Đời sống tình dục vợ chồng (Qua cuộc khảo sát tại thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc)

Nghien ciSu<br /> Gia dtinh v^ Gi(5i<br /> S6 5 -2012<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Deri song tinh due vg chong<br /> (Qua cuoc khao sat tai thanh pho VTnh Yen, tfnh Vfnh Phuc)<br /> <br /> Nguyen Phydng ThSo<br /> Vi6n Gia dinh vd Giffl<br /> <br /> <br /> <br /> Tom tat: Dua vdo ket qua cua De tdi Nghien cflu mSi quan h§<br /> vd chdng do Vien Gia dinh vd Gidi thUc hi6n vdo thang 11 nSm<br /> 2011 tai thanh pho'Vinh Yen, tinh Vinh Phuc, bdi vi^t tim hieu<br /> mdt sd'khi'a canh trong deli song tinh due vd chong hien nay: sU<br /> chu dong, quyen quy§'^t dinh va tfl chdi quan hS tinh due (QHTD)<br /> cua vd/chong; sU hai long ve flng xfl cua vd/chong trong ddi song<br /> tinh due va van de xung dot va ep buoc trong ddi song tinh due,<br /> Ket qua cho tha'y nam gidi vin to ra cd vai trd chu dong hdn phu<br /> nfl trong ddi song tinh due vd ehong, tuy nhien vai tro chu dong<br /> cua nam gidi so vdi phu nfl dUcfng nhU chi the hien chu y^u cl viSc<br /> gdi y va khdi xudng QHTD. Phu ni3 co vai tro va vi tri tUdng do!<br /> binh dang vdi nam gidi trong hoat dong tinh due, the hien ra't rd<br /> qua ty le chenh lech khong dang ke gifla nam gidi va phu nfl ve<br /> quyen quyet dinh co hay khdng QHTD. Ngoai ra, bai vi^t cung<br /> chl ra nhflng diem tich cUc trong hanh vi tinh due cua nam gidi:<br /> ehap nhan bi tfl choi tinh due mot each eo "hieu biet", khong co<br /> tinh ep bupc ngUdi phu nfl QHTD va hieu rSng tinh due chi cd<br /> the dUdc thoa man khi ca hai vd chong cung mong mud'n va dap<br /> flng Idn nhau.<br /> <br /> Tif khoa: Tinh due; Quan he tinh due; Tinh due vd ehong; Ddi<br /> sd'ng tinh due; Quan h§ vd chdng; Gia dinh; Hon nhan gia dinh.<br /> <br /> <br /> <br /> Dat van de<br /> <br /> Quan he tinh due ddng mdt vai trd he't sflc quan trong trong ddi sd'ng<br /> hdn nhan gia dinh. Ngoai muc dfch Ik de sinh de. duy tri ndi gid'ng, hoat<br /> 11 Nghltn ciAi Ql> dinh v l QWI. Quy l i mOt nghi£n cihi k€l hop gida phuong phap dinh<br /> luong v i djnh tfnh dirtK' thuc hi^n lai phudng DOng Da v i x i Dinh Trung<br /> thuOc thinh phtf VTnh Yfin, linh VTnh ITiiic. vdi Mil phong vin bang hoi<br /> ( U l nam. 171 ndddOtulii tit 21 dfn 49. trong dd cO: 52 ngudi a nhdm<br /> Iudi2l-.W', I26ngudidnh0mlu6i.11-40vi 124ngudidnhdmludi41-49:<br /> v^ nghd nghiep: cd ^^ ngudi tim cdng nhin: 50 ngudi lim vi£n chilc/can<br /> bd: 77 ngudi lim kinh doanh/djch VIJ: 114 ngudi l i m ndng din/iho thu cOng<br /> vii 19 ngudi lim nOi Irv), 12 phdng vin siu \-i 6 thao luin nhdm.<br /> <br /> 1. Svr chu dpng, quyen quyeit d)nh va tir c h ^ quan he tinh due cua<br /> vd/chong<br /> <br /> < i>ri ^ l i khia canh diu li£n Ih^ hi£n su chu dOng cua vg/chdng trong<br /> QHTD. Ggi > thli" MIL^II nhu ciu \a niony muOn linh due ciia ban Ihin va 6<br /> muc do nio iln chu lh;iy Mr hinh il.'iiiii trong quan he vg chdng v i l i co sd<br /> cho su thoa man trong ddi sd'ng tinh due.<br /> Tir \.i xua, ndi d«n Q U I D iisiMi ta thudng nghT din vai trd chu dOng<br /> cua nam gidi. phu nu: la ngudi ilm iloiig \;i chi bi«t nghe Idi. Quy tic lam<br /> tdng (Ml gia tdng phu, \u,ll giii tdng phu, phu tu tdng lu) v i liJ diic (cdng<br /> - dung - ngdn - hanh) da Irdi budc ngudi phu nii d moi khdng gian sdng.<br /> l i CO sd cho cic chui'n mirc dao diic. didu list hinh vi hing ngiy cua ci<br /> nhin. K n canh dd. khudn miu gidi gin vdi quan niSm ciu triic vi sinh IJ<br /> cung anh hudng nhidu din ling xir ciia nam. nii u-ong doi sd'ng tinh due.<br /> Tinh due eiia nam gidi thudng dugc coi la manh me, khd kis'm soat va<br /> hudng de'n khoai cam irong khi tinh due ciia ngudi phu nii dugc cho la<br /> chim chap, thu ddng v i gin vdi sinh do (Khui't Thu Hdng. 2009). Do v5n<br /> cdn chju anh hudng tit nhimg khudn miu truyin thd'ng va quan niem sai<br /> lech vi diie hanh cua phu nil nen nhiSu phu nii cho de'n nay vSn chua cd<br />  NguySn Phi^tfng ThAo 17<br /> <br /> <br /> SU chu ddng Ux)ng QHTD vdi ban ddi.<br /> Trong khao sdt n^y m6t sd phu nfl qui quye't rang viec chfl ddng QHTD<br /> \k viec cua dan dng. Ho, nhflng ngudi phu nfl xem chuyen chii dOng \k<br /> hknh vi khdng bao gid xay ra vdi minh. bie'u Id b^lng sac thai khd ik: "minh<br /> chu dgng lam gi, gdm, chu yen ddn dng chd"<br /> H: Trong ddi sdng tinh due vo chdng thi cSc chi thudng Id chiJ ddng hay Id c6c anh<br /> 5y chO dflng ?<br /> <br /> 0:-CSidaychInam gidi.<br /> <br /> - Nam gidi chQ dflng.<br /> <br /> - Minh ChO dflng Idm gi, gdm chii y6u ddn flng chfl, 6kn flng chCi dflng \k chfnh.<br /> <br /> (TLN Nfl, xa Djnh Tmng)<br /> <br /> Cam chiu va chap nhan ddn nhan tinh due d the' bi ddng, phd mac cho<br /> chdng quye't dinh viec QHTD du minh cd nhu clu, vkn cdn Ik each flng xu<br /> cua mdt sd phu nu tai dia ban di^u tra.<br /> H: Neu ngudi phu nfl bi bflc xOc trong van d^ tinh dye, ho lam th^ nao?<br /> <br /> 0: Cai nay ngufli kh§c em khong biet. neng em cfl 6i cho chflng Bflc xuc thi cung<br /> chju.<br /> <br /> {TLN NO, xa Djnh Trung)<br /> <br /> H: Trong quan he vo chdng chi co bao gid bay to vdi anh ay la chj thich nhu th^<br /> nay, hay thich kieu gi khflng?<br /> <br /> 0: Cai day thi no! chung Id khong, minh khong, chi d^ cho anh 3y chu dflng het.<br /> <br /> (PVS Nfl, 44 tudi, Vien chflc)<br /> <br /> Tuy nhien, nhflng thay d6i trong ddi sdng xa hdi hien nay, nha't la ve<br /> quan he gidi, da cd anh hudng rat Idn den quan niem va hanh vi tinh due.<br /> Nhflng tie'n bo trong binh dang nam nfl dudng nhu da ndi long su kiem<br /> soat tinh due dd'i vdi phu nfl va cho phep ho khang dinh quyen ciia minh<br /> trong hudng thu tmh due. Vl the, da cd nhflng phu nfl manh dan the' hien<br /> su chu dgng trong QHTD. Su chu d6ng dd xuS't phat tfl nhu cdu tinh cam.<br /> tfl mong mudn mdt ddi sdng tflm ly tdt hon cho ca hai phfa. Va di^u n^y<br /> duoc ca hai gidi nam va nfl thfla nhan.<br /> H' Binh thuflng em hay vo em fa ngudi chu dgng hon, trong van d6 day''<br /> <br /> 0: Bon em binh dang.<br /> <br /> H- Theo quan niem cu, dan flng thucmg chij dong Neu em thay vg em chu dong<br /> 1a Nghltn ciiu Ola dinh vi 0161. Quyin 22, •& S. tr 15-26<br /> <br /> thi em ihSy c6 vSn d« gilihdng? "<br /> <br /> 0: Khdng, thoil mii thOI. Binh ding<br /> <br /> (PVS Nam, 26 t u * , Kinh doanh)<br /> <br /> TM c6 cii hay l i thudng lihdl xudng (QHTD) tmac, T4i lihdng nghlvi^c niy chl do<br /> Ong chSng quyS d|nh vS thuc hi$n nhu quan nl$m ngiy xua (PVS NO, 41 tuS,<br /> Giio viin).<br /> Vifc khdi xudng QHTD thudng dugc ci ngudi vg vi ngudi chdng ggi<br /> f vdi nhttng hinh vi hoic Idi ndi " bdng gid" nhung dugc ngudi ban ddi<br /> hie'u ri't rd "him f eiia nd. Dd nhu li nhttng tin hieu rieng cua cic cip vg<br /> - chdng khi mong mud'n gin gQi ban ddi ciia minh.<br /> Ngu vo c6 y thi vio bOa com, vo sfi min minh in theo ki^u khic mdt ti. Hay dfin<br /> tdi thi n6i lihSo vdi minh li em bit nudc n6ng cho anh rdi diy, anh di lim di (PVS<br /> Nam, 49 tu6i. NOng din).<br /> Phin Idn l i bSng cic c i chl thS hien cho chdng biSl. hoic gie chin len chdng.<br /> Thinh thoing khen chfi no ch6 kia cua chdng dep (TLN Nd),<br /> <br /> Nhung cung cd khi viec ggi f dugc Ai cip mdt each thing thin, true<br /> tie'p vdi mdt thai dO he't sdc vui ve:<br /> Nhiing luc nio ma cam thiy nd thoii mil thi tu minh phii difiu phdi, c i i dSy cung<br /> chS xiu hd gi, cO khi tu minh minh bio: Ong x i dao niy Ihd nio, sao ching thiy<br /> hdi han gl thS... (PVS NO, 44 tudi, Viin chile, phudng Bdng Oa).<br /> <br /> Quy^n quye't dinh ed hay khdng QHTD li mdt tieu ehi quan trgng the<br /> hien vai trd va vi tri cua vg/chdng trong ddi sdng tinh due. Sd lidu dinh<br /> lugng dua ra mdt ke't qua cd ihC- ndi li " bit ngd" vi cd " lgi" cho phu nd:<br /> <br /> <br /> Bang 1. Quyen quyei dinh cd ha> khdng quan he tinh due theo gidi linh (%)<br /> <br /> <br /> <br /> Miic do quvei dinh<br /> ' Nam NlJ Chung<br /> Co. 111! ca Ciiclan 29.1 25.1 26.8<br /> Cd. ila sdrfcISn 32.3 24.0 27.6<br /> Co. chi mOl sd 1^ 14.2 27.5 21,8<br /> Kh6ng 24.4 23.4 23.8<br /> Ting 100.0 100.0 100.0<br />  Nguyen Phiftfng Thiio 19<br /> <br /> ty le nam gidi cd quy^n quye't djnh QHTD d ca hai mflc dd tdt cd cdc lan<br /> vk da sd'cdc lan d6u cao hem phu nfl, nhung cd th^ tha'y mflc dd chenh lech<br /> v^ ty le n^y \k khdng cao, vdi cfic ty le tucfng duong \k 29,1%; 32,3% d<br /> nam va 25,170; 24.0% d nfl (B^ng 1).<br /> Di^u dang Iim ^ d day \k c6 g^n 1/4 ngudi tra Idi (chie'm 23,8%) khdng<br /> cd su chCi ddng vi va'n d^ nSy va dudng nhu khdng cd chenh lech v^ ty 16<br /> gifla nam vk nfl. vdi 24,4''f nam gidi v^ 23.4% phu nfl tra Idi chua bao gid<br /> quydt dinh viec QHTD.<br /> Phan tich theo 3 nhdm tudi: 21 de'n 30 tudi. 31 de'n 40 tudi v^ 41 de'n<br /> 49 tudi cho tha'y nhflng tuong quan cd •^ nghTa. Theo sd lieu Bang 2, nhdm<br /> 31-40 tudi cd mflc dd chu ddng quye't dinh QHTD cao hem so vdi hai<br /> nhdm tudi cdn lai. Tinh tdng cdng ca hai mflc dd: tdt cd cac idn vk da sd'<br /> cdc lan, nhdm 31-40 tudi dat ty Ifl 61,0%. trong khi dd ty le nay d cSc<br /> nhdm 21-30 tuoi va 41-49 idn luot lk49,6% v^ 50,0%. Cd sukhdc biet kha<br /> thu vi khi xem xet mflc dd khdng quye't dinh QHTD theo gidi tfnh d tiing<br /> Ifla tu6i. 6 dd tudi 21-30, nam gidi khdng cd quy^n quyflt dinh QHTD eao<br /> hem nu gidi (29.4% vdi 12,1%). Ty le n&y kha can bang d Ifla tudi 31-40<br /> (16,9% so vdi 14,1%). V a d d S tudi 41-49, ed su thay ddi trai chi^u so vdi<br /> giai doan 21-30 tudi (31,4% v^ 37,1%).<br /> <br /> O dd tudi 31-40 ty le quye't dinh gifla vp va chdng la tucmg duong nhau<br /> trong ta't ea cac chi bao dupc dua ra: d mflc dd quye't dinh tdi cd cdc Idn<br /> ty le lan lupt d nam va nfl la 30.S';;^ vk 29,7%, d mflc dp da sd'cdc Idn.<br /> nam 30,5% va nu 31,3%, ty le chi mdt sd lan: nam 22,0% va nfl 25.0%<br /> (Bang 2).<br /> Xet tuong quan dia di^m di^u tra, ngudi tra Icri d xa Dinh Trung cd<br /> <br /> <br /> Bang 2. Quyen quyet djnh co hay khong quan he tinh due<br /> theo nhom tudi va gidi tinh (%)<br /> <br /> <br /> Quyen quyei djnh QHTD<br /> <br /> Qi,iJ:ck'iicUn G'), (liislldclln Oi.i'hini^ts{Sli!n Khans<br /> <br /> Qiung Oiunij Chung<br /> Nam Na Nam N8 Nam NO Nam NO Chung<br /> <br /> 21-311 2M 21,2 24,(1 35.3 21.2 26,0 5,9 45.5 32,11 29,4 12,1 IS.0<br /> <br /> 31-40 30.5 2M 30,1 3II.S 313 311.9 22.11 25,0 23,6 16,9 14,1 15.4<br /> <br /> US 27,S 22.9 24,8 333 1H.6 24.« 7,« 21,4 15,7 31,4 371 347<br /> to Nghltn cflu Ola dinh v* Oldl. Quy^n 22, 96 5, tr 15-26<br /> <br /> <br /> quyfin quytft djnh QHTD cao hon so vdi ngudi d phudng Ddng Da, cu th^<br /> d phuong fin Id'l cd cdc Idn, Idn lU(;t d hai khu vuc n^y \k 28,6% \k 25,2%:<br /> d phuong an da sd'cdc Idn: 32,0% so vdi 23,1%. Khi xem x6l ty 16 gidi<br /> tfnh theo tflng dja hkn cho thfiy nam gidi d phudng Ddng Da khdng cd<br /> quyen quyd't dinh cd hay khdng QHTD cao hon so vdi nfl (30.6% 6 nam<br /> so vdi 22,7% d nfl). trong khi dd d x3 Djnh Trung. didu nky lai ngupc lai,<br /> nam gidi d xS Djnh Trung khdng c6 quyh qtiyci dinh thJfp hOn so vdi nfl<br /> (16.4')^ d nam so vdi 23.9% b nfl).<br /> Ngudi phu nfl suy nghi gl va flng xir ra sao khi tfl chdi QHTD va phan<br /> flng cua nam gidi nhu thtf nao khi bj tfl chdi QHTD. ihdng tin djnh tinh<br /> giup lam sang td di^u nay<br /> Vi phfa nfl gidi, trong u-udng hpp khdng cd nhu c^u. dudng nhu ho hi^u<br /> "quyCn" cd th^ tfl chdi cua minh.<br /> Tdi nghi ngudi phy nfl cSm giac kh6ng c6 hung ph3n thi vin c6 th5 tfl chdi (PVS<br /> NO. 41 tu6i. Giao vien).<br /> Khi tfl chdi QHTD. ngu^ phu nfl thudng dua ra nhOng 1^ do "chinh<br /> dang" nhu bj dm. met mdi. khdng vui. irong thdi kJ- phai kieng v.v.. Di^u<br /> nay mdt mat chflng td hp khdng giSiu di^m cam xuc va khdng phai cd<br /> "chi^u" chdng nhu quan niem truyen thd'ng, mat khdc nd khitfn ngudi<br /> chdng khdng the' khdng "nhupng bd".<br /> C6 nhflng liic khflng duoc khoS, hoSc nhflng thfli diim cdng viec v5t vs, bSn rfln.<br /> ndi chung la phu thudc tam ly thi ndi thang ndi thSt ngay chfl cd gi Nhu vu tdi thi<br /> n6i thang, vi du nhu 10c IthSc". ho^c "bay gid dang th6 no M kia" (PVS Nam, 47<br /> tu6i, Ndng dan).<br /> <br /> Mdt di^u ra't ddng mflng la nam gidrt thudng td ra tdn trpng quye't dinh<br /> tfl chdi QHTD cua ban ddi. Trong trudng hpp ngudi \'0 khdng mong mudn<br /> QHTD thi ngudi chdng cung khdng cd tinh dp budc. Nhi^u nam gidi<br /> khdng chi quan tam tdi viec thoa man nhu e^u tinh due cua ban than ma<br /> cdn d^ cao viec dap flng nhu cSu tinh due cua ngudi phu nfl, di^u nay gop<br /> phan giam canh "bat budc" trong ddi sdng tmh due vp chdng. Khdng chi<br /> eha'p nhan "bi tfl chdi" nam gidi cdn bay td su chia se va thdng cam v ^<br /> nhflng ly do tfl chdi QHTD cua va.<br /> <br /> Khi vp vui ve. hanh phOc thi chf c^n minh gpi y 1 li thdi la vp dap flng minh ngay<br /> NSu hom nao thay vp c6 y tfl chdi la tdi thdi. khflng gpi y nfla ma la hen hflm sau<br /> hay vui v6 (PVS Nam. 49 tu6i, Nflng dan).<br /> <br /> Khi minh thay ho mat mdi, mmh khdng nSn ddi hoi, phai ca hai bSn ciing co hflng minh<br /> mdi dat duoc tinh cam thoSi mai (PVS Nam gidi, 47 tudi, Nflng dan).<br />  Nguyen Phifdng Th&o 21<br /> <br /> Nhin chung, nghien cflu nay cho tha'y nam gidi v5n la ngudi gifl vai trd<br /> chill ddng trong QHTD nhidu hon so vdi phu nfl. dac biet vdi hanh vi gpi<br /> S di khdi xudng QHTD. Nhung quyin quyft't dinh cd hay khdng QHTD da<br /> dupc phan chia tucmg dd'i binh ding cho ck va vk chdng. Thuc t^cho tha'y<br /> ben canh nhung ngudi phu nfl vfin coi viec chu ddng trong QHTD la bdn<br /> phan cQa ngudi nam gidi, hp td ra thu ddng, khdng d^m th^ hien ham<br /> mud'n tinh due cua minh thi da xua't hien nhflng phu nfl cd su chu ddng<br /> trong viec gai y. manh dan th^ hidn nhu c^u tinh due ciia ban than. Ben<br /> canh dd, nam gidi cung to ra la cd "kie'n thflc" v^ ddi sdng tinh due theo<br /> nghTa la hanh vi tinh due cSn phai dem lai hflng thu cho ck hai vp chdng<br /> va hp the' hien su tdn trpng ngudi ban ddi khi khdng chi cha'p nhan ma cdn<br /> bay id su "ddng cam" v^ nhflng IJ do tfl chdi QHTD cua ngudi vp.<br /> <br /> 2. Sir hai long ve umg xur cua vd/chong trong ddi song tinh due<br /> <br /> Su hai long hay khdng hai ldng vi flng xfl cua vp/chdng trong ddi sdng<br /> tinh due cd the' gdp phSn ciJng cd hoac pha v5 hdn nhan va ve mOt mat nko<br /> dd nd cd th^ dupc xem la thudc do ddnh gia sir thoa man cua cac cap vp<br /> chdng trong ddi sd'ng hdn nhan.<br /> Da sd ngudi tra Idi ndi rang hp thda man v^ flng xfl cua vp/chdng trong<br /> ddi sd'ng tinh due. Cd 23,5% ngudi khing dinh r^t hai long, 65.6% cho<br /> bie't hai long va chi cd 5,3% bay td khong hai long vdi flng xfl cua<br /> vp/ehdng trong ddi sdng tinh due. Xet ve gdc dp gidi tfnh, khdng cd su<br /> khac biet dang ke gifla nam va nfl khi danh gia v^ flng xfl cua vp/chdng<br /> trong ddi sdng tinh due.<br /> Xem xet theo nhdm tudi (Bang 3) cho tha'y nhdm 31-40 tudi dat ty 16<br /> rd't hdi Idng vdi flng xfl cua vp/chdng trong ddi sd'ng tmh due cao nha't, tie'p<br /> de'n la nhom 41-49 tudi. va thap nha't la nhom 21-30 tudi, vdi cae ty 16<br /> tucmg flng: 30,2%, 21,8% va 11.5%. Tfnh gdp ea phuong an hai ldng. ke't<br /> qua van dupc sdp xep theo trat tu tren: dflng dSu la nhdm 31-40 tudi vdi<br /> 91,3%, thfl hai la nhdm 41-49 tudi: 89,5% va cudi ciing la nhdm 21-30<br /> tuoi, 88,7%. Cd the giai thfch lido la vao thdi di^m 21-30 tudi, nhilu cap<br /> vp chdng mdi lap gia dinh, cuGc sdng chua dn dinh ca v^ tam sinh ly. tinh<br /> cam va kinh te'. Dac bidt trong ddi sdng tinh due cd thi ngudi vp va ngudi<br /> ehdng chua cd du thdi gian d^ thfch nghi, de hiiu eac thdi quen, sd thfch<br /> cua nhau va cung chua cd nhilu kinh nghiem d^ "chilu nhau". Dieu nay<br /> da anh hudng ra't nhilu d^n su hudng thy ddi sd'ng tinh due vp chdng.<br /> Ty le ngudi rat hai ldng vdi flng xu cua vp/ehdng trong ddi sdng tinh<br /> due d nhdm 31-40 tudi cao hem han so vdi cac nhdm edn lai cho tha'y ed<br /> mdi lien he thuan chilu vdi ty 11 ngudi cd quyen quylt djnh cd hay khdng<br /> tt Nghl4n cflu Ola dinh vk GIdl. Quyft'n 22, t6 5, tr. 15-26<br /> <br /> <br /> B&ng 3. HAI IdnfE vi flnti xfl cua vqi/chdnfi trong ddt sdne tinh due<br /> theo do tudi (%)<br /> <br /> <br /> Dd ludi<br /> Mflc do<br /> 21-30 31-40 41-49<br /> Rai h&i Idng 11.5 30.2 21.8<br /> H&iidng 71.2 61.1 67.7<br /> Khdng hii I6ng 7.7 4.8 4.8<br /> Khd irii Idi 9.6 4.0 5.6<br /> Tdng 100.0 100,0 100.0<br /> <br /> <br /> QHTD (nhdm cd ty le quylt dinh cao nhSft). Su chu ddng trong QHTD cd<br /> thi la mdt trong nhung ylu td gdp phSn tao ndn su hai ldng trong flng xu<br /> cLia vp/chdng trong ddi sdng ilnh due.<br /> Trong tucmg quan nghi nghilp (Bang 4), nlu linh tdng ca hai mflc dO:<br /> rdi hdi long vk hdi Idng. ke't qua nghien cflu cho thfiy, nhung ngufri cd nghi<br /> nghilp la ndng dan/thp thu cdng cd mflc dd hai ldng cao nha't (92.1 %), lilp<br /> tdi la cdng nhan (90.9%) va ngudi lam kinh doanh, djch vu (88,3%),<br /> nhflng ngudi cd nghi nghilp la vien chflc/cdn bd cd mue dp hai ldng thap<br /> nhat (83%). Phai chang can bd, vien chflc la nhung n g u ^ cd dilu kien tilp<br /> thu nhilu kiln thflc va thdng tin vl ddi sd'ng tinh due hon va vi thi"nhu c5u<br /> cung nhu viec thoa man nhu cdu tinh due cua hp cung cd nhflng ddi hoi<br /> cao hon.<br /> <br /> <br /> Bang 4. Hai ldng vc flng xfl cua vu/chung Irong ddi song tinh due<br /> Iheo nghe nghiep (%)<br /> <br /> <br /> 1Nghe nghiep<br /> Miicdu V i t n chijri/ Kinh doanh/ Nong dan/ Nui tro<br /> Cung nhdn<br /> can bu dich \ u ThtflhucOng<br /> Rill hai l&ng 33.3 30..'i 22.1 18.4 21.1<br /> Hdi long 57.6 >2.^ 66.2 73.7 68.4<br /> Khdng hai long 6.1 6.8 6.5 4,4 .0<br /> Kho Iru Idi 3.0 10.2 .^.2 i.i 10.5<br /> T6ng 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0<br />  Nguyen Pht^cfng Thito d<br /> <br /> Bang 5. Hal ldng vl flng xfl cua vi;i'/chdng trong ddl sd'ng tinh due i<br /> theo mflc sd'ng (%)<br /> <br /> <br /> Mitc song<br /> Mdcdd<br /> Khd gia Trung binh Nghio<br /> Rtft hili long 37.5 19.7 21.4<br /> Hai long 55.3 69.7 57.2<br /> Kh6ng hai I6ng 4.2 5.8 0.0<br /> Kh6 tra Idi 2,8 4.8 21.4<br /> Teng 100.0 100.0 100.0<br /> <br /> <br /> Tim hilu tucmg quan vdi mflc sd'ng cfla hd gia dinh cd thi tha'y mflc dd<br /> hai idng vl flng xfl eua vp/ehdng trong ddi sdng tmh due ty le thuan vdi<br /> mflc sd'ng cua hd gia dinh. Cu thi, ty le rd't hdi long vk hdi Idng d nhung<br /> hd gia dinh kha gia chilm 93,0%, ty 11 nay d nhflng ngudi cd mflc thu<br /> nhap trung bmh la 89,4%, va hd thu nhap ngheo ed ty 11 thap nhat vdi<br /> 78,6% (Bang 5).<br /> Nhu vay cd the nhan xet rang kinh t l gia dinh cd anh hudng tieh cue<br /> de'n urng xfl cua va/chdng trong QHTD. Ra't cd thi nhung va't va, khd khan<br /> trong eSng viec muu sinh va kie'm sdng hang ngay da khie'n eho mdt sd<br /> cap vp chdng trong cac gia dinh ed mflc sd'ng tha'p khdng cdn nhilu hflng<br /> thu vdi nhu c^u tinh due cua chfnh ban than cung nhu khSng edn du "nang<br /> lire" di dap flng nhu cSu tinh due cua ngudi ban ddi.<br /> Phan tich theo dja ban nghien cflu, nhiJng ngudi sinh sdng d vung ndng<br /> thon td ra "dl tfnh" hem so vdi nhung cap vp chdng d thanh phd, ty le rat<br /> hdi Idng va hdi long ve flng xfl cua vp/chdng trong ddi sdng tinh due d xa<br /> Djnh Trung cao hon so vdi d phudng Ddng Da, vdi cac ty ll tuong flng la<br /> 91,8% va 86,4%. Cung co thi ly giai dilu nay theo hudng la d thanh thj<br /> ngudi dan cd nhilu ca hdi til'p can va cap nhat hem vdi sach bao, phim<br /> anh va nhflng hinh thflc giai trf phong phu khac, tfl dd hp cd the dupc<br /> cung cap "mot each tinh cd" nhttng hilu bie't vl tinh due va vl thi cung<br /> "khd tinh" hem.<br /> <br /> Ke't qua nghien cflti cho th^y da sd cae cap vp chdng trong miu dilu tra<br /> bay td thai dd hai long vdi flng xfl cua ban ddi trong ddi sd'ng tinh due.<br /> Trong dd, nhdm 31-40 tudi cd mflc dO hai long cao hem hin so vdi hai<br /> nhdm 21-30 tudi va 41-49 tudi. Vien ehflc/can bp la nhflng ngudi cd mflc<br /> dd hai long vl flng xfl cua va/chdng trong ddi sdng tinh due tha'p hem so vdi<br /> 14 Nghltn cOru QIa dinh v l GI6I. Quyjn 22, tS S, tr. 15-26<br /> <br /> <br /> cdc nghS nghiep c6n lai, Irong khi A6 nflng dan/thp thii cflng vk cflng nhSn<br /> lii nhiing ngitfli c6 miic hiii Iflng cao nhSt. Mifc.*6ng cfl Snh hudng Ifch cue<br /> tdi miic At) hii Iflng cUa cdc cap vij chflng trong AtA sfing Ilnh due, mirc<br /> sfing c^ng cao Ihl li \i vc} chiSng dat ty 1^ hii Iflng vd ilng xii cua ban dfli<br /> trong d6i sflng Ilnh due cing Ifln. NhiJng cap vq chflng sinh sflng ft nflng<br /> thfln cOng tfl ra "Ai dSi" hem nhChig nguM sflng o dfl thj u-ong danh gid vi<br /> ling xiJr eiia vg/chflng dfll vdi hSnh vi tinh due, vdi ty I? hai iflng cao hon.<br /> <br /> 3. Xung d^t/miu thuan vi i\> bu$c trong ddi s^ng tinh dgc v? chong<br /> <br /> NghiSn Cliu nay sit dung thang do dic'm iCl I dSn 5 d^ dinh gid mile dfl<br /> xay ra xung dflt vi tinh due giOa vo va chdng Irong vflng 12 thdng (tinh<br /> d«n thdi diim nghiCn cdu). Vdi ehO dd nhay cim trong vide ddnh gid xung<br /> dflt giiia vo chflng trong tinh due ihl thang do ndy se giiip ghi nhdn cde eSp<br /> dfl Irong hdnh vi ciia ngudi tra Idi.<br /> Trong sfl nhihig ngudi tham gia phong vdn. chi cd 25 ngudi (8.3%) cho<br /> hiit da timg xay ra xung dflt giOa vo vd chflng vd QHTD trong 12 thdng<br /> qua. Giua nam vd nii Ichflng cd su chenh lech dang lid trong ddnh gid vd<br /> miic dd xay ra xung dflt. vdi 1(61 qua 7.6% d nam gidi vd 8.8% d nit gidi.<br /> Trong do, cd 10 u-udng hop xay ra xung ddt d muc dd thip nhSl (1 didm).<br /> Sd ngudi thira nhdn ed xung dflt tinh due d mile dd cao hon, vdi cdc mile<br /> didm 2, 3, 4 vd 5 Id 5; 5; 2 vd 3 trudng hop.<br /> fip buflc tinh due trong hfln nhdn id "mflt chudi cdc hinh thdc gdy dp<br /> luc, tit cudng hiep cho tdi edc hinh thile phi bao luc, nhdm buflc phu nil<br /> phai chd'p nhan quan hd tinh due trdi vdi mong mufl'n eiia hp" (Vu Hflng<br /> Phong, 2006).<br /> Dupe hdi vd vdn dd dp buflc trong QHTD. 26 ngudi trong tflng sfl 302<br /> ngudi Iham gia phong vd'n, chidm 8.6*'f. thira nhan rang u^ng gia dinh ed<br /> hien tupng \'(Jep chSng hode chdng ep i (i-QHTD khi "moi irong hai ngudi<br /> khdng mudn phdi chieu ngudi kin". Trong dd. hien tupng chdng ep vet<br /> QHTD dupe thiia nhan eao gap hon 4 idn so vdi hien tupng vcf ep chdng.<br /> vdi cac eon sd 7.0'^f vd 1.7'-f. Doi vdi trudng hpp vp dp chflng QHTD Ihi<br /> 5/5 ngudi eho bie't id dp buflc d mile dd vdi tiidng mdt Idn, Irong khi dd<br /> hien lupng chflng dp vp didn ra d ca hai mire dd: 2/21 ngudi (9,5%) tti Idi<br /> dp buflc d mdc dd/Kd'/i vdi Idn vd 19/21 ngudi (90.5''f) ndi dp budc dmUc<br /> dp vdi tiidng mdi Idn.<br /> Nhin nhan lit gdc dfl gidi tinh. tuy eon sfl tuyet dd'i la luong dd'i nho,<br /> nhung cung ed Ihd nhan xel rdng cd ty 16 khd tuong duong giiia nam vd nQ<br /> khi danh gid tinh hufl'ng vp dp chdng (2 nam vd 3 nd), u-ong khi dfl d tinh<br /> hud'ng chflng dp vp cd su khdc biei rd't rd ret, nd gidi cho rang ban thdn bi<br />  Nguyen PhtfoTng Th&o 85<br /> <br /> ehdng Ip QHTD cao ga'p ddi so vdi nam gidi (14 nfl va 7 nam). Cd thi thSy<br /> rang cd hien tupng vp Ip budc chdng u-ong QHTD. Ti ll tuy cdn rSt tha'p<br /> song nd cung da mdt Ifin nfla gdp phfin bac bo cfic khudn mSu mang tinh<br /> tuylt dd'i ve vai trd va nhu cfiu tinh due vupt trdi cua nam gidi so vdi phu<br /> nfl ma Kit qua dilu tra Gia dinh Viet Nam 2006 da chi ra (Bd Van hda.<br /> Thi thao va Du Ijch va cdc coquan khac. 2011).<br /> Met dilu rat ddng luu ;^ d day la trong thuc t l ra't cd thi sd lupng phu<br /> nfl va nam gidi bj Ip budc tinh due edn eao hcfn. Cd mdt sd 1^ do dl giii<br /> thfch cho dilu nay. Thfl nha't, ngudi tra Idi khdng hilu chfnh \kc khdi<br /> nilm Ip budc tinh due, dac bilt la dd'i vdi phu nfl, r^t it ngudi quan niem<br /> viec quan hi tinh due trong ddi sd'ng va chdng td mdi phia dupe xem la<br /> hanh vi bao luc tinh due (Vu Song Ha, 2005). Thfl hai, tinh due la v^n dl<br /> hit sflc t l nhj. la chuyin "rilng" cua hai vp chdng, cd thi mdt sd ngudi<br /> cdn e de va ngai ngCing trong vile thfla nhan su that "khdng mong mudn"<br /> nay. Hon nfla, vile khang djnh nam gidi bj Ip budc tmh due tfl phia phu<br /> nfl la dilu cdn khd "kilng ky" ddi vdi nhilu ngudi, ca phu nfl cung nhu<br /> nam gidi.<br /> Tfl nhflng && lilu thu dupc cd thi tha'y xung ddt va ep budc tinh due la<br /> nhflng hiln tupng cd xay ra trong eac gia dinh dupe khao sal. vdi cac ty le<br /> tuong flng la 8,3% va 8,6%. Tuy nhien da sd cac trudng hpp xung dot xay<br /> ra d mflc diim tha'p (diim 1). Dilu dang luu y la sd phu nfl khang djnh<br /> minh bj Ip buPc QHTD cao hon ga'p hai Idn so vdi sd nam gidi thfla nhSn<br /> va sd hiln tupng chdng ep vp QHTD eung dupc chi ra cao ga'p hon 4 lan<br /> hien tupng vp ep chdng QHTD. Mflc dd hai long trong ung xfl cua<br /> vp/ehdng trong ddi sdng tinh due cd mdi lien he thuan chieu vdi mau<br /> thuan gifla vp chdng trong tinh due, nhflng gia dinh hai ldng vl flng xfl eua<br /> vp/chdng trong ddi sdng tinh due thudng ft xay ra mau thuin vl tinh due<br /> hon so vdi nhumg gia dinh vp/chdng khdng hai long vl ddi sdng tinh due.<br /> <br /> Ket luan<br /> <br /> Bai viet eho thay kl't qua eua dl tai Nghien cflu vl mdi quan he vp<br /> chdng do Vien Gia dinh va Gidi triln khai vao thang 11 nam 2011 cd nhilu<br /> ddng thuan vdi kit qua nghiin cflu trudc day vl cung chij dl tinh due trong<br /> ddi sd'ng vp chdng. Thfl nha't, cd thi nhan xet rang nam gidi van td ra cd<br /> vai trd chii ddng han phu nfl trong ddi sdng tinh due vp chdng. Phan Idn<br /> ngudi chdng la ngudi gpi y va khdi xudng QHTD, phu nfl thudng td ra e<br /> ngai va gifl y trong vile gpi ^ nay (Vu Song Ha. 2005; Vu Hdng Phong,<br /> 2006; Tran Thj Van Anh, Nguyin Hflu Minh, 2008; Khua't Thu Hdng,<br /> 2009). TTifl hai, sd lilu djnh lupng eho tha'y cd hien tupng vp ep budc<br /> KA NghlAn cflU QIa dinh vA Oldl. Quy^n 22, *6 5, tr. 15-26<br /> <br /> chdng trong QHTD (Bd Vfln hda, Thi thao va Du Ijch va cac cP quan khic,<br /> 2011). Tliy nhiln, nghiin cflu nay cflng da c6 nhflng phat hien mdi so vdi<br /> kit lu$n trong cac nghien cdu trudc dfty. Cd th^ thfiy vai trd chu ddng cua<br /> nam gidi so vdi phu nO Irong ddi sdng ilnh due vp chdng hien nay dudng<br /> nhfl chi thi hi|n chu ylu d vi|c gpi S va khdi xudng QHTD. Phy nQ cd vai<br /> trd va vj trf IflOng ddi binh dSng vdi nam gidi trong hoai ddng linh due,<br /> dilu nay thi hi|n rfft rd qua ty 1| chenh lich khdng ding k l giOa nam gidi<br /> va phy nfl vl quyln quylt dinh cd hay khdng QHTD d til ca cfic mflc dd:<br /> tdi cd cdc Idn; da si'>'cdc Idn; chi m^t sd'Idn. Dilu dang ngae nhien la cd<br /> tdi gin 1/4 nam gidi khdng cd quyln quylt dinh cd hay khdng QHTD.<br /> Khic vdi hinh dung vl flng xfl eua nam gild trong quan he tinh due, kit<br /> qua djnh tinh cflng cho thiy nhflng diim tfch cue Uxmg hanh vi ilnh due<br /> cfla nam gidi: chap nhan bj tfl chdi tinh due mdt cfich cd "hilu bilt",<br /> khdng cd tinh Ip budc ngudi phu nfl QHTD vk hilu rflng tinh due chi cd<br /> thi dupc thoa man khi ca hai vp chdng cflng mong mudn vk dkp flng IJn<br /> nhau.<br /> <br /> Dl tai Nghiin cflu mdi quan hi vp ehdng do Vien Gia dinh va Gidi thuc<br /> hien la mdt nghiin cflu bao qu^l nhilu vSn di trong mdi quan hi vp chdng<br /> ndi chung, vl vfly tdc gia bai vil't khdng cd dilu kiln phfln ti'ch va ly giai<br /> nguyen nhan cua nhung va'n dl dupc neu trong bfll \ie't. Trong thtt gian idi<br /> ra^t cdn cd nhung nghien cflu kit hc^ gifla phuong phSp thu ihflp thdng tin<br /> djnh lupng va djnh tfnh dl cflp mdt each chuyin sflu vl chu dl quan hi tinh<br /> due vp chdng dl cd thi cd dupc nhflng dfl lieu dSy du va sau rdng cho nhflng<br /> kit luan mang tinh thuylt phuc vl dl tai r&t "ndng" va rfliay cam nay.B<br /> <br /> <br /> Tai lieu tham khao<br /> B6 van hoa, Thi thao va Du lich, Vien Gia dinh vk Gidi, Unicef Viet Nam. 2011.<br /> Cdc moi quan he trong gia dinh Viei Nam. Ha NOi.<br /> Khutft Thu Hdng. Le Bach Duong, Nguyin Ngoc Hudng. 2009. Tinh due: chuyen<br /> de diia khd ndi. Nxb. Tri thflc. Ha Nfli.<br /> Nguyin HOu Minh, TrSn Thj Van Anh (ddng chu bien). 2009. Bgo luc gia dinh<br /> ddi vdi phu nd d Viet Nam: Thifc trgng, diin tiin vd nguyen nhdn. Nxb.<br /> Khoa hoc xa h6i, Ha N6i.<br /> Trin Thj Van Anh, Nguyin Hflu Minh (ddng chu bien). 2008. Binh ddng gidi d<br /> Viel Nam. Nxb. Khoa hgc xa h6i, Hk N6i.<br /> Vu Hdng Phong. 2006. cp budc linh due trong hdn nhdn id quan diem cua nam<br /> gidi. Nxb. Thi gidi. Ha N6i.<br /> va Song Ha. 2005. 51/ im lang ciia phu nd vd su hda ihudn trong gia dinh: Thdi dd<br /> vd hdnh vi tinh due ciia phu nd ndng ihdn co gia dinh. Nxb. Thi gidi. Ha N6i.<br />