Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
ÑÖÙT RÔØI TUÏY TAÏNG TAÏI EO TUÏYNHAÂN 12 TRÖÔØNG HÔÏP ÑÖÔÏC ÑIEÀU TRÒ TAÏI BEÄNH VIEÄN LEÂ LÔÏI-VUÕNG<br />
TAØU TÖØ NAÊM 1999 ÑEÁN 2003<br />
Nguyeãn Phi Ngoï* & cs<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Töø thaùng 9/1999 ñeán thaùng 11/2003 chuùng toâi ñaõ phaãu thuaät 11 tröôøng hôïp chaán thöông vaø 01 tröôøng hôïp<br />
veát thöông ñöùt rôøi tuïy taïng taïi eo tuïy taïi beänh vieän Leâ Lôïi, Vuõng Taøu.<br />
Taát caû caùc tröôøng hôïp chuùng toâi ñeàu may laïi phaàn ñaàu tuïy sau khi caét loïc. Coøn phaàn thaân tuïy chuùng toâi coá<br />
gaéng tìm kieám xaùc ñònh oáng Wirsung, ñaët moät catheter nhoû trong loøng oáng vaø may baèng Vicryl 3- 0. Noái thaân<br />
tuïy vôùi maët sau daï daøy. Thôøi gian phaãu thuaät: nhanh nhaát 1giôø vaø laâu nhaát 5giôø. Thôøi gian naèm vieän: nhanh<br />
nhaát 10 ngaøy vaø laâu nhaát 20 ngaøy. Söû duïng Sandostatin sau moå: 02 beänh nhaân; moät ca duøng 4 ngaøy vaø moät ca<br />
duøng 7 ngaøy. Keát quaû xuaát vieän: 10 beänh nhaân laønh hoaøn toaøn chæ coù 02 beänh nhaân coù nhieãm eâ1t moå. Khoâng<br />
coù tröôøng hôïp naøo bò xì doø mieäng noái hoaëc dòch tuïy.<br />
<br />
SUMMARY<br />
PANCREATIC INJURY AT THE NECK OF PANCREAS: 12 CASE REPORT AT THE LE<br />
LOI HOSPITAL, VUNG TAU (1999 – 2003)<br />
Nguyen Phi Ngo et al. * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 * Supplement of No 3 * 2004: 53 – 56<br />
<br />
From 9/1999 to 11/2003 we have performed 11 case of pancreatic injury and 1 case of pancreatic stab<br />
wound at the neck of pancreas at the LeLoi hospital, VungTau.<br />
We have sutured the head of pancreas at all cases after dissection. For the body of pancreas, we try to find<br />
out the pancreatic duct to put in a small catheter, and suture the pancreatic surface by vicryl 3.0.<br />
Pancreatogastrostomy was performed. Operation time was from 1 to 5 hours. Hospital stay was from 10 to 20<br />
days. Postoperative sandostatin used iin 02 patients (one case used 4 days, other used 7 days). All patients<br />
have discharged with good result. Onlyy 2 cases have incisional infection. There was no case of anastomotic<br />
leakage.<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
<br />
MUÏC TIEÂU<br />
<br />
- Chaán thöông vaø veát thöông ñöùt rôøi tuïy taïng taïi<br />
eo tuïy (beân phaûi tónh maïch maïc treo traøng treân) khaù<br />
hieám gaëp, tieân löôïng naëng, tyû leä doø tuïy cao, chaán<br />
ñoaùn thöôøng gaëp nhieàu khoù khaên vaø ñieàu trò loaïi chaán<br />
thöông naøy coøn coù nhieàu tranh luaän.<br />
<br />
- Moät vaøi nhaän xeùt veà tình hình chaán thöông, caùc<br />
phöông phaùp chaån ñoaùn.<br />
<br />
- Töø ngaøy 16 thaùng 9 naêm 1999 ñeán ngaøy 13<br />
thaùng 11 naêm 2003 chuùng toâi ñaõ coù 11 tröôøng hôïp<br />
chaán thöông vaø 01 tröôøng hôïp veát thöông ñöùt rôøi tuïy<br />
taïng taïi eo tuïyD9<br />
<br />
- Phöông phaùp ñieàu trò ôû moät cô sôû coøn raát nhieàu<br />
thieáu thoán caùc phöông tieän.<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br />
CÖÙU<br />
- Hoài cöùu taát caû caùc tröôøng hôïp chaán thöông,<br />
veát thöông ñöùt rôøi tuïy taïng taïi eo tuïy ñöôïc ñieàu trò taïi<br />
beänh vieän Leâ Lôïi.<br />
<br />
* Beänh vieän Leâ Lôïi<br />
<br />
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy<br />
<br />
53<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
KEÁT<br />
QUAÛTT<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
<br />
Naêm<br />
sinh<br />
1962<br />
1972<br />
1979<br />
1972<br />
1978<br />
1971<br />
1979<br />
1984<br />
1977<br />
1985<br />
1983<br />
1986<br />
<br />
Giôùi<br />
Nam<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
nt<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br />
<br />
Ñòa Chæ<br />
Ngaøy vaøo vieän<br />
Vuõng taøu Ngoaøi VT<br />
x<br />
16 / 9 /1999<br />
x<br />
14 / 4/ 2000<br />
x<br />
18 /11 /2000<br />
x<br />
1 / 2 / 2001<br />
x<br />
17 / 2 / 2001<br />
x<br />
10 / 6 2002<br />
x<br />
22 / 8 / 2002<br />
x<br />
2 / 11 / 2002<br />
x<br />
21 / 11 / 2002<br />
x<br />
30 / 6 / 2003<br />
x<br />
2 / 8 / 2003<br />
x<br />
13 / 11 / 2003<br />
<br />
TT<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
<br />
- Phöông tieän chính trong chaån ñoaùn: Sieâu<br />
aâm, caùc phöông tieän khaùc nhö X-quang, Xeùt nghieäm<br />
khoâng cho giaù trò gôïi yù ñaëc bieät<br />
-<br />
<br />
TT<br />
<br />
Chaån ñoaùn<br />
<br />
Keát quaû<br />
<br />
1<br />
<br />
Veát thöông ngöïc- buïng<br />
<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
Vôõ taïng ñaëc<br />
<br />
6<br />
<br />
3<br />
<br />
Chaán thöông tuïy taïng<br />
<br />
5<br />
<br />
- Thôøi gian vaøo vieän ñeán khi ñöôïc chaån ñoaùn<br />
trong chaán thöông:<br />
TT<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
<br />
54<br />
<br />
Ña chaán thöông: 04 ca (1ña veát thöông)<br />
-<br />
<br />
Chaån ñoaùn tröôùc moå:<br />
<br />
Töø TN ñeán Vaøo vieän<br />
2 giôø<br />
7 giôø<br />
45 ph<br />
3 ngaøy<br />
20 ph<br />
1giôø 10 ph<br />
30 ph<br />
<br />
Töø Nhaäp vieän ñeán Ch Moå<br />
30 phuùt<br />
13giôø 20 ph<br />
35 ph<br />
30<br />
59 ph<br />
50 ph<br />
48giôø (sau coá ñònh ng/vi)<br />
<br />
Toån thöông phoái hôïp:<br />
<br />
Toån thöông tuïy taïng ñôn thuaàn: 08 ca<br />
<br />
Lyù do vaø tình traïng vaøo vieän:<br />
<br />
Tình traïng vaøo vieän<br />
Maïch<br />
Huyeát aùp<br />
TT LDVV<br />
120 140<br />
120<br />
1 Tnsh<br />
100<br />
80/50<br />
2 Tnlt<br />
72<br />
120/80<br />
3 Tnsh<br />
120<br />
80/40<br />
4 Tnsh 80<br />
120/70<br />
5 Tnsh 88<br />
120/80<br />
6 Tnlt<br />
94<br />
100/70<br />
7 Tnlt<br />
84<br />
130/60<br />
8 Tnsh 86<br />
60/30<br />
9 Tnlñ<br />
80<br />
110/70<br />
10 Tnlñ<br />
60<br />
90/70<br />
11 Tnlt<br />
90<br />
110/70<br />
12 Tnsh 88<br />
110/70<br />
<br />
Töø Nhaäp vieän ñeán Ch Moå<br />
1 giôø 15 ph<br />
1 giôø<br />
64 giôø<br />
50 ph<br />
1 giôø<br />
<br />
Nhanh nhaát 30 phuùt (vôõ taïng ñaëc) vaø chaäm nhaát<br />
64 giôø.<br />
<br />
- Nguyeân nhaân gaây chaán thöông: ñuïng daäp<br />
tröïc tieáp nhö do ñaùnh tröïc tieáp, tay laùi xe honda ñuïng<br />
vaøo thöôïng vò.<br />
-<br />
<br />
Töø TN ñeán Vaøo vieän<br />
1 ngaøy<br />
40 ph<br />
2 giôø<br />
35 ph<br />
30 ph<br />
<br />
Phöông phaùp ñieàu trò:<br />
<br />
Taát caû caùc tröôøng hôïp chuùng toâi ñeàu may laïi phaàn<br />
ñaàu tuïy sau khi caét loïc. Coøn phaàn thaân tuïy chuùng toâi<br />
coá gaéng tìm kieám xaùc ñònh oáng Wirsung, ñaët moät<br />
catheter nhoû trong loøng oáng, caét loïc moâ daäp naùt, caàm<br />
maùu maët caét baèng ñoát ñieän hoaëc may baèng Vicryl 30; Môû daï daøy maët sau thaân vò, caàm maùu; thaû noåi phaàn<br />
thaân tuïy vaøo trong loøng daï daøy vaø ñính thaønh daï daøy<br />
moät lôùp vôùi bao vaø nhu moâ tuïy.<br />
- Thôøi gian phaãu thuaät: Nhanh nhaát 1giôø vaø<br />
laâu nhaát 5giôø (treân beänh nhaân veát thöông hoaønh,daï<br />
daøy, gan, tuïy)<br />
-<br />
<br />
Truyeàn maùu: 01 beänh nhaân.<br />
<br />
-<br />
<br />
Bieán chöùng sau moå: 02 ca nhieãm truøng veát<br />
<br />
moå<br />
- Thôøi gian naèm vieän: Nhanh nhaát 10 ngaøy vaø<br />
laâu nhaát 20 ngaøy.<br />
- Söû duïng Sandostatin sau moå: 02 beänh nhaân;<br />
moät ca duøng 4 ngaøy vaø moät ca duøng 7 ngaøy.<br />
- Keát quaû xuaát vieän: 10 beänh nhaân laønh hoaøn<br />
toaøn chæ coù 02 beänh nhaân coù nhieãm truøng veùt moå vaø<br />
moät beänh nhaân laønh hoaøn toaøn sau 5 ngaøy ñieàu trò<br />
theâm; moät beänh nhaân xuaát vieän trong tình traïng veát<br />
moå moïc moâ haït ñoû;<br />
- Khoâng coù tröôøng hôïp naøo bò xì doø mieäng noái<br />
hoaëc dòch tuïy.<br />
<br />
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
BAØN LUAÄN<br />
<br />
ñoaùn raát toát trong chaán thöông tuïy taïng.<br />
<br />
- Chaán thöông vaø veát thöông tuïy taïng khaù<br />
hieám gaëp, chæ chieám 1,4% trong chaán thöông, veát<br />
thöông buïng; Trong ñoù toån thöông tuïy do veát thöông<br />
laø 70% vaø chaán thöông laø 30%.<br />
<br />
- Caùc phöông tieän khaùc nhö X Quang khoâng<br />
cho giaù trò ñaëc bieät. Coøn xeùt nghieäm Amylase theo caùc<br />
baùo caùo khaùc coù giaù trò sau 3giôø nhöng ôû chuùng toâi<br />
chöa ñöôïc söû duïng thöôøng quy vaø khi sieâu aâm cho keát<br />
quaû nghi ngôø thì chuùng toâi cho moå ngay.<br />
<br />
- Tröôøng hôïp toån thöông tuïy taïng ñaàu tieân<br />
ñöôïc moâ taû ôû moät beänh nhaân nöõ töû vong do tai naïn<br />
giao thoâng naêm 1827 ôû Anh quoác.<br />
- ÔÛ Vieät Nam trong 9 naêm 1964 - 1972 Gs<br />
Nguyeãn Ñöùc Ninh chæ gaëp 3 tröôøng hôïp chaán thöông<br />
tuïy.<br />
- Chaán thöông, veát thöông ñöùt rôøi tuïy taïng taïi<br />
eo tuïy beân phaûi tónh maïch maïc treo traøng treân (Lucas<br />
III) taïi beänh vieän chuùng toâi khaù nhieàu? ÔÛ Beänh vieän<br />
Vieät Ñöùc töø naêm 1993 - 1998 coù 4 ca ñöùt rôøi tuïy beân<br />
phaûi tónh maïch cöûa, ôû beänh vieän Phuù Thoï töø 1996 2000 coù 1 ca.<br />
- Chaán thöông tuïy thöôøng gaëp ôû tuoåi lao ñoäng<br />
taát caû beänh nhaân chuùng toâi ñeàu tuoåi töø 17 ñeán 37 tuoåi<br />
vaø chuû yeáu laø do tai naïn giao thoâng vaø tai naïn sinh<br />
hoaït (ñaùnh loän).<br />
- Beänh nhaân vaøo vieän ña soá raát sôùm ngay sau<br />
tai naïn # 30phuùt, chæ coù 2 ca vaøo vieän sau 24 giôø.<br />
- Ña soá beänh nhaân ñeàu coù tình traïng maïch<br />
huyeát aùp oån (8ca/12), ñieåm ñau chuû yeáu ngay thöôïng<br />
vò taïi vò trí chaán thöông tröïc tieáp.<br />
- Chaån ñoaùn chaán thöông tuïy thöôøng khoù.<br />
Chuû yeáu döïa vaøo beänh söû, cô cheá chaán thöông, khaùm<br />
xeùt laâm saøng vaø moå thaùm saùt. Trieäu chöùng khaù trung<br />
thaønh laø ñau thöôïng vò, aâm ruoät giaûm. Trong 12 ca<br />
cuûa chuùng toâi chæ coù 5 ca chaån ñoaùn chaán thöông tuïy<br />
taïng trong ñoù 2 ca chaån ñoaùn treã.<br />
-<br />
<br />
Phöông tieän chaån ñoaùn cuûa chuùng toâi chæ coù<br />
sieâu aâm vaø keát quaû sieâu aâm laàn I chaån ñoaùn chaán<br />
thöông tuïy taïng chæ coù 3 ca, 3ca chaån ñoaùn ñöôïc<br />
trong laàn sieâu aâm thöù 2, 4ca sieâu aâm coù dòch trong oå<br />
buïng coøn 1 ca sieâu aâm keát quaû aâm tính vaø sau laàn<br />
sieâu aâm thöù 3 môùi phaùt hieän chaán thöông tuïy, 1ca<br />
khoâng sieâu aâm vì veát thöông thaáu ngöïc buïng. Chuùng<br />
toâi khoâng coù CT- Scan ñaây laø moät phöông tieän chaån<br />
<br />
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy<br />
<br />
- Coù 2 beänh nhaân chaån ñoaùn chaäm moät do gaõy<br />
hôû 2 xöông caúng chaân ñöôïc coá ñònh ngoaøi sau gaàn 48<br />
giôø beänh nhaân môùi ñöôïc phaùt hieän ñau buïng maëc duø<br />
ban ñaàu sieâu aâm ñaõ coù dòch oå buïng vaø moät beänh nhaân<br />
vaøo vieän ñöôïc chaån ñoaùn chaán thöông haï söôøn phaûi<br />
duø sieâu aâm chaån ñoaùn chaán thöông tuïy nhöng caùc<br />
baùc só vaãn cho chæ ñònh theo doõi ñeán 64 giôø sau môùi<br />
ñöôïc moå khi coù daáu hieäu ñeà khaùng thaønh buïng.<br />
- Trong ñieàu trò chuùng toâi ñoùng ñaàu tuïy muõi<br />
chöõ U nhö cuûa Lucas vaø cuûa beänh vieän Vieät Ñöùc<br />
nhöng coøn phaàn thaân tuïy chuùng toâi khoâng duøng<br />
hoãng traøng ñöa leân noái maø chuùng toâi môû daï daøy vaø<br />
thaû vaøo trong daï daøy gioáng nhö cuûa Bs Hoà Nam Bv<br />
Bình Daân trong phaãu thuaät Whipple caûi tieán (tyû leä xì,<br />
doø laø 16,6%) trong ung thö<br />
Chuùng toâi nghó raèng neáu chuùng ta ñöa hoãng<br />
traøng leân noái vaøo thaân tuïy theo kieåu Roux and Y thì<br />
chuùng ta coù taát caû 3 mieäng noái vaø khaù chaät choäi khi<br />
thao taùc coøn söû duïng daï daøy ñeå thaû phaàn thaân tuî vaøo<br />
thì daï daøy naèm saùt tuïy neân chæ giaûi phoùng theâm moät<br />
chuùt ôû thaân tuïy vieäc di chuyeån thaû noåi thaân tuïy vaøo daï<br />
daøy raát deã daøng. Maët khaùc neáu thaû noåi tuïy vaøo daï daøy<br />
chuùng ta bôùt ñöôïc moät mieäng noái vaø nhö vaäy tieân<br />
löôïng buïc mieäng noái seõ giaûm coäng vôùi dòch daï daøy coù<br />
ñoä PH toan hôn hoãng traøng seõ baát hoaït ñöôïc men tuïy<br />
taïng vaø nhö vaäy seõ giaûm ñöôïc xì doø? Thôøi gian phaãu<br />
thuaät cuõng seõ ngaén hôn. Keát quaû chuùng toâi khoâng<br />
gaëp ca naøo buïc mieäng noái hoaëc doø dòch tuïy.<br />
- Chæ coù moät ca phaûi truyeàn maùu trong moå, coù<br />
leõ may maén chuùng toâi gaëp soá beänh nhaân chaán thöông<br />
tuïy ñôn thuaàn cao.<br />
- Sau moå ngaøy thöù 7 chuùng toâi thöôøng cho<br />
beänh nhaân chuïp daï daøy caûn quang kieåm tra phaàn<br />
thaân tuïy vaø xem coù daáu hieäu xì doø khoâng nhöng keát<br />
quaû thöôøng khoâng thaáy phaàn tuïy thaû noåi trong daï daøy<br />
<br />
55<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br />
<br />
do caùc Bs X -quang chæ chuïp 2 phim vaø khoâng chuïp<br />
khi heát thuoác trong daï daøy, khoâng ghi nhaän xì doø khi<br />
chuïp phim.<br />
<br />
chuùng toâi raát mong seõ ñöôïc söï ñoùng goùp cuûa caùc phaãu<br />
thuaät vieân nhieàu kinh nghieäm giuùp chuùng toâi töï tin<br />
hôn trong chaån ñoaùn vaø ñieàu trò cho ngöôøi beänh.<br />
<br />
- Chuùng toâi chæ duøng Sandostatin trong 2<br />
tröôøng hôïp vaø keát quaû cuõng khoâng toát hôn khoâng<br />
duøng?<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
<br />
- Chuùng toâi nuoâi aên ñöôøng tónh maïch ñeán<br />
ngaøy thöù 5 sau moå vaø caét chæ vaøo ngaøy thöù 8.<br />
<br />
2.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN<br />
- Chaán thöông tuïy coøn laø moät loaïi chaán<br />
thöông khoù chaån ñoaùn.<br />
- Soá löôïng chaán thöông tuïy taêng leân töøng naêm<br />
cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc phöông tieän giao thoâng<br />
do ñoù caàn coù söï caûnh giaùc vaø chuaån bò toát caùc phöông<br />
tieän nhaèm phaùt hieän vaø ñieàu trò kòp thôøi caùc loaïi chaán<br />
thöông naøy.<br />
- Phöông phaùp ñieàu trò maø chuùng toâi aùp duïng<br />
khaù ñôn giaûn vaø coù theå thöïc hieän ñöôïc ôû moïi cô sôû coù<br />
phoøng moå tuy nhieân vôùi kinh nghieäm coøn non keùm<br />
<br />
56<br />
<br />
1.<br />
<br />
3.<br />
<br />
4.<br />
<br />
5.<br />
6.<br />
<br />
7.<br />
8.<br />
<br />
Hoà Nam - Keát quaû moå tích cöïc caùc ung thö taù traøng vaø<br />
ñöôøng maät thaáp baèng phaãu thuaät Whipple caûi tieán taïi<br />
Bv Bình Daân 1980 - 1995.<br />
Nguyeãn Hoaøng Ñònh, Nguyeãn Minh Haûi& - So saùnh<br />
noái tuïy - daï daøy vaø tuïy - hoãng traøng trong phaãu thuaät<br />
caét boû khoái taù tuïy- Hoäi nghò khoa hoïc Bình Daân laàn<br />
thöù 11.<br />
Taï Kim Sôn, Phuøng Ngoïc Tuaán& - Nhaän xeùt chaán<br />
thöông taù tuïy trong 4 naêm 1996 - 2000 taïi Bv Phuù Thoï<br />
- Hoäi nghò Ngoaïi khoa toaøn quoác laàn thöù 12.<br />
Toân Thaát Baùch & CS - Nhaän xeùt chaán thöông taù tuïy<br />
trong 6 naêm 1993 - 1998 taïi Bv Vieät Ñöùc - Hoäi nghò<br />
Ngoaïi khoa toaøn quoác laàn thöù 11<br />
Vaên Taàn & CS - Keát quaû phaãu thuaät Whipple caûi tieánHoäi nghò KHKT Bình Daân laàn thöù 11.<br />
CARLO DI MARTINO &CS – Duodenopancreatectomy<br />
for traumatic rupture of the pancreas – INT J SURG<br />
SCI 1999; 6: 126 – 131.<br />
MAINGOT` - Pancreas Trauma P773 – 776.<br />
SCHWARTZ – Principle of Surgery – abdominal<br />
trauma P193 – 212.<br />
<br />
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
