸c nhau: Hai lo¹i ®Þa t« nµy còng kh¸c nhau vÒ mÆt lîng vµ chÊt . 2
a.VÒ mÆt lîng : §Þa t« phong kiÕn gåm toµn bé s¶n phÈm thÆng d do n «ng d©n t¹o ra,cã khi cßn lan sang c¶ s¶n phÈm cÇn thiÕt. Cßn ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa chØ lµ mét phÇn gi¸ trÞ thÆng d ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n cña nhµ t b¶n kinh doanh ruéng ®Êt . b. VÒ mÆt chÊt: - §Þa t« phong kiÕn ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a hai giai cÊp : +§Þa chñ + N «ng d©n Trong ®ã giai cÊp ®Þa chñ trùc tiÕp bãc lét n «ng d©n. - Cßn ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a 3 giai cÊp +Giai cÊp ®Þa chñ +Giai cÊp t b¶n kinh doanh ruéng ®Êt + C«ng nh©n n «ng nghiÖp lµm thuª Trong ®ã ®Þa chñ gi¸n tiÕp bãc lét c«ng nh©n th«ng qua t b¶n ho¹t ®éng. Nhng cuèi cïng Mac còng kÕt luËn r»ng :”Dï h×nh th¸i ®Æc thï cña ®Þa t« nh thÕ nµo th× tÊt c¶ n h÷ng lo¹i h×nh cña nã ®Òu cã mét ®iÓm chung lµ sù chiÕm h ÷u ®Þa t« lµ h×nh th¸i kinh tÕ d íi ®ã quyÒn së h ÷u ruéng ®Êt ®îc thùc hiÖn” Víi kÕt luËn nµy Mac ®· kh¼ng ®Þnh ®Þa t« chÝnh lµ ph¬ng tiÖn, lµ c«ng cô ®Ó b än ®Þa chñ bãc lét n «ng d©n, ai cã ruéng , ai cã ®Êt th× ®îc quyÒn thu ®Þa t« tøc lµ cã quyÒn bãc lét søc lao ®éng cña ngêi lµm thuª. NÕu nh×n vµo bÒ ngoµi ,ta k h«ng thÓ thÊy ®îc sù bãc lét cña ®Þa chñ ®èi víi n «ng d©n ,thùc chÊt lµ gióp chóng gi¸n tiÕp bãc lét th«ng qua n h÷ng nhµ t b¶n kinh doanh ruéng ®Êt, thuª ®Êt cña ®Þa chñ ®Ó cho n «ng d©n lµm. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ t¹i sao nhµ t b¶n l¹i cã thÓ thu ® îc phÇn gi¸ trÞ thÆng d d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ®Ó tr¶ cho chñ ruéng ®Êt .ViÖc nghiªn cøu ®Þa t« chªnh lÖch vµ ®Þa t« tuyÖt ®èi sÏ gi¶i thÝch ®iÒu ®ã. 1.2.C¸c h×nh thøc ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa . 1.2.1.§Þa t« chªnh lÖch. Trong n «ng nghiÖp còng nh trong c«ng nghiÖp còng ®Òu ph¶i cã lîi nhuËn siªu ng¹ch .Nh ng trong c«ng nghiÖp lîi nhuËn siªu ng¹ch chØ lµ mét hiÖn tîng t¹m thêi ®èi víi nhµ t b¶n nµo cã ®îc ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tèt h¬n. Cßn trong n «ng nghiÖp th× Ýt nhiÒu cã kh¸c ,lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh vµ tån t¹i mét c¸ch t¬ng ®èi l©u dµi. V× mét mÆt k h«ng thÓ tù t¹o thªm ruéng ®Êt tèt h ¬n ,gÇn n¬i tiªu thô nhng cã thÓ x©y d ùng ®îc thªm nhiÒu nhµ m¸y tèi t©n h ¬n trong c«ng nghiÖp , mÆt kh¸c diÖn tÝch ruéng ®Êt cã h¹n vµ toµn bé ®Êt ®ai trång trät ®îc ®· bÞ t nh©n 3
chiÕm ®o¹t hÕt, vµ còng cã nghÜa lµ ®· cã ®éc quyÒn kinh doanh n h÷ng thöa ruéng mµu mì,cã vÞ trÝ thuËn lîi th× thu ®îc lîi nhuËn siªu ng¹ch mét c¸ch l©u dµi. Nhng cã ph¶i chØ cã ruéng ®Êt tèt hay Ýt nhÊt lµ ruéng ®Êt trªn møc trung b×nh míi thu ®îc lîi nhuËn siªu ng¹ch kh«ng? VÒ mÆt nµy n «ng nghiÖp còng kh¸c c«ng nghiÖp . Trong c«ng nghiÖp gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ s¶n xuÊt h ¸ng ho¸ lµ do n h÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trung b×nh quyÕt ®Þnh . Cßn trong n «ng nhiÖp ,gi¸ c¶ hay gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña n «ng phÈm l¹i do n h÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt xÊu nhÊt quyÕt ®Þnh .§ã lµ v× nÕu chØ canh t¸c n h÷ng ruéng ®Êt tèt vµ trung b×nh,th× k h«ng ®ñ n «ng phÈm ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña x· héi nªn ph¶i canh t¸c c¶ n h÷ng ruéng ®Êt xÊu,vµ do ®ã còng ph¶i b¶o ®¶m cho nh÷ng nhµ t b¶n ®Êu t trªn n h÷ng ruéng ®Êt nµy cã ®îc lîi nhuËn b×nh qu©n . Nh vËy gi¸ c¶ s¶n xuÊt cña n «ng phÈm trªn n h÷ng ruéng ®Êt cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt xÊu lµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung cña x· héi nªn nhµ t b¶n kinh doanh trªn n h÷ng ruéng ®Êt trung m×nh còng thu ®îc lîi nhuËn siªu ng¹ch ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n .Thc chÊt th× ®Þa t« chªnh lÖch còng chÝnh lµ lîi nhuËn siªu ng¹ch , hay gi¸ trÞ thÆng d siªu ng¹ch . VËy ®Þa t« chªnh lÖch lµ phÇn lîi nhuËn d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ,thu ®îc trªn n h÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thuËn lîi h ¬n . Nã lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ c¶ chung cña n «ng phÈm ®îc quyÕt ®Þnh bái ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trªn ruéng ®Êt xÊu nhÊt vµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt c¸ biÖt trªn ruéng ®Êt trung b×nh vµ tèt. Nã sinh ra lµ do cã ®éc quyÒn kinh doanh ruéng ®Êt nhng bªn c¹nh ®ã l¹i cã ®éc quyÒn chiÕm h ÷u ruéng ®Êt ,nªn cuèi cïng nã vÉn lät vµo tay chñ ruéng ®Êt. Còng cÇn chó ý r»ng k h«ng ph¶i ®Þa t« chªnh lÖch lµ s¶n phÈm do ®é mµu mì ruéng ®Êt sinh ra .§Þa t« chªnh lÖch còng nh toµn bé gi¸ trÞ thÆng d trong n «ng nghiÖp lµ do lao ® éng thÆng d do c«ng nh©n n «ng nghiÖp t¹o ra. Mµu mì ruéng ®Êt chØ lµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn hay c¬ së tù nhiªn lµm cho lao ® éng cña n «ng d©n cã n¨ng suÊt cao h ¬n , vµ lµ ®iÒu kiÖn k h«ng thÓ thiÕu ® îc ®Ó cho lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh ,còng nh ®Þa t« nãi chung, k h«ng ph¶i lµ do ruéng ®Êt mµ ra , nã lµ do lao ® éng ®· bá vµo ruéng ®Êt vµ do gi¸ c¶ cña s¶n phÈm lao ® éng cña n «ng phÈm ,chø k h«ng ph¶i do b¶n th©n ruéng ®Êt. Mac nãi:” Lùc lîng tù nhiªn Êy k h«ng ph¶i lµ n guån gèc sinh ra lîi nhuËn siªu ng¹ch , mµ chØ lµ c¬ së tù nhiªn khiÕn cã thÓ ®Æc biÖt n©ng cao n¨ng suÊt lao ® éng lªn”. Së dÜ Mac nãi nh vËy lµ v× nÕu k h«ng cã bµn tay con ngêi , kh«ng cã søc lao ® éng th× víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn tèt còng k h«ng thÓ t¹o ra ®îc nhiÒu lîi nhuËn nhng víi søc lao ® éng cã h¹n cña con ngêi ,nÕu ®iÒu kiÖn tù nhiªn tèt sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt n©ng cao lîi nhuËn siªu ng¹ch. ChÝnh lao ® éng víi n¨ng suÊt cao ®· lµm cho n «ng phÈm thu ®îc trªn mét diÖn tÝch canh t¸c t¨ng lªn ,vµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung cña mét ® ¬n vÞ n «ng phÈm h¹ x uèng so víi gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung cña n «ng phÈm,do ®ã mµ cã lîi nhuËn siªu ng¹ch .Sù h×nh thµnh cña lîi nhuËn siªu ng¹ch mµ tõ ®ã cña ®Þa t« chªnh lÖch , ®îc minh ho¹ b»ng vÝ dô sau ®©y: §Þa t« chªnh lÖch cã hai lo¹i ®Þa t«: +§Þa t« chªnh lÖch I + §Þa t« chªnh lÖch II. a,§Þa t« chªnh lÖch I: §Þa t« chªnh lÖch I lµ ®Þa t« thu ®îc trªn c¬ së ruéng ®Êt mµu mì . Ngoµi ra, ruéng ®Êt cã vÞ 4
trÝ thuËn lîi nh ë gÇn n¬i tiªu thô hay ®êng giao th«ng thuËn tiÖn còng ®em l¹i ®Þa t« chªnh lÖch I , bëi v× ë gÇn n¬i tiªu thô nh thµnh phè ,khu c«ng nghiÖp hay ®êng giao th«ng vËn t¶i thuËn tiÖn,sÏ tiÕt kiÖm ®îc mét phÇn lín chi phÝ lu th«ng khi b¸n cïng mét gi¸;nh÷ng ngêi ph¶i chi phÝ vËn t¶i Ýt h ¬n ®¬ng nhiªn ®îc hëng mét kho¶n lîi nhuËn siªu ng¹ch so víi n h÷ng ngêi ph¶i chi phÝ vËn t¶i nhiÒu h¬n,do ®ã mµ cã ®Þa t« chªnh lÖch. VÝ dô: 5
Gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung Cña 1 Cña t¹ TSL (usd) GÇn thÞ 100 5 40 0 140 28 31 155 15 trêng Xa thÞ tr 100 5 40 15 155 31 31 155 0 êng b, §Þa t« chªnh lÖch II: Lµ do th©m canh mµ cã . Muèn vËy ph¶i ®Çu t thªm t liÖu s¶n xuÊt vµ lao ® éng trªn cïng mét kho¶ng ruéng ®Êt ,ph¶i c¶i tiÕn kÜ thuËt , n©ng cao chÊt lîng canh t¸c ®Ó t¨ng n¨ng suÊt ruéng ®Êt vµ n¨ng suÊt lao ® éng lªn. VÝ dô: Gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung Cña 1 Cña TSL t¹(usd) (usd) LÇn thø 1 100 4 25 25 100 0 LÇn thø 2 100 5 20 25 125 25 Chõng nµo thêi h¹n thuª ®Êt vÉn cßn th× nhµ t b¶n bá tói sè lîi nhuËn siªu ng¹ch trªn.Nhng khi hÕt h¹n hîp ® ång th× chñ ruéng ®Êt sÏ t×m c¸ch n©ng møc ®Þa t« lªn ®Ó giµnh lÊy lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã, biÕn nã thµnh ®Þa t« chªnh lÖch . V× lÏ ®ã ,chñ ruéng ®Êt chØ m uèn cho thuª ruéng ®Êt ng¾n h¹n cßn nhµ t b¶n l¹i m uèn thuª dµi h¹n. Còng v× lÏ ®ã nhµ t b¶n kinh doanh trong n «ng nghiÖp k h«ng m uèn bá ra sè vèn lín h ¬n ®Ó c¶i tiÕn kÜ thuËt ,c¶i t¹o ®Êt ®ai ,v× lµm nh vËy ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian míi thu håi ®îc vèn vÒ . Vµ rèt cuéc chñ ®Êt sÏ lµ kÎ hëng hÕt lîi Ých cña n h÷ng c¶i tiÕn ®ã . Vµ nhµ t b¶n thuª ruéng ®Êt v× vËy chØ nghÜ lµm sao tËn d ông hÕt mµu mì cña ®Êt ®ai trong thêi gian thuª ruéng ®Êt. Môc ®Ých th©m canh cña hä lµ nh»m thu ®îc thËt nhiÒu lîi nhuËn trong thêi gian kÝ kÕt hîp ®ång,nªn hä ra søc b ßn rót hÕt mµu mì ®Êt ®ai . Mac nãi :”Mçi bíc tiÕn cña c«ng nghiÖp t b¶n chñ nghÜa lµ mét bíc tiÕn k h«ng n h÷ng trong nghÖ thuËt bãc lét ngêi lao ® éng ,mµ cßn lµ bíc tiÕn trong nghÖ thuËt lµm cho ®Êt ®ai ngµy cµng kiÖt quÖ; mçi bíc tiÕn trong nghÖ thuËt lµm t¨ng mµu mì 6
cho ®Êt ®ai trong mét thêi gian lµ mét bíc tiÕn trong viÖc tµn ph¸ n h÷ng n guån mµu mì l©u dµi cña ®Êt ®ai.” Mét vÝ dô ®iÓn h×nh lµ ë Mü tríc ®©y ,chÕ ®é canh t¸c bÊt hîp lÝ ®· lµm cho 16 triÖu ha ruéng ®Êt vèn mµu mì ®· trë thµnh b¹c mµu hoµn toµn. 1.2.2. §Þa t« tuyÖt ®èi. Ngoµi ®Þa t« chªnh lªch ®Þa chñ cßn thu ®îc ®Þa t« tuyÖt ®èi trong khi cho thuª ruéng ®Êt. PhÇn trªn, khi nghiªn cøu ®Þa t« chªnh lÖch chóng ta ®· gi¶ ®Þnh lµ ngêi thuª ®Êt xÊu chØ thu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt céng víi lîi nhuËn b×nh qu©n , vµ k h«ng tÝnh ®Õn viÖc ph¶i nép ®Þa t«.Thùc ra k h«ng ph¶i nh vËy, ngêi thuª ruéng ®Êt dï lµ ®Êt tèt hay xÊu ®Òu ph¶i nép ®Þa t« cho chñ ®Êt. §Þa t« mµ c¸c nhµ t b¶n thuª ruéng ®Êt nhÊt thiÕt ph¶i nép _”tuyÖt ®èi” ph¶i nép dï ruéng ®Êt tèt ,xÊu nh thÕ nµo , lµ ®Þa t« tuyÖt ®èi .VËy c¸c nhµ t b¶n kinh doanh trªn ruéng ®Êt lÊy ®©u mµ nép? Díi chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa , n «ng nghiÖp l¹c hËu h ¬n c«ng nghiÖp , c¶ vÒ kinh tÕ lÉn kÜ thuËt . CÊu t¹o h ÷u c¬ cña t b¶n trong n «ng nghiÖp v× vËy thÊp h ¬n trong c«ng nghiÖp . Cho nªn nÕu tØ suÊt gi¸ trÞ thÆng d tøc lµ tr×nh ®é bãc lét ngang nhau tõ mét t b¶n ngang nhau sÏ sinh ra trong c«ng nghiÖp nhiÒu gi¸ trÞ thÆng d h ¬n trong n «ng nghiÖp . VÝ dô : cã hai t b¶n n «ng nghiÖp vµ t b¶n c«ng nghiÖp ngang nhau,®Òu lµ 1 00 ch¼ng h¹n; cÊu t¹o h ÷u c¬ trong t b¶n c«ng nghiÖp lµ 80c + 20v (4/1) cña t b¶n n «ng nghiÖp lµ 60c + 40v (3/2) nÕu tØ suÊt gi¸ trÞ thÆng d ®Òu lµ 100% th× s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ thÆng d s¶n xuÊt ra sÏ lµ. Trong c«ng nghiÖp : 80c + 20v + 20m = 1 20 Trong n «ng nghiÖp : 60c + 40v + 40m = 1 40 Gi¸ trÞ thÆng d d«i ra trong n «ng nghiÖp so víi c«ng nghiÖp lµ 20m. NÕu lµ trong c«ng nghiÖp th× sè gi¸ trÞ thÆng d nµy sÏ ®îc ®em chia chung cho c¸c nhµ c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh b×nh qu©n ho¸ tØ suÊt lîi nhuËn . Nhng trong n «ng nghiÖp ®iÒu ®ã k h«ng thÓ diÔn ra ®îc ,®ã lµ chÕ ®é ®éc quyÒn t h ÷u ruéng ®Êt k h«ng cho phÐp t b¶n tù do di chuyÓn vµo trong n «ng nghiÖp , do ®ã ng¨n c¶n viÖc h×nh thµnh lîi nhuËn b×nh qu©n chung gi÷a n «ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp. Vµ nh vËy ,phÇn gi¸ trÞ thÆng d d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ( N hê cÊu t¹o h ÷u c¬ cña t b¶n trong n «ng nghiÖp thÊp ,bãc lét ®îc cña c«ng nh©n n «ng nghiÖp nhiÒu h¬n) ®îc gi÷ l¹i vµ d ïng ®Ó nép ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ®Þa chñ. VËy ®Þa t« chªnh lÖch tuyÖt ®èi còng lµ mét lo¹i lîi nhuËn siªu ng¹ch d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n, h×nh thµnh nªn do cÊu t¹o h ÷u c¬ cña t b¶n trong n «ng nghiÖp thÊp h ¬n trong c«ng nghiÖp mµ bÊt cø nhµ t b¶n thuª ruéng ®Êt nµo còng ph¶i nép cho ®Þa chñ .Nã lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ n «ng phÈm vµ gi¸ c¶ thùc tÕ h×nh thµnh nªn do c¹nh tranh trªn thÞ trêng . §Þa t« tuyÖt ®èi g¾n liÒn víi ®éc quyÒn t h ÷u ruéng ®Êt .ChÝnh ®éc quyÒn t h ÷u ruéng ®Êt lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh trong n «ng nghiÖp k h«ng bÞ ®em chia ®i vµ lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã ph¶i chuyÓn ho¸ thµnh ®Þa t«. VÒ ®Þa t« tuyÖt ®èi ,Mac nãi :”...b¶n chÊt cña ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ :Nh÷ng t b¶n ngang nhau cña chóng sinh s¶n n h÷ng khèi lîng gi¸ trÞ thÆng d kh¸c nhau “. §Ó minh ho¹ cho n h÷ng ®iÒu nãi trªn chóng ta cã thÓ lÊy vÝ dô sau ®©y: Do ®éc quyÒn vÒ ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n sinh ra ®Þa t« tuyÖt ®èi , cho nªn nÕu k h«ng cã 7
chÕ ®é t h ÷u vÒ ruéng ®Êt , k h«ng cã giai cÊp ®Þa chñ , th× ®Þa t« tuyÖt ®èi sÏ bÞ xo¸ bá , gi¸ c¶ n«ng phÈm sÏ gi¶m x uèng cã lîi cho x· héi . Tãm l¹i , nªó ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cã lîi (®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc ®iÒu kiÖn kinh tÕ do th©m canh ®a l¹i ) lµ ®iÒu kiÖn h×nh thµnh ®Þa t« chªnh lÖch vµ ®éc quyÒn kinh doanh ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Ó t¹o ra ®Þa t« chªnh lÖch Êy , th× ®iÒu kiÖn ®Ó h×nh thµnh ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ cÊu t¹o h ÷u c¬ cña t b¶n trong n «ng nghiÖp thÊp h ¬n trong c«ng nghiÖp , vµ nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Î ra ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ ®éc quyÒn t h ÷u vÒ ruéng ®Êt . Song dï lµ ®Þa t« chªnh lÖch hay ®Þa t« tuyÖt ®èi , n guån gèc vµ b¶n chÊt cña ®Þa t« còng chØ lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ thÆng d , do lao ® éng k h«ng c«ng cña c«ng nh©n lµm thuª trong n «ng nghiÖp t¹o ra . Nãi c¸ch kh¸c ,®Þa t« chØ lµ mét h×nh th¸i ®Æc thï cña gi¸ trÞ thÆng d mµ th«i . §Þa t« cïng víi lîi nhuËn cña nhµ t b¶n n «ng nghiÖp chÝnh lµ c¸i x¸c ®Þnh tÝnh qui ®Þnh vÒ mÆt x· héi cña t b¶n kinh doanh trong n «ng nghiÖp , nãi lªn t b¶n n «ng nghiÖp lµ mèi quan hÖ bãc lét , g¾n liÒn víi mét quan hÖ bãc lét kh¸c cña ®Þa chñ do quyÒn t h ÷u vÒ ruéng ®Êt sinh ra . 1.2.3.C¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c: Ngoµi n h÷ng lo¹i ®Þa t« trªn cßn cã c¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c nh ®Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt rõng , thiªn nhiªn … a.§Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n: Lµ ®Þa t« thu ®îc trªn n h÷ng ®¸m ®Êt trång n h÷ng c©y quÝ mµ s¶n phÈm cã thÓ b¸n víi gi¸ ®éc quyÒn , tøc lµ gi¸ cao h ¬n gi¸ trÞ. Ngêi tiªu thô n h÷ng s¶n phÈm trªn ph¶i tr¶ ®Þa t« nµy . b.§Þa t« hÇm má §Êt hÇm má_®Êt cã n h÷ng kho¸ng s¶n ®îc khai th¸c còng ®em l¹i ®Þa t« chªnh lÖch vµ ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ngêi së h ÷u ®Êt ®ai Êy.§Þa t« hÇm má còng h×nh thµnh vµ ®îc quyÕt ®Þnh nh ®Þa t« ®Êt n «ng nghiÖp. c.§Þa t« ®Êt x ©y d ùng : §Þa t« ®Êt x©y d ùng vÒ c¬ b¶n ®îc h×nh thµnh nh ®Þa t« ®Êt n «ng nghiÖp.Nhng nã còng cã nh÷ng ®Æc trng riªng: +Thø nhÊt,trong viÖc h×nh thµnh ®Þa t« x©y d ùng ,vÞ trÝ cña ®Êt ®ai lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh,cßn ®é mµu mì vµ tr¹ng th¸I cña ®Êt ®ai k h«ng ¶nh hëng lín. +Thø hai,®Þa t« ®Êt x©y d ùng t¨ng lªn nhanh chãng do sù ph¸t triÓn cña d©n sè,do nhu cÇu vÒ nhµ ë t¨ng lªn vµ do n h÷ng t b¶n cè ®Þnh s¸t nhËp vµo ruéng ®Êt ngµy cµng t¨ng lªn. d.§Þa t« ®éc quyÒn: §Þa t« lu«n lu«n g¾n liÒn víi ®éc quyÒn së h ÷u ruéng ®Êt,®éc chiÕm c¸c ®IÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi,c¶n trë sù c¹nh tranh cña t b¶n,t¹o nªn gi¸ c¶ ®éc quyÒn cña n «ng s¶n.Tuy nhiªn,cã n h÷ng lo¹i ®Êt cã thÓ trång n h÷ng lo¹i c©y cho n h÷ng s¶n phÈm q uý hiÕm,cã gi¸ trÞ cao(nh n h÷ng vên nho cã thÓ cho n h÷ng thø rîu ®Æc biÖt)hay cã n h÷ng kho¸ng s¶n ®Æc biÖt cã 8
gi¸ trÞ,th× ®Þa t« cña n h÷ng ®Êt ®ai ®ã sÏ rÊt cao,cã thÓ xem ®ã lµ ®Þa t« ®éc quyÒn . Nguån gèc cña ®Þa t« ®éc quyÒn nµy còng lµ lîi nhuËn siªu ng¹ch do gi¸ c¶ ®éc quyÒn cao cña s¶n phÈm thu ®îc trªn ®Êt ®ai Êy mµ nhµ t b¶n ph¶I nép cho ®Þa chñ_ ngêi së h ÷u n h÷ng ®Êt ®ai ®ã. C¸c ®Þa t« nh ®Þa t« vÒ ®Êt x©y d ùng , ®Þa t« ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt rõng thiªn nhiªn ... tuy lµ ®Þa t« thu ®îc trªn n h÷ng ®¸m ®Êt phi n «ng nghiÖp nhng ®Òu dùa trªn c¬ së cña ®Þa t« n «ng nghiÖp theo ® óng nghÜa cña tõ nµy.Chóng bao gåm c¶ hai lo¹i ®Þa t«: ®Þa t« tuyÖt ®èi vµ ®Þa t« chªnh lÖch . Mac nãi :” BÊt k× ë ®©u cã n h÷ng søc tù cho nhµ c«ng nghiÖp lîi d ông n h÷ng søc tù nhiªn Êy , ch¼ng kÓ ®ã lµ th¸c níc ,lµ hÇm má giµu kho¸ng s¶n , lµ n h÷ng n¬i nhiÒu c¸ hay lµ ®Êt ®Ó x©y d ùng cã vÞ trÝ tèt ,th× sè lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã cña nhµ t b¶n ho¹t ® éng còng ®Òu bÞ kÎ cã c¸i giÊy chøng nhËn vÒ quyÒn së h ÷u n h÷ng cña c¶i tù nhiªn Êy chiÕm ®o¹t díi h×nh th¸i ®Þa t«". Ch¬ng 2 VËn dông lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac trong luËt ®Êt ®ai thuÕ n«ng nghiÖp vµ viÖc thuª ®Êt ë ViÖT NAm Th«ng qua nh÷ng lÝ luËn vÒ ®Þa t« ®· nghiªn cøu ë trªn , ta thÊy ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa lµ sù bãc lét cña chñ ruéng ®Êt ®èi víi c«ng nh©n n«ng nghiÖp lµm thuª . Nã tån t¹i ë nhiÒu h×nh thøc : §Þa t« chªnh lÖch , ®Þa t« tuyÖt ®èi , ®Þa t« c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« vÒ hÇm má, ®Þa t« vÒ b·i c¸.... Ngµy nay, khi ®Êt níc ta ®ang trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi , n h÷ng lÝ luËn ®Þa t« ®ã ®îc §¶ng vµ nhµ níc ta vËn d ông mét c¸ch s¸ng t¹o trong thùc tiÔn dÓ x©y d ùng ®Êt níc giµu m¹nh. LÝ luËn ®Þa t« cña Mac ®· trë thµnh c¬ së khoa häc ®Ó x©y d ùng c¸c chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi n «ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh cã liªn quan nh»m kÝch thÝch ph¸t triÓn n «ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ . 2.1 .VËn dông trong luËt ®Êt ®ai: §Êt ®ai lµ mét tµi nguyªn v« cïng quÝ gi¸ , lµ t liÖu s¶n xuÊt ®Æc biÖt, lµ thµnh phÇn quan träng hµng ®Çu cña m«i trêng sèng lµ ®Þa bµn ph©n bè c¸c k hu d©n c , x©y d ùng c¸c c¬ së kinh tÕ ,v¨n ho¸ , x· héi , an ninh vµ quèc phßng. Tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ nh©n d©n ta ®· tèn bao c«ng søc x¬ng m¸u míi t¹o lËp , b¶o vÖ ®îc vèn ®Êt nh ngµy nay. ë mçi chÕ ®é ®Êt ®ai l¹i thuéc vÒ mçi giai cÊp kh¸c nhau , vÝ nh së h ÷u cña thùc d©n Ph¸p ,cña b än quan l¹i quÝ téc Phong kiÕn , cña ®Þa chñ.... vµ dï ë chÕ ®é nµo cuèi 9
cïng Mac còng kÕt luËn :” Mçi bíc tiÕn cña n «ng nghiÖp t b¶n chñ nghÜa lµ mét bíc tiÕn k h«ng nh÷ng trong nghÖ thuËt bãc lét ngêi lao ® éng mµ cßn lµ bíc tiÕn vÒ mÆt lµm cho ®Êt ®ai bÞ kiÖt quÖ mµ sù bãc lét ®ã ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc trong ®ã cã ®Þa t«.” Ngµy nay, ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h ÷u cña toµn d©n do nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lÝ ( Nhµ n íc cña d©n... ). Nhµ níc giao ®Êt , rõng cho c¸c tæ chøc kinh tÕ , ® ¬n vÞ vò trang .. ®Ó sö dông. ë ®©y thùc hiÖn sù t¸ch rêi gi÷a quyÒn së h ÷u víi quyÒn sö d ông ruéng ®Êt nh»m sö d ông tµi nguyªn cña ®Êt níc mét c¸ch hiÖu qu¶. §Ó bæ sung cho n guån nh©n s¸ch vµ th«ng qua ng©n s¸ch thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n «ng nghiÖp n h÷ng ngêi thuª ®Êt ph¶i ® ãng thuÕ cho nhµ níc . ThuÕ nµy kh¸c xa víi ®Þa t« phong kiÕn vµ ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa v× thuÕ nµy tËp chung vµo ng©n s¸ch mang l¹i lîi Ých cho toµn d©n, nã k h«ng mang b¶n chÊt bãc lét cña ®Þa t« phong kiÕn vµ ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa..... 2.2.C¸c ®IÒu kho¶n: Víi viÖc vËn d ông mét c¸ch s¸ng t¹o lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac ,nhµ níc ta ®· ban hµnh luËt ®Êt ®ai ®Ó q uy ®Þnh mét c¸ch râ rµng quyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi d©n theo n h÷ng ®iÒu kho¶n sau : §iÒu 1 : ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h ÷u toµn d©n , do nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lÝ. Nhµ níc giao ®Êt cho c¸c tæ chøc kinh tÕ ,®¬n vÞ vò trang , nh©n d©n, c¬ quan nhµ níc, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , hé gia ®×nh , c¸ nh©n , sö d ông æn ®Þnh l©u dµi . Nhµ níc cßn cho tæ chøc , hé gia ®×nh ,c¸ nh©n thuª ®Êt.Tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n ®ùoc nhµ níc cho thuª ®Êt , giao ®Êt trong luËt nµy gäi chung lµ ngêi sö d ông ®Êt . §iÒu 4: Ngêi sö d ông ®Êt ®ai cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ , c¶i t¹o vµ sö d ông ®Êt hîp lÝ , cã hiÖu qu¶ , ph¶i lµm ®Çy ®ñ thñ tôc ®Þa chÝnh , nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö d ông ®Êt vµ c¸c kho¶n thu kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt . §iÒu 5: Nhµ níc khuyÕn khÝch ngêi sö d ông ®Êt ®Çu t lao ®éng, vËt t, tiÒn vèn vµ ¸p d ông c¸c thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt vµo c¸c viÖc sau ®©y: _ Lµm t¨ng gi¸ trÞ sö d ông ®Êt . _ Th©m canh t¨ng vô ,n©ng cao hiÖu qu¶ sö d ông ®Êt. _ Khai hoang , vì ho¸ , lÊn biÓn ®Ó më réng diÖn tÝch ®Êt , s¶n xuÊt n «ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi. _ B¶o vÖ ( tiÕt kiÖm ) c¶i t¹o lµm t¨ng ®é mµu mì cña ®Êt . _ Sö d ông tiÕt kiÖm ®Êt . §iÒu 12: Nhµ níc x¸c ®Þnh gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®Ó tÝnh thuÕ chuyÓn quyÒn sö d ông ®Êt , thu tiÒn khi giao ®Êt , båi thêng thiÖt h¹i vÒ ®Êt khi thu håi ®Êt . ChÝnh phñ qui ®Þnh k hung gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®èi víi tõng vïng vµ theo tõng thêi gian. §iÒu 22: Tæ chøc ,hé gia ®×nh ,c¸ nh©n ®îc nhµ níc giao ®Êt ®Ó sö d ông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi k h«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö d ông ®Êt , nÕu ®îc nhµ níc giao ®Êt dÓ sö d ông vµ môc ®Ých kh¸c th× ph¶i tr¶ tiÒn sö d ông ®Êt , trõ c¸c tr- êng hîp ®îc miÔn gi¶m theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ. §iÒu 79: Ngêi sö d ông ®Êt cã n h÷ng nghÜa vô sau ®©y: 10
1. Sö d ông ®Êt ® óng môc ®Ých , ® óng ranh giíi vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ®· ®îc qui ®Þnh khi giao ®Êt . 2. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Î b¶o vÖ vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®Êt. 3. Tu©n theo n h÷ng qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i trêng , k h«ng lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých chÝnh ® ¸ng cña ngêi sö d ung ®Êt x ung quanh. 4. Nép thuÕ sö d ông ®Êt , thuÕ chuyÓn quyÒn sö d ông ®Êt , lÖ phÝ ®Þa chÝnh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt . 5. Nép tiÒn sö d ông ®Êt khi ®îc giao ®Êt theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt 6. §Òn bï cho ngêi cã ®Êt bÞ thu håi ®Ó giao cho m×nh . 7. Giao l¹i ®Êt khi nhµ níc cã quyÕt ®Þnh thu håi trong n h÷ng qui ®Þnh trªn ®©y cña luËt ®Êt ®ai , ngêi d©n sö d ông ®Êt ph¶i cã tr¸ch nhiÖm båi bæ c¶i t¹o ®Êt ...hay viÖc ® ãng thuÕ , tiÒn thuª ®Êt... ®Òu lµ mét h×nh thøc cña ®Þa t« . HiÖn nay nhµ níc ta ®ang cã n h÷ng v¨n b¶n thu thuÕ sö d ông ®Êt , ®èi víi n h÷ng nhµ ë mÆt ® êng th× møc thuÕ nhµ ®Êt lµ 15000®/1m2/n¨m.Cßn víi n h÷ng nhµ trong k hu d©n c th× thuÕ nhµ ®Êt lµ 10 000/1m2/n¨m.Tuy nhiªn cho ®Õn ngµy 2/12/1998 Quèc héi níc CHXHCN VIET NAM kho¸ X k× häp thø t ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña luËt ®Êt ®ai, tõ ®ã ta cµng thÊy lÝ luËn ®Þa t« ®îc vËn d ông trong luËt ®Êt ®ai mét c¸ch linh ® éng nh thÕ nµo. §iÒu 22: §îc söa ®æi bæ sung nh sau: “Nhµ níc giao ®Êt k h«ng thu tiÒn sö d ông ®Êt trong trêng hîp sau ®©y: 1.1 Hé gia ®×nh , c¸ nh©n trùc tiÕp lao ® éng lµm n «ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi mµ n guån sèng chñ yÕu lµ thu nhËp cã tõ c¸c ho¹t ® éng s¶n xuÊt ®ã ®îc uû ban nh©n d©n x· , phêng , thÞ trÊn x¸c nhËn sö d ông ®Êt vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n «ng nghiÖp ,l©m nghiÖp nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi trong h¹n møc ®Êt ®îc nhµ níc giao . Hé gia ®×nh ®ang sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp vît qu¸ h¹n møc tríc ngµy luËt nµy cã hiÖu lùc th× ®íc tiÕp tôc sö d ông diÖn tÝch ®Êt vît møc theo thêi gian b»ng 1/2 thêi gian giao ®Êt vµ ph¶i nép thuÕ bæ sung ®èi víi diÖn tÝch ®ã theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ; sau thêi h¹n nµy th× ph¶i chuyÓn sang thuÕ ®Êt . ®èi víi diÖn tÝch ®Êt vît h¹n mùc cã sau ngµy luËt nµy cã hiÖu lùc th× ng êi sö d ông ®Êt ®ã phaØ nép thuÕ ®Êt . 1.2 Tæ chøc sö d ông ®Êt ®Ó trång vµ b¶o vÖ rõng phßng hé , rõng ®Æc d ông . 1.3 C¬ quan nhµ níc ,tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , §¬n vÞ vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y d ùng trô së lµm viÖc , sö d ông ®Êt vµo môc ®Ých quèc phßng an ninh. 1.4 C¬ quan nhµ níc , tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh x· héi , ® ¬n vÞ vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y d ùng c¸c c«ng tr×nh thuéc c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc sù nghiÖp kinh tÕ, v¨n ho¸ ,x· héi , khoa häc kÜ thuËt, ngo¹i giao. 1.5 Tæ chøc sö d ông ®Êt vµo môc ®Ých c«ng céng ®Ó x©y d ùng ®êng giao th«ng , cÇu , cèng vØa hÌ, hÖ thèng cÊp tho¸t níc , s«ng , hå , ®e ®Ëp ,trêng häc , bÖnh viÖn ,c«ng viªn ,vên hoa, khu vui ch¬i trÎ em, qu¶ng trêng , s©n vËn ® éng , s©n bay , bÕn c¶ng vµ c¸c c«ng tr×nh c«ng céng kh¸c theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ . Bæ sung ®iÒu 22a nh sau : 2.1 Nhµ níc giao ®Êt cã thu tiÒn sö d ông ®Êt trong c¸c trêng hîp sau ®©y : 11
a. Hé gia ®×nh , c¸ nh©n cã n hu cÇu sö d ông ®Êt lµm nhµ ë . b. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t x©y d ùng kÕt cÊu h¹ tÇng ®Ó chuyÓn nhîng hoÆc cho thuª quyÒn sö dông ®Êt g¾n liÒn víi kÕt cÊu h¹ tÇng ®ã. c. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t x©y d ùng nhµ ë ®Ó b¸n hoÆc cho thuª . d. Giao ®Êt cã thu tiÒn sö d ông ®Êt ®èi víi mét sè trêng hîp ®Ó t¹o vèn x©y d ùng c¬ së h¹ tÇng theo dù ¸n do chÝnh phñ quyÕt ®Þnh . 2.2 ViÖc giao ®Êt cã thu tiÒn sö d ông ®Êt ®îc qui ®Þnh t¹i ®iÓm d kho¶n 1 ®iÒu nµy ph¶i b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: a. Ng êi sö d ông ®Êt ph¶i cã dù ¸n kh¶ thi ®· ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn phª duyÖt . b. Sö d ông ®Êt ph¶i theo ® óng kÕ ho¹ch. c. Ng êi sö d ông ®Êt ph¶i cã ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ kÜ thuËt . TiÒn thu ®îc tõ viÖc giao ®Êt , tiÒn x©y d ùng c«ng tr×nh t¬ng ø ng víi gi¸ trÞ quyÒn sö d ông ®Êt ®îc giao ph¶i ®îc h¹ch to¸n ®aµy ®ñ vµo ng©n s¸ch nhµ níc theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. 3. Bæ sung ®iÒu 22 C nh sau : 3.1 Tæ chøc hé gia ®×nh , c¸ nh©n , ®îc nhµ níc giao ®Êt cã thu tiÒn sö d ông ®Êt , cho thuª ®Êt ® îc miÔn gi¶m tiÒn sö d ông ®Êt hoÆc tiÒn thuª ®Êt trong c¸c trêng hîp sau ®©y : a. Thùc hiÖn c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc u ®·i ®Çu t . b. Thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t t¹i c¸c ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi k hã kh¨n , ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ®Æc biÖt k hã kh¨n . c. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch nhµ ë , ®Êt ë . d. C¸c tr¬ng hîp kh¸c theo q uy ®Þnh cña ph¸p luËt . 3.2 ChÝnh phñ q uy ®Þnh cô thÓ viÖc miÔn gi¶m tiÒn sö d ông ®Êt , tiÒn thuª ®Êt 4 Bæ sung ®iÒu 78a nh sau : 4.1 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt mµ tr¶ tiÒn thuª ®Êt hµng n¨m cã quyÒn : a . ThÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö d ông ®Êt thuª vµ tµi s¶n thuéc quyÒn së h ÷u cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt thuª trong thêi h¹n thuª t¹i tæ chøc tÝn d ông VN ®Ó vay vèn s¶n xuÊt , kinh doanh theo quy ®Þnh Ph¸p luËt . b . ChuyÒn nhîng quyÒn sö d ông ®Êt thuª cïng víi tµi s¶n thuéc së h ÷u cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt thuª ®Ó thõa kÕ quyÒn sö d ông ®Êt thuª trong thêi h¹n thuª theo q uy ®Þnh cña ph¸p luËt . Ng êi nhËn chuyÓn nhîng , ngêi ®îc thõa kÕ quyÒn sö d ông ®Êt thuª c¸c quyÒn q uy ®Þnh t¹i kho¶n nµy . 4.3 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt cho nhiÒu n¨m , nÕu thêi h¹n thuª ®· ®îc tr¶ tiÒn cßn l¹i Ýt nhÊt lµ 5 n¨m th× cã c¸c quyÒn q uy ®Þnh t¹i kho¶n 2 ®iÒu nµy . Bªn c¹nh n h÷ng q uy ®Þnh cña luËt ®Êt ®ai vÒ nghÜa vô nép tiÒn hay n h÷ng lîi Ých cña ngêi nép tiÒn thuª ®Êt , ta thÊy ®Þa t« ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ø ng d ông mét c¸ch s¸ng t¹o , ®em l¹i lîi Ých cho nh©n d©n , ® ång thêi lµm cho q uü NS cña nhµ níc t¨ng lªn , nã k h«ng hÒ mang tÝnh chÊt bãc lét nh trong XH phong kiÕn hay XH TBCH . Ngoµi ra , trong ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai cña NN ta hiÖn nay còng ban hµnh n h÷ng q uy ®Þnh ®Ó ng êi d©n ph¶i tr¶ tiÒn thuª ®Êt ( mét h×nh thøc cña ®Þa t« ) khi sö d ông ®Êt mét c¸ch tù nguyÖn . 12
ViÖc giao ®Êt ®èi víi c¸c lo¹i ®Êt cã thÓ kh¸i qu¸t theo b¶ng sau ®©y Lo¹i ®Êt Khi giao Khi sö dông 1.§Êt n«ng nghiÖp - Giao æn ®Þnh l©u -Nép thuÕ sö dông dµi ho hé gia ®×nh, ®Êt hµng n¨m. c¸ nh©n tõ 20-50m -Nép thuÕ chuyÓn -Kh«ng nép tiÒn sö quyÒn sö dông ®Êt dông ®Êt khi chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt -Giao sö dông æn -nép thuÕ ®Êt hµng 2.§Êt ë ®Þnh l©u dµi. n¨m. ( khu d©n c) -Ph¶i nép tiÒn sö -Nép thuÕ chuyÓn dông ®Êt. quyÒn sö dông ®Êt, khi chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. 3.Chuyªn dïng 1.Giao sö dông vµo -Kh«ng nép thuÕ sö quèc phßng an ninh, dông ®Êt. lîi Ých quèc gia, lîi -Nép thuÕ ®Êt. Ých c«ng céng: -Nép thuÕ chuyÓn +) Kh«ng ph¶i nép quyÒn sö dông ®Êt, tiÒn sö dông ®Êt (®-khi chuyÓn quyÒn sö îc miÔn). dông ®Êt. +) Nép lÖ phÝ ®Þa -Tr¶ tiÒn thuª ®Êt chÝnh. trùc tiÕp ho¹ch nhËn 2.Giao sö dông vµo nî ng©n s¸ch nhµ n môc ®Ých kinh íc nÕu gãp vèn liªn doanh. doanh +) ph¶i nép tiÒn sö dông ®Êt. +) cho thuª ®Êt. 4.§Êt cha sö dông TÊt c¶ mäi trêng hîp ®Òu ph¶i nép lÖ phÝ ®Þa chÝnh( nÕu ®¬c phôc vô vÒ ®Þa chÝnh). Tuú trêng hîp ph¶i nép lÖ phÝ tríc b¹ Sè tiÒn sö d ông ®Êt ®îc miÔn vµ gi¶m nép , ®îc x¸c ®Þnh nh sau : 13
Sè tiÒn DiÖn tÝch ®Êt ® Gi¸ ®Êt sö dông Tû lÖ ® îc giao hoÆc ®îc mçi mÐt ®Êt ®îc îc miÔn phÐp chuyÓn môc = * * vu«ng miÔn hoÆc ®Ých sö dông ( m2 hoÆc gi¶m ( ®/m2 ) ) gi¶m ViÖc thhu tiÒn sö d ông ®Êt khi xÐt cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h ÷u nhµ ë , quyÒn sö d ông ®Êt ®îc thùc hiÖn nh sau : - Trêng hîp ®Êt mua ®îc sö d ông lµm ®Êt ë æn ®Þnh tríc ngµy 18/12/1980 ( ngµy ban hµnh hiÕn ph¸p n¨m 1 980 ) k h«ng cã ®ö giÊy tê hîp lÖ , nay xÐt phï hîp q uy ho¹ch k h«ng cã tranh chÊp vµ ®îc UBND ph¬ng chøng nhËn th× ®îc xÐt cÊp chøng nhËn quyÒn së h ÷u nhµ ë , quyÒn xö d ông ®Êt ë vµ k h«ng ph¶i nép tiÒn sö d ông ®Êt . - Trêng hîp ®Êt ®· ®îc sö d ông lµm ®Êt ë æn ®Þnh trong thêi gian tõ 18/12/1980 ®Õn ngµy 15/10/1993 ( ngµy LuËt ®Êt ®ai cã hiÖu lùc ) nhng k h«ng cã ®ñ giÊy hîp lÖ nµy xÐt phï hîp víi quy ho¹ch k h«ng cã tranh chÊp th× ®îc cÊp chøng nhËn quyÒn së h ÷u nhµ ë , quyÒn sö d ông ®Êt ë vµ ph¶i nép 20% tiÒn sö d ông ®Êt . - Trêng hîp sö d ông lµm ®Êt ë sau ngµy 15/10/1993 , k h«ng cã ®ñ giÊy tê hîp lÖ nµy xÐt phï hîp víi q uy ho¹ch , k h«ng cã tranh chÊp th× ®îc xÐt cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h ÷u nhµ ë vµ quyÒn sö d ông ®Êt ë ph¶i nép 100% tiÒn sö d ông ®Êt . Víi n h÷ng q uy ®Þnh trong LuËt ®Êt ®ai , n guån ®Êt cña Quèc gia sÏ k h«ng bÞ sö d ông bõa b·i , sÏ ®îc c¶i t¹o båi bæ vµ mçi ngêi d©n khi sö d ông ®Êt ®Òu ph¶i nép thuÕ ®Êt , chÊp hµnh theo mäi q uy ®Þnh cña nhµ níc , ®ã còng lµ mét h×nh thøc ®Ó Nhµ níc thu ®Þa t« . N hê viÖc ph©n tÝch vÒ b¶n chÊt ®Þa t« cña M¸c , §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· nh×n râ ®îc n h÷ng h¹n chÕ trong viÖc thu ®Þa t« TBCN , tõ ®ã ®Ò ra n h÷ng q uy ®Þnh ® óng ®¾n ,võa t¨ng thªm ®îc NS NN , võa khuyÕn khÝch ngêi d©n tù nguyÖn thùc hiÖn . Víi thêi ®¹i ngµy nay , trong chÕ ®é XHCN , ®Þa t« k h«ng cßn cã ®Þnh nghÜa : “ §Þa t« lµ h×nh thøc biÕn tíng cña mét phÇn gi¸ trÞ thÆng d do ngêi c«ng nh©n n «ng nghiÖp t¹o ra , mµ nhµ TB kinh doanh NN ph¶i tr¶ cho ®Þa chñ “ Mµ hiÖn nay , ®Êt ®îc cÊp cho d©n , d©n cã quyÒn sö d ông ®Êt vµo môc ®Ých cña m×nh . NÕu ®èi víi ®Êt ë th× ngêi d©n chØ ph¶i nép mét kho¶n tiÒn thuª ®Êt rÊt n há so víi thu nhËp cña hä . Cßn ®èi víi ®Êt ®Ó lµm N «ng nghiÖp th× ngêi d©n ph¶i nép thuÕ , nhng bï l¹i , hä cã thÓ tù do kinh doanh trªn m¶nh ®Êt cña m×nh sao cho thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn cao nhÊt . VÝ dô: cã vïng trång lóa, cã vïng trång ®ay, cã vïng trång cµ phª... 2.3.VËn dông trong thuÕ n«ng nghiÖp: §Þa t« k h«ng chØ ®îc vËn d ông trong luËt ®Êt ®ai mµ cßn ®îc vËn d ông rÊt nhiÒu trong thuÕ n «ng nghiÖp ë ViÖt Nam hiÖn nay. ThuÕ n «ng nghiÖp ë ®©y k h«ng hÒ thÓ hiÖn sù bãc lét ®èi víi ngêi n «ng d©n mµ ®ã lµ quyÒn vµ nghÜa vô cña mçi ngêi n «ng d©n. 14
§Ó khuyÕn khÝch sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn c«ng b»ng, hîp lý sù ® ãng gãp cña tæ chøc, c¸ nh©n sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp vµo ng©n s¸ch nhµ níc. C¨n cø vµo ®iÒu 84 cña hiÕn ph¸p níc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, §¶ng vµ nhµ níc ta ®· ®a ra luËt q uy ®Þnh sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp. §iÒu 1: tæ chøc, c¸ nh©n sö d ông ®Êt vµo s¶n xuÊt mµ k h«ng sö d ông vÉn ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt n «ng nghiÖp. Hä vÉn ®îc giao quyÒn sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp mµ k h«ng sö d ông vÉn ph¶i nép thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp. §iÒu 2: §Êt chÞu thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp lµ ®Êt d ïng vµo s¶n xuÊt n «ng nghiÖp bao gåm: 1 §Êt trång trät. 2 §Êt cã mÆt níc nu«i trång thñy s¶n. 3 §Êt trång rõng. §iÒu 3: §Êt k h«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp mµ chÞu c¸c lo¹i thuÕ kh¸c hoÆc k h«ng ph¶i chÞu thuÕ theo q uy ®Þnh cña ph¸p luËt bao gåm: 3 §Êt cã rõng tù nhiªn. 4 §Êt ® ång cá tù nhiªn. 5 §Êt ë. 6 §Êt chuyªn dïng. §iÒu 4: Tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi ®Çu t vµo ViÖt Nam sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp ph¶i nép tiÒn thuª ®Êt theo q uy ®Þnh t¹i ®iÒu 29 cña luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, k h«ng ph¶i nép thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp theo q uy ®Þnh cña luËt nµy. §iÒu 5: C¨n cø thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp: 7 DiÖn tÝch. 8 H¹ng ®Êt. 9 §Þnh suÊt thuÕ tÝnh b»ng kilogam thãc trªn mét ® ¬n vÞ diÖn tÝch cña tõng h¹ng ®Êt §iÒu 6: DiÖn tÝch tÝnh thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp lµ diÖn tÝch giao cho hé sö d ông ®Êt phï hîp víi sæ ®Þa chÝnh nhµ níc. Trêng hîp cha nép sæ ®Þa chÝnh th× diÖn tÝch tÝnh thuÕ lµ diÖn tÝch ghi trªn tê khai cña hé sö dông ®Êt. §iÒu 7: 1. §Êt trång c©y hµng n¨m vµ ®Êt cã mÆt níc nu«i trång thñy s¶n ®îc chia lµm 6 h¹ng, ®Êt trång c©y l©u n¨m ®îc chia lµm 5 h¹ng. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh h¹ng ®Êt gåm c¸c yÕu tè: 15
1 0 ChÊt ®Êt. 11 VÝ trÞ. 12 §Þa h×nh. 13 §iÒu kiÖn khÝ hËu, thêi tiÕt. 14 §iÒu kiÖn tíi tiªu. 2. ChÝnh phñ q uy ®Þnh tiªu chuÈn h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ theo c¸c yÕu tè nãi t¹i ®iÒu nµy vµ cã tham kh¶o n¨ng suÊt b×nh qu©n ®¹t ®îc trong ®iÒu kiÖn canh t¸c b×nh thêng cña 5 n¨m (1986-1990). 3. H¹ng ®Êt tÝnh thuÕ ®îc æn ®Þnh 10 n¨m. Trong thêi h¹n æn ®Þnh h¹ng ®Êt, ®èi víi vïng mµ nhµ níc ®Çu t lín, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, chÝnh phñ ®iÒu chØnh l¹i h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ. §iÒu 8: C¨n cø vµo tiªu chuÈn cña tõng h¹ng ®Êt vµ híng dÉn cña ñy ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ ng, sù chØ ®¹o cña ñy ban nh©n d©n huyÖn, quËn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh. ñ y ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn x¸c ®Þnh h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ cho tõng hé nép thuÕ tr×nh c¬ quan xÐt duyÖt. §iÒu 9: §Þnh suÊt thuÕ mét n¨m tÝnh b»ng kilogram thãc trªn 1 hecta cña tõng h¹ng ®Êt sau: 1. §èi víi ®Êt trång c©y hµng n¨m vµ ®Êt cã mÆt níc nu«i trång thñy s¶n. H¹ng ®Êt §Þnh suÊt thuÕ 1 5 50 2 4 60 3 3 70 4 2 80 5 1 80 6 50 2. §èi víi ®Êt trång c©y l©u n¨m. §Þnh suÊt thuÕ H¹ng ®Êt 1 6 50 2 5 50 3 4 00 4 2 00 5 80 3. §èi víi c©y ¨n qu¶ l©u n¨m trång trªn ®Êt trång c©y hµng n¨m chÞu møc thuÕ nh sau: 16
1 5 B»ng 1,3 lÇn thuÕ ®Êt trång c©y hµng n¨m cïng h¹ng ®Êt 1, h¹ng 2 vµ h¹ng 3. 16 B»ng thuÕ ®Êt trång c©y hµng n¨m cïng h¹ng, nÕu thuéc ®Êt h¹ng 4, h¹ng 5 vµ h¹ng 6. 4. §èi víi c©y lÊy gç µ c¸c lo¹i c©y l©u n¨m thu ho¹ch mét lÇn chÞu møc thuÕ b»ng 4% gi¸ trÞ s¶n lîng khai th¸c. §iÒu 10: Hé sö dông®Êt n «ng nghiÖp vît qu¸ h¹n møc diÖn tÝch theo q uy ®Þnh cña luËt ®Êt ®ai, th× ngoµi viÖc ph¶i nép thuÕ theo q uy ®Þnh t¹i ®iÒu 9 cña luËt nµy, cßn ph¶i nép thÕ bæ sung do uû ban thêng vô quèc héi q uy ®Þnh ®èi víi phÇn diÖn tÝch trªn h¹n møc. §èi víi mét sè trêng hîp v½n ®îc nhµ níc u ®·i, gi¶m thuÕ vµ miÔn thuÕ. §©y chÝnh lµ sù linh ® éng cña nhµ níc trong viÖc vËn d ông lÝ luËn ®i¹ t« cña M¸c ®Ó t¨ng ng©n s¸ch quèc gia. §iÒu 19: 1. MiÔn thuÕ cho ®Êt ®åi nói träc d ïng vµo s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp, ®Êt trång rõng, phßng hé vµ rõng ®¹c dông. 2. MiÔn thuÕ cho ®Êt khai hoang k h«ng thuéc quyÒn q uy ®Þnh t¹i kho¶n 1 ®iÒu 9 d ïng vµo s¶n xuÊt. Trång c©y hµng n¨m 5 n¨m. Riªng ®èi víi ®Êt khai hoang ë miÒn nói, ®Çm lÇy vµ lÊn biÓn lµ 7 n¨m. §èi víi c©y lÊy gç vµ c¸c lo¹i c©y l©u n¨m thu ho¹ch 1 lÇn chØ nép thuÕ khi kh¸c th¸c theo q uy ®Þnh t¹i kho¶n 4, ®iÒu nµy cña luËt nµy. 3. MiÔn thuÕ cho ®Êt trång c©y l©u n¨m chuyÓn sang trång lo¹i míi vµ ®Êt trång c©y hµng n¨m chuyÓn sang trång c©y l©u n¨m c©y ¨n qu¶. Trong thêi gian x©y d ùng c¬ b¶n vµ céng thªm 3 n¨m tõ khi cã thu ho¹ch. 4. ChÝnh phñ q uy ®Þnh viÖc gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ ®èi víi ®Êt khai hoang ® îc ®Çy t b»ng n guån vèn ng©n s¸ch nhµ níc. §iÒu 26: Hé di chuyÓn ®Õn vïng kinh tÕ míi khai hoang ®Ó s¶n xuÊt n «ng nghiÖp ®îc miÔn thuÕ trong thêi h¹n theo q uy ®Þnh t¹i ®iÒu 19 cña luËt nµy vµ céng thªm 2 n¨m. NÕu ®Êt ®îc giao lµ ®Êt ®ang s¶n xuÊt n «ng nghiÖp th× ®îc miÔn thuÕ trong thêi h¹n 3 n¨m kÓ tõ ngµy nhËn ®Êt. §iÒu 21: Trong trêng hîp thiªn tai, dÞch häa lµm thiÖt h¹i mïa mµng, thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp ®îc gi¶m hoÆc miÔn cho tõng hé nép thuÕ tõng vô s¶n xuÊt nh sau: 1. ThiÖt h¹i tõ 10% ®Õn díi 20%, gi¶m thuÕ t¬ng ø ng theo møc thiÖt h¹i. 2. ThiÖt h¹i tõ 20% ®Õn díi 30%, gi¶m thuÕ 60%. 3. ThiÖt h¹i tõ 30% ®Õn díi 40%, gi¶m thuÕ 80%. 17
4. ThiÖt h¹i tõ 40% trë lªn gi¶m thuÕ 100%. §iÒu 22: 1. MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho c¸c hé n «ng d©n s¶n xuÊt ë vïng cao, miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o mµ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cßn nhiÒu k hã kh¨n. 2. MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho c¸c hé n «ng d©n lµ d©n téc thiÓu sè mµ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cßn ngiÒu k hã kh¨n. 3. MiÔn thuÕ cho c¸c hé n «ng d©n lµ n h÷ng ngêi tµn tËt, giµ yÕu k h«ng n¬i n¬ng tùa. §iÒu 23: 1. MiÔn thuÕ cho hé nép thuÕ cã th¬ng binh hang 1/4 vµ 2/4, bÖnh binh hang 1/3 vµ 2/3. 2. MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho hé nép thuÕ lµ gia ®×nh liÖt sÜ. 3. Gi¶m thuÕ cho hé nép thuÕ cã th¬ng binh, bÖnh binh k h«ng thuéc diÖn miÔn thuÕ theo q uy ®Þnh t¹i kho¶n 1 ®iÒu nµy mµ ®êi sèng cã nhiÒu k hã kh¨n. §iÒu 24: ChÝnh phñ q uy ®Þnh chi tiÕt viÖc gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp. ViÖc gi¶m, miÔn thuÕ cho n h÷ng ngêi d©n cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt lµ mét ®iÒu kh¸c xa víi viÖc thu ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa, ®iÒu nµy cho thÊy sù s¸ng t¹o cña §¶ng ta trong viÖc ø ng d ông lÝ luËn ®Þa t« cña M¸c khi ®Ò ra chÝnh s¸ch thuÕ n «ng nghiÖp ® éng viªn thóc ®Èy ngêi d©n s¶n xuÊt lµm cho d©n giµu níc m¹nh. HiÖn nay, tæng côc thuÕ ®· ban hµnh q uy tr×nh miÔn gi¶m thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp sè 137 TCT/ QD / NV7 ngµy 21/8/2001 cho c¸c ®èi tîng chÝnh s¸ch x· héi nh sau: C¨n cø vµo ® ¬n ®Ò nghÞ miÔn gi¶m thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp cña c¸c hé nép thuÕ thuéc ®èi tîng chÝnh s¸ch x· héi. §éi thuÕ x· héi phèi hîp víi hé ® ång t vÊn thuÕ x· héi danh s¸ch c¸c hé nép thuÕ thuéc diÖn ®îc miÔn gi¶m thuÕ theo tõng lo¹i ®èi tîng chÝnh s¸ch x· héi nh: h é gia ®×nh cã c«ng víi c¸ch m¹ng, hé ®êi sèng cã bÖnh binh, hé gia ®×nh liÖt sÜ, th¬ng binh, h é gia ®×nh cã nhiÒu k hã kh¨n vµ ®Çu n¨m gi¶m thuÕ cho c¸c hé nµy ( b¸o Ph¸p luËt sè 1 59 ra ngµy 29/8/2001) §èi víi c¸c trêng hîp bÞ thiªn tai, dÞch häa lµm mïa mµng thiªt h¹i ,tæng côc thuÕ còng q uy ®Þnh: Tr¬c hªt lµ ph¶i x¸c ®Þnh møc ®é thiÖt h¹i mïa mµng ®Ó xÐt miÔn gi¶m thuÕ. Ngay sau thêi ®iÓm x¶y ra thiªn tai lµm thiÖt h¹i mïa mµng. §Õn vô thu ho¹ch, chi côc thuÕ tØnh chØ ®¹o c¸c chi côc thuÕ huyÖn n¬i cã thiªn tai phèi hîp víi c¸c ngµnh cã liªn quan ë huyÖnh nh : thèng kª, nhµ níc ... híng dÉn kiÓm tra c¸c x·, x¸c ®Þnh n¨ng suÊt s¶n lîng thu ho¹ch thùc tÕ cña diÖn tÝch bÞ thiÖt h¹i theo tõng c¸nh ®ång, xö ® ång k hu vùc vµ lËp biªn b¶n th¨m ®ång. Sau ®ã tuú theo thiÖt h¹i mµ xÐt gi¶m thuÕ ( b¸o Ph¸p luËt sè 1 58 ngµy 27/8/2001) Trªn b¸o TiÒn phong sè ra ngµy 27/8/2001 còng cho biÕt §¶ng vµ Nhµ Níc ta ®· quyÕt ®Þnh xo¸ bá thuÕ sö d ông ®Êt n «ng nghiÖp trong h¹n ®iÒn ®Ó gi¶m bít k hã kh¨n cho ngêi n «ng d©n. 18
Cuèi n¨m 2 001 vµ sang 2002, bé n «ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n «ng th«n cã v¨n b¶n tr×nh thñ tíng chÝnh phñ vÒ viÖc gi¶m thuÕ sö d ông ®Êt cho n «ng nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch, nhµ níc ®· thêng xuyªn thùc hiÖn chñ tr¬ng “kho¸n søc d©n, tõng bíc gi¶m møc ® éng viªn kho¶ng 20% trªn s¶n lîng q uy thãc hµng n¨m ®· gi¶m x uèng 10-12%. Tuy chÝnh s¸ch gi¶m thuÕ ®· cã t¸c ® éng tÝch cùc víi ®êi sèng x· héi k hu vùc n «ng th«n nhng vÉn ph¸t sinh mét sè vÊn ®Ò cha hîp lý: viÖc gi¶m 50% thuÕ n «ng nghiÖp chØ ¸p d ông ®èi víi diÖn tÝch trång lóa vµ cµ phª, cßn ®èi víi nhiÒu lo¹i hµng n «ng s¶n kh¸c nh chÌ, h¹t tiªu, còng bÞ thiÖt h¹i, tuy ®· ®îc xÐt miÔn gi¶m nhng cha kÞp thêi vµ ® ång ®Òu gi÷a c¸c vïng miÒn... Ngµy 1/3/2002, trao ®æi víi phãng viªn b¸o TiÒn phong, « ng NguyÔn §øc TriÒu – ñy viªn trung ¬ ng §¶ng, chñ tÞch héi nh©n d©n ViÖt Nam cho biªt. T¹i héi nghÞ ban chÊp hµnh trung - ¬ng §¶ng lÇn thø 5 (kho¸ IX). C¸c ®¹i biÓu ®· thèng nhÊt viÖc xãa bá thuÕ h¹n ®iÒn cho ngêi n «ng d©n. Møc h¹n ®iÒn t¹i c¸c ®Þa ph¬ng trªn c¶ níc hiÖn nay ®îc ¸p d ông theo nghÞ ®Þnh 85/CP cña chÝnh phñ. Cô thÓ: ®èi víi ®Êt n «ng nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi th× møc h¹n ®iÒn cña c¸c tØnh Cµ Mau, B¹c Liªu, Kiªn Giang, Sãc Tr¨ng, CÇn Th¬, An Giang, VÜnh Long, Trµ Vinh, § ång Th¸p, TiÒn Giang, Long An, BÕn Tre, T©y Ninh, B×nh D¬ng, B×nh Phíc, § ång Nai, Bµ RÞa, V òng Tµu vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ k h«ng qu¸ 3 hecta cho mçi lo¹i ®Êt. Cßn c¸c tØnh vµ thµnhh phè trùc thuéc trung ¬ ng kh¸c k h«ng qu¸ 10 hecta, c¸c x· trung du, miÒn nói k h«ng qu¸ 30 hecta. N h÷ng hé vît møc h¹n ®iÒn ph¶i nép thuÕ theo q uy ®Þnh cña luËt thuÕ sö d ông ®Êt. Cã thÓ nãi viÖc xo¸ bá h¹n ®iÒn lµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Æc biÖt cho ngêi n «ng d©n. §iÒu nµy cho thÊy sù tÝch cùc vît bËc cña §¶ng vµ Nhµ Níc ta so víi viÖc thu ®Þa t« trong t b¶n chñ nghÜa. Trªn ®©y lµ n h÷ng ø ng d ông lÝ luËn cña M¸c vÒ ®Þa t« trong viÖc ®Ò ra thuÕ n «ng nghiÖp còng nh luËt ®Êt ®ai ®Ó q uy ®Þnh nghÜa vô quyÒn lîi ® ãng thuÕ cña ngêi d©n. Sù kh¸c biÖt râ nhÊt cña viÖc qu¶n lý ®Êt ®ai vµ thu thuÕ b©y giê so víi giai ®o¹n t b¶n chñ nghÜa lµ ®Êt ®ai lµ cña d©n. Nhµ níc trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh, nhµ níc giao ®Êt cho d©n lµm n«ng nghiÖp, thu thuÕ nhng t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho ngêi d©n s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, nhµ níc cßn ®a ra mét sè q uy ®Þnh cho thÊy thuÕ trong n «ng nghiÖp b©y giê gi¶m ®i rÊt nhiÒu mµ chñ yÕu lµ t¨ng thuÕ trong viÖc thuª ®Êt ®Ó ho¹t ® éng phi n «ng nghiÖp. + Trêng hîp chuyÓn quyÒn sö d ông ®Êt ®ai mµ ®îc phÐp chuyÓn môc ®Ých tõ ®Êt n «ng nghiÖp sang phi n «ng nghiÖp th× thuÕ suÊt tõ 20% ®Õn 40%, nÕu tõ ®Êt n «ng nghiÖp chuyÓn sang x©y d ùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp tõ 40% sang 60%, nÕu tõ ®Êt trång lóa æn ®Þnh chuyÓn sang môc ®Ých phi n «ng nghiÖp. + §èi víi c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸c c¸ nh©n sö d ông ®Êt vµo môc ®Ých n «ng nghiÖp th× k h«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông®Êt cho n «ng nghiÖp, nÕu sö d ông vµo môc ®Ých kh¸c th× ph¶i tr¶ tiÒn, thËm chÝ ph¶i chuyÓn sang h×nh thøc thuª ®Êt nÕu lµ tæ chøc sö d ông ®Êt ë trong níc. 2.4. VËn d ông trong viÖc cho thuª ®Êt. Bªn c¹nh nghiªn cøu viÖc thuª ®Êt ®Ó ph¸t triÓn n «ng nghiÖp th× mét ®iÒu mµ chóng ta, n h÷ng ng êi kinh doanh trong t¬ng lai k h«ng thÓ k h«ng quan t©m ®Õn. §ã lµ viÖc thuª ®Êt ®Ó kinh 19