DỰ THẢO QUY HOẠCH TỔNG THỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH VĨNH PHÚC ĐẾN NĂM 2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:135

Thêm vào BST

Báo xấu

252
lượt xem 50
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vĩnh Phúc là tỉnh thuộc Vùng Kinh tế Trọng điểm Bắc Bộ , phía Bắc giáp tỉnh Thái Nguyên và Tuyên Quang, Phía Tây giáp Phú Thọ và phía Đông và phía Nam giáp Thủ đô Hà Nội. Tỉnh Vĩnh Phúc có 9 đơn vị hành chính bao gồm: Thành phố Vĩnh Yên, thị xã Phúc Yên, các huyện Bình Xuyên, Lập Thạch, Sông Lô, Tam Dương, Tam Đảo, Vĩnh Tường, Yên Lạc. Tỉnh có diện tích tự nhiên 1.231,76 km2, dân số trung bình năm 2009 (theo tổng điều tra 01/4/2009) là 1.003,0 ngàn người, năm 2010 là...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: DỰ THẢO QUY HOẠCH TỔNG THỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH VĨNH PHÚC ĐẾN NĂM 2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030

U BAN NHÂN DÂN T NH VĨNH PHÚC ----------------***---------------- D TH O QUY HO CH T NG TH PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC N NĂM 2020 VÀ T M NHÌN N NĂM 2030 Vĩnh Phúc, tháng 3 năm 2011 1
M CL C M U ........................................................................................................... 2 PH N 1 ............................................................................................................... CÁC Y U T VÀ I U KI N PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I ................ 7 T NH VĨNH PHÚC ........................................................................................... 7 1. CÁC Y U T VÀ NGU N L C T NHIÊN CHO PHÁT TRI N ....... KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC .............................................. 7 1.1. i u ki n v v trí a lý kinh t , chính tr c a t nh Vĩnh Phúc ......... 7 1.2. i u ki n a hình ............................................................................ 8 1.3. Khí h u, thu văn ............................................................................. 8 1.4. Tài nguyên thiên nhiên..................................................................... 9 2. NGU N NHÂN L C VÀ CÁC GIÁ TR VĂN HOÁ TRONG ............. PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC..................... 16 2.1. Dân s và ngu n nhân l c .............................................................. 16 2.2. Các giá tr văn hóa c a c ng ng dân cư trong t nh ...................... 19 PH N 2 ............................................................................................................... TH C TR NG PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC .......... GIAI O N 2001 – 2010 ................................................................................ 20 1. TĂNG TRƯ NG VÀ CHUY N D CH CƠ C U KINH T .............. 20 1.1. Tăng trư ng kinh t ....................................................................... 20 1.2. Chuy n d ch cơ c u kinh t ............................................................ 24 1.3. Thu chi ngân sách .......................................................................... 25 1.4. u tư phát tri n ............................................................................ 27 1.5. Xu t nh p kh u .............................................................................. 28 2. HI N TR NG PHÁT TRI N CÁC NGÀNH S N XU T .................... KINH DOANH CH Y U VÀ PHÁT TRI N DOANH NGHI P ..... 29 2.1. Nông, lâm nghi p và thu s n ........................................................ 29 2.2. Công nghi p, TTCN ...................................................................... 32 2.3. D ch v .......................................................................................... 37 2.4. Phát tri n doanh nghi p.................................................................. 41 3. HI N TR NG PHÁT TRI N K T C U H T NG ......................... 43 3.1. M ng lư i giao thông v n t i ......................................................... 43 3.2. M ng lư i c p i n ........................................................................ 45 3.3. M ng lư i c p, thoát nư c, x lý nư c th i và rác th i................... 46 3.4. M ng lư i bưu chính, vi n thông và thông tin liên l c ................... 47 4. HI N TR NG PHÁT TRI N CÁC LĨNH V C XÃ H I .................. 48 4.1. M c s ng dân cư, lao ng - vi c làm............................................ 48 4.2. Giáo d c – ào t o ......................................................................... 49 4.3. Y t , chăm sóc s c kh e................................................................. 51 4.4. Th c hi n các chính sách xã h i..................................................... 55 4.5. Văn hoá, th thao ........................................................................... 56 2
4.6. Khoa h c và công ngh .................................................................. 58 4.7. An ninh qu c phòng, tr t t an toàn xã h i..................................... 59 5. TH C TR NG T CH C KINH T - XÃ H I THEO LÃNH TH 59 5.1. S hình thành và phát tri n các vùng kinh t , các vùng s n xu t chuyên canh trên a bàn t nh ......................................................... 59 5.2. B trí các khu, c m công nghi p trên a bàn................................. 61 5.3. Hi n tr ng h th ng ô th .............................................................. 61 5.4. Th c tr ng phát tri n khu v c nông thôn ....................................... 63 PH N 3 ........................................................................................................... 64 NH HƯ NG PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC ......... N NĂM 2020, T M NHÌN 2030 ................................................................ 64 1. B I C NH PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH .......................... VĨNH PHÚC TRONG GIAI O N N NĂM 2020 ........................ 64 1.1. Tác ng c a b i c nh qu c t n phát tri n kinh t - xã h i ........... t nh Vĩnh Phúc ............................................................................... 64 1.2. Tác ng (dài h n) c a b i c nh trong nư c n ............................... phát tri n kinh t - xã h i t nh Vĩnh Phúc ....................................... 67 2. ÁNH GIÁ T NG H P V L I TH , H N CH , CƠ H I VÀ .......... THÁCH TH C CH Y U TRONG PHÁT TRI N .............................. KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC NNĂM 2020 ................ 70 2.1. L i th so sánh ............................................................................... 70 2.2. H n ch Phát tri n .......................................................................... 71 2.3. Cơ h i phát tri n ............................................................................ 72 2.4. Các thách th c c a t nh t nay n 2020 và nh ng năm ti p theo .. 72 3. QUAN I M, M C TIÊU VÀ CÁC PHƯƠNG ÁN ............................. PHÁT TRI N N NĂM 2020 VÀ NH NG NĂM TI P THEO ...... 73 3.1. Quan i m phát tri n...................................................................... 73 3.2. M c tiêu phát tri n kinh t - xã h i n năm 2020 ......................... 73 3.3. Các phương án phát tri n ............................................................... 76 3.4. Các k t qu d báo phát tri n kinh t theo các phương án .............. 78 4. PHƯƠNG HƯ NG VÀ CÁC GI I PHÁP PHÁT TRI N ..................... CÁC NGÀNH, LĨNH V C ................................................................. 81 4.1. Phương hư ng và gi i pháp phát tri n ngành công nghi p –TTCN 81 4.2. Phương hư ng và gi i pháp phát tri nthương m i và d ch v ......... 86 4.3. Phương hư ng và gi i pháp phát tri n ngành nông - lâm nghi p ....... và thu s n. .................................................................................... 91 4.4. Phương hư ng và gi i pháp phát tri n h th ng k t c u h t ng ..... 93 4.5. Phương hư ng và gi i pháp phát tri n các lĩnh v c văn hóa,.............. xã h i ........................................................................................... 100 4.6. nh hư ng b o m qu c phòng, an ninh, tr t t xã h i ............. 108 4.7. Phương hư ng t ch c kinh t theo lãnh th ................................ 108 4.8. Các chương trình, d án u tư tr ng i m n năm 2020 ........... 111 3
5. VĨNH PHÚC - T M NHÌN 2030 ...................................................... 113 5.1. Tư tư ng ch o xác nh t m nhìn 2030: ................................... 113 5.2. T m nhìn n năm 2030: ............................................................. 113 PH N 4 ......................................................................................................... 116 CÁC GI I PHÁP TH C HI N QUY HO CH ............................................ 117 1. GI I PHÁP V U TƯ.................................................................. 117 1.1. D báo nhu c u và cơ c u v n u tư........................................... 117 1.2. Gi i pháp huy ng v n u tư .................................................... 117 2. GI I PHÁP PHÁT TRI N DOANH NGHI P .................................. 119 3. GI I PHÁP V PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C ...................... 120 3.1. D báo nhu c u lao ng và cân i ngu n lao ng cho t ng ngành, lĩnh v c n năm 2015 và 2020 ................................................... 120 3.2. nh hư ng ào t o phát tri n ngu n nhân l c n năm 2020...... 120 4. GI I PHÁP V KHOA H C – CÔNG NGH VÀ ................................ B O V MÔI TRƯ NG .................................................................. 121 4.1. Các gi i pháp v khoa h c và công ngh trong t nh: .................... 121 4.2. Các gi i pháp v môi trư ng, giám sát, quan tr c và ......................... x lý các v n v môi trư ng trong phát tri n kinh t – xã h i .. 123 5. CÁC GI I PHÁP V T CH C TH C HI N ................................ 124 5.1. Th c hi n t t công tác c i cách hành chính .................................. 124 5.2. Ph bi n và v n ng nhân dân tham gia th c hi n quy ho ch ..... 124 5.3. Thư ng xuyên c p nh t, c th hoá các n i dung quy ho ch ........ 125 5.4. C th hoá quy ho ch thành các k ho ch 5 năm, hàng năm ........ 125 5.5. Tăng cư ng ph i h p th c hi n quy ho ch .................................. 125 5.6. Tăng cư ng công tác ki m tra, giám sát th c hi n quy ho ch ...... 126 PH L C ...................................................................................................... 127 4
M U Vĩnh Phúc là t nh thu c Vùng Kinh t Tr ng i m B c B 1, phía B c giáp t nh Thái Nguyên và Tuyên Quang, Phía Tây giáp Phú Th và phía ông và phía Nam giáp Th ô Hà N i. T nh Vĩnh Phúc có 9 ơn v hành chính bao g m: Thành ph Vĩnh Yên, th xã Phúc Yên, các huy n Bình Xuyên, L p Th ch, Sông Lô, Tam Dương, Tam o, Vĩnh Tư ng, Yên L c. T nh có di n tích t 2 nhiên 1.231,76 km , dân s trung bình năm 2009 (theo t ng i u tra 01/4/2009) là 1.003,0 ngàn ngư i, năm 2010 là 1.010,4 nghìn ngư i. T nh l c a Vĩnh Phúc là Thành ph Vĩnh Yên, cách trung tâm th ô Hà N i 50km và cách sân bay qu c t N i Bài 25km. T năm 1997 (tái l p t nh Vĩnh Phúc), kinh t t nh Vĩnh Phúc phát tri n nhanh chóng. T c tăng trư ng GDP bình quân giai o n 1998-2000 r t cao, t 18,12%. Giai o n 2001-2005 tăng trư ng GDP t 15,02%. T c tăng trư ng GDP bình quân giai o n 2006-2010 t là 18,0%/năm. Nhìn chung, t c tăng trư ng luôn t m c cao trong s các t nh ng b ng sông H ng và Vùng Kinh t tr ng i m phía B c, tăng g p 2 l n so v i t c trung bình c a c nư c. S phát tri n kinh t - xã h i Vĩnh Phúc trong giai o n ã qua ư c t ch c th c hi n theo “Quy ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã h i t nh Vĩnh Phúc th i kỳ 2001 – 2010” và ti p theo ư c tri n khai th c hi n theo tinh th n án “ i u ch nh Quy ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã h i t nh Vĩnh Phúc th i kỳ 2001 - 2010 và nh hư ng n năm 2020”, ư c l p và phê duy t t năm 2005. Sau nhi u năm th c hi n án ã thu ư c nh ng k t qu t t. Tuy nhiên, n nay Quy ho ch trên không còn phù h p c v không gian và th i gian. Hơn n a, th c t hi n nay cho th y tình hình kinh t - xã h i c a t nh cũng như c a c nư c, vùng B c B ( c bi t là Vùng kinh t tr ng i m phía B c) và Th ô Hà N i ã có nh ng thay i l n. V i vi c Vi t Nam chính th c tr thành thành viên c a T ch c thương m i Th gi i (WTO), th trư ng cho phát tri n kinh t t nư c ã ư c m r ng nhanh chóng, mang l i nhi u cơ h i nhưng cũng mang l i nhi u khó khăn, thách th c m i ph i vư t qua. B i c nh phát tri n m i òi h i ph i tri n khai nghiên c u xây d ng m i “Quy ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã h i t nh Vĩnh Phúc” cho th i kỳ n năm 2020 v i t m nhìn dài hơn ( n năm 2030) làm căn c cho vi c xây d ng các k ho ch phát tri n phù h p cho nh ng năm trư c m t, áp ng yêu c u phát tri n chung c a vùng và c nư c, ng th i em l i hi u qu kinh t - xã h i ngày càng cao, thi t th c xây d ng Vĩnh Phúc tr thành m t khu v c phát tri n năng ng. 1 Vùng kinh t tr ng i m phía B c bao g m các t nh, Thành ph : Hà N i, Vĩnh Phúc, B c Ninh, Hưng Yên, H i Dương, H i Phòng, Qu ng Ninh 5
án “Quy ho ch t ng th phát tri n kinh t – xã h i t nh Vĩnh Phúc n năm 2020, t m nhìn n năm 2030” ư c xây d ng căn c vào: – án “ i u ch nh Quy ho ch phát tri n kinh t - xã h i t nh Vĩnh Phúc th i kỳ n năm 2010 và nh hư ng n năm 2020” ã ư c phê duy t và tri n khai th c hi n vào năm 2005; – Chi n lư c phát tri n kinh t – xã h i c nư c n năm 2010; – Các chi n lư c, Quy ho ch phát tri n kinh t – xã h i các vùng lãnh th có liên quan... – Các chi n lư c, Quy ho ch phát tri n các ngành trên ph m vi c nư c, các vùng kinh t l n có liên quan... – Quy ho ch phát tri n kinh t – xã h i c a Vùng kinh t tr ng i m B c B ; – Các Ngh quy t c a Trung ương ng, B Chính tr , các ch trương c a Chính ph v phát tri n kinh t – xã h i c a Vùng kinh t tr ng i m B c B ; v Vùng Th ô Hà N i, v t nh Vĩnh Phúc; – Các văn ki n c a t nh ng B ; các ch trương c a UBND t nh v phát tri n kinh t – xã h i và công nghi p trên a bàn t nh... – Các tư li u, tài li u i u tra cơ b n liên quan n s phát tri n kinh t – xã h i t nh Vĩnh Phúc... – Các quy ho ch ngành và lĩnh v c trên a bàn t nh Vĩnh Phúc ã ư c l p, phê duy t và tri n khai th c hi n; án “Quy ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã h i t nh Vĩnh Phúc n năm 2020, t m nhìn n năm 2030” t p trung vào m t s n i dung sau: – ánh giá l i các i u ki n y u t ngu n l c phát tri n trong b i c nh phát tri n m i. – i u ch nh phương hư ng và m c tiêu phát tri n kinh t - xã h i t nh n năm 2010 và nh hư ng phát tri n n năm 2020. – Nghiên c u các gi i pháp phát tri n trong giai o n m i nh m hình thành khung kh chính sách phát tri n kinh t - xã h i t nh nh m t ư c m c tiêu ra. Sau ây là n i dung báo cáo án. 6
PH N 1 CÁC Y U T VÀ I U KI N PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC 1. CÁC Y U T VÀ NGU N L C T NHIÊN CHO PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC 1.1. i u ki n v v trí a lý kinh t , chính tr c a t nh Vĩnh Phúc Vĩnh Phúc là t nh thu c Vùng Kinh t Tr ng i m B c B 2, phía B c giáp t nh Thái Nguyên và Tuyên Quang, Phía Tây giáp Phú Th , phía ông và phía Nam giáp Th ô Hà N i. T nh Vĩnh Phúc có 9 ơn v hành chính bao g m: Thành ph Vĩnh Yên, th xã Phúc Yên, các huy n Bình Xuyên, L p Th ch, Sông Lô, Tam Dương, Tam o, Vĩnh Tư ng, Yên L c. T nh có di n tích t nhiên 2 1.231,76 km , dân s trung bình năm 2009 (theo t ng i u tra 01/4/2009) là 1.003,0 ngàn ngư i, năm 2010 là 1.010,4 nghìn ngư i, m t dân s 820 2 ngư i/km . T nh l c a Vĩnh Phúc là Thành ph Vĩnh Yên, cách trung tâm th ô Hà N i 50km và cách sân bay qu c t N i Bài 25km. Vĩnh Phúc n m trên Qu c l s 2 và tuy n ư ng s t Hà N i - Lào Cai, là c u n i gi a vùng Trung du mi n núi phía B c v i Th ô Hà N i; li n k c ng hàng không qu c t N i Bài, qua ư ng qu c l s 5 thông v i c ng H i Phòng và tr c ư ng 18 thông v i c ng nư c sâu Cái Lân. Vĩnh Phúc có v trí quan tr ng i vùng KTT B c B , c bi t i v i Th ô Hà N i: Kinh t Vĩnh Phúc phát tri n s góp ph n cùng Th ô Hà N i thúc y ti n trình ô th hóa, phát tri n công nghi p, gi i quy t vi c làm, gi m s c ép v t ai, dân s , các nhu c u v xã h i, du l ch, d ch v c a th ô Hà N i. Quá trình phát tri n kinh t - xã h i c a t nư c trong các năm qua ã t o cho Vĩnh Phúc nh ng l i th m i v v trí a lý kinh t , t nh ã tr thành m t b ph n c u thành c a vành ai phát tri n công nghi p các t nh phía B c. ng th i,s phát tri n các tuy n hành lang giao thông qu c t và qu c gia liên quan ã ưa Vĩnh Phúc xích g n hơn v i các trung tâm kinh t , công nghi p và nh ng thành ph l n c a qu c gia và qu c t thu c hành lang kinh t Côn Minh - Lào Cai - Hà N i - H i Phòng, QL2 Vi t Trì - Hà Giang - Trung Qu c, hành lang ư ng 18 và trong tương lai là ư ng vành ai IV thành ph Hà N i... V trí a lý ã mang l i cho Vĩnh Phúc nh ng thu n l i và khó khăn nh t nh trong phát tri n kinh t – xã h i: – N m trong Vùng kinh t tr ng i m phía B c, g n Thành ph Hà N i nên có nhi u thu n l i trong liên k t, giao thương hàng hoá, công ngh , lao ng k thu t... nhưng cũng ph i ch u s c nh tranh m nh m t nhi u phía. 2 Vùng kinh t tr ng i m phía B c bao g m các t nh, Thành ph : Hà N i, Vĩnh Phúc, B c Ninh, Hưng Yên, H i Dương, H i Phòng, Qu ng Ninh 7
– H th ng h t ng giao thông i ngo i ã và ang ư c u tư hi n i là nh ng tuy n chính g n k t quan h toàn di n c a Vĩnh Phúc v i các t nh khác trong c nư c và qu c t . 1.2. i u ki n a hình Vĩnh Phúc n m trong vùng chuy n ti p gi a vùng gò i trung du v i vùng ng b ng Châu th Sông H ng. B i v y, a hình th p d n t Tây B c xu ng ông Nam và chia làm 3 vùng sinh thái: ng b ng, trung du và vùng núi. Vùng núi có di n tích t nhiên 65.300 ha ( t nông nghi p: 17.400ha, t lâm nghi p 20.300 ha). Vùng này chi m ph n l n di n tích huy n L p Th ch, huy n Sông Lô, huy n Tam o và 4 xã thu c huy n Bình Xuyên, 1 xã thu c th xã Phúc Yên. Trong vùng có dãy núi Tam o là tài nguyên du l ch quý giá c a t nh và c a c nư c. Vùng này có a hình ph c t p, khó khăn cho vi c xây d ng cơ s h t ng, c bi t là giao thông. Vùng trung du k ti p vùng núi, ch y dài t Tây B c xu ng ông - Nam. Vùng có di n tích t nhiên kho ng 24.900 ha ( t NN 14.000ha), chi m ph n l n di n tích huy n Tam Dương và Bình Xuyên (15 xã), Thành ph Vĩnh Yên (9 phư ng, xã), m t ph n các huy n L p Th ch và Sông Lô, th xã Phúc Yên. Qu t i c a vùng có th xây d ng công nghi p và ô th , phát tri n cây ăn qu , cây công nghi p k t h p chăn nuôi i gia súc. Trong vùng còn có nhi u h l n như i L i, X Hương, Vân Tr c, Li n Sơn, m V c là ngu n cung c p nư c cho ho t ng s n xu t, c i t o môi sinh và phát tri n du l ch. Vùng ng b ng có di n tích 32.800 ha, g m các huy n Vĩnh Tư ng, Yên L c và m t ph n th xã Phúc Yên, t ai b ng ph ng, thu n ti n cho phát tri n cơ s h t ng, các i m dân cư ô th và thích h p cho s n xu t nông nghi p. S phân bi t 3 vùng sinh thái rõ r t là i u ki n thu n l i cho t nh b trí các lo i hình s n xu t a d ng. 1.3. Khí h u, thu văn V khí h u: T nh n m trong vùng khí h u nhi t i gió mùa, nóng m. Nhi t trung bình năm 23,2 - 250C, lư ng mưa 1.500 - 1.700 ml; m trung bình 84 - 85%, s gi n ng trong năm 1.400 - 1.800 gi . Hư ng gió th nh hành là hư ng ông - Nam th i t tháng 4 n tháng 9, gió ông - B c th i t tháng 10 t i tháng 3 năm sau, kèm theo sương mu i. Riêng vùng núi Tam o có ki u khí h u quanh năm mát m (nhi t trung bình 180C) cùng v i c nh r ng núi xanh tươi, phù h p cho phát tri n các ho t ng du l ch, ngh ngơi, gi i trí. Thu văn: T nh Vĩnh Phúc có nhi u con sông ch y qua, song ch thu văn ph thu c vào 2 sông chính là sông H ng và sông Lô. Sông H ng ch y qua Vĩnh Phúc v i chi u dài 50km, ã em phù sa màu m cho t ai, song th i gian nư c u ngu n tràn v cùng v i lư ng mưa t p trung d gây lũ l t nhi u vùng (Vĩnh Tư ng, Yên L c). Sông Lô ch y qua Vĩnh Phúc dài 35km, có a th khúc khu u, lòng sông 8
h p, nhi u thác g nh nên lũ sông Lô lên xu ng nhanh chóng. H th ng sông nh như sông Phan, sông Phó áy, sông Cà L có m c tác ng thu văn th p hơn nhi u so v i sông H ng và Sông Lô, nhưng chúng có ý nghĩa to l n v th y l i. H th ng sông này k t h p v i các tuy n kênh mương chính như kênh Li n Sơn, kênh B n Tre...cung c p nư c tư i cho ng ru ng, t o kh năng tiêu úng v mùa mưa. Trên a bàn t nh còn có h th ng h ch a hàng tri u m3 nư c ( i L i, Thanh Lanh, Làng Hà, m V c, X Hương, Vân Tr c, m Th y…), t o nên ngu n d tr nư c m t phong phú m b o ph c v t t cho ho t ng kinh t và dân sinh. 1.4. Tài nguyên thiên nhiên 1.4.1. Tài nguyên nư c a) Ngu n nư c m t Ngu n nư c m t c a t nh khá phong phú nh hai sông H ng và Sông Lô cùng h th ng các sông nh như: sông Phó áy, sông Phan, sông Cà L và hàng lo t h ch a ( i L i, X Hương, Vân Tr c, m V c..) d tr kh i lư ng nư c kh ng l , ph c v cho s n xu t và sinh ho t c a nhân dân. b) Ngu n nư c ng m Ngu n nư c ng m có tr lư ng không l n, t kho ng 1 tri u m3/ngày- êm. Hi n nay ngu n nư c ng m ang ư c khai thác thành ph Vĩnh Yên và th xã Phúc Yên v i lưu lư ng 28.000 m3/ngày êm nhưng òi h i ph i x lý t n kém. T i m t s vùng nông thôn, nhân dân khai thác nư c ng m t các gi ng khoan (v i lưu lư ng kho ng 15.000 m3/ngày êm) nhưng ch t lư ng h n ch . M c dù ngu n nư c c a t nh khá phong phú song phân b không u trong năm. V mùa khô v n có th i i m thi u nư c, c bi t là các huy n vùng núi cao và trung du (L p Th ch, Sông Lô, Tam Dương, Bình Xuyên). m b o hài hòa ngu n nư c cho phát tri n kinh t , c n quan tâm xây d ng thêm các công trình i u ti t nư c và có bi n pháp khai thác nư c ng m b sung. 1.4.2. Tài nguyên t a). C u t o a ch t Trên a bàn t nh có 2 nhóm t chính là: t phù sa và t i núi. 1). t phù sa – t bãi b i, c n cát, bãi cát: Có kho ng 127 ha, chi m 0,09% di n tích t nhiên, phân b ven sông, bãi n i ư c s d ng m t ph n tr ng cây phân xanh, hoa màu và khai thác cát s i. – t phù sa sông H ng ư c b i hàng năm, t trung tính ki m ch y u: Di n tích vào kho ng 6.167 ha, chi m 4,89% di n tích t nhiên, phân b ch y u các xã ngoài ê c a các huy n Vĩnh Tư ng, Yên L c, L p Th ch và Sông Lô. ây là lo i t t t thích h p v i h u h t các lo i cây tr ng nông nghi p, nh t là các lo i cây tr ng ng n ngày, cho năng su t cao. 9
– t phù sa không ư c b i hàng năm t trung tính, ít chua, không glây ho c glây y u: Di n tích kho ng 10.043 ha, phân b ch y u các xã trong ê c a huy n Vĩnh Tư ng, Yên L c và phía nam Bình Xuyên. t có a hình vàn cao, thành ph n cơ gi i trung bình, phù h p v i s n xu t nông nghi p. – t phù sa không ư c b i trung tính ít chua,[glây trung bình ho c glây m nh]chi m kho ng 1,58% di n tích t nhiên c a t nh, phân b d c theo sông Cà L ch y u các huy n Yên L c, Tam Dương, Bình Xuyên. t có a hình vàn trũng, thành ph n cơ gi i trung bình, phù h p s n xu t 2 v lúa. – t phù sa m u nâu nh t, trung tính ít chua, ư c b i hàng năm c a sông Lô: có di n tích kho ng 3.920 ha, phân b ch y u các huy n Sông Lô, L p Th ch. t trung tính, ít chua, có k t c u vi n d ng tơi x p, giàu dinh dư ng, phù h p v i s n xu t cây màu và cây công nghi p ng n ngày, c n chú ý mùa v gieo tr ng tránh ng p nư c vào mùa mưa. – t phù sa không ư c b i có m u nâu nh t trung tính, ít chua, không glây ho c glây y u, thành ph n cơ gi i t trung bình n n ng, a hình tương i b ng ph ng chi m kho ng 2,75% di n tích t nhiên c a t nh phù h p v i các lo i cây tr ng nông nghi p. – t phù sa không ư c b i có màu nâu nh t, trung tính, glây trung bình ho c glây m nh, a hình th p, thành ph n cơ gi i n ng, pH t 5,0 – 5,5: Có di n tích kho ng 1.020 ha, phân b các huy n Tam Dương, L p Th ch, Sông Lô, Vĩnh Tư ng. – t phù sa không ư c b i, gây glây m nh ng p nư c vào mùa mưa: Có di n tích 4.820 ha, chi m 3,56% di n tích t nhiên, phân b các a hình trũng sát ê, hàng năm b ng p nư c liên t c, thư ng có glây c n, t l mùn khá, pH t 5,5 – 6,0; hi n ang ư c tr ng lúa k t h p nuôi tr ng th y s n. – t b c màu trên phù sa cũ: Có di n tích kho ng 6.400 ha, phân b các huy n Yên L c, Bình Xuyên, Vĩnh Tư ng, Tam Dương. a hình th p trũng, t thư ng chua ho c r t chua, thành ph n cơ gi i n ng, t thích h p v i cây tr ng nông nghi p nhưng cho năng su t th p. – t b c màu trên phù sa cũ: Chi m kho ng 15,49% di n tích t nhiên, phân b h u h t các huy n, th trong t nh, a hình d c tho i, lư n sóng, nghèo dinh dư ng, b m t r i r c, thành ph n cơ gi i ch y u là cát và cát pha. – t d c t ven i núi không b c màu: Có di n tích 11.230 ha, phân b t p trung các huy n L p Th ch, Sông Lô, Bình Xuyên, Tam Dương, ư c hình thành ven i núi th p, t o nên nh ng cánh ng nh , h p d ng b c thang. – t cát gio: Có di n tích kho ng 300 ha, phân b t p trung nh Trung (thành ph Vĩnh Yên) và r i rác m s xã c a huy n Tam Dương. t ư c hình thành do nh hư ng c a s n ph m d c t ven i núi, thành ph n cơ gi i là cát và cát pha. – t phù sa xen gi a vùng i núi: Có kho ng 1.208 ha, phân b L p Th ch, Sông Lô, Tam Dương, d c theo ven su i t o thành nh ng cánh ng dài, 10
nh h p, pH cao, thành ph n cơ gi i nh , kh năng gi nư c cao, nhìn chung ó kh năng thâm cânh tăng v trên di n tích này. – t l y th t: Phân b ch y u Sông Lô, L p Th ch kho ng 900 ha, có th tr ng 2 v lúa trong năm nhưng c n chú ý n thu l i r a chua, ch ng m ch nư c ng m. 2). t i núi – Di n tích t i núi c a t nh chi m kho ng 1/3 di n tích t nhiên, g m các lo i t chính sau: – t Feralitic bi n i do tr ng lúa nư c không b c màu: Di n tích kho ng 4.850 ha, t p trung phía B c các huy n Tam Dương, Bình Xuyên, L p Th ch, Sông Lô. – t Feralitic màu nâu vàng phát tri n trên n n phù sa c : Di n tích vào kho ng 2.300 ha, t p trung ch y u L p Th ch, Sông Lô, Vĩnh Yên, Phúc Yên. t thư ng chua, c u tư ng viên tơi x p, thành ph n cơ gi i t nh n trung bình, ch y u ư c tr ng hoa màu, cây công nghi p ng n ngày và cây lâm nghi p. – t Feralitic vàng phát tri n trên n n phi n th ch Mica: Chi m kho ng 2,1% di n tích t nhiên, phân b phía b c huy n Tam Dương, Bình Xuyên và r i rác m t s nơi trong huy n L p Th ch, t thích h p cho phát tri n s n xu t nông lâm nghi p, c bi t là cây công nghi p. – t Feralitic màu vàng ho c phát tri n trên phi n th ch sét: Có di n tích kho ng 9.120 ha, phân b trên a bàn huy n L p Th ch, Sông Lô và r i rác các huy n Tam Dương, Bình Xuyên, Phúc Yên. ây là lo i t r ng cho năng su t cao, nh ng vùng t d c dư i 200 thích h p cho phát tri n cây ăn qu , cây công nghi p và các lo i c s n… – t Ferealitic vàng ho c vàng xám phát tri n á Macma chua: Di n tích 1.900 ha, phân b ch y u Tam o, L p Th ch, Sông Lô và m t ph n th xã Phúc Yên. t chua, t ng t m t m ng, thích h p cho phát tri n lâm nghi p. – t Feralitic vàng ho c vàng xám phát tri n trên á sa th ch quăczit cu i k t, dăm k t: Di n tích kho ng 16.830 ha, phân b Phúc Yên, L p Th ch, Sông Lô, Tam Dương và Bình Xuyên, t b trơ s i á, c n ư c phát tri n r ng. – t Feralitic trên núi: Di n tích kho ng 10.000 ha, cao t 150 – 500m, phân b các huy n L p Th ch, Sông Lô, Tam o, nhi u nơi tr thành i núi tr c, c n có k ho ch khôi ph c l i r ng. – t Feralitic mùn trên núi: Di n tích nh trên dãy núi Tam o cao trên 500m. Ngoài m c ích lâm nghi p còn có th ươm cây gi ng, tr ng cây dư c li u, cây x l nh và rau mùa ông. – t Feralitic xói mòn m nh, trơ s i á: Di n tích kho ng 410 ha, phân b d c theo QL2 t Phúc Yên i Vĩnh Yên, ch y u là các d i t d c tho i. b). Hi n tr ng s d ng t 11
Theo th ng kê c a S Tài nguyên và Môi trư ng t nh Vĩnh Phúc, tính n năm 2009 (sau khi i u ch nh a gi i hành chính, tách huy n Mê Linh ra kh i t nh) toàn t nh có t ng di n tích t t nhiên 123.176,43 ha. Trong ó: – t nông nghi p: 85.034,72 ha, chi m 69,0 %; – t phi nông nghi p: 35.229,10 ha, chi m 28,6%; – t chưa s d ng: 2.912,61 ha, chi m 2,4 %. Chi ti t hi n tr ng s d ng t th hi n B ng 1dư i ây. B ng 1. Hi n tr ng s d ng t t nh Vĩnh Phúc TT Lo i t Di n tích (ha) Cơ c u (%) T ng di n tích t nhiên 123176,43 100,0 1 t nông nghi p 85.034,72 69,0 1.1 t s n xu t nông nghi p 49.906,92 40,5 1.2 t lâm nghi p 32.804,62 26,6 1.3 t nuôi tr ng thu s n 2.283,44 1,9 1.4 t nông nghi p khác 39,74 0,02 2 t phi nông nghi p 35.229,10 28,6 2.1 t 7.579,03 6,2 2.2 t chuyên dùng 18.679,84 15,2 2.3 t tôn giáo tín ngư ng 169,63 0,1 2.4 t nghĩa trang, nghĩa a 820,15 0,7 2.5 Sông su i và m t nư c chuyên dùng 7965,75 6,5 2.6 t phi nông nghi p khác 14,7 0,01 3 t chưa s d ng 2.912,61 2,4 3.1 t b ng chưa s d ng 917,8 0,7 3.2 t i núi chưa s d ng 1772,48 1,4 3.3 Núi á không có r ng cây 222,25 0,2 Ngu n: S Tài Nguyên và Môi trư ng t nh Vĩnh Phúc, 2009 Hi n tr ng s d ng t trong t ng lĩnh v c c th như sau: 1). t nông nghi p T nh Vĩnh phúc có 85.034,72 ha t nông nghi p, chi m 69,0% di n tích t nhiên, bao g m: – t s n xu t nông nghi p 49.906,92 ha, chi m 58,7 % di n tích t nông nghi p và 40,5 % di n tích t nhiên. 12
– t lâm nghi p 32.804,62 ha, chi m 38,6% di n tích t nông nghi p và 26,6% di n tích d nhiên. – t nuôi tr ng thu s n 2.283,44 ha, chi m 2,7% di n tích t nông nghi p. Chi ti t v hi n tr ng s d ng t nông nghi p c a t nh th hi n trong B ng 2. B ng 2. Hi n tr ng s d ng t nông nghi p t nh Vĩnh Phúc năm 2009 T T Lo i t Di n tích (ha) Cơ c u (%) t nông nghi p 85.034,7 100,0 1 t s n xu t nông nghi p 49.906,9 58,7 1.1 t tr ng cây hàng năm 41.8836,8 49,3 – t tr ng lúa 35.069,0 41,2 – t tr ng cây hàng năm còn l i 6.814,8 8,0 1.2 t tr ng cây lâu năm 8.023,1 9,4 2 t lâm nghi p 32.804,6 38,6 2.1 t r ng s n xu t 10.778,2 12,7 2.2 t r ng phòng h 6.617,2 7,8 2.3 t r ng c d ng 15.409,2 18,1 3 t nuôi tr ng thu s n 2.283,4 2,7 4 t nông nghi p khác 39,7 0,04 Ngu n: Niên giám th ng kê t nh Vĩnh Phúc năm 2009 2). t phi nông nghi p t phi nông nghi p có 35.229,1 ha, chi m 28,6% di n tích t nhiên, trong ó: – t 7.579,0ha, chi m 21,5% di n tích t phi nông nghi p và 6,2% di n tích t nhiên. – t chuyên dùng 18.679,8 ha, chi m 53,0% di n tích t phi nông nghi p và 15,2% di n tích t nhiên. – t tôn giáo, tín ngư ng 169,6 ha, chi m 0,5% di n tích t phi nông nghi p. – t nghĩa trang, nghĩa a 820,2 ha, chi m 2,3% di n tích t phi nông nghi p. – t sông su i và m t nư c chuyên dùng 7.965,7 ha, chi m 22,6% di n tích t phi nông nghi p. – t phi nông nghi p khác 14,7 ha, chi m 0,04% di n tích t phi nông nghi p. 13
3). t chưa s d ng Tính n cu i năm 2009 t nh Vĩnh Phúc còn 2.912,6 ha t chưa s d ng, chi m 2,4% di n tích t t nhiên, bao g m: – t b ng chưa s d ng 917,9ha, chi m 31,5% di n tích t chưa s d ng. – t i núi chưa s d ng 1.772,5 ha, chi m 60,9% di n tích t chưa s d ng. – Núi á không có r ng cây 222,25 ha, chi m 7,6% di n tích t chưa s d ng. c). Tình hình bi n ng t ai trong t nh: – Giai o n 2001 – 2005: trong giai o n này a gi i hành chính c a t nh không thay i nhưng o c b n a chính và thay i ch tiêu th ng kê l i di n tích t nên di n tích t nhiên tăng 86 ha. – Giai o n 2006 – 2009: K t ngày 01/8/2008 th c hi n Ngh quy t c a Qu c h i và Quy t nh c a Chính ph v vi c m r ng a gi i hành chính Th ô Hà N i, trong ó l y huy n Mê Linh v Hà N i thì t ng di n tích t nhiên toàn t nh còn l i là 123.176,4 ha, gi m 14.047,7 ha so v i trư c ó. Nh ng năm qua bi n ng v s d ng t có s chuy n d ch nhanh theo hư ng gi m t nông nghi p, tăng t phi nông nghi p, ch y u là t công nghi p, d ch v . Bình quân hàng năm các lo i t chính tăng gi m như sau: – t s n xu t nông nghi p m i năm gi m t 550 - 650 ha. – t lâm nghi p m i năm tăng 352 ha, trong ó t r ng s n xu t bình quân m i năm gi m 347,89 ha. – t nuôi tr ng thu s n tăng m i năm 64 ha. – t nông thôn tăng m i năm 290 ha. – t ô th tăng m i năm 91,57 ha. – t chuyên dùng tăng m i năm 731,39 ha, trong ó t s n xu t, kinh doanh phi nông nghi p tăng bình quân m i năm 495,52 ha. – t chưa s d ng c giai o n gi m 549,08 ha, ch y u do vi c tách a gi i hành chính huy n Mê Linh v Hà N i (chuy n 541,04 ha t chưa s d ng v Hà N i). 1.4.3. Tài nguyên r ng Tính n năm 2009 t nh Vĩnh Phúc có kho ng 32,8 nghìn ha t lâm nghi p, trong ó r ng s n xu t là 10,8 nghìn ha, r ng phòng h là 6,6 nghìn ha và r ng c d ng là 15,4 nghìn ha. Tài nguyên r ng áng k nh t c a t nh là Vư n Qu c gia Tam o v i trên 15 ngàn ha, là nơi b o t n ngu n gen ng th c v t (có trên 620 loài cây th o m c, 165 loài chim thú), trong ó có nhi u lo i quý hi m ư c ghi vào sách như c y m c, sóc bay, vư n. R ng Vĩnh Phúc ngoài vi c b o t n ngu n gen ng, th c v t còn có vai trò i u hoà ngu n nư c, khí h u và có th ph c v cho phát tri n các d ch v thăm quan, du l ch. Chính vì v y vi c khôi ph c v n r ng ã m t, tr ng thêm và tái t o r ng là m t 14
trong nh ng nhi m v c n ư c quan tâm trong quy ho ch phát tri n kinh t - xã h i c a t nh, c bi t là trong vi c duy trì, b o v môi trư ng sinh thái. 1.4.4. Tài nguyên khoáng s n Theo ánh giá sơ b tài nguyên khoáng s n Vĩnh Phúc có th phân thành các nhóm sau: a). Nhóm khoáng s n nhiên li u: g m than antraxit tr lư ng kho ng m t ngàn t n o Trù (Tam o); than nâu các xã B ch Lưu, ng Th nh (Sông Lô), tr lư ng kho ng vài ngàn t n; Than bùn Văn Quán (L p Th ch); Hoàng an, Hoàng Lâu (Tam Dương) có tr lư ng (c p P2) 693.600 t n, ã ư c khai thác làm phân bón và ch t t. b). Nhóm khoáng s n kim lo i: G m Barit, ng, vàng, thi c, s t... Các lo i khoáng s n này ư c phát hi n ch y u vùng t gãy Tam o và r i rác các huy n L p Th ch, Tam Dương, Bình Xuyên. Nhìn chung, nhóm khoáng s n này nghèo và cũng chưa ư c nghiên c u k lư ng nên chúng chưa ph c v ư c cho phát tri n kinh t c a t nh. c). Nhóm khoáng s n phi kim lo i: Nhóm khoáng s n phi kim lo i ch y u là cao lanh, ngu n g c phong hóa t các lo i á khác nhau, t i ây có kho ng 3 m và 1 i m qu ng v i tr lư ng kho ng 4 tri u t n, t p trung Tam Dương, Vĩnh Yên, L p Th ch. Cao lanh c a Vĩnh Phúc là nguyên li u s n xu t g ch ch u l a, g m, s , làm ch t n cho sơn, cho cao su, cho gi y nh, gi y in ti n... Các m cao lanh ư c khai thác t năm 1965, m i năm tiêu th hàng ngàn t n. Ngoài ra trên a bàn t nh còn có 6 m Puzolan, t ng tr lư ng 4,2 tri u t n. d). Nhóm v t li u xây d ng: g m sét g ch ngói kho ng 10 m v i t ng tr lư ng 51,8 tri u m3, sét ng b ng, sét vùng i, sét màu xám en, xám nâu, cát s i lòng sông và b c th m, cát cu i s i xây d ng (có 4 m , t ng tr lư ng 4,75 tri u m3, á xây d ng và á p lát (granit và riolit) có 3 m v i t ng tr lư ng 307 tri u m3, á ong có 3 m , t ng tr lư ng 49 tri u m3; Fenspat có 1 i m, chưa ánh giá ư c tr lư ng. Nhìn chung, Vĩnh Phúc là t nh v trí chuy n ti p gi a mi n núi và ng b ng nên r t nghèo v tài nguyên khoáng s n. Khoáng s n có giá tr thương m i trên a bàn ch bao g m m t s lo i như: á xây d ng, cao lanh, than bùn song tr lư ng không l n và i u ki n khai thác h n ch . 1.4.5. Tài nguyên du l ch Vĩnh Phúc có nhi u ti m năng phát tri n du l ch t nhiên và du l ch nhân văn. Có Tam o là dãy núi hình cánh cung dài 50 km, r ng 10 km v i phong c nh thiên nhiên p, khí h u trong lành, mát m . c bi t có Vư n Qu c gia Tam o và các vùng ph c n thu c lo i r ng nguyên sinh có nhi u loài ng th c v t ư c b o t n tương i nguyên v n. Bên c nh ó Vĩnh Phúc còn có h th ng sông ngòi, m h tương i phong phú, a th p có th v a ph c v s n xu t v a có giá tr cho phát tri n du l ch như: i L i, D N u, Vân Tr c, m V c, m Dưng, Thanh Lanh... Ti m năng t nhiên cho phát tri n du 15
l ch k t h p v i các giá tr (tài nguyên) văn hóa truy n th ng phong phú (trình bày trong M c 2 – Ngu n nhân l c và các giá tr văn hóa trong phát tri n kinh t xã h i t nh Vĩnh Phúc dư i ây) s là ngu n l c quan tr ng cho phát tri n kinh t - xã h i Vĩnh Phúc. 2. NGU N NHÂN L C VÀ CÁC GIÁ TR VĂN HOÁ TRONG PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC 2.1. Dân s và ngu n nhân l c 2.1.1. Dân s a). Quy mô dân s : Dân s trung bình t nh Vĩnh Phúc năm 2009 có kho ng 1003,0 ngàn ngư i. Trong ó: dân s nam kho ng 497 ngàn ngư i (chi m 49,5%), dân s n kho ng 506 ngàn ngư i (chi m 50,5%). Dân s trung bình năm 2010 kho ng 1010,4 ngàn ngư i. T l tăng dân s t nhiên t nh Vĩnh Phúc trong nh ng năm g n ây khá cao, năm 2008 là 14,92‰, năm 2009 là 14,13‰, năm 2010 là 14,1‰ Trong nh ng năm g n ây, m c dù có s phát tri n kinh t xã h i khá nhanh, c a công nghi p và d ch v kéo theo ó là cơ h i vi c làm m i, nhưng t l tăng cơ h c không áng k . i u này cho th y công tác gi i quy t vi c làm c a t nh là r t tích c c. B ng 3. Phát tri n dân s t nh Vĩnh Phúc giai o n 2005- 2010 TT Ch tiêu ơn v 2005 2008 2009 2010 3 Dân s trung bình 10 ng. 974,9 995,2 1003,0 1010,4 1 T l tăng t nhiên ‰ 12,05 14,92 14,13 14,1 3 2 Dân s lao ng trong tu i 10 ng. 650 688 703 718 Ngu n: Niên giám th ng kê t nh Vĩnh Phúc; S K ho ch và u tư, 2010 Trong 5 năm 2006-2010, t l ô th hoá di n ra tương i nhanh, t tr ng dân s ô th ã tăng thêm 8,3%, t 16,7% năm 2005 lên 22,4% năm 2009 và năm 2010 t l này vào kho ng 25%. T l trên cho th y t l ô th hóa Vĩnh Phúc v n còn th p so v i m c bình quân c nư c kho ng 28,1% (năm 2008). B ng 4. Cơ c u dân s c a t nh giai o n 2005 - 2010 ơn v tính: % TT Ch tiêu 2005 2006 2007 2008 2009 2010 T ng s 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 1 Dân s ô th 16,7 18,0 19,5 21,0 22,4 25,0 2 Dân s nông thôn 83,3 82,0 80,5 79,0 77,6 75,0 Ngu n: Niên giám th ng kê t nh Vĩnh Phúc 2009; Tư li u c a S K ho ch và u tư 16
b). D báo dân s Xu t phát t i u ki n c thù c a t nh (g n th ô Hà N i, u m i giao lưu v i các t nh Tây - b c B c B ,…), trong nh ng năm t i cùng v i vi c y m nh phát tri n công nghi p, th c hi n m c tiêu công nghi p hoá, ngoài s lư ng dân s tăng t nhiên, d báo có m t lư ng áng k lao ng ngoài t nh n Vĩnh Phúc làm vi c (trong các khu công nghi p và các ho t ng kinh t – xã h i khác ngoài các khu công nghi p...). Quy mô dân s Vĩnh Phúc do v y ph thu c áng k vào: – Vi c ào t o, chu n b ngu n nhân l c và s d ng ngu n nhân l c trong t nh vào các ho t ng kinh t - xã h i trên a bàn ( c bi t là công nghi p và d ch v ). – L c lư ng lao ng di cư cơ h c t ngoài t nh tham gia vào các ho t ng công nghi p và d ch v trên a bàn t nh. Chính vì v y, d báo dân s Vĩnh Phúc g n li n v i vi c b trí phát tri n kinh t - xã h i. K t qu d báo dân s trên phương án ch n, theo ó l c lư ng lao ng trong t nh ư c chu n b t t và cơ b n ư c s d ng vào các ho t ng kinh t - xã h i trong tri n v ng n năm 2020. K t qu d báo ư c trình bày trong B ng 5 dư i ây. B ng 5. D báo dân s toàn t nh n 2010 và 2020 (bao g m di cư cơ h c n Vĩnh Phúc3) TT Danh m c 2010 2015 2020 T ng s (1000 ngư i) 1.010,4 1.130 1.230 1 Dân s ô th 252,6 452 738 2 Dân s nông thôn 757,8 678 492 3 T l ô th hóa (%) 25,0 40 60 Ghi chú: D báo này trên cơ s tham kh o cách tính toán c a Chi c c dân s t nh Vĩnh Phúc và nhu c u lao ng công nghi p c a Ban Qu n lý Khu công nghi p t nh Vĩnh Phúc. c). c i m dân s : Quy mô dân s m c trung bình, dân s c a t nh tương i tr . Theo s li u báo cáo năm 2009, quy mô dân s m c 1 tri u ngư i; l c lư ng lao ng trong tu i chi m t l khá cao, chi m t i 70% dân s . Trình h c v n c a ngư i dân Vĩnh Phúc tương i cao. T l h c sinh t t nghi p ti u h c và THCS t trên 99%, THPT t trên 95% trongnăm h c 2008-2009. S h c sinh o t gi i trong kỳ thi h c sinh gi i c p t nh u tăng và hàng năm t nh u có h c sinh tham gia các kỳ thi h c sinh gi i qu c gia, qu c t . Vĩnh Phúc là t nh có t l h c sinh thi i h c, cao ng năm 2008 t 0,67 h c sinh/100 dân ây là t l t cao trong c nư c. T l lưu ban b h c 3 L c lư ng di cư cơ h c n Vĩnh Phúc ch y u là tham gia vào l c lư ng lao ng do s chuy n d ch cơ c u kinh t nhanh chóng t do phát tri n công nghi p và d ch v hi n t i và trong giai o n s p t i. 17
các c p dư i 1%. Năm 2002, là t nh th 13 ư c công nh n ph c p THCS, s m hơn so k ho ch 1 năm. Có th nói ch t lư ng dân s ngày càng ư c c i thi n ó v a là m c tiêu, v a là i u ki n thu n l i cho vi c th c hi n quy ho ch kinh t - xã h i c a t nh n năm 2015 và năm 2020. + c i m v dân t c, tôn giáo: Toàn t nh có trên 11 dân t c sinh s ng, trong ó dân t c Kinh chi m a s v i 95,72% dân s , còn l i là các dân t c thi u s như: Sán Dìu, Cao Lan, Nùng, Dao, Tày, Mư ng, Ngái, Lào, Hoa, Thái... chi m 4,28% dân s . Trong s các dân t c thi u s có dân t c Sán Dìu chi m t l dân s cao nh t (3,93% t ng s dân), còn l i các dân t c khác ch chi m t i dư i 0,08% dân s . Nhìn chung tôn giáo Vĩnh Phúc nh bé, không có xáo ng l n v chính tr . 2.1.2. Ngu n nhân l c cho phát tri n kinh t - xã h i Theo s li u dân s trên, l c lư ng lao ng trong tu i chi m m t t l khá cao trên 70% vào năm 2009. B ng 6. Hi n tr ng ngu n lao ng và s d ng lao ng toàn t nh giai o n 2000- 2010 TT Ngành ơn v 2000 2005 2010 3 1 Ngu n lao ng 10 ng. 567 675 737 3 2 Dân s trong tu i lao ng 10 ng. 542,3 650 718 3 S lao ng ang làm vi c trong các 103 ng. 493,4 569 625 ngành kinh t 4 Cơ c u s d ng lao ng % 100,0 100,0 100,0 4.1 Nông, lâm, ngư nghi p % 85,7 59,2 46,4 4.2 Công nghi p và xây d ng % 6,5 16,6 25,5 4.3 D ch v % 7,8 24,2 28,1 Ngu n: Niên giám th ng kê t nh Vĩnh Phúc 2009; Tư li u c a S K ho ch và u tư V ch t lư ng lao ng, t l lao ng qua ào t o c a t nh t 36,4% l c lư ng lao ng năm 2007, trong ó t l lao ng ã qua ào t o trong ngành nông, lâm, ngư nghi p t 14,76%. Năm 2008, t l lao ng qua ào t o tăng lên áng k t 42,9%4. Năm 2010 t l này t 51,2%. S lao ng có trình chuyên môn k thu t ch y u t p trung thành ph , th xã, và trong khu v c kinh t nhà nư c và trong khu v c có v n u tư nư c ngoài. Cùng v i t c gia tăng dân s , trong nh ng năm t i l c lư ng lao ng 4 Theo báo cáo c a S K ho ch và u tư 18
s tăng áng k do dân s bư c vào tu i lao ng ngày càng nhi u. M i năm t nh có trên 1 v n ngư i bư c vào tu i lao ng. ây là ngu n nhân l c d i dào cho phát tri n kinh t - xã h i nói chung. Tuy nhiên, áp ng nhu c u phát tri n nhanh, c bi t là phát tri n công nghi p, vi c nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c là c bi t quan tr ng. Nh n xét chung: – L c lư ng lao ng d i dào v s lư ng áp ng nhu c u phát tri n trong th i kỳ y m nh công nghi p hóa trong tương lai. – M c dù ch t lư ng ngu n nhân l c ư c ánh giá là khá hơn so v i nhi u a phương trong c nư c nhưng chưa áp ng ư c s phát tri n c a các ngành kinh t , nh t là công nghi p. – Do ch t lư ng c a ngu n nhân l c chưa áp ng ư c nhu c u phát tri n, nên d n n tình tr ng th a lao ng, nhưng v n ph i nh p lao ng t các t nh ngoài. 2.2. Các giá tr văn hóa c a c ng ng dân cư trong t nh C ng ng dân cư t nh Vĩnh Phúc có nhi u giá tr văn hóa ưu vi t. Có th nói, cùng v i c nư c, l ch s phát tri n c a t nh là l ch s u tranh d ng nư c, gi nư c. t Vĩnh Phúc ã t ng n i ti ng v i nh ng danh tư ng và anh hùng dân t c: Hai Bà Trưng, Tr n Nguyên Hãn, Nguy n Danh Phương, Nguy n Thái H c. Trong kháng chi n ch ng Pháp, trên t Vĩnh Phúc ã di n ra nhi u chi n công hi n hách như Chi n th ng Xuân Tr ch, chi n d ch Tr n Hưng o. Th i kỳ kháng chi n ch ng M , t nh là nơi ã b n rơi nhi u máy bay M , có các anh hùng quân i tiêu bi u như Tr n C , Nguy n Vi t Xuân, có nh ng con ngư i sáng t o, năng ng như ng chí Kim Ng c... Cho n nay, t nh Vĩnh Phúc v n mang m d u n c a văn hóa Hùng Vương và Kinh B c, Thăng Long, c a n n văn hóa dân gian c s c, c a khoa b ng, v i l i s ng xã h i và chu n m c o c luôn ư c gi gìn và phát huy cho n ngày nay. Các giá tr văn hóa truy n th ng lưu l i thông qua các di tích l ch s văn hoá a d ng, góp vai trò quan tr ng vào vi c thu hút khách du l ch. Toàn t nh hi n có 967 di tích l ch s văn hoá, trong ó 288 di tích ư c x p h ng c p Qu c gia, trong ó n i b t là c m di tích Tây Thiên (khu danh th ng Tây Thiên, n th Qu c M u Năng Th Tiêu, Thi n vi n trúc lâm Tây Thiên), tháp Bình Sơn, n th Tr n Nguyên Hãn, ình Th Tang, c m ình Hương Canh, chùa Hà Tiên, di ch ng D u... Không ch có n n văn hoá v t th phong phú, Vĩnh Phúc còn có n n văn hoá phi v t th cũng a d ng, h p d n có giá tr du l ch cao, ó là h th ng các l h i, các trò chơi dân gian, văn hoá ngh thu t, thi ca, m th c… Ngư i dân Vĩnh Phúc hi u h c, c u th … có ý th c tìm tòi, i m i và sáng t o. Truy n th ng ó, trong nhi u năm qua ã là ng l c cơ b n cho s phát tri n kinh t - xã h i nhanh chóng trên a bàn t nh.Tuy nhiên trong công cu c xây d ng t nh công nghi p hoá hi n i hoá vi c khơi d y ý th c t hào dân t c, t hào v truy n th ng hào hùng c a ng b và nhân dân Vĩnh Phúc cho l c lư ng thanh niên, cho th h tr còn h n ch . 19
Hi n t i, t nh có ngu n lao ng d i dào, trong ó, ch y u là lao ng tr , có ki n th c văn hóa và tinh th n sáng t o ti p thu k thu t và công ngh tiên ti n. S phát tri n kinh t m nh m trong nh ng năm qua, c bi t là công nghi p, ã tr thành môi trư ng nâng cao tay ngh cho lao ng c a t nh. T t c nh ng c i m xã h i và nhân văn nêu trên là cơ s g c t o nên s c m nh cho t nh trong s nghi p phát tri n kinh t - xã h i m i th i kỳ. PH N 2 TH C TR NG PHÁT TRI N KINH T - XÃ H I T NH VĨNH PHÚC GIAI O N 2001 – 2010 1. TĂNG TRƯ NG VÀ CHUY N D CH CƠ C U KINH T 1.1. Tăng trư ng kinh t T năm 1997 (tái l p t nh Vĩnh Phúc), GDP toàn t nh tăng trư ng r t nhanh, t c tăng trư ng GDP bình quân giai o n1998-2000 r t cao t 18,12%, m c dù có tác ng c a kh ng ho ng tài chính khu v c vào năm 1997. Sau tác ng c a kh ng ho ng tài chính khu v c năm 1997, kinh t t nh tăng tr l i vào u nh ng năm 2000 và tăng v i nh p cao trư c khi ch u tác ng c a kh ng ho ng tài chính th gi i trong nh ng năm g n ây. B ng 7. M t s ch tiêu tăng trư ng kinh t giai o n 2001– 2010 Tăng bình quân TT Ch tiêu 2000 2005 2009 2010 ‘01-‘05 ‘06-‘10 ‘01-‘10 1 GO, t ng (giá ss1994) T ng s 7.928 19.335 42.462 51.730 19,52 21,8 20,6 1.1 NLN, thu s n 1.294 1.816 2.275 2.632 7,01 7,7 7,4 1.2 CN, XD 5.552 15.443 35.886 43.817 22,70 23,2 22,9 1.3 D ch v 1.082 2.076 4.301 5.281 13,92 20,5 17,2 2 GDP, t ng (giá ss1994) T ng s 2.791 5.618 10.549 12.837 15,02 18,0 16,5 1.1 NLN, thu s n 868 1.183 1.352 1.559 6,40 5,7 6,0 1.2 CN, XD 1.127 2.904 6.109 7.410 20,84 20,6 20,7 1.3 D ch v 796 1.531 3.087 3.868 13,96 20,4 17,1 3 GDP bình quân/ngư i 3.1 Giá ss (Tr. /ng) 2,98 5,69 10,5 12,7 3.2 Giá hh (Tr. /ng) 3,83 8,99 24,6 33,6 Ngu n: Niên giám Th ng kê; S K ho ch và u tư t nh Vĩnh Phúc 2010 Năm 2009, kh ng ho ng tài chính th gi i nh hư ng m nh m t i tăng trư ng kinh t c a c nư c, trong ó có Vĩnh Phúc. Nh p tăng trư ng kinh t gi m xu ng còn kho ng 8,3%, sau ó tăng tr l i v i t c tăng 21,7% vào 20