Ebook Cấp cứu ban đầu: Phần 2

Chia sẻ: Trinh _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiếp tục phần 1, ebook Cấp cứu ban đầu phần 2 hướng dẫn sơ cứu người bị bổng, cách cầm máu – Garô, cấp cứu người bị ngừng hô hấp, ngừng tuần hoàn, sơ cứu gãy xương và vận chuyển nạn nhân. Mời các bạn tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Cấp cứu ban đầu: Phần 2

Bμi 5 S¬ cøu ng−êi bÞ báng 1. Nguyªn nh©n g©y báng Báng lμ tæn th−¬ng da, tæ chøc d−íi da, phÇn mÒm do nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra: - Do søc nãng (n−íc s«i, h¬i nãng, löa,...). - Do ho¸ chÊt (axÝt, baz¬, phèt pho,...). - Do ®iÖn. - Do phãng x¹ nguyªn tö. 2. §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng báng - Nguyªn nh©n g©y báng (báng do ho¸ chÊt th−êng nÆng h¬n báng nhiÖt). - DiÖn tÝch báng (diÖn tÝch cμng réng th× cμng nÆng). - §é s©u (báng cμng s©u th× cμng nÆng). - §é tuæi (trÎ em bÞ báng th−êng nÆng h¬n ng−êi lín). - Báng > 15% diÖn tÝch c¬ thÓ ë ng−êi lín vμ > 8% diÖn tÝch c¬ thÓ ë trÎ em lμ báng nÆng. 3. Ph©n lo¹i báng theo ®é n«ng, s©u - Báng ®é I: lμ báng ë líp th−îng b×, da bÞ öng ®á, ®au r¸t, khi lμnh kh«ng ®Ó l¹i sÑo. 65
- Báng ®é II: tæn th−¬ng líp biÓu b×, trªn nÒn da ®á, xuÊt hiÖn nèt phång sau 1-2 giê bÞ báng, c¸c nèt phång chøa huyÕt t−¬ng. - Báng ®é III: tæn th−¬ng toμn bé c¸c líp cña da, cã thÓ báng ®Õn c¬, x−¬ng, thÇn kinh. Khi khái ®Ó l¹i sÑo co róm. §é I §é II §é III H×nh 5.1. Ph©n lo¹i báng theo ®é s©u 4. TÝnh diÖn tÝch báng C¸ch tÝnh diÖn tÝch báng theo quy luËt sè 9 cña Wallace: * Ng−êi lín: - §Çu, mÆt cæ: 9%. - Th©n phÝa tr−íc: 9% x 2 = 18%. - Th©n phÝa sau: 9% x 2 = 18%. - Mét chi trªn: 9%. - Mét chi d−íi: 18%. - Vïng hËu m«n, sinh dôc: 1%. * TrÎ em: Cμng nhá tû lÖ ®Çu, mÆt, cæ cμng lín h¬n so víi ng−êi lín. - §Çu, mÆt: 19%. 66
- Mét chi d−íi: 11%. Ngoμi ra, cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p tÝnh diÖn tÝch báng mét bμn tay cña Faust ®Ó tÝnh: cø mét bμn tay óp lμ tÝnh 1%. 5. DiÔn biÕn c¸c giai ®o¹n cña báng 5.1. Giai ®o¹n sèc báng KÐo dμi kho¶ng 48 giê ®Çu, cã hai thêi kú: - Thêi kú sèc thÇn kinh: diÔn ra trong 6 giê ®Çu, chñ yÕu do ®au, r¸t. - Thêi kú sèc báng: sèc do mÊt m¸u, kÐo dμi tõ 6 ®Õn 48 giê. 5.2. Giai ®o¹n nhiÔm ®éc Giai ®o¹n nhiÔm ®éc kÐo dμi tõ ngμy thø ba ®Õn ngμy thø 15 do c¬ thÓ hÊp thô chÊt ®éc cña tæ chøc da bÞ ho¹i tö vμ nhiÔm khuÈn. N¹n nh©n cã biÓu hiÖn: - Toμn th©n sèt cao > 40oC. - TiÕt niÖu: ®¸i Ýt, nÆng cã thÓ v« niÖu. - Tiªu ho¸: n«n möa, Øa láng. - ThÇn kinh: kÝch thÝch vËt v·, nÆng dÉn ®Õn h«n mª. 5.3. Giai ®o¹n nhiÔm trïng Giai ®o¹n nhiÔm trïng tõ ngμy thø 11 do hμng rμo da bÞ mÊt réng, c¬ thÓ bÞ suy kiÖt, søc ®Ò kh¸ng gi¶m, vi khuÈn rÊt dÔ x©m nhËp. 67
Vi khuÈn hay gÆp lμ tô cÇu trïng vμng vμ trùc khuÈn mñ xanh. 5.4. Giai ®o¹n phôc håi NÕu ®iÒu trÞ tèt, c¸c biÓu hiÖn nhiÔm trïng, nhiÔm ®éc gi¶m dÇn, ng−êi bÖnh ¨n uèng ®−îc, vÕt báng kh« dÇn, ng−êi bÖnh phôc håi. 6. S¬ cøu n¹n nh©n báng 6.1. S¬ cøu n¹n nh©n báng do søc nãng Báng do søc nãng gåm hai lo¹i: - Søc nãng kh« (löa ch¸y): ch¸y than, cñi, x¨ng dÇu,... - Søc nãng −ít (n−íc s«i, dÇu mì s«i, thøc ¨n nãng,...). * TiÕp nhËn vμ nhËn ®Þnh t×nh tr¹ng n¹n nh©n: - Lo¹i trõ ngay nguyªn nh©n g©y báng. - §−a n¹n nh©n ra khái n¬i bÞ n¹n. H×nh 5.2. §−a n¹n nh©n ra khái n¬i bÞ n¹n 68
- §Æt n¹n nh©n n»m ë vÞ trÝ b»ng ph¼ng. - NhËn ®Þnh toμn tr¹ng n¹n nh©n, x¸c ®Þnh vÞ trÝ vμ møc ®é báng. - Phßng, chèng sèc cho n¹n nh©n. - Gi¶i thÝch, ®éng viªn n¹n nh©n hoÆc ng−êi nhμ yªn t©m vÒ thñ thuËt s¾p lμm. * ChuÈn bÞ dông cô: - Mét chËu s¹ch. - Thïng hoÆc x« n−íc l¹nh s¹ch. - Kh¨n hoÆc v¶i mÒm. - Mét ca móc n−íc. - B¨ng cuén, g¹c. - Mét kÐo. * Kü thuËt tiÕn hμnh: - Lμm lé vïng báng, nÕu quÇn ¸o chËt kh«ng nªn cè cëi quÇn ¸o n¹n nh©n mμ dïng kÐo c¾t bá quÇn ¸o. - Báng ë chi nÕu cã ®eo vßng, nhÉn ph¶i th¸o bá. - §æ n−íc vμo chËu. - Dïng kh¨n hoÆc v¶i mÒm röa nhiÒu lÇn t¹i vïng báng. ë nh÷ng vÞ trÝ báng cã thÓ ®Æt vμo chËu, ta ng©m vïng báng vμo chËu n−íc l¹nh mét thêi gian. - Khi ng©m, röa kh«ng lμm vì nèt phång. - Kh«ng b«i bÊt cø thuèc hay chÊt g× lªn vïng báng. 69
- §¾p kh¨n, g¹c mÒm lªn vïng báng, b¨ng vïng báng (b¨ng võa ®ñ gi÷ g¹c, kh«ng b¨ng chÆt). - Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n ®Õn c¬ së ®iÒu trÞ. - Khi chuyÓn n¹n nh©n ph¶i theo dâi s¸t, ph¸t hiÖn c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng x¶y ra. 6.2. S¬ cøu n¹n nh©n báng do axÝt * TiÕp nhËn vμ nhËn ®Þnh t×nh tr¹ng n¹n nh©n: - Lo¹i trõ ngay nguyªn nh©n g©y báng. - §−a n¹n nh©n ra khái n¬i bÞ n¹n. - §Æt n¹n nh©n n»m ë vÞ trÝ b»ng ph¼ng. - NhËn ®Þnh toμn tr¹ng n¹n nh©n, x¸c ®Þnh vÞ trÝ vμ møc ®é báng. - Phßng, chèng sèc cho n¹n nh©n. - Gi¶i thÝch, ®éng viªn n¹n nh©n hoÆc ng−êi nhμ yªn t©m vÒ thñ thuËt s¾p lμm. H×nh 5.3. S¬ cøu n¹n nh©n báng ho¸ chÊt 70
* ChuÈn bÞ dông cô: - Mét chËu s¹ch. - Kh¨n hoÆc v¶i mÒm. - Mét thïng hoÆc x« n−íc l¹nh s¹ch. - Dung dÞch trung hßa: n−íc xμ phßng, n−íc v«i trong hoÆc natribicarbonat 1-2%. - Mét ca móc n−íc. - B¨ng cuén, g¹c. - Mét kÐo. * Kü thuËt tiÕn hμnh: - Lμm lé vïng báng, nÕu quÇn ¸o chËt kh«ng nªn cè cëi bá quÇn ¸o n¹n nh©n mμ dïng kÐo c¾t bá quÇn ¸o. - Báng ë chi nÕu cã ®eo vßng, nhÉn ph¶i th¸o bá. - §æ n−íc vμo chËu. - Dïng kh¨n hoÆc v¶i mÒm röa nhiÒu lÇn t¹i vïng báng. ë nh÷ng vÞ trÝ báng cã thÓ ®Æt vμo chËu, ta ng©m vïng báng vμo chËu n−íc l¹nh mét thêi gian. - Khi ng©m, röa kh«ng lμm vì nèt phång. - Kh«ng b«i bÊt cø thuèc hay chÊt g× lªn vïng báng. - §¾p kh¨n, g¹c mÒm lªn vïng báng, b¨ng vïng báng (b¨ng võa ®ñ gi÷ g¹c, kh«ng b¨ng chÆt). - Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n ®Õn c¬ së ®iÒu trÞ. 71
- Khi chuyÓn n¹n nh©n ph¶i theo dâi s¸t, ph¸t hiÖn c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng x¶y ra. 6.3. S¬ cøu n¹n nh©n báng v«i * TiÕp nhËn vμ nhËn ®Þnh t×nh tr¹ng n¹n nh©n: - Lo¹i trõ ngay nguyªn nh©n g©y báng. - §−a n¹n nh©n ra khái n¬i bÞ n¹n. - §Æt n¹n nh©n n»m ë vÞ trÝ b»ng ph¼ng. - NhËn ®Þnh toμn tr¹ng n¹n nh©n, x¸c ®Þnh vÞ trÝ vμ møc ®é báng. - Phßng, chèng sèc cho n¹n nh©n. - Gi¶i thÝch, ®éng viªn n¹n nh©n hoÆc ng−êi nhμ yªn t©m vÒ thñ thuËt s¾p lμm. * ChuÈn bÞ dông cô: H×nh 5.4. Th¸o ®å trang søc - Mét chËu s¹ch. - Mét thïng hoÆc x« n−íc l¹nh s¹ch. - Dung dÞch trung hßa: n−íc dÊm ¨n, n−íc chanh, axÝt axªtÝc 0,5%.... - Kh¨n hoÆc v¶i mÒm. 72
- Mét ca móc n−íc. - B¨ng cuén, g¹c. - Mét kÐo. * Kü thuËt tiÕn hμnh: - Lμm lé vïng báng, nÕu quÇn ¸o chËt kh«ng nªn cè cëi bá quÇn ¸o n¹n nh©n mμ dïng kÐo c¾t bá quÇn ¸o. - Báng ë chi nÕu cã ®eo vßng, nhÉn ph¶i th¸o bá. - §æ n−íc vμo chËu. - Dïng kh¨n hoÆc v¶i mÒm röa nhiÒu lÇn t¹i vïng báng, röa ®Õn khi s¹ch v«i. - ë nh÷ng vÞ trÝ báng cã thÓ ®Æt vμo chËu, ng©m vïng báng vμo chËu n−íc l¹nh cã pha dung dÞch trung hßa (n−íc dÊm ¨n, n−íc chanh hoÆc axÝt axªtÝc 0,5%,...). - Nh÷ng vÞ trÝ báng kh«ng ng©m ®−îc vμo dung dÞch trung hßa, ta dïng kh¨n, g¹c mÒm nhóng vμo dung dÞch trung hßa ®¾p lªn vïng báng, b¨ng vïng báng. - Khi ng©m, röa kh«ng lμm vì nèt phång. - Kh«ng b«i bÊt cø thuèc hay chÊt g× lªn vïng báng. - Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n ®Õn c¬ së ®iÒu trÞ. - Khi chuyÓn n¹n nh©n ph¶i theo dâi s¸t, ph¸t hiÖn c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng x¶y ra. 73
B¶ng kiÓm: Kü thuËt s¬ cøu n¹n nh©n báng do søc nãng TT Néi dung Cã Kh«ng TiÕp nhËn vμ nhËn ®Þnh t×nh tr¹ng n¹n nh©n 1 §−a n¹n nh©n ra khái n¬i bÞ n¹n 2 NhËn ®Þnh toμn tr¹ng n¹n nh©n vμ x¸c ®Þnh vÞ trÝ báng, møc ®é báng 3 Gi¶i thÝch, ®éng viªn n¹n nh©n hoÆc ng−êi nhμ yªn t©m vÒ thñ thuËt s¾p lμm ChuÈn bÞ dông cô 4 Mét chËu s¹ch 5 Mét thïng hoÆc x« n−íc l¹nh s¹ch 6 Kh¨n hoÆc v¶i mÒm 7 Mét ca móc n−íc 8 B¨ng cuén, g¹c 9 Mét kÐo Kü thuËt tiÕn hμnh 10 Lμm lé vïng báng, nÕu quÇn ¸o chËt kh«ng nªn cè cëi bá quÇn ¸o n¹n nh©n mμ dïng kÐo c¾t bá quÇn ¸o 11 Báng ë chi nÕu cã ®eo vßng, nhÉn ph¶i th¸o bá 12 §æ n−íc vμo chËu 13 Dïng kh¨n hoÆc v¶i mÒm röa nhiÒu lÇn t¹i vïng báng. ë nh÷ng vÞ trÝ báng cã thÓ ®Æt vμo chËu, ta ng©m vïng báng vμo chËu n−íc l¹nh mét thêi gian. 74
14 Khi ng©m, röa kh«ng lμm vì nèt phång 15 Kh«ng b«i bÊt cø thuèc hay chÊt g× lªn vïng báng 16 §¾p kh¨n, g¹c mÒm lªn vïng báng, b¨ng vïng báng (b¨ng võa ®ñ gi÷ g¹c, kh«ng b¨ng chÆt) 17 KiÓm tra t×nh tr¹ng cña ng−êi bÖnh 18 Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n ®Õn c¬ së ®iÒu trÞ 19 Khi chuyÓn n¹n nh©n ph¶i theo dâi s¸t, ph¸t hiÖn c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng x¶y ra B¶ng kiÓm: Kü thuËt s¬ cøu n¹n nh©n báng do axÝt TT Néi dung Cã Kh«ng TiÕp nhËn vμ nhËn ®Þnh t×nh tr¹ng n¹n nh©n 1 §−a n¹n nh©n ra khái n¬i bÞ n¹n 2 NhËn ®Þnh toμn tr¹ng n¹n nh©n vμ x¸c ®Þnh vÞ trÝ báng, møc ®é báng 3 Gi¶i thÝch, ®éng viªn n¹n nh©n hoÆc ng−êi nhμ yªn t©m vÒ thñ thuËt s¾p lμm ChuÈn bÞ dông cô 4 Mét chËu s¹ch 5 Mét thïng hoÆc x« n−íc l¹nh s¹ch 6 Dung dÞch trung hßa: n−íc xμ phßng, n−íc v«i trong hoÆc natribicarbonat 1-2% 75
7 Kh¨n hoÆc v¶i mÒm 8 Mét ca móc n−íc 9 B¨ng cuén, g¹c 10 Mét kÐo Kü thuËt tiÕn hμnh 11 Lμm lé vïng báng, nÕu quÇn ¸o chËt kh«ng nªn cè cëi bá quÇn ¸o n¹n nh©n mμ dïng kÐo c¾t bá quÇn ¸o 12 Báng ë chi nÕu cã ®eo vßng, nhÉn ph¶i th¸o bá 13 §æ n−íc vμo chËu 14 Dïng kh¨n hoÆc v¶i mÒm röa nhiÒu lÇn t¹i vïng báng. ë nh÷ng vÞ trÝ báng cã thÓ ®Æt vμo chËu, ta ng©m vïng báng vμo chËu n−íc l¹nh cã pha dung dÞch trung hßa mét thêi gian. 15 Khi ng©m, röa kh«ng lμm vì nèt phång 16 Kh«ng b«i bÊt cø thuèc hay chÊt g× lªn vïng báng 17 §¾p kh¨n, g¹c mÒm lªn vïng báng, b¨ng vïng báng (b¨ng võa ®ñ gi÷ g¹c, kh«ng b¨ng chÆt) 18 KiÓm tra t×nh tr¹ng cña ng−êi bÖnh 19 Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n ®Õn c¬ së ®iÒu trÞ 20 Khi chuyÓn n¹n nh©n ph¶i theo dâi s¸t, ph¸t hiÖn c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng x¶y ra 76
B¶ng kiÓm: Kü thuËt s¬ cøu n¹n nh©n báng v«i TT Néi dung Cã Kh«ng TiÕp nhËn vμ nhËn ®Þnh t×nh tr¹ng n¹n nh©n 1 §−a n¹n nh©n ra khái n¬i bÞ n¹n 2 NhËn ®Þnh toμn tr¹ng n¹n nh©n vμ x¸c ®Þnh vÞ trÝ báng, møc ®é báng 3 Gi¶i thÝch, ®éng viªn n¹n nh©n hoÆc ng−êi nhμ yªn t©m vÒ thñ thuËt s¾p lμm ChuÈn bÞ dông cô 4 Mét chËu s¹ch 5 Mét thïng hoÆc x« n−íc l¹nh s¹ch 6 Dung dÞch trung hßa: n−íc dÊm ¨n, n−íc chanh, axÝt axªtÝc 0,5%,... 7 Kh¨n hoÆc v¶i mÒm 8 Mét ca móc n−íc 9 B¨ng cuén, g¹c 10 Mét kÐo Kü thuËt tiÕn hμnh 11 Lμm lé vïng báng, nÕu quÇn ¸o chËt kh«ng nªn cè cëi bá quÇn ¸o n¹n nh©n mμ dïng kÐo c¾t bá quÇn ¸o 12 Báng ë chi nÕu cã ®eo vßng, nhÉn ph¶i th¸o bá 13 §æ n−íc vμo chËu 14 Dïng kh¨n hoÆc v¶i mÒm röa nhiÒu lÇn t¹i vïng báng. ë nh÷ng vÞ trÝ báng cã thÓ ®Æt vμo chËu, ta ng©m vïng báng vμo chËu n−íc l¹nh mét thêi gian 77
15 Khi ng©m, röa kh«ng lμm vì nèt phång 16 Kh«ng b«i bÊt cø thuèc hay chÊt g× lªn vïng báng 17 §¾p kh¨n, g¹c mÒm lªn vïng báng, b¨ng vïng báng (b¨ng võa ®ñ gi÷ g¹c, kh«ng b¨ng chÆt) 18 KiÓm tra t×nh tr¹ng cña ng−êi bÖnh 19 Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n ®Õn c¬ së ®iÒu trÞ 20 Khi chuyÓn n¹n nh©n ph¶i theo dâi s¸t, ph¸t hiÖn c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng x¶y ra 78
Bμi 6 CÇM m¸u - GAR¤ M¸u lμ mét trong nh÷ng thμnh phÇn quan träng nhÊt cña c¸c chÊt néi m«i. Khèi l−îng cña m¸u chiÕm 7-9% tæng träng l−îng c¬ thÓ. M¸u cã c¸c chøc n¨ng: h« hÊp, dinh d−ìng, ®μo th¶i, b¶o vÖ c¬ thÓ, ®iÒu nhiÖt,... Do mét t¸c nh©n nμo ®ã lμm tæn th−¬ng m¹ch m¸u, nhÊt lμ tæn th−¬ng ®éng m¹ch, sÏ lμm cho khèi l−îng m¸u trong c¬ thÓ gi¶m xuèng nhanh chãng. NÕu kh«ng ®−îc xö trÝ kÞp thêi n¹n nh©n sÏ bÞ tö vong. 1. DÊu hiÖu mÊt m¸u nhiÒu Khi ng−êi bÞ mÊt m¸u nhiÒu cã c¸c biÓu hiÖn chÝnh sau: - Ng−êi bÖnh ho¶ng hèt, ý thøc ló lÉn, vËt v· kÝch thÝch hoÆc li b×. - Da xanh, niªm m¹c nhît, v· må h«i, sê vμo thÊy l¹nh. - M¹ch nhanh, nhá, huyÕt ¸p h¹. - NhÞp thë nhanh, n«ng. - Cã thÓ quan s¸t thÊy cã mét khèi l−îng lín m¸u ch¶y ra bªn ngoμi. 79
2. Ph©n lo¹i ch¶y m¸u * Ch¶y m¸u ngoμi: Lμ m¸u ch¶y ra tõ c¸c c¬ quan, tæ chøc bªn ngoμi c¬ thÓ hoÆc nh×n thÊy m¸u ch¶y ra tõ vÕt th−¬ng ë bªn ngoμi c¬ thÓ. * Ch¶y m¸u trong: Lμ m¸u ch¶y ra tõ vÕt th−¬ng ë c¸c c¬ quan, bé phËn bªn trong c¬ thÓ. Chóng ta cã thÓ nh×n thÊy hoÆc kh«ng nh×n thÊy m¸u ch¶y ra tõ vÕt th−¬ng. 3. Ph©n lo¹i vÕt th−¬ng m¹ch m¸u 3.1. VÕt th−¬ng ®éng m¹ch Lμ vÕt th−¬ng mμ chóng ta cã thÓ quan s¸t thÊy m¸u ch¶y ra tõ ®éng m¹ch khi nã bÞ tæn th−¬ng. §Æc ®iÓm cña vÕt th−¬ng ®éng m¹ch: - M¸u ch¶y nhiÒu, phôt thμnh tia, m¹nh lªn khi m¹ch ®Ëp. - M¸u mμu ®á t−¬i (trõ m¸u ®éng m¹ch phæi). 3.2. VÕt th−¬ng tÜnh m¹ch Lμ vÕt th−¬ng mμ chóng ta cã thÓ quan s¸t thÊy m¸u ch¶y ra tõ tÜnh m¹ch khi nã bÞ tæn th−¬ng. §Æc ®iÓm cña vÕt th−¬ng tÜnh m¹ch: - Tèc ®é ch¶y m¸u chËm h¬n so víi vÕt th−¬ng ®éng m¹ch. NÕu nh÷ng tÜnh m¹ch lín bÞ tæn th−¬ng th× m¸u ch¶y nhiÒu trμo ra ®Òu ë bÒ mÆt vÕt th−¬ng. - Mμu m¸u ®á sÉm (trõ m¸u tÜnh m¹ch phæi). 80
3.3. VÕt th−¬ng mao m¹ch Lμ vÕt th−¬ng nhá, n«ng do tæn th−¬ng c¶ mao ®éng m¹ch vμ mao tÜnh m¹ch. §Æc ®iÓm cña vÕt th−¬ng mao m¹ch lμ m¸u ch¶y ra sè l−îng Ýt, tèc ®é ri rØ. 4. S¬ cøu n¹n nh©n ch¶y m¸u ngoµi Sau khi tai n¹n x¶y ra: - Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n ra khái n¬i bÞ n¹n. - §Æt n¹n nh©n n»m theo t− thÕ phï hîp vμ thuËn lîi. - Quan s¸t, ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng vÕt th−¬ng: tuú theo t×nh h×nh cô thÓ cña vÕt th−¬ng ®Ó sö dông mét trong c¸c biÖn ph¸p xö trÝ sau ®Ó cÇm m¸u. 4.1. Ph−¬ng ph¸p b¨ng Ðp H×nh 6.1. B¨ng Ðp - ¸p dông cho c¸c vÕt th−¬ng tÜnh m¹ch, mao m¹ch hoÆc nh÷ng vÕt th−¬ng ®éng m¹ch nhá. 81
- Ph−¬ng tiÖn gåm: hai cuén b¨ng hoÆc hai m¶nh v¶i s¹ch cuén l¹i, kÝch th−íc to, nhá tuú theo vÕt th−¬ng. Th−êng dïng b¨ng cuén hoÆc m¶nh v¶i to b¶n (réng 6-8cm, dμi 1-2m), mét miÕng v¶i, g¹c s¹ch (v« khuÈn nÕu cã ®iÒu kiÖn). - TiÕn hμnh: + §Æt mét cuén b¨ng ®Ì lªn trªn ®−êng ®i cña m¹ch m¸u hoÆc lãt mét miÕng g¹c råi ®Æt trùc tiÕp lªn vÕt th−¬ng. + Dïng cuén b¨ng cßn l¹i ®Ó b¨ng Ðp chÆt l¹i (b¨ng chÆt h¬n b×nh th−êng). 4.2. Ph−¬ng ph¸p b¨ng nhåi - ¸p dông cho c¸c vÕt th−¬ng miÖng réng hoÆc vÕt th−¬ng s©u nh−ng trong vÕt th−¬ng kh«ng cßn dÞ vËt (m¶nh kim lo¹i hoÆc m¶nh thuû tinh,…). H×nh 6.2. B¨ng nhåi 82
- Ph−¬ng tiÖn: + Mét m¶nh v¶i hoÆc m¶nh g¹c dμi, ng¾n tuú theo vÕt th−¬ng. + Mét cuén b¨ng. - TiÕn hμnh: + Lμm s¹ch s¬ bé vÕt th−¬ng (lo¹i bá c¸c dÞ vËt nÕu cã). + NhÐt m¶nh g¹c, lÊp ®Çy vμo trong lßng vÕt th−¬ng. + LÊy b¨ng cuén b¨ng Ðp chÆt l¹i. 4.3. Ph−¬ng ph¸p gÊp chi tèi ®a - ¸p dông: víi vÕt th−¬ng m¹ch m¸u ë chi nh− ®éng m¹ch c¸nh tay, ®éng m¹ch c¼ng tay, ®éng m¹ch ®ïi, ®éng m¹ch c¼ng ch©n nh−ng chi ®ã kh«ng bÞ g·y. - Ph−¬ng tiÖn: + Mét con chÌn b»ng gç. + Mét cuén b¨ng. - TiÕn hμnh: + §Æt con chÌn vμo nÕp gÊp khuûu tay, hoÆc hâm n¸ch, hoÆc khoeo ch©n, hoÆc nÕp bÑn tïy theo vÕt th−¬ng, sau ®ã gÊp chi l¹i. + Dïng cuén b¨ng b¨ng chÆt chi l¹i theo t− thÕ võa gÊp. - Chó ý khi gÊp chi: + GÊp c¼ng tay vμo c¸nh tay. + GÊp c¸nh tay vμo th©n m×nh. 83
+ GÊp c¼ng ch©n vμo ®ïi. + GÊp ®ïi vμo th©n. Chi trªn §ïi C¼ng ch©n H×nh 6.3. GÊp chi tèi ®a 4.4. Ph−¬ng ph¸p gar« cÇm m¸u Gar« cÇm m¸u lμ mét biÖn ph¸p cÇm m¸u ®−îc chØ ®Þnh trong c¸c tr−êng hîp sau: - VÕt th−¬ng ®éng m¹ch. - Trong phÉu thuËt hoÆc c¾t côt chi. 4.4.1. Nguyªn t¾c ®Æt gar« - Kh«ng ®Æt d©y gar« trùc tiÕp lªn da n¹n nh©n. - §Æt gar« c¸ch mÐp vÕt th−¬ng 2cm vÒ phÝa trªn ®èi víi vÕt th−¬ng nhá, 5cm ®èi víi vÕt th−¬ng lín. - Kh«ng gar« chÆt qu¸ hoÆc láng qu¸ (chØ nªn gar« ®ñ ®Ó cÇm m¸u lμ ®−îc). - Sau 1 giê ph¶i níi gar« mét lÇn, thêi gian mét lÇn níi gar« lμ 1-2 phót. - Tæng sè thêi gian ®Æt gar« kh«ng qu¸ 6 giê (tæng sè lÇn níi gar« lμ 5 lÇn). 84