Đề tài: Thực Trạng Của Chương Trình NĐH

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: thực trạng của chương trình nđh', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Thực Trạng Của Chương Trình NĐH

BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: Thực Trạng Của Chương Trình NĐH
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu Xe m¸y ®ang trë nªn phæ biÕn t¹i ViÖt Nam, tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n,tõ c¸c thµnh phè lín ®Õn miÒn nói. Ngµy nay, chuyÖn mua s¾m xe m¸y kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò lín do ®êi sèng ngêi d©n t¨ng, gi¸ thµnh xe gi¶m . ChiÕc xe kh«ng chØ lµ mét ph¬ng tiÖn ®i l¹i , ®i lµm, ®i ¨n mµ cßn ®èi víi nhiÒu ngêi nã cßn lµ mét vËt trang søc , nhÊt lµ ®èi víi giíi trÎ. Lu lîng xe ngµy mét t¨ng víi nhiÒu chñng lo¹i xe kh¸c nhau nh Honda, Suzuki, Yamaha, Loncin, Lifan … §iÒu nµy ®· chøng tá VN lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng to lín ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt xe m¸y. XuÊt ph¸t tõ ®iÒu nµy ch¬ng tr×nh néi ®Þa ho¸ (N§H) xe m¸y ra ®êi ®Ó chiÕm lÜnh c¸c thÞ trêng ngay t¹i VN, tõ ®ã ph¸t triÓn mét nÒn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt xe m¸y cña riªng VN. Vµ cã thÓ tõ ®ã cßn cã thÓ xuÊt khÈu xe m¸y sang mét sè níc ë ch©u Phi vµ trong khu vùc. Tuy nhiªn, tõ khi c¸c chÝnh s¸ch N§H ra ®êi ra béc lé nhiÒu bÊt cËp. NhiÒu DN ®· lîi dông nh÷ng kÏ hë cña luËt ®Ó gian lËn thuÕ, hay viÖc thay ®æi liªn tôc cña c¸c v¨n b¶n híng dÉn, hay viÖc cßn bÊt ®ång ë viÖc x¸c ®Þnh tû lÖ N§H, thu thuÕ N§H… Bµi viÕt nµy ®Ò cËp ®Õn mét sè víng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh N§H, vµ bµn ®Õn mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ tõ c¶ phÝa Nhµ níc còng nh DN. §ång thêi bµn ®Õn thêi h¹n cña ch¬ng tr×nh N§H tríc tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ ngµy mét ®Õn gÇn víi ViÖt Nam. §Ò ¸n gåm cã 3 phÇn : PhÇn I : Tæng Quan VÒ Ch¬ng Tr×nh N§H PhÇn II : Thùc Tr¹ng Cña Ch¬ng Tr×nh N§H PhÇn III : Gi¶i Ph¸p Vµ KiÕn NghÞ. Bµi viÕt nµy chñ yÕu sö dông c¸c tµi liÖu, v¨n b¶n, s¸ch b¸o theo ®Þnh híng §H VIII, cô thÓ tõ c¸c n¨m 2000-2002. MÆc kh¸c còng do nhiÒu h¹n chÕ kh¸c nªn ®Ò ¸n cßn béc lé nhiÒu khiÕm khuyÕt. RÊt mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy, c« gi¸o còng nh c¸c b¹n sinh viªn cã qua t©m. Xin tr©n thµnh c¶m ¬n TS Lª C«ng Hoa, Trëng bé m«n kinh tÕ c«ng nghiÖp khoa Qu¶n trÞ kinh doanh, ®· híng dÉn tËn t×nh ®Ó hoµn thµnh ®îc ®Ò ¸n nµy. 1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch¬ng I Tæng Quan VÒ Ch¬ng Tr×nh Néi §Þa Ho¸ Xe M¸y ViÖt Nam I.Thùc ChÊt Cña Ch¬ng Tr×nh Néi §Þa Ho¸ 1. ChiÕn Lîc Ph¸t TriÓn C«ng NghiÖp ChiÕn lîc thêng ®îc quan niÖm nh lµ nghÖ thuËt phèi hîp c¸c hµnh ®éng, c¸c qu¸ tr×nh nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu dµi h¹n. ChiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp lµ mét bé phËn träng yÕu cña chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x·- héi cña ®Êt níc. ChiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu dµi h¹n (10 n¨m, 20 n¨m) cña hÖ thèng c«ng nghiÖp vµ ph¬ng thøc, biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó ®îc môc tiªu dµi h¹n Êy. Nãi c¸ch kh¸c, chiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc tr¹ng th¸i t¬ng lai cña c«ng nghiÖp vµ c¸ch thøc ®a c«ng nghiÖp ®Õn tr¹ng th¸i Êy. Néi dung cña chiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Êt níc ®îc cÊu thµnh tõ c¸c bé phËn chñ yÕu sau ®©y :  HÖ thèng c¸c quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ ®Þnh híng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. HÖ thèng c¸c quan ®iÓm ®Þnh híng nµy ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c quan ®iÓm ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt níc.  HÖ thèng c¸c môc tiªu chiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.  C¸c gi¶i ph¸t chiÕn lîc. §ã lµ nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thùc hiÖn ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu chiÕn lîc ®· x¸c ®Þnh.  C¸c c¨n cø cña chiÕn lîc. §ã chÝnh lµ viÖc nghiªn cøu vµ cô thÓ ho¸ ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®¶ng; ph©n tÝch thùc tr¹ng cña c«ng nghiÖp, mèi quan hÖ gi÷a c«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c; bèi c¶nh trong níc vµ quèc tÕ; nh÷ng th¸ch thøc vµ c¬ héi ; dù b¸o sù biÕn ®éng cña m«i trêng kinh tÕ, x· héi ; nh÷ng tµI liÖu ®iÒu tra c¬ b¶n kh¸c. NÕu xÐt theo mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn hîp thµnh hÖ thèng c«ng nghiÖp , néi dung cña chiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp bao gåm :  ChiÕn lîc ph¸t triÓn chung cña toµn bé hÖ thèng c«ng nghiÖp.  ChiÕn lîc ph¸t triÓn tõng ngµnh chuyªn m«n ho¸ (ngµnh kinh tÕ – kÜ thuËt).  ChiÕn lîc ph¸t triÓn doanh nghiÖp .  ChiÕn lîc vÒ con ngêi x¸c ®Þnh ph¬ng híng ®¶m b¶o nh©n lùc vµ ph¸t triÓn toµn diÖn con ngêi trong kinh doanh. 2. M« h×nh chiÕn lîc thay thÕ nhËp khÈu ChiÕn lîc nµy ®· ®îc c¸c níc ®i tiªn phong trong c«ng nghiÖp ho¸ thùc hiÖn tõ cuèi thÕ kØ 18 ®Çu thÕ kØ 19. NhiÒu níc ®ang ph¸t triÓn , thùc hiÖn chiÕn lîc nµy vµo nh÷ng n¨m 50 vµ 60 cña thÕ kØ . T tëng c¬ b¶n cña chiÕn lîc thay thÕ nhËp khÈu lµ tËp trung ph¸t triÓn m¹nh s¶n xuÊt c¸c lo¹i hµng ho¸, ®Æc biÖt lµ hµng ho¸ tiªu dïng, ®Î thay thÕ c¸c hµng ho¸ xa nay vÉn ph¶i nhËp khÈu tõ níc ngoµi. Sù ph¸t triÓn Êy nh»m khai th¸c c¸c nguån lùc s½n cã ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu c¬ b¶n vµ cÊp thiÕt trong níc, më réng thÞ trêng cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o thªm viÖc lµm, tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ … 2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ó thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu vµ néi dung trªn, cÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n sau ®©y :  X¸c ®Þnh tæng cÇu mçi lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ trêng trong níc, th«ng qua viÖc ph©n tÝch lîng hµng ho¸ ®· nhËp khÈu, tæng sè vµ c¬ cÊu d©n c, møc sèng …  Ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc ®Çu t ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ trong níc thay thÕ hµng ho¸ nhËp khÈu.  Ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé s¶n xuÊt trong níc (thuÕ quan b¶o hé, h¹n ngh¹ch nhËp khÈu, trî cÊp…). C¸c chÝnh s¸ch b¶o hé nµy vËn ®éng qua ba giai ®o¹n : b¶o hé víi cêng ®ä cao trong thêi giang ®Çu; gi¶m dÇn møc ®é b¶o hé ®Ó yªu cÇu c¸c doanh gnhiÖp trong níc v¬n tíi tr×nh ®é cao h¬n ; xo¸ bá b¶o hé khi c¸c doanh nghiÖp trong níc ®ñ søc khèng chÕ thÞ trêng néi ®Þa vµ cã thÓ v¬n ra thÞ trêng níc ngoµi. CÇn chó ý lµ viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc thay thÕ nhËp khÈu kh«ng cã nghÜa “®ãng cöa “ nÒn kinh tÕ ®Êt níc, mµ vÉn më réng quan hÖ th¬ng m¹i quèc tÕ, nhng giµnh u tiªn cho nhËp khÈu c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt hµng thay thÕ nhËp khÈu ChiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng thay thÕ nhËp xuÊt khÈu xuÊt ph¸t tõ môc tiªu tèt ®Ñp. Song, kinh nghiÖm thùc tÕ nhiÒu níc cho thÊy, viÖc theo ®uæi chiÕn lîc nµy rÊt h¹n chÕ trong viÖc thùc hiªn môc tiªu ®· ®Æt ra v× mÊy lÏ :  ChÝnh s¸ch b¶o hé chËm ®îc söa ®æi g©y nªn sù û l¹i cña c¸c nhµ s¶n xuÊt.  Dung lîng thÞ trêng kh«ng lín, t¹o nªn nh÷ng c¶n trë cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt.  Kh¶ n¨ng v¬n ra thÞ trêng níc ngoµi bÞ h¹n chÕ v× hµng ho¸ kÐm søc c¹nh tranh.  T×nh tr¹ng thiÕu hôt ngo¹i tÖ kh«ng ®îc gi¶i to¶ v× lîng nhËp khÈu c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng thay thÕ nhËp khÈu t¨ng lªn… II. V× Sao Ph¶i Thùc HiÖn Néi §Þa Ho¸ S¶n XuÊt Xe M¸y Ch¬ng tr×nh néi ®Þa ho¸ lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng nhÊt cña chiÕn lîc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp xe m¸y ViÖt Nam, nh»m mang l¹i nhiÒu lîi Ých trong ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Ch¬ng tr×nh nµy kh«ng nh÷ng t¹o ra gi¸ trÞ kinh tÕ lín, mµ cßn gióp c¸c doanh nghiÖp h×nh thµnh ®îc m¹ng líi c¬ së c«ng nghiÖp chÕ t¹o phô tïng , linh kiÖn xe m¸y, t¹o viÖc lµm cho hµng ngh×n lao ®éng vµ quan träng lµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.HiÖn Tr¹ng ThÞ Trêng Xe M¸y ViÖt Nam Tríc ®©y, xe m¸y ®îc xem lµ mét tµi s¶n lín, ph¶i lµ nh÷ng gia ®×nh giµu cã míi cã thÓ mua ®îc. Nhng ngµy nay, do nhu cÇu vÒ ph¬ng tiÖn ®i l¹i lín, møc sèng cña ngêi d©n ®îc n©ng cao h¬n, gi¸ thµnh xe m¸y ®· h¹ nhiÒu nªn mua xe m¸y kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò khã. Tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y, b×nh qu©n sè lîng xe m¸y t¨ng kho¶ng 400 – 500 ngµn xe/n¨m, nhÊt lµ c¸c thµnh phè lín nh Hµ Néi, H¶i Phßng, TP.HCM… HiÖn nay, ë ViÖt Nam ®· cã trªn 200 lo¹i xe m¸y ®îc s¶n xuÊt, l¾p r¸p vµ b¸n trong níc víi ®ñ c¸c th¬ng hiÖu : Honda, Yamaha, Suzuki, Kawasaki cña NhËt B¶n; Citi Dealim, Union cña Hµn Quèc; VMDP cña §µi Loan ; ®Æc biÖt lµ xe m¸y cã nguån gèc tõ Trung Quèc : Loncin, Lifan, Sundro… do c¸c doanh nghiÖp trong níc nhËp khÈu l¾p r¸p díi d¹ng IKD. Theo sè liÖu cña Côc CSGT (Bé C«ng An), tÝnh tõ n¨m 1995, sè lîng xe m¸y lu hµnh trong c¶ níc lµ 3.678.000 chiÕc vµ t¨ng trung b×nh hµng n¨m trªn 11%. ChØ tÝnh 3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. riªng n¨m 2000, sè xe m¸y t¨ng thªm lµ 1.135.327 xe. Theo sè liÖu liÖu cña Bé Th¬ng m¹i, trong 5 th¸ng ®Çu n¨m 2000, ®· cÊp h¹n ng¹ch nhËp khÈu 418.000 bé linh kiÖn xe m¸y cho c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p IKD trong níc (so víi n¨m 1999 chØ cã 216.000 bé ), nÕu tÝnh c¶ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi (FDI) ®Õn hÕt th¸ng 5/2000 ®· thùc hiÖn nhËp khÈu 329.671 bé linh kiÖn xe m¸y c¸c lo¹i ( sè liÖu cña Tæng côc H¶i quan). Nh÷ng con sè trªn cho thÊy, tèc ®ä sö dông xe m¸y ngµy cµng t¨ng nhanh, lîng xe m¸y sö dông ë ViÖt Nam ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu. Trong tæng sè h¬n 5 triÖu xe m¸y ®ang lu hµnh th× TP.HCM cã kho¶ng 1,75triÖu chiÕc, TP.Hµ Néi cã kho¶ng 1,1 triÖu chiÕc, c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c h¬n 2,7 triÖu chiÕc. Thªm n÷a, theo sè liÖu ®IÒu tra møc b×nh qu©n ®Çu ngêi / xe ë ViÖt Nam còng cha ph¶i lµ cao so víi c¸c níc trong khu vùc: §µi Loan 2 ngêi / xe, Th¸i Lan 9 / xe con ViÖt Nam lµ 14, 32 ngêi /xe. Tuy b×nh qu©n lµ nh vËy nhng l¹i ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu, t¹i c¸c ®« thÞ lín nh Hµ Néi, TP.HCM cã tØ lÖ 4 – 5 ngêi/xe, c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c lµ 40/xe, c¸c tØnh miÒn nói kh¸c lµ 80- 90/xe §Ó chiÕm lÜnh toµn bé thÞ trêng, ngµnh s¶n xuÊt xe m¸y VN cÇn tiÕn hµnh tiÕn hµnh néi ®Þa ho¸ nhiÒu h¬n, h¹n chÕ ngo¹i nhËp, nhng vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng cña xe vµ gi¸ thµnh phï hîp. HiÖn nay, gi¸ thµnh xe m¸y t¹i VN qu¸ cao so víi c¸c níc trong khu vùc §NA (tõ 1,7-2 lÇn), nÕu ®em møc thu nhËp ®Çu ngêi ®Ó tÝnh th× møc sèng cña ngêi d©n VN thÊp h¬n tõ 2,5-10 lÇn so víi c¸c níc kh¸c trong khu vùc. ViÖc nµy lµm thiÖt h¹i ®Õn ngêi tiªu dïng, ®ång thêi ®em l¹i siªu lîi nhu©ncho c¸c nhµ s¶n xuÊt, l¾p r¸p vµ kinh doanh xe m¸y. §ã lµ nguyªn nh©ncña viÖc gia t¨ng sè läng doanh nghiÖp l¾p r¸p xe m¸y IKD va nh÷ng vô gian lËn th¬ng m¹i (vÝ dô : 01chiÕc xe m¸y s¶n xuÊt t¹i Honda- Dream II s¶n xuÊt t¹i Th¸i Lan b¸n víi gi¸ 1000- 1100 USD, trong ®ã t¹i VN b¸n víi gi¸ gÇn 2500 USD). Do gi¸ xe m¸y ë VN qu¸ cao nªn khu vùc n«ng th«n vµ miÒn nói (chiÕm 80% d©n sè) tû lÖ ngêi cã xe m¸y chØ chiÕm 1/15-1/20 so víi c¸c thµnh phè vµ ®o thÞ lín. Còng chÝnh v× vËy mµ mét môc tiªu quan träng tríc m¾t cña chiÕn ngµnh c«ng nghiÖp xe m¸y lµ ph¶i t¨ng sè lîng xe m¸y lu hµnh réng r·i trong ®êi sèng nh©n d©n, tËp trung s¶n xuÊt c¸c lo¹i xe m¸y trong níc cã gia thµnh thÊp, phï hîp víi søc mua cña ngêi d©n cã thu nhËp trung b×nh. 2. Ch¬ng Tr×nh Néi §Þa Ho¸ Vµ Nh÷ng KÕt Qu¶ Ban §Çu C¸ch ®Êy 10 n¨m, c«ng nghÖ chñ yÕu l¾p r¸p d¹ng CKD (®¬n gi¶n), ®Õn nay, c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®ang tõng bíc ph¸t triÓn. Nhµ níc ®· cÊp giÊy phÐp cho 04 c«ng ty liªn doanh, mét c«ng ty cã vèn 100% níc ngoµi (VMDP) vµ trªn 50 doanh nghiÖp s¶n xuÊt xe m¸y d¹ng IKD. Nh×n chung, ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe m¸y ®Òu cã l·i, mÆc dï cã sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp liªn doanh hay doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, víi c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p IKD kh¸c trong níc. HiÖn t¹i, tæng sè vèn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt xe m¸y ë VN vµo kho¶ng 337,643 triÖu USD, vèn ph¸p ®Þnh lµ 142,35 triÖu USD, ®¶m b¶o l¾p r¸p kho¶ng 1,5 triÖu xe m¸y / n¨m. Theo sè liÖu n¨m 1998 cho thÊy, Honda VN l·i kho¶ng 18,154 triÖu USD, trong ®ã b×nh qu©n mçi xe l·i 222,27 USD mµ vÉn ®¶m b¶o h¹ gi¸ xuèng con 24,7 triÖu /chiÕc (so víi xe NhËt lµ 32 triÖu ), tû lÖ néi ®Þa ho¸ trªn 51% ®èi víi Super Dream vµ Future. H·ng Suzuki l·i trong viÖc l¾p r¸p xe lµ 5,662 triÖu USD, b×nh qu©n mçi xe l·I kho¶ng 222, 24 USD. Nh×n chung, ®èi víi ch¬ng tr×nh néi ®Þa ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp FDI trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, vµ l¾p r¸p xe m¸y ®Òu ph¶i cã giÊy phÐp ®Çu t, trong ®ã 5 n¨m ®Çu tiªn néi ®Þa ho¸ ph¶i ®¹t tõ 15-20% gi¸ trÞ xe vµ n©ng dÇn lªn 50-60% tõ 5 n¨m trë ®i. §ã lµ cha kÓ ®Õn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¨m lèp, ¾c qui vµ mét sè linh kiÖn kh¸c nh : gi¶m 4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. sãc, ®ång hå b¸o x¨ng, ®Ìn , vµnh, b¸nh, nan hoa…HiÖn nay, c¶ níc cã kho¶ng 35 DN c¬ khÝ FDI ®ang ho¹t ®éng s¶n xuÊt va cung cÊp phô tïng, linh kiÖn cho c¸c c¬ së l¾p r¸p xe m¸y cña Honda, Suzuki, VMEP… nh c«ng ty 756(Bé quèc phßng ) còng ®· s¶n xuÊt ®îc c¸c chi tiÕt, phô tïng xe m¸y nh bul«ng, b¸nh r¨ng hép sè, b¸nh r¨ng truyÒn lùc, bé h¬i xi lanh, piston, vµ c¸c chi tiÕt chÞu mµi mßn kh¸c; c«ng ty c¬ ®iÖn – ho¸ chÊt ®· s¶n xuÊt ®îc c¸c lo¹i b¸nh r¨ng th¼ng, nghiªng víi d 350mm; c¸c chi tiÕt trôc víi I0,6kg; ®ång th¬I c«ng ty cßn s¶n xuÊt ®îc c¸c linh kiÖn cho l¾p r¸p xe m¸y TQ víi gi¸ rÎ nh hép xÝch trªn, díi gi¸ 3,57 USD, ®Ìo hµng tríc gi¸ 1,9 USD… Ngoµi ra, cßn ph¶i kÓ tíi 1 sè s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty quang ®iÖn - ®iÖn tö-Bé quèc phßng, nhµ m¸y c¬ khÝ 17 ®· chÕ t¹o vµ s¶n xuÊt ®îc mét sã lo¹i s¶n phÈm cã tÝnh n¨ng kÜ thuËt cao nh ph«i ®óc ¸p lùc cao, vá moay¬, n¾p, chèt cè ®Þnh , c¸c lo¹i phanh, hép dÇu phanh, nhµ m¸y cßn tiÕn hµnh s¶n xuÊt thö nghiÖm côm khung xe, èng x¶, ch¾n bïn, ch¾n xÝch. Tuy VN chØ míi cã 35 DN (Malaysia cã kho¶ng 350 DN, Th¸I Lan 300-400 DN) nhng ®©y lµ bíc ®Çu gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo chiÕn lîc néi ®Þa ho¸ xe m¸y, ®Ó ®a ra thÞ trêng nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng mµ gi¸ thµnh l¹i h¹. Cho tíi thêi ®iÓm hiÖn nay, trªn toµn quèc cã kho¶ng 48 DN ®îc phÐp x©y dùng dù ¸n ®Çu t d©y chuyÒn l¾p r¸p xe m¸y d¹ng IKD. Tæng c«ng suÊt ®¨ng kÝ trong c¸c hå s¬ cña c¸c chñ ®Çu t ®· lªn tíi 500.000 xe/n¨m víi kho¶ng 113 chñng lo¹i xe cã nguån gèc tõ c¸c níc asean, TQ, Hµn Quèc…S¶n xuÊt xe m¸y theo híng ®i tõ l¾p r¸p CKD, IKD råi t¨ng dÇn tû lÖ néi ®Þa ho¸ vµ tiÕn tíi tù chÕ t¹o hoµn chØnh lµ mét chñ tr¬ng ®óng ®¾n, phï hîp víi kh¶ n¨ng vÒ vèn vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c c¬ së trong níc . Ngêi tiªu dïng cã kh¶ n¨ng mua ®îc xe m¸y víi gi¸ rÎ h¬n so víi c¸c lo¹i xe cña DN FDI vµ ®îc lùa chän nhiÒu chñng lo¹i theo thÞ hiÕu cña m×nh. 3.Nh÷ng Môc Tiªu C¬ B¶n §èi Víi VÊn §Ò Néi §Þa Ho¸ Xe M¸y §Ó nh÷ng ch¬ng tr×nh néi ®Þa ho¸ ngµy cµng ®îc nh©n réng, chóng ta ph¶i x©y dùng ®îc mét ngµnh c«ng nghiÖp xe m¸y VN hoµn chØnh vµ hiÖn ®¹i, tho¶ m·n nhu cÇu trong níc vÒ c¸c chñng lo¹i xe, gi¸ c¶, tõ ®ã kh«ng nh÷ng dÇn dÇn lµm chñ ®îc thÞ trêng xe m¸y trong níc mµ cßn tõng bíc xuÊt khÈu phô tïng vµ xe m¸y sang c¸c khu vùc vµ thÕ giíi. Th«ng qua ®ã, ngµnh c¬ khÝ còng nh c¸c ngµnh phô trî kh¸c cã ®IÒu kiÖn ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh nh (ngµnh ho¸ chÊt, cao su, nhùa, chÊt dÎo, ®iÖn, ®iÖn tö, vËt liÖu míi…) ®Ó ®¸p øng sè lîng xe ®îc s¶n xuÊt, l¾p r¸p trong níc ®¹t kho¶ng 1,7 triÖu xe/n¨m víi tû lÖ néi ®Þa ho¸ kho¶ng 90%, chÊt lîng t¬ng ®¬ng víi c¸c xe ®îc l¾p r¸p ë c¸c níc Asean. NÕu ®¶m b¶o ®îc tèt nh÷ng môc tiªu trªn, thÞ trêng xe m¸y sÏ ®îo më réng tõ ®« thÞ ®Õn c¸c vïng n«ng th«n, phï hîp víi thu nhËp vµ søc mua cña ®a sè ngêi tiªu dïng vµ sè lîng xe m¸y lu hµnh trªn thÞ trêng VN lóc ®ã chØ cßn nh·n hiÖu “ Made in ViÖt Nam”, ngêi d©n sÏ tho¶ m¸i lùa chä xe víi ph¬ng ch©m “ Ngêi ViÖt Nam dïng hµng ViÖt Nam”. 5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch¬ng ii Thùc tr¹ng cña qu¸ tr×nh néi ®Þa ho¸ xe m¸y I. C¸c ChÝnh S¸ch Cña Nhµ Níc 1. VÒ HD ViÖc Thùc HiÖn §Çu T S¶n XuÊt, L¾p R¸p S¶n XuÊt §éng C¬ Xe G¾n M¸y 2 B¸nh Cña C¸c DN Trong Níc(Th«ng t cña Bé C«ng nghiÖp sè 02/2002/TT-BCN ngµy 18 th¸ng 9 n¨m 2002) - Căn cứ Quyết định số 38/2002/QĐ-TTg ngày 14/3/2002 của Thủ tướng Chính phủ về việc quản lý sản xuất lắp ráp và nhập khẩu linh kiện xe hai bánh gắn máy; - Căn cứ Thông báo số 99/TB-VPCP ngày 06/6/2002 của Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ về vấn đề thực hiện chính sách nội địa hoá xe hai bánh gắn máy; - Căn cứ các Thông tư liên tịch số 92/TTLT-BTC-BCN-TCHQ ngày 20/11/2001 của Liên Bộ Tài chính - Bộ Công nghiệp - Tổng cục Hải quan, số 52/2002/TTLT-BTC-BCN ngày 04/6/2002 của Liên Bộ Tài chính - Bộ Công nghiệp hướng dẫn thực hiện chính sách ưu đãi thuế đối với sản xuất xe hai bánh gắn máy và động cơ xe hai bánh gắn máy, Bộ Công nghiệp hướng dẫn việc thực hiện đầu tư sản xuất, lắp ráp động cơ xe gắn máy hai bánh của các doanh nghiệp trong nước như sau: A. ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG: Thông tư này áp dụng cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế được thành lập theo pháp luật Việt Nam (trừ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài). B. CÁC QUY ĐỊNH CỤ THỂ: 1. Các dự án đầu tư sản xuất, lắp ráp động cơ xe gắn máy hai bánh phải được xây dựng theo đúng các quy định về quy chế quản lý đầu tư và xây dựng được ban hành kèm theo Nghị định số 52/1999/NĐ-CP ngày 08/7/1999 và được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 12/2000/NĐ-CP ngày 05/5/2000 của Chính phủ, trình Bộ Công nghiệp xem xét thẩm định. 2. Các dự án đầu tư sản xuất, lắp ráp động cơ xe gắn máy phải tuân thủ mục d, điểm 2 trong Quy định về tiêu chuẩn của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe hai bánh gắn máy được ban hành kèm theo Quyết định số 24/2002/QĐ-BCN ngày 7/6/2002 của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp.Quy định về việc phải chế tạo hoàn chỉnh được 01 cụm chi tiết của động cơ ban hành kèm theo Quyết định nêu trên được hiểu như sau: Doanh nghiệp phải tự đầu tư công nghệ, nhà xưởng để sản xuất được các chi tiết của cụm sản phẩm do doanh nghiệp đăng ký (liệt kê tại phụ lục 6, Thông tư liên tịch số 52/2002/TTLT- BTC-BCN ngày 04/6/2002 của liên Bộ Tài chính - Bộ Công nghiệp) theo một quy trình công nghệ hoàn chỉnh từ nguyên liệu và bán thành phẩm. Các phôi đúc, dập, rèn của chi tiết, cụm chi tiết được phép mua của các nhà sản xuất khác (trong nước và ngoài nước) và không nhất thiết phải sản xuất các loại gioăng, đệm và các chi tiết đã được tiêu chuẩn hoá như bulông, đai ốc, vòng bi… 3. Doanh nghiệp phải thực hiện chương trình nội địa hoá động cơ xe gắn máy theo mục tiêu và tiến độ cụ thể hàng năm như sau (bắt đầu tính từ năm thứ 1 sau khi dự án đã đi vào sản xuất): Năm thứ 1: tỷ lệ nội địa hoá động cơ ³ 20% Năm thứ 2: tỷ lệ nội địa hoá động cơ ³ 30% Năm thứ 3: tỷ lệ nội địa hoá động cơ ³ 45% Năm thứ 4: tỷ lệ nội địa hoá động cơ ³ 60%. Việc tính toán tỷ lệ nội địa hoá động cơ xe hai bánh gắn máy hai bánh thực hiện theo quy định tại bản phụ lục số 06 ban hành kèm theo Thông tư liên tịch số 52/2002/TTLT-BTC-BCN của Liên Bộ Tài chính - Bộ Công nghiệp ngày 04/6/2002. 4. Các động cơ xe gắn máy hai bánh do các doanh nghiệp đầu tư sản xuất, lắp ráp phải được kiểm tra theo quy định tại mục c, điều 4 (tiêu chuẩn về trình độ kỹ thuật, công nghệ) trong Quy định về tiêu chuẩn của doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe hai bánh gắn máy ban hành kèm theo Quyết định số 24/2002/QĐ-BCN ngày 07/6/2002 của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp. 6
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 5. Các doanh nghiệp sản xuất động cơ xe gắn máy phải có bản quyền về thiết kế động cơ xe máy (do doanh nghiệp nghiên cứu phát triển hoặc được chuyển giao công nghệ hợp pháp từ nhà sản xuất gốc). Trong trường hợp doanh nghiệp mua thiết kế, công nghệ sản xuất động cơ của đối tác nước ngoài, các doanh nghiệp phải có được Hợp đồng chuyển giao công nghệ, Hợp đồng Licence nhãn mác sản phẩm, quyền sở hữu công nghiệp của đối tác nước ngoài cung cấp cho phía Việt Nam để sản xuất, lắp ráp động cơ. Nội dung chuyển giao công nghệ bao gồm: - Tài liệu thiết kế sản phẩm, - Tài liệu về công nghệ sản xuất, lắp ráp động cơ, - Giấy phép sử dụng nhãn hàng, - Chương trình đào tạo, - Chương trình hỗ trợ kỹ thuật. Hợp đồng chuyển giao công nghệ chế tạo động cơ xe gắn máy từ nước ngoài vào Việt Nam phải được thẩm định, phê duyệt theo quy định của pháp luật hiện hành. 6. Các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp động cơ xe gắn máy hai bánh không được vi phạm quyền sở hữu công nghiệp về nhãn hiệu hàng hoá kiểu dáng công nghiệp trong việc sản xuất, lắp ráp động cơ xe gắn máy, phải đăng kiểm động cơ xe được sản xuất, lắp ráp theo pháp luật hiện hành và tuân thủ các quy định về quản lý số máy của động cơ xe gắn máy của các cơ quan quản lý nhà nước. C. Tæ Chøc Thùc HiÖn 1. Các dự án đầu tư sản xuất, lắp ráp động cơ xe gắn máy (nếu là các doanh nghiệp Nhà nước phải thông qua chủ quản đầu tư) gửi hồ sơ về Bộ Công nghiệp để được xem xét, thẩm định. Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, Bộ Công nghiệp sẽ có ý kiến chính thức về nội dung của dự án đầu tư. 2. Sau khi hoàn tất việc đầu tư, các doanh nghiệp báo cáo Bộ Công nghiệp để được kiểm tra cụ thể. Các doanh nghiệp có dự án đầu tư sản xuất động cơ xe hai bánh gắn máy ở trong nước được vay vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước theo như Quy định tại Điều 3, Quyết định số 38/2002/QĐ-TTg ngày 14/3/2002 của Thủ tướng Chính phủ về việc quản lý sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu linh kiện xe hai bánh gắn máy. 3. Các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe hai bánh gắn máy, sau khi được Bộ Công nghiệp kiểm tra, xác nhận đủ tiêu chuẩn quy định được ban hành theo Quyết định số 24/2002/QĐ-BCN ngày 07/6/2002 của Bộ Công nghiệp và quy định tại Thông tư liên tịch số 52/2002/TTLT-BTC ngày 04/6/2002 của liên Bộ Tài chính - Bộ Công nghiệp, được nhập khẩu động cơ xe gắn máy nguyên chiếc (nếu doanh nghiệp chưa có dây chuyền lắp ráp động cơ xe máy) hoặc bộ linh kiện động cơ xe gắn máy hai bánh (nếu doanh nghiệp có đầu tư dây chuyền lắp ráp động cơ) theo quy định tại Quyết định số 46/QĐ-TTg ngày 04/4/2001 về quản lý xuất khẩu, nhập khẩu hàng hoá thời kỳ 2001-2005 của Thủ tướng Chính phủ. 4. Các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp động cơ xe gắn máy hai bánh khi làm thủ tục nhập khẩu bộ linh kiện động cơ phải xuất trình văn bản xác nhận đủ điều kiện sản xuất, lắp ráp của Bộ Công nghiệp với cơ quan Hải quan. 5. Thông tư này có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày ký. 2.Híng DÉn Thªm VÒ QuyÕt To¸n ThuÕ Linh KiÖn Xe M¸y & §éng C¬ Xe M¸y NhËp KhÈu N¨m 2002 Ngày 24/3/2003, Bộ Tài chính ban hành Công văn số 2627/ TC/TCT hướng dẫn cụ thể thêm một số nội dung về thực hiện quyết toán thuế linh kiện xe hai bánh gắn máy, động cơ xe hai bánh gắn máy nhập khẩu trong năm 2002 để sản xuất. Theo đó, việc quyết toán tỷ lệ nội địa hóa thực tế được thực hiện theo hướng dẫn tại mục IV đến mục Vlll, Thông tư số 92/ TTLT-BTC-BCN; Ðiểm 3, 4, 5 Thông tư số 52/TTLT- BTC-BCN và các công văn số 13707 TC/TCT ngày 16- 12-2002, số 14302 TC/TCT ngày 30-12-2002 của Bộ Tài chính về việc hướng dẫn thực hiện chính sách thuế ưu đãi theo tỷ lệ nội địa hóa-xe máy, động cơ xe máy năm 2002. Ngoài các quy định, hướng dẫn tại các văn bản nêu trên, trong quá trình quyết toán Bộ Tài chính đề nghị cục thuế, cục hải quan các địa phương và các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe 2 bánh gắn máy thực hiện cụ thể một số nội dung: 7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. -Trong quá trình thực hiện sản xuất, lắp ráp xe máy, động cơ xe máy, doanh nghiệp có thay đổi đơn vị cung cấp linh kiện, phụ tùng nội địa hóa so với đăng ký, thì việc thay đổi đơn vị cung cấp linh kiện, phụ tùng nội địa hóa không được vượt quá 7 đơn vị so với đăng ký. Trường hợp vượt quá 7 đơn vị so với đăng ký, doanh nghiệp được phép lựa chọn đơn vị cung cấp để quyết toán xác định tỷ lệ nội địa hóa thực tế. -Ðối với trường hợp doanh nghiệp kê khai đầu tư sản xuất bao gồm doanh nghiệp tự sản xuất và liên doanh, liên kết sản xuất) cụm chi tiết, linh kiện, phụ tùng thực hiện nội địa hóa là cụm chi tiết, đề nghị cục thuế, cục hải quan các địa phương căn cứ quy định về hướng dẫn quyết toán tại Thông tư số 92, Thông tư số 52 và các hóa đơn chứng từ, sổ sách xuất, nhập kho doanh nghiệp phải cung cấp theo hướng dẫn nêu trên, để xác định chính xác tỷ lệ nội địa hóa các chi tiết trong cụm chi tiết là linh kiện, phụ tùng mà doanh nghiệp sản xuất được. Khi quyết toán chỉ tính tỷ lệ nội địa hóa thực tế các chi tiết, trong cụm chi tiết mà doanh nghiệp chứng minh được do doanh nghiệp đầu tư sản xuất. -Về số lượng bộ linh kiện làm căn cứ tính thuế nhập khẩu thực tế phải nộp của doanh nghiệp, Bộ Tài chính quy định: là số lượng bộ linh kiện xe máy, động cơ xe máy do doanh nghiệp nhập khẩu theo chính sách ưu đãi thuế theo tỷ lệ nội địa hóa năm 2002 (số lượng nhập khẩu kể từ ngày thông báo của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc áp dụng chính sách ưu đãi thuế đối với sản xuất xe máy, động cơ xe máy có hiệu lực thi hành), trong phạm vi công suất tổng hợp tối đa được Bộ Thương mại cho phép. Ðối với nhãn hiệu xe doanh nghiệp đã thực hiện nhập khẩu trong năm 2002, nhưng chưa thực hiện sản xuất, lắp ráp trong năm 2002 thì doanh nghiệp phải báo cáo quyết toán theo sản lượng đã sản xuất, lắp ráp trong năm 2003 đến thời điểm quyết toán. -Về mức thuế suất thuế nhập khẩu theo tỷ lệ nội địa hóa thực tế áp dụng sau khi kiểm tra, quyết toán, được xác định căn cứ tỷ lệ nội địa hóa thực tế và mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi theo chính sách ưu đãi thuế đối với mặt hàng xe máy, động cơ xe máy quy định tại Quyết định số 116/2001/QÐ/BTC ngày 20-11/2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. -Về giá tính thuế: sau khi hoàn thành việc thực hiện kiểm tra quyết toán, giá tính thuế được xác định tương ứng với tỷ lệ nội địa hóa và mức thuế suất thuế nhập khẩu thực tế đạt được sau khi đã kiểm tra quyết toán. 3. Tõ 1/1/03 ThuÕ SuÊt NhËp KhÈu Xe M¸y Nguyªn ChiÕc Tèi ThiÓu Lµ 100% Ngµy 25/10/2002, Thñ tíng chÝnh phñ ®· cã quyÕt ®Þnh sè 147/ 2002/ Q§- TTg vÒ c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu, s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe hai b¸nh vµ phô tïng giai ®o¹n 2003- 2005. Theo ®ã : 1. ViÖc nhËp xe m¸y vµ phô tïng xe m¸y thùc hiÖn theo quyÕt ®inh sè 46/2001/ Q§- TTg ngµy 4/4/2001 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ thêi k× 2001-2005. 2. C¸c DN s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe m¸y cã vèn ®Çu t níc ngoµi thùc hiÖn theo ®óng qui ®Þnh t¹i giÊy phÐp ®Çu t ®· ®îc cÊp. 3. C¸c DN s¶n xuÊt xe m¸y, phô tïng xe m¸y ®Ó xuÊt khÈu ®îc hëng c¸c chÝnh s¸ch u ®·i theo qui ®Þnh hiÖn hµnh . 4. Xe m¸y s¶n xuÊt, l¾p r¸p trong níc ph¶i ®îc ®¨ng ký b¶o hé b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ ®¨ng kiÓm chÊt lîng theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. C¸c s¶n phÈm xe m¸y s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam kh«ng ®¨ng kÝ b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ ®¨ng kiÓm chÊt lîng theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt th× kh«ng ®îc phÐp ®¨ng kÝ lu hµnh. C¸c lo¹i phô tïng ®Ó l¾p r¸p xe m¸y, bao gåm phô tïng nhËp khÈu vµ s¶n xuÊt trong níc ph¶i cã nguån gèc xuÊt xø râ rµng, hîp ph¸p vµ ®¨ng kÝ chÊt lîng s¶n phÈm theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. §Õn ngµy 1/1/2004 c¸c DN s¶n xuÊt, l¾p r¸p ph¶i chøng chØ hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng ISO 9001 (phiªn b¶n 2000) cho hÖ thèng s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p xe m¸y vµ ®éng c¬ xe m¸y. 5. Tõ 1/1/2003, thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi xe m¸y vµ phu tïng xe m¸y nh sau: 8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Møc thuÕ nhËp khÈu xe m¸y nguyªn chiÕc vµ ®éng c¬ nguyªn chiÕc tèi thiÓu lµ 100% Gi÷ nguyªn møc thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu linh kiÖn hiÖn hµnh ®èi víi phô tïng xe m¸y vµ linh kiÖn ®éng c¬ xe m¸y. C¸c bé C«ng nghiÖp, KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Tµi chÝnh, Khoa häc vµ C«ng nghÖ, Giao th«ng vËn t¶i vµ Th¬ng m¹i phèi hîp ®Ó kiÓm tra c¸c doanh nghiÖp ®ang s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe m¸y hiÖn cã vµ c¸c DN cã vèn ®Çu t níc ngoµi, qu¶n lý chÆt chÏ ®¨ng kiÓm, t¨ng chèng bu«n lËu . II. Nh÷ng Víng M¾c Trong Qu¸ Tr×nh N§H Xe M¸y 1. VÉn Cßn BÊt §ång VÒ ThuÕ NhËp KhÈu Xe M¸y Sau một thời gian dài tranh cãi quyết liệt xung quanh nội dung xử lý quyết toán thuế (QTT) nhập khẩu bộ linh kiện xe máy năm 2001 giữa một bên là Tổng cục Thuế (TCT) và Tổng cục Hải quan, thuộc Bộ Tài chính (BTC) và một bên là các doanh nghiệp (DN) sản xuất, lắp ráp xe máy cùng đại diện của họ là Hiệp hội Xe đạp - Xe máy Việt Nam, những tưởng chuyện QTT đã được giải quyết ổn thỏa. Song, cho đến tận giữa tháng 4 này, vẫn còn một số DN sản xuất, lắp ráp xe máy “kiên quyết” không chịu ký vào biên bản QTT. Nhằm xử lý dứt điểm tình trạng này, ngày 14 tháng 4 vừa qua, BTC đã chính thức gửi công văn tới các DN sản xuất, lắp ráp xe máy và Hiệp hội Xe đạp- Xe máy Việt Nam với nội dung: “Đối với DN đã thực hiện QTT với BTC, nhưng chưa chịu ký biên bản QTT hoặc những DN đã ký biên bản QTTá, song vẫn còn có ý kiến bảo lưu, chưa đồng ý với kết quả QTT thì chậm nhất đến hết ngày 20 tháng 4 năm 2003 phải có văn bản đề nghị kiểm tra lại kết quả QTTá năm 2001 theo tỷ lệ nội địa hóa để BTC xem xét phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý”. Việc xử lý, theo ông Trương Chí Trung, Thứ trưởng BTC, trong quá trình kiểm tra QTT năm 2001 (theo đề nghị của DN), nếu phát hiện bất kỳ sự sai phạm nào trong việc thực hiện chính sách thuế theo tỷ lệ nội địa hóa như DN không đủ các điều kiện; không lắp ráp và bán bộ linh kiện cho các đơn vị khác, bán tư cách pháp nhân cho các DN khác nhập khẩu bộ linh kiện; nhập khẩu bộ linh kiện không đúng với khai báo Hải quan; không chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của linh kiện, phụ tùng thực tế được sản xuất trong nước (mua bán hóa đơn để hợp thức hóa linh kiện, phụ tùng nội địa hóa, mua linh kiện, phụ tùng nội địa hóa của các DN mua hàng nhập khẩu không rõ nguồn gốc...) thì các DN bị xử lý truy thu thuế bao gồm cả thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp... và bị phạt theo các quy định hiện hành và chỉ đạo của Chính phủ. Vẫn theo Thứ trưởng Trung, quá thời hạn ngày 20 tháng 4 tới, nếu các DN không có ý kiến đề nghị xem xét lại (kể cả những DN chưa ký biên bản QTT), thì các DN phải thực hiện nộp thuế theo đúng các thông báo nộp thuế của cơ quan Hải quan. Theo nhiều DN, công văn này đã đẩy DN vào “tiến thoái lưỡng nan”. Do, thời gian từ nay đến ngày 20 tháng 4 đã cận kề khiến cho nhiều DN không đủ thời gian làm mọi thủ thủ tục cần thiết để chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của linh kiện, phụ tùng thực tế được sản xuất trong nước. Bởi nếu đề nghị BTC kiểm tra lại kết quả QTT thì khác nào “tự sát”, còn nếu đồng ý với biên bản QTT thì DN phải nộp đầy đủ các khoản truy thu thuế dẫn đến sẽ có không ít DN bị sạt nghiệp, phải đóng cửa hoặc thu hẹp sản xuất. Theo ghi nhận của báo Đầu tư, kể từ khi BTC và các DN sản xuất, lắp ráp xe máy chưa nhất trí được với nhau xung quanh vấn đề này, cho đến nay, đã có khá nhiều cuộc họp giữa các bên liên quan được tổ chức. Tại những cuộc họp này, BTC luôn luôn bảo lưu quan điểm QTT thuế nhập khẩu bộ linh kiện xe máy theo tỷ lệ nội địa hóa của mình là 9
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. hoàn toàn đúng luật (dựa Thông tư 176/1998/TTLT/BTC-BCN-TCHQ, Thông tư 120/2000/TTLT/BTC-BCN-TCHQ và Thông báo 99/2002/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ), còn các DN lại cho rằng, BTC áp đặt khi thực hiện các văn bản kể trên. Ngoài ra, theo các DN, họ chưa bao giờ được biết tới Thông báo 99/2002, bởi vì Thông báo này không phải là văn bản pháp lý nên BTC không thể dựa vào đó mà “ép” DN được. Vừa qua, để gây áp lực với BTC, không ít DN đã thu hẹp sản xuất, cho công nhân nghỉ việc. Còn BTC cũng không muốn tránh một tiền lệ xấu, bởi vì chính sách nội địa hóa đâu chỉ thực hiện riêng đối với ngành sản xuất xe máy, mà còn áp dụng rộng rãi với nhiều ngành khác như điện, điện tử, cơ khí... Chính vì vậy, trong một cuộc họp mới đây giữa TCT và các DN sản xuất, lắp ráp xe máy, sau “lời qua tiếng lại” khá gay gắt và “không bên nào chịu nhường bên nào”, cuối cùng đại diện TCT đề xuất phương án “cái chết bất ngờ”. Theo vị đại diện này, TCT đồng ý kiểm tra lại việc quyết tóan đối với những DN chưa ký vào biên bản QTT hoặc còn ý kiến bảo lưu. “Nhưng, việc kiểm tra lại sẽ chấm dứt ngay và bắt buộc DN phải chịu mức thuế suất thuế nhập khẩu theo đúng tỷ lệ đã được xác định khi phát hiện ra DN có bất cứ hành vi gian lận nào”, đại diện này đề xuất. Tuy nhiên, các DN đều hiểu rằng “bói ra ma, quét nhà sẽ ra rác” nên họ không đồng ý với phương án này và kỳ vọng vào việc BTC và các cơ quan chức năng sẽ tìm ra một phương án khác có tính khả thi cao hơn và dễ được các bên chấp nhận. Thế nhưng, mọi sự kỳ vọng của các DN về một phương án QTT theo tỷ lệ nội địa hóa nào đó khả dĩ hơn đã không thành hiện thực. 2.DN L¾p R¾p Xe M¸y Kh«ng ThÓ X¸c Minh Nguån Gèc Linh KiÖn HiÖp héi Xe ®¹p - Xe m¸y ViÖt Nam ®· göi C«ng v¨n sè 11/XM vÒ néi ®Þa ho¸ xe g¾n m¸y n¨m 2001 vµ 2002 lªn V¨n phßng ChÝnh phñ, trong ®ã ®Ò nghÞ Thñ tíng ChÝnh phñ cho phÐp doanh nghiÖp s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe g¾n m¸y hai b¸nh kh«ng ph¶i chøng minh nguån gèc phô tïng xe m¸y néi ®Þa ho¸ mµ doanh nghiÖp mua ®Ó l¾p r¸p. HiÖp héi nµy kh¼ng ®Þnh, doanh nghiÖp s¶n xuÊt l¾p r¸p xe g¾n m¸y kh«ng cã kh¶ n¨ng lµm viÖc nµy. ViÖc chøng minh nguån gèc phô tïng xe m¸y néi ®Þa thuéc tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ së cung cÊp phô tïng. VÉn theo hiÖp héi nµy, doanh nghiÖp s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe g¾n m¸y n¨m 2001 thùc hiÖn theo híng dÉn cña hai Th«ng t liªn tÞch sè 176/1998 vµ 120/2000. Theo ®ã, doanh nghiÖp kh«ng b¾t buéc ph¶i mua trùc tiÕp t¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ ®îc phÐp mua t¹i c¸c c¬ së cung cÊp phô tïng trong níc. Tuy nhiªn, Thñ tíng ChÝnh phñ yªu cÇu: Nh÷ng doanh nghiÖp mua phô tïng, linh kiÖn xe hai b¸nh g¾n m¸y trong níc ®Ó l¾p r¸p, ®Õn ngµy 6/8/2002, nÕu kh«ng chøng minh ®îc nguån gèc hîp ph¸p, linh kiÖn, phô tïng thùc tÕ ®îc s¶n xuÊt trong níc th× kh«ng ®îc tÝnh phÇn gi¸ trÞ sè linh kiÖn, phô tïng nµy vµo tû lÖ néi ®Þa ho¸ n¨m 2001. KÕt qu¶ kiÓm tra liªn ngµnh vÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch néi ®Þa ho¸ xe m¸y n¨m 2001 cho thÊy, cã tíi 60% c¬ së thuéc danh s¸ch cung cÊp phô tïng s¶n xuÊt trong níc cña doanh nghiÖp l¾p r¸p kh«ng hÒ s¶n xuÊt phô tïng. Cã 40 trong sè 52 doanh nghiÖp s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe g¾n m¸y ®· vi ph¹m chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª vµ chøng tõ chøng minh nguån gèc linh kiÖn xe g¾n m¸y. 3. NghÞch Lý Néi §Þa Ho¸ Xe M¸y Theo th«ng b¸o sè 48/TB-VPCP ngµy 5/6/2001, V¨n phßng chÝnh phñ ®· th«ng b¸o l¾p r¸p thuÇn tuý xe m¸y mµ kh«ng cã s¶n xuÊt phô tïng chñ yÕu ®îc nhËp khÈu linh kiÖn vµ l¾p r¸p xe m¸y, kÓ tõ ngµy 1/10/2001. C¸c phô tïng chñ yÕu ®îc nªu ë ®©y gåm ®éng c¬ vµ l¾p r¸p ®éng c¬, hép sè, khung xe, phÇn chuyÓn ®éng. Cã thÓ nãi, th«ng b¸o l¾p r¸p xe m¸y trong níc nµy ®· khiÕn cho nhiÒu doanh nghiÖp l¾p r¸p xe m¸y trong níc lo ©u, v× ®· trãt ®Çu t hµng tû ®ång x©y 10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. dùng nhµ m¸y vµ mua s¾m thiÕt bÞ l¾p r¸p, mµ b©y giê ph¶i “n»m ®¾p chiÕu chê” th× ®au qu¸. Cßn nÕu ®Çu t s¶n xuÊt phô tïng theo yªu cÇu nªu trªnth× tiÒn ®©u, hoÆc cã tiÒn còng ph¶i Ýt nhÊt 10-12 th¸ng míi triÓn khai ®îc(!). V× vËy, íc tÝnh sÏ cã kho¶ng 60% trong sè doanh nghiÖp l¾p r¸p xe m¸y ph¶i ngõng ho¹t ®éng, bëi hiÖn míi cã 8 DN ®Çu t l¾p r¸p ®éng c¬ vµ 14 DN ®Çu t chÕ t¹o khung xe. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò ®¸ng ®Ò cËp ë ®©y lµ chñ tr¬ng néi ®Þa ho¸ xe m¸y ®· khuyÕn khÝch h¬n 100 DN thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t tham gia chÕ t¹o, cung cÊp phô tïng cho c¸c DN l¾p r¸p, trong ®ã cã hµng chôc DN c¬ khÝ nhê chñ tr¬ng nµy ®· tho¸t khái nguy c¬ sa sót ph¸ s¶nvµ ®ang cã kh¸ nhiÒu triÓn väng ph¸t triÓn. §ång thêi, chÝnh s¸ch N§H ®· cho phÐp khai th¸c ®îc nh÷ng n¨ng lùc s½n cã trong níc ®Ó s¶n xuÊt phô tïng xe m¸y, t¹o gi¸ trÞ 2800 tû ®ång vµ dù kiÕn n¨m 2001 sÏ ®¹t 4000 tû ®ång . VËy nay, nÕu buéc c¶ 51 DN l¾p r¸p xe m¸y ph¶i ®Çu t chÕ t¹o phô tïng, ®Ó l¾p r¸p xe m¸y theo kiÓu khÐp kÝn th× hÖ qu¶ tÊt yÕu lµ h¬n 100 DN ®ang s¶n xuÊt phô tïng sÏ ph¶i tù ®ãng cöa v× kh«ng cßn thÞ trêng . Nh thÕ th× qu¶ lµ nghÞch lý vµ l·ng phÝ qu¸! Xin nªu mét vÝ dô lµ ngay h·ng Honda (NhËt B¶n) s¶n xuÊt xe m¸y næi tiÕng còng ch¼ng d¹i bá tiÒn ra «m lÊy tÊt c¶ viÖc chÕ t¹o hoµn chØnh xe m¸y, mµ xung quanh hä cã tíi hµng tr¨m vÖ tinh s¶n xuÊt, cung cÊp c¸c chi tiÕt, phô tïng, kÓ tõ con con èc con vÝt trë ®i. NÕu ta lµm ngîc víi hä, ®Çu t khÐp kÝn s¶n xuÊt xe m¸y, liÖu cã hiÖu qu¶ h¬n kh«ng? §iÒu nµy xin nhêng cho c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp chÕ t¹o m¸y ph©n tÝch, lý gi¶i. Cßn mét ®iÒu n÷a lµ tÝnh häp lý cña th«ng b¸o nµy, bëi nÕu lµ ý kiÕn chØ ®¹o cña chÝnh phñ ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc th× kh«ng cã vÊn ®Ò g×. Nhng lµ “kh«ng cho phÐp còng cã nghÜa lµ cÊm ) th× ph¶I lµ mét v¨n b¶n cã hiÖu lùc. 4.KiÓm So¸t §îc ViÖc Khai Khèng Tû LÖ Néi §Þa Ho¸ Nhiều doanh nghiệp lắp ráp xe máy trong nước từ đầu năm đến nay dù tỷ lệ nội địa hoá chỉ đạt 15-20%, nhưng đã khai lên tới mức 30-40% hòng gian lận thuế. Sau đây là ý kiến của ông Thái Bá Minh, Vụ phó Vụ Quản lý Công nghệ và Chất lượng, Bộ Công nghiệp xung quanh vấn đề này. - Từ ngày 1/1/2001, các doanh nghiệp lắp ráp xe máy trong nước thực hiện đăng ký thuế nhập khẩu theo tỷ lệ nội địa hóa. Vậy việc xác định tỷ lệ nội địa hoá được tiến hành như thế nào? - Tỷ lệ nội địa hoá tính toán cho mỗi loại xe được xác định căn cứ vào giá của bộ linh kiện, phụ tùng nhập khẩu và giá nhập khẩu xe nguyên chiếc (giá CIF) do doanh nghiệp lắp ráp xe máy tự kê khai trên cơ sở mặt bằng giá của nhà cung cấp nước ngoài. Đây là phương pháp tính tiên tiến, tạo điều kiện cho doanh nghiệp từng bước thích nghi dần với hoàn cảnh sản xuất kinh doanh trong điều kiện hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế. - Có thông tin nói rằng một số doanh nghiệp đã nâng giá linh kiện, phụ tùng sản xuất trong nước để khai khống tỷ lệ nội địa hoá? - Cách tính tỷ lệ nội địa hoá như trên không phụ thuộc vào giá linh kiện, phụ tùng sản xuất trong nước. Vì vậy, dù doanh nghiệp có làm như vậy thì cũng không ảnh hưởng tới việc các cơ quan chức năng tiến hành xác định. - Dư luận đang đặt dấu hỏi về việc nhiều doanh nghiệp năm ngoái mới đạt tỷ lệ nội địa hoá ở mức 15-20% vậy mà nay đã khai lên mức 30-40%. Điều này có thể dẫn đến thất thu ngân sách? - Cơ chế hiện hành cho phép doanh nghiệp được quyền đăng ký tỷ lệ nội địa hoá theo khả năng của mình. Tỷ lệ này chỉ có giá trị làm căn cứ ban đầu để cơ quan hải quan tạm tính thuế nhập khẩu. Do đó, tỷ lệ nội địa hoá mà doanh nghiệp thực hiện được trong năm sản xuất thể hiện trong báo cáo tài chính được kiểm toán độc lập (được nộp cho các cơ quan 11
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chức năng trong vòng 60 ngày đầu của năm sản xuất tiếp theo) mới là căn cứ chính thức để quyết toán thuế nhập khẩu trong năm, đồng thời được sử dụng để làm mức đăng ký tạm tính thuế nhập khẩu cho năm sản xuất tiếp theo. Vì vậy, nếu các cơ quan chức năng làm tốt công tác hậu kiểm thì chắc chắn sẽ không gây thất thu ngân sách. Doanh nghiệp nào không thực hiện được tỷ lệ nội địa hoá đã đăng ký thì bị truy thu phần thuế nhập khẩu chênh lệch so với mức tạm tính ban đầu. Vì sao các doanh nghiệp trong nước lại có thể đăng ký tỷ lệ nội địa hoá ở mức tăng nhanh từ 15-20% (năm 2000) lên 30-40% (năm 2001) là do Chính phủ cho phép hoãn thực hiện việc tính thuế nhập khẩu theo tỷ lệ nội địa hoá trong 2 năm để có đủ thời gian đầu tư sản xuất phụ tùng cho lắp ráp xe máy. - Việc gia tăng tỷ lệ nội địa hoá góp phần làm giảm giá xe máy, nhưng người tiêu dùng lo ngại chất lượng các chủng loại xe máy sẽ giảm theo? - Hiện cả nước có 23 doanh nghiệp lắp ráp xe máy đã đầu tư 158 tỷ đồng sản xuất phụ tùng và hơn 100 doanh nghiệp chuyên sản xuất và cung cấp phụ tùng xe máy. Các phụ tùng sản xuất trong nước đều được các nhà cung cấp như Know-how kiểm tra chỉ tiêu chất lượng và chịu sự quản lý. Theo chúng tôi biết, đến nay chưa có trường hợp nào xảy ra sự cố nghiêm trọng đối với xe máy do các doanh nghiệp trong nước lắp ráp. 5.Lóng Tóng Víi Tû LÖ N§H Xe M¸y. BÊt CËp ë C¸ch TÝnh Tû LÖ Vµ Thu ThuÕ Theo yªu cÇu cña ChÝnh phñ, c¸c bé chøc n¨ng ph¶i cã biÖn ph¸p chÊn chØnh l¹i viÖc s¶n xuÊt l¾p r¸p m«t«, xe m¸y trong níc ( CV sè 294/CP-KTTH, ngµy 17/4/2001), Bé Tµi chÝnh ®· cã v¨n b¶n sè 3945/ TC-TCT, ngµy 24/4/2001 híng dÉn thu thuÕ theo tû lÖ N§H, ¸p dông tõ 1/5/2001.Víi môc ®Ých rÊt tÝch cùc lµ nh»m lËp l¹i trËt tù trong lÜnh vùc nµy, song thùc tÕ sau khi ¸p dông, v¨n b¶n 3945/TC-TCT ®· béc lé mét sè bÊt cËp. 5.1 . ThiÕu B×nh §¼ng Trong C¸ch TÝnh ThuÕ §iÓm 2 cña CV 3945 qui ®Þnh , c¨n cø tÝnh thuÕ cña n¨m 2001 ®îc lÊy theo tû lÖ N§H do DN ®¨ng kÝ thùc hiÖn n¨m 2000, ®îc Bé KHCN&MT ghi nhËn . Cßn nhí, n¨m 2000 tÊt c¶ 51 DN s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe m¸y ®Òu ®· ®îc Bé KHCN&MT x¸c nhËn d¹ng IKD1, víi tû lÖ N§H 15%. Tuy vËy, trong th¸ng 12/2000, sau khi ®· cã c«ng v¨n cña v¨n phßng CP ( sè 162/TB-VPCP, ngµy 28/11/2000), giao cho Bé C«ng nghiÖp híng dÉn c¸c DN l¾p r¸p xe m¸y ®¨ng kÝ tû lÖ N§H, mét sè DN ®· “ tranh thñ “ x©y dùng c¸c bé hå s¬ IKD1, víi tû lÖ N§H lªn tíi 30%, thËm chÝ 40% vµ còng ®îc Bé KHCN&MT phª duyÖt. Tõ 1/5/2001, mét vµi DN ®· sö dông c¸c bé hå s¬ cã tû lÖ N§H 30-40% nãi trªn ( nhng cha ®îc thùc hiÖn trong n¨m 2000, ®é x¸c thùc còng cha ®îc kiÓm chøng) th× ®îc c¬ quan h¶i quan thu víi møc thuÕ 30% vµ 15%(theo ®iÒu 2, CV3945). Trong khi ®ã, phÇn lín c¸c DN cßn l¹i ®îc Bé C«ng nghiÖp híng dÉn, ®¨ng kÝ tû lÖ N§H víi Bé nµy vµo cuèi n¨m 2000 vµ ®îc x¸c nhËn vµo ®Çu n¨m 2001 th× kh«ng ®îc c«ng nhËn vµ ph¶i chÞu t¹m tÝnh møc thuÕ 60%. ë ®©y còng ph¶i nãi thªm r»ng, viÖc ®¨ng kÝ tû lÖ N§H cña c¸c DN ®Òu cïng thùc hiÖn theo mét ph¬ng ph¸p : DN tù kª khai, ®îc x¸c nhËn cña ®èi t¸c níc ngoµi ; chØ kh¸c c¬ quan phª duyÖt lµ Bé KHCN&MT hoÆc Bé C«ng nghiÖp. “Cïng tû lÖ N§H nh nhau vµ ®îc Bé C«ng nghiÖp x¸c nhËn vµo ®Çu 2001 mµ c«ng ty chóng t«i vµ 1 sè DN kh¸c kh«ng ®îc c«ng nhËn lµ sù bÊt b×nh ®¼ng gi÷a c¸c DN. ViÖc t¹m tÝnh møc thuÕ 60%, DN ph¶i nép sau 30 ngµy vµ chØ ®îc quyÕt to¸n vµo ®Çu n¨m 2002 ®· lµm cho c«ng ty chóng t«i bÞ ®äng sè vèn lín, ¶nh hëng xÊu ®Õn c¸c ho¹t ®éng kh¸c” «ng NguyÔn NhËt Tïng, phã gi¸m ®èc c«ng ty XNK, Bé Th¬ng m¹i phµn nµn . 5.2. Cha Cã C¬ Së §Ó X¸c §Þnh Tû LÖ N§H 12
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. T¹i ®iÒu 1 cña CV3945 cã nªu, c¸c DN ®· thùc hiÖn viÖc nép thuÕ theo tû lÖ N§H tõ n¨m 2000 ®îc tiÕp tôc thùc hiÖn trong n¨m 2001 víi ®iÒu kiÖn c¸c DN nµy ph¶i lµm quyÕt to¸n b»ng nhËp khÈu( theo ®iÒu 7.2.2, Th«ng t liªn tÞch sè 176/1998, Bé Tµi chÝnh-Bé C«ng nghiÖp- Tæng côc h¶i quan ngµy 25/12/1998). §iÒu ®ã cã nghÜa lµ, tríc ngµy 31/3/2001 c¸c DN nµy ph¶i quyÕt to¸n hµng nhËp khÈu ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ N§H thùc tÕ ®¹t ®îc trong n¨m 2000 vµ kÕt qu¶ ®ã ph¶i ®îc mét c¬ quan kiÓm to¸n x¸c nhËn (c«ng thøc ®Ó kiÓm to¸n :tû lÖ N§H = 1-( I: Z), (I lµ gi¸ trÞ nhËp khÈu, Z lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm nguyªn chiÕc). Trªn thùc tÕ, t¹i thêi ®iÓm quyÕt to¸n (tríc 31/3/2001) Bé TµI chÝnh cha hÒ cã v¨n b¶n nµo híng dÉn cô thÓ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm (Z). VËy th× c¬ quan kiÓm to¸n dùa vµo ®©u ®Ó x¸c nhËn tû lÖ N§H mµ c¸c DN ss¶n xuÊt l¾p r¸p xe m¸y ®· ®¹t ®îc trong n¨m 2000? 6. Cha Cã Tiªu ChÝ Cho Xe M¸y “ Made In Viet Nam “ Khi 3 doanh nghiệp T&T, Lisohaka, Vinagimex nộp đơn đăng ký sản xuất xe máy thương hiệu Việt Nam, các cơ quan quản lý mới nhận ra, nước ta chưa có tiêu chuẩn cho xe "Made in Vietnam". Để "chữa cháy", bộ công nghiệp vừa bắt tay nghiên cứu và đưa ra tiêu chí. Theo bản dự thảo mới được bộ công nghiệp hoàn thành, xe máy thương hiệu Việt Nam phải nội địa hóa 80%. Riêng tỷ lệ nội địa hóa động cơ lắp ráp đạt từ 40% trở lên. Trong đó, doanh nghiệp phải tự đầu tư sản xuất các chi tiết của động cơ ít nhất 20%. Ngoài ra, doanh nghiệp này phải có các phòng công nghệ phục vụ nghiên cứu phát triển sản xuất. Xe máy mang thương hiệu Việt Nam là sản phẩm hoàn chỉnh, có sở hữu công nghiệp hoặc được bảo hộ sở hữu công nghiệp. Ông Đỗ Quang Hiển, giám đốc công ty T&T cho biết, công ty ông hoàn toàn đáp ứng được các điều kiện trên. Thực tế, T&T đã đầu tư 70 tỷ đồng và tự sản xuất được trên 20% chi tiết động cơ. Hiện nay, Việt Nam đã sản xuất được tất cả các phụ tùng xe máy ngoại trừ động cơ, do vậy tỷ lệ nội địa hóa 80% hoàn toàn có thể thực hiện được. Theo ông Hiển, khi có xe máy "Made in Vietnam" là nước ta đã xây dựng được nền công nghiệp xe máy. Với những chính sách ưu đãi, doanh nghiệp có thể hạ giá xe xuống dưới 6 triệu đồng/chiếc, trong khi chất lượng vẫn đảm bảo. Đồng thời, doanh nghiệp Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất ưu đãi của các nước ASEAN khi xuất khẩu xe máy. Tuy nhiên, hiện có khá nhiều ý kiến băn khoăn về vấn đề xe máy thương hiệu Việt Nam. Ông Đặng Xuân Phong, giám đốc công ty xuất nhập khẩu công nghệ mới, cho rằng cái lợi lớn nhất khi doanh nghiệp được công nhận xe máy "Made in Vietnam" là họ sẽ không phải lo xếp hàng trải qua những bước sát hạch để tính thuế theo tỷ lệ nội địa hóa rắc rối nữa. Hơn thế, với mức thuế xuất nhập khẩu ưu đãi thì các sản phẩm mang thương hiệu Việt Nam sẽ không bị khống chế quản lý về số lượng bộ linh kiện nhập khẩu, công suất. Chưa tính đến chuyện có xuất khẩu được xe máy hay không, chỉ riêng phục vụ thị trường trong nước, doanh nghiệp đã thu được lợi nhuận không nhỏ. Việc xin công nhận xe máy thương hiệu Việt Nam của 3 doanh nghiệp trên còn phải chờ các cơ quan quản lý tổ chức kiểm tra, đánh giá tình hình sản xuất. Song với nhiều mối lợi như thế, cuộc chạy đua xin sản xuất xe máy "Made in Vietnam" đã bắt đầu. Hiện có tới 17 doanh nghiệp nộp đơn lên bộ công nghiệp. Thực trạng này khiến không ít người nghi ngại rằng, đây là trò "lách luật" mới của các công ty khi hoạt động sản xuất, lắp ráp xe máy đang còn nhiều lộn xộn. "Rồi các công ty lại đổ xô vào đầu tư sản xuất những chi tiết động cơ dễ làm, trong khi một chiếc hoàn chỉnh lại không có. Chừng nào Việt Nam chưa tự sản xuất được động cơ thì không thể nói đến chuyện hình thành nền công nghiệp xe máy", ông Phong khẳng 13
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. định. Ông Nguyễn Mỹ, trưởng ban thư ký hiệp hội xe máy Việt Nam, cũng đồng tình rằng, các đơn vị trong nước hiện chỉ nặng về lắp ráp, mà chưa chú ý tới đầu tư sản xuất, đặc biệt là động cơ. 7. Nh×n L¹i C¬ ChÕ Qu¶n Lý Xe M¸y 7.1. Tõ L¬i Láng Qu¶n Lý Thêi tríc, khi cßn ¸p dông h¹n ngh¹ch nhËp khÈu cã lóc bung ra gÇn hµng tr¨m c¬ së l¾p r¸p xe m¸y. Nµo ch¹y chät xin xá, nµo mua b¸n tranh giµnh …quota, m¹nh ai nÊy lµm. Lîi léc thua thiÖt ®Òu cã, cßn tiªu cùc th× khái ph¶i nãi. Ngay ®Õn h×nh thøc hµng ®æi hµng víi níc b¹n Lµo còng bÞ lîi dông. Cßn nhí cã n¨m thèng kª sè lîng tái VN xuÊt khÈu ®æi xe m¸y Dream khiÕn ai còng ph¶i giËt m×nh, v× tÝnh ra mçi ngêi d©n lang tiªu thô ngãt ngÐt hai chôc c©n tái trong 1 n¨m. Thùc ra lµ tái ta quay vßng. §Õn n¨m 1997,nhµ níc bá h¹n ngh¹ch, nhng ng¨n chÆn DN “¨n xæi” b»ng c¸ch t¨ng thuÕ nhËp khÈu xe m¸y, h¹n chÕ l¾p r¸p th¬ng m¹i ®¬n thuÇn, råi tiÕn tíi kh«ng cho nhËp bé linh kiÖn díi d¹ng CKD1, CKD2 vµ bá lu«n chÕ ®é ®æi tái lÊy xe m¸y… trËt tù trong lÜnh vùc l¾p r¸p xe m¸y nhê ®ã ®îc v·n håi, sè DN ®îc gi¶m m¹nh, chØ cßn kho¶ng 20 c¬ së. Vµ cïng víi c¸c DN cã vèn ®Çu t níc ngoµi, hä chuyÓn híng sang ®Çu t s¶n xuÊt xe m¸y díi d¹ng IKD. Víi mong muèn nhanh chãng h×nh thµnh nÒn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt xe m¸y mét c¸ch thùc sù. Nhµ níc ®· cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch m¹nh mÏ, ®Æc biÖt lµ viÖc ¸p dông møc thuÕ nhËp khÈu u ®·i theo tû lÖ N§h ®èi víi bé linh kiÖn xe m¸y nhËp khÈu. Song v× nãng véi, nªn v« t×nh quªn mÊt bµi häc lÇn tríc. H¬n n÷a, sù th©m nhËp cña xe m¸y TQ víi gi¸ rÎ cha b»ng nöa xe m¸y NhËt, ®· khiÕn cã sù ngé nhËn vÒ mét híng ph¸t triÓn míi cña nghµnh s¶n xuÊt xe m¸y theo kiÓu “®i t¾t, ®ãn ®Çu”, l¾p r¸p nh÷ng chiÕc xe m¸y cã kiÓu d¸ng, mÉu m· ®a d¹ng vµ gi¸ c¹nh tranh ®Õn møc “c¸c ®¹i gia “trong lµng s¶n xuÊt xe m¸y khu vùc còng ph¶i “ cói ®Çu lµm theo”. Nh Honda ViÖt Nam kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c, ®Ó gi÷ thÞ phÇn ph¶i tung ra dßng xe tÇm tÇm nh kiÓu Wave Alpha víi gi¸ nhØnh h¬n xe TQ mét chót. Tuy nhµ s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng dîc lîi , song c¸c c¬ quan chøc n¨ng nhµ níc ®· kh«ng kiÓm soat ®îc sù bung ra cña h¬n 50 DN s¶n xuÊt xe m¸y. Trong sè ®ã, kh«ng Ýt DN chØ thuÇn tuý l¾p r¸p th¬ng m¹i hoÆc Èn m×nh díi c¸i vá N§H ®Ó thùc hiÖn c¸c hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i, trèn thuÕ. Nhµ níc mÊt hµng ngh×n tØ ®ång, chØ riªng sè truy thu trong n¨m 2001 do khai man tû lÖ N§H còng h¬n 1000 tû ®ång. Trong khi lîng xe m¸y trµn vµo VN t¨ng chãng mÆt, tõ 500-600 ngh×n lªn 2,1 triÖu chiÕc n¨m 1999 vµ 2,3 triÖu chiÕc n¨m 2000. §Õn lóc sùc tØnh ra th× ®¬ng phè ®· dµy ®Æc xe m¸y, tai n¹n giao th«ng do xe m¸y t¨ng vät, « nhiÔm kh«ng khÝ ngµy thªm nÆng h¬n …C¸c c¬ quan chøc n¨ng cña nhµ níc khi Êy véi vµng ®a ra hµng lo¹t biÖn ph¸p xö lý kh¾c phôc, nhng do thiÕu sù phèi hîp ®ång bé nªn v¸ ®îc lç nä l¹i thñng lç kia, t×nh h×nh rèi nh canh hÑ, ®Õn møc liªn tiÕp mÊy k× häp Quèc héi gÇn ®©y ®îc nªu ra nh mét trong nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi bøc xóc nhÊt. N¨m 2001, sè lîng xe m¸y nhËp khÈu cã gi¶m mét chót xuèng con 1,9 triÖu chiÕc, song næi lªn hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò lªn quan ®Õn tæ chøc s½p xÕp l¹i s¶n xuÊt xe m¸y, qu¶n lý nhËp khÈu qui ho¹ch … riªng mçi viÖc ®Þnh ra ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ theo tû lÖ N§H còng rÊt phøc t¹p, nhiÒu ý kiÕn chØ ®¹o nay theo c¸ch cña Bé C«ng nghiÖp mai l¹i theo c¸ch cña Bé TµI chÝnh võa mÊt thêi gian bµn c·i võa g©y sù mËp mê, khã x¸c ®Þnh ®óng, sai. Hay nh qui ®Þnh tiªu chuÈn DN s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe m¸y còng dù th¶o ®i dù th¶o l¹i tr×nh lªn tr×nh xuèng h¬n mét n¨m trêi míi ra ®îc, khiÕn DN trong suèt thêi gian ®ã chíi víi, ch¼ng biÕt m×nh ra sao, cã ®îc phÐp tån t¹i kh«ng? 7.2 …§Õn Th¾t B»ng H¹n Ngh¹ch 14
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nhïng nh»ng kÐo dµi trong ph¬ng c¸ch qu¶n lý céng víi sù ®æ lçi lÉn nhau gi÷a mét sè c¬ quan chøc n¨ng Nhµ níc tríc bu¸ r×u d luËn khiÕn cho suèt tõ n¨m 2001 ®Õn nöa ®Çu n¨m 2002, t×nh h×nh nhËp khÈu linh kiÖn vµ l¾p r¸p xe m¸y kh«ng nh÷ng kh«ng lËp l¹i ®îc trËt tù mµ cßn cã phÇn lén xén h¬n .Còng trong thêi gian nµy ,®· diÔn ra hai ®ît kiÓm tra ,thanh tra liªn ngµnh trªn quy m« c¶ níc ®èi víi tÊt c¶ c¸c DN s¶n xuÊt ,l¾p r¸p xe m¸y . Song ph¶i rÊt l©u míi cã kÕt qu¶ b¸o c¸o Thñ tíng ChÝnh phñ , mµ trong ®ã vÉn cßn kh«ng Ýt nhËn xÐt , ®¸nh gi¸ kh¸c nhau tõ phÝa c¸c bé , ngµnh . Cuèi cïng, nguyªn Phã thñ tíng NguyÔn M¹nh CÇm ®· chØ ®¹o ¸p dông trë l¹i h¹n ng¹ch nhËp khÈu trong n¨m 2002 ë møc 1,5 triÖu bé linh kiÖn , trong ®ã DN trong níc 900 ngh×n bé vµ DN cã vèn ®Çu t níc ngoµi 600 ngh×n bé. BiÖn ph¸p qu¶n lý mang tÝnh hµnh chÝnh b¾t buéc nµy ®· kiÒm chÕ ®îc lîng xe m¸y nhËp khÈuvµo níc tavµ buéc c¸c DN l¾p r¸p xe m¸y lµm ¨n theo kiªñ chôp giùt ph¶i tù m×nh cñng cè l¹i ®Ó cã ®ñ tiªu chÝ ph©n bæ h¹n ng¹ch nhËp khÈu . Tuy nhiªn ,®èi víi nh÷ng DN vèn tríc nay ®Çu t lµm ¨n cã bµi b¶n th× viÖc ¸p dông chØ tiªu h¹n ng¹ch ®· lµm ®¶o lén kÕ ho¹ch kinh doanh cña hä .§iÓn h×nh lµ trêng hîp Honda Vietnam ,n¨m 2002®· ®Çu t h¬n 16 triÖu USD ®Ó më réng s¶n xuÊt ,t¨ng tû lÖ N§H vµ tuyÓn thªm h¬n 1.400 lao ®éng (®a tæng sè lªn 2.500 ngêi ) nh»m b¶o ®¶m cho kÕ ho¹ch s¶n xuÊt 587 ngh×n xe .Nhng ®Õn tËn ®Çu th¸ng 9 míi nhËn ®îc th«ng b¸o ph©n bæ h¹n ng¹ch nhËo khÈu chØ cã 280 ngh×n xe .VËy lµ Honda Vietnam sÏ buéc ph¶i ®ãng cöa, nghØ viÖc ®Ó chê chØ tiªu ph©n bæ h¹n ng¹ch …n¨m 2003. Kh«ng chØ cã thÕ ,mµ c¶ 16.000ngêi trong hÖ thèng b¸n trong níc còng chÞu chung sè phËn .§iÒu ®¸ng nãi h¬n lµ ngêi tiªu dïng sÏ kh«ng ®îc lùa chän s¶n phÈm a thÝch xe Wave Alpha, mµ ph¶i mua c¸c lo¹i xe kh¸c .Râ rµng ,tÝnh c¹nh tranh ®· bÞ c¬ chÕ h¹n ng¹ch triÖt tiªu ,nhµ s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng ®Òu thiªt . Kh«ng chØ cã Honda Vietnam, nhiÒu DN kh¸c còng ph¶n øng c¬ chÕ nµy .Hä nãi:Nhµ níc cho phÐp , chóng t«i míi ®Çu t. Nay khèng chÕ b»ng h¹n ng¹ch mµ kh«ng s¶n xuÊt hÕt c«ng suÊt th× ai khÊu hao ,ai tr¶ l·I cho chóng t«i ? Êy lµ cßn cha kÓ ®Õn kh«ng thÓ tr¸nh khái t×nh tr¹ng ch¹y cöa tríc ,luån cöa sau ®Ó xin xá ,mua b¸n chØ tiªu h¹n ng¹ch … 15
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch¬ng iii Gi¶I ph¸p & kiÕn nghÞ. N§H xe m¸y tríc tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ I. Mét Sè gi¶i Ph¸p Tõ PhÝa Nhµ Níc 1. ChÊn ChØnh §Ó Híng Tíi S¶n XuÊt Xe M¸y Th¬ng HiÖu ViÖt Nam Sau phiên họp thường kỳ của Chính phủ cuối tháng 5 vừa qua, Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan đã báo cáo về kết quả kiểm tra tình hình thực hiện chính sách nội địa hoá (NĐH) xe hai bánh gắn máy năm 2001 và hướng tới việc sản xuất xe máy thương hiệu Việt Nam. Mục tiêu của Chính phủ qua đợt kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh cơ chế chính sách này là hướng tới xây dựng cho được một ngành cơ khí mạnh, trong đó có công nghiệp ôtô, xe máy. Chính phủ đặt mục tiêu phải xây dựng nền công nghiệp xe máy theo hướng dựa trên sản xuất thực sự, đưa ra thị trường xe máy thương hiệu Việt Nam. Trước đó, ngày 16/11/2001 Bộ trưởng Bộ Tài chính đã quyết định thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành việc thực hiện chính sách NĐH tại các DN sản xuất, lắp ráp trong cả nước. Đoàn đã tiến hành kiểm tra toàn bộ 52 DN có vốn trong nước sản xuất, lắp ráp, động cơ. Theo số liệu: tính đến 31/10/2001, 52 DN lắp ráp, sản xuất xe máy trong nước đã NK 1.500.540 bộ linh kiện, tổng số xe được lắp ráp là 1.332.503 bộ linh kiện, tổng số thuế đã nộp vào ngân sách 1.300 tỷ đồng, tạo việc làm cho 6.000 lao động. Đánh giá sơ bộ về kết quả đợt kiểm tra, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh cho biết, có nhiều DN đã thực hiện nghiêm túc chính sách khuyến khích NĐH của Chính phủ. Cũng có nhiều DN còn nặng về lắp ráp, phần đầu tư vào sản xuất phụ tùng còn hạn chế. Tỷ lệ NĐH ở các DN chỉ đạt 20-30% so với tỷ lệ đăng ký kê khai của các DN là 30-40%. Có tình trạng nguồn gốc, xuất xứ phụ tùng các bộ linh kiện được các DN kê khai để tính thuế theo tỷ lệ NĐH, mua bán phụ tùng trôi nổi. Bộ Tài chính đã chỉ đạo các cục thuế cả nước phối hợp tiến hành kiểm tra 419 đơn vị sản xuất, cung cấp phụ tùng, linh kiện xe máy trong cả nước. Đối chiếu hoá đơn chứng từ, phiếu xuất kho và thực tế bán hàng, sản xuất ở các DN sản xuất, cung cấp phụ tùng và các DN lắp ráp, kết quả cho thấy: 52 DN sản xuất, lắp ráp mua phụ tùng ở 500-600 DN cung cấp phụ tùng. Có DN mua phụ tùng tại vài chục DN cung cấp phụ tùng, trong đó có nhiều DN mua bán phụ tùng, bộ linh kiện của các DN không phải là cơ sở sản xuất phụ tùng mà chỉ là các DN thương mại. Thậm chí nhiều DN không chứng minh được nguồn gốc phụ tùng mua trong nước. Từ kết quả kiểm tra này, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan chỉnh lý về cơ chế chính sách. Trước mắt, để thực hiện QĐ 38/2002 (ngày 14/3/2002) của Thủ tướng Chính phủ về việc quản lý sản xuất lắp ráp và NK linh kiện xe hai bánh gắn máy, Bộ Tài chính, Tổng cục HQ hướng dẫn bổ sung thông tư liên tịch số 92 về điều kiện đầu tư sản xuất chi tiết, phụ tùng xe máy đạt tỷ lệ NĐH tối thiểu là 20% vào năm 2002 phải gắn với việc sản xuất những linh kiện thuộc một số trong các nhóm phụ tùng chủ yếu như động cơ, khung, bộ truyền động. Bộ Công nghiệp ban hành quy định tiêu chuẩn của một DN sản xuất lắp ráp để làm cơ sở sắp xếp và phát triển ngành xe máy Việt Nam. Ngoài ra, Chính phủ có thể sẽ áp dụng thêm một số biện pháp mang tính chất hành chính như phương pháp tính công suất tổng hợp mà DN được phép lắp ráp, NK linh kiện 1 năm... 2. Gi¶i Ph¸p Tríc T×nh Tr¹ng Gian LËn ThuÕ 2.1. Tæng Côc ThuÕ KiÓm Tra C¸c DN S¶n XuÊt Xe M¸y Tổng cục thuế sẽ huy động toàn bộ lực lượng cùng với cơ quan công an để kiểm tra đồng loạt các doanh nghiệp cung cấp phụ tùng cho c¸c doanh nghiệp lắp ráp xe gắn máy trong nước. Thời gian kiểm tra không được cơ quan này cho biết. Biện pháp này có thể được xem là biện pháp để làm rõ việc các doanh nghiệp có gian lận trong việc kê khai tỷ lệ nội địa hóa hay không. Theo tin từ Tổng cục thuế, hầu hết các doanh nghiệp này phải nộp bổ sung thuế nhập khẩu năm 2001 do tỷ lệ nội địa hóa thực tế không đúng như đăng ký. Qua kiểm tra thực tế, một số doanh nghiệp cho thấy nhiều đơn 16
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vị cung cấp phụ tùng nhưng không có nhà xưởng sản xuất, rồi có hiện tượng mua bán hóa đơn để kê khai tăng tỷ lệ nội địa hóa nhằm hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi. Đến nay, vẫn còn 8 trong số 53 doanh nghiệp chưa chịu ký vào quyết toán thuế nhập khẩu năm 2001 do không đồng ý cách tính tỷ lệ nội địa hóa của tổng cục. Cơ quan này cũng đã trình Chính phủ phương án truy thu thuế nhập khẩu. 2.2. SÏ Cìng ChÕ ViÖc Truy Thu ThuÕ Phã Tæng Côc trëng Tæng Côc ThuÕ Ph¹m V¨n HuyÕn ®· tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh viÖc, Bé Tµi chÝnh sÏ tiÕn hµnh truy thu thuÕ nhËp khÈu ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp l¾p r¸p xe m¸y trong níc khai kh«ng ®óng tû lÖ néi ®Þa ho¸ trong n¨m 2001. KÓ tõ cuèi tuÇn qua, tin dù th¶o nµy sÏ ®îc tr×nh lªn ChÝnh phñ ®· g©y nªn sù lo ng¹i vµ ph¶n øng gay g¾t tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ l¾p r¸p xe m¸y trong níc. Tuy nhiªn, ®Õn nay mäi sù ph¶n øng cã thÓ ®· muén. Tæng Côc ThuÕ, c¬ quan trùc thuéc Bé Tµi chÝnh kh¼ng ®Þnh r»ng, kÕt qu¶ thanh tra liªn ngµnh trong n¨m 2001 ®· cho thÊy trong tæng sè 52 doanh nghiÖp l¾p r¸p xe m¸y trong níc th× chØ cã 20 doanh nghiÖp thùc sù ®Çu t ®Ó s¶n xuÊt linh kiÖn xe m¸y, sè cßn l¹i míi chØ ®¬n thuÇn lµ c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p. KÕt qu¶ thanh tra nµy còng cho thÊy, tÊt c¶ 52 ®oanh nghiÖp ®Òu m¾c sai ph¹m khi kª khai tû lÖ néi ®Þa ho¸ vµ nh÷ng sai ph¹m nµy ®· ®îc lËp biªn b¶n cô thÓ ®Ó b¸o c¸o lªn ChÝnh phñ. Theo chÝnh s¸ch néi ®Þa ho¸ xe m¸y cña ChÝnh phñ th× nÕu doanh nghiÖp nµo ®¹t ®îc 40% linh kiÖn cña 1 chiÕc xe m¸y lµ hµng s¶n xuÊt trong níc th× sÏ ph¶i chÞu thuÕ nhËp khÈu ë møc thÊp nhÊt lµ 15% vµ tû lÖ néi ®Þa ho¸ cµng thÊp th× thuÕ cµng cao, cho ®Õn møc tèi ®a lµ 60%. ¤ng Ph¹m V¨n HuyÕn, Phã Tæng Côc trëng Tæng Côc ThuÕ: "Lçi lµ do H¶i Quan, Bé C«ng nghiÖp, vµ c¸c ngµnh liªn quan kh¸c vµ c¶ ThuÕ chóng t«i lµ thiÕu kiÓm tra. Bé C«ng nghiÖp vai trß lµ ngêi chñ tr× trong n¨m 2001 ®Ó x¸c ®Þnh c«ng suÊt vµ tû lÖ néi ®Þa ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp th× ®· kiÓm so¸t kh«ng tèt do ®ã cã hiÖn tîng cã doanh nghiÖp ®¨ng ký bæ sung c«ng suÊt vµ kª khai c«ng suÊt lín h¬n nhiÒu so víi thùc tÕ tõ ®ã nhËp phô tïng lín h¬n kh¶ n¨ng cña hä, kh«ng s¶n xuÊt kÞp th× hä b¸n phô tïng cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c " TÊt nhiªn, c¶ dù th¶o vµ nh÷ng c¨n cø mµ Tæng Côc ThuÕ thay mÆt Bé Tµi chÝnh ®iÒu tra ®Òu ®· bÞ nhiÒu doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p xe m¸y trong níc ph¶n øng d÷ déi. Bëi lÏ theo tÝnh to¸n s¬ bé nÕu trong n¨m 2001, 52 doanh nghiÖp ®îc hëng møc thuÕ trung b×nh lµ 30% cßn nay nÕu bÞ truy thu ë møc 60% th× hä sÏ ph¶i nép kho¶ng 1300 tû ®ång víi møc trung b×nh mçi doanh nghiÖp lµ 40 ®Õn 50 tû ®ång. ¤ng NguyÔn CÈm Tó, Phã Chñ tÞch Chi héi xe m¸y, HiÖp héi xe ®¹p, xe m¸y ViÖt Nam: "Mét doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay cã 20 tû ®ång lµ hiÕm, nép trªn díi 50 tû lµ rÊt khã ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. §iÒu ®ã cho thÊy chÝnh s¸ch, dù th¶o cña Bé Tµi chÝnh kh«ng kh¶ thi mµ nÕu cã lµm th× chØ lµm ¶nh hëng ®Õn uy tÝn cña ChÝnh phñ vµ cña c¸c Bé ngµnh" ¤ng §µo V¨n T¸m, Gi¸m ®èc C«ng ty l¾p r¸p xe m¸y : "ChÝnh s¸ch cña c¸c c¬ quan nhµ níc ®èi víi xe m¸y thay ®æi liªn tôc vµ chøng tá hä rÊt lóng tóng vÒ vÊn ®Ò xe g¾n m¸y. Lóng tóng vµ thËt ra cã rÊt nhiÒu c¸i sai. Nhng mµ thùc tÕ nÕu mµ gi¶i thÝch ®èi víi t«i th× t«i cho r»ng ®©y lµ sù chuÈn bÞ thiÕu chÝn ch¾n cña nh÷ng ngêi lµm chÝnh s¸ch". C¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p xe m¸y trong níc còng cho r»ng dù th¶o mµ Bé Tµi chÝnh tr×nh lªn ChÝnh phñ lµ mét c¸ch ®¸nh ®ång gi÷a c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n ch©n chÝnh vµ c¸c doanh nghiÖp vi ph¹m, vµ hä coi ®©y lµ mét c¸ch lµm nh»m t¹o ra mét m«i trêng ph¸p lý kh«ng lµnh m¹nh. Tuy vËy, Tæng Côc ThuÕ kh¼ng ®Þnh hä cã ®ñ biªn b¶n 17
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kiÓm tra vi ph¹m vµ ®· ®îc c¸c doanh nghiÖp ®ång ý ký vµo. §ång thêi c¬ quan thuÕ còng kh«ng chÊp nhËn tÊt c¶ c¸c lo¹i linh kiÖn mua ë trong níc mµ kh«ng cã ho¸ ®¬n hoÆc ho¸ ®¬n kh«ng hîp lÖ. Theo tin míi nhÊt, th× vÊn ®Ò truy thu thuÕ nhËp khÈu xe g¾n m¸y ®· ®îc ChÝnh phñ xem xÐt trong cuéc häp vµo ®Çu tuÇn nµy. ¤ng Ph¹m V¨n HuyÕn, Phã Tæng Côc trëng Tæng Côc ThuÕ: "Thñ tíng ®· kh«ng cã mét c¸i ý kiÕn hay chØ ®¹o nµo lµ kh«ng thu thuÕ hoÆc kh«ng truy thu mµ th¸i ®é lµ rÊt døt kho¸t, ®èi chiÕu víi chÕ ®é, thùc hiÖn ®Õn ®©u th× ®îc u ®·i thuÕ ®Õn ®ã, ®¬ng nhiªn khai gian khai rèi th× ph¶i truy cøu, sai ph¹m h¶i quan xö lý sai ph¹m vÒ h¶i quan, nÕu nh vi ph¹m vÒ gian dèi tæ chøc kinh doanh mµ kh«ng s¶n xuÊt kinh doanh ®i b¸n ph¸p nh©n th× ph¶i bÞ truy tè". Còng theo «ng HuyÕn th× trong mÊy ngµy tíi Bé Tµi chÝnh sÏ ®a ra v¨n b¶n chÝnh thøc vÒ vÊn ®Ò nµy, trong ®ã yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp trong thêi gia 60 ngµy n÷a sÏ ph¶i hoµn thµnh b¶n quyÕt to¸n vµ tù khai tû lÖ néi ®Þa ho¸ chÝnh x¸c cña m×nh. B¶n khai nµy, sau ®ã sÏ ®îc ®èi chiÕu víi biªn b¶n kiÓm tra liªn ngµnh tríc ®©y ®Ó tÝnh thuÕ nh÷ng linh kiÖn ®· nhËp trong n¨m 2001. Cßn nÕu kh«ng kª khai hoÆc kª khai sai th× doanh nghiÖp ®ã sÏ tù ®éng bÞ ¸p dông theo møc thuÕ cao nhÊt ®èi víi hµng linh kiÖn xe m¸y nhËp khÈu 60%. HiÖn t¹i, Bé C«ng nghiÖp cha ®a ra ý kiÕn cña m×nh, víi lý do lµ cha nhËn ®îc dù th¶o cña Bé Tµi chÝnh vÒ vÊn ®Ò truy thu thuÕ nhËp khÈu. Trong lóc vÊn ®Ò tû lÖ néi ®Þa ho¸ cßn ®ang g©y nhiÒu tranh c·i nh hiÖn nay th× l¹i ®ang cã tin, Bé C«ng nghiÖp chuÈn bÞ ban hµnh Quy ®Þnh vÒ tû lÖ néi ®Þa ho¸ xe m¸y. Theo ®ã, trong n¨m nay c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¹t tû lÖ néi ®Þa ho¸ lµ 45%, n¨m 2003 lµ 60% vµ 75% n¨m cho n¨m 2004. NÕu xÐt trªn t×nh h×nh thùc tÕ th× môc tiªu nµy lµ qu¸ cao. Nhng nÕu cø b¾t doanh nghiÖp ph¶i ®i theo lé tr×nh nµy th× sÏ l¹i xuÊt hiÖn nh÷ng tiªu cùc ®Ó cã ®îc bé hå s¬ vÒ tû lÖ néi ®Þa ho¸ vµ viÖc truy thu thuÕ sÏ cßn cã thÓ xÈy ra sau c¸c cuéc thanh tra 18
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. II. C¸c DN KiÕn NghÞ VÒ ThuÕ Vµ Néi §Þa Ho¸ C¸c DN trong hiÖp héi Xe §¹p Xe M¸y kh«ng ®ång t×nh víi qui ®Þnh vÒ nguån gèc phô tïng N§H ®Ó thu thuÕ. Th«ng t liªn tÞch 120/2000 cha ®Ò cËp râ rµng yªu cÇu ph¶i mua phô tïng cña nh÷ng ®¬n vÞ trùc tiÕp s¶n xuÊt. Sau ®ã Bé Tµi chÝnh, C«ng nghiÖp vµ TC h¶i quan ra th«ng t liªn tÞch 92/2002 bæ sung cho th«ng t 120. Kh«ng l©u, Th«ng t liªn tÞch 52/2000 bæ sung cho Th«ng t 92 qui ®Þnh:” DN ph¶i trùc tiÕp mua chi tiÕt, cum chi tiÕt, bé phËn tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc hoÆc ®¹i lýcña c¸c ®¬n vÞ ®ã ®Ó s¶n xuÊt l¾p r¸p”. HiÖp héi X§XM kiÕn nghÞ : Nguån gèc hîp ph¸p cña linh kiÖn phô tïng xe m¸y lµ phô tïng do ®¬n vÞ s¶n xuÊt hoÆc th¬ng m¹i cã giÊy phÐp kinh doanh phï hîp víi ®¨ng kÝ ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh, cã giÊy ®¨ng kÝ chÊt lîng s¶n phÈm, cã ho¸ ®¬n tµI chÝnh hîp lÖ. Mét vÊn ®Ò bøc xóc kh¸c lµ qui ®Þnh vÒ c¸ch tÝnh vµ quyªt to¸n tû lÖ N§H n¨m 2001. Theo c¸ch DN, viÖc quyÕt to¸n tû lÖ N§H n¨m 2001 kh«ng thÓ ¸p dông theo th«ng t 92 v× m·i ®Õn ngµy 20/11/2001 míi ®îc ban hµnh vµ c¸ch tÝnh l¹i kh¸c th«ng t 120. Thªo b¸o c¸o cña hiÖp héi, phÇn gi¸ b¸n xe m¸y trªn thÞ trêng n¨m 2001 ®îc cÊu thµnh bëi møc thuÕ nhËp khÈu 15%( theo tû lÖ N§H), nay tÝnh 60%. Theo ®ã, tæng sè thuÕ dù ®Þnh truy thu lªn tíi 1000 tû ®ång, c¸c DNl¾p r¸p vµ kinh doanh lÊy ®©u ®Ó nép bï. C¸ch tÝnh tû lÖ N§H theo th«ng t 120 ®· ®îc ¸p dông cho c¸c DN cã vèn ®Çu t níc ngoµI tõ 1999-2001 vµ ®· ®îc kiÓm to¸n. Víi c¸c c¬ së nh trªn, c¸c DN ®Ò nghÞ ChÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh cho phÐp c¸c DN b¸o c¸o quyÕt to¸n tû lÖ N§H theo th«ng t 120, sau khi ®îc kiÓm to¸n ®éc lËp. TC h¶i quan c¨n cø theo th«ng t 120, x¸c ®Þnh sè thuÕ nhËp khÈu DN ph¶i truy thu hoÆc truy hoµn vµ ph©n bæ ®Òu vµo c¸c l« hµng nhËp khÈu tõ nay ®Õn 31/12/2002 ®Ó DN cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn. Theo Phã tæng côc thuÕ cã thÓ cÊp h¹n ngh¹ch nhËp khÈu linh kiÖn (ph©n bæ t¹m tríc) cho c¸c DN nhËp khÈu vµ l¾p r¸p ngay trong th¸ng 6/2000 ®Ó triÓn khai. §ång thêi, Bé TµI chÝnh sÏ phèi hîp víi Bé C«ng nghiÖp sím cã nh÷ng híng dÉn cô thÓ gióp DN ®Èy nhanh viÖc quyÕt to¸n thuÕ. III. Gi¶i Ph¸p Tríc Xu ThÕ Héi NhËp Quèc TÕ 1. Gi¶i Ph¸p VÒ C¬ ChÕ Qu¶n Lý Kh«ng nãi ra, nhng ai còng thÇm hiÓu, khi tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ ®ang ngµy mét gÇn víi níc ta, th× viÖc ¸p dông c¬ chÕ h¹n ng¹ch nhËp khÈu xe m¸ylµ t×nh huèng bÊt ®¾c dÜ ( chø kh«ng muèn nãi lµ h¹ s¸ch). ThÕ nªn ®Òu mong r»ng ®ã chØ lµ gi¶i ph¸p t×nh thÕ trong n¨m 2002 . VËy xö lý tån t¹i hiÖn nay vµ x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý trong lÜnh vùc s¶n xuÊt xe m¸y tõ n¨m 2003 vÒ sau thÕ nµo ®Ó khuyÕn khÝch DN tÝch cùc tham gia ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp nµy ë níc ta? Do kÕ ho¹ch ph©n bæ chØ tiªu h¹n ngh¹ch nhËp khÈu bé linh kiÖn xe m¸y c«ng bè qu¸ mué, nªn kh«ng tr¸nh khái t×nh tr¹ng “kÎ ¨n kh«ng hÕt ngêi lÇn kh«ng ra”. Do ®ã kh«ng thÓ ph©n bæ mét c¸ch cøng nh¾cmµ cÇn c¨n cø vµo n¨ng lùc ®Çu t còng nh thùc tÕ s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña tõng DN ®Ó ®iÒu chØnh hîp lýchØ tiªu h¹n ngh¹ch gi÷a c¸c DN nh¨m ng¨n chÆn viÖc mua b¸n, ®æi ch¸c h¹n ngh¹ch lÉn nhau. VÒ c¬ chÕ qu¶n lý, ®Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu gi¶m tèc ®é t¨ng lîng xe m¸y lu th«ng phï hîp víi møc ®é c¶i thiÖn hÖ thèng giao th«ng vµ tèc ®é ph¸t triÓn c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn c«ng céng, nhÊt lµ ë c¸c ®« thÞ lín, cÇn thiÕt ph¶i ph¶i h¹n chÕ lîng xe m¸y nhËp khÈu. Tríc m¾t ngay tõ n¨m 200, cã thÓ t¨ng thuÕ nhËp khÈu bé linh kiÖn xe m¸yvµ buéc c¸c DN t¨ng nhanh tû lÖ N§H. §©y lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu gi¶m lîng xe m¸y míi ®a ra lu th«ng, võa n©ng cao tÝnh c¹nh tranh gi÷a c¸c DN, võa t¨ng nguån thu cho Nhµ níc vµ ®¶m b¶o cho ngêi tiªu dïng ®îc sö dông c¸c lo¹i xe m¸y chÊt lîng an toµn. Sau nµy, khi níc ta héi nhËp khu vc vµ quèc tÕ, dì bá hµng rµo thuÕ quan, th× 19