intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Diễn biến chỉ số giá hàng tiêu dùng từ năm 1976 đến năm 2008 (Tiếp theo và hết)

Chia sẻ: Cothumenhmong Cothumenhmong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

24
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiếp nối kỳ trước, bài viết trình bày lãi suất, diễn biến lãi suất cơ bản năm 2008, chỉ số hàng tiêu dùng, chỉ số giá lương thực và chỉ số giá thực phẩm, CPI và giá lương lương thực, thực phẩm hàng tháng... Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Diễn biến chỉ số giá hàng tiêu dùng từ năm 1976 đến năm 2008 (Tiếp theo và hết)

TAI CHINH-TIEN TE<br /> <br /> <br /> <br /> Diin bien chi so gia hdng tieu dung<br /> tCf nann 1976 den nam 2008<br /> (Tiep theo va het)<br /> V 6 HUNG DUNG<br /> <br /> 2 . 5 . Lai suat n g a n h kinh doanh phai chiu lai suat cao.<br /> Tfl n a m 1988 den 1992 cd r a t nhieu loai Tfl n a m 1993, lai suat cho vay goin lai<br /> lai suat khac n h a u (cd che da lai suat): lai t h a n h 2 loai: lai s u a t cho vay vdn ed dinh va<br /> s u i t tien gfli k h d n g ky b a n , cd ky b a n 3 cho vay vo'n Iflu dpng, den nam 1994 doi<br /> t h a n g . cd ky b a n 6 t h a n g . cd ky b a n 1 n a m t h a n h cho vay n g a n b a n va vay dai han.<br /> cho bp gia dinh va cho to ehflc kinh te. Lai Ngoai cac loai lai s u a t cd b a n noi tren, d khu<br /> s u a t cho vay thi qui dinh ap d u n g cho tflng vflc ndng t b d n ndi cac Quy tin dung boat<br /> n g a n h : cac n g a n h san x u a t nhfl nong nghiep, dpng dupe ap d u n g lai s u a t tin dung d ndng<br /> cdng n g h i e p difdc vay vdi lai s u a t t h a p , cac tbdn cao hdn eae loai lai suat ndi tren.<br /> BANG 5.1: Lai s u a t n g a n h a n g tii n a m 1988-1995<br /> <br /> 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995<br /> Thiing 12 3 12 12 12 3 9 3 8 9<br /> Lai suiVt lien giri:<br /> Khdng ky han -hd gia dinh 9 5 2,4 2,1 2,1 1.2 1 0,7 0,7<br /> Ky han 3 thang - ho gia dinh 6 12 7 4 3,5 3,5 2.3 ~i<br /> 1,4 1,4<br /> Lai sui'it cho vay (*'): 2.1 2,1<br /> Ndng nghiep 2.5 10,5 3,7 2,4 3,3 3.3 2.5 2.5<br /> Cdng nghiep va giao thdng 3 10,5 3,8 2,7 3 3 2.8 2.6<br /> <br /> Thuong mai va du lich 3.6 10,5 3,9 2,9 3,7 3.7 3,2 2.7<br /> <br /> Chenh lech LS giri va cho vay (a) -3 -1.5 -3,3 -1.3 -0,5 -0.5 0,5 0.6 0.7 0,7<br /> <br /> Lam phat (b) 7,2 7,3 2,7 7,7 4,8 3.4 0,2 1 0.9 0,2<br /> <br /> Lai suai thuc ( c):<br /> Tiei kiem 3 thang ho gia dinh 4,7 4,3 -3,7 -1.3 0.1 2,1 1 0.5 1,2<br /> <br /> Qio vay: - Cdng nghiep va giao thdng -4.2 3,2 1.1 -5 -1,8 -0.4 2,6 1.6 1,2 1.9<br /> <br /> - Vdn cd dinh -6,9 -0,4 -2,6 1 0,8 0,8 1,5<br /> <br /> Ni^iian: Viet Nam chudng trinh phat trien ngiinh tai chinh. Nxb The gidi, thang 3-19 95va Nien giam thdng ke 1995.<br /> (a) Tiet kiem ky hqn 3 thdng ciia ho gia dinh va cho vay cong nghiep vd giao thong; (b) Lam phdt trung<br /> binh hdng thdng trong quy; (c) Lai suat thiic diia tren lai suat danh nghia tai audi moi quy vd lam phdt<br /> trung hinh hdng thdng trong quy. Vi du lai suat tien gid 3 thdng cila thdng 3 nam 1989 Id r27c. lam phdt<br /> cudi ciia quy ndy Id 7,3'/, nhU vay lai suat thiic ciia tien gid 3 thdng ho gia dinh la 4,77.. Ldi suat cho uay<br /> vdi cong nghiep vd giao thong Id 10.5%, lam phdt la 7,3% nen ldi sud't thiic ciia vay trong khdi cong<br /> nghiep, giao thong Id 3,2%..(*) Ldi suat tinh theo thdng, nam 1994 vd 1995 thay doi thdnh cho vay ngan<br /> han 2,17i, cho vay ddi hqn 1.7% thdng.<br /> <br /> Vo Hung Dung, TS., VCCl Can Thu.<br /> <br /> <br /> 21<br /> Diin bien chi so gia ...<br /> <br /> <br /> Tfl cudi nam 1988, ed sfl thay dd'i chinh buy ddng vdn, nhUng chi cd the cho vay long<br /> sach ve lai s u i t trong mot loat cac giai phap vdng de roi sau mot thdi gian thi dd be, vd nd.<br /> ebdng lam phat. Thang 12-1988, lai suat cd Lai suat tang da thu hut manh tien vao<br /> ky han 3 thang cho hd gia dinh dUdc nang ngan hang, kiem che lam phat nhUng tao<br /> len la fi"o. lai sua't cho vay nang len d mfle nen hien tUdng dd' xd giii tiet kiem de hUdng<br /> u-un^ binh la 3% (bang 5.1). Den thang 9- ldi. NgUdi vay rat n g i n ngai, vi khdng boat<br /> 1989. lai suat tiet kiem khdng ky ban nang ddng kinh doanh nao cd dUdc ty suit ldi<br /> leu 9"n. ed ky ban la 12"o: lai suat cho vay nhuan bIng vdi lai suat tiet kiem. Den nam<br /> dupe thdng nhat la 10,5%. Den thang 12- 1992, khi lai suat tiet kiem giam xud'ng mflc<br /> 1989, lai suat tien gfli dUde dieu chinh giam thap hdn nhieu sd trUde dd, da gay ra phan<br /> xu'mg eon 5% vdi khdng ky ban va 9% vdi ky flng manh me ciia nhflng ngfldi sd'ng nbd tien<br /> han 3 thang eho bp gia dinh; lai s u i t vay gfli tiet kiem trong thdi ky lai suat la lung.<br /> liiam con xap xi 4% thang. Dieu gay ngac<br /> Cudi cung thi do' vd hang loat cung xay<br /> nhien la cd ehe lai suat buy dpng lai cao hdn<br /> ra. D i u tien la eae quy tin dung pbUdng. xa,<br /> so lai suat eho vay ma mflc chenh lech cd the<br /> tiep la hang loat edng ty tfl cap buyen den<br /> den gap ddi.<br /> cap tinh, nha may xi nghiep vd nd, pha san<br /> Lai suat tiet kiem thay ddi cung ed che het nhUng khdng cd luat pha san xU ly. Tfl<br /> sflc thoang la viec chd phep thanh lap eae 12.000 doanh nghiep nha nUde giam eon<br /> quy tin dung cap xa, phUdng. Vdi ed ehe la tren 6.000 la mdt eupc tai eau true Idn sau<br /> liing nay bang loat quy tin dung ra ddi de eupc chien ebdng lam phat nhflng nam 90.<br /> <br /> BANG 5.2: Lai s u a t tien giii va cho vay C^'c t h e o n a m )<br /> <br /> 1994 1995 1996 1997 1998 1999<br /> <br /> Thiing {^') 9 12 1 12 2<br /> Tien gui ilc);inli nghiep 1.2 8,7 6,2 4,9 4,6 5,4 6,2 6,2<br /> Tioi kiem 3 lining 18.2 18,2 8,7 7.4 8,1 9,1 10 10<br /> \'a> ngan Man 28,3 28,3 16,1 12,7 12,7 15 15,4 14<br /> \ ay trung w'l dai han 22 4 22,4 17,5 14 14 15 16 14,7<br /> Cho \'a\ ngoai te 9 9,5 9.5 8,5 8,5 8,5 7,5 7,5<br /> Lain phat 13,9 14,3 3.7 3,6 3,8 3,8 9,4 9,1<br /> <br /> .\i;iithi: Worid Bank. (*) Cac nam 1994,1995 va 1996 lai suiit cudi ky.<br /> <br /> Cudi nam 1995. Ngan hang Nha nflde ban lech gifla lai suat buy ddng vdn vdi lai suit cho<br /> hhnh Quyet dinh sd 381/QD-NH (28-12-1995) vay khdng qua 0,35% thang. Nam 1996, Ngan<br /> theo dd lai suat tran trd thanh cdng cu dieu hang Nha nUde ban hanh 4 quyet dinh dieu<br /> hanh chinh sach tien te. cd che da lai suat dupe chinh lai suat, eae ngan hang thUdng mai phai<br /> thu hep. Quyet dinh nay cung difa ra mot quy lien tuc dieu chinh trong khi bien dp ciia moi<br /> (tinh niw nhieu tranh cai lue dd la tv le chenh Ian dieu chinh ehi tfl 0.1-0,2"o.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 22 Nghi4n cuV K'nh 14'sd 373 - Thing 6/2009<br /> Diin bien chi sd gia ...<br /> <br /> <br /> BANG 5.3: T o m t a t l a i s u a t t r o n g c a c n a m 1999-2001<br /> <br /> 1999 2000 2001<br /> Thiing trong nam 2 6 10 8 3 6 10<br /> Lai suai co ban (a) 1,1 1,15 0.85 0,75 0.725 0,65 0.6<br /> Lai suai tai cap vdn 1 1 0,5 0,4 0,4<br /> Lai suai cho vay USD (b) 7,5-8,5% nam SIPORE + SIPORE +<br /> Dir trO bat bupe (%) 7 6 5 5 3<br /> <br /> N!,'//w(.Tapchi Ngan hang; Thdi bao Kinh te Viet Nam: Viet Nam-The gidi sd cac nam 1997-1998. 1998-1999,<br /> 1999-2000, 2000-2001 va 2001 -2002.<br /> Ldi suat tinh theo thdng, tril ldi suat ngoai te tinh theo nam. (a) ldi sud't do Ngan hdng Nhd niidc_<br /> qui dinh. Ldi sud't trdn dp dung tii nam 1995. Ldi sud't dp dung d khu viic nong thon cao hon so khu<br /> viic thdnh thi. Cdc hdp tdc xd tin dung co ldi sud't cho vay cao gdp riidi so vdi cdc ngan hdng thMng<br /> mai. Tii nam 2000 dp dung ldi sud't cd ban. Ldi sud't cdc ngan hdng thiidng mat diidc +0,3% vdi cho<br /> vay ngan hqn, 0,35% vdi cho vay ddi hqn, nam 2001 thi +0,5% vdi cho vay ddi hqn. (b) Ldi suat dola<br /> My tinh theo nam. Ldi suat cho vay theo ldi suat tren thi trUdng Sigapore + 1,57c vdi cho vay ngan<br /> hqn, +2,5% vdi cho vay ddi hqn.<br /> <br /> N a m 1999 vdi 5 l l n dieu c h i n h lai s u a t cdn 0,6%)/thang vao t h a n g 10 n a m 2001. Lai<br /> t r i n cho vay, 4 l l n dieu c h i n h lai s u a t t a i s u i t cho vay dfldc gifl theo bien dp +0,3%<br /> cap vdn m a moi l l n nhfl vay bien dp cung vdi n g I n b a n va 0,5% vdi dai b a n .<br /> chi 0,1%). Lai s u a t t i e t k i e m cflng dfldc dieu N a m 2004, da cd d a u hieu lam p h a t trd<br /> c h i n h giam vad cud'i n a m : vdi tien giii lai, mac du vay lai s u a t van difdc gifl on<br /> k h d n g ky b a n chi eon 0 , 1 5 % / t h a n g , ky b a n d i n b ^ T h a n g 7-2004, N g a n h a n g N h a nfldc<br /> 3 t h a n g 0 , 3 % / t h a n g , ky b a n 6 t h a n g q u y e t d i n h v I n gifl n g u y e n lai s u i t ed b a n<br /> 0,45%/thang, ky b a n 1 n a m 0,55%/thang. la 7,5%. Dfl trfl b i t bupe t a n g len la 2% dd'i<br /> Lai s u i t tien giii g i a m nhflng td'ng h u y vdi tien giii cd ky b a n (12 den 24 thang) va<br /> ddng t a n g vao k h o a n g 2 0 % so cud'i n a m 5% dd'i vdi tien giii t h d n g ky b a n va ky b a n<br /> 1998. dfldi 12 t h a n g .<br /> T h a n g 8-2000, N g a n h a n g N h a nfldc T a n g trfldng k i n h te n a m 2004 dat 7,8%,<br /> c h u y e n s a n g dieu h a n h t h e o lai s u a t cd l a m p h a t 9,6% chUa vUdt qua ngUdng cua 2<br /> b a n , h a n g t h a n g cdng b d mflc lai s u a t ed chfl so. Dieu n a y da lam eae n h a dieu h a n h<br /> ban, lai s u a t t a i cap vo'n va lai s u i t t a i chinh sach tien te p h l n nao yen t a m . Sau<br /> chiet k h a u . Cac n g a n h a n g thfldng m a i quy n a m 2005, n a m 2006 l a m p h a t ebi cdn 6,6%<br /> d i n h eae mflc lai s u a t cho vay t h e o bien dp c a n g l a m cho mfle dp tfl tin eae n h a hoach<br /> xoay quanh lai s u i t cd b a n vdi bien dp +0,3%. dinh chinh sach tien te t a n g len. Nhflng dieu<br /> N a m 2 0 0 1 , t i n h h i n h k i n h te t h e gidi<br /> dien bien phfle t a p . Cue Dfl trfl h e n b a n g 7. Xem (VietNamNet 30/06/2004 (G/^T+7)):<br /> H e a Ky (FED) 11 l l n c i t g i a m lai s u a t tfl Trai vdi dir doan ciia nhiSu ngudi, miic lai suai ca<br /> mfle 6,5% d i u t h a n g 1 cdn 1,75% n a m vao ban bang dong Viet Nam duac Ngan hang Nha nudc<br /> cdng bd chieu qua (29/6) da khdng thay ddi. Theo<br /> t h a n g 12, dfldc cdi la t h a p n h a t t r o n g lich<br /> quyet dinh ciia Ngan hang Nha nude, miic lai suai<br /> sfl 40 n a m ciia My. nay duac ap dung tir ngay 1-7-2004 la 7.5'7r/nam<br /> Lai s u i t cd b a n d d n g Viet N a m t r d n g (0,625%/thang). Miic lai suat nay da khdng ddi ke tu<br /> nftm giam 4 l l n tfl 0,75% trflde t h a n g 3-2001, ngay 1-1-2004.<br /> <br /> <br /> Nghi4n cOv Kinh 14 so 373 • Thang 6/2009<br /> 23<br /> Dien bien chi so gid ...<br /> <br /> <br /> nay cd the da gay nen nhflng trd ngai Nhflng ket qua la 2 chfl sd'I Ngay tfl cac<br /> trdng quyet sach khi diin bien nam 2007 thang d i u nam 2008, CPI da tdng vpt thi van<br /> phfle tap hdn la nhflng gi xay ra trong nam de c6 Uu tien kiem che lam phat hay khong<br /> 2006 so vdi nam 2005 va 2004. vIn cdn dang ban thao. Den cud'i thang 3,<br /> Thang 6-2007, lam phat d mfle 5,2 % (sd dau thang 4 thi hang loat bien phap dUdc<br /> vdi thang 12-2006), thi d i u quy 3, Chinh dUa ra vfla manh tay vfla dot ngpt.<br /> phu ra ehi thi kiem che td'c dp tang gia. Thang 3-2008, lai suat ed ban dUde nang<br /> Mac du vay, thai dp lac quan va tfl tin cua tU 8,25% len 8,75%, thang 5 la 12% va cudi<br /> eae nha hoach dinh v I n rat vflng ehle va thang 6 la 14%. Du trfl bat bupe dfldc nang<br /> dUdng nhu chUa san sang cho bat cfl giai len ll%o vdi tien gfli khdng ky ban (va cd ky<br /> phap du manh nao cho kich ban lam phat ban dudi 12 thang) va 5% dd'i vdi tien gfli co<br /> xay ra. Trong eupc bpp bao gifla thang 8- ky ban 12 den 24 thang. Lai suat ciia so'tien<br /> 2007, ngUdi dflng d i u Van phdng Chinh giii nay la l,2%o nam (sau nay ndng len 3,6%<br /> phii khang dinh chu trUdng day manh d i u rdi 5% vd 10%). Phat hanh tin phieu bat bupe<br /> tu de dat td'c dp tang trUdng cad hdn td'c dp 20.300 ty dong, vdi cac ngan hang thUdng<br /> tang gia, Chinh phu cd du nguon lUe de mai lai suat 7,8%) nam. Ap dung mflc tran<br /> kiem soat va khdng cd chuyen tang 2 ehfl cung tin dung va phfldng tien thanh toan<br /> sd' cua CPI trong nam 2007. Vdi nhflng y dfldi 30% ca nam. Dieu chinh ty gia (13.139<br /> kien cho r i n g lam phat cd the len den 10- VND len 16.461 VND/USD, ndi rpng bien dp<br /> 11%). Phe Thdng dd'c Ngan hang Nha nfldc ty gia tfl +/-1% thanh +/- 2% (quyet dinh vao<br /> khang dinh niem tin vao cac giai phap va gifla thang 6 khi ma dong tien Viet Nam<br /> ca eUde la lam phat se khdng the ed 2 ehfl dang bi sut gia manh, cd lue len den tren<br /> sd^ 19.000 VND/USD).<br /> BANG 5.4 : Di§n b i e n lai suat cd ban nam 2008<br /> <br /> Cac thang Thang 11 Thang12<br /> Trirac<br /> thang 3 Dau Cudi Dau Cudi<br /> 3 5 7 10<br /> thang thang thang thang<br /> Lai suai eo ban (*) 8,25 8,75 12 14 13 12 11 10 8,5<br /> Lai suai tai cap vdn 6.5 7,5 15 14 13 12 11 9.5<br /> Lai suai tai chiS^t kha'u 4,5 6 13 12 11 10 9 7,5<br /> <br /> Nfiiion: Ngan hang Nha nude. (*; Lai suai: % theo nam. Cac ngan hang thuang mai cho vay theo lai suai ca ban +<br /> biSndd tdida 150%.<br /> <br /> <br /> Lai suat huy dpng ciia mdt so' ngan hang Cflng nhfl l l n lam phat cud'i nhflng nam<br /> vao cud'i thang 6 d i u thang 7 cung len den 1980, khi lai suat nang cao, ty gia dao dpng<br /> 20% nain trong khi lai s u i t cho vay dflpc t h I t thfldng thi hang Idat ddanh nghiep gap<br /> khd'ng che d mflc 21%/nam. Vdi lai suat nay, khd khan.<br /> Hiep hpi ddanh nghiep d thanh phd' Ho Chi<br /> Minh da kien nghi ha lai s u i t cho vay. Tfl 8. Xem Khdng the cd kich ban lam phat 2 con sd'<br /> thang 9, bat d i u eua qua trinh giam lai (VietNamNet 00:41' 14-8-2007 (GMT-i-7).<br /> suat, luc d i u la than trpng vdi bien dp mdi Ngay 13-8, Van phdng Chinh phii da td chiic hop bao wi<br /> Trien khai Chi thi va kei luan cua Thu tudng ve mot sd<br /> lln giam 1%, den thang 11 ed 2 lln cIt bien phap cap bach ki6m che tdc dd tang gia thi tructng<br /> giam, thang 12 cung vdi 2 l l n cat giam ma vdi su tham dir day du ciia dai dien cac bd nganh chii lire<br /> Ian vao cud'i thang bien dp len den 1,5%). trong "eupc chien" chdng tang gia...<br /> <br /> <br /> 24 Nghien cuv Kinh 14'so 373 • Thing 62009<br /> Dien bien chi so gia ...<br /> <br /> <br /> 'Ldi sud't Viet Nam vd mdt sd niidc<br /> BANG 6.1: Lai s u a t n g a n h a n c u a Viet N a m va m o t so nfl6c<br /> 2000 2003 2004 2005 2006 2007<br /> Vict Nam 7 6,3 6.7 7.8 7.9 8,9<br /> CPI 4 3 7,8 8,3 7.5 12,6<br /> Thai Lan 1,7 1.3 1,2 2,6 4,6 3,8<br /> CPI 0,6 1,8 2.8 4,5 4,7 2,3<br /> Philippin 7,2 7 7 7.3 7,8 7<br /> CPI 3 3,5 6 7,6 6.2 2.8<br /> Malaixia 3,8 3,8 3,8 3,78 3.53 3.31<br /> CP] 1,8 1 -)<br /> 1.5 3 3.6<br /> Inddnexia 12.9 8,3 7,4 9,2 1 1.6 8,4<br /> CPI 7 11.5 6,8 6,1 10,5 15.4 6,9<br /> Han Qudc 4,2 4 3,6 3.3 4,2 4.8<br /> CPI 2,8 3.5 3,6 2,7 2,2 2.5<br /> Trung Qud'c 2,7 2,7 3.3 3,3 3,3 3.3<br /> CPI -0,8 1,2 3.9 1.8 1,5 4.8<br /> Ni>ii6n: The World Bank: East Asia Testing Time Ahead, April 2008.<br /> Viet Nam: lai suai tidn giri 3 thang, lai suai cho vay thudng cao han khoang Y/c.<br /> <br /> Bang tren che thay lai suat cua Viet Nam the so vdi Inddnexia nflde cd ty le lam phat<br /> cao hdn sd vdi hau bet cac nflde trong khu cao va bat on trong thdi gian khung hoang<br /> vflc. ty lam phat cflng cao hdn. Viet Nam cd kinh te Chau A.<br /> BANG 6.2: Lai s u a t Viet N a m va m o t so nxidc<br /> Nam -2009 Nam 2008 Lam phat cuui ky<br /> 3-4/2009 1/2009 12/2008 10/2008 2008 2009<br /> Hoa Ky 0,25 0,25 1.5 3,1 1,6<br /> EU 1,5-1,25 2 2,5 3,75 2,9 1.7<br /> Nhat Ban 0,1 0,1 0,3 1,9 0.5<br /> Trung Qudc 5,31 5,31 6,66 4,5 5.5<br /> AnDd 5 5,5 6,5 8 9,2 5.1<br /> Inddntixia 7.75-7,5 8,75 9,25 9,5 12 7.5<br /> Malaixia 2 2,5 3,25 7,2 3.3<br /> Philippin 4,75 5 5,5 6 12,2 4.3<br /> Thai Lan 1,5-1,25 2 2.75 3,75 4 3.5<br /> Vict Nam 7 7 8.5 13 25 11<br /> <br /> Ni^iioii: www Icit/insen.info; Lam phat cudi ky theo IMF World Economic Outlook 2008.<br /> <br /> Lai s u i t cac ngan hang thfldng mai tren vao cud'i nam 1989 len den 230"'(i nam! Nhflng<br /> la eua eae Ngan bang Trung fldng mdi nfldc. nam sau dd giam xud'ng cdn khoang SS^o/nam<br /> Lai s u i t chd vay cua cac ngan hang thfldng (1990-1993) va 28% nam (1994-1995). Trong<br /> mai thfldng cao hdn. Vdi Viet Nam ty le cao thdi ky bi anh bfldng khung hoang kinh te<br /> Hon ed the len den ISO"?;). Cudi thang 3, diu Chau A, lai suit giam nhflng trung binh cung<br /> thang 4-2009 nhieu nflde da tiep tuc giam d mfle 14-15% (1998-1999) nam. nam thap<br /> lai suat. nhat cung 11%. Diu nam 2008, khi lai suit ed<br /> • Ldi sud't qud cao ban len H^/'o thi lai suit ngan hang thfldng<br /> Nhin ehung lai suit ma cac ngan hang cho mai len den 21%, vao cud'i nam luc dieu chinh<br /> doanh nghiep vay la rat cao. Dinh cao lai suat giam eon 8,5";) thi lai suit eae ngan hang cung<br /> <br /> Nghien cuv Kinh 14 so 373 - Thing 6 2009 25<br /> Dien bien chi so gia ...<br /> <br /> <br /> d vao mflc 12,5% nam. ciia ngan hang rat cao, nii ro tin dung Idn va<br /> Vdi lai s u i t trung binh 12-15% nam, ndi lo sd ciia cac nha hpach dinh chinh sach ve<br /> trong Iflc nen kinh te van hanh binh thfldng sfl sup do ciia he tho'ng ngan hang.<br /> thi khd cd the cd ldi nhuan trong boat kinh Cac nguyen nhan tren cd van de lich sii<br /> doanh ngoai trfl kinh doanh ngan hang. va ket cau vdn cho vay cua he thdng ngan<br /> Dieu dd giai thich vi sao cd qua nhieu bo sd hang qud'c doanh: tap trung cho cac doanh<br /> xin thanh lap mdi ngan hang, va cd qua nghiep nha nfldc va cho vay theo chi dinh.<br /> nhieu ngan hang tfl ehflc nang ngan hang Nhflng tinh binh hien nay da thay ddi,<br /> ndng tbdn dfldc chuyen thanh ngan hang nhieu ngan bang mdi dfldc thanh lap, ed ca<br /> thfldng mai va chuyen ludn tru sd chinh. chi nbanh cua ngan hang nflde ngdai. Lai<br /> Cac tong cdng ty, tap doan nha nfldc va cac s u i t cao la mdn qua tang cho cac ngan bang<br /> "dai gia" tfl nhan tranh thu de xin cd ngan mdi, ngan hang nfldc ngdai, ngan hang lien<br /> bang trong tap doan cua minh. doanh. Nd kich thich manh viec xin thanh<br /> Lai suit cao ehi xuat bien tfl cao diem lap ngan hang mdi.<br /> ebdng lam phat trong cac nam 1989-1992. Lai suat cao la rao can dd'i vdi cac doanh<br /> Trflde dd thi lai suit ngan hang vo'n rat thip, nghiep nhd khi tiep can vdn nhflng lai kich<br /> gpi la lai suit bao cap bdi ehi danh eho doanh thich dd vdn vao cac nganh d i u ed nhfl<br /> nghiep nha nflde (va Chinh phu). Lai suit cao chflng khdan, bat ddng san.<br /> trong nhieu nam sau lam phat nam 1986 lien 3. T a c d o n g ciia gia lu'ofng thtfc den<br /> quan den chinh sach gifl lai suat tiet kiem chi so gia t i e u d u n g<br /> cao. Nhflng nguyen nhan Idn nhat la chi phi 3.1. LUdng thuc vd thUc pham<br /> HINH 7: Chi so gia h a n g tieu d u n g , chi so' gia lifofng thvfc v a c h i so gia thufc p h a m<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008<br /> — • — CPI • Chi s6 gi^ iLTcyng thi.i'C — A — ChF s6 gi^ thyc ph^m<br /> <br /> <br /> Nguon: Nien giam thdng ke.<br /> Lam phat cao trong nhflng nam 80 ed thfldng xuyen Id viec dieu hanh chuyen chd<br /> phln rat Idn tfl gia Ifldng thflc. San x u l t yeu Ifla gao tfl Nam ra Bic. Mac dfl tap trung<br /> kem la nguyen nhan d i u tien eua tinh trang nhfl vay nhflng tinh trang thieu gao d mien<br /> eang thing, nhflng tinh trang e l t khue Iflu Bac van thfldng xuyen xay ra. O thanh phd<br /> thdng hang hda da day gia lua gao len cao d Ho Chi Minh va eae tinh mien Nam, vao<br /> khu vflc thanh thi va d mien Bic trong khi nhflng thang cao diem dd boat dpng xuat<br /> gia lua lai rat thap d DBSCL''. Trong nhflng khau thfldng bi dinh dd'n do flu tien tau bien<br /> nam cang thing dd, viec dieu hang lua gao<br /> de mien Bac khdng bi cai ddi la cdng viec he<br /> 9. Bang chung la san lirpng lirong thi/c (qui thdc) binh<br /> trpng cua Chinh phii. quan dau ngudi tiing (nam 1977 la 250 kg, nam 1980 la<br /> Hang nam, vao luc thu hoach rp lua gao d 268 kg, nam 1985 la 304 kg va 1989 la 332 kg) nhimg gia<br /> DBSCL, Chinh phu cii mdt phd thii tfldng Ilia gao van lien tuc tang.<br /> <br /> <br /> 26 Nghi4n cuv Kinh teso3'/3 - Thing 6/2009<br /> Dien bien chi so gia<br /> <br /> <br /> cho viec chuyen chd lua gao. Gia nhan cdng hoc thflc chi tang 300 nghin tan so nam 19S9 va<br /> xep. gia van chuyen cung tang vpt len, nhflng tinh tren diu ngfldi cbi dat 325 kg. thap bdn<br /> gia lua gao d DBSCL van thIp va ndng dan Cdn so'332kg cua nam 1989.<br /> cflng khdng may tha thiet vdi viec trdng lua. Cac nam 1992, 1993, san Ifldng Ifldng thflc<br /> Tfl kbi chinh sach quan ly Ifldng thflc thay gia tang manh trd lai (binh quan tren mot<br /> ddi cho phep xuat k b i u gao d mien Nam, lua trieu tan mdi nam) gia lua gao giam, CPI chi<br /> gao dfldc Iflu thdng binh thfldng gifla cac tinh tang 17,5%o va sau dd la 5,2%. thIp hdn<br /> vdi eae tinh va tfl Nam ra Ble thi tinh trang nhieu so cac nam triide.<br /> cang thang giam dim, san xuat tang vpt vii Nam 1994, xay ra tinh hinh lu lut va mat<br /> cflng khdng can phai ed mdt phd thu tfldng va mfla trong \ai he thu d DBSCL. nhieu hdp<br /> tbfl trudng Bp Giao thong tuc trfle dieu tau dong xuat khau bi dinh hoan do khdng cd<br /> va cung khdng phai nhap khau gao. Nam bang giao, CPI rrong eae thang euo'i nam 1994<br /> 1989. lan dau tien Viet Nam xult khau 1,4 va cho den diu nam 1995 da tang rat manh.<br /> trieu tan gao thu ve tren 300 trieu USD. Cd CPI 2 nam nay da tang trd lai vdi 2 chu' so'.<br /> Ilia gao dfl tbfla de xuat khau da giam bdt ap • San liidng liidng thiic tdng, gia lua gqo<br /> lue tang gia. va cung cd them ngoai te de can gidm, CPI gidm<br /> ddi nhap khau phan bdn va mot so'bang tieu Cac nam!996 den 2000. san Ifldng ludng<br /> dung thiet yeu ap Iflc tang gia giam bdt. CPI thflc tang rat manh, trung binh 1.7 trieu tan<br /> nam 1989 tang 34,7% thap hdn rat nhieu so nam, rieng nam 1996 tang 1,8 trieu tan, nam<br /> vdi mfle 3 chfl so cua 3 nam trflde dd. 1999 tang gan 2,4 'rieu tan. Trong khi dd<br /> • San liidng liidng thiic gidm, gid lua gqo xuat khiu tang trung binh ehi vao khoang<br /> tang, CPI tang 270 nghin tan/nam. Tac ddng eua xuat khiui<br /> Hai nam 1990 va 1991. CPI tang trd lai d lua gao den giii trong nfldc phan anh kha ro<br /> mfle 67"o cflng cd nguyen nhan tfl mat mfla d ke tfl khi Viet Nam tham gia xuat khiui va<br /> mien Ble (san ludng Ifldng thfle vflng DBSH chiu tac dpng gifi ca cflng nhfl tinh hinh cung<br /> nam 1990 giam gin 650 nghin tin). Binh clu thi trfldng lua gao qudc te.<br /> quan mdi nam trong 2 nam nay san Ifldng 3.2. Anh hiidng ciia xuat khau lua gqo<br /> HINH 8: X u a t khiiu gao, gia x u a t k h a u va gia lua t r o n g nfldc h a n g thang tii n a m<br /> 1989-2000<br /> 1000<br /> goo<br /> 800 1<br /> 700 • • • " V<br /> 600 \<br /> 500<br /> 400<br /> 300<br /> 200<br /> ICO<br /> 0 ;;;iio .1. t><br /> <br /> <br /> <br /> m^ SA l u a n g XK — - Gia XK gao 25% Gia thoc<br /> <br /> <br /> licp hoi xuai khau hrang liurc \'iet Nam. tac gia thu thap va \u l\. Xu.it kluiii: 1,000 i.in. giii Mirii:<br /> /V!,'(/('/;'<br /> L'.SD/taii; gia liui lOddng/kg<br /> Cae phan tich cho thay, trong thdi diem thfldng tap trung vao luc nay (c.-ic thang<br /> vu Ddng Xuan gia lua gao trong nflde thap. mfla khd den dau mfla nufa). Khi thcd vu<br /> gi.-i xuat khIu thap, Ifldng xuat khau Idn ddng xuan qua di. gia lua luit dau nhiVh len.<br /> <br /> 27<br /> Nghien CM Kmh le so 373 • Thing 6 2009<br /> Dien bien chi so gia<br /> <br /> <br /> gia xuat khau cung tang d i n cho den cud'i cung dat gia mua thap vao luc nay. Thieu he<br /> nam. thdng kho chfla va tin dung cho ndng dan<br /> Cae cdng ty xuat khau do ehay ehi tieu sd cung nhfl cho cac cdng ty kinh doanh lua gao<br /> Ifldng va tin dung cung thfldng tranh thii ky la diem yeu keo dai trong sud't thap ky 90. Hai<br /> hdp dong b;'\n ngay tfl diu vu, eae nha nhap diem \-e'u nay eho den nay can ban van chfla<br /> khau cung hieu rd ban che ve kho chfla va tin khac phiic dfldc. khong chi ban ehe nang Iflc<br /> dung eua cac doanh nghiep trong nflde neu canh tranh nganh lua gad ma cdn thiet hai<br /> khong ed hdp dong va tin dung tbfl (L/C) nen cho xuat khau va ndng dan.<br /> HINH 9.1: San xuat, xuat khau, gia xuat khau va gia noi dia nam 1989-2008<br /> <br /> so lucyng - tan gia gao XK, gia lua<br /> 700<br /> 6000<br /> <br /> <br /> 5000<br /> <br /> <br /> 4000 '•<br /> <br /> <br /> .3000<br /> 2000<br /> <br /> <br /> 1000<br /> <br /> <br /> -i l-J-l 0<br /> 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008<br /> I San xuat i j Xuat khau — * — G i a XK — • — G i a lua<br /> <br /> <br /> N:.;iioii: 1Y)ng cue TTioiig ke. Hiep hdi MuVt khau lurtig thuc. thdng ke gia liia gao ciia mdt so cdng ty xuai khau gao va ciia<br /> tac giii.<br /> Doll \ i tinh: .Siin .\u;il: 10.000 t;in; ,\uiil kh;iu: liin. giii ,\uiit khiiu USD/t;in. giii lua trong nirdc: 10 dong/kg.<br /> <br /> <br /> • Gid liia gqo vd thay ddi cd cdu nuia vu tich eho den bien nay. Vdi vu thu ddng (vu<br /> 3) la mot nguon bd sung quan trpng ed eau<br /> Triidc khi ed viec xuat khau thi gia lua<br /> thu hoach trong nam, vdi nhieu khuyen<br /> gao do Nha nflde thu mua rat thap'". Tfl khi<br /> nghi dfldc dfla ra yeu eau ndng dan khdng<br /> xuat khIu dfldc gad (nam 1989) gia Ifla gad<br /> nen gieo trong, dien tich va san Iflpng deu<br /> tiing nicUih kich thich trdng trpt, gia tang<br /> giam trong nhflng nam g i n day.<br /> ,-;;in ludng lua gao. Nhu'ng nam d i u thap ky<br /> Sfl phan bd lai cd eau mfla vu trong ca<br /> 90, tinh hinh san xuat chfla on dinh, trong<br /> nfldc cflng da lam eho ket eau Ifldng thflc<br /> do eo mot so nam bi mat mua, ehi sau nam<br /> trdng nam thay ddi. Lua gao gan nhfl cd<br /> 1995 nidi di vao on dinh va gia tang deu<br /> quanh nam. Neu trflde kia ehi tap trung<br /> diin. Cung tir dd gi.a Ifla khong tiing, tham<br /> mfle dp dfl tbfla cao diem trong thdi vu ddng<br /> chi giiini nluf \no eae nam 2000-2003.<br /> xuan, thieu hut xay ra neu ed ehi d cudi vu<br /> Do thuan ldi ve thdi tiet, ddng xuan trd he thu thi tfl sau nam 1995 b i n nhfl khung<br /> thiinh vu san x u l t chinh d DBSCL, chiem cdn.<br /> den gan 1/2 san lupng lua ca nam. He thu la<br /> VII lu;i nhieu riii ro. chi phi cao va chi chiem<br /> ty le thap d DBSCL, nhflng do tae dpng eiia 10. Ni'im 1988 gia 1 kg liia trung binh lii 185 ddng.<br /> niiin 1989 la 370 ddng. nam 199(ri;i 650 ddng, niim<br /> gii'i Cii nen d;"! tiing dan ve dien tich va san<br /> 1991 la 1290 ddng. nam 1992 lii 1.094 ddng. Trong ciic<br /> lupng. den nam 1995 da chiem hpn 40% dien ni'im 1985-1990 liia v;i viii lu tlurdng dupe theo ty le<br /> tich vii s;in Ifldng va tiep tuc gia tang dien thdng thudng 1 kg uie = 3 kg lua.<br /> <br /> <br /> 28 Nghi4n cuV Kinh te so 373 • Tiling 6/2009<br /> Dien bien chi so gia<br /> <br /> <br /> Sfl thay doi cd cau mfla vu lam thay ddi gao tren thi trfldng the gidi tang tfl gifla<br /> qui luat gia ca Ifldng thflc. Lam phat it xay ra nam 2007, da kee gia lua gad trdng nude<br /> dd tae dpng gia Ifla nhfl cac nam trflde nam tang vpt len theo da tac ddng dang ke den<br /> 1995, va cflng khd xay ra tai cac thdi diem CPI trong nam 2007 va 6 thang dau nam<br /> "giap hat" nhfl nhflng nam chfla on dinh. Gia 2008. Vao cae thang cud'i nam 2008, gia gao<br /> Ifla gao t h a p da keo cbi so' gia t h a p xud'ng tren thi trfldng the gidi ha nhiet. gia trong<br /> trong nhieu nam tfl nam 1996 den nam nflde cung giam theo, thi CPI cflng ha nhiet<br /> 2003. Tuy nhien gia lua thap keo dai lai gay theo.<br /> nen nhflng tac ddng khac. Dien tich trong 3.3. Gid lUdng thUc vd thuc pham<br /> Ilia nam 2003 giam so vdi nam 2002, va tfl Cac lln ebi sd gia tang cao cung nhfl<br /> dd den nam 2007 dien Ifla cua nam sau deu giam nbanh deu gin sfl thay dd'i eua ebi sd<br /> giam di so nam nam trflde. San Ifldng lua gia Ifldng thflc, thflc pham. Thdi diem trflde<br /> sau kbi dat dinh cao vao nam 2004 (36,15 nam 2000, dao dpng cua chi sd gia Ifldng<br /> trieu tin) thi cac nam tiep theo giam. Chinh thfle manh, sau nam 2001 ehi sd thflc pham<br /> trong bd'i canh dd, nhu clu the gidi tang, gia bien dpng manh bdn.<br /> HINH 9.2: CPI va gia \\idng Ivfofng thxic, thflc p h a m h a n g t h a n g cac nam 1996,1997,1998,<br /> 1999 va 2000<br /> Chi so giS Chung (CPI) va chi so gia lu-ong thi/c, thyc pham 96,97.98,99 va 2000<br /> 106 ,<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> HiNH 9.3: CPI va gia Ifldng Ifldng thvlc, thflc p h a m h a n g t h a n g cac n a m tfl 2004 den 2008<br /> CPI, lircTiig thirc va Ihire pham nam 2004- 2008<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CPI » Chi so gia l i f o n g t h y c -Chi so gia t h y c pham<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4.,_,. *\,«_^-v*^<br /> Tl T4 T7 T10 Nam T3 T6 T9 T12 T2 T5 T8 T11<br /> J, T4 T7 T10 Nam T3 T6 Til<br /> 2007<br /> 2005<br /> <br /> Ni;iidii: Nien giiim thdng ke.<br /> Ch. sd giii hrcrng thuc tang nhanh. giam cung riit nhanh, chi sd giii thuc phiim khi tang cung kha nhanh den kh.<br /> giam lai giam nit it.<br /> <br /> 29<br /> Nghi4n cM Kinh 14 so 373 • Thing 6.2009<br /> Diin bien chi so gia ...<br /> <br /> <br /> Cac lln CPI tang cad thi gia Ifldng thflc san cd xu hfldng giam xud'ng, trong khi gia<br /> cflng tang r i t cao, khi giam thi gia Ifldng hang cdng nghiep (trao doi vdi ndng nghiep)<br /> thflc giam manh. Vdi thflc pham cung tang tang len dan den bat ldi cho ndng nghiep. Md<br /> r I t nhanh khi CPI tang, nhflng khi CPI rpng quan he nay la nhflng ngfldi ndng dan,<br /> giam thi gia thflc pham giam r I t it. Nam la khu vflc ndng tbdn so vdi khu vflc dd thi<br /> 2008, Tdng cue Thd'ng ke tinh toan them chi ludn ludn bi thiet thdi.<br /> sd an udng ngoai gia dinh, thi cung cd hien<br /> Gbi nhan tfl so' lieu thd'ng ke ve ehi so' gia<br /> tfldng chi Sd nay giam rat it trong cac thang<br /> tfl nam 1976 den nam 1986 cho tbiy, trong<br /> cud'i nam, ngay ca khi CPI hang thang am.<br /> khi chi so' gia Ifldng thflc nam 1986 tang so<br /> Tren thflc te thi rat nhieu dich vu, trong dd<br /> vdi nam 1976 la 115 l l n thi ehi so'gia vat tfl<br /> cd an udng khi da tang gia thi h l u nhfl<br /> ndng nghiep tang len den 175 lln.<br /> khdng giam gia trd lai.<br /> Nam 2000, Tong cue Thd'ng ke dfla vao<br /> Cac nam 2003-2007 thfldng xay ra dich<br /> tinh toan chi so' gia ban san pham ciia ngfldi<br /> benh gia sue. Chi se' gia thfle pham tang kha<br /> san xuat hang cdng nghiep va san xuat hang<br /> cad, cd nhflng pha tang vpt, nhflng kbi giam<br /> ndng nghiep, thi gia hang ndng nghiep tang<br /> rIt it, phan anh ed cau san xuat khdng vflng<br /> nhanh hdn so bang cdng nghiep. Dieu nay<br /> chae eua ndng nghiep. Cflng trong cac nam<br /> mdt p h l n la do gia hang ndng nghiep nhfl<br /> ndi tren, gia Ifldng thflc kha on dinh trong thdi<br /> lua gao vdn da rat thap trong cac nam 1998-<br /> ky diu, nhflng lai bien ddng dfl dpi trong<br /> 2001 nen da tang trd lai. Vdi bang cdng<br /> nam 2008, trong tinh trang khdng thieu hut,<br /> nghiep mac du cflng thap trong cae nam<br /> eho thay he thdng phan phd'i yeu kem.<br /> giam phat, nhflng da trong ehiidi gia tang<br /> 3.4. Gid canh keo nhieu nam, nen cac nam sau tang cham hdn<br /> Ly thuyet ve gia canh keo cho rang gia nong Sd vdi bang ndng nghiep.<br /> HINH 10.1: Chi so gia Ifldng thiic va vat txi nong nghiep tii n a m 1976-1986 (nam 1976=100)<br /> 800<br /> 700<br /> 600<br /> 500<br /> • Ll/Ong thifc . Vat It/ nong ngtiiep<br /> 400<br /> 300<br /> 200<br /> 100<br /> <br /> 1978 1960 1981 1982 1983 1985 1986<br /> <br /> <br /> HINH 10.2: Chi so gia ban san p h a m cua ngufcri san xuat hang cong nghiep va ciia nong nghiep<br /> 180<br /> <br /> 170<br /> <br /> 160<br /> <br /> 150<br /> <br /> 140<br /> <br /> 130<br /> <br /> 120<br /> <br /> 110<br /> -Chi s6 gi^ Chung C N -Chi s6 gi^ Chung NoN<br /> 100<br /> 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007<br /> <br /> Nguon: Nien giam tho'ng ke.<br /> <br /> 30 Nghi4n cM Kinh 14 s6 373 • Thing 6/2009<br /> Dien bien chi so gia<br /> <br /> <br /> Thflc te chd thiy khdng the cd chuyen 1996, gia cua cac mat hang ndng nghiep tang<br /> hang cdng nghiep cfl tang mai, hang ndng nbanh hdn sd cae mat bang edng nghiep.<br /> san lai giam mai. Tang mai thi khdng cd Nhflng sfl thay ddi gia gifla nam 2003 so vdi<br /> ngitdi mua. giam mai thi khdng cd ngfldi nam 1991, thi ty le tang cua mdt sd hang<br /> trdng. Chae chan la cd eae pha dieu chinh, va ndng nghiep cham hdn so bang cdng nghiep.<br /> thfldng thi cac pha dieu chinh de lai d cac Neu so sanh sfl thay doi nam 2003 so vdi<br /> eupc lam phat. nam 1996, thi h l u bet bang ndng nghiep<br /> Bang 7 cho t h I y , tfl nam 1991 den nam cham hdn so bang cdng nghiep.<br /> BANG 7: Gia ban le mot so mat hang hoa thiet yeu tfl 1991-2003<br /> Clia cac nam So sanh<br /> 1991 1992 1995 1996 1999 2000 2003 1996/1991 2003/1991 2003/1996<br /> Thoc te (d/kg) 1,291 1.094 1.957 2.031 2.250 1.853 2.110 1,57 1,63 1,04<br /> Thit Ion (d/kg) 10.519 15.265 22.972 22.734 24.139 22.937 27.642 2,16 2,63 1,22<br /> Ga thit (d/kg) 9.369 13.985 21.409 22.822 24.782 24.286 24.415 2,44 2,61 1,07<br /> Ca chep (d/kg) 5,974 10.667 15.450 17.247 17.655 17.161 20.891 2,89 3,50 1,21<br /> Mudi (d/kg) 649 672 1.128 1.101 1.249 1.225 1.527 1,70 2,35 1,39<br /> <br /> Mi chinh (d/kg) 18.926 19.510 22,851 24.147 28.600 26.000 25.496 1,28 1.35 1,06<br /> <br /> Vai bong {dim) 3.469 5.156 6,233 7.207 9.477 9.102 9.517 2,08 2,74 1,32<br /> <br /> Giay Viet (d/tap) 686 1.046 1.429 1.546 1.680 1.831 1.959 2,25 2,86 1,27<br /> <br /> Xang (d/l) 2.628 2.416 3.382 3.661 4.330 4.690 5.176 1,39 1,97 1,41<br /> <br /> Dien (d/kwh) 265 468 520 519 596 597 691 1,96 2,61 1,33<br /> <br /> Nguiiii: NiC'n giiim iliong ke.<br /> <br /> <br /> Lam phat la nhflng l l n dieu chinh lam cua nong dan khdng dfldc cai thien, do giii<br /> tang manh gia hang Ifldng thflc, thflc pham, Ifldng thflc thap, thi sflc mua cua bp giam.<br /> dfldng nhfl dd la sfl dieu chinh nhflng meo Neu san xuat cdng nghiep tiep tuc gia tang<br /> md trong ed elu gia hang cdng nghiep va se din den cung vfldt clu. O vao tinh trang<br /> ndng nghiep. nay, neu cd them tae dpng nao khiie tfl chinb<br /> Chflng nao ma sfl trao dd'i gifla khu vflc sach tien te. tac dpng tfl ben ngoai vao, deu<br /> cdng nghiep vdi khu vflc ndng nghiep cdn cd the dan den giam phat.<br /> hdp ly, cac md'i tfldng quan, cae ty le hinh Gia Ifldng thflc thIp, thu nhap ndng dan<br /> thanh cac ben chap nhan dfldc thi chfla xay thap se cd nhieu ngfldi hdn rdi bd dong ruong.<br /> ra lam phat. Ngflde lai, neu khu vflc ndng nganh trong cay Ifldng thflc it dfldc quan<br /> nghiep bi thiet thdi va kee dai, thi nguy cd tam, san Ifldng giam. Gia Ifldng thflc thap se<br /> bflng nd lam phat xuat hien. Mei lln x u l t khuyen khich cae nganh edng nghiep sfl<br /> hien lam phat deu cd sfl dieu chinh lai gia ca dung nhieu Ifldng thflc bdn eho che bien.<br /> Ifldng thflc va thfle pham so gia hang cdng hoac lam thfle an gia sflc, chan nudi phat<br /> nghiep. trien va nhu clu (tfldng lai) vdi Ifldng thflc<br /> Liim phat nam 1986 hay lam phat nam tang. Trong trfldng hdp nay neu cd yen td tae<br /> 2008, deu la hdi tu cua nhieu yeu to, nhflng dpng tfl ben ngoai, nhu clu the gidi gia tang.<br /> lan nao cung cd mdt yeu td Ifldng thflc. Dieu gia tren thi trfldng the gidi gia tang, gia<br /> nay d i n den md'i quan he khac lien quan Ifldng thflc trong nflde se tang va se tac dpng<br /> den chi sd CPI (trfldng hdp nam 1999, 2004).<br /> den chinb sach gia Ifldng thflc. Khi thu nhap<br /> <br /> Nghien CM Kmh I4 so 373 • Thang 6/2009 31<br /> Diin bien chi so gia<br /> <br /> <br /> Neu cd them tac dpng tfl tien te, tham hut 4. Mot so' tom tat va nhan xet<br /> ngan sach, cu sdc tfl ben ngoai - gia nhien • Ty gid dnh hiidng Idn den hoqt dgng<br /> lieu gia tang, thi lam phat trong nfldc se xuat nhap khdu vd cdn cdn thiidng mqi<br /> bung len. Dd la trfldng hdp nam 2008 va ke Ty gia thap (dong ndi te cao gia) trong cac<br /> ca vao nam 1986. nam 1986-1988 cung la nhflng nam xuat<br /> Dieu rut ra dfldc tfl 2 eupc lam phat la khau (vdi khu vflc thanh toan bang USD)<br /> bat ky nhflng ap dat nao tfl chinh sach yeu, tham hut thfldng mai rat Idn. Sfl thay<br /> nbIm kiem ehe gia Ifldng thflc va sfl thieu ddi ty gia vao nam 1988 va tiep tuc trong cac<br /> quan tam eua Nha nflde vao d i u tfl eho ndng nam sau dd thi xuat khau cflng tang rat<br /> nghiep. ndng tbdn. deu nglm chfla nhflng manh va tham hut thfldng mai giam dang ke.<br /> bat on do lam phat va giam phat va di ngflde Sfl thay doi rat an tfldng la vao nam 1989, khi<br /> lai muc tieu an ninh Ifldng thflc qud'c gia. lln diu tien ed thang dfl thfldng mai.<br /> <br /> HINH 11: Ty gia vdi x u a t k h a u , n h a p k h a u va can can t h a n h t o a n tii n a m 1988-2008<br /> Can can V L , XK rong (%) T i gia V N D / U S D<br /> 150,0<br /> 18000<br /> 16000<br /> <br /> 14000<br /> <br /> ! 12000<br /> <br /> i 10000<br /> <br /> 8000<br /> <br /> 1993 2d'00 * 2002 2004 .,A 200<br /> 6000<br /> <br /> 4000<br /> <br /> I Nh$p khau I Can c a n V L 2000<br /> -Tygia VND/USD<br /> 0<br /> <br /> ,Vi,'/(,)//,' Nien giiim thoiig ke. IMF. Gin ciin vang lai (%) so GDP; XK (%) so (XK-NK)/XK, ty giii VND/USD euoi ky.<br /> <br /> <br /> Ni^m 1992. ty gia USD giam so vdi nam nhflng nam nay dfldc dfla vad ludng vdn tfl<br /> 1991 va dflpc neo gifl quanh mdc 11.000 ben ngeai gay ra khdang tham but Idn. Tinh<br /> VND/USD den 1996, thi xuat khau tang trang nhfl vay la khdng the keo dai. Suy<br /> cham hon so nhap khau. nhap sieu tang vpt, tbdai trong cac nam 1998-20001 da lam<br /> can can vang lai cung tham hut Idn. Trong giam tham hut nhap sieu va thang dfl vdi<br /> cue n:\in iinh hfldng eua khung hoang kinh can can vang lai. Chinb sach tien te khdng<br /> td Chau A (1997-1999). ty gia dfldc dieu du linh hoat xfl ly cac van de vi md trong<br /> chmb, xuat khau tang cham lai, nhflng thdi ky tang trfldng thi suy thoai kinh te tac<br /> nhap khau tham cbi khdng tang, nhap sieu dpng lap lai can bang.<br /> giam, can can vang lai ed nam thang dfl. Tinh binh tfldng tfl diin ra trong nam<br /> Nhflng nam ty gia tfldng dd'i on dinh nhfl 2008 vdi bieu do tinh theo thang. Cac thang<br /> 2003, 2004, 2007, cflng la nhflng nam nhap d i u nam nhap khau tang manh hdn xuat<br /> sieu Idn. can can vang lai tham but. khau, nhap sieu Idn, cflng la nhflng thang ty<br /> Hinh 11 cdn cho thay. tham but can gia t h I p . Sfl thay dd'i ty gia tfl thang 6 cung<br /> ihiinh toan va nhap sieu rat Idn trong cac la lue nhap khau tang cham lai, nhap sieu<br /> n;im 1993 diiw 1996. T.ang trfldng cad trdng gilm.<br /> <br /> 32 Nghi4n cuV Kinh 14'so 373 - Thing 6'2009<br /> Dien bien chi so gia ...<br /> <br /> <br /> H I N H 12: D i e n b i e n x u a t k h a u , n h a p k h a u , n h a p s i e u v a t y g i a c a c t h a n g n a m 2008<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Cd nhieu yeu to' t a c ddng den x u l t k h a u , k h a n , dflng trflde nguy cd p h a san va l/.i<br /> n h a p kbiiu va can c a n t h a n h t o a n v a n g lai trong s d ' l y da ngflng boat dpng ".<br /> ehfl k h d n g chi duy n h a t yeu td'ty gia, nhflng Chung eupc thi t a n g trfldng kinh te ni,im<br /> Ciic so' lieu va b i n h a n h t r e n t r o n g k h o a n g 2008 ehi d a t 6,2% t h a p hdn ca eon sd ky vong<br /> thdi gian dai k h d n g h e la sfl trflng hdp n g l u 6,5% cua Chinh phu, sau kbi dii dieu chinb<br /> nhien. tfl 8,5-9%. T a n g trfldng kinh te tinh theo quy.<br /> thi quy 4 d a t t h a p n b i t (5,4','o). C.oi giai phap<br /> • Ldi sud't: lieu thud'c mqnh chdng Iqm<br /> kich c l u 1 ty USD ma Chinh phfl dfla ra dfldi<br /> phdt, siic cdng phat cung ciic Idn<br /> hinh thflc bu lai s u i t \"'». ve thflc chat la<br /> Lai s u a t la cdng cu cd t a c d u n g m a n h<br /> bang bd vet thfldng eho cac doanh nghiep hi<br /> n h a t chd'ng l a m p h a t da dfldc a p d u n g cac ton thfldng nghiem trpng qua e;ic bien phaj-i<br /> n:'im 1986-1990, va mot l l n nfla dfldc ap chdng lam p h a t 6 t h a n g d i u nam.<br /> d u n g d i u n a m 2008 da gdp p h l n kiem che<br /> • Ldi sudtqud cao<br /> lam p h a t trong cae t h a n g cud'i n a m . Nhflng<br /> Lai s u i t m a cac n g a n b a n g cho doanh<br /> trong ca 2 l l n deu gay n e n ton thfldng r a t<br /> nghiep vay la r a t cao. Khdng cbi la cao trong<br /> Idn dd'i vdi n e n k i n h te.<br /> Iflc chdng lain p h a t (nam 1989-1992. gifla<br /> P h a i m a t 2 n a m s a u n a m 1989 (nam lai n a m 2008) m a cflng cao khi nen kinh te boat<br /> s u i t t a n g vpt d e n 10% t h a n g ) , kbi lai s u a t dpng b i n h thfldng, cao so vdi nhieu nflde<br /> trd lai binh thfldng n e n k i n h te mdi phuc trong k h u vflc.<br /> hdi. nhflng t i n h t r a n g np n i n long vdng eua Lai s u i t cao cflng khuyen khieh ng.an<br /> (•lie edng ty eon hoat ddng vdi edng ty m a t b a n g day m a n h cho vay, do dd gia tang tin<br /> kha n a n g t h a n h toan (thfle chat la khdng d u n g 6 at. Dieu dd da xay ra vao cudi nam<br /> cdn boat ddng) da trd t h a n h g a n h n a n g n i u 2007 d a u n a m 2008. Lai s u i t cao cung<br /> kee nhieu n.am. Dieu n a y cflng lap lai vae khdng k h u y e n khich cac n g a n h a n g noi<br /> gifla cudi n a m 2008. c h u n g day m a n h cac dich vu ma chi tap<br /> Lieu tbude chdng l a m p h a t da n g a m . lam t r u n g Viio cho vay.<br /> p h a t da dflde kiem che thi n e n k i n h te cflng<br /> 11. \'NNJ/.(/.i' (:j'iO!2i^OS iCMT + ^r 20'/i doanh<br /> thiVm ddn. I h m g loat d o a n h nghiep khdng<br /> nghiep dimg triroe ngii> en phii s.m. Con so tliiy quan<br /> chiu ndi hii s u i t vay 21 "../nam. Theo d a n g ngiii na> dupe Hieji hoi Doanh nghiep nho y.i vira<br /> gia eua Hiep hot d o a n h n g h i e p nbd va vfla, (DNNVV) edng bo t:ii Dien dan Doanh ngliie|) NIMII<br /> thi den t h i n g 9 ed d e n 20"i. sd d o a n h nghiep hiine - Chirng khoiin cung lh,in g' Idn, cae "dai gia" trong lang kinh<br /> ehi sd tiing gia cao n h a t thfldng rdi vao<br /> doanh b;i't dpng san, chflng khoan.<br /> t h a n g 2, ke den la t h a n g 1, t h i n g 12 va<br /> Van de dfldng nhfl phfle tap hdn kbi lai t h a n g 11, mot so trfldng hdp k h a c la t h a n g<br /> suiVt ed the lai la tae nhan thuc day lam 5 va t h i i n g 10. Chi s o ' t a n g gid t h I p thfldng<br /> phiit cao bdn chfl khdng chi cd viec kiem vao cac t h a n g 7, t h a n g 6 va thiing 9 va<br /> ehe. Khi lam phat xay ra, lai s u i t dfldc thang 10".<br /> nang len de ebdng lam phat, nhflng khi<br /> lam phat giam ma van duy tri chinh sach<br /> 12. Tir nam 1986 dcii nam 2008 (23 niim) thi eo 16<br /> lili suiit tiet kiem cao, lai s u i t tin dung cao lan chi sd tilng gid cao nhat viio qui 1. 4 h'in vao qui IV, 2<br /> thi dd lii rao can n.ang Iflc canh tranh cua liln lii qui II, Ifin con liii ,\en ke nhung khong thupc ve<br /> doanh nghiep Viet Nam so cae nflde. qui 111. Qui I Vii qui IV co chi sd tiing giii eao nhiVt. qui<br /> III thucrng cd chi sd tiing giii thap nhiii<br /> Liii s u i t la d i u vao. loai d i u vao thiet Tir nam 1993 den ni"im 2008. 16 nimi. thi thiing 2 cd<br /> yeu eua tat ca doanh nghiep. Vdi ehi phi 12 liin ed chi sd giii tiing cao nhiii. 3 liin liing cao thiJf hiii<br /> dau vao cao thi khdng the cd gid thanh Vii 1 liin tiing cao thii bii. Thiing 1 c() 1 h'in ehi sd timg<br /> cao nhiii. 9 kin chi sd tiing cao thu hai. 3 liin chi sd tiing<br /> thap de niing cao nang lue canh tranh cao thu ba. 3 li"in chi sd tang cao thuf tu. Thiing 12 cu 2<br /> (lude te. Vdi loiii chi phi dau vao (nhfl lai liin ehi sd tiing cao nhiit. 2 liin chi sd liing cao tliir hiii. 4<br /> suiit) thfldng xuyen cd ap Iflc gia tang, thi liin chi sd tiing eao thu ba, 1 liin chi sd timg cao ihu tu vii<br /> Ciic doanh nghiep khd long xoay sd de ha 3 liin chi sd tiing cao thiir niim. lluing 1 1 cci 1 liin chi sd<br /> tiing cao thii' hai, 6 liin chi sd tiing cao thir ba. 2 liin chi<br /> gia biin. Vdi rad can ciia lai suat, thi gia sd tang cao thii tu. Thiing 5, ihang 8 vii thiing 10 thinh<br /> cua nhieu leai hang khd long giam sau thoang cung cd chi sd giii tiing cao.<br /> ngay ea nhflng thang cd ebi so' gia giam. Ciic niiin liim phiit cao thudng cd hien luong tiing giii<br /> Nhflng khi ehi so gha tang, ngan hang tu thiing 10. 11. 12 nam tiudc keo sang thiing 1. lining<br /> 2, thiing 3 niim sau vii li'ip lai viio ciic thiing cudi niim<br /> nhiinh ebdng tang lai s u i t . Khi mat bang (1986-1987-1988; 1989-1990-1991; 1998; 2004; 2007-<br /> giii mdi binh thanh. gi
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2