Diễn biến hồi phục chức năng tim mạch và sinh hóa huyết học của vận động viên pencat silat trình độ cao sau bài tập công suất trung bình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học thường quy lựa chọn được 03 chỉ số đánh giá khả năng hồi phục chức năng tim mạch và 03 chỉ số đánh giá khả năng hồi phục chức năng sinh hóa huyết học của vận động viên (VĐV) trình độ cao sau bài tập công suất trung bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Diễn biến hồi phục chức năng tim mạch và sinh hóa huyết học của vận động viên pencat silat trình độ cao sau bài tập công suất trung bình

DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO Y HOÏC VAØ 77 Dieãn bieán hoåi phuïc chöùc naêng tim maïch vaø sinh hoùa huyeát hoïc cuûa vaän ñoäng vieân pencat si lat trình ñoä cao sau baøi taäp coâng suaát trung bình TS. Traàn Kim Tuyeán Q TOÙM TAÉT: Söû duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu khoa hoïc ABSTRACT: thöôøng quy löïa choïn ñöôïc 03 chæ soá ñaùnh giaù khaû Using routine scientific research methods naêng hoài phuïc chöùc naêng tim maïch vaø 03 chæ soá selected 03 indicators of ability to restore ñaùnh giaù khaû naêng hoài phuïc chöùc naêng sinh hoùa cardiovascular function and 03 indicators to huyeát hoïc cuûa vaän ñoäng vieân (VÑV) trình ñoä cao evaluate the ability to heal hematological sau baøi taäp coâng suaát trung bình. Treân cô sôû ñoù, biochemical function of high-level athletes after söû duïng phöông phaùp kieåm tra y hoïc vaø phöông average power exercises. On that basis, use phaùp xeùt nghieäm sinh hoùa huyeát hoïc ñeå ñaùnh giaù medical examination methods and hematological dieãn bieán quaù trình hoài phuïc chöùc naêng tim maïch biochemical testing methods to assess the progress vaø sinh hoùa huyeát hoïc cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu of cardiovascular function recovery and hematology sau baøi taäp coâng suaát trung bình ôû caùc thôøi ñieåm: biochemistry of the study subjects after exercises tröôùc vaän ñoäng, sau khôûi ñoäng, trong vaän ñoäng the average capacity at times: Before campaigning, (ñaùnh giaù ôû thôøi ñieåm 10s sau khi hoaøn thaønh hoaït after starting, in motion (assessed at 10s after ñoäng vaän ñoäng),10 phuùt sau vaän ñoäng vaø 24 giôø completing the campaign), 10 minutes after sau vaän ñoäng. exercise and 24 hours after exercise. Töø khoùa: hoài phuïc, sinh hoùa huyeát hoïc, tim Keywords: recovery, biochemical hematology, maïch, chöùc naêng, vaän ñoäng vieân trình ñoä cao, cardiology, function, High level athletes, Pencat pencat silat, baøi taäp, coâng suaát trung bình… Silat, exercises, average capacity… 1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ phöông tieän vaø phöông phaùp hoài phuïc cho VÑV sau hoaït ñoäng taäp luyeän vaø thi ñaáu. Tuy nhieân, ôû Vieät Nam Taäp luyeän theå duïc theå thao (TDTT) thöôøng xuyeân seõ coâng vieäc naøy laïi chöa ñöôïc taùc giaû naøo quan taâm ñem ñeán nhöõng bieán ñoåi theo höôùng thích nghi coù lôïi nghieân cöùu. cho cô theå, söï bieán ñoåi ñoù ñöôïc bieåu hieän cuï theå qua caùc chæ soá chöùc naêng cô theå. Chæ soá tim maïch vaø sinh hoùa Vôùi heä thoáng maùy moùc hieän ñaïi hieän coù, chuùng toâi huyeát hoïc laø nhöõng chæ soá nhaïy caûm vôùi löôïng vaän ñoäng tieán haønh nghieân cöùu: dieãn bieán hoài phuïc chöùc naêng tim trong taäp luyeän vaø thi ñaáu theå thao. Vì vaäy, theo doõi maïch vaø sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV pencat silat trình bieán ñoåi cuûa nhöõng chæ soá naøy döôùi taùc ñoäng cuûa löôïng ñoä cao sau baøi taäp coâng suaát trung bình. vaän ñoäng taäp luyeän seõ giuùp ñaùnh giaù chính xaùc löôïng Quaù trình nghieân cöùu söû duïng caùc phöông phaùp sau: vaän ñoäng taùc ñoäng tröïc tieáp neân cô theå. phaân tích vaø toång hôïp taøi lieäu, phoûng vaán, kieåm tra y hoïc, xeùt nghieäm (sinh hoùa huyeát hoïc) vaø toaùn hoïc Ngaøy nay, vôùi heä thoáng trang thieát bò hieän ñaïi ñöôïc thoáng keâ. öùng duïng trong TDTT ñaõ cho pheùp xaùc ñònh chính xaùc trình ñoä taäp luyeän vaø khaû naêng hoài phuïc cuûa VÑV sau 2. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU löôïng vaän ñoäng theå löïc, cuõng nhö hieäu quaû cuûa coâng taùc 2.1. Löïa choïn chæ soá ñaùnh giaù khaû naêng hoài phuïc huaán luyeän, giaûng daïy. Ñaây cuõng chính laø moät cô sôû chöùc naêng tim maïch vaø sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV quan troïng phuïc vuï coâng taùc huaán luyeän VÑV. pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng suaát Hieän caùc nhaø khoa hoïc theá giôùi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc trung bình quy luaät veà hoài phuïc sau löôïng vaän ñoäng theå löïc, nhöõng Quaù trình nghieân cöùu söû duïng phöông phaùp phaân ñaëc tröng meät moûi sau löôïng vaän ñoäng ôû caùc vuøng coâng tích vaø toång hôïp taøi lieäu, phöông phaùp phoûng vaán, löïa suaát khaùc nhau, thôøi gian caàn thieát ñeå keát thuùc söï hoài choïn ñöôïc 03 chæ soá ñaùnh giaù khaû naêng hoài phuïc chöùc phuïc caùc quaù trình sinh hoaù khaùc nhau trong giai ñoaïn naêng tim maïch cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong nghæ sau hoaït ñoäng vaän ñoäng cuûa cô, cuõng nhö caùc vaän ñoäng coâng suaát trung bình goàm: taàn soá tim KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 3/2019
78 Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO (laàn/phuùt); huyeát aùp toái ña (mmHg) vaø huyeát aùp toái tónh ñaëc bieät phaûn aùnh nhöõng bieán ñoåi laâu daøi cuûa heä tim thieåu (mmHg); Ñoàng thôøi löïa choïn ñöôïc 03 chæ soá ñaùnh maïch dieãn ra trong suoát quaù trình taäp luyeän vaø thi ñaáu giaù khaû naêng hoài phuïc chöùc naêng sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV. cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng Ñaëc ñieåm caùc chæ soá phaûn aùnh chöùc naêng tim maïch suaát trung bình goàm: ure (mg/dl); glucose (mmol/l) vaø cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong thôøi ñieåm tröôùc lactat maùu (mmol/l). vaän ñoäng ñöôïc trình baøy ôû baûng 1. Tieán haønh nghieân cöùu treân 20 VÑV pencat silat Qua baûng 1. cho thaáy: trong thôøi ñieåm tröôùc vaän trình ñoä caáp 1 vaø kieän töôùng. trong ñoù coù 15 VÑV nam ñoäng, ñaëc ñieåm caùc chæ soá tim maïch cuûa VÑV pencat löùa tuoåi 19 - 20 vaø 08 VÑV nöõ löùa tuoåi 18-19 silat trình ñoä cao naèm trong giôùi haïn sinh hoïc bình Baøi taäp ñöôïc löïa choïn ñaïi dieän cho vuøng coâng suaát thöôøng cuûa ngöôøi Vieät Nam cuøng löùa tuoåi, giôùi tính, trung bình: chaïy 10.000m (s) song keát quaû ñaït ôû ngöôõng toát. Ñieàu naøy cho thaáy ñaëc Tieán haønh laáy soá lieäu ñaùnh giaù ñaëc ñieåm quaù trình ñieåm chæ soá tim maïch ôû VÑV caùc moân theå thao thuoäc hoài phuïc chöùc naêng tim maïch vaø sinh hoùa huyeát hoïc cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu laø toát, cho pheùp naâng cao löôïng VÑV pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng suaát vaän ñoäng trong trong quaù trình huaán luyeän. trung bình ôû caùc thôøi ñieåm: tröôùc vaän ñoäng (tröôùc khi Trong quaù trình nghieân cöùu, chuùng toâi söû duïng giaù VÑV tieán haønh caùc hoaït ñoäng taäp luyeän); sau khôûi ñoäng trò caùc chæ soá tim maïch cuûa VÑV pencat silat trình ñoä (ngay sau khi VÑV hoaøn thaønh khôûi ñoäng chung vaø cao trong thôøi ñieåm tröôùc vaän ñoäng laøm cô sôû ñeå ñaùnh chuyeân moân chuaån bò taäp luyeän baøi taäp coâng suaát trung giaù söï bieán ñoåi cuûa caùc chæ soá trong suoát caùc thôøi ñieåm bình); trong vaän ñoäng (thôøi ñieåm 10s sau khi hoaøn thaønh ñaùnh giaù. löôïng vaän ñoäng coâng suaát trung bình) vaø thôøi ñieåm 10 2.2.2. Dieãn bieán hoài phuïc chöùc naêng tim maïch cuûa phuùt sau vaän ñoäng (10 phuùt sau khi hoaøn thaønh löôïng VÑV pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng vaän ñoäng coâng suaát trung bình) vaø thôøi ñieåm 24 giôø sau suaát trung bình khi hoaøn thaønh vaän ñoäng coâng suaát trung bình. Caùc chæ soá tim maïch ñaëc bieät nhaïy caûm vôùi löôïng Laáy soá lieäu ñaùnh giaù chöùc naêng tim maïch baèng caùch vaän ñoäng vaø ngay sau khi thöïc hieän phaàn khôûi ñoäng baét maïch tröïc tieáp vaø ño huyeát aùp baèng maùy ño cô hoïc tröôùc khi taäp test, caùc chæ soá naøy ñaõ coù nhöõng bieán ñoåi loaïi Omron. töông ñoái lôùn, ñoàng thôøi, söï bieán ñoåi naøy xaûy ra trong Laáy soá lieäu ñaùnh giaù chöùc naêng sinh hoùa huyeát hoïc suoát quaù trình vaän ñoäng, nghæ ngôi sau vaän ñoäng... Cuï baèng maùy sinh hoùa töï ñoäng Cobas 6000, maùy AU 2700 theå dieãn bieán hoài phuïc chöùc naêng tim maïch cuûa VÑV saûn xuaát taïi Nhaät. pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng suaát trung 2.2. Dieãn bieán hoài phuïc chöùc naêng tim maïch cuûa bình ôû caùc thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng, trong vaän ñoäng VÑV pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng (ñaùnh giaù ôû thôøi ñieåm 10s sau khi hoaøn thaønh hoaït ñoäng suaát trung bình vaän ñoäng),10 phuùt sau vaän ñoäng vaø 24 giôø sau vaän ñoäng 2.2.1. Ñaëc ñieåm caùc chæ soá phaûn aùnh chöùc naêng tim ñöôïc trình baøy ôû baûng 2. maïch cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong thôøi Qua baûng 2 cho thaáy: ñieåm tröôùc vaän ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung bình - ÔÛ thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung Caùc chæ soá tim maïch trong yeân tónh cuõng nhö trong bình, caùc chæ soá tim maïch cuûa VÑV coù söï bieán ñoåi ñaùng vaän ñoäng luoân thu huùt ñöôïc söï quan taâm ñaëc bieät cuûa keå. Cuï theå, taàn soá taàn soá tim cuûa VÑV taêng hôn so vôùi caùc HLV vaø caùc nhaø khoa hoïc bôûi tính thoâng tin vaø ñoä sau khôûi ñoäng, tuy nhieân, söï bieán ñoåi xaûy ra ít hôn so vôùi nhaïy caûm cuûa chuùng ñoái vôùi löôïng vaän ñoäng. Thoâng qua thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng ôû vuøng coâng suaát toái ña vaø lôùn. caùc chæ soá tim maïch, caùc nhaø chuyeân moân coù theå ñaùnh Ñaây laø söï bieán ñoåi laøm taêng tuaàn hoaøn maùu, chuaån bò giaù ñöôïc möùc ñoä taùc ñoäng cuûa löôïng vaän ñoäng, khaû cho hoaït ñoäng vaän ñoäng. Rieâng caùc chæ soá veà huyeát aùp naêng thích nghi cuûa cô theå vôùi löôïng vaän ñoäng, möùc ñoä toái ña vaø huyeát aùp toái thieåu coù söï bieán ñoåi khoâng ñaùng hoài phuïc, vaø ñaëc bieät laø ñaùnh giaù nhöõng bieán ñoåi laâu daøi keå so vôùi keát quaû kieåm tra ôû thôøi ñieåm tröôùc vaän ñoäng. phaûn aùnh möùc ñoä bieán ñoåi thích nghi vaø hieäu quaû cuûa - ÔÛ thôøi ñieåm trong hoaït ñoäng vaän ñoäng ôû vuøng coâng quaù trình huaán luyeän. Caùc chæ soá tim maïch trong yeân suaát trung bình, caùc chæ soá tim maïch cuûa VÑV coù söï Baûng 1. Ñaëc ñieåm caùc chæ soá tim maïch cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong thôøi ñieåm tröôùc vaän ñoäng Nam (löùa tuoåi 19 - 20) (n =15) Nöõ (löùa tuoåi 18 - 19) (n = 08) TT Chæ tieâu x où x où 1 Taàn soá tim (laàn/phuùt) 68.34 6.24 70.37 6.43 2 Huyeát aùp toái ña (mmHg) 114.12 7.68 110.23 7.47 3 Huyeát aùp toái thieåu (mmHg) 66.34 5.67 69.12 5.42 SOÁ 3/2019 KHOA HOÏC THEÅ THAO
bieán ñoåi ñaùng keå. Cuï theå: taàn soá tim taêng maïnh ôû taát caû DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO Y HOÏC VAØ Tuy nhieân tính thöïc duïng vaø khaû naêng phoå caäp laïi 79 caùc VÑV vaø ôû taát caû caùc moân theå thao ñeå taêng tuaàn khoâng cao do söï haïn cheá veà kieán thöùc sinh hoïc cuõng hoaøn maùu tôùi caùc cô quan trong cô theå, möùc taêng ñaït tôùi nhö kinh phí cho hoaït ñoäng nghieân cöùu cao, do vaäy khoaûng 80% so vôùi thôøi ñieåm trong vaän ñoäng ôû vuøng thöôøng ñöôïc xem laø nhöõng nghieân cöùu saâu vaø chæ aùp coâng suaùt lôùn vaø ñaït khoaûng 170 laàn/ phuùt; huyeát aùp toái duïng cho caùc VÑV caáp cao. ña taêng töông öùng vôùi hoaït ñoäng vaän ñoäng, huyeát aùp toái Trong phaïm vi nghieân cöùu, ñeà taøi tieán haønh phaân thieåu khoâng ñoåi hoaëc giaûm nheï ôû taát caû caùc moân theå tích 03 chæ tieâu cuï theå ñöôïc löïa choïn. Keát quaû cuï theå caùc thao nghieân cöùu. chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV pencat silat trình ñoä - ÔÛ thôøi ñieåm 10 phuùt sau khi hoaøn thaønh hoaït ñoäng cao thôøi ñieåm tröôùc vaän ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung vaän ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung bình, ñaëc ñieåm chöùc bình ñöôïc trình baøy ôû baûng 3. naêng tim maïch cuûa VÑV ñaõ hoài phuïc hôn so vôùi thôøi Qua baûng 3. cho thaáy: trong thôøi ñieåm tröôùc vaän ñieåm 10s sau vaän ñoäng raát nhieàu. Tuy nhieân, taàn soá taàn ñoäng, ñaëc ñieåm caùc chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV soá tim vaãn taêng cao so vôùi thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng, taàn pencat silat trình ñoä cao ñeàu naèm trong giôùi haïn sinh soá tim dao ñoäng khoaûng 140 laàn/phuùt vaø taêng hôn töø hoïc bình thöôøng vaø tieáp caän ngöôõng toái öu. Tuy nhieân 65.73% tôùi 70.43% so vôùi thôøi ñieåm tröôùc khi tieán haønh caàn löu yù raèng, ñaây laø chæ tieâu quan saùt ôû VÑV, vì vaäy laäp test. Huyeát aùp toái ña cuûa VÑV coøn ôû möùc cao hôn khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi tieâu chuaån haèng soá sinh so vôùi tröôùc khi tieán haønh laäp test, huyeát aùp toái thieåu hoïc ôû ngöôøi bình thöôøng. Cuï theå: Chæ soá lactat maùu taêng nheï so vôùi thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng hoaëc ñaõ trôû veà (mmol/l) theo haèng soá sinh hoïc, trong yeân tónh dao ñoäng möùc sau khôûi ñoäng. - ÔÛ thôøi ñieåm 24h sau vaän ñoäng, caùc trong khoaûng 0.8 - 1.5, trong khi ôû VÑV ñöôïc xem laø chæ soá ñaùnh giaù chöùc naêng tim maïch cuûa VÑV caùc moân hoài phuïc hoaøn toaøn vôùi lactat maùu (mmol/l) < 3.0. Ñieàu theå thao löïa choïn ñaõ hoài phuïc veà tröôùc thôøi ñieåm tröôùc naøy ñöôïc lyù giaûi do traïng thaùi caêng thaúng taâm lyù gaây khi tieán haønh laäp test. neân vaø caàn ñöôïc chuù yù khi ñaùnh giaù, ñaëc bieät ôû giai ñoaïn 2.3. Ñaëc ñieåm hoài phuïc chöùc naêng sinh hoùa huyeát tröôùc thi ñaáu. hoïc cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong vaän 2.3.2. Dieãn bieán hoài phuïc chöùc naêng sinh hoùa huyeát ñoäng coâng suaát trung bình hoïc cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao sau baøi taäp coâng 2.3.1. Ñaëc ñieåm caùc chæ soá phaûn aùnh chöùc naêng suaát trung bình sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao Dieãn bieán hoài phuïc chöùc naêng sinh hoùa huyeát hoïc trong thôøi ñieåm tröôùc vaän ñoäng ôû vuøng coâng suaát cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao sau baøi taäp coâng suaát trung bình trung bình taïi caùc thôøi ñieåm: sau khôûi ñoäng, trong vaän Caùc chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc ñöôïc xem laø nhöõng ñoäng (ñaùnh giaù ôû thôøi ñieåm 10s sau khi hoaøn thaønh hoaït chæ tieâu quan troïng nhaát, coù ñoä nhaïy caûm cao vôùi ñoäng vaän ñoäng), 10 phuùt sau vaän ñoäng vaø 24 giôø sau vaän löôïng vaän ñoäng vaø phaûn aùnh khaùch quan vaø tin caäy ñoäng ñöôïc trình baøy ôû baûng 4. naêng löïc thích nghi sinh hoïc cuûa cô theå vôùi löôïng vaän Qua baûng 4 cho thaáy: ñoäng cuõng nhö möùc ñoä hoài phuïc cô theå sau vaän ñoäng. - ÔÛ thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung Baûng 2. Dieãn bieán hoài phuïc caùc chæ soá tim maïch cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng suaát trung bình (nam - löùa tuoåi 19 - 20 (n = 15); nöõ - löùa tuoåi 18 - 19 (n = 08) Thôøi ñieåm kieåm tra Giôùi Sau khôûi ñoäng Trong vaän ñoäng 10’ sau vaän ñoäng 24h sau vaän ñoäng TT Chæ tieâu tính % bieån % hoài % hoài x où x où x où x où ñoåi phuïc phuïc Taàn soá tim Nam 105.12 6.91 187.12 16.42 78.01 112.23 10.28 91.33 70.21 7.12 142.57 1 (laàn/phuùt) Nöõ 104.41 7.21 184.29 16.38 76.51 114.45 10.51 87.43 71.43 7.23 141.29 Huyeát aùp toái ña Nam 122.27 5.73 153.28 14.28 25.36 125.67 9.32 89.04 118.12 10.81 113.38 2 (mmHg) Nöõ 121.23 5.95 151.43 14.43 24.91 124.37 9.45 89.60 115.27 10.51 119.74 Huyeát aùp toái thieåu Nam 66.30 5.49 66.27 6.37 -0.05 66.29 6.87 66.67 66.31 6.56 133.33 3 (mmHg) Nöõ 68.12 5.87 68.10 6.41 -0.03 68.11 6.93 50.00 68.12 6.55 100.00 Baûng 3. Ñaëc ñieåm caùc chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong thôøi ñieåm tröôùc vaän ñoäng Nam (löùa tuoåi 19 - 20) (n =15) Nöõ (löùa tuoåi 18 - 19) (n = 08) TT Chæ tieâu x où x où 1 Ure (mg/dl) 4.46 0.25 4.42 0.34 2 Glucose (mmol/l) 5.65 0.43 5.62 0.39 3 Lactat maùu (mmol/l) 2.11 0.09 2.09 0.1 KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 3/2019
80 Y HOÏC VAØ DINH DÖÔÕNG THEÅ THAO Baûng 4. Dieãn bieán hoài phuïc chöùc naêng sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng suaát trung bình(Nam - löùa tuoåi 19 - 20 (n = 15); nöõ - löùa tuoåi 18 - 19 (n = 08) Thôøi ñieåm kieåm tra Giôùi Sau khôûi ñoäng Trong vaän ñoäng 10’ sau vaän ñoäng 24h sau vaän ñoäng TT Chæ tieâu tính % bieån % hoài % hoài x où x où x où x où ñoåi phuïc phuïc Ure (mg/dl) Nam 4.42 0.48 7.55 0.74 70.81 7.51 0.74 1.28 4.45 0.43 99.04 1 Nöõ 4.39 0.43 7.52 0.75 71.30 7.50 0.75 0.64 4.41 0.42 44.81 Nam 4.78 0.53 5.21 0.52 9.00 4.80 0.47 95.35 4.76 0.47 104.65 2 Glucose (mmol/l) Nöõ 4.67 0.52 5.12 0.51 9.64 4.69 0.43 95.56 4.65 0.46 10.16 Lactat maùu Nam 2.16 0.22 14.56 1.42 574.07 7.92 0.76 53.55 2.17 0.22 99.92 3 (mmol/l) Nöõ 2.20 0.23 14.62 1.45 564.55 7.96 0.78 53.62 2.23 0.23 85.16 bình, caùc chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV pencat ñoäng. Rieâng chæ soá lactat maùu (mmol/l) vaãn coøn cao hôn silat ñeàu khoâng coù söï bieán ñoåi ñaùng keå so vôùi thôøi ñieåm so vôùi thôøi ñieåm tröôùc khi tieán haønh vaän ñoäng. Ñaây cuõng tröôùc vaän ñoäng vaø töông ñöông vôùi keát quaû ño ñöôïc ôû laø nguyeân nhaân daãn tôùi hieän töôïng ñau cô sau hoaït ñoäng thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng ôû vuøng coâng suaát toái ña, döôùi ôû vuøng coâng suaát trung bình. toái ña vaø vuøng coâng suaát trung bình. Caùc thoâng soá ño ñöôïc ñeàu ôû ngöôõng toái öu theo giôùi haïn sinh lyù bình 3. KEÁT LUAÄN thöôøng cuûa ngöôøi Vieät Nam. - Nghieân cöùu, löïa choïn ñöôïc 6 chæ soá ñaùnh giaù khaû - ÔÛ thôøi ñieåm trong vaän ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung naêng hoài phuïc chöùc naêng tim maïch vaø sinh hoùa huyeát bình, caùc chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV caùc moân hoïc cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong vaän ñoäng theå thao bieán ñoåi raát maïnh cuï theå: bieán ñoåi nhieàu nhaát coâng suaát trung bình goàm: taàn soá tim (laàn/phuùt); huyeát xaûy ra ôû chæ soá Ure (mg/dl) vaø lactat maùu (mmol/l). Möùc aùp toái ña (mmHg) vaø huyeát aùp toái thieåu (mmHg); ure taêng leân tôùi saáp xæ 100% ôû caùc moân theå thao nghieân cöùu; (mg/dl); glucose (mmol/l) vaø lactat maùu (mmol/l). chæ soá Glucose maùu bieán ñoåi theo chieàu höôùng giaûm. - Ñaùnh giaù dieãn bieán caùc chæ soá tim maïch cuûa VÑV - ÔÛ thôøi ñieåm 10 phuùt sau khi hoaøn thaønh hoaït ñoäng Pencak Siat trình ñoä cao trong vaän ñoäng coâng suaát trung vaän ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung bình, ñaëc ñieåm kieåm bình cho thaáy: Caùc chæ soá tim maïch cuûa VÑV bieán ñoåi tra caùc chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV coù söï bieán taêng theo söï taêng daàn cuûa löôïng vaän ñoäng vaø ñaït cao ñoåi ñaùng keå. Cuï theå: möùc ñoä hoài phuïc ít nhaát dieãn ra ôû nhaát ôû thôøi ñieåm 10s sau khi hoaøn thaønh vaän ñoäng. Thôøi chæ soá Ure (mg/dl) vaø ôû möùc gaàn nhö khoâng ñoåi so vôùi ñieåm 10 phuùt sau vaän ñoäng, caùc chæ soá tim maïch ñaõ cô thôøi ñieåm trong vaän ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung bình. baûn hoài phuïc (tröø taàn soá tim) vaø hoài phuïc hoaøn toaøn ôû Möùc ñoä hoài phuïc chæ soá glucose (mmol/l) ôû khoaûng 20% thôøi ñieåm 24h sau vaän ñoäng. so vôùi thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng. Hoaït ñoäng ôû vuøng coâng suaát trung bình dieãn ra trong khoaûng thôøi gian daøi (treân - Ñaùnh giaù dieãn bieán hoài phuïc chöùc naêng sinh hoùa 30 phuùt) neân cô theå huy ñoäng moät löôïng naêng löôïng raát huyeát hoïc cuûa VÑV pencat silat trình ñoä cao trong lôùn phuïc vuï cho hoaït ñoäng vaän ñoäng. Sau khi hoaøn vaän ñoäng coâng suaát trung bình cho thaáy: ôû thôøi ñieåm thaønh hoaït ñoäng vaän ñoäng, maëc duø coù chieàu höôùng hoài 10s sau khi hoaøn thaønh löôïng vaän ñoäng, caùc chæ soá sinh phuïc veà möùc ban ñaàu, tuy nhieân, möùc hoài phuïc ñöôøng hoùa, huyeát hoïc cuûa VÑV ñeàu taêng vaø ñaùng chuù yù nhaát dieãn ra raát chaäm. Möùc ñoä hoài phuïc chæ soá AL cao laø söï taêng maïch cuûa chæ soá lactac maùu (mmol), thoâng khoaûng 30 tôùi 40% so vôùi thôøi ñieåm sau khôûi ñoäng. soá ñaïi dieän cho naêng löïc yeám khí. Caùc chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc coù toác ñoä hoài phuïc khoâng ñoàng ñeàu vaø hoài - ÔÛ thôøi ñieåm 24h sau vaän ñoäng ôû vuøng coâng suaát phuïc cô baûn ôû thôøi ñieåm 24h sau vaän ñoäng (tröø chæ soá trung bình, caùc chæ soá sinh hoùa huyeát hoïc cuûa VÑV ñaõ lactac maùu). hoài phuïc töông ñoái veà traïng thaùi tröôùc khi tieán haønh vaän TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Döông Nghieäp Chí, Nguyeãn Danh Thaùi, Taï Vaên Vinh vaø coäng söï (2003), Thöïc traïng theå chaát ngöôøi Vieät Nam töø 6-20 tuoåi, Nxb TDTT, Haø Noäi. 2. Löu Quang Hieäp, Leâ Ñöùc Chöông, Vuõ Chung Thuyû, Leâ Höõu Höng (2000), Y hoïc TDTT, Nxb TDTT, Haø Noäi. 3. Menxicop V. V, Volcop N. I (1997), Sinh hoaù TDTT (Leâ Quyù Phöôïng, Vuõ Chung Thuyû dòch), Nxb TDTT, Haø noäi. Nguoàn baøi baùo: Ñeà taøi caáp boä 2013 –“Nghieân cöùu khaú naêng hoài phuïc cuûa VÑV trình ñoä cao caùc moân theå thao” (Ngaøy Toøa soaïn nhaän ñöôïc baøi: 8/3/2019; ngaøy phaûn bieän ñaùnh giaù: 12/4/2019; ngaøy chaáp nhaän ñaêng: 26/5/2019) SOÁ 3/2019 KHOA HOÏC THEÅ THAO