Đề tài nghiên cứu khoa học: Bút pháp ước lệ, tượng trưng trong Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi

Văn học trung đại Việt Nam, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa Trung Hoa, thường sử dụng các bút pháp ước lệ và tượng trưng để diễn đạt ý tưởng. Tuy nhiên, việc tiếp cận và giảng dạy những tác phẩm này, đặc biệt là sự phức tạp của thi pháp cổ, thường gặp khó khăn do khoảng cách văn hóa và thẩm mỹ. Nghiên cứu này ra đời nhằm làm sáng tỏ những kỹ thuật nghệ thuật độc đáo này. Cụ thể, đề tài tập trung phân tích bút pháp ước lệ, tượng trưng trong “Quốc âm thi tập” của Nguyễn Trãi, một tác phẩm quan trọng trong văn học dân tộc. Mục tiêu là rút ngắn khoảng cách giữa văn học trung đại và độc giả hiện đại, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và cảm thụ giá trị nghệ thuật của Nguyễn Trãi hơn.

Giảng viên và sinh viên các ngành Ngữ văn, Việt Nam học, đặc biệt là Khoa Xã hội – Du lịch, Trường Đại học Hoa Lư; các nhà nghiên cứu và độc giả quan tâm đến văn học trung đại Việt Nam và Nguyễn Trãi.

Nghiên cứu này chuyên sâu vào việc khảo sát và phân tích bút pháp ước lệ, tượng trưng trong “Quốc âm thi tập” của Nguyễn Trãi, nhằm làm rõ sự đóng góp độc đáo của tác giả vào nền văn học trung đại Việt Nam. Bối cảnh của nghiên cứu đặt trong thực trạng các tác phẩm văn học trung đại, vốn giàu tính ước lệ và tượng trưng do ảnh hưởng từ văn hóa Hán học, đang gặp trở ngại trong việc truyền thụ và tiếp nhận hiện nay. Đề tài làm nổi bật tầm quan trọng của việc hiểu các quy ước nghệ thuật này để cảm thụ sâu sắc hơn. Về phương pháp, nghiên cứu áp dụng tiếp cận liên ngành cùng các phương pháp cụ thể như thống kê - phân loại để xác định và phân tích các yếu tố ước lệ, tượng trưng; phân tích tổng hợp để đánh giá giá trị và sự đa dạng của chúng; và so sánh đồng đại - lịch đại để đặt “Quốc âm thi tập” vào bối cảnh phát triển của văn học dân tộc. Đặc biệt, phương pháp nghiên cứu văn học sẽ được sử dụng để khám phá các ước lệ, tượng trưng cụ thể và sự sáng tạo của Nguyễn Trãi. Giá trị ứng dụng của đề tài thể hiện ở việc hệ thống hóa kiến thức về nghệ thuật ước lệ, tượng trưng trong văn học, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập các tác phẩm của Nguyễn Trãi nói riêng và văn học trung đại nói chung cho giảng viên và sinh viên ngành Ngữ văn. Nghiên cứu mong muốn giúp Nguyễn Trãi và “Quốc âm thi tập” trở nên gần gũi hơn với độc giả, qua đó khơi dậy niềm yêu thích đối với di sản văn học quý giá.