intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài " Thị trường mở ở Việt Nam – Quy chế, cách tổ chức giao dịch và tình hình giao dịch trong thời gian qua "

Chia sẻ: Lo Lem | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:25

Thêm vào BST
Báo xấu
275
lượt xem 119
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài " thị trường mở ở việt nam – quy chế, cách tổ chức giao dịch và tình hình giao dịch trong thời gian qua "', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài " Thị trường mở ở Việt Nam – Quy chế, cách tổ chức giao dịch và tình hình giao dịch trong thời gian qua "

  1. ĐỀ TÀI Thị trường mở ở Việt Nam – Quy chế, cách tổ chức giao dịch và tình hình giao dịch trong thời gian qua.
  2. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương Mục Lục Lời mở đầu. ................................................................................................... 4 A. CƠ SỞ LÝ LUẬN. ................................ .................................................... 5 I. NGHIỆP VỤ THỊ TRƯỜNG MỞ CỦA NGÂN H ÀNG TRUNG ƯƠNG ....... 5 1. Khái niệm.................................................................................................. 5 2. Cơ chế tác động của nghiệp vụ thị trường mở. ....................................... 5 a. Về mặt lượng - Tác động vào dự trữ của hệ thống ngân hàng............... 5 Sơ đồ 1.1. Cơ chế tác động của OMO tới dự trữ ngân hàng ...................... 5 b. V ề mặt giá - Tác động qua lãi suất .......................................................... 5 Sơ đồ 1.2. Cơ chế tác động của OMO qua lãi suất ..................................... 6 3. Vai trò của nghiệp vụ thị trường mở. ................................ ...................... 6 a. Đối với ngân hàng trung ương ................................................................. 7 b. Đối với các đối tác của ngân hàng trung ương ....................................... 7 c. Đối với nền kinh tế ................................ .................................................... 8 4. Thành viên nghiệp vụ thị trường mở........................................................... 9 4.1. Ngân hàng trung ương ............................................................................. 9 4.2. Các đối tác của ngân hàng trung ương ..................................................... 9 a. Các ngân hàng thương mại ......................................................................... 9 b. Các tổ chức tài chính phi ngân hàng ........................................................... 9 c. Các nhà giao dịch sơ cấp ................................................................ ............ 9 5. Hàng hoá của nghiệp vụ thị trường mở ..................................................... 10 5.1. Tín phiếu kho bạc ................................ .................................................. 10 5.2. Tín phiếu ngân hàng trung ương ............................................................ 10 5.3. Trái phiếu Chính phủ ............................................................................. 10 5.4. Trái phiếu Chính quyền địa phương ...................................................... 11 5.5. Chứng chỉ tiền gửi ................................................................................. 11 I. Thực trạng hoạt động nghiệp vụ thị trường mở của ngân hàng nhà nước việt nam . ........................................................................................... 11 1. Doanh số trúng thầu nghiệp vụ thị trường mở. .................................... 12 2.1. Tần suất giao dịch................................................................................ 14 2.2. Phương thức đấu thầu, xét thầu ......................................................... 16 2.3 Lãi suất nghiệp vụ thị trường mở ........................................................ 16 a. Lãi suất công bố trong phương thấu đấu thầu khối lượng................... 16 b. Lãi suất trúng thầu trong phương thức đấu thầu lãi suất ................... 16 3. K ết quả đạt được của hoạt động nghiệp vụ thị trường mở .................. 17 4. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................ 20 C : GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ THỊ TRƯỜNG MỞ ........ 23 CỦA NGÂN H ÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM ........................................... 23 1. Bổ sung thêm hàng hoá giao dịch trên thị trường mở .......................... 23 SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 2
  3. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương 2. Đa dạng hoá các kỳ hạn giao dịch và tiến tới giao dịch nhiều kỳ hạn trong một phiên .......................................................................................... 23 3. Tăng tần suất giao dịch trên thị trường mở, tiến tới giao dịch 02 phiên/ngày................................................................................................... 24 4. Hoàn thiện các quy định lưu ký giấy tờ có giá tại Ngân hàng Nhà nước ..................................................................................................................... 24 5. Cải tiến, nâng cấp và hoàn thiện hạ tầng công nghệ cho thị trường mở ..................................................................................................................... 25 6. Tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến, thông tin rộng rãi về OMO để thu hút thêm các TCTD tham gia thị trường mở...................... 25 7. Nâng cao năng lực cán bộ xây dựng và điều hành nghiệp vụ thị trường mở................................ ................................................................................ 26 8. Mở rộng các thành viên thị trường mở ................................................. 27 9. Công nhận chữ ký điện tử trong các giao dịch thị trường mở ............. 27 SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 3
  4. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương Lời mở đầu. Việt nam đã chuyển sang thời kỳ đổi mới kinh tế từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nên kinh tế thị trường được hơn 10 năm. Trong việc góp phần đạt được các mục tiêu ổn định và phát triển kinh tế xã hội của đất nước, chính sách tiền tệ của ngân hàng nhà nước việt nam có vai trò quan trọng trong việc điều tiết lượng tiền cung ứng, kìm ch ế lạm phát, ổn định giá trị đồng tiền. Chính sách tiền tệ của ngân h àng nhà nước việt nam trong những năm gần đây đã có sự phát triển đúng hướng và phù hợp với chính sách kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, bên cạnh đó việc điều h ành chính sách tiền tệ quốc gia còn nhiều bất cập, hạn chế, chưa tỏ ra nhạy bén và các chính sách của ngân hàng nhà nư ớc chưa linh thoạt. Trong giai đoạn hiện nay, nền kinh tế ngày càng sôi động th ì việc điều hành chính sách tiền tệ từ các công cụ trực tiếp chuyển sang các công cụ gián tiếp trong đó có việc áp dụng nghiệp vụ th ị trường mở ngày càng trở nên cấp bách. Điều này là phù hợp với quá trình cải cách hệ thống ngân hàng, với việc hoàn thiện các công cụ của chính sách tiền tệ trong giai đoạn mới. Nghiệp vụ thị trường mở cho tới nay mới được thực hiện ở việt nam do các điều kiện khách quan và chủ quan vừa chín muồi. Vì vậy đề tài “ áp dụng nghiệp vụ thị trư ờng mở trong thực hiện chính sách tiền tệ ở việt nam” là một đề tài hết sức cần thiết cả về mặt lý luận và thực tiễn để góp phần nâng cao hiệu qủa chính sách tiền tệ. Đây cũng là một đề tài giúp cho các tổ chức tín dụng, các ngân hàng thương mại, các sinh viên kinh tế trong việc tiếp cận n ghiệp vụ thị trường mở. Chính vì nh ững lý do trên mà em đã chọn đề tài “đánh giá hiệu quả hoạt động nghiệp vụ thị trường mở của ngân hàng nhà nước việt nam và giải pháp” với mong muốn đóng góp tiếng nói của mình vào việc sử dụng nghiệp vụ thị trường mở để ngày càng hoàn thiện chính sách tiền tệ quốc gia. Đây là một vấn đề đang còn mới, do đó không thể tránh khỏi những khiếm khuyết và hạn chế, em mong được sự giúp đỡ chỉ bảo của các thầy cô. Đề tài này đưa ra một số cơ sở lý luận và thực tiễn về thị trường mở để vận dụng n ghiệp vụ thị trường mở – một công cụ gián tiếp có hiệu qủa của chính sách tiền tệ – vào tình hình thực tế ở việt nam, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả của chính sách tiền tệ ở việt n am hiện nay. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 4
  5. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương A. CƠ SỞ LÝ LUẬN. I. NGHIỆP VỤ THỊ TRƯ ỜNG MỞ CỦA NGÂN H ÀNG TRUNG ƯƠNG 1. Khái niệm. (http://vi.wikipedia.org/wiki) Nghiệp vụ thị trường mở là hoạt động n gân hàng trung ương mua vào ho ặc bán ra những giấy tờ có giá của chính phủ trên thị trường. Thông qua hoạt động mua bán giấy tờ có giá, ngân hàng trung ương tác động trực tiếp đến nguồn vốn khả dụng của các tổ chức tín dụng, từ đó điều tiết lượng cung ứng tiền tệ và tác động gián tiếp đến lãi su ất thị trường. 2. Cơ chế tác động của nghiệp vụ thị trường mở. (http://reportshop.com.vn/tim/Co+che+tac+dong+cua+++nghiep+vu+thi+truong+m o/33.html) Thông qua hoạt động mua, bán các GTCG trên thị trường mở, NHTW đ ã tác động trực tiếp đến dự trữ của các ngân hàng và ảnh hưởng gián tiếp đến các mức lãi suất trên th ị trường, từ đó tác động trực tiếp đến các mục tiêu của chính sách tiền tệ cả về mặt giá và mặt lượng. a. V ề mặt lượng - Tác động vào dự trữ của hệ thống ngân hàng Hành vi mua bán các GTCG trên thị trường mở của NHTW có khả năng tác động ngay lập tức đến tình trạng dự trữ của các NHTM thông qua ảnh hưởng đến tiền gửi của các ngân h àng tại NHTW (nếu các NHTM là đối tác tham gia OMO) và tiền gửi của khách hàng tại hệ thống ngân hàng (nếu các khách h àng là đối tác tham gia OMO). Sơ đồ 1.1. Cơ chế tác động của OMO tới dự trữ ngân hàng NHTW Dự trữ Dự trữ mở Khối MS bán NH rộng cho lượng TD giảm GTCG giảm vay giảm giảm Khi NHTW th ực hiện bán GTCG cho các ngân hàng thì tiền gửi của ngân hàng tại NHTW sẽ giảm xuống tương ứng với khối lượng GTCG mà NHTW bán ra. Trường hợp n gười mua là các khách hàng của ngân h àng thì số tiền mua GTCG sẽ làm giảm số dư tiền gửi của họ tại hệ thống ngân hàng. Kết quả là dự trữ của hệ thống ngân hàng giảm sút tương ứng với khối lượng GTCG m à NHTW bán ra. Sự giảm sút dự trữ của hệ thống ngân hàng sẽ làm giảm kh ả năng cho vay của ngân h àng và vì thế khối lượng tín dụng giảm dẫn đến cung tiền sẽ giảm. Ngược lại, khi NHTW thực hiện mua GTCG trên thị trường mở, kết quả làm dự trữ của các ngân hàng tăng lên. Như vậy, khi NHTW thực hiện nghiệp vụ thị trường nó sẽ tác đ ộng đến dự trữ của các ngân hàng, làm ảnh hưởng đến khối lượng tín dụng, từ đó ảnh hưởng đến lượng tiền cung ứng. b. Về mặt giá - Tác động qua lãi suất Hành vi mua bán GTCG của NHTW trên thị trường mở có thể ảnh h ưởng gián tiếp đến SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 5
  6. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương mức lãi su ất thị trường thông qua 2 con đư ờng sau: Thứ nhất, khi dự trữ của ngân hàng bị ảnh hưởng sẽ tác động đến cung cầu vốn NHTW trên th ị trường tiền tệ liên ngân hàng. Đến lượt nó, cung cầu tiền trung ương thay đ ổi sẽ dẫn đ ến lãi suất thị trường tiền NHTW thay đổi. Mức lãi suất ngắn hạn này, thông qua dự đoán của thị trư ờng và các hoạt động arbitrage về lãi su ất, sẽ truyền tác động tới các mức lãi suất trung và dài hạn trên thị trường tài chính. Tại một mức lãi suất thị trư ờng xác định, tổng cầu AD của nền kinh tế, và do đó tốc độ tăng trưởng kinh tế sẽ được quyết định. Sơ đồ 1.2. Cơ chế tác động của OMO qua lãi suất Cung TPKB Giá TPKB LS thị trường tăng tăng giảm tăng NHTW bán Đầu tư giảm TPKB Dự trữ NH Cung của quỹ Lãi suất ngắn Lãi suất thị g iảm cho vay giảm hạn tăng trường tăng Thứ hai, việc mua bán GTCG sẽ làm ảnh hưởng ngay đến quan hệ cung cầu về loại GTCG đó trên thị trường và giá cả của nó. Khi giá chứng khoán thay đổi, tỷ lệ sinh lời của chúng cũng thay đổi. Nếu khối lượng chứng khoán này chiếm tỷ trọng lớn trong các giao d ịch trên thị trường tài chính thì sự thay đổi tỷ lệ sinh lời của nó sẽ tác động trở lại lãi suất th ị trường, và vì th ế mà tác đ ộng đến tổng cầu AD và sản lượng. Khi NHTW bán tín phiếu kho bạc sẽ làm giảm dự trữ của hệ thống ngân hàng. Điều n ày làm giảm cung quỹ cho vay và sẽ ảnh hưởng đến lãi su ất ngắn hạn, làm lãi suất ngắn hạn có xu hư ớng tăng lên và tác động vào làm tăng các lãi suất thị trư ờng. Bên cạnh đó khi NHTW thực hiện bán tín phiếu kho bạc trên thị trường mở sẽ làm tăng cung tín phiếu kho bạc trên th ị trường, từ đó làm giảm giá của tín phiếu kho bạc. Điều n ày làm ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời của tín phiếu kho bạc theo hướng tăng lên, dẫn đ ến sự chuyển dịch vốn đầu tư sang tín phiếu kho bạc. Để cân bằng lãi su ất và hạn chế sự dịch chuyển vốn đầu tư, lãi su ất thị trường sẽ tăng lên. Khi lãi suất thị trường tăng lên thì ho ạt động đầu tư của các chủ thể đối với nền kinh tế sẽ giảm xuống do tỷ su ất sinh lời giảm. Từ đó tổng cầu trên th ị trường giảm xuống và góp phần làm giảm sản lư ợng, ảnh hưởng đến lượng tiền cung ứng. 3. Vai trò của nghiệp vụ thị trường mở. (http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/nhung -van-de-chung -ve-nghiep-vu-thi-truong-mo -cua - ngan-hang-trung-uong.157936.html) SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 6
  7. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương a. Đ ối với ngân hàng trung ương Để thực hiện nhiệm vụ ổn định giá trị đồng tiền, NHTW đã xây dựng và thực thi các công cụ CSTT nhằm đưa tiền ra và rút tiền về từ lưu thông theo tín hiệu thị trư ờng. Trong đó, OMO là công cụ CSTT gián tiếp quan trọng nhất tại nhiều quốc gia làm thay đ ổi cung - cầu tiền tệ dẫn đến thay đổi lãi suất trên thị trư ờng tiền tệ. Thông qua việc mua bán GTCG tại thị trường mở, NHTW có thể mở rộng hoặc thu hẹp khối lượng tiền dự trữ trong hệ thống n gân hàng và tác động một cách tốt nhất đến cơ số tiền tệ, lượng tiền cung ứng. Như vậy, OMO đã tạo điều kiện cho NHTW hạn chế sử dụng các công cụ mang tính trực tiếp trong đ iều hành CSTT. Bên cạnh mục đích điều tiết vốn khả dụng của hệ thống ngân h àng, thông qua mua bán GTCG trên th ị trường mở, NHTW còn cấp tín hiệu cho thị trư ờng về định hư ớng điều hành CSTT trong tương lai là nới lỏng hay thắt chặt. Đặc biệt khi thực hiện OMO thư ờng xuyên và hiệu quả, lãi suất thị trường mở có ý nghĩa rất quan trọng trong việc đ ịnh h ướng, chỉ đạo lãi suất thị trường và qua đó NHTW có thể hạn chế những biến động của lãi su ất thị trư ờng. OMO là một công cụ CSTT có tính chủ động cao. OMO do NHTW chủ động khởi xướng, khác với các nghiệp vụ cho vay hỗ trợ vốn khác của NHTW thường do các ngân h àng có nhu cầu vay vốn chủ động khởi xướng. Như vậy, NHTW có thể chủ động thực hiện OMO theo định kỳ hoặc vào các thời điểm cần thiết. OMO có thể được thực hiện linh hoạt xét trên góc độ về khối lượng cũng như thời gian giao dịch. NHTW có thể thực h iện OMO ở quy mô lớn/nhỏ (khối lượng mua bán GTCG lớn/nhỏ) với thời hạn dài/ngắn tuỳ theo quyết đ ịnh mua/bán GTCG. OMO có thể khắc phục được những hạn chế của các công cụ kiểm soát tiền tệ trực tiếp và các công cụ gián tiếp khác. Các giao dịch OMO có tính hai chiều, qua đó NHTW có thể bơm thêm tiền vào lưu thông hoặc rút tiền từ lưu thông, trong khi công cụ TCV chỉ có thể bơm thêm tiền vào lưu thông. Mặt khác, với công cụ OMO, NHTW có thể chủ động hơn trong việc điều tiết lưu thông, không phụ thuộc nhiều vào ý muốn chủ quan của NHTM như trong công cụ TCV. Qua việc tính toán và dự báo vốn khả dụng cũng nh ư lượng tiền cung ứng, NHTW có thể biết chính xác được khối lượng tiền cần bơm thêm hoặc rút về từ lưu thông. b. Đối với các đối tác của ngân hàng trung ương Ho ạt động kinh doanh của các ngân hàng trong cơ chế thị trường ngày càng đa dạng dẫn đ ến hoạt động quản lý và sử dụng vốn khả dụng cần phải chủ động và linh hoạt hơn. Hiện n ay trong cơ cấu nguồn vốn của các ngân hàng, tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn với thời gian dưới 12 tháng th ường chiếm tỷ trọng từ 60-70%. Vì vậy, vấn đề cấp bách hiện nay đối với các ngân h àng là làm thế nào đ ể sử dụng vốn linh hoạt hiệu quả và giải quyết đ ược khó khăn tạm thời về vốn khả dụng trong thời gian ngắn, không gây ách tắc trong thanh toán cũng như đáp ứng nhu cầu tăng trưởng tín dụng. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 7
  8. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương Thị trư ờng mở là nơi các đối tác của NHTW được chủ động tham gia mua bán GTCG với NHTW và lãi su ất thực sự là mang tính th ị trường. . Các thành viên tham gia th ị trường m ở thư ờng là các đối tác có độ tin cậy cao, nên việc mua bán GTCG trên th ị trường mở có độ an toàn rất cao. Bên cạnh đó, những điều kiện về chủng loại và chất lượng các GTCG được giao dịch trong OMO sẽ gián tiếp làm thay đ ổi danh mục đầu tư GTCG của các ngân h àng, từ đó cải thiện theo hướng tích cực cơ cấu sử dụng vốn của ngân hàng, làm giảm dự trữ không sinh lợi và cải thiện bảng tổng kết tài sản của ngân hàng. Ngoài ra, OMO góp ph ần đa dạng hoá các nghiệp vụ kinh doanh của các TCTD. Các TCTD không chỉ đơn thuần thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh truyền thống như cho vay, b ảo lãnh, dịch vụ … m à còn sử dụng một nguồn vốn nhất định để thực hiện nghiệp vụ kinh doanh mới là mua bán các GTCG. OMO cũng thúc đẩy các mối quan hệ mang tính kinh doanh giữa các thành viên tham gia th ị trường. OMO do các ngân hàng tự nguyện tham gia thực hiện theo các nguyên tắc thị trường, không mang tính chất bắt buộc như DTBB và cũng không có tác động nh ư một h ình thức "đánh thuế" đối với hoạt động của các ngân hàng như DTBB. Lãi suất trên thị trường mở cũng mang tính chất thị trường chứ không bị áp đặt như trong công cụ chiết khấu GTCG của NHTW. Như vậy, thị trường mở tạo điều kiện cho các ngân hàng sử dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi hiệu quả hơn và đa dạng hoá thêm các nghiệp vụ kinh doanh của các ngân hàng. c. Đối với nền kinh tế Mặc dù thành viên của OMO chủ yếu là các tổ chức tín dụng, tài chính và NHTW nhưng OMO cũng có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế. Thông qua việc phát hành, mua bán GTCG trên thị trường mở, các chủ thể của thị trường m ở đã làm tăng thêm tính thanh khoản cho các GTCG này. Điều này góp phần thúc đẩy các th ị trường tài chính phát triển. Từ đó, tạo điều kiện cho các trung gian tài chính thu hút vốn trong n ền kinh tế và thay đổi thói quen tiết kiệm, tiêu dùng của các hộ gia đ ình trong nền kinh tế. Thị trường mở có sự gắn kết chặt chẽ với các thị trường tiền tệ, đặc biệt là thị trường nội tệ liên ngân hàng. Sự phát triển của thị trường mở tác động mạnh đến sự hoàn thiện và phát triển của thị trường liên ngân hàng. Mặt khác, hiện nay Việt Nam đang trong quá trình mở cửa và hội nhập vào nền kinh tế th ế giới. Việt Nam phải thực hiện các cam kết yêu cầu của các tổ chức tài chính, tiền tệ, thương mại quốc tế hay các quốc gia phát triển, trong đó có yêu cầu về cải cách hệ thống n gân hàng và nâng cao tính minh bạch trong các hoạt động của NHTW. Tại các quốc gia phát triển hay các quốc gia trong khu vực Đông Nam á đều sử dụng OMO trong điều hành CSTT đ ể đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô. Chính vì vậy, việc sử dụng OMO là một điều SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 8
  9. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương kiện cần thiết để hội nhập nền kinh tế vào khu vực và thế giới. 4. Thành viên nghiệp vụ thị trường mở 4.1. Ngân hàng trung ương NHTW là người tổ chức, xây dựng và vận hành hoạt động của thị trường mở theo các mục tiêu CSTT. NHTW là người quyết định lựa chọn sử dụng các loại OMO và tần suất sử dụng OMO. NHTW tham gia thị trường thông qua việc mua bán các GTCG nhằm tác động đ ến dự trữ của hệ thống ngân h àng đ ể đảm bảo khả năng thanh toán và gián tiếp tác động đến các lãi su ất thị trường theo mục tiêu CSTT. NHTW cũng là người can thiệp thị trường khi cần thiết thông qua thực hiện chức năng người cho vay cuối cùng nhằm kiểm soát tiền tệ, đ ảm bảo đủ ph ương tiện thanh toán cho các TCTD cũng như nhu cầu tín dụng của nền kinh tế. Như vậy, NHTW tham gia thị trường mở không phải vì mục tiêu kinh doanh mà để quản lý, chi phối, điều tiết thị trường làm cho CSTT được thực hiện theo các mục tiêu xác định của nó. 4.2. Các đối tác của ngân hàng trung ương a. Các ngân hàng thương mại Các NHTM là thành viên chủ yếu tham gia OMO của NHTW và là đối tác quan trọng của NHTW xét trên 2 phương diện độ tin cậy và tính hiệu quả. Các NHTM tham gia thị trường nhằm điều hoà vốn khả dụng để đảm bảo khả năng thanh toán và đầu tư các nguồn vốn tạm thời nh àn rỗi để hưởng lãi. Sự tham gia của các NHTM trong các giao dịch OMO có ý nghĩa quan trọng xét trên góc độ hiệu quả CSTT do: (i) NHTM là trung gian tài chính lớn nhất, có mạng lưới hoạt động rộng. NHTM đóng vai trò quan trọng trong việc cung ứng vốn cho nền kinh tế, nhất là ở các nước đang phát triển; (ii) Hơn nữa NHTM vừa là người đi vay, vừa là người cho vay trên th ị trường tiền tệ. b. Các tổ chức tài chính phi ngân hàng Tại một số quốc gia, các tổ chức tài chính phi ngân hàng cũng được tham gia OMO. Các công ty bảo hiểm, công ty tài chính, qu ỹ đầu tư, hội tiết kiệm … coi thị trường mở nh ư là nơi kiếm thu nhập thông qua việc sử dụng vốn nh àn rỗi để mua bán các GTCG. c. Các nhà giao dịch sơ cấp Các nhà giao d ịch sơ cấp tham gia vào OMO với tư cách là người trung gian trong việc mua bán các GTCG giữa NHTW và các đối tác khác. Các nhà giao dịch sơ cấp có thể là các NHTM, công ty ch ứng khoán, công ty tài chính. Thực tế ở nhiều nước, 70% giao dịch can thiệp của NHTW trên thị trường mở được thực hiện thông qua các nhà giao dịch sơ cấp. Khi đó, NHTW ch ỉ thực hiện mua bán GTCG với các nh à giao dịch sơ cấp. Và đ ể thực hiện được SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 9
  10. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương vai trò này, các nhà giao dịch sơ cấp phải có nguồn vốn đủ mạnh đáp ứng yêu cầu quy định của NHTW và phải sẵn sàng thực hiện vai trò người tạo lập thị trường trong tất cả các phiên đ ấu thầu tín phiếu kho bạc. 5. Hàng hoá của nghiệp vụ thị trường mở 5.1. Tín phiếu kho bạc Tín phiếu kho bạc là loại chứng khoán Chính phủ được phát hành nhằm mục đích bù đắp thiếu hụt tạm thời của ngân sách trong năm tài chính. Thời hạn của tín p hiếu kho bạc thường dưới 12 tháng. Việc sử dụng tín phiếu kho bạc trong OMO có một số ưu điểm nhất định. Khi NHTW b án tín phiếu kho bạc thay cho việc phát hành tín phiếu NHTW để thực hiện CSTT thắt chặt thì gánh nặng về thực hiện CSTT sẽ chuyển sang ngân sách và được thể hiện rõ ràng trên số liệu ngân sách. Mặt khác khi thị trường tiền tệ ch ưa phát triển, số dư tín phiếu kho bạc lại khá lớn th ì việc sử dụng tín phiếu kho bạc để thực hiện CSTT sẽ giảm rủi ro của việc phân tách thị trường. 5.2. Tín phiếu ngân hàng trung ương Tín phiếu NHTW là loại GTCG ngắn hạn do NHTW phát hành đ ể làm công cụ cho OMO. Việc sử dụng tín phiếu NHTW làm hàng hoá trên th ị trường mở có một số ưu điểm như tăng cường tính độc lập của NHTW trong việc thực thi CSTT và là công cụ linh hoạt cho việc quản lý vốn khả dụng Tuy nhiên, việc phát hành tín phiếu NHTW để thực thi CSTT sẽ làm cho chi phí hoạt động của NHTW tăng lên, mặc dù NHTW hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Việc sử dụng tín phiếu NHTW đòi hỏi phải có sự phối hợp nhất định với Bộ Tài chính. Khi NHTW và Bộ Tài chính đồng thời phát hành tín phiếu NHTW và tín phiếu kho bạc, nếu lãi suất chênh lệch thì các đối tác trên th ị trường mở sẽ tập trung mua loại tín phiếu có lãi su ất cao h ơn. Khi đó sẽ có sự phân khúc giữa thị trường tín phiếu kho bạc và th ị trường tín phiếu NHTW, làm cho mục đích phát hành các GTCG này không đạt được và có thể làm giảm h iệu quả tác động của 2 loại hàng hoá này. 5.3. Trái phiếu Chính phủ Trái phiếu chính phủ là giấy nhận nợ dài hạn do Chính phủ phát hành nhằm mục đích huy động vốn cho ngân sách. Mặc dù là GTCG dài hạn có thời hạn lên đến 10-30 năm nhưng trái phiếu Chính phủ được sử dụng khá rộng rãi trong các giao d ịch OMO ở một số nước bởi tính an toàn, ổn định trong phát hành và khối lượng phát h ành thường lớn, có khả năng tác động trực tiếp giá cả trên th ị trường tài chính. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 0
  11. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương 5.4. Trái phiếu Chính quyền địa phương Tương tự như trái phiếu Chính phủ, nhưng trái phiếu chính quyền địa phương khác về th ời hạn và các điều kiện ưu đ ãi về thuế thu nhập từ trái phiếu và thường do các chính quyền đ ịa phương lớn phát h ành. Sự can thiệp của NHTW thông qua việc mua bán loại trái phiếu n ày cũng tương tự như trái phiếu Chính phủ. 5.5. Chứng chỉ tiền gửi Chứng chỉ tiền gửi (CD) là giấy nhận nợ của ngân hàng hay tổ chức tài chính phi ngân h àng phát hành, xác nhận một món tiền đã được gửi vào ngân hàng với một kỳ hạn và lãi suất nhất định. Thời hạn của CD có thể từ 7 ngày đ ến 7 năm nhưng thường là ngắn hạn. CD được sử dụng khá phổ biến trên thị trư ờng tiền tệ do các nhà đầu tư có thể dễ d àng chuyển đổi th ành tiền khi cần thiết mà không ph ải rút tiền gửi trư ớc hạn. B.THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG NGHIỆP VỤ THỊ TRƯ ỜNG MỞ CỦA NGÂN H ÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA I. Thực trạng hoạt động nghiệp vụ thị trường mở của ngân hàng nhà nước việt nam . (http://www.tin247.com/se_tang_von_giao_dich_qua_nghiep_vu_thi_truong_mo-3 - 21625100.html) Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố 9 nhiệm vụ từ nay đến hết năm 2010, trong đó sẽ tăng th êm khối lượng vốn giao dịch qua nghiệp vụ thị trường mở với kỳ hạn và lãi suất h ợp lý. Thông tin từ NHNN cho biết, trong 6 tháng đầu năm, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện tăng lượng tiền cung ứng thông qua việc điều hành linh hoạt nghiệp vụ thị trư ờng mở, chủ yếu là chào mua giấy tờ có giá với kỳ hạn 7 ngày và 28 ngày; giảm lãi suất kỳ hạn 7 ngày từ 7 ,8%/năm xu ống 7,5% - 7 %/năm; Tăng khối lư ợng cho vay tái cấp vốn; Thực hiện hoán đổi n goại tệ với các tổ chức tín dụng có dư vốn huy động bằng ngoại tệ; giảm lãi suất hoán đổi n goại tệ kỳ hạn 1 tháng từ 8%/năm xuống 7,5%/năm và 3 tháng từ 8,5%/năm xuống 8 %/năm; Hỗ trợ thanh khoản trực tiếp cho các ngân hàng thương mại có quy mô nhỏ nhằm ổn định thị trường tiền tệ - tín dụng. Bên cạnh đó, NHNN còn tiển khai nhiều giải pháp về điều hành tỷ giá và qu ản lý ngoại hối nhằm bình ổn thị trường ngoại tệ, thị trường vàng và cải thiện lòng tin của thị trường vào tính nh ất quán của chính sách tiền tệ và t ỷ giá; Quy định lãi su ất tiền gửi tối đa bằng USD của tổ chức kinh tế tại tổ chức tín dụng là 1%/năm. Tỷ giá bình quân liên n gân hàng giữa USD/VND được điều chỉnh tăng 3,36% kể từ ngày 11/2/2010 và duy trì ổn định cho đến n ay… Theo đó, từ nay đến cuối năm, NHNN sẽ thực hiện 9 nhiệm vụ như sau. Th ứ nhất, điều h ành lượng tiền cung ứng theo kế hoạch đ ã đ ược Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thông qua các công cụ chính sách tiền tệ, đảm bảo tổng phương tiện thanh toán và tín dụng cả năm 2010 tăng kho ảng 20 - 25%. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 1
  12. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương Thứ hai, điều tiết mặt bằng lãi suất thị trường theo hướng giảm dần thông qua các biện pháp: Tăng lượng tiền cung ứng; Ổn định các mức lãi suất cơ bản và lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi su ất nghiệp vụ thị trư ờng mở và lãi suất hoán đổi ngoại tệ; Tăng th êm khối lượng vốn giao dịch qua nghiệp vụ thị trường mở với kỳ hạn và lãi su ất hợp lý; Tiếp tục cho vay tái cấp vốn để hỗ trợ các ngân h àng thương m ại mở rộng tín dụng đối với nông n ghiệp và nông thôn, xu ất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa; Phối hợp với Hiệp hội Ngân h àng Việt Nam thúc đ ẩy các ngân h àng thương mại thực hiện đồng thuận về lãi suất huy động và cho vay theo hướng giảm, phù hợp với chỉ đạo của Chính phủ. Thứ ba, điều h ành tỷ giá và th ị trường ngoại hối theo hướng ổn định, phù hợp với các cân đối vĩ mô. Thứ tư, tổ chức triển khai Nghị định số 41/2010/NĐ-CP ngày 12/4/2010 về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung cho vay chi phí sản xuất, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa; kiểm soát chặt chẽ vốn cho vay lĩnh vực phi sản xuất. Thứ năm, tiếp tục thực hiện các giải pháp đảm bảo an toàn ho ạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng. Giám sát chặt chẽ và xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh trong việc chỉ đạo các tổ chức tín dụng có mức vốn điều lệ dưới 3.000 tỷ đồng tăng đủ vốn điều lệ theo quy đ ịnh vào thời điểm 31/12/2010. Thứ sáu, tiếp tục nâng cao chất lượng công tác tổng hợp, phân tích thông tin kinh tế vĩ mô, dự báo sát tình hình kinh tế, tiền tệ trong nước và thế giới để phục vụ có hiệu quả công tác chỉ đạo, điều h ành của Ngân h àng Nhà nước đối với hoạt động tiền tệ, ngân hàng; phối h ợp với các bộ, ngành đ ể nâng cao chất lượng lập, phân tích và dự báo cán cân thanh toán quốc tế. Thứ bảy, tiếp tục triển khai các đề án thành phần thuộc Đề án thanh toán không dùng tiền m ặt giai đoạn 2006 - 2010. Xây dựng và hoàn thiện Đề án chi tiết đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2011 - 2015. Thứ tám, nâng cao ch ất lượng, tần suất của công tác truyền thông về điều hành chính sách tiền tệ và ho ạt động ngân hàng, đảm bảo cho các thông tin này đến với người dân và doanh n ghiệp một cách thư ờng xuyên, kịp thời, đầy đủ và chính xác. Thứ 9, tích cực triển khai công tác cải cách hành chính với trọng tâm là hoàn thành giai đoạn 2, giai đoạn 3 của Đề án đơn giản hoá thủ tục h ành chính theo ch ỉ đạo của Chính phủ. Bắt đầu từ ngày 12/7/2000, NHNN tiến hành đưa công cụ OMO vào hoạt động. Đây là một bước tiến mới trong điều h ành CSTT của NHNN theo hướng từ sử dụng các công cụ trực tiếp sang các công cụ gián tiếp, để phù h ợp với thông lệ quốc tế và sự phát triển của đất nước. Nó đã mở ra một kênh cung ứng và điều tiết vốn khả dụng của các TCTD cho NHNN và tạo điều kiện cho các TCTD sử dụng linh hoạt các loại GTCG của mình. Công cụ OMO liên tục được NHNN cải tiến trong những năm qua và dần trở thành một công cụ CSTT chủ yếu của NHNN. 1. Doanh số trúng thầu nghiệp vụ thị trường mở. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 2
  13. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương (http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/nhung -van-de-chung -ve-nghiep-vu-thi-truong-mo -cua - ngan-hang-trung-uong.157936.html) Ngay từ khi triển khai, NHNN đã xác định OMO sẽ là m ột công cụ chủ yếu trong điều h ành CSTT của NHNN. Để đạt được mục đích đó, NHNN đã tập trung thực hiện việc điều hoà lưu thông tiền tệ thông qua công cụ n ày. Điều này thể hiện ở doanh số mua bán GTCG trên th ị trường mở tăng nhanh qua các năm. Những năm gần đây, tốc độ này đ ạt trên 200%. Bảng 1. Tổng doanh số trúng thầu OMO qua các năm Đơn vị: tỷ đồng K hối lượng trúng thầu theo các phương Số phiên thức giao dịch Năm thực hiện ực hiện Mua kỳ hạnMua hẳná n kỳ hạn Bán hẳn Tổng cộng 2000 17 873,50 480,00 550,00 1 .903,50 2001 48 3.253,81 60,00 50,00 570,00 3 .933,81 2002 85 7.245,53 1 .900,00 9 .145,53 2003 107 9.844,15 11.340,00 21.184,15 2004 123 60.985,91 950,00 61.935,91 2005 159 100.679,15 700,00 1 .100,00 102.479,15 10t/2006 133 26.332,77 200,00 77.102,00 103.634,77 304.216,82 Tổng cộng 672 209.214,82 540,00 950,00 93.512,00 Nguồn: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Thông qua hoạt động OMO, NHNN không chỉ mua GTCG để b ơm thêm vốn khả dụng khi thị trường thiếu hụt vốn khả dụng và mà còn bán GTCG để hút tiền nh àn rỗi khi thị trường dư th ừa vốn nhằm thực hiện mục tiêu CSTT. Doanh số trúng thầu OMO tăng mạnh qua các năm, trung bình tăng 1,9573 lần/năm, qua đó tăng khả năng điều tiết của công cụ này đ ến vốn khả dụng của TCTD cũng như các điều kiện tiền tệ. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 3
  14. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương B iÓ u ® å 2.1. Tæ ng do anh s è tróng thÇ u OMO qua c ¸c n ¨m Tû ® ång 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Doa nh s è mua vµ o Doa nh s è b¸n ra Tæ ng doa nh s è tróng thÇ u Từ năm 2002 -2004, doanh số trúng thầu tăng trư ởng hàng năm trên 100% và năm 2004 b ằng 2,924 lần năm 2003 và 15,74 lần năm 2001. Doanh số trúng thầu tăng nhanh bởi các phiên OMO đ ã được tổ chức th ường xuyên hơn, và doanh số giao dịch từng phiên tăng lên. Năm 2005, doanh số trúng thầu bằng 165,5% so với năm 2004. Doanh số mua vào qua OMO tăng nhanh qua các năm từ khi khai trương đến nay và nhìn chung tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng của tổng doanh số giao dịch OMO. Đặc biệt doanh số mua vào năm 2004 tăng đột biến, bằng 6,2 lần so với năm 2003. Doanh số mua vào năm 2005 bằng 165,1% so với doanh số mua vào năm 2004. Điều này ch ứng tỏ sự thay đổi của NHNN trong điều hành CSTT và diễn biến thị trường thường xuyên thiếu vốn khả dụng. Bên cạnh đó, tỷ trọng doanh số mua vào tăng từ 71,1% năm 2000 lên đ ến 98,2% vào năm 2005. Chỉ có năm 2003, tỷ trọng n ày giảm chỉ còn 46,5%. Doanh số trúng thầu bình quân của từng phiên cũng tăng tăng lên qua các năm. Năm 2000 mới đạt 112 tỷ đồng thì năm 2005 đã đạt 649 tỷ đồng, bằng 5,8 lần năm 2000. Bên cạnh đó, doanh số trúng thầu cao nhất trong một phiên cũng tăng lên theo các năm. Năm 2000, doanh số trúng thầu tối đa trong một phiên là 250 tỷ thì đến năm 2005 là 3.939 tỷ đồng. Điều này chứng tỏ khả năng điều tiết của công cụ này đến vốn khả dụng của các TCTD và các điều kiện của thị trường tiền tệ ngày càng tăng. 2. Tần suất và phương thức giao dịch trên thị trường mở 2.1. Tần suất giao dịch Để tăng cường khả năng tác động của công cụ này, NHNN đã tăng tần suất giao dịch thị trường mở. Trong thời gian đầu khi mới triển khai, các phiên OMO được tổ chức với tần suất SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 4
  15. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương 10 ngày/phiên. Ngày giao d ịch OMO được tính theo ngày làm việc. Từ phiên thứ 14 vào n gày 29/11/2000, OMO được thực hiện với tần suất 1 tuần/phiên vào ngày th ứ Tư hàng tu ần. Điều này đ ã giúp cho các TCTD ch ủ động điều chỉnh kịp thời, linh hoạt vốn khả dụng của m ình. Từ năm 2001, Ban điều hành OMO đ ã tăng định kỳ tổ chức các phiên giao dịch OMO 2 phiên/1 tu ần vào ngày th ứ 3 và thứ 5 hàng tuần. Ngoài ra để đáp ứng kịp thời vốn khả dụng cho TCTD, NHNN đã tổ chức các phiên đấu thầu đột xuất theo ngày, cá biệt 2 phiên/ngày trong thời gian giáp Tết Nguyên đán. Việc tổ chức các phiên đột xuất đã hỗ trợ kịp thời cho các TCTD khắc phục khó khăn về thiếu hụt vốn khả dụng, đảm bảo khả năng thanh toán, chi trả và đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ. Bắt đầu từ tháng 11/2004, giao dịch OMO đ ã được thực hiện định kỳ 3 phiên/tuần, vào ngày thứ 2, 4 và 6, góp ph ần điều tiết kịp thời vốn khả dụng của TCTD. Trong năm 2005, NHNN đã tổ chức được 158 phiên thị trư ờng mở, tăng 28,5%so với năm 2004. Mặc dù hiện nay đã giao dịch với tần suất 3 phiên/tu ần nh ưng nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu giao dịch vốn của các ngân hàng. Bảng 2. Số lượng các phiên giao dịch OMO Số phiên Số phiên mua Số phiên bán Tần suất giao dịch Năm Mua hẳn Mua có kỳ Bán hẳnBán có kỳ hạn hạn 2000* 17 4 10 3 0 10 ngày/phiên 1 tuần/phiên 2001 48 3 39 5 1 1 tuần/2 phiên 2002 85 1 58 26 0 1 tuần/2 phiên 2003 107 0 52 55 0 1 tuần/3 phiên 2004 123 0 109 0 14 1 tuần/3 phiên 2005 158 0 150 6 2 Tổng số 538 8 418 95 17 Nguồn: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, (*) từ 12/7 đến 31/12/2000 NHNN chủ yếu thực hiện các giao dịch nhằm cung ứng vốn khả dụng cho TCTD, chiếm tới 79,2% tổng số phiên OMO. Các phiên giao dịch nhằm hấp thụ vốn dư th ừa của hệ thống n gân hàng được tổ chức rất ít, điều này xu ất phát từ thực tế của hệ thống ngân hàng là thường xuyên thiếu hụt vốn để đáp ứng nhu cầu tín dụng và thanh toán của nền kinh. Trong 2 năm gần đây, NHNN chỉ tổ chức 22 phiên bán GTCG trong tổng số 281 phiên OMO. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 5
  16. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương 2.2. Phương thức đấu thầu, xét thầu Bảng 3. Phương thức đấu thầu, xét thầu trên thị trường mở Tổng số Năm Phương thức đấu thầu Phương thức xét thầu Lãi suất khối lượng Riêng lẻ Thống nhất 2000* 17 13 4 14 3 2001 48 14 34 12 36 2002 85 68 17 67 18 2003 107 88 19 86 21 2004 123 123 0 83 40 2005 158 158 0 84 74 Tổng số 538 464 74 346 192 Nguồn: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, (*) từ 12/7 đến 31/12/2000 Về ph ương th ức giao dịch trên th ị trường mở, NHNN chủ yếu sử dụng phương th ức đấu th ầu lãi su ất và phương thức xét thầu riêng lẻ. Phương thức đấu thầu lãi su ất đ ã được NHNN sử dụng trong 86,2% số phiên giao dịch trong 5 năm qua và tới 100% số phiên trong 2 năm gần đây. Điều này xuất phát từ lý do NHNN đang điều hành CSTT theo khối lượng tiền tăng thêm nên nhu cầu giao dịch GCTG của NHNN thường được xác định trước. Ngo ài ra, NHNN cũng sử dụng phương thức xét thầu riêng lẻ trong 6 5,3% số phiên giao d ịch. Trong nửa cuối năm 2005, NHNN hầu như chỉ áp dụng phương thức xét thầu thống nhất trong các phiên OMO. 2 .3 Lãi suất nghiệp vụ thị trường mở Nhìn chung, lãi su ất OMO khá bám sát các lãi suất khác của NHNN công bố như lãi suất cơ bản, lãi su ất TCV và lãi suất chiết khấu. Lãi suất trúng thầu thường nằm giữa mức lãi suất TCV và lãi suất chiết khấu. Lãi suất trúng thầu, trong các phiên đ ấu thầu lãi su ất, thể hiện khá chính xác và phù hợp với diễn biến thị trường. a. Lãi suất công bố trong phương thấu đấu thầu khối lượng Trước khi thực hiện các phiên đấu thầu khối lượng, Ban điều hành OMO công bố lãi suất đ ể các thành viên đ ặt thầu mua bán GTCG. Lãi suất công bố n ày là lãi suất trúng thầu trong các phiên. Vì vậy, lãi su ất trúng thầu trong các phiên đấu thầu khối lư ợng thường chỉ có một lãi suất nhất định. Tuy nhiên, do lãi suất trúng thầu đ ã được NHNN xác định nên các thành viên không có sự lựa chọn về lãi suất khi giao dịch với NHNN và lãi su ất n ày chưa phản ánh được nhu cầu về vốn của các thành viên trên thị trư ờng. Đây là một nhược điểm của phương thức đấu thầu khối lượng trong giao dịch thị trường mở. Vì thế, trong 2 năm trở lại đây, NHNN đã không áp dụng ph ương thức đấu thầu khối lượng trong các phiên OMO nữa. b. Lãi suất trúng thầu trong phương thức đấu thầu lãi suất SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 6
  17. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương Trước mỗi phiên đấu thầu, Ban điều hành OMO dự kiến khối lượng GTCG cần giao dịch. Khối lượng giao dịch có thể được NHNN thông báo hoặc không thông báo trư ớc. Đồng thời, căn cứ vào dự báo tình hình vốn khả dụng, NHNN cũng xác định một lãi su ất chỉ đạo làm đ iểm dừng khi giao dịch. Lãi su ất n ày không thông báo cho các thành viên thị trường khác. Trường hợp NHNN mua GTCG, lãi su ất chỉ đạo sẽ là lãi su ất mua thấp nhất của NHNN và n gược lại. Mục đích của NHNN khi đưa ra lãi su ất chỉ đạo là để định hướng lãi suất trên th ị trường tiền tệ. Trường hợp áp dụng ph ương thức xét thầu thống nhất, lãi su ất trúng thầu chỉ có một mức nhất định. Trường hợp áp dụng phương thức xét thầu riêng lẻ, nhìn chung sẽ có nhiều mức lãi suất trúng thầu. Do lãi suất trúng thầu trong các phiên OMO theo phương thức đấu thầu lãi suất phản ánh chính xác hơn diễn biến của thị trường n ên tại Việt Nam, NHNN chủ yếu thực hiện OMO theo phương th ức đấu thầu lãi suất, chiếm tới 86,2% tổng số phiên và 100% số phiên trong 2 năm gần đây. 3. K ết quả đạt được của hoạt động nghiệp vụ thị trường mở Thứ nhất, các cơ chế và quy trình OMO đã đư ợc không ngừng cải tiến và hoàn thiện Dưới sự chỉ đạo của Ban điều hành OMO, các Vụ Cục chức năng của NHNN đã kịp thời sửa đổi, bổ sung cơ ch ế, quy chế, quy trình kỹ thuật có liên quan. Về cơ bản, các vướng mắc về cơ ch ế, quy trình và hạ tầng kỹ thuật đã được từng b ước xử lý, khắc phục. Công tác tổ chức, điều hành hoạt động OMO của NHNN đư ợc thực hiện b ài b ản, bảo đảm an toàn tuyệt đối trong các phiên giao dịch. Các GTCG được sử dụng trong OMO đã được mở rộng theo tinh thần Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật NHNN năm 2003. Đến nay các GTCG đ ược giao dịch không chỉ gồm tín phiếu kho bạc, tín phiếu NHNN mà còn cả các loại trái phiếu dài hạn do ngân sách trung ương thanh toán. Quy trình thanh toán từng bước đư ợc rút ngắn. Từ thanh toán sau 2 ngày kể từ ngày đấu th ầu (T+2) năm 2000, thanh toán sau ngày đấu thầu 1 ngày (T+1) năm 2001 và từ năm 2002 đ ến nay việc thanh toán được thực hiện ngay trong ngày đấu thầu (T+0). Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng của NHNN đưa vào vận h ành từ tháng 5/2003 đã tạo điều kiện cho các giao d ịch trên thị trường liên ngân hàng và OMO được thanh, quyết toán tức thời, đ áp ứng kịp thời nhu cầu vốn của các TCTD. Tần suất giao dịch cũng đ ược từng bư ớc tăng cường từ 10 ngày/phiên trong th ời gian bắt đ ầu hoạt động lên 1 tuần/phiên trong năm 2001, 2 phiên/tu ần năm 2002. Từ tháng 11/2004 hoạt động OMO đã thực hiện định kỳ 3 phiên/tuần, góp phần điều tiết kịp thời vốn khả dụng của TCTD. Trong những dịp giáp Tết, NHNN đã thực hiện giao dịch h àng ngày và tổ chức SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 7
  18. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương thêm các phiên giao d ịch đột xuất (cá biệt 2 phiên/ngày), giúp các TCTD đáp ứng kịp thời vốn đảm bảo khả năng thanh toán, đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ và an toàn h ệ thống. Thủ tục đấu thầu ngày càng được cải tiến. Nhất là từ ngày 15/12/2004, NHNN đ ã b ắt đầu áp d ụng công nghệ trang Web trong giao dịch OMO, cho phép thành viên kết nối trực tuyến với NHNN, không phải đầu tư máy chủ, tiết kiệm chi phí đ ầu tư khi tham gia nghiệp vụ n ày. Điều này đ ã tạo điều kiện thu hút thêm thành viên tham gia thị trường, qua đó nâng cao vai trò điều tiết của công cụ này. Thứ hai, OMO được kết hợp chặt chẽ và đồng bộ với các công cụ khác nhằm phát tín hiệu điều hành CSTT và thực hiện mục tiêu CSTT. Từ tháng 7/2000 đến năm 2002, việc NHNN mua bán GTCG thông qua OMO đã góp phần điều tiết linh hoạt vốn khả dụng của các TCTD theo mục tiêu CSTT trong từng thời kỳ. Nhất là trong th ời điểm các TCTD gặp khó khăn về vốn khả dụng, OMO đã được kết hợp sử dụng đồng bộ với các công cụ CSTT khác như nghiệp vụ hoán đổi ngoại tệ, nghiệp vụ cho vay cầm cố để hỗ trợ kịp thời cho các TCTD đảm bảo khả năng thanh toán, góp phần duy trì ổn định tiền tệ và thực hiện mục tiêu CSTT. Tỷ trọng doanh số mua qua OMO trong tổng doanh số hỗ trợ vốn của NHNN qua các kênh (TCV, OMO và Swap) ngày càng tăng qua các năm, từ khoảng 45% năm 2001 lên 75% n ăm 2003 và khoảng 82% từ năm 2004 đến nay. Điều này cho thấy vai trò điều tiết vốn khả dụng của OMO ngày càng đóng vị trí quan trọng. Trong năm 2003, do NHNN tăng cư ờng mua ngoại tệ từ các TCTD nên vốn khả dụng của các TCTD tăng lên. Để điều ho à vốn khả dụng VND của hệ thống ngân hàng, NHNN đã thực hiện ch ào bán tín phiếu NHNN thông qua OMO. Từ tháng 4 -7/2003, trước xu hướng các TCTD liên tục tăng lãi su ất huy động VND trong khi vốn khả dụng vẫn dư thừa khá lớn, b ên cạnh việc điều chỉnh giảm lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu, giảm tỷ lệ DTBB, NHNN đã liên tục chào mua GTCG trong các phiên giao d ịch OMO với lãi suất thấp nhằm phát tín hiệu sẵn sàng cung ứng vốn khả dụng với chi phí thấp, các TCTD cần theo dõi và chủ động cân đối vốn hợp lý. Trong năm 2004 và 2005, chỉ số giá tiêu dùng CPI liên tục tăng trong khi đó, mục tiêu tăng trưởng kinh tế vẫn đư ợc Chính phủ và NHNN h ết sức quan tâm thực hiện. NHNN liên tục chào mua GTCG để cung ứng vốn ra nền kinh tế nhằm góp phần h ạ nhiệt lãi suất thị trường. Chính vì vậy m à doanh số giao dịch OMO tăng đột biết trong 2 n ăm 2004-2005. Nhìn chung, việc điều hành OMO đã được kết hợp tương đối đồng bộ với các công cụ CSTT khác nh ằm thực hiện mục tiêu CSTT. Lãi suất OMO đã kết hợp khá chặt chẽ với lãi suất TCV, lãi suất chiết khấu để định hướng lãi suất thị trường. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 8
  19. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương Thứ ba, OMO là kênh để NHNN có được nguồn thông tin về tình hình nguồn vốn của các TCTD và về tình hình thị trường tiền tệ nói chung, làm cơ sở cho việc điều hành CSTT. Trong điều kiện thông tin về thị trư ờng tiền tệ còn chưa thu th ập được đầy đủ và kịp thời, kết quả hoạt động OMO có thể coi là kênh thông tin hữu hiệu phản ánh một phần tình hình th ị trường tiền tệ phục vụ cho điều hành CSTT. Thông qua việc tổng hợp, phân tích các thông tin về khối lượng, lãi su ất đặt thầu và trúng th ầu trong các phiên giao dịch OMO cũng có th ể đ ưa ra các nh ận định về vốn khả dụng của các TCTD, cũng nh ư xu hướng lãi suất thị trường. Trong điều kiện NHNN chuyển sang điều h ành bằng các công cụ tiền tệ gián tiếp nh ư h iện nay, việc dự báo trước các diễn biến của thị trường để có quyết định phù hợp và kịp thời về việc điều chỉnh các côn g cụ CSTT ngày càng đóng vai trò quan trọng. Bằng việc theo dõi, dự báo thường xuyên vốn khả dụng của các TCTD, NHNN đ ã n ắm bắt đ ược các diễn biến về vốn của các TCTD để đưa ra các quyết định điều hành OMO và điều hành CSTT nói chung. Thứ tư, hoạt động OMO đã góp phần phát triển thị trường tiền tệ, hỗ trợ các TCTD sử dụng vốn có hiệu quả. Thông qua ho ạt động OMO, tính thanh khoản của các GTCG do các TCTD nắm giữ được tăng cường. Điều này góp ph ần thúc đẩy hoạt động của thị trường sơ cấp, giúp cho các TCTD yên tâm hơn khi đầu tư vào các trái phiếu dài hạn của Chính phủ, khuyến khích các hoạt động mua bán lại trái phiếu chính phủ. Nhiều TCTD không chỉ coi việc đầu tư vào trái phiếu chính phủ là hình th ức đầu tư an toàn mà còn là hình thức dự trữ thanh khoản có h iệu quả cao. Khi cần thiết để đảm bảo khả n ăng thanh toán, các TCTD có th ể sử dụng các GTCG trong các giao dịch OMO cũng như các nghiệp vụ thị trường tiền tệ nói chung, tạo điều kiện cho các TCTD điều chỉnh cơ cấu đ ầu tư theo hướng tăng tỷ suất đầu tư, giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh. Qua theo dõi, phân tích các kết quả hoạt động OMO đ ược công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin, các TCTD có thể tham khảo về diễn biến thị trường để quyết định việc tham gia các hoạt động thị trường tiền tệ, nắm bắt tín hiệu về định hướng điều hành CSTT của NHNN để có hướng cân đối nguồn vốn thích hợp. Thứ năm, công tác phân tích, dự báo vốn khả dụng của các TCTD làm cơ sở cho việc quyết định giao dịch OMO ngày càng được tăng cường. Bộ phận quản lý vốn khả dụng đã cố gắng cải tiến phương pháp dự báo, nâng cao chất lượng dự báo vốn khả dụng, khắc phục khó khăn trong thu thập thông tin, khai thác tối đa các nguồn thông tin khác, th ường xuyên trao đổi với các TCTD nhất là các NHTMNN để n ắm bắt diễn biến thị trường, qua đó giảm sai số khi dự báo, đáp ứng yêu cầu ngày càng phát triển của công cụ này. SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 1 9
  20. Môn: Nghiệp vụ ngân hàng Nhà Nước GVHD: Ngô Thị Kim Hương Bằng việc đưa hệ thống thông tin báo cáo mới của NHNN theo Quyết định số 477/2004/QĐ-NHNN vào áp dụng, NHNN đã bước đầu có điều kiện khai thác một số thông tin về vốn khả dụng qua mạng. Thông tin về vốn khả dụng của các TCTD đã được phản ánh toàn diện và kịp thời hơn. Các thành viên OMO đã có sự quan tâm, chú trọng hơn đối với việce theo dõi, phân tích và dự báo luồng vốn, thực hiện quản lý vốn ngày càng hiệu quả hơn đ ể có thể tăng cường tham gia các nghiệp vụ thị trường tiền tệ, nhất là nghiệp vụ OMO. 4. Những hạn chế và nguyên nhân a. Những hạn chế Qua các năm triển khai thực hiện, bên cạnh những kết quả khả quan của hoạt động OMO thì vẫn còn bộc lộ những hạn chế nhất định: Thứ nhất, tác động của OMO đến thị trường tiền tệ còn hạn chế - Công cụ OMO chủ yếu phát huy vai trò điều tiết khối lượng vốn khả dụng của các TCTD hơn là điều tiết lãi su ất của thị trường. Nguyên nhân là do NHNN đang thực hiện khối lượng tiền chứ không phải điều tiết lãi su ất. - Mặc dù lãi su ất thị trường mở mang tính thị trường nhưng NHNN vẫn phải áp dụng lãi suất chỉ đạo mang tính h ành chính trong một số phiên giao dịch OMO, để qua đó có thể can thiệp tới lãi suất của thị trường. Ngoài ra mối q uan hệ giữa lãi su ất OMO cũng như các lãi suất khác của NHNN và lãi su ất thị trư ờng chưa thật chặt chẽ. - Doanh số giao dịch OMO thấp, b ình quân 373 tỷ đồng/phiên, nên m ức độ tác động của OMO đến các điều kiện thị trường vẫn còn khá khiêm tốn. - Chưa có mối liên hệ rõ ràng giữa hoạt động của thị trư ờng mở với tổng phương tiện thanh toán của nền kinh tế. Như chúng ta đã biết, OMO tác động trực tiếp đến số d ư tiền gửi của các ngân h àng tại NHNN, là một bộ phận của tiền cơ sở MB. Mặt khác, MB lại là nhân tố cấu thành M2. Vì vậy, về mặt lý thuyết thì giữa số dư ròng OMO và M2 ph ải có mối quan hệ hàm số với nhau. Qua theo dõi sự biến động theo từng quý của số d ư ròng OMO và M2 tại Việt Nam trong 5 năm qua (22 quan sát), có thể nhận xét như sau: Nh ìn chung giữa số dư ròng của OMO và M2 có sự biến động không cùng chiều với nhau và không có mối quan hệ hàm số. Cụ thể: M2 tăng trưởng đều h àng quý, với tỷ lệ tăng trưởng hàng quý bình quân khoảng 6,05% trong khi số dư ròng OMO biến động không đều, lúc tăng lúc giảm với biên độ khá lớn. Thứ hai, hoạt động thị trường mở còn một số bất cập - Tốc độ và ch ất lượng đường truyền kết nối qua mạng giữa NHNN và các thành viên còn chậm và đôi lúc bị ngắt qu ãng, nhất là khi nhiều thành viên đồng thời giao dịch với NHNN; - Các ngân hàng khi muốn lưu ký GTCG đ ể tham gia các giao dịch với NHNN đều phải đ ến trực tiếp Sở Giao dịch NHNN để hoàn thành các thủ tục. NHNN chưa cho phép đăng ký SVTT: Trương Thị Nữ Trang: 2 0
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
836 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2