intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề xuất bộ chỉ số tài nguyên nước phục vụ công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên nước trong tăng trưởng xanh

Chia sẻ: Bình Bình | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Thêm vào BST
Báo xấu
23
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phân tích cơ sở khoa học và thực tiễn, kinh nghiệm trên thế giới về xây dựng chỉ số tăng trưởng xanh; đề xuất bộ chỉ số về tài nguyên nước trong tăng trưởng xanh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề xuất bộ chỉ số tài nguyên nước phục vụ công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên nước trong tăng trưởng xanh

  1. Nghieân cöùu - Trao ñoåi Ñeà xuaát boä chæ soá taøi nguyeân nöôùc phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù, baûo veä taøi nguyeân nöôùc trong taêng tröôûng xanh m LEÂ THÒ HOA Cuïc Quaûn lyù Taøi nguyeân nöôùc TRÒNH XUAÂN QUAÛNG Vuï Thi ñua, Khen thöôûng vaø Tuyeân truyeàn PHAN THÒ ANH ÑAØO Vieän Khoa hoïc KTTV&BÑKH T reân cô sôû nghieân cöùu, phaân tích moái quan heä giöõa nöôùc vaø taêng tröôûng xanh (TTX), caùc chæ soá TTX coù lieân quan ñeán nöôùc treân theá giôùi, hieän traïng TNN ôû Vieät Nam, caùc chính saùch veà TTX vaø TNN cuûa Vieät Nam, baøi vieát ñeà xuaát boä chæ soá TNN trong TTX nhaèm phuïc vuï coâng taùc quaûn TNN. 1. Ñaët vaán ñeà TTX laø höôùng tieáp caän môùi cuûa theá giôùi trong taêng tröôûng kinh teá, höôùng tôùi phuïc hoài vaø baûo toàn heä sinh thaùi töï nhieân, baûo ñaûm chaát löôïng cuoäc soáng vaø giaûm thieåu taùc ñoäng cuûa BÑKH. Naêm Ñaäp thuûy ñieän Soâng Tranh 2012, Chính phuû Vieät Nam ñaõ yeâu caàu caùc boä, ngaønh vaø ñòa phöông xaây döïng chæ soá TTX, thöïc tieãn ôû thöøa keá caùc boä chæ soá TNN ñaõ coù “Nghieân cöùu, ban haønh heä thoáng Vieät Nam vaø caùc vaán ñeà coù lieân treân theá giôùi vaø ôû Vieät Nam, phaân chæ soá, tieâu chí, tieâu chuaån, quy quan laøm cô sôû ñeà xuaát boä chæ soá tích moái lieân heä giöõa TNN vaø phaùt chuaån veà TTX”. veà TNN trong TTX phuïc vuï coâng trieån kinh teá xanh, ñoàng thôøi döïa Nöôùc vaø TTX coù moái quan heä taùc quaûn lyù TNN. treân caùc yeâu caàu ñöôïc ñeà xuaát raát chaët cheõ. Tuy nhieân, trong lónh nhö sau: i) Phuø hôïp caùc chieán 2. Phöông phaùp luaän vaø vöïc TNN ôû Vieät Nam, caùc chính löôïc, keá hoaïch phaùt trieån kinh teá caùch tieáp caän saùch, theå cheá veà quaûn lyù TNN xaõ hoäi, chieán löôïc, quy hoaïch chöa ñeà caäp ñeán vaán ñeà TTX, Nghieân cöùu ñaõ aùp duïng caùch phaùt trieån cuûa caùc ngaønh; ii) Khai cuõng nhö chöa coù nghieân cöùu naøo tieáp caän heä thoáng, tieáp caän heä thaùc, söû duïng hôïp lyù TNN nhaèm ñeà xuaát, xaây döïng boä chæ soá veà sinh thaùi vaø tieáp caän toång hôïp duy trì khaû naêng taùi taïo vaø phuïc TNN trong TTX. Baøi baùo naøy TNN. Vieäc xaây döïng boä chæ soá veà hoài cuûa TNN; iii) Gaén vôùi vieäc baûo phaân tích cô sôû khoa hoïc vaø thöïc TNN trong TTX ñöôïc xaây döïng toàn ña daïng sinh hoïc, heä sinh thaùi tieãn, kinh nghieäm treân theá giôùi veà treân cô sôû phaân tích, ñaùnh giaù, vaø moâi tröôøng; iv) Gaén vôùi baûo veä 14 Tµi nguyªn vµ M«i trưêng Kú 2 - Th¸ng 9/2017
  2. moâi tröôøng, haïn cheá vaø giaûm cho sinh thaùi; söû duïng nöôùc traïng TNN, boä chæ soá TNN ôû Vieät thieåu chaát thaûi ra moâi tröôøng; v) trong caùc lónh vöïc; nöôùc uoáng Nam, phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù Chuù troïng chia seû lôïi ích vôùi coäng (khaû naêng caáp nöôùc vaø möùc ñoä TNN trong TTX, ñöôïc ñeà xuaát. ñoàng ñòa phöông vaø khuyeán khích baûo ñaûm nöôùc saïch, an toaøn, veä a) Moâi tröôøng  söï tham gia cuûa caùc beân lieân sinh); oâ nhieãm nöôùc; giaù nöôùc... Taêng tröôûng xanh ñeà cao giaù quan vaøo caùc hoaït ñoäng khai (OECD, 2014). trò maø TNN mang laïi nhö: cung thaùc, söû duïng, baûo toàn vaø phaùt Khai thaùc, söû duïng nöôùc theo caáp nguoàn nöôùc ngoït; baûo ñaûm trieån TNN; vaø vi) Treân cô sôû keá höôùng TTX laø vieäc quaûn lyù vaø söû nöôùc cho caùc heä sinh thaùi (nhö: thöøa kinh nghieäm treân theá giôùi, duïng hôïp lyù nhaèm muïc ñích TNN Röøng, hoà, ñaát ngaäp nöôùc trong phuø hôïp vôùi ñieàu kieän Vieät Nam. khoâng bò suy thoaùi vaø caïn kieät. caùc löu vöïc soâng,…). Söï oån ñònh 3. Ñeà xuaát boä chæ soá veà Thöïc teá hieän nay ôû Vieät Nam chæ cuûa caùc heä sinh thaùi coù vai troø taøi nguyeân nöôùc trong taêng ra raèng, vieäc quaûn lyù, söû duïng quan troïng trong vieäc baûo ñaûm söï tröôûng xanh TNN, baûo ñaûm an ninh nguoàn oån ñònh cuûa chu trình nöôùc vaø 3.1. Cô sôû khoa hoïc vaø nöôùc cho phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi giaûm nheï BÑKH. Heä sinh thaùi vaø thöïc tieãn vaø TTX ñang phaûi ñoái maët vôùi caùc dòch vuï cung caáp moät maïng Theo Toå chöùc nöôùc toaøn caàu, nhieàu thaùch thöùc (Leâ Thò Vieät Hoa löôùi an sinh choáng laïi thieân tai vaø “nöôùc laø moät taøi nguyeân lieân quan vaø cs, 2017), cuï theå laø: TNN phaân khuûng hoaûng kinh teá. Ñeå giaûi ñeán taát caû caùc ngaønh, lónh vöïc”. boá khoâng ñeàu theo khoâng gian vaø quyeát vaán ñeà an ninh nöôùc cho caû Moái quan heä giöõa TNN vaø TTX raát thôøi gian; nguoàn nöôùc ngaøy caøng loaøi ngöôøi cuõng nhö heä sinh thaùi maät thieát, theå hieän laø: Nöôùc ñoùng khan hieám, caïn kieät trong khi nhu veà tình traïng thieáu nöôùc, dö thöøa goùp vaøo söï phaùt trieån kinh teá xaõ caàu khai thaùc vaø söû duïng nöôùc nöôùc (nguy cô luõ luït) vaø chaát hoäi, laø nguoàn löïc taát caû caùc hoaït taêng cao; vieäc söû duïng nöôùc, xaû löôïng nöôùc, quaûn lyù vaø ñaàu tö vaøo ñoäng kinh teá, ñoäng löïc cho söï thaûi ñang gaây ra söï suy giaûm heä sinh thaùi laø heát söùc caàn thieát. taêng tröôûng; nöôùc coù theå kìm haõm nghieâm troïng veà soá löôïng vaø chaát Neáu caùc ñieàu kieän hieän taïi khoâng söï phaùt trieån cuûa moät neàn kinh teá, löôïng nöôùc; BÑKH, thieân tai lieân thay ñoåi, giöõa toång cung vaø khai gaây toån thaát vaø aûnh höôûng tôùi söï quan ñeán nöôùc aûnh höôûng ñeán thaùc nöôùc seõ xuaát hieän moät phoàn thònh do caùc thieân tai coù lieân phaùt trieån KT-XH, an sinh xaõ hoäi. khoaûng troáng lôùn vaø khoâng beàn quan tôùi nöôùc; quaûn lyù beàn vöõng Vieät Nam ñaõ ban haønh chieán löôïc, vöõng chæ coù theå ñöôïc giaûi quyeát TNN taïo ñaø cho TTX (bao goàm caû keá hoaïch veà TTX, trong ñoù coù baèng caùch ñaàu tö vaøo cô sôû haï baûo ñaûm muïc tieâu beàn vöõng moâi nhöõng noäi dung öu tieân phaùt trieån, taàng vaø caûi caùch chính saùch nöôùc tröôøng, sinh thaùi). quaûn lyù TNN theo höôùng beàn - töùc laø xanh hoùa Ngaønh Nöôùc. vöõng. Xaây döïng chính saùch TTX Moät soá quoác gia thuoäc Toå Bieán ñoåi khí haäu cuøng vôùi söï trong lónh vöïc nöôùc ñoøi hoûi phaûi chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt trieån Kinh gia taêng cuûa thieân tai veà cöôøng ñoä giaûi quyeát vaán ñeà caû veà soá löôïng teá (OECD), caùc nöôùc ôû Myõ Latinh, vaø taàn suaát, trong ñoù phaàn lôùn laø laãn chaát löôïng, ñaàu tö cô sôû haï vuøng Caribbean, Ñoâng AÂu, Cau- thieân tai veà nöôùc, ñang laøm thay taàng xanh, tích hôïp vôùi caùc chính casus, Trung AÙ vaø Ñoâng AÙ ñaõ söû ñoåi voøng tuaàn hoaøn cuûa nöôùc saùch trong caùc ngaønh coù taùc ñoäng duïng khung ñaùnh giaù TTX cuûa trong töï nhieân vaø do vaäy taùc ñoäng ñeán nguoàn nöôùc vaø söû duïng nöôùc. OECD ñeå xaây döïng boä chæ soá lôùn ñeán TNN, keùo theo caùc vaán Ñeà xuaát boä chæ soá veà TNN trong TTX phuø hôïp vôùi quoác gia cuûa ñeà veà daân sinh, kinh teá vaø moâi TTX laø höõu ích trong coâng taùc mình. Caùc boä chæ soá TTX naøy taäp tröôøng, caêng thaúng veà nöôùc. quaûn lyù TNN. trung vaøo caùc khía caïnh nhö: Cô Chính vì vaäy, vieäc quaûn lyù, söû hoäi kinh teá, caùc vaán ñeà xaõ hoäi, 3.2. Ñeà xuaát boä chæ soá duïng hieäu quaû beàn vöõng TNN coù quaûn lyù beàn vöõng veà moâi tröôøng, Cuõng nhö caùc nöôùc treân theá vai troø heát söùc quan troïng, nhaát laø taøi saûn töï nhieân... Trong ñoù, coù coù giôùi, ôû Vieät Nam cuõng caàn xem trong ñieàu kieän BÑKH khaéc moät soá chæ soá TTX lieân quan ñeán xeùt moái quan heä giöõa nöôùc vaø nghieät nhö hieän nay. Ñeå naém baét nöôùc nhö: chaát löôïng nöôùc, thaønh TTX moät caùch toaøn dieän, treân moïi ñöôïc taùc ñoäng veà nöôùc ñeán moâi phaàn hoùa hoïc trong nöôùc; khai khía caïnh: moâi tröôøng kinh teá vaø tröôøng caàn naém chaéc ñöôïc caùc thaùc nöôùc maët, nöôùc ngaàm; taùi xaõ hoäi (MLTM, 2012). Treân cô sôû thoâng tin veà TNN nhö soá löôïng, söû duïng nöôùc; baûo ñaûm nöôùc naøy, keát hôïp vôùi phaân tích hieän chaát löôïng cuõng nhö khaû naêng Tµi nguyªn vµ M«i trưêng Kú 2 - Th¸ng 9/2017 15
  3. cung caáp cuûa nguoàn nöôùc môùi coù Vieäc ñaàu tö vaøo coâng trình khai quan ñeán nöôùc coù theå gaây ra toån cô sôû ñöa ra caùc quyeát saùch quaûn thaùc, quaûn lyù nöôùc mang laïi nhieàu thaát khoâng chæ veà kinh teá maø caû lyù höõu hieäu nguoàn TNN. lôïi ích, baûo veä xaõ hoäi tröôùc söùc sinh maïng con ngöôøi. Beân caïnh Treân cô sôû ñoù, ñeà xuaát caùc maïnh phaù huûy cuûa nöôùc, baûo ñoù, caàn chuù yù ñeán caùc chæ soá veà chæ soá veà TNN trong TTX bao ñaûm taêng tröôûng kinh teá, haïn cheá naêng löïc ñaùp öùng theå cheá, thuùc goàm: löôïng nöôùc bình quaân ñaàu caùc taùc ñoäng tieâu cöïc do nöôùc ñaåy TNN trong TTX. ngöôøi trong moät naêm (m3/ngöôøi); gaây ra, giaûm khoaûn chi cöùu trôï Töø ñoù, ñeà xuaát caùc chæ soá veà toång löôïng doøng chaûy trung bình hoaëc taùi thieát caùc coâng trình haï TNN vaø TTX bao goàm: Tyû  leä  hoä nhieàu  naêm  (109m3);  toång  löôïng taàng sau thieân tai coù lieân quan söû  duïng nöôùc saïch (%); tyû  leä  hoä doøng  chaûy  trung  bình  muøa  luõ ñeán nöôùc. Nhö vaäy, ñaàu tö vaøo ñöôïc caáp nöôùc (%); vuøng  bò khan (109m3);  toång  löôïng  doøng  chaûy Ngaønh Nöôùc, cung caáp nöôùc, hieám nöôùc; soá ngöôøi cheát do thieân trung bình muøa caïn (109m3); chaát dòch vuï veä sinh laø moät ñieàu kieän tai lieân quan ñeán nöôùc; tieáp caän löôïng  nöôùc  (QCVN);  toång  löôïng khoâng taùch rôøi khoûi quaù trình thoâng tin (% soá daân); ñaùnh giaù tieán nöôùc thaûi theo ngaønh; tyû  leä  nöôùc chuyeån ñoåi sang neàn kinh teá TTX. trình ñaït muïc tieâu veà quaûn lyù toång thaûi  ñöôïc  xöû  lyù  (%);  löu  löôïng Töø phaân tích neâu treân, caùc chæ hôïp (ñaït/khoâng ñaït); quaûn lyù toång doøng chaûy toái thieåu (m3/s); chæ soá soá TNN trong TTX ñöôïc löïa choïn hôïp TNN (coù/khoâng). caêng  thaúng  nöôùc;  taùc  ñoäng  cuûa bao goàm: Toång  löôïng  nöôùc  söû 4. Keát luaän BÑKH vaø thieân tai do nöôùc gaây ra. duïng  cho  caùc  ngaønh  (m3/ngaøy Boä chæ soá TNN trong TTX laø b) Kinh teá ñeâm);  tyû  leä  löôïng  nöôùc  söû  duïng raát caàn thieát ñoái vôùi coâng taùc quaûn Hoaït ñoäng saûn xuaát ôû nhieàu cuûa caùc ngaønh so vôùi toång löôïng lyù, baûo veä TNN ôû Vieät Nam ñaëc ngaønh, lónh vöïc ñeàu phuï thuoäc vaøo nguoàn nöôùc (%); hieäu quaû söû duïng bieät trong ñieàu kieän BÑKH khaéc nöôùc nhö noâng nghieäp, coâng nöôùc;  toång  löôïng  nöôùc  xaû  thaûi nghieät nhö hieän nay. Nhaèm phuïc nghieäp, naêng löôïng, dòch vuï vaø vaän (m3/ngaøy  ñeâm);  giaù  nöôùc  sinh vuï coâng taùc quaûn lyù söû duïng hieäu taûi. Moät soá ngaønh tieâu thuï löôïng hoaït/saûn xuaát (ñoàng/m3); chi phí xöû quaû TNN, goùp phaàn xoùa ñoùi giaûm nöôùc raát lôùn, do vaäy, caàn phaûi giaùm lyù  nöôùc  thaûi  (ñoàng/m3);  thieät  haïi ngheøo vaø taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy saùt soá löôïng nöôùc söû duïng trong kinh teá  do thieân tai lieân quan ñeán taêng tröôûng kinh teá moät caùch beàn caùc ngaønh. Hoaït ñoäng xaû nöôùc thaûi nöôùc (ñoàng).  vöõng, treân cô sôû keá thöøa caùc chæ cuûa moät soá ngaønh kinh teá laøm aûnh c) Xaõ hoäi  soá veà TTX treân theá giôùi, keát hôïp höôûng tôùi nguoàn nöôùc, ñoøi hoûi chi Moät neàn kinh teá xanh cuõng seõ vôùi phaân tích hieän traïng TNN cuûa phí ñeå xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi xaû goùp phaàn caûi thieän coâng baèng xaõ Vieät Nam, nghieân cöùu naøy ñaõ löïa ra moâi tröôøng hoaëc ñeå giaûi quyeát oâ hoäi. Nöôùc laø nhu caàu toái thieåu ñeå choïn, ñeà xuaát boä chæ soá TNN nhieãm nguoàn nöôùc. duy trì söï soáng. Tuy nhieân, coù trong TTX bao goàm 24 chæ tieâu Nöôùc ñoùng vai troø quan troïng nhieàu ngöôøi ngheøo chöa ñöôïc tieáp thuoäc 3 nhoùm, trong ñoù coù 10 chæ trong phaùt trieån kinh teá xanh - laø caän vôùi nguoàn nöôùc saïch, veä sinh, soá thuoäc nhoùm moâi tröôøng, 7 chæ truï coät ñeå giaûm ngheøo, ñaëc bieät khi ñoù, phaàn lôùn thu nhaäp cuûa hoï soá thuoäc nhoùm kinh teá vaø 7 chæ soá caàn thieát ôû caùc nöôùc phuï thuoäc phaûi duøng ñeå mua nöôùc hoaëc thuoäc nhoùm xaõ hoäi. nhieàu vaøo nguoàn nöôùc, caùc dòch phaàn lôùn thôøi gian duøng ñeå ñi laáy Taøi lieäu tham khaûo vuï heä sinh thaùi. Tình traïng khan nöôùc (chuû yeáu laø phuï nöõ vaø treû 1. Leâ Thò Vieät Hoa (2017). hieám nöôùc xaûy ra ôû moät soá vuøng em). Khan hieám nöôùc, thieáu huït “Taøi nguyeân nöôùc vaø  TTX ôû  Vieät coù theå ñöôïc giaûi quyeát moät phaàn caùc ñieàu kieän veä sinh seõ daãn ñeán Nam”. Taïp chí Taøi nguyeân vaø Moâi thoâng qua chính saùch taêng cöôøng nguy cô taêng chi phí do bò beänh tröôøng Chuyeân muïc nghieân cöùu ñaàu tö caûi thieän nguoàn cung, hieäu phaùt sinh khi nguoàn nöôùc bò oâ trao ñoåi, kyø 2 thaùng 8 naêm 2017. quaû söû duïng nöôùc, hieäu suaát caáp nhieãm. Ñònh höôùng sang phaùt trieån nöôùc, giaûm löôïng nöôùc tieâu thuï. neàn kinh teá xanh seõ höôùng ñeán 2. MLTM, PCGG, Kwater, Nhieàu moâ hình noâng nghieäp xanh, baûo ñaûm taêng möùc ñoä tieáp caän WWC (2012). Water  and  Green aùp duïng caùc phöông phaùp canh dòch vuï vaø cô sôû haï taàng veà nöôùc, Growth. taùc beàn vöõng giuùp giaûm phaù röøng, laø moät phöông tieän xoùa ñoùi giaûm 3. OECD (2014), Green giaûm söû duïng nöôùc ngoït, söû duïng ngheøo vaø caûi thieän chaát löôïng toång Growth  Studies,  Green  Growth hieäu quaû, beàn vöõng nguoàn nöôùc. theå cuûa cuoäc soáng. Thieân tai lieân Indicators 2014, OECD, 2014.n 16 Tµi nguyªn vµ M«i trưêng Kú 2 - Th¸ng 9/2017
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
18=>0