intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: "Thị trường đầu ra cho sản phẩm thuỷ sản - thực trạng và tiềm năng"

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

77
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: "thị trường đầu ra cho sản phẩm thuỷ sản - thực trạng và tiềm năng"', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: "Thị trường đầu ra cho sản phẩm thuỷ sản - thực trạng và tiềm năng"

  1. Đề tài: "Thị trường đầu ra cho sản phẩm thuỷ sản - thực trạng và tiềm năng"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. môc lôc Lêi më ®Çu .................................................................................................... 1 Ch­¬ng I. Lý luËn chung vÒ thÞ tr­êng b¶n chÊt chøc n¨ng vµ vai trß cña thÞ tr­êng ............................................................................................... 2 1. B¶n chÊt cña thÞ tr­êng ............................................................................... 2 2. Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng ............................................................................ 2 3. Vai trß cña thÞ tr­êng.................................................................................. 4 Ch­¬ng II. C¬ cÊu, chøc n¨ng vµ ®Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng thuû s¶n......... 6 I. C¬ cÊu, chøc n¨ng cña thÞ tr­êng thuû s¶n................................................... 6 II. §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng thuû s¶n............................................................... 7 1. §é cËn biªn thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm thuû s¶n.................................... 8 2. Sù h×nh thµnh gi¸ c¶ theo thêi vô ................................................................ 9 3. TÝnh ®éc quyÒn cña thÞ tr­êng thuû s¶n .................................................... 10 4. ThÞ tr­êng s¶n phÈm trong n­íc cßn mang tÝnh nhá, lÎ ............................ 11 Ch­¬ng III. ThÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n thùc tr¹ng vµ tiÒm n¨ng ..... 12 I. ThÞ tr­êng néi ®Þa...................................................................................... 12 1. Cung - cÇu vµ gi¸ cña c¸c s¶n phÈm thuû s¶n trong n­íc .......................... 12 2. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi thÞ tr­êng thuû s¶n néi ®Þa............................ 18 3. Nh÷ng tiÒm n¨ng cña thÞ tr­êng thuû s¶n néi ®Þa...................................... 19 II. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam ........................................... 20 1. ThÞ tr­êng c¸c n­íc Ch©u ¸ ..................................................................... 20 2. ThÞ tr­êng EU .......................................................................................... 21 3. ThÞ tr­êng Mü .......................................................................................... 22 III. Mét sè nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng vµ tiÒm n¨ng ........................ 24 1. Khai th¸c h¶i s¶n ...................................................................................... 24 2. ChÕ biÕn vµ dù tr÷..................................................................................... 26 3. Tiªu thô s¶n phÈm .................................................................................... 26 KÕt luËn....................................................................................................... 28 Tµi liÖu tham kh¶o ..................................................................................... 29
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi Më §Çu Thuû s¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, s¶n phÈm thuû s¶n lµ mét mÆt hµng v« cïng th©n thuéc kh«ng chØ ®èi víi ng­êi d©n ViÖt Nam mµ cßn lµ mét phÇn tÊt yÕu trong mçi b÷a ¨n cña ng­êi d©n c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi. ChÝnh v× vËy mµ viÖc lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n kh«ng chØ lµ c«ng viÖc cña nh÷ng nhµ nghiªn cøu kinh tÕ mµ cßn lµ mèi quan t©m chung cña c¶ céng ®ång. Ng­êi ta nãi r»ng, thÞ tr­êng ®Çu ra cña s¶n phÈm chÝnh lµ bé mÆt, lµ th­íc ®o ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ngµnh hµng nãi riªng vµ cña toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. VËy, ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ cña ngµnh thuû s¶n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ta ph¶i t×m hiÓu vµ ph©n tÝch thËt tØ mØ vÒ thÞ tr­êng ®Çu ra cho s¶n phÈm cña nã. ë ViÖt Nam, tuy ngµnh thuû s¶n xuÊt hiÖn tõ rÊt sím nh­ng viÖc ph©n phèi s¶n phÈm tíi tËn tay ng­êi tiªu dïng cßn nhiÒu bÊt cËp. Kh«ng ph¶i bÊt cø ng­êi d©n nµo còng ®­îc dïng nh÷ng s¶n phÈm thuû s¶n t­¬i, ngon, bæ, phï hîp víi tói tiÒn cña m×nh, trong khi ®ã ng­êi s¶n xuÊt, ®«i khi l¹i kh«ng tiªu thô ®­îc s¶n phÈm m×nh lµm ra, ®Ó nã bÞ h­ háng mét c¸ch rÊt l·ng phÝ. Gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ cña vÊn ®Ò nµy, ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó khai th¸c vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô mét c¸ch hîp lý nhÊt tõ ®ã ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp gióp ngµnh thuû s¶n ph¸t triÓn gãp phÇn n©ng cao tiÒm lùc kinh tÕ cña c¶ n­íc. §ã còng lµ lý do v× sao em chän cho m×nh ®Ò tµi cña §Ò ¸n chuyªn ngµnh lµ:"ThÞ tr­êng ®Çu ra cho s¶n phÈm thuû s¶n - thùc tr¹ng vµ tiÒm n¨ng" KÕt cÊu ®Ò tµi gåm ba ch­¬ng. Ch­¬ng I : lý luËn chung vÒ thÞ tr­êng. Ch­¬ng II : C¬ cÊu chøc n¨ng vµ ®Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng thuû s¶n. Ch­¬ng III: ThÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n – thùc tr¹ng vµ tiÒm n¨ng.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ thÞ tr­êng b¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña thÞ tr­êng. 1- B¶n chÊt cña thÞ tr­êng. V Ò b¶n chÊt thÞ tr­êng lµ lÜnh vùc trao ®æi mµ th«ng qua ®ã ng­êi b¸n vµ ng­êi mua cã thÓ trao ®æi s¶n phÈm, dÞch vô cho nhau tu©n theo c¸c quy luËt kinh tÕ hµng hãa. Nh­ vËy, ta cã thÓ hiÓu thÞ tr­êng ®­îc biÓu hiÖn trªn ba nÐt lín sau: - ThÞ tr­êng lµ lÜnh vùc trao ®æi ®­îc tæ chøc theo quy luËt kinh tÕ hµng ho¸ nh­: quy luËt gi¸ trÞ; quy luËt c¹nh tranh.... - ThÞ tr­êng lµ sù trao ®æi ngang gi¸ vµ tù do ®èi víi s¶n phÈm lµm ra; g¾n s¶n xuÊt víi tiªu dïng, buéc s¶n xuÊt ph¶i phôc tïng nhu cÇu tiªu dïng. - Mét thÞ tr­êng c©n ®èi th× gi¸ c¶ cña nã ph¶i ph¶n ¸nh chÝ phÝ s¶n xuÊt x· héi trung b×nh, do ®ã buéc ng­êi s¶n xuÊt ph¶i gi¶m chi phÝ, tiÕt kiÖm nguån lùc, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. 2- Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng. a- C¬ cÊu cña thÞ tr­êng. C¬ cÊu tæ chøc cña thÞ tr­êng gåm c¸c nhãm chñ thÓ kinh tÕ víi chøc n¨ng riªng biÖt cña nã trong hÖ thèng thÞ tr­êng. C¸c nhãm chñ thÓ kinh tÕ nµy cã quan hÖ víi nhau th«ng qua d©y chuyÒn Marketinh sau: Ng­êi s¶n xuÊt - Ng­êi b¸n bu«n - Ng­êi chÕ biÕn - Ng­êi b¸n lÎ - Ng­êi tiªu dïng. Mçi m¾t xÝch hay mçi nhãm chñ thÓ trong d©y chuyÒn Marketinh trªn cã mét chøc n¨ng riªng biÖt trong hÖ thèng thÞ tr­êng: + Ng­êi s¶n xuÊt: Ng­êi s¶n xuÊt bao gåm c¸c doanh nghiÖp, c«ng ty s¶n xuÊt, hîp t¸c x·, hé gia ®×nh, trang tr¹i cã chøc n¨ng t¹o ra s¶n phÈm trªn c¬ së sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt, t¹o ra gi¸ trÞ míi bæ sung vµo gi¸ trÞ cò ®­îc chuyÓn tõ c¸c yÕu tè ®Çu vµo.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + Ng­êi b¸n bu«n: Ng­êi b¸n bu«n gåm c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, hîp t¸c x· th­¬ng m¹i, hé gia ®×nh cã chøc n¨ng ®­a s¶n phÈm tõ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn ng­êi chÕ biÕn vµ do ph¶i thu gom, b¶o qu¶n, s¬ chÕ...nªn t¹o thªm gi¸ trÞ míi bæ sung vµo s¶n phÈm lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm. + Ng­êi chÕ biÕn: Ng­êi chÕ biÕn còng bao gåm c¸c doanh nghiÖp, hîp t¸c x·, hé gia ®×nh cã chøc n¨ng chÕ biÕn s¶n phÈm tõ d¹ng th« sang s¶n phÈm cã tÝnh c«ng nghiÖp lµm chÊt l­îng s¶n phÈm t¨ng thªm vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Do ph¶i chi phÝ cho chÕ biÕn lµm cho gi¸ trÞ s¶n phÈm t¨ng thªm. + Ng­êi b¸n lÎ: Ng­êi b¸n lÎ bao gåm c¸c doanh nghiÖp, ®¬n vÞ tËp thÓ, t­ nh©n cã chøc n¨ng ®­a s¶n phÈm tõ n¬i chÕ biÕn ®Õn ng­êi tiªu dïng cuèi cïng. Do ph¶i chi phÝ cho ho¹t ®éng th­¬ng m¹i do ®ã lµm cho gi¸ trÞ s¶n phÈm t¨ng thªm. + Ng­êi tiªu dïng: Ng­êi tiªu dïng lµ tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong x· héi cã chøc n¨ng hoµn tr¶ toµn bé chi phÝ tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn kh©u dÞch vô cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.  Qua c¬ cÊu trªn, ng­êi ta cã thÓ ph©n lo¹i thÞ tr­êng thµnh: thÞ tr­êng c¸c yÕu tè ®Çu vµo hay cßn gäi lµ thÞ tr­êng t­ liÖu s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng s¶n phÈm hay cßn gäi lµ thÞ tr­êng hµng tiªu dïng. b- Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng. B¶n chÊt cña thÞ tr­êng cßn thÓ hiÖn ë nh÷ng chøc n¨ng cña nã.Víi tÝnh c¸ch lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, thÞ tr­êng cã c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n sau:  Chøc n¨ng thõa nhËn. Mäi yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Òu thùc hiÖn ®­îc viÖc b¸n, tøc lµ chuyÓn quyÒn së h÷u nã víi nh÷ng gi¸ nhÊt ®Þnh, th«ng qua mét lo¹t th¶o thuËn vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng, sè l­îng, ph­¬ng thøc giao hµng, nhËn hµng...trªn thÞ tr­êng.Chøc n¨ng thõa nhËn cña thÞ tr­êng thÓ hiÖn ë chç ng­êi mua chÊp nhËn mua hµng ho¸, dÞch vô cña ng­êi b¸n vµ do vËy hµng ho¸ ®· b¸n ®­îc. Thùc hiÖn chøc n¨ng nµy nghÜa lµ thõa nhËn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ mua b¸n chóng theo yªu cÇu c¸c quy luËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.  Chøc n¨ng thùc hiÖn. Ho¹t ®éng mua vµ b¸n lµ ho¹t ®éng lín nhÊt, bao trïm nhÊt cña thÞ tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn, mäi yÕu tè ®Çu vµo cho s¶n xuÊt vµ ®Çu ra s¶n phÈm chñ yÕu ®Òu ®­îc tiÒn tÖ ho¸ th× ho¹t ®éng mua vµ b¸n lµ c¬ së quan träng quyÕt ®Þnh c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ. Chøc n¨ng thùc hiÖn cña thÞ tr­êng thÓ hiÖn ë chç, thÞ tr­êng thùc hiÖn hµnh vi trao ®æi , thùc hiÖn c©n b»ng cung cÇu tõng lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸, h×nh thµnh gi¸ c¶ vµ thùc hiÖn gi¸ trÞ cña c¸c s¶n phÈm hµng ho¸.  Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kÝch thÝch. Nhu cÇu thÞ tr­êng lµ môc ®Ých ®¸p øng cña mäi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh. ThÞ tr­êng võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c chñ thÓ kinh tÕ. §©y chÝnh lµ c¬ s¬ kh¸ch quan ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kÝch thÝch cña thÞ tr­êng. Thùc hiÖn chøc n¨ng nµy, thÞ tr­êng cã vai trß quan träng trong viÖc ph©n bæ vµ sö dông hîp lý c¸c nguån lùc khan hiÕm cña ®Êt n­íc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh s¶n phÈm.  Chøc n¨ng th«ng tin. Cã nhiÒu kªnh th«ng tin kinh tÕ, trong ®ã th«ng tin thÞ tr­êng lµ rÊt quan träng. Chøc n¨ng th«ng tin thÞ tr­êng bao gåm: Tæng cung, tæng cÇu hµng ho¸, dÞch vô, c¬ cÊu cung cÇu c¸c lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng, chÊt l­îng, gi¸ c¶ hµng ho¸, thËm chÝ c¶ thÞ hiÕu, c¸ch thøc, phong tôc tiªu dïng cña ng­êi d©n...Nh÷ng th«ng tin thÞ tr­êng chÝnh x¸c lµ c¬ së quan träng cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh. C¸c chøc n¨ng trªn cña thÞ tr­êng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, lµm cho thÞ tr­êng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ vai trß b¶n chÊt cña m×nh. Chøc n¨ng thõa nhËn lµ quan träng nhÊt, cã tÝnh quyÕt ®Þnh. Chõng nµo chøc n¨ng nµy ®­îc thùc hiÖn th× c¸c chøc n¨ng kh¸c míi ph¸t huy t¸c dông. NÕu chøc n¨ng thõa nhËn ®· ®­îc thùc hiÖn mµ c¸c chøc n¨ng kh¸c kh«ng thÓ hiÖn ra th× ch¾c ch¾n ®· cã nh÷ng yÕu tè phi kinh tÕ nµo ®ã can thiÖp vµo thÞ tr­êng lµm cho nã biÕn d¹ng ®i. 3- Vai trß cña thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng cã mét vai trß v« cïng quan träng trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . ThÞ tr­êng lµ lÜnh vùc trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. th«ng qua c¸c quy luËt cña kinh tÕ hµng ho¸, do ®ã nã lµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ buéc ph¶i cã ®Ó kÕt thóc mét chu tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn lîi nhuËn cho nhµ ®Çu t­. Th«ng qua thÞ tr­êng, tÊt c¶ c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®Òu cã thÓ tù do mua nh÷ng g× m×nh cÇn, b¸n nh÷ng g× kh¸ch hµng muèn còng nh­ m×nh cã thÓ ®¸p øng, nh»m thu lîi nhuËn. Gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®­îc x¸c ®Þnh bëi sù c©n b»ng cung – cÇu, do ®ã bÝ quyÕt ®Ó thµnh c«ng trong kinh doanh lµ ph¶i lµm sao chiÕm ®­îc lßng tin cña kh¸ch hµng, më réng thÞ tr­êng, thÞ phÇn cho s¶n phÈm cña m×nh. Ngoµi vai trß thùc hiÖn lîi nhuËn cho ng­êi kinh doanh, thÞ tr­êng cßn cã vai trß trong viÖc ph©n bæ nh÷ng nguån lùc khan hiÕm ®Òu cho c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc vµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ th«ng qua gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Qua nh÷ng vai trß trªn, h¬n ai hÕt nh÷ng ng­êi lµm kinh tÕ vµ nh÷ng ng­êi nghiªn cøu kinh tÕ ph¶i ®¸nh gi¸ ®óng tÇm quan träng cña thÞ tr­êng, tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng cho s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch phï hîp. N¾m ®­îc bÝ quyÕt ®Ó tiªu thô tèt, nhiÒu s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng lµ mét trong nh÷ng thµnh c«ng lín mµ bÊt cø ng­êi lµm kinh tÕ nµo còng mong ®¹t ®­îc. Nh­ng ®Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng ®ã kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò ®¬n gi¶n, mµ lµ c¶ mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu, t×m tßi còng nh­ chÊp nhËn m¹o hiÓm, rñi ro trong kinh doanh do chÝnh thÞ tr­êng mang l¹i. ViÖt Nam, tõ khi x¸c ®Þnh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo h­íng kinh tÕ thÞ tr­êng lÊy viÖc tù do kinh doanh trong khu«n khæ ph¸p luËt lµm nÒn t¶ng, ®· ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta tiÕn ®­îc mét b­íc tiÕn ®¸ng kÓ so víi c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung tr­íc ®©y. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam, tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong x· héi cã ®ñ ®iÒu kiÖn kinh doanh theo luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu ®­îc kinh doanh c¸c mÆt hµng mµ nhµ n­íc kh«ng cÊm. C¸c th«ng tin thÞ tr­êng lu«n lµ nh÷ng th«ng tin më, n¾m b¾t nã mét c¸ch nhanh chãng, nh¹y c¶m sÏ ®em l¹i nh÷ng thµnh c«ng lín cho ng­êi lµm kinh tÕ, qua ®ã gãp phÇn quan träng trong viÖc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, rót ng¾n kho¶ng c¸ch víi c¸c n­íc c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ch­¬ng ii c¬ cÊu, chøc n¨ng vµ ®Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng thuû s¶n i- c¬ cÊu, chøc n¨ng cña thÞ tr­êng thuû s¶n. Còng gièng nh­ c¬ cÊu cña thÞ tr­êng, c¬ cÊu cña thÞ tr­êng thuû s¶n gåm c¸c nhãm chñ thÓ kinh tÕ víi nh÷ng chøc n¨ng nhÊt ®Þnh cã mèi liªn hÖ víi nhau th«ng qua hÖ thèng d©y chuyÒn Marketinh: Ng­êi s¶n xuÊt - Ng­êi b¸n bu«n - Ng­êi chÕ biÕn - Ng­êi b¸n lÎ - Ng­êi tiªu dïng. Mçi m¾t xÝch hay mçi nhãm chñ thÓ kinh tÕ trong hÖ thèng d©y chuyÒn Marketinh trªn cã mét chøc n¨ng riªng trong hÖ thèng chøc n¨ng chung cña thÞ tr­êng:  Ng­êi s¶n xuÊt. Ng­êi s¶n xuÊt s¶n phÈm thuû s¶n lµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng viÖc ®¸nh b¾t c¸, t«m, h¶i s¶n c¸c lo¹i tõ m«i tr­êng néi ®ång, biÓn kh¬i vµ c¶ nhãm ng­êi nu«i trång h¶i s¶n ®Ó kinh doanh. Ng­êi s¶n xuÊt thuû s¶n cã thÓ lµ nh÷ng doanh nghiÖp lín víi nh÷ng h¹m tÇu khai th¸c c¸ ë ngoµi biÓn kh¬i, cã thÓ lµ trang tr¹i gia ®×nh nu«i trång thuû s¶n vµ còng cã thÓ lµ nh÷ng hé gia ®×nh c¸ thÓ ®¸nh b¾t vµ nu«i trång thñy s¶n nhá lÎ...Nh÷ng ng­êi nµy cã chøc n¨ng cung cÊp s¶n phÈm thuû, h¶i s¶n phôc vô nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu...  Ng­êi b¸n bu«n. Ng­êi b¸n bu«n s¶n phÈm thuû s¶n cã thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, c¸c hé gia ®×nh vµ c¸c chñ thÓ nhá lÎ..Nh÷ng ng­êi nµy ®¶m nhiÖm c«ng viÖc thu gom s¶n phÈm thuû s¶n tõ c¸c ng­ tr­êng hoÆc c¸c ®¬n vÞ kinh doanh nhá lÎ trong c¶ n­íc ®Ó cung cÊp trùc tiÕp cho c¸c ®¬n vÞ chÕ biÕn hoÆc nh÷ng ng­êi b¶n lÎ ë c¸c chî hµng.  Ng­êi chÕ biÕn.
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ng­êi chÕ biÕn thuû s¶n bao gåm c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ tËp thÓ, c¸c hé gia ®×nh c¸ thÓ. Hä thùc hiÖn c«ng viÖc mua gom s¶n phÈm thuû s¶n s¬ chÕ tõ nh÷ng ng­êi b¸n bu«n, sau ®ã ®em chÕ biÕn s¶n phÈm thuû s¶n nµy thµnh nh÷ng s¶n phÈm cã tÝnh c«ng nghiÖp phôc vô cho nhu cÇu ngµy cµng cao vµ ®a d¹ng cña con ng­êi,  Ng­êi b¸n lÎ. Ng­êi b¸n lÎ ë ®©y gåm c¸c ®¬n vÞ tËp thÓ, hé gia ®×nh c¸ thÓ cã nhiÖm vô cung cÊp hµng tiªu dïng thuû s¶n tõ nh÷ng ®¬n vÞ chÕ biÕn hoÆc c¸c ®¹i lý tíi tay ng­êi tiªu dïng cuèi cïng.  Ng­êi tiªu dïng. Ng­êi tiªu dïng lµ tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong x· héi cã nhu cÇu tiªu dïng s¶n phÈm thuû s¶n. Hä cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n tÊt c¶ c¸c chi phÝ tõ khi khai th¸c, chÕ biÕn, l­u th«ng hay nãi kh¸c ®i lµ tõ kh©u s¶n xuÊt tíi lóc tiªu dïng. C¸c qu¸ tr×nh trªn ®­îc diÔn ra liªn tiÕp ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc khÐp kÝn, ®ång vèn ®­îc quay vßng nhanh ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cho ng­êi s¶n xuÊt thuû s¶n. Qua mçi mét m¾t xÝch, s¶n phÈm thuû s¶n l¹i ®­îc t¨ng thªm gi¸ trÞ cho ®Õn khi tíi tay ng­êi tiªu dïng cuèi cïng nã trë thµnh mét s¶n phÈm hoµn h¶o, phï hîp víi nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng. Mçi mét nhãm chñ thÓ kinh tÕ trong d©y chuyÒn Marketinh trªn, tuy cã chøc n¨ng kh¸c nhau nh­ng chóng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, g¾n bã víi nhau, s¶n phÈm cña m¾t xÝch nµy lµ nguyªn liÖu ®Çu vµo cña m¾t xÝch tiÕp theo. V× vËy, tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸ qua c¸c m¾t xÝch trong d©y chuyÒn Marketinh cã diÔn ra th«ng suèt th× míi ®¶m b¶o cho thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n ®­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, II- §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng thuû s¶n. Do ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ tiªu dïng hµng thuû s¶n, thÞ tr­êng ®Çu ra cho s¶n phÈm thuû s¶n lµ mét thÞ tr­êng ®a cÊp. ViÖc t×m hiÓu, ph©n tÝch thÞ tr­êng s¶n phÈm ®Çu ra cho thuû s¶n lµ ph©n tÝch tr¹ng th¸i c©n b»ng ë mçi cÊp thÞ tr­êng. Mçi mét lo¹i s¶n phÈm thuû s¶n ( s¶n phÈm t­¬i, s¶n phÈm chÕ biÕn, s¶n phÈm kh«...) ®¸p øng ®ßi hái cña thÞ tr­êng vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt nh­: thêi
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. gian, kh«ng gian, chÊt l­îng, gi¸ c¶, sè l­îng...Do vËy, chñ thÓ kinh tÕ tham gia trªn d©y chuyÒn marketinh cÇn bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh ®Ó ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái nãi trªn cña thÞ tr­êng. Nh÷ng chi phÝ nµy sÏ ®­îc ph¶n ¸nh vµo gi¸ c¶. Khi thÞ tr­êng chÊp nhËn gi¸, gåm gi¸ s¶n phÈm thuû s¶n th« céng víi chi phÝ chÕ biÕn, chi phÝ marketinh th× chªnh lÖch gi÷a gi¸ ®ã víi gi¸ ë cÊp thÞ tr­êng tr­íc ®ã ®­îc gäi lµ ®é cËn biªn thÞ tr­êng.Tõ nh÷ng lý luËn trªn, ®Ó thÊy ®­îc tr¹ng th¸i c©n b»ng cña mçi cÊp thÞ tr­êng, ta ®i t×m hiÓu vÒ ®é cËn biªn thÞ tr­êng qua gi¸ c¶ cña s¶n phÈm. 1- §é cËn biªn thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm thuû s¶n. §é cËn biªn thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n lµ mét kh¸i niÖm thÓ hiÖn gi¸ trÞ d«i ra ë mçi m¾t xÝch nµo ®ã trªn d©y chuyÒn marketinh s¶n phÈm. Ch¼ng h¹n, ng­êi ta xem xÐt ®é cËn biªn gi¸ b¸n lÎ vµ gi¸ b¸n bu«n hoÆc ®é cËn biªn gi÷a gi¸ b¸n bu«n vµ gi¸ b¸n lÎ . Nh­ vËy lµ ng­êi ta cã thÓ xem xÐt ®é cËn biªn thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n gi÷a bÊt kú hai cÊp thÞ tr­êng nµo ®· ®Þnh gi¸. Chóng ta tiÕp cËn ë phÝa ng­êi tiªu dïng thñy s¶n tõ hai khÝa c¹nh cña qu¸ tr×nh. Thø nhÊt lµ víi tr×nh ®é ph¸t triÓn hiÖn nay cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña ngµnh thuû s¶n nãi riªng, ng­êi tiªu dïng c¸c l­îng s¶n phÈm thuû s¶n chÕ biÕn ch­a nhiÒu, nh­ng ë n«ng th«n ng­êi n«ng d©n sö dông s¶n phÈm thuû s¶n th« do m×nh tù ®¸nh b¾t hoÆc nu«i trång lÊy nhiÒu h¬n, cßn ë thµnh phè th× ng­êi tiªu dïng c¸c s¶n phÈm ®· qua chÕ biÕn víi sè l­îng lín h¬n. §iÒu ®ã chØ ra r»ng nh÷ng ng­êi tiªu dïng kh¸c nhau cã nh÷ng nhu cÇu kh¸c nhau vÒ qui c¸ch, møc chÊt l­îng vµ dÞch vô cung cÊp hµng ho¸ kh¸c nhau. Thø hai lµ xÐt vÒ l©u dµi, khi thu nhËp vµ møc sèng t¨ng lªn cïng víi sù ph¸t triÓn cao h¬n cña nÒn kinh tÕ, nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n ®Òu t¨ng lªn ®èi víi c¸c dÞch vô lµm t¨ng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm thuû s¶n. KÕt qu¶ lµ trong c¬ cÊu gi¸ mua hµng thuû s¶n cña ng­êi tiªu dïng, phÇn tr¶ cho cho c¸c dÞch vô cã chiÒu h­íng t¨ng lªn, cßn tr¶ cho s¶n phÈm th«, s¬ chÕ cã chiÒu h­íng gi¶m xuèng. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, ®é cËn biªn thÞ tr­êng sÏ t¨ng lªn. §é cËn biªn thÞ tr­êng gi÷a
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. gi¸ b¸n lÎ vµ gi¸ t¹i c¸c c¬ s¬ ®¸nh b¾t ( ng­ tr­êng, trang tr¹i nu«i c¸, hé gia ®×nh...) lµ sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n lÎ cuèi cïng cho ng­êi tiªu dïng cuèi cïng vµ gi¸ mµ ng­êi s¶n xuÊt thuû s¶n nhËn ®­îc khi b¸n s¶n phÈm thuû s¶n s¬ chÕ. Cã thÓ coi nhu cÇu ë cÊp thÞ tr­êng b¸n lÎ bao gåm hai phÇn: Nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn vµ nhu cÇu ®èi víi mét lo¹t c¸c dÞch vô. Nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn gäi lµ nhu cÇu ph¸i sinh, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ban ®Çu ë cÊp b¸n lÎ cã kÕt hîp c¶ s¶n phÈm thuû s¶n th« vµ dÞch vô. §­êng cÇu nµy ®­îc t¹o ra khi ®em mçi ®iÓm trªn ®­êng cÇu ban ®Çu trõ ®i gi¸ trÞ vÒ c¸c dÞch vô. T­¬ng tù nh­ vËy, ®­êng cung ph¸i sinh còng ®­îc t¹o ra khi ®em c¸c gi¸ trÞ trªn ®­êng cung ban ®Çu céng víi c¸c gi¸ trÞ vÒ c¸c dÞch vô mµ ng­êi tiªu dïng yªu cÇu ®èi víi ng­êi s¶n xuÊt. Giao ®iÓm cña c¸c ®­êng cung vµ cÇu nµy sÏ t¹o nªn gi¸ c¶ cña s¶n phÈm thuû s¶n trªn thÞ tr­êng. Khi ng­êi tiªu dïng s½n sµng tr¶ gi¸ cho ®é tho¶ dông mµ hÖ thèng thÞ tr­êng t¹o ra vÒ thêi gian, kh«ng gian, h×nh thøc s¶n phÈm...th× ë ®©y ®é cËn biªn thÞ tr­êng ph¶n ¸nh møc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ tho¶ dông ®ã cho ng­êi tiªu dïng. Møc ®é vµ c¸c lo¹i chi phÝ cho sù “ chuÈn bÞ “ nµy hoµn toµn tuú thuéc vµo quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng Muèn ph©n tÝch ®Çy ®ñ vµ cô thÓ ta ph¶i ®i xÐt hai tr­êng hîp cô thÓ ®ã lµ: Tr­êng hîp ®é cËn biªn thÞ tr­êng kh«ng thay ®æi ( trong thêi gian ng¾n) vµ tr­êng hîp ®é cËn biªn thÞ tr­êng thay ®æi ( xÐt trong kho¶ng thêi gian dµi). 2- Sù h×nh thµnh gi¸ c¶ theo thêi vô. Ngµnh n«ng nghiÖp nãi chung vµ thuû s¶n nãi riªng lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt cã nhiÒu ®Æc ®iÓm riªng, trong ®ã t×nh thêi vô kh¸ cao lµ nÐt ®Æc tr­ng nhÊt. T×nh thêi vô cña s¶n xuÊt thuû s¶n thÓ hiÖn râ ë sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng theo thêi vô, ®Æc biÖt lµ tÝnh kh«ng æn ®Þnh cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®Çu ra. ë ®©y, viÖc ph©n tÝch thÞ tr­êng ®Çu ra cho s¶n phÈm thuû s¶n tËp trung vµo sù h×nh thµnh gi¸ c¶ thÞ tr­êng theo thêi gian.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Do ®Æc cña ngµnh thuû s¶n, viÖc s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i dùa trªn c¸c qui luËt sinh häc ®éng thùc vËt thuû sinh nªn tÝnh mïa vô cña ngµnh thuû s¶n lµ kh¸ cao. Vµo ®óng mïa vô, ng­êi s¶n xuÊt cung øng s¶n phÈm theo nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng vµ do ®ã gi¸ c¶ ®­îc h×nh thµnh dùa trªn quan hÖ cung cÇu. Nh­ng vµo lóc tr¸i vô, trong khi nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng lµ kh«ng thay ®æi th× ng­êi s¶n xuÊt l¹i kh«ng cã s¶n phÈm ®Ó b¸n hoÆc do chi phÝ ®Ó dù tr÷ s¶n phÈm thuû s¶n lµ qu¸ lín lµm cho gi¸ c¶ cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng t¨ng lªn, vµ ta dÔ dµng nhËn thÊy lµ møc t¨ng lªn cña gi¸ ph¶i lín h¬n chi phÝ mµ ng­êi cung øng bá ra ®Ó dù tr÷ s¶n phÈm( ë ®©y ta ph¶i hiÓu lµ s¶n phÈm thuû s¶n rÊt khã dù tr÷ v× ®Æc tÝnh mau ­¬n, chãng háng cña nã..) Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng tÝnh mïa vô trong s¶n xuÊt thuû s¶n ®· lµm cho gi¸ c¶ cña s¶n phÈm thuû s¶n thay ®æi rÊt lín theo thêi gian. Ng­êi s¶n xuÊt, cung øng s¶n phÈm cÇn n¾m râ ®Æc ®iÓm nµy ®Ó cã chiÕn l­îc kinh doanh phï hîp sao cho møc lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng ®Çu t­ cña m×nh lµ lín nhÊt. 3- TÝnh ®éc quyÒn cña thÞ tr­êng thuû s¶n. Trªn thÞ tr­êng thuû s¶n ta thÊy th­êng chØ tån t¹i d¹ng ®éc quyÒn nhÊt thêi. TÝnh chÊt ®éc quyÒn nµy do tr×nh ®é s¶n xuÊt cña ngµnh thuû s¶n ch­a cao mang l¹i,thªm vµo ®ã ngµnh thuû s¶n l¹i lµ ngµnh s¶n xuÊt ph©n t¸n ë nhiÒu vïng trªn c¶ n­íc dÉn tíi t×nh tr¹ng ®éc quyÒn nhÊt thêi lµ kh«ng tr¸nh khái. Ta hiÓu, ®éc quyÒn nhÊt thêi trªn thÞ tr­êng thuû s¶n nh­ sau: Víi mét hÖ thèng c¸c c¬ së s¶n xuÊt thuû s¶n ph©n bè ë kh¾p n¬i trªn c¶ n­íc, trong khi ®ã tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña ngµnh thuû s¶n nãi riªng cãn thÊp dÉn tíi trang thiÕt bÞ vËn chuyÓn, c¬ së chÕ biÕn cßn thiÕu thèn l¹c hËu, c¶ mét vïng réng lín s¶n xuÊt vµ ®¸nh b¾t míi cã mét c¬ së mua gom, chÕ biÕn. §iÒu nµy dÉn tíi sù ®éc quyÒn trong mua gom s¶n phÈm vµ ph©n phèi c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn cña c¸c c¬ s¬ nãi trªn. Tuy nhiªn, ®©y chØ lµ t×nh tr¹ng ®éc quyÒn nhÊt thêi, khi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ cao h¬n, sù trang bÞ cho ngµnh thuû s¶n hiÖn ®¹i h¬n, tr×nh ®é s¶n xuÊt, ®¸nh b¾t còng nh­ chÕ biÕn cña ngµnh thuû s¶n ë møc ®é hiÖn
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®¹i h¬n, c¸c c¬ së mua gom ®­îc x©y dùng nhiÒu h¬n th× t×nh tr¹ng ®éc quyÒn nµy sÏ mÊt ®i vµ nh­ vËy viÖc Ðp gi¸ cña ng­êi mua víi ng­êi s¶n xuÊt, nu«i trång sÏ kh«ng cßn n÷a, tiÕn tíi mét thÞ tr­êng c¹nh tranh hoµn ho¶ cho s¶n phÈm thuû s¶n cña ViÖt Nam. 4- ThÞ tr­êng s¶n phÈm trong n­íc cßn mang tÝnh nhá, lÎ. Víi vÞ thÕ cña hÖ thèng bê biÓn vµ s«ng ngßi, ao hå cña ViÖt Nam dÉn tíi c¸c c¬ së s¶n xuÊt thuû s¶n ph©n bè réng kh¾p trªn c¶ n­íc. Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ngµnh thuû s¶n ch­a cao lµm cho hÖ thèng thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n còng ph©n bè réng kh¾p trªn c¶ n­íc víi tÝnh chÊt lµ nhá vµ lÎ. ë trong n­íc, s¶n phÈm thuû s¶n ®­îc b¸n chñ yÕu t¹i c¸c chî ë c¸c ®Þa ph­¬ng víi quy m« kh«ng lín. C¸c khu chÕ biÕn cung øng s¶n phÈm thuû s¶n lín ch­a ®­îc h×nh thµnh hoÆc ®ang manh nha, kh«ng ®¸ng kÓ. Do vËy, h×nh thµnh nªn mét m¹ng l­íi hÖ thèng thÞ tr­êng nhá vµ lÎ ph©n bè réng trªn c¸c vïng trong c¶ n­íc.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ch­¬ng iii thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n thùc tr¹ng vµ tiÒm n¨ng I- thÞ tr­êng néi ®Þa. 1- Cung - cÇu vµ gi¸ cña c¸c s¶n phÈm thuû s¶n trong n­íc. Trong mét vµi n¨m gÇn ®©y, ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam ph¸t triÓn rÊt m¹nh v­¬n lªn lµ mét ngµnh lín trong hÖ thèng kinh tÕ cña c¶ n­íc. N¨m 2000,tû träng xuÊt khÈu thuû s¶n ®¹t 1.4 tû USD chiÕm tû träng gÇn 10% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. §Õn n¨m 2003,ngµnh thuû s¶n quyÕt t©m ®¹t chØ tiªu 2.3 tû USD ®­a ViÖt Nam trë thµnh mét trong nh÷ng quèc gia hµng ®Çu vÒ xuÊt khÈu thuû s¶n. Tuy vËy, cã mét thùc tr¹ng ®Æt ra lµ ngµnh thuû s¶n ®· qu¸ chó träng tíi xuÊt khÈu, trong khi ®ã theo nghiªn cøu cña nhãm chuyªn gia cña FAO tiÕn hµnh t¹i ViÖt Nam tõ cuèi 2001 ®Õn nay, th«ng qua 85 cuéc pháng vÊn vµ 2000 cuéc ®iÒu tra mÉu víi c¸c ®èi t­îng ng­êi tiªu dïng kh¸c nhau ë 12 tØnh, thµnh cña c¶ ba miÒn th× cã tíi 70% l­îng thuû s¶n hµng n¨m ®­îc tiªu thô t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa. Nh­ vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh thÞ tr­êng trong n­íc cho s¶n phÈm thuû s¶n lµ rÊt lín, cÇn ®­îc chó träng ph¸t triÓn. V× lµ nghiªn cøu nhÊn m¹nh vµo thÞ tr­êng trong n­íc nªn ng­êi ta ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò vèn dÜ cßn yÕu kÐm cña ViÖt Nam nh­ c¸ch tiÕp cËn thÞ tr­êng ë ngay t¹i vïng nu«i, c¶ng c¸ còng nh­ nhu cÇu vµ tiªu thô c¸c s¶n phÈm thuû s¶n ë cÊp ®é ng­êi tiªu dïng liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña ng­êi b¸n sØ, lÎ vµ c¸c c¬ së chÕ biÕn. TÝnh ®Õn n¨m 2002, tæng sè d©n c¶ n­íc kho¶ng 80 triÖu(17 triÖu hé gia ®×nh), trong ®ã cã kho¶ng 62.315 triÖu ng­êi ( chiÕm 77%) ®ang sèng ë vïng n«ng th«n, cho thÊy phÇn lín ng­êi tiªu dïng trong n­íc hiÖn ®ang sèng ë vïng n«ng th«n. VÒ mÆt d©n téc, t«n gi¸o kh«ng thÊy cã rµo c¶n hoÆc h¹n chÕ nµo ®èi víi ng­êi tiªu thô thuû s¶n v× phÇn lín d©n c­ thuéc d©n téc Kinh vµ theo ®¹o PhËt hoÆc c¸c t«n gi¸o kh¸c. TÊt c¶ nh÷ng khÝa c¹nh nµy t¹o ra c¬ së
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cã lîi cho tiªu thô thuû s¶n trong ng­êi tiªu dïng néi ®Þa dùa vµo nghÒ nghiÖp vµ thu nhËp cña ng­êi d©n, ®Æc biÖt lµ ph¶i ­u tiªn cho chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµo ng­êi tiªu dïng ë ®« thÞ vµ ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña hä. XÐt vÒ hµnh vi tiªu thô thuû s¶n cña ng­êi tiªu dïng dùa vµo thãi quen ¨n uèng th× hé gia ®×nh ®­îc coi lµ ®¬n vÞ tiªu dïng c¬ b¶n, hÇu hÕt c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh ¨n t¹i nhµ(95% thµnh viªn cã mÆt trong b÷a tèi) do ®ã th­êng thÊy hµnh vi tiªu thô thuû s¶n trong m« h×nh tiªu thô hé gia ®×nh. Ngoµi ra cã tíi 34.4% sè ng­êi ¨n ë c¸c hµng ¨n b×nh d©n. Tõ ®Êy cho thÊy r»ng, s¶n phÈm thuû s¶n ®­îc chÊp nhËn réng r·i trong ng­êi tiªu dïng. Cã tíi 79.7% sè ng­êi rÊt thÝch ¨n c¸ vµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ vïng, miÒn n¬i hä ®ang sèng, chØ cã mét sè rÊt Ýt nãi r»ng hä kh«ng thÝch. VËy m« h×nh tiªu thô thuû s¶n nµo lµ phï hîp víi ng­êi tiªu dïng trong n­íc? VÒ tÇn suÊt mua hµng, trong mét gia ®×nh ng­êi phô n÷ th­êng ®¶m tr¸ch vai trß nµy ( 83.8%). Cø hai ngµy ng­êi ta ®i mua thuû s¶n mét lÇn, mçi lÇn mua kho¶ng chõng 1kg, ë thµnh thÞ ng­êi tiªu dïng s½n sµng bá trung b×nh 20 ngµn ®ång/lÇn cßn ë khu vùc cËn ®« thÞ vµ n«ng th«n c¸c con sè t­¬ng øng lµ 15 vµ 10 ngµn ®ång/lÇn. Nãi tãm l¹i, hiÖn nay møc tiªu dïng thuû s¶n ®ñ lín trong c¸c hé gia ®×nh, tuy nhiªn cã h¹n chÕ lµ ®a sè thuû s¶n tiªu dïng cã träng l­îng d­íi 1 kg. Nhu cÇu tiªu dïng hµng thuû s¶n trong n­íc lµ lín nh­ vËy, song phÇn lín lµ ch­a ®­îc ®¸p øng hoÆc ®¸p øng kh«ng ®Çy ®ñ, nÕu biÕt khai th¸c tiÒm n¨ng vÒ thÞ tr­êng trong n­íc sÏ cßn lín h¬n rÊt nhiÒu. ë n«ng th«n, ngoµi s¶n phÈm thuû s¶n do ng­êi n«ng d©n tù ®¸nh b¾t ®­îc qua hÖ thèng s«ng ngßi , ao hå tù nhiªn th× nhu cÇu tiªu dïng thuû s¶n ngon còng kh¸ lín nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, do viÖc ®¸nh b¾t bõa b·i, kh«ng khoa häc ®· lµm cho l­îng c¸, t«m ë c¸c dßng s«ng l©m vµo t×nh tr¹ng c¹n kiÖt. ViÖt Nam thuéc vïng nhiÖt ®íi, ¸ nhiÖt ®íi, ë c¸c tØnh phÝa B¾c pha trén tÝnh «n ®íi. §Æc ®iÓm nµy t¹o cho ngµnh thuû s¶n mét sè thuËn lîi ®ã lµ: sù phong phó vÒ gièng loµi s¶n phÈm dÉn tíi sù ®a d¹ng trong c¸c mÆt hµng thuû s¶n ®Æc biÖt lµ c¸c loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ vµ xuÊt khÈu; viÖc nu«i
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. trång thuû s¶n diÔn ra quanh n¨m lµm cho thÞ tr­êng thuû s¶n lu«n phong phó. Mét sè lo¹i s¶n phÈm thuû s¶n néi ®ång ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng nh­: - §èi víi vïng n«ng th«n: c¸ mÌ, c¸ chÐp, c¸ bèng, c¸ tr¾m cá, tr¾m ®en,trª, r« phi, t«m ®ång, tr«i Ên ®é.... - §èi víi vïng thµnh phè vµ ®« thÞ th× nh÷ng s¶n phÈm ®­îc tiªu dïng chñ yÕu lµ: C¸ ba sa, trª lai, tr¾m cá, t«m r¶o, chim tr¾ng, chim hång, c¸ nôc, c¸ ®èi, mùc, cua, ram..... §Ó thÊy ®­îc sù ®a d¹ng cña thÞ tr­êng thuû s¶n trong n­íc ta t×m hiÓu mét vµi thÞ tr­êng c¸ chñ yÕu ë c¸c, vïng, miÒn trong c¶ n­íc: a- ThÞ tr­êng miÒn B¾c ë miÒn B¾c, thÞ tr­êng c¸ chñ yÕu lµ ë c¸c chî, ®èi víi vïng n«ng th«n th× chî c¸ cã quy m« nhá, võa. S¶n phÈm chñ yÕu lµ c¸c loµi c¸ néi ®ång, t«m, s¶n phÈm biÓn kh«ng nhiÒu. Mét vµi con sè thèng kª cho thÊy thÞ tr­êng t«m ë miÒn B¾c ( gåm 8 tØnh nh­: Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng, Th¸i B×nh, Nam §Þnh, Thanh Ho¸, NghÖ An, Hµ TÜnh) trong mÊy n¨m gÇn ®©y ph¸t triÓn kh¸ nhanh: N¨m 1998 nu«i t«m trªn diÖn tÝch 6153 ha cho 838 tÊn, n¨m 1999: 9155 ha cho 1612 tÊn, n¨m 2000: 14305 ha cho 3090 tÊn. §Õn n¨m 2002 trë l¹i ®©y, m« h×nh nu«i t«m c«ng nghiÖp( th©m canh), b¸n th©m canh víi n¨ng suÊt cao ®· ph¸t triÓn ë c¸c tØnh Qu¶ng Ninh, Th¸i B×nh,...®· lµm cho thÞ tr­êng t«m ®­îc më réng vµ phong phó h¬n. Khèi l­îng t«m cung cÊp cho nhu cÇu tiªu thô trong vµ ngoµi n­íc t¨ng nhanh ®¸ng kÓ: n¨m 2002, s¶n l­îng t«m só cña 8 tØnh miÒn B¾c ®· ®¹t 12805 tÊn cao gÊp 3 lÇn s¶n l­îng t«m n¨m 2000 víi ®µ ph¸t triÓn trªn, n¨m nay Bé Thuû s¶n dù kiÕn sÏ phÊn ®Êu tæ chøc nu«i ®¹t s¶n l­îng 15000 tÊn vµ kÕt qu¶ nµy sÏ ®­îc tæng kÕt vµo cuèi n¨m nay. Riªng ®èi víi s¶n phÈm c¸ ba sa, sau thÊt b¹i t¹i thÞ tr­êng Mü Agifish ®· quyÕt ®Þnh më réng, t×m kiÕm thÞ tr­êng ë ngoµi B¾c cho s¶n phÈm nµy vµ ®· chän C«ng ty TNHH Th¸i B×nh An Giang-mét ®èi t¸c cã bÒ dµy vÒ tiªu thô s¶n hµng thuû s¶n lµm tæng ®¹i lý ph©n phèi ®éc quyÒn c¸ ba sa t¹i
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. khu vùc phÝa B¾c. Thµnh lËp tõ th¸ng 12/2002 (trô së t¹i 345 phè Väng-Hµ Néi), ®Õn nay Th¸i B×nh An Giang ®· cã 42 ®¹i lý ph©n phèi s¶n phÈm tõ NghÖ An, Thanh Ho¸ ®Õn Qu¶ng Ninh, L¹ng S¬n,... C¸c mÆt hµng mang th­¬ng hiÖu Agifish rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, víi danh môc dµi h¬n 50 mãn, gåm 4 nhãm s¶n phÈm chÝnh: khai vÞ, lµm s½n, kh«, s¬ chÕ nh­ l¹p x­ëng c¸ ba sa, b¸nh phång, kh« c¸, chµ b«ng, kho té, èc biªu nhåi ba sa hoµnh th¸nh, c¶i cuén ba sa... C¸c bµ mÑ biÕt ®Õn bëi nã cã gi¸ trÞ dinh d­ìng rÊt cao ®Æc biÖt lµ thµnh phÇn DHA, «mªga3 gióp t¨ng c­êng trÝ n·o, chèng l·o ho¸. §a sè kh¸ch hµng ®Òu cho r»ng, c¸c mãn ¨n c¸ ba sa cña Agifish ®a d¹ng hÊp dÉn, tiÖn dông cho nhu cÇu ng­êi tiªu dïng trong thêi ®¹i c«ng nghiÖp. Nh÷ng s¶n phÈm ®­îc ng­êi tiªu dïng Hµ Néi mua nhiÒu nhÊt lµ c¸ kho té, philª ®«ng l¹nh, ch¶ quÕ, canh chua ba sa. Kh¶o s¸t thùc tÕ ë mét sè ®¹i lý ph©n phèi t¹i Hµ Néi cho thÊy t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty nãi chung t¹i c¸c ®¹i lý nãi riªng lµ rÊt kh¶ quan. Doanh thu t¹i mét sè ®¹i lý lµ 25-30 triÖu ®ång/th¸ng, siªu thÞ 45 triÖu ®ång/th¸ng. §a sè ng­êi d©n Hµ Néi ®· b¾t ®Çu quen víi tªn tuæi lo¹i thùc phÈm nµy. Tr­íc ®©y, Thanh Tr× lµ ®Þa bµn th­êng xuyªn trung chuyÓn c¸ t­¬i cho ng­êi d©n trong thµnh phè, c¸ nhiÒu, gi¸ l¹i rÎ nh­ng khi s¶n phÈm cña Agifish xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng, ng­êi d©n n¬i ®©y ®· vµ th­êng xuyªn dïng c¸ ba sa cho b÷a ¨n hµng ngµy. HiÖn nay, Th¸i B×nh An Giang ®· cã mét sè m¹ng l­íi ph¸t triÓn thÞ tr­êng v÷ng m¹nh t¹i mét sè tØnh, t¹o tiÒn ®Ò ®Ó th­¬ng hiÖu Agifish th©m nhËp ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô trong mäi thµnh phÇn d©n c­. Më réng thÞ tr­êng, më réng m¹ng l­íi kinh doanh, ®Æc biÖt t¹i mét sè tØnh, nh»m ®­a s¶n phÈm c¸ ba sa ®Õn ®­îc víi mäi ng­êi d©n mét c¸ch nhanh, hiÖu qu¶, chÊt l­îng vµ chiÕm thÞ phÇn ngµy cµng lín trªn thÞ tr­êng néi ®Þa lµ tham väng cña Th¸i B×nh An Giang nãi riªng vµ cña ng­êi s¶n xuÊt thuû s¶n nãi chung. b- ThÞ tr­êng miÒn Trung. §èi víi miÒn Trung, do ®iÒu kiÖn ®Þa lý t¹o nªn cho vïng mét lîi thÕ lín ®Ó ph¸t triÓn thuû s¶n dÉn tíi c¸c thÞ tr­êng thuû s¶n rÊt ®a d¹ng. ViÖc ®¸nh b¾t h¶i s¶n ngoµi biÓn kh¬i ph¸t triÓn h¬n c¸c vïng kh¸c. C¸c
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chî c¸ miÒn trung th­êng s«i ®éng vµ mang nhiÒu nÐt riªng. Tr­íc hÕt, ®ã chñ yÕu lµ nh÷ng chî b¸n bu«n, lµ n¬i trung chuyÓn s¶n phÈm ®¸nh b¾t, nu«i trång tõ nh÷ng ng­ d©n qua tay c¸c chñ nËu vùa, ng­êi mua bu«n. Ph¶i qua mét vµi bµn tay n÷a s¶n phÈm míi ®Õn ®­îc víi tay ng­êi tiªu dïng. Thø hai, c¸c chî nµy ®Òu ho¹t ®éng tõ nöa ®ªm ®Õn s¸ng. VÝ dô nh­ t¹i c¶ng c¸ ThuËn Ph­íc-c¶ng c¸ lín nhÊt cña §µ N½ng- lµ mét trong nh÷ng c¶ng c¸ ®­îc x©y dùng trong dù ¸n n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng nghÒ c¸ míi ®­a vµo sö dông. CËp c¶ng ThuËn Ph­íc ngoµi tµu thuyÒn b¶n ®Þa cßn lµ n¬i tËp trung nguån nguyªn liÖu tõ c¸c n¬i kh¸c ®Õn cung cÊp cho thÞ tr­êng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. Thêi gian ho¹t ®éng chÝnh cña c¶ng tõ 2 giê ®Õn 11 giê, cao ®iÓm tõ 3 ®Õn 7 giê. Tuú thuéc vµo l­îng c¸ ®­a vÒ tõng ngµy, trung b×nh cã 1000-2000 ng­êi tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng bu«n b¸n ë ®©y. C¶ng cã Ban qu¶n lý vµ nh÷ng ®¬n vÞ phôc vô nh­: ®éi b¶o vÖ, ®éi thu phÝ, ®éi vÖ sinh m«i tr­êng, tæ dÞch vô ®iÖn n­íc, v¨n phßng giao dÞch. Ngoµi ra cßn tæ gi÷ hµng, ng­êi g¸nh thuª, tæ cho thuª b¹t thuª c©n, ®éi xuång vËn chuyÓn nhá. NghÜa lµ moÞ nhu cÇu dÞch vô ®Òu ®­îc ®¸p øng. C¸c chñ nËu cã vai trß rÊt quan träng. Hä lµ nh÷ng ng­êi cung øng nhu yÕu phÈm, nhiªn liÖu cho tÇu c¸, ®ång thêi còng lµ ng­êi tiÕp nhËn hµng tõ c¸c tµu thuyÒn cËp c¶ng giao cho ng­êi bu«n, chÞu tr¸ch nhiÖm thu tiÒn giao cho c¸c chñ thuyÒn. Hä th­êng lµ ng­êi ®Þa ph­¬ng, cã nhiÒu kinh nghiÖm, manh mèi trong lµm ¨n, gåm kho¶ng 20 ®Õn 30 ng­êi. Ng­êi bu«n ®­îc ph©n lµm hai lo¹i, nh÷ng ng­êi bu«n víi sè l­îng lín tËp trung ®Ó xuÊt khÈu vµ nh÷ng ng­êi mua víi l­îng nhá h¬n ®Ó tiªu thô t¹i ®Þa ph­¬ng. Quang c¶nh cña chî c¸ ThuËn Ph­íc cµng vÒ s¸ng cµng s«i ®éng. T¹i miÒn Trung, tuy nghÒ thuû s¶n ph¸t triÓn tõ kh¸ sím, rÊt ®«ng c¸c hé tham gia lµm thuû s¶n nh­ng ngoµi c¶ng ThuËn Ph­íc cña §µ N½ng lµ kh¸ lín th× c¸c chî c¸ kh¸c chØ võa vµ nhá nh­ c¶ng c¸ Cï Lao-Nha Trang. T¹i ®©y, l­îng hµng nhËp rÊt th­a thít, mét vµi n¨m gÇn ®©y tµu kh«ng ®­a c¸ vÒ c¶ng n÷a do diÖn tÝch c¶ng chËt hÑp, kh«ng cã ®ñ c¸c c¬ së dÞch vô hËu cÇn vµ nh÷ng t­ th­¬ng t¹i ®©y mua s¶n phÈm víi gi¸ kh«ng cao. HiÖn nay, Nha Trang ®ang b¾t tay vµo ®Ó x©y dùng mét c¶ng míi-c¶ng Hßn Rí
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. víi hy väng thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n ë ®©y ph¸t triÓn h¬n. Gi¸ c¸ vµ hµng thuû s¶n kh¸c th­êng xuyªn giao ®éng nh­ng ë møc ®é kh«ng lín. Tuú theo l­îng hµng vÒ bÕn hay nhu cÇu tiªu thô mµ s¶n phÈm cã gi¸ kh¸c nhau, nh­ng ®­îc chia lµm hai nhãm râ rÖt: nhãm s¶n phÈm cao cÊp cã gi¸ trÞ rÊt cao chØ dµnh cho xuÊt khÈu vµ mét sè Ýt ®­îc ®­a vµo c¸c nhµ hµng, ch¼ng h¹n nh­ c¸ mó 70000 ®ång/kg, ngõ ®¹i d­¬ng 72000 ®ång/kg, mùc èng 70000 ®ång/kg...nhãm cßn l¹i cã gi¸ trÞ ph¶i ch¨ng, phï hîp víi tiªu thô néi ®Þa nh­ c¸ dòa 7000 ®ång/kg, c¸ thu 22000 ®ång/kg. c- ThÞ tr­êng miÒn Nam. ThÞ tr­êng miÒn Nam, ®©y lµ mét thÞ tr­êng hÕt søc ®a d¹ng vµ phong phó, cã thÓ nãi lµ thÞ tr­êng réng vµ lín nhÊt trong c¶ n­íc. Víi lîi thÕ tù nhiªn nhiÒu ao hå, céng víi mét hÖ thèng s«ng ngßi dµy ®Æc, miÒn Nam lµ mét n¬i lý t­ëng ®Ó nghÒ nu«i trång thuû s¶n ph¸t triÓn. Tr­íc ®©y, trong nh÷ng n¨m th¸ng chiÕn tranh, khi mµ nÒn kinh tÕ n­íc nhµ cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, ng­êi d©n ®ång b»ng Nam bé ®· coi nghÒ ®¸nh b¾t c¸ lµ nghÒ nu«i sèng hä qua nh÷ng n¨m th¸ng ®ãi khæ. Giê ®©y, khi ®Êt n­íc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn, ng­êi d©n ®ång b»ng s«ng Cöu Long ®· biÕt tËn dông nh÷ng lîi thÕ do thiªn nhiªn ­u ®·i ®Ó ph¸t triÓn nghÒ c¸ mét c¸ch kh¸ thµnh c«ng, ®iÒu ®ã ®­îc minh chøng qua sù s«i ®éng cña thÞ tr­êng thuû s¶n. C¸c s¶n phÈm thuû s¶n cña vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long rÊt ®a d¹ng vµ phong phó bao gåm tÊt c¶ c¸c lo¹i c¸, t«m néi ®ång vµ h¶i s¶n biÓn nh­: c¸ trª lai, c¸ qu¶, c¸ r« phi, c¸ tra, c¸ ba sa, t«m néi ®ång vµ t«m biÓn, ®Æc biÖt ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long cã nghÒ nu«i c¸ lång, bÌ rÊt ph¸t triÓn cung cÊp rÊt nhiÒu s¶n phÈm thuû s¶n cho thÞ tr­êng trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Mét sè thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n lín cña khu vùc phÝa Nam lµ: B¹c Liªu, An Giang, TP Hå ChÝ Minh, Kiªn Giang, Bµ RÞa- Vòng Tµu.... ë B¹c Liªu, víi diÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n lªn tíi 38000 ha, bê biÓn dµi 56 km, diÖn tÝch c¸c ng­ tr­êng réng hµng chôc ngµn km2...B¹c Liªu lµ mét trong nh÷ng vïng biÓn cã tr÷ l­îng h¶i s¶n lín nhÊt cña c¶ n­íc, cung cÊp cho thÞ tr­êng mét l­îng lín s¶n phÈm h¶i s¶n c¸c lo¹i, ®Æc biÖt lµ trong ®ã cã c¸c lo¹i t«m chiÕm ®Õn 20% tæng s¶n l­îng khai th¸c cña vïng. Trong hai n¨m qua ngµnh thuû s¶n B¹c Liªu ®· cã tèc ®é t¨ng tr­ëng
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt, s¶n l­îng vµ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu (kho¶ng 30%/n¨m) §èi víi ngµnh thuû s¶n cña Bµ RÞa-Vòng Tµu, s¶n l­îng h¶i s¶n ®¸nh b¾t ®¹t51.845 tÊn, s¶n l­îng nu«i trång thùc hiÖn ®­îc 735 tÊn. Nãi chung, ngµnh thuû s¶n cña n¬i ®©y kh¸ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ ngµnh nu«i trång, ®¸nh b¾t, chÕ biÕn xuÊt khÈu vµ c«ng t¸c dÞch vô hËu cÇn... Trong n¨m qua, tuy ngµnh thuû s¶n cña ®ång b»ng s«ng Cöu Long cã nhiÒu biÕn ®éng, nh­ng nãi chung thÞ tr­êng cña nã vÉn rÊt s«i ®éng vµ thu hót ®èi víi nhµ ®Çu t­ ngµnh thuû s¶n, vµ cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng ®©y vÉn lµ mét thÞ tr­êng hÊp dÉn, mang l¹i lîi nhuËn cao cho nh÷ng ng­êi ®Çu t­ vµo lÜnh vùc thuû s¶n, trë thµnh mét thµnh viªn trong kªnh ph©n phèi cña san phÈm thuû s¶n. 2- Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi thÞ tr­êng thuû s¶n néi ®Þa. - Thø nhÊt: Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi mµ thiªn nhiªn ®· ­u ®·i, ban tÆng cho n­íc ta nh÷ng ®iÒu kiÖn tuyÖt vêi ®Ó ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt thuû s¶n, th× ®ång thêi còng chÝnh nh÷ng yÕu tè tù nhiªn ®· lµm cho ngµnh thuû s¶n n­íc ta gÆp kh«ng Ýt nh÷ng rñi ro do h¹n h¸n, b·o, lôt g©y nªn. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã lµm cho ngµnh s¶n xuÊt thuû s¶n lu«n ë thÕ bÊp bªnh dÉn tíi thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n lu«n biÕn ®éng bÊt th­êng, gi¸ c¶ hµng thuû s¶n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo yÕu tè tù nhiªn nµy. Khi thêi tiÕt thuËn lîi, ng­êi s¶n xuÊt nu«i trång, ®¸nh b¾t ®­îc nhiÒu lµm cho l­îng hµng thuû s¶n cung cÊp trªn thÞ tr­êng nhiÒu h¬n, gi¸ c¶ rÎ h¬n. Ng­îc l¹i, lóc mÊt mïa do thiªn tai g©y nªn, l­îng cung s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng Ýt h¬n ®Èy gi¸ hµng ho¸ cao lªn. Vµ nh÷ng biÕn ®éng do thiªn tai g©y nªn nµy lµ khã tr¸nh khái ®ång thêi còng khã biÕt tr­íc ®­îc. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan dÉn tíi sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng s¶n phÈm thuû s¶n. - Thø hai: Do ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc ta ch­a cao, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ngµnh thuû s¶n cßn ë møc l¹c hËu so víi thÕ giíi dÉn tíi thÞ tr­êng cña s¶n phÈm thuû s¶n ch­a ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao. Nh÷ng s¶n phÈm thuû s¶n khi ®¸nh b¾t, nu«i trång víi sè l­îng nhiÒu nh­ng kh©u b¶o qu¶n, chÕ biÕn cßn ch­a ®¸p øng ®­îc mét c¸ch tho¶ ®¸ng lµm cho hµng
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2