Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn 8 năm 2017-2018 có đáp án - Phòng GD&ĐT Thành phố

PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ<br /> ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP THÀNH PHỐ NĂM HỌC 2017 - 2018<br /> MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 8<br /> <br /> Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)<br /> <br /> I. MỤC TIÊU KIỂM TRA<br /> - Thu thập thông tin để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng trong<br /> chương trình môn Ngữ văn lớp 8 theo 3 nội dung Văn học, Tiếng Việt, Tập làm văn,<br /> với mục đích đánh giá năng lực kỹ năng cảm nhận và viết văn tạo lập văn bản của<br /> HS thông qua hình thức đề thi tự luận.<br /> - Khả năng vận dụng những kiến thức và kĩ năng Ngữ văn đã học một cách<br /> tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra, đánh giá mới.<br /> II. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA<br /> - Hình thức: Tự luận<br /> - Cách tổ chức: Cho HS làm bài thi tự luận trong thời gian: 150 phút.<br /> III. THIẾT LẬP MA TRẬN ĐỀ<br /> - Liệt kê tất cả các chuẩn kiến thức kĩ năng của chương trình môn Ngữ văn lớp 8.<br /> - Chọn các nội dung cần đánh giá và thực hiện các bước thiết lập ma trận đề kiểm<br /> tra.<br /> - Xác định khung ma trận.<br /> <br /> KHUNG MA TRẬN ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP THÀNH PHỐ - MÔN NGỮ VĂN LỚP 8. NĂM HỌC 2017 - 2018<br /> <br /> Mức độ<br /> Tên Chủ<br /> đề<br /> <br /> Nhận<br /> biết<br /> <br /> Thông<br /> hiểu<br /> <br /> Văn bản<br /> - Văn học<br /> nước ngoài<br /> <br /> Dựa trên nội dung bài<br /> học để hiểu đúng và<br /> cảm nhận được ý nghĩa<br /> của hình ảnh được sử<br /> dụng trong bài.<br /> <br /> Số câu<br /> Số điểm<br /> Tỉ lệ %<br /> Tập làm<br /> văn<br /> <br /> Số câu: 1/2<br /> Số điểm: 1,0<br /> Tỉ lệ: 10%<br /> - Hiểu để viết đúng thể<br /> loại văn nghị luận. (Sử<br /> dụng đúng phương<br /> pháp và những yêu cầu<br /> về thể loại). Hiểu rõ<br /> vấn đề cần nghị luận:<br /> Đọc một câu thơ nghĩa<br /> là ta gặp gỡ tâm hồn<br /> một con người. Tuân<br /> thủ theo đúng yêu cầu<br /> về bố cục ba phần của<br /> một bài tập làm văn.<br /> <br /> - Nhận biết<br /> được<br /> yêu<br /> cầu của thể<br /> - Văn Nghị loại và của<br /> đề bài để<br /> luận.<br /> làm bài văn.<br /> <br /> TS câu<br /> TS điểm:<br /> Tỉ lệ %<br /> TS câu<br /> TS điểm:<br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> Vận dụng<br /> Cấp độ thấp<br /> <br /> HS viết được đoạn văn đảm bảo<br /> đúng nội dung theo yêu cầu của<br /> câu hỏi; đoạn văn đảm bảo tính<br /> mạch lạc, lô gíc, hành văn lưu<br /> loát, trong sáng và thuyết phục<br /> làm nổi bật yêu cầu của đề bài.<br /> Số câu: 1/2<br /> Số điểm: 1,0<br /> Tỉ lệ: 10%<br /> - Biết vận dụng những kiến<br /> thức đã học về đặc điểm nội<br /> dung, hình thức... của thể loại<br /> văn nghị luận để tạo lập một<br /> văn bản hoàn chỉnh. Bài viết có<br /> dẫn chứng phong phú, toàn diện<br /> lí lẽ chặt chẽ. Phân tích và làm<br /> sáng tỏ luận điểm của bài viết.<br /> <br /> Số điểm: 1,0<br /> Tỉ lệ: 10%<br /> <br /> Số điểm: 2,0<br /> Tỉ lệ:20%<br /> <br /> Số câu: 1<br /> Số điểm: 3,0<br /> Tỉ lệ: 30%<br /> <br /> Số điểm: 1,0<br /> Tỉ lệ: 10%<br /> <br /> Số câu: 1/2<br /> Số điểm: 3,0<br /> Tỉ lệ: 30%<br /> <br /> Số câu: 1,5<br /> Số điểm: 4,0<br /> Tỉ lệ: 40%<br /> <br /> Cấp độ cao<br /> <br /> Số câu: 1<br /> Số điểm: 2,0<br /> Tỉ lệ: 20%<br /> - Nghị luận chặt chẽ,<br /> thuyết phục. Dẫn chứng<br /> tiêu biểu, lí lẽ sắc bén.<br /> Hành văn trong sáng,<br /> lôi cuốn, thuyết phục<br /> người<br /> đọc,<br /> người<br /> nghe...<br /> <br /> Số điểm: 2,0<br /> Tỉ lệ: 20%<br /> <br /> Số câu: 1<br /> Số điểm: 8,0<br /> Tỉ lệ: 80%<br /> <br /> Số điểm: 2,0<br /> Tỉ lệ: 20%<br /> <br /> Số câu: 2<br /> Số điểm: 10<br /> Tỉ lệ: 100%<br /> <br /> PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ<br /> <br /> ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP THÀNH PHỐ NĂM HỌC 2017 - 2018<br /> Môn: NGỮ VĂN – Lớp 8<br /> Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)<br /> Câu 1. (2,0 điểm)<br /> Đọc đoạn văn sau:<br /> Nhưng, ô kìa! Sau trận mưa vùi dập và những cơn gió phũ phàng kéo dài suốt<br /> cả một đêm, tưởng chừng như không bao giờ dứt, vẫn còn một chiếc lá thường xuân<br /> bám trên bức tường gạch. Đó là chiếc lá cuối cùng trên cây. Ở gần cuống lá còn giữ<br /> màu xanh sẫm, nhưng với rìa lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa, chiếc lá vẫn<br /> dũng cảm treo bám vào cành cách mặt đất chừng hai mươi bộ.<br /> (Chiếc lá cuối cùng - O Hen-ri)<br /> Dựa vào đoạn văn, em hãy viết một đoạn văn cảm nhận về ý nghĩa hình ảnh<br /> chiếc lá cuối cùng và sức mạnh của nghệ thuật hội họa.<br /> Câu 2. (8,0 điểm)<br /> Có ý kiến cho rằng: Đọc một câu thơ nghĩa là ta gặp gỡ một tâm hồn con người.<br /> Qua hai bài thơ Tức cảnh Pác Bó và Ngắm trăng của Hồ Chí Minh, em hãy<br /> phân tích để làm sáng tỏ ý kiến trên.<br /> <br /> Hết<br /> <br /> PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ<br /> <br /> HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2017 – 2018<br /> MÔN NGỮ VĂN – LỚP 8<br /> <br /> Câu<br /> (điểm)<br /> <br /> Ý<br /> <br /> Câu 1<br /> (2,0 đ)<br /> <br /> MB<br /> Câu 2<br /> (8,0 đ)<br /> <br /> TB<br /> <br /> (Gồm 02 trang)<br /> Nội dung<br /> * Về hình thức: HS viết thành một đoạn văn hoàn chỉnh.<br /> * Về diễn đạt: Bài viết đảm bảo tính mạch lạc, hành văn trong sáng<br /> lưu loát làm nổi bật yêu cầu của câu hỏi.<br /> * Về nội dung: Cần đảm bảo được các ý cơ bản như sau:<br /> - Hình ảnh chiếc lá gợi cho người đọc nhiều liên tưởng:<br /> + Gợi liên tưởng đến số phận của những con người: nghèo, bệnh tật,<br /> tuyệt vọng, bi quan về cuộc sống...<br /> + Liên tưởng đến ý chí, nghị lực của con người. Đặc biệt là tình yêu<br /> thương giữa những người nghèo khổ, là một minh chứng cho lòng<br /> yêu nghề và tình người cao cả...<br /> - Sức mạnh của nghệ thuật hội họa:<br /> + Tác phẩm nghệ thuật hội họa chân chính có thể làm thay đổi suy<br /> nghĩ và hành động của con người...<br /> + “Chiếc lá cuối cùng” trở thành kiệt tác vì nó như liều thần dược đã<br /> cứu được Giôn xi, một bệnh nhân đang ở thế tuyệt vọng...<br /> * Về kỹ năng: Đảm bảo một bài văn nghị luận văn học, có bố cục và<br /> lập luận chặt chẽ. Hệ thống luận điểm rõ ràng, có dẫn chứng linh<br /> hoạt, phù hợp. Lời văn trong sáng, mạch lạc…<br /> * Về kiến thức: Cần đáp ứng được các ý cơ bản như sau:<br /> - Dẫn vào đề một cách hợp lí, logic...<br /> - Giới thiệu vấn đề nghị luận: Đọc một câu thơ nghĩa là ta gặp gỡ<br /> một tâm hồn con người...khái quát về tác giả, hoàn cảnh ra đời của<br /> hai bài thơ Tức cảnh Pác Bó và Ngắm trăng; cảm hứng sáng tác của tác giả...<br /> a) Giải thích ý kiến: Đọc một câu thơ nghĩa là ta gặp gỡ một tâm<br /> hồn con người...-> Đọc một câu thơ, chúng ta không chỉ cảm nhận<br /> được vẻ đẹp của ngôn từ mà còn cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của<br /> nhà thơ gửi gắm trong đó. Bởi thơ là tiếng nói của tâm hồn, tình<br /> cảm con người. Mỗi câu thơ ra đời là kết quả của những trăn trở,<br /> suy tư, nung nấu ở người nghệ sĩ...<br /> b) Phân tích, chứng minh:<br /> * Bài thơ Tức cảnh Pác Bó<br /> - Phong thái ung dung tự tại của Bác:<br /> + Câu thứ nhất: Sáng ra bờ suối, tối vào hang...Giọng điệu thể hiện<br /> trong câu thơ rất thoải mái, cho thấy Bác sống thật ung dung, hòa<br /> điệu với nhịp sống của núi rừng. Nhịp thơ 4/3 tạo thành hai vế sóng<br /> <br /> Thang<br /> điểm<br /> <br /> 0,5đ<br /> <br /> 0,5đ<br /> <br /> 0,5đ<br /> 0,5đ<br /> <br /> 0,5đ<br /> <br /> 0,5đ<br /> <br /> 3,0đ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> đôi, toát lên cảm giác về sự nhịp nhàng, nề nếp: sáng ra, tối vào…<br /> + Câu thứ hai: Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng...Niềm vui thích<br /> “thú lâm tuyền” đã khiến nhà thơ biến thiếu thốn thành dư thừa,<br /> biến kham khổ thành sang trọng...<br /> + Câu thứ ba: Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng...đây là câu thơ<br /> làm nổi bật tư thế, tầm vóc lớn lao của Bác...Ba chữ “dịch sử Đảng”<br /> toàn vần trắc, toát lên cái khỏe khoắn, mạnh mẽ, gân guốc. Như vậy,<br /> trung tâm của bức tranh Pác Bó là hình tượng người chiến sĩ được<br /> khắc họa vừa chân thực, sinh động vừa có tầm vóc lớn lao.<br /> - Cái “sang” của cuộc đời cách mạng: Cuộc đời cách mạng thật là<br /> sang. Cái sang của người làm cách mạng, được cống hiến cho dân<br /> cho nước...Chữ “sang” kết thúc bài thơ có thể coi là chữ thần, là<br /> “nhãn tự” đã kết tinh, tỏa sáng tinh thần...<br /> => Vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh: Dù trong hoàn cảnh gian nan,<br /> thiếu thốn vẫn ung dung...Với Người, làm cách mạng và sống hòa<br /> nhập với thiên nhiên là một niềm vui lớn...<br /> * Bài thơ "Ngắm trăng"<br /> - Hoàn cảnh ngắm trăng của Bác<br /> + Bác ngắm trăng trong một hoàn cảnh đặc biệt...Trong tù không<br /> rượu cũng không hoa...<br /> + Cái xốn xang, bối rối rất nghệ sĩ của Bác trước cảnh đẹp của đêm<br /> trăng: Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ...Bác là một người chiến sĩ<br /> cách mạng và cũng là một thi sĩ. Người thi sĩ đã rung động tâm hồn<br /> trước vẻ đẹp của trăng dù thân thể đang bị giam cầm trong nhà tù<br /> khắc nghiệt, tàn bạo...<br /> - Mối giao hòa đặc biệt giữa người tù thi sĩ với trăng: Người ngắm<br /> trăng soi ngoài cửa sổ. Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ. Bác thả<br /> tâm hồn mình vượt ra ngoài của sắt nhà tù để tìm đến giao hòa với<br /> trăng giữa bầu trời tự do...Trăng cũng vượt qua song sắt nhà tù để ngắm nhà<br /> thơ...cuộc vượt ngục về tinh thần của Bác...<br /> => Vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh: Tâm hồn tự do, yêu thiên nhiên<br /> luôn làm chủ được mọi hoàn cảnh của Bác...<br /> * Đánh giá: Nét chung của hai bài thơ<br /> - Bác luôn sẵn sàng vượt lên những hoàn cảnh khó khăn, gian khổ,<br /> luôn lạc quan...<br /> - Phong cách sống của Bác thể hiện vẻ đẹp của một tâm hồn, nhân<br /> cách lớn, mang tinh thần thời đại mới...<br /> <br /> 3,0đ<br /> <br /> 0,5đ<br /> <br /> 0,5đ<br /> - Khẳng định lại vấn đề...<br /> - Liên hệ (hoặc mở rộng)...<br /> Lưu ý: GV linh hoạt trong quá trình chấm bài trước những sáng tạo của học sinh.<br /> KB<br /> <br /> Hết<br /> <br />