Đề tài " Thương mại điện tử ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam '

Chia sẻ: Hà Xuân Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

259
lượt xem 75
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong thời đại ngày nay, việc toàn cầu hóa nền kinh tế đang diễn ra rất nhanh. Thông tin là 1 công cụ chiến lược của mọi nhà kinh doanh khắp nơi trên thế giới, nhà kinh daonh cần phải có các thông tin như: thông tin thị trường , ...thông tin về giá cả các yếu tố sản xuất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài " Thương mại điện tử ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam '

Đề tài: Thương mại điện tử ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam
LÔØI MÔÛ ÑAÀU: Trong thôøi ñaïi ngaøy nay ,vieäc toaøn caàu hoùa neân kinh teá ñang dieãn ra nhanh choùng. Thoâng tin laø moät coâng cuï chieán löôïc cuûa moïi nhaø kinh doanh khaép nôi treân theá giôùi, nhaø kinh doanh caàn phaûi coù caùc thoâng tin nhö: thoâng tin thò tröôøng, thoâng tin veà giaù caû caùc yeáu toá saûn xuaát, veà cöôùc phí vaän taûi, caùc phöông tieän baûo hieåm haøng hoùa, khaû naêng veà voán, nhöõng yeâu caàu cuûa haûi quan, caùc loaïi thueá suaát...Ñeå nhaø kinh doanh coù quyeát ñònh ñuùng ñaén. Tuy nhieân nhieàu doanh nghieäp ôû Vieät nam, ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, vaãn khoâng coù khaû naêng tieáp caän caùc thoâng tin treân theá giôùi coù lieân quan ñeán lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh cuûa mình hoaëc giôùi thieäu saûn phaåm cho caùc khaùch haøng tieàm naêng ôû nöôùc ngoaøi bôûi vì hoï khoâng coù khaû naêng ñaàu tö cho vieäc thu thaäp thoâng tin vaø quaûng baù saûn phaåm treân qui moâ thò tröôøng quoác teá. Thöông maïi ñieän töû (electronic-commerce) chính laø moät coâng cuï hieän ñaïi söû duïng maïng Internet giuùp cho caùc doanh nghieäp coù theå thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng theá giôùi, thu nhaäp caùc thoâng tin quaûn trò nhanh hôn, nhieàu hôn, chính xaùc hôn. Vôùi Thöông maïi ñieän töû, caùc doanh nghieäp cuõng coù theå ñöa ra caùc thoâng tin veà saûn phaåm cuûa mình ñeán caùc ñoái töôïng khaùch haøng tieàm naêng khaùc nhau ôû moïi nôi treân theá giôùi-nhöõng nôi maø coù theå keát noái Internet. Khi ñoù vôùi chi phí ñaàu tö thaáp vaø nhieàu tieän ích khaùc, caùc doanh nghieäp coù thu ñöôïc nhieàu lôïi ích nhö: • Thu thaäp ñöôïc caùc thoâng tin phong phuù veà thò tröôøng vaø ñoái taùc; • Ñöa thoâng tin cuûa mình treân phaïm vi khoâng gian aûo roäng lôùn khoâng bò giôùi haïn bôûi vò trí ñòa lyù hay bieân giôùi quoác gia vaø taát caû nhöõng ngöôøi , nhöõng doanh nghieäp keát noái Internet coù theå xem ñöôïc thoâng tin naøy vaøo baát cöù luùc naøo. • Trao ñoåi thoâng tin vôùi khaùch haøng, ñoái taùc nhanh hôn, nhieàu hôn vôùi chi phí thaáp hôn nhieàu laàn so vôùi caùc phöông phaùp truyeàn thoáng. ÔÛ Vieät nam , Thöông maïi ñieän töû ñaõ ñöôïc baøn ñeán raát nhieàu trong ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. Ñaõ coù nhieàu doanh nghieäp Vieät nam ñi ñaàu trong vieäc khai thaùc caùc lôïi theá cuûa Thöông maïi ñieän töû ñeå tìm kieám caùc cô hoäi kinh doanh môùi, quaûng baù thöông hieäu, giôùi thieäu saûn phaåm môùi ñeán vôùi ñoâng ñaûo ngöôøi tieâu duøng......... Trong quaù trình hoäi nhaäp WTO, AFTA quaù trình toaøn caàu hoùa neàn kinh teá thì vaán ñeà ñaët ra hieän nay ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû Vieät nam laø phaûi saün saøng thích öùng vôùi moâi tröôøng kinh doanh môùi döïa treân cô sôû cuûa neàn kinh teá soá hoùa maø böôùc ñi ñaàu tieân laø phaûi öùng duïng Thöông maïi ñieän töû vaøo trong chính quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa mình. Tuy vaäy, caùc ñieàu kieän ñeå coù theå phaùt trieån Thöông maïi ñieän töû ôû nöôùc ta vaãn chöa thöïc söï saün saøng vôùi nhieàu lí do khaùc nhau, nhö haï taàng cô sôû kó thuaät yeáu keùm, thieáu nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä öùng duïng coâng ngheä thoâng tin nghieâm troïng, chöa coù heä thoáng phaùp luaät phuø hôïp vôùi neàn kinh teá soá... ñoù chính laø nhöõng
raøo caûn cho chuùng ta böôùc vaøo kyû nguyeân kyõ thuaät soá vôùi Thöông maïi ñieän töû laø böôùc ñi ñaàu tieân, taïo tieàn ñeà cho toaøn boä neàn kinh teá phaùt trieån nhaûy voït, hoøa nhaäp vôùi neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi, goùp phaàn vaøo vieäc ñaåy nhanh thöïc hieän cuoäc caùch maïng coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa vaø phaùt trieån neàn kinh teá tri thöùc-moät xu höôùng taát yeáu cuûa thôøi ñaïi. Nhö vaäy vôùi nhöõng ñoøi hoûi caáp thieát treân, vieäc øùng duïng vaø phaùt trieån Thöông maïi ñieän töû vaøo caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ngaøy nay laø raát caàn thieát. Muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà aùn. • Neâu moät soá öùng duïng Internet , Thöông maïi ñieän töû , sô löôïc caùc moâ hình öùng duïng Thöông maïi ñieän töû treân theá giôùi. • Nghieân cöùu vaø toång quaùt hoùa vieäc öùng duïng Thöông maïi ñieän töû cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû Vieät nam. • Ñeà xuaát vaø cuï theå hoùa moät quy trình öùng duïng Thöông maïi ñieän töû cho doanh nghieäp coù tính khaû thi cao cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû Vieät Nam . • Phaân tích, ñaùnh giaù hieäu quaû kinh teá cuûa vieäc öùng duïng Thöông maïi ñieän töû cho doanh nghieäp ñeå thaáy ñöôïc söï caáp thieát cuûa vieäc ñöa öùng duïng cuûa Thöông maïi ñieän töû vaøo saûn xuaát kinh doanh trong caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû nöôùc ta hieän nay thuùc ñaåy tieán trình hoäi nhaäp neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi . Phaïm vi nghieân cöùu vaø giôùi haïn cuûa ñeà aùn. Ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu ñaõ ñeà ra, ñeà aùn seõ trình baøy vaø phaân tích nhöõng vaán ñeà cô baûn veà vieäc söû duïng Internet , moät soá moâ hình öùng duïng Thöông maïi ñieän töû cho caùc doanh nghieäp treân theá giôùi vaø öùng duïng trong caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû Vieät Nam .
Chöông 1: MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ TOÅNG QUAN VEÀ INTERNET VAØ THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ 1.1 Maïng Internet vôùi caùc doanh nghieäp. Internet: Laø moät heä thoáng goàm caùc maïng maùy tính ñöôïc lieân keát vôùi nhau treân phaïm vi toaøn theá giôùi, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc dòch vuï truyeàn thoâng döõ lieäu, nhö ñaêng nhaäp töø xa, truyeàn caùc teäp tin, thö tín ñieän töû vaø caùc nhoùm thoâng tin. Internet laø moät phöông phaùp noái caùc maïng maùy tính hieän haønh, phaùt trieån moät caùch roäng raõi taàm hoaït ñoäng cuûa töøng heä thoáng thaønh vieân. Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa trung taâm thoâng tin maïng Internet Vieät Nam – Boä Böu Chính Vieãn Thoâng ta coù soá lieäu nhö baûng sau: (Baûng 1) Tình hình phaùt trieån Internet treân theá giôùi vaø trong khu vöïc tính ñeán thaùng 6 naêm 2003 Soá ngöôøi söû duïng Phaàn traêm Quoác Gia Daân soá Internet % Singapore 4,225,000 2,300,000 54.44% Malaysia 24,000,000 8,000,000 33.33% Brunei 362,000 35,000 9.67% Thailand 63,300,000 6,000,000 9.48% Philippines 81,500,000 3,000,000 3.68% Vietnam 81,000,000 1,903,160 2.35% Indonesia 231,340,000 5,500,000 2.38% Lao 5,921,000 15,000 0.25% Cambodia 13,124,000 30,000 0.23% Myanmar 51,000,000 12,000 0.02% ASEAN 555,772,000 26,795,160 4.82% Quoác Gia Khaùc China 1,287,000,000 68,000,000 5.28% Brazil 176,509,000 14,323,000 8.11% France 60,180,000 18,000,000 29.91% Australia 19,930,000 10,965,000 55.02% UK 64,500,200 34,300,000 53.18% Japan 127,300,000 57,564,000 45.22% Netherlands 16,150,000 10,351,000 64.09% South Korea 48,400,000 26,270,000 54.28% Switzerland 7,785,000 4,265,000 54.78%
Sweden 8,878,000 6,600,000 74.34% US 292,300,000 177,550,000 60.74% Hong Kong 7,390,000 4,571,000 61.85% Caùc Chaâu luïc vaø theá giôùi Chaâu UÙc 31,500,000 10,500,400 33.33% Chaâu Myõ 847,980,000 205,658,500 24.25% Chaâu AÂu 729,950,000 166,386,500 22.79% Chaâu AÙ 3,808,790,000 201,079,000 5.28% Chaâu Phi 897,600,000 7,950,000 0.89% Theá Giôùi 6,315,820,000 591,574,400 9.37% Töø baûng treân chuùng ta thaáy roõ raèng Internet caøng ñöôïc nhieàu ngöôøi quan taâm, söû duïng vaø khai thaùc. Roõ raøng ñaây laø moät xu höôùng khoâng traùnh khoûi ñoái vôùi baát cöù moät quoác gia naøo, do ñoù vieäc tìm hieåu, naâng cao kieán thöùc vaø khai thaùc Internet coù hieäu quaû chính laø ôû moãi ngöôøi, moãi doanh nghieäp vaø cuûa moïi caáp chính quyeàn. Internet vôùi caùc doanh nghieäp . Ñeå taïo ra caûm giaùc an toaøn khi söû duïng Internet ñeå lieân laïc vôùi caùc nhaø cung caáp vaø caùc khaùch haøng, moät doanh nghieäp caàn phaûi chaéc chaén trong vieäc nhaän daïng ñoái taùc ôû phía beân kia cuûa giao dòch vaø raøng buoäc veà maët phaùp lyù baèng baát kyø moät thoaû thuaän naøo ñoù baèng ñieän töû. Ngöôøi ta vaãn ñang thaûo luaän ñeå tìm kieám caùc phöông thöùc baûo maät toát hôn treân Internet vaø caùc chuû ñeà trong caùc cuoäc thaûo luaän naøy laø: maõ hoaù, chöõ kyù soá hoaù vaø chöùng chæ soá hoaù. Maõ hoaù: laø moät coâng ngheä ghi laïi thaønh maät maõ moät thoâng ñieäp tröôùc khi noù ñöôïc göûi ñi vaø giaûi maõ khi ngöôøi ta nhaän ñöôïc noù. Maõ hoaù duøng ñeå baûo veä moät thoâng ñieäp khoâng bò xem vaø thay ñoåi traùi pheùp. Chöõ kyù soá hoaù: laø moät daïng cuûa chöõ kyù ñieän töû, söû duïng kó thuaät maät maõ ñeå kieåm tra ngöôøi göûi thoâng ñieäp coù ñuùng laø ngöôøi göûi thaät khoâng vaø coù noäi dung chöa bò thay ñoåi töø khi böùc thoâng ñieäp ñöôïc göûi ñi. Hoa Kyø laø nöôùc ñaàu tieân coâng nhaän chöõ kyù ñieän töû. Chöùng chæ soá hoaù: laø moät daïng baûo ñaûm baèng ñieän töû xaùc nhaän moät thoâng ñieäp laø xaùc thöïc. Ñieàu naøy cuõng nhö khaùi nieäm veà caùc chöùng chæ baèng giaáy nhö giaáy khai sinh, hoä chieáu vaø baèng laùi xe. Giaáy chöùng chæ (nhö baèng laùi xe) ñöôïc moät beân thöù ba ñaùng tin caäy (nhö nhaø nöôùc) chæ ra baèng nhöõng thoâng tin trong thoâng ñieäp (teân, ñòa chæ, ...) laø ñaùng tin caäy.
Hieän nay caùc doanh nghieäp cuõng lo laéng veà vieäc Chính Phuû coù theå ñaùnh thueá quaù möùc treân Internet vaø coù theå coù nhöõng qui ñònh quaù möùc hoaëc kieåm duyeät Internet, haïn cheá noäi dung hoaëc laøm phöùc taïp quaù trình. Ví duï nhö quyeát ñònh soá 27/2002/QÑ-BVHTT ngaøy 10 thaùng 10 naêm 2002 cuûa Boä Vaên Hoaù Thoâng Tin coù theå laøm caûn trôû söï phaùt trieån cuûa Internet vaø thöông maïi ñieän töû. Moät soá doanh nghieäp khaùc coøn lo ngaïi khaû naêng hoaït ñoäng vaø ñoä tin caäy cuûa Internet. Caùc doanh nghieäp ñaõ töøng söû duïng caùc giao dòch EDI treân caùc maïng rieâng giaù trò gia taêng ñaõ bieát raèng caùc thoâng tin quan troïng seõ ñöôïc chuyeån tôùi ñích cuûa noù theo lòch, khoâng bò xaâm phaïm traùi pheùp maø nhaø cung caáp dòch vuï maïng phaûi chòu traùch nhieäm veà vieäc naøy. Nhöng Internet thì khoâng coù söï baûo ñaûm ñoù bôûi Internet laø moät maïng coâng coäng cuûa caùc maïng vaø caùc nhaø cung caáp keát noái vôùi nhau, khoâng coù moät chuû theå naøo ñaûm baûo cho vieäc moät thoâng ñieäp ñöôïc chuyeån töø moät ñieåm naøy tôùi moät ñieåm khaùc maø khoâng bò xaâm phaïm traùi pheùp. Nhieàu caù nhaân, doanh nghieäp ñaõ töøng bò loä caùc thoâng tin veà theû tín duïng, bò keû xaáu mua haøng hoaù, dòch vuï treân maïng Internet maø tieàn laïi laø cuûa mình..... 1.2 Thöông maïi ñieän töû. Ñònh nghóa: Thöông maïi ñieän töû laø moät söï keát hôïp giöõa caùc coâng ngheä vaø dòch vuï taïo ñieàu kieän cho quaù trình töï ñoäng hoaù cuûa caùc giao dòch thöông maïi vaø caùc thoâng tin lieân quan trong moät coâng ty vaø giöõa coâng ty vôùi khaùch haøng vaø nhaø cung caáp cuûa mình. Ñònh nghóa veà thöông maïi ñieän töû cuõng ñöôïc nhieàu toå chöùc quoác teá khaùc nhau ñöa ra. Theo nghóa roäng raõi nhaát thì thöông maïi ñieän töû laø vieäc söû duïng caùc phöông phaùp ñieän töû ñeå laøm thöông maïi; noùi chính xaùc hôn, thöông maïi ñieän töû laø vieäc trao ñoåi thoâng tin thöông maïi thoâng qua caùc phöông tieän coâng ngheä ñieän töû, maø noùi chung laø khoâng caàn phaûi in ra giaáy trong baát cöù coâng ñoaïn naøo cuûa toaøn boä quaù trình giao dòch. Thoâng tin trong ñònh nghóa naøy coù theå laø baát cöù gì coù theå truyeàn taûi baèng kó thuaät ñieän töû nhö thö töø, teäp tin vaên baûn, caùc cô sôû döõ lieäu, baûn veõ thieát keá, hình veõ, ñôn haøng, hoaù ñôn, bieåu giaù, hôïp ñoàng...... Uyû ban Lieân Hôïp Quoác veà luaät thöông maïi quoác teá ñaõ thaûo ra Ñaïo luaät maãu veà thöông maïi ñieän töû vaø ñaõ ñöôïc Lieân Hôïp Quoác thoâng qua: Thuaät ngöõ “thöông maïi”(Commerce) caàn ñöôïc dieãn giaûi theo nghóa roäng ñeå bao quaùt caùc vaán ñeà naûy sinh ra töø moïi moái quan heä mang tính chaát thöông maïi, duø coù hay khoâng coù hôïp ñoàng. Caùc moái quan heä mang tính chaát thöông maïi
(Commercial) bao goàm, nhöng khoâng phaûi chæ bao goàm, caùc giao dòch sau ñaây: “baát cöù giao dòch naøo veà cung caáp hoaëc trao ñoåi haøng hoaù dòch vuï, thoaû thuaän phaân phoái, ñaïi dieän hoaëc ñaïi lyù thöông maïi, uyû thaùc hoa hoàng, cho thueâ daøi haïn, xaây döïng caùc coâng trình; tö vaán;kó thuaät coâng trình; ñaàu tö; caáp voán; ngaân haøng; baûo hieåm; thoaû thuaän khai thaùc hoaëc toâ nhöôïng; lieân doanh vaø caùc hình thöùc khaùc veà hôïp taùc coâng nghieäp hoaëc kinh doanh; chuyeân chôû haøng hoaù hay haønh khaùch baèng ñöôøng bieån, ñöôøng khoâng, ñöôøng saét hay ñöôøng boä.” Theo toå chöùc Thöông maïi Theá giôùi (WTO), Thöông maïi ñieän töû bao goàm vieäc saûn xuaát, quaûng caùo, baùn haøng vaø phaân phoái saûn phaåm ñöôïc mua baùn vaø thanh toaùn treân maïng Internet, nhöng ñöôïc giao nhaän moät caùch höõu hình, caû caùc saûn phaåm ñöôïc giao nhaän cuõng nhö nhöõng thoâng tin ñöôïc soá hoaù thoâng qua maïng Internet. Do vaäy thöông maïi trong thöông maïi ñieän töû khoâng chæ buoân baùn haøng hoaù vaø dòch vuï theo caùch hieåu thoâng thöôøng, maø bao quaùt moät phaïm vi roäng hôn nhieàu, vaø do ñoù vieäc aùp duïng thöông maïi ñieän töû seõ laøm thay ñoåi hình thaùi hoaït ñoäng cuûa haàu heát caùc hoaït ñoäng kinh teá. Theo öôùc tính, ñeán nay coù tôùi treân 1300 lónh vöïc öùng duïng thöông maïi ñieän töû, trong ñoù, buoân baùn haøng hoaù vaø dòch vuï chæ laø moät lónh vöïc; Thöông maïi ñieän töû môû ra caùc hoaït ñoäng hieäu quaû cho keát quaû trong nhöõng khoaûng thôøi gian ngaén hôn, caûi thieän söï phaûn hoài vôùi khaùch haøng vaø laøm giaûm chi phí ñieàu haønh. Haàu heát caùc coâng ty ñang ñaàu tö vaøo thöông maïi ñieän töû ngaøy nay mong muoán coù moät heä thoáng quaûn lyù ñöôïc caùc giao dòch thöông maïi noäi boä vaø qua caùc keânh phaân phoái. Moät keânh phaân phoái coù theå bao goàm caùc toå chöùc baùn haøng vaø marketing, caùc nhaø saûn xuaát, caùc nhaø thaàu phuï, caùc nhaø cung caáp nguyeân vaät lieäu, nhöõng ngöôøi baùn leû, caùc nhaø saûn xuaát thieát bò ñaàu tieân vaø nhöõng ngöôøi tieâu duøng. Trong keânh phaân phoái coøn coù caùc cô quan Chính Phuû ñeå kieåm soaùt thueá quan vaø caùc nhu caàu an ninh, caùc coâng ty baûo hieåm ñeå baûo veä haøng toàn kho, caùc coâng ty phaân phoái vaø haäu caàn ñeå vaän chuyeån haøng hoaù vaø cuoái cuøng laø caùc ngaân haøng ñeå cho quaù trình thanh toaùn. Caùc hình thöùc hoaït ñoäng cuûa thöông maïi ñieän töû . - Thö ñieän töû (Electronic mail hay E-mail) - Trao ñoåi döõ lieäu ñieän töû EDI-(Electronic Data Interchange) - Thanh toaùn ñieän töû (Electronic-Payment) - Trao ñoåi caùc saûn phaåm soá hoaù - Baùn leû haøng hoaù höõu hình
Caùc ñaëc ñieåm cuûa thöông maïi ñieän töû . Thöông maïi ñieän töû giöõa caùc doanh nghieäp khoâng phaûi laø môùi meû, töø cuoái nhöõng naêm 1970, caùc doanh nghieäp ñaõ baét ñaàu göûi, nhaän caùc ñôn haøng, hoaù ñôn vaø caùc thoâng baùo chuyeån haøng baèng ñieän töû thoâng qua EDI (trao ñoåi döõ lieäu ñieän töû ). Maëc duø ñaõ coù khoaûng 100.000 coâng ty treân khaép theá giôùi söû duïng EDI nhöng ña soá nhöõng ñoái töôïng ñöôïc EDI hoã trôï laø nhöõng taäp ñoaøn lôùn, chính phuû.... Nguyeân nhaân laø do tính phöùc taïp, keùm khaû naêng phoå bieán, chi phí laép ñaët vaø quaûn lyù quaù cao . Ngaøy nay, vôùi caùc öùng duïng cuûa Internet, caùc doanh nghieäp duø ôû qui moâ naøo cuõng coù theå lieân heä vôùi nhau baèng ñieän töû thoâng qua web, moät theá giôùi caùc maïng lieân keát bao goàm: maïng toaøn caàu (Internet ), maïng noäi boä (Intranet), maïng ngoaïi boä(Extranet) vaø caùc maïng giaù trò gia taêng (VAN- Value Added Network). Caùc maïng thöông maïi ñieän töû quaûn lyù söï trao ñoåi caùc giao dòch, noù quaûn lyù caùc ñôn ñaët haøng, thoâng baùo chuyeån haøng, caùc hoaù ñôn baùn haøng vaø taát caû caùc taøi lieäu caàn thieát cho coâng vieäc kinh doanh. Trong thöông maïi ñieän töû, caùc giao dòch chuyeån ñi giöõa caùc öùng duïng 24 giôø moät ngaøy, baûy ngaøy trong moät tuaàn tuyø theo caùc söï vieäc hoaëc caùc lòch heïn tröôùc. Ta coù theå thaáy raèng thöông maïi ñieän töû coù moät soá ñaëc ñieåm cô baûn sau: 1. Chi phí ñaàu tö thaáp, phuø hôïp vôùi moïi qui moâ doanh nghieäp, 2. söû duïng kó thuaät soá trong toaøn boä quaù trình giao dòch, 3. Giao dòch dieãn ra lieân tuïc, khoâng coù thôøi gian treã, 4. Thoâng tin chính xaùc do luoân caäp nhaät, 5. Töï ñoäng hoaù trong caùc giao dòch ngöôøi – maùy, 6. Quaù trình thanh toaùn thöïc hieän baèng ñieän töû thoâng qua caùc öùng duïng cuûa thöông maïi ñieän töû, 7. Quaù trình giao haøng thöïc hieän baèng ñieän töû vôùi caùc maët haøng soá hoaù, Ñeå thaáy roõ hôn ñaëc ñieåm cuûa thöông maïi ñieän töû, ta coù theå xem xeùt moät quaù trình mua haøng cho moät doanh nghieäp trong hai ñieàu kieän coù theå öùng duïng thöông maïi ñieän töû vaø truyeàn thoáng (xem baûng 2). Ta coù theå thaáy nhieàu böôùc trong hai hình thöùc naøy gioáng nhau, nhöng phöông phaùp nhaän vaø truyeàn thoâng tin trong caû hai chu trình laïi raát khaùc nhau. Raát nhieàu phöông tieän truyeàn tin ñöôïc söû duïng trong hình thöùc thöông maïi truyeàn thoáng laøm cho söï phoái hôïp trôû neân khoù khaên hôn vaø laøm taêng thôøi gian caàn thieát cho caû quaù trình. Nhöng khi öùng duïng thöông maïi ñieän töû, caùc böôùc ñeàu söû duïng ñeán kó thuaät soá, chæ coù caùc öùng duïng khaùc nhau ñeå chuyeån vaø xöû lyù döõ lieäu trong suoát quaù trình. Hieäu quaû trong quaù
trình taêng hôn haún do ta coù theå coù toaøn boä caùc thoâng tin ngay laäp töùc vaø cuõng coù theå mua haøng ngay vôùi chæ moät loaïi phöông tieän truyeàn tin. Ñaây chính laø lôïi ích maø thöông maïi ñieän töû seõ mang laïi. Tuy haøng hoaù thoâng thöôøng thì khoâng theå chuyeån qua Internet, nhöng ngaøy caøng coù nhieàu haøng hoaù vaø dòch vuï (nhö: phaàn meàm chöông trình maùy tính, troø chôi, thoâng tin ...) cho pheùp ta truyeån taûi baèng ñieän töû laøm cho thöông maïi ñieän töû thöïc söï trôû neân maïnh meõ vaø caàn thieát hôn bao giôø heát. Baûng 2. So saùnh thöông maïi ñieän töû vaø thöông maïi truyeàn thoáng Thöông maïi truyeàn Thöông maïi ñieän töû (söû Öu ñieåm cuûa thoáng (söû duïng nhieàu duïng moät phöông tieän thöông maïi ñieän Caùc böôùc phöông tieän truyeàn tin) truyeàn tin duy nhaát) töû Thu thaäp thoâng tin Taïp chí, tôø rôi, Caùc trang Web Thoâng tin saûn veà saûn phaåm quyeån catalog saûn phaåm luoân ñöôïc phaåm caäp nhaät hôn Yeâu caàu moät loaïi Maãu yeâu caàu, thö Thö ñieän töû Phaûn hoài nhanh haøng yeâu caàu hôn Nhaän thoâng tin Böu chính, tröïc tieáp Thö ñieän töû, trang Web Thu nhaän thoâng tin nhanh hôn Xem chi tieát saûn Caùc quyeån catalog Caùc catalog ñieän töû Thoâng tin chi phaåm, giaù caû tröïc tuyeán tieát, hình aûnh phong phuù hôn Kieåm tra khaû naêng Ñieän thoaïi, FAX Thö ñieän töû Cho keát quaû cung caáp vaø giaù caû nhanh hôn Laäp ñôn ñaët haøng Maãu in saün Thö ñieän töû, Web Khoâng phaûi in aán Giöû ñôn haøng (mua) Fax, böu ñieän Thö ñieän töû, EDI Nhanh, chính Nhaän ñôn haøng (baùn xaùc Kieåm tra kho haøng Maãu in saün, Ñieän Cô sôû döõ lieäu tröïc Soá lieäu chính Thoaïi, Fax tuyeán xaùc do luoân caäp nhaät Laäp lòch giao haøng Maãu in saün Thö ñieän töû, Cô sôû döõ Coù khaû naêng töï lieäu tröïc tuyeán ñoäng hoaù Vieát hoaù ñôn Maãu in saün Cô sôû döõ lieäu tröïc Töï ñoäng tuyeán Chuyeån haøng Ngöôøi chuyeån haøng Ngöôøi chuyeån haøng Gaàn nhö töùc Internet thôøi ñoái vôùi SP soá hoaù Giaáy baùo ñaõ nhaän Maãu in saün Thö ñieän töû Nhanh haøng Göûi hoaù ñôn (baùn) Böu ñieän Thö ñieän töû, EDI Nhanh Nhaän hoaù ñôn (mua) Laäp lòch thanh toaùn Maãu in saün EDI, Cô sôû döõ lieäu tröïc Coù khaû naêng töï tuyeán ñoäng hoaù Traû tieàn (ngöôøi Tieàn maët, chuyeån Trao ñoåi döõ lieäu ñieän Coù khaû naêng töï mua) khoaûn töû ñoäng hoaù
Nhaän tieàn (ngöôøi baùn) Lôïi ích kinh teá cuûa thöông maïi ñieän töû Thöông maïi ñieän töû laø yeáu toá hôïp thaønh cuûa neàn kinh teá tri thöùc; thöông maïi ñieän töû ñaëc bieät coù yù nghóa ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû do laâu nay coù raát ít cô hoäi giao dòch, thieáu thoâng tin, thieáu ñoái taùc. Thöông maïi ñieän töû seõ ñaåy nhanh hôn tieán ñoä toaøn caàu hoaù neàn kinh teá theá giôùi. Vì vaäy caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhö Vieät Nam neáu bieát taän duïng toát nhöõng lôïi ích cuûa thöông maïi ñieän töû seõ coù cô hoäi ruùt ngaén khoaûng caùch phaùt trieån vôùi caùc nöôùc phaùt trieån treân theá giôùi. Maëc duø ñaït ñöôïc nhöõng hieäu quaû nhaát ñònh, nhöng thöông maïi ñieän töû môùi chæ laø khôûi ñaàu, ñieåm xuaát phaùt cuûa moät söï khôûi ñaàu trong nhöõng naêm tôùi. Phaàn lôùn caùc trang Web hieän nay chöa sinh lôøi nhieàu, nhöng caùc doanh nghieäp ñeàu hy voïng chæ trong moät vaøi thaùng caùc vaên phoøng naøy seõ taïo ra nhöõng khoaûn lôïi nhuaän lôùn cho hoï. Roõ raøng coù nhöõng cô hoäi lôùn chöa töøng coù cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû tham gia vaøo cuoäc caùch maïng thöông maïi ñieän töû. Tuy nhieân, caàn phaûi xöû lyù moät soá vaán ñeà veà chính saùch vaø kyõ thuaät ôû caáp quoác gia ñeå caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû coù theå tham gia ñaày ñuû vaøo thöông maïi ñieän töû Söï lôùn maïnh nhanh choùng cuûa thöông maïi ñieän töû giöõa caùc doanh nghieäp thöïc hieän ñöôïc laø nhôø: - Chi phí mua haøng thaáp hôn - Giaûm chi phí toàn kho - Chi phí baùn haøng vaø chi phí tieáp thò thaáp hôn - Taän duïng ñöôïc caùc cô hoäi kinh doanh - Vaän taûi haäu caàn coù hieäu quaû hôn - Dòch vuï khaùch haøng phong phuù hôn - Chu kyø kinh doanh ngaén hôn Chöông 2. THÖÏC TRAÏNG VEÀ ÖÙNG DUÏNG THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ ÔÛ CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ ÔÛ VIEÄT NAM
Con ñöôøng tieáp caän thöông maïi ñieän töû cuûa moãi quoác gia thöôøng goàm 3 giai ñoaïn: chuaån bò – chaáp nhaän – öùng duïng vaø caùc giai ñoaïn naøy cuõng thöôøng ñan xen vaøo nhau. Giai ñoaïn chuaån bò goàm caùc hoaït ñoäng töø tuyeân truyeàn, naâng cao nhaän thöùc, kieán thöùc, xaùc ñònh möùc ñoä saün saøng ñoái vôùi thöông maïi ñieän töû ñeå bieát nhöõng yeáu toá caàn thay ñoåi hoaëc hieäu chænh, nhaèm ñaûm baûo thích öùng treân moïi bình dieän. Nöôùc ta ñang tieán haønh nhöõng böôùc ñaàu tieân cuûa giai ñoaïn thöù nhaát, nhöng cuõng ñaõ xuaát hieän boùng daùng cuûa giai ñoaïn sau. Moät maët, nhaän thöùc veà thöông maïi ñieän töû ñöôïc khôi daäy vaø naâng cao daàn, kieán thöùc veà thöông maïi ñieän töû ñang töøng böôùc ñöôïc phoå bieán treân toaøn quoác; maët khaùc, chaáp nhaän vaø öùng duïng thöông maïi ñieän töû ñaõ vaø ñang ñöôïc moät soá cô quan vaø doanh nghieäp trieån khai. Treân thöïc teá, sau gaàn 5 naêm hoaø maïng Internet, trình ñoä öùng duïng vaø phaùt trieån thöông maïi ñieän töû ôû caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû Vieät Nam coøn thaáp laø do caùc nguyeân nhaân sau: Moät laø, cô sôû haï taàng veà coâng ngheä thoâng tin vaø vieãn thoâng coøn yeáu keùm: soá löôïng ñieän thoaïi vaø thueâ bao Internet tính treân ñaàu ngöôøi coøn thaáp: 1.903.160 thueâ bao chieám 2.35% daân soá (tính ñeán thaùng 6 naêm 2003), chaát löôïng vaø toác ñoä ñöôøng truyeàn coøn thaáp, chi phí lieân quan coøn cao. Veà vieãn thoâng, Vieät Nam coù 3 coång ñi quoác teá vaø 8 traïm maët ñaát coù khaû naêng lieân laïc tröïc tieáp tôùi gaàn 30 nöôùc vaø giaùn tieáp tôùi treân 300 nöôùc. Maïng ñieän thoaïi ñaõ ñöôïc soá hoaù vaø tyû leä thueâ bao trung bình toaøn quoác ñaït 4 maùy/100 daân. Vieät Nam chính thöùc tham gia vaøo maïng Internet toaøn caàu ngaøy 19 thaùng 11 naêm 1997. Ngaøy 1 thaùng 12 naêm 1997, caùc nhaø cung caáp dòch vuï Internet Vieät Nam chính thöùc cung caáp cho khaùch haøng trong toaøn quoác caùc dòch vuï cô baûn cuûa Internet nhö: dòch vuï Web toaøn caàu (WWW), dòch vuï thö ñieän töû (POP and SMTP) vaø dòch vuï truyeàn teäp tin (FPT) Cho tôùi nay Vieät Nam coù 3 nhaø cung caáp dòch vuï truy caäp Internet laø VDC, FPT, Vietel; nhöng chæ coù coâng ty VDC ñaõ vaø ñang cung caáp dòch vuï naøy. Coøn veà nhaø cung caáp dòch vuï Internet thì coù 13 coâng ty nhöng chæ coù 6 coâng ty ñang cung caáp dòch vuï : • Coâng ty ñieän toaùn vaø truyeàn soá lieäu VDC, (http://home.vnn.vn)
• Coâng ty ñaàu tö phaùt trieån coâng ngheä FPT, (http://www.fpt.vn) • Coâng ty coå phaàn dòch vuï böu chính vieãn thoâng Saøi Goøn SPT, (http://www.saigonnet.vn) • Coâng ty NetNam – vieän coâng ngheä thoâng tin IOIT, (http://www.netnam.vn) • Coâng ty ñieän töû Vieãn thoâng quaân ñoäi Vietel • Coâng ty Vieät Khang Ngoaøi ra, coøn coù 7 coâng ty ñaõ ñöôïc caáp pheùp töø ñaàu naêm 2003 laø coâng ty Vieãn thoâng Ñieän löïc (ETC), coâng ty coå phaàn coâng ngheä maïng (QTNet), coâng ty Haø noäi Telecom, coâng ty Ñieän töû hoaù chaát Quaân ñoäi (Elinco), coâng ty One Connection, Coâng ty ñieän töû thoâng tin Saøi Goøn (SEI) vaø coâng ty ñaàu tö phaùt trieån coâng ngheä (TDI) vaãn chöa khai trieån dòch vuï. Hieän nay thò phaàn cung caáp dòch vuï Internet ôû Vieät Nam vaãn thuoäc veà hai nhaø cung caáp chính laø VDC vaø FPT, trong ñoù VDC chieám khoaûng 59.39% vaø FPT khoaûng 29.34%. Phaàn coøn laïi thuoäc veà Netnam laø 5.56% aø SaiGonnet laø 5.68%. 5.56% VDC 29.34% Saigonnet FPT 59.39% Netnam 5.68% Cöôùc truy caäp Internet cuûa Vieät Nam (chöa bao goàm VAT) Dòch vuï VNN 1260 (Ñôn vò tính: Ñoàng /phuùt)
Thôøi gian Töø 7h ñeán 19h trong Töø sau 19h ñeán 24h haøng Töø 0h ñeán 7h trong ngaøy ngaøy(tröø ngaøy leã, thöù ngaøy vaø töø 7h ñeán 19h vaø töø sau 19h ñeán 7h saùng 7, CN) ngaøy leã, thöù 7, CN ngaøy hoâm sau, ñoái vôùi caùc ngaøy leã, thöù 7, CN Möùc cöôùc 180 100 40 Dòch vuï VNN 1269(Ñôn vò tính: Ñoàng /phuùt) Thôøi gian söû duïng Ñeán 10h Töø 10h ñeán Töø treân 20h Töø treân 30h Treân 50h trong thaùng 20h ñeán 30h ñeán 50h Möùc cöôùc 150 130 100 70 40 Hai laø, coâng nghieäp phaàn meàm Vieät Nam hieän ñang taêng tröôûng vôùi toác ñoä thaáp, 13% naêm (baèng ½ toác ñoä cuûa giai ñoaïn 1996 -2001) vaø maát caân ñoái nghieâm troïng: Phaàn cöùng chieám tyû leä gaáp 4 laàn phaàn meàm vaø dòch vuï. Soá chuyeân vieân tham gia ngaønh coâng nghieäp phaàn meàm hieän chæ khoaûng 20.000 chuyeân gia. Ba laø, nguoàn nhaân löïc coøn raát moûng veà caû soá löôïng ñeán chaát löôïng. Boán laø, cô sôû haï taàng phaùp lyù coøn thieáu vaø chöa ñoàng boä: chuùng ta coøn ñang chuaån bò xaây döïng heä thoáng caùc vaên baûn phaùp luaät ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng thöông maïi ñieän töû, vì vaäy chöa coù cô sôû ñeå coâng nhaän caùc hoaït ñoäng thöông maïi ñieän töû veà maët phaùp lyù. Naêm laø, heä thoáng thanh toaùn ñieän töû chöa ñöôïc hình thaønh ñaày ñuû vaø phoå caäp roäng raõi. Nhìn chung caùc ngaân haøng trong nöôùc môùi ñang trong quaù trình phaán ñaáu ñeå chuyeån ñoåi töø moâ hình hoaït ñoäng cuõ sang moâ hình ngaân haøng hieän ñaïi ñeå coù theå phuïc vuï hoaït ñoäng thöông maïi ñieän töû. Theâm vaøo ñoù, theû tín duïng vaø thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët chöa trôû thaønh thoùi quen cuûa ña soá doanh nghieäp vaø daân chuùng. Saùu laø, chæ môùi coù3% toång soá doanh nghieäp trong caû nöôùc( khoaûng hôn 4000 doanh nghieäp) coù Website rieâng, khoaûng 8% baét ñaàu nghieân cöùu söû duïng Internet, gaàn 90% soá doanh nghieäp ñang “ñöùng ngoaøi cuoäc”. Trong giao dòch thöû thoâng qua thöông maïi ñieän töû 33% soá doanh nghieäp tham gia laø doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, 55% chöa thaønh coâng , 58% gaêp khoù khaên veà thieát bò, khoaûng 40% thieáu nguoàn nhaân löïc. Trong soá caùc doanh nghieäp naøy, caùc doanh nghieäp saûn xuaát chieám khoaûng 20%, doanh nghieäp thöông maïi vaø dòch vuï chieám khoaûng 55.8% vaø caùc doanh nghieäp vöøa saûn xuaát vöøa kinh doanh chieám khoaûng 21.7%:
Cô caáu caùc doanh nghieäp trong ñieàu tra 55.80% Saûn xuaát Thöông maïi -dòch 20% 21.70% vuï Caû hai Loaïi hình doanh nghieäp Baûy laø, caùc nhaân toá khaùc nhö haïn cheá veà trình ñoä ngoaïi ngöõ trong nhaân daân vaø leà loái laøm vieäc, cuõng nhö caùch mua baùn haøng hoaù noùi rieâng, vaãn coøn theo taäp quaùn cuõ( giao dòch vaãn treân giaáy tôø, hôïp ñoàng phaûi coù vaên baûn goác, mua haøng hoaù phaûi troâng thaáy, sôø vaøo haøng hoaù, neám thöû, maëc thöû, ñi thöû, traû tieàn maët, ñeám tieàn maët….) nghóa laø khaùc bieät moät caùch caên baûn so vôùi khaùi nieäm thöông maïi ñieän töû vaø nhìn chung, ñeàu laø nhöõng thoùi quen khoâng theå nhanh choùng thay ñoåi, cuõng laø nhöõng nguyeân nhaân cô baûn haïn cheá öùng duïng vaø phaùt trieån thöông maïi ñieän töû . Taùm laø, trình ñoä öùng duïng coâng ngheä thoâng tin cuûa caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû cuûa Vieät Nam coøn raát haïn cheá, nhaát laø trong vieäc khai thaùc vaø söû duïng caùc coâng cuï treân Internet trong saûn xuaát kinh doanh nhö dieãn giaû Nguyeãn Vaên Thaûo – phoøng Thöông maïi vaø Coâng nghieäp Vieät Nam cho bieát: “Doanh nghieäp Vieät Nam chöa nhaän thöùc ñöôïc vai troø cuûa coâng ngheä thoâng tin trong vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh, ñaàu tö coâng ngheä thoâng tin ôû caùc doanh nghieäp chöa ñoàng boä, hieäu quaû; Moät soá doanh nghieäp ñaõ yù thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa coâng ngheä thoâng tin vôùi hoaït ñoäng kinh doanh nhöng chöa tìm ñöôïc höôùng tieáp caän hieäu quaû…” Nhìn chung, ôû nöôùc ta hieän nay ñaõ coù aùp duïng thöông maïi ñieän töû, nhöng môùi chæ döøng laïi ôû con soá coâng ñoaïn nhö trao ñoåi thoâng tin veà haøng hoaù, dòch vuï mua baùn leû… maø chöa thöïc hieän ñaày ñuû caùc quy trình thöông maïi trong thöông maïi ñieän töû. Moät soá loaït vaán ñeà veà haï taàng cô sôû lieân quan ñeán thöông maïi ñieän töû
nhö phaùp lyù, coâng ngheä, trong ñoù coù coâng ngheä baûo maät, an ninh an toaøn, tieâu chuaån hoaù coâng nghieäp vaø thöông maïi, thanh toaùn ñieän töû, baûo veä ngöôøi tieâu duøng … vaãn ñang trong quaù trình nghieân cöùu ñeà xuaát xaây döïng, ñoøi hoûi phaûi coù söï quan taâm vaø ñaàu tö lôùn cuûa Nhaø nöôùc vaø caùc ngaønh caùc caáp, cuøng vôùi söï hôïp taùc cuûa caû khu vöïc tö nhaân, môùi coù theå nhanh choùng giaûi quyeát ñöôïc. Nhö vaäy, vieäc öùng duïng thöông maïi ñieän töû phuø hôïp trong ñieàu kieän Vieät Nam seõ giuùp caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû Vieät Nam trong vieäc tieáp caän vôùi neàn kinh teá tri thöùc vaø caùc coâng ngheä môùi. Vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû Vieät Nam, ñaây laø thôøi ñieåm caàn thieát ñeå baét ñaàu chuaån bò keá hoaïch öùng duïng thöông maïi ñieän töû vì khoâng chæ thò tröôøng xuaát khaåu seõ gaëp nhieàu khoù khaên do thieáu thoâng tin vaø keùm giao tieáp vôùi thò tröôøng theá giôùi maø thò tröôøng trong nöôùc cuõng raát deã bò maát khi haøng raøo thueá quan ñöôïc dôõ boû trong khu vöïc ASEAN maáy naêm tôùi vaø laøn soùng toaøn caàu hoaù ngaøy caøng trôû neân maïnh meõ ôû khaép nôi treân theá giôùi. Chöông 3. MOÂ HÌNH ÖÙNG DUÏNG VAØ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ ÔÛ CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ CUÛA VIEÄT NAM
3.1 Moâ hình toång quaùt öùng duïng thöông maïi ñieän töû trong doanh nghieäp . Caùc quaù trình trong doanh nghieäp ñeàu coù khaû naêng thay ñoåi ñeå öùng duïng thöông maïi ñieän töû. Ví du nhö: Caûi thieän doanh soá baùn haøng baèng caùch theâm caùc hình aûnh ña phöông tieän vaøo caùc trang Web vaø ñöa ra nhieàu thoâng tin chi tieát hôn veà caùc website; hoaêc thieát keá moät trang web vaø dòch vuï thö ñieän töû ñeå thu thaäp thoâng tin cuûa töøng khaùch haøng; hoaëc thieát laäp Internet nhö laø moä keânh baùn haøng môùi, baèng caùch söû duïng moät Catalog ñieän töû vaø caùc maãu ñaët haøng; hoaëc söû duïng Internet nhö moät phöông tieän truyeàn thoâng ñeå thöïc hieän caùc ñôn mua haøng ñoái vôùi caùc nhaø cung caáp. Caùch naøy coù theå giaûm ñöôïc chi phí tröïc tieáp cho vieäc kinh doanh. Nhö vaäy, ta thaáy raèng caùc moâ hình phoå bieán treân Internet ñeàu bao goàm caùc ñoái töôïng vaø caùc quaù trình nhö hình veõ : 1 1 DOANH 2 2 KHAÙCH NGHIEÄP HAØNG 3 Heä thoáng 3 4 thöông maïi 4 ñieän töû 5 5 Caùc quaù trình 1. Quaù trình chia seû thoâng tin 4. Quaù trình giao haøng 2. Quaù trình ñaët haøng 5. Quaù trình hoã trôï sau baùn haøng 3. Quaù trình thanh toaùn Trong moâ hình naøy Heä thoáng thöông maïi ñieän töû chính laø moät heä thoáng caùc chöông trình öùng duïng ñöôïc caøi ñaët treân caùc maùy chuû Internet, cho pheùp caùc doanh nghieäp vaø khaùch haøng coù theå töông taùc giaùn tieáp vôùi nhau thoâng qua caùc trình duyeät treân caùc maùy traïm. Heä thoáng naøy coù khaû naêng thöïc hieän caùc chöùc naêng cuûa 5 quaù trình treân. 3.2. Giaûi phaùp heä thoáng mua baùn haøng treân maïng Internet -- VNeshop. (http://ecommerce.com.vn/ecommerce)
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vôùi söï buøng noå cuûa Internet, thöông maïi ñieän töû cuõng ñaõ phaùt trieån maïnh meõ treân toaøn theá giôùi. Taïi caùc nöôùc phaùt trieån nhö Myõ, Canada, EU... thöông maïi ñieän töû ñaõ ñöôïc aùp duïng raát roäng raõi vaø mang laïi nhieàu lôïi ích cho caû ngöôøi söû duïng cuõng nhö caùc nhaø cung caáp. Ñeà aùn trình baøy moâ hình heä thoáng, quy trình laøm vieäc, thieát keá heä thoáng vaø keát quaû caøi ñaët thöû nghieäm heä thoáng mua baùn haøng qua maïng Internet – VNeshop. Hieän nay heä thoáng ñang ñöôïc trieån khai taïi Trung taâm thoâng tin Boä Thöông maïi (http://ecommerce.com.vn/ecommerce) Toång quan. Thöông maïi ñieän töû chính laø vieäc söû duïng Internet trôï giuùp cho coâng vieäc kinh doanh. Caùc öùng duïng kinh doanh treân Internet ñöôïc chia laøm 4 möùc ñoä khaùc nhau: +. Brochureware: Quaûng caùo treân Internet +. eCommerce: Thöông maïi ñieän töû +. eBusiness: Kinh doanh ñieän töû +. eEnterprise: Doanh nghieäp ñieän töû Theo nghóa ñôn giaûn, heä thoáng thöông maïi ñieän töû laø caùc öùng duïng cho pheùp trao ñoåi giöõa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn, hoã trôï khaùch haøng vaø quaûn lyù cô sôû döõ lieäu khaùch haøng hoaøn toaøn treân maïng. -- Heä thoáng thöông maïi ñieän töû coù theå ñöôïc xaây döïng theo caùc moâ hình: (B2B) Doanh nghieäp
(B2C ) (G2B) Ngöôøi tieâu duøng Chính quyeàn (C2G) +. Doanh nghieäp – Ngöôøi tieâu duøng (Business to Consumer – B2C): mua baùn giöõa ngöôøi tieâu duøng vaø doanh nghieäp, moâ hình thöôøng ñöôïc aùp duïng trong caùc sieâu thò, caùc site baùn leû haøng; +. Doanh nghieäp – Doanh nghieäp (Business to Business –B2B): mua baùn giöõa caùc toå chöùc hay doanh nghieäp (baùn buoân); +. Chính quyeàn – Doanh nghieäp ( Government to Business –G2B): Chính quyeàn mua caùc dòch vuï cuûa doanh nghieäp; +. Ngöôøi tieâu duøng – Chính quyeàn (Consumer to Government – C2G): phuùc lôïi xaõ hoäi, caùc khoaûn thu veà thueá, chaát löôïng saûn phaåm ... Heä thoáng mua baùn haøng qua maïng VNeshop. Heä thoáng VNeshop ñöôïc thieát keá vaø xaây döïng theo moâ hình B2C – Doanh nghieäp –- Ngöôøi tieâu duøng. Vieäc xaây döïng heä thoáng bao goàm caùc coâng vieäc xaây döïng heä thoáng thöïc hieän vieäc ñaêng kyù, giôùi thieäu, quaûng baù caùc haøng hoaù saûn phaåm cuûa doanh nghieäp, quaûn lyù vieäc kinh doanh haøng hoaù vaø thöïc hieän mua baùn haøng hoaù saûn phaåm. *. Heä thoáng. Trao ñoåi theâm caùc thoâng tin khaùc Maùy chuû cuûa doanh Maùy tính khaùch nghieäp (sieâu thò) (Thoâng baùo (Ñôn haøng, veà thanh yeâu caàu, döõ toaùn giao lieäu) haøng) (Thoâng tin (Tìm kieám, xaùc nhaän
Maùy chuû taïi Trung taâm thoâng tin Boä Thöông maïi (Moâ hình heä thoáng mua baùn haøng qua maïng) Trung taâm thoâng tin Boä thöông maïi (Trung taâm) ñoùng vai troø trung taâm giao dòch. Taïi ñaây seõ xaây döïng moät Website mua baùn haøng hoaù. Caùc doanh nghieäp seõ cung caáp danh muïc haøng, thoâng tin veà doanh nghieäp, cuøng caùc thoâng tin lieân quan. Thoâng qua Website khaùch haøng seõ tìm kieám, choïn haøng, ñaët mua haøng.... caùc thoâng tin naøy seõ ñöôïc kieåm tra vaø xaây döïng thaønh caùc ñôn haøng vaø ñöôïc chuyeån veà cho caùc sieâu thò töông öùng. Khi nhaän ñöôïc ñôn haøng Trung taâm göûi ñeán, caùc sieâu thò seõ kieåm tra vaø göûi laïi thoâng tin xaùc nhaän ñôn haøng cuøng caùch thöùc thanh toaùn vaø giao haøng cho Trung taâm, sau ñoù, Trung taâm seõ göûi caùc thoâng tin naøy veà cho khaùch haøng. Trong coâng vieäc thanh toaùn, ngöôøi söû duïng coù theå löïa choïn hình thöùc thanh toaùn baèng tieàn maët hoaëc qua ngaân haøng. Trong tröôøng hôïp thanh toaùn baèng tieàn maët, khaùch haøng coù theå thanh toaùn taïi nhaø hay thoâng qua moät vaên phoøng ñaïi dieän. Trong tröôøng hôïp thanh toaùn qua ngaân haøng, heä thoáng seõ lieân keát ñeán heä thoáng thanh toaùn qua maïng cuûa ngaân haøng Coâng thöông Vieät Nam. Moâ hình giuùp cho nhieàu doanh nghieäp coù theå nhanh choùng tham gia vaøo heä thoáng thöông maïi ñieän töû vôùi chi phí thaáp. Khi moät doanh nghieäp muoán tham gia vaøo heä thoáng chæ caàn ñaêng kyù thoâng qua Boä thöông maïi. Ñoái vôùi doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, vieäc trao ñoåi, caäp nhaät thoâng tin leân heä thoáng coù theå ñöôïc thoâng qua thö ñieän töû hay keát noái modem qua ñöôøng ñieän thoaïi thoâng thöôøng. Ñoái vôùi ngöôøi söû duïng, ñaây laø moâ hình giao dòch moät cöûa, moâ hình giuùp ngöôøi söû duïng coù nhieàu thoâng tin vaø ñieàu kieän so saùnh, löïa choïn, ñaët haøng taïi nhieàu coâng ty trong cuøng moät giao dòch ñieàu naøy raát thuaän tieän cho khaùch haøng khi mua haøng cuûa nhieàu doanh nghieäp, (khaùch haøng khoâng phaûi thöïc hieän rieâng töøng giao dòch(laäp ñôn haøng, thanh toaùn, nhaän haøng....) vôùi töøng doanh nghieäp.
Giaûi phaùp coâng ngheä. Heä thoáng ñöôïc thieát keá theo caùc giaûi phaùp coâng ngheä sau: - Phoâng chöõ: theo TCVN 6909 – 2001, hoã trôï caùc boä maõ theo tieâu chuaån Unicode. - Heä ñieàu haønh maùy chuû: Windows 2000 Server. - Heä quaûn trò cô sôû döõ lieäu: MS SQL Server 2000. - Coâng cuï phaùt trieån: ASP.net, C#. - Khaû naêng môû roäng toát. - Tích hôïp heä thoáng thanh toaùn cuûa ngaân haøng( Vasc Payment). - Baûo maät döõ lieäu trong ñöôøng truyeàn: + Döõ lieäu ñöôøng truyeàn ñöôïc maõ hoaù bôûi SSL (Secure Socket Layer) 128 bit. Do ñoù döõ lieäu khoâng bò thay ñoåi treân ñöôøng truyeàn. + Ngöôøi söû duïng ñaàu cuoái (End users) ñeàu laøm vieäc vôùi giao thöùc sieâu vaên baûn coù baûo veä https. Caùc chöùc naêng cô baûn cuûa heä thoáng. Caáu truùc heä thoáng ñöôïc bieåu dieãn trong hình veõ sau: Home Kind Market Service Admin Category Introduce Manager Order Input Product Products Heä thoáng ñöôïc thieát keá theo caùc chöùc naêng cô baûn: - Trang Web cho pheùp doanh nghieäp thoâng qua ñoù ñeå nhaäp thoâng tin veà caùc loaïi haøng hoaù saûn phaåm maø hoï muoán ñaêng kyù giôùi thieäu vaø thöïc hieän kinh doanh. - Caäp nhaät thoâng tin veà caùc saûn phaåm, haøng hoaù vaø cô sôû döõ lieäu cuûa heä thoáng khi doanh nghieäp coù yeâu caàu söûa ñoåi, theâm thoâng tin môùi veà haøng hoaù. - Quaûn lyù haøng: quaûn lyù caùc loaïi haøng hoaù, saûn phaåm xuaát ñi cuûa doanh nghieäp, löu tröõ caùc thoâng tin cuï theå moâ taû caùc thuoäc tính (hình aûnh, teân model, coâng duïng, caùc chi tieát kó thuaät, thôøi gian saûn xuaát, haõng saûn xuaát ...) , soá löôïng hieän coù, soá löôïng ñaõ baùn caùc model cuûa töøng loaïi haøng hoaù, caùc thoâng tin thôøi gian xuaát, thoâng tin cuûa haõng saûn xuaát haøng...