Ghé Bắc Ninh nghe quan họ, nếm đặc sản

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

132
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ở vùng quê Kinh Bắc không chỉ có làn điệu quan họ, mà còn có rất nhiều món ăn đặc sản. Có bánh tẻ làng Chờ, bánh phu thê, bánh khúc làng Diềm là thứ đặc sản mang đậm chất quê hương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ghé Bắc Ninh nghe quan họ, nếm đặc sản

Ghé Bắc Ninh nghe quan họ, nếm đặc sản Ở vùng quê Kinh Bắc không chỉ có làn điệu quan họ, mà còn có rất nhiều món ăn đặc sản. Có bánh tẻ làng Chờ, bánh phu thê, bánh khúc làng Diềm là thứ đặc sản mang đậm chất quê hương. Ai chưa được ăn thì b ị hấp dẫn bởi cái tên, còn ai đã từng một lần thưởng thức thì không thể quên hương vị độc đáo của những món ăn này… Bánh phu thê Đình Bảng Bánh phu thê được đặt úp bụng hai chiếc bánh vào nhau rồi dùng lạt đỏ buộc thành cặp; có lẽ vì vậy mà người đời gọi là bánh phu thê. Được gói bằng những tấm lá dong giản dị, rồi luộc lên, bánh phu thê không khoe mùi tỏa hương như bánh rán, bánh khúc; chỉ tới khi bóc bánh ngư ời ta mới thật sự ngỡ ngàng. Bánh sắc vàng trong su ốt, lấm tấm những hạt vừng đen. Nhân bánh được làm b ằng đỗ xanh đ ãi sạch vỏ đ ã đ ược hấp chín đánh tơi, cho thêm đường trắng, cùi d ừa, hạt sen và hương ngũ vị. Bột làm bánh phải đ ược làm từ gạo nếp, xay bằng cối nước, sau đó lọc lấy chất tinh, ép cho ráo nước
rồi phơi khô (còn bột thô thì bán cho hàng bánh rán). T ới khi làm bánh phải dùng nước quả d ành dành nhào bột để lấy mầu sắc tự nhiên chứ không được pha phẩm mầu. Người ta còn nạo đu đủ xanh, ngâm phèn rồi cắt nhỏ nhào lẫn với bột để bánh có thêm độ giòn. Bánh phu thê Đình Bảng khi ăn thấy độ dẻo của nếp, độ giòn của đu đủ, độ ngậy của đỗ xanh, vị béo của cùi dừa, vị bùi của hạt sen, vị ngọt của đường…, tất cả hòa quyện vào nhau làm thành hương vị rất riêng của bánh. Nhân bánh hình tròn nằm trong vỏ bánh bẻ khuôn hình vuông b ằng lá d ừa. Khi làm bánh, người ta dàn mỏng bột lên khuôn, đặt nhân vào một đầu rồi đắp phần bột còn lại lên nhân như thể hiện sự ôm ấp, che chở của tình phu thê. Ở Bắc Ninh, mỗi nhà đều có một bí quyết làm bánh riêng vì vậy bánh của mỗi nhà đều có hương vị riêng, một nhãn hiệu riêng. Tất cả các khâu từ nhào bột, nặn bánh, làm nhân, tước lá, luộc bánh… đ ều phải làm bằng tay. Bánh gói xong đ ược buộc dây rơm nếp, luộc xong, người ta tháo bỏ dây rơm, úp bụng hai chiếc bánh vào nhau rồi dùng lạt đỏ buộc thành cặp; có lẽ vì vậy m à người đời gọi là bánh phu thê. Bánh tẻ làng Chờ Bánh tẻ làng Ch ờ vừa có độ giòn lại vừa có vị đậm, vị béo của nhân, nồng nàn của mùi lá, không th ể lẫn vào thứ bánh tẻ nào khác được.
Những ngày lễ tết ở vùng Yên Phong đ ã đ ành, nay thì ở hội Lim (Tiên Du), hội Đền Đô (Từ Sơn)… các nhà hàng khách sạn ở Bắc Ninh, Hà Nội rồi đến những ngày khánh thành, lễ cưới sang trọng đều thấy có bánh tẻ làng Chờ. Gọi là bánh tẻ làng Chờ là cách gọi dân d ã cho d ễ nhớ dễ thuộc. Người Bắc Ninh có câu: Ba làng Mịn, bảy làng Chờ Một làng Ô Cách chơ vơ giữa đồng. Chờ là tên gọi chung của 7 làng: Phú Mẫn, Nghiêm Xá, Trung Bạn, Ngân Cầu (thị trấn Chờ), Ngô Nội, Tiên Trà, Phù Lưu (xã Trung Nghĩa) thuộc tổng Chờ xưa, kết nghĩa với nhau tổ chức ngày hội “thất thôn giao liệt” từ ngày 11 đến ngày 13 tháng 3 âm lịch hàng năm. Bánh tẻ ngon nhất lại là của các làng Chờ: Ngô Nội, Tiên Trà, Phù Lưu, Nghiêm Xá. Có lẽ đây là những làng nhiều đồng chiêm cấy được những giống lúa có gạo thơm ngon. Bánh tẻ là thức qu à dân dã, vừa dẻo vừa dai, vừa giòn vừa thơm, vừa thanh vừa mát làm cho người ăn thêm tỉnh táo, lại chắc dạ. Bánh tẻ ăn lúc còn nóng mới ngon. Bánh tẻ làng Chờ dẻo chứ không nhão, nát như thứ bánh giò mà bạn thường thấy, vừa có độ giòn lại vừa có vị đậm, vị béo của nhân, nồng nàn của mùi lá, không thể lẫn vào thứ bánh tẻ nào khác được. Bánh khúc làng Diềm Bánh khúc làng Diềm có 2 loại: nhân hành và nhân đỗ.
Bánh khúc làng Diềm chẳng biết có tự bao giờ, chỉ biết rằng, trước đây món bánh này quý lắm, chỉ đ ược làm khi có khách quý đến chơi hay các d ịp nhất niên, nhất lệ. Tuy không phải là quy định khắt khe như trầu thuốc, song đây chính là nét văn hoá ẩm thực riêng có ở qu ê hương Quan họ. Bánh khúc làng Diềm có 2 loại: nhân hành và nhân đ ỗ. Bánh khúc nhân đỗ có vị bùi của đỗ, béo của thịt mỡ và thơm của hạt tiêu. Ba thứ nguyên liệu này được nấu lên, trộn lẫn với nhau làm thành nhân bánh. Bánh khúc nhân hành có khác hơn đôi chút. Hành được dùng làm nhân bán h khúc nhất thiết phải là hành khô, cộng thêm mộc nhĩ, hạt tiêu, răm, thịt ba chỉ băm nhỏ trộn lẫn với nhau. Dù là bánh nhân đ ỗ hay nhân hành thì vỏ bánh và nhân cũng đều phải nêm một lượng gia vị vừa đủ, bánh mặn làm mất đi vị bùi, béo song nếu nhạt bánh sẽ có mùi ngai ngái. Bánh khúc thường được người dân làng Diềm nặn với 2 hình thức: tròn như bánh rán ho ặc hình tai voi, nhưng dù với hình thức nào, vỏ bánh cũng phải dát mỏng mà không đ ể lộ nhân. Không ai lu ộc bánh khúc bao giờ mà người ta đồ bằng chõ như đồ xôi. Cứ một lượt bánh lại rắc một lượt gạo nếp mỏng đ ã ngâm mềm vừa đủ để dính đều vào bánh. Bánh khúc ăn lúc nóng là ngon nhất, có thể thay thế cơm tẻ nhưng người làng Diềm chỉ làm khi khách quý đến chơi nhà và các dịp rằm tháng giêng, lễ hội Đền Vua bà 6 – 2 và Hội Tát giếng 3 – 3 âm lịch. Đó cũng chính là mùa của cây khúc. Bánh đa Kế >
Nh ững chiếc bánh đa với h ình yên ngựa vàng bóng, vị bùi, thơm mùi lạc, vừng, khoai lang… Xã Dĩnh Kế, xưa kia vốn có tên là Phượng Nhỡn thuộc Phủ Lạng Thương – Trấn Kinh Bắc. Những ngày nắng, ai đi qua Dĩnh Kế cũng thấy một màu trắng của những chiếc bánh đa to, tròn trên những chiếc giàn phơi, dọc theo quốc lộ 1A, trong đường làng, ngõ xóm, sân nhà. Và như thế, thử hỏi ai không tò mò, ai không muốn khám phá, thử ăn chiếc bánh ngay tại làng nghề? Bánh đa Kế là một món ăn bình dị, dân dã nhưng chứa đựng trong đó bao hương vị, đậm đà quê chất Bắc Ninh. Những chiếc bánh đa với hình yên ngựa vàng bóng, vị bùi, thơm mùi lạc, vừng, khoai lang… đã trở thành món quà không thể thiếu đối với du khách đến thăm hoặc chỉ ghé qua Bắc Ninh một lần. Ban đ ầu chiếc bánh đa làm từ nguyên liệu chính là sắn. Nhưng trong quá trình làm thì người dân nơi đây thấy rằng sắn là nguyên liệu khó làm vì nó rất dính, bắt bụi và cả những côn trùng, không đảm bảo vệ sinh, chất lượng chiếc không cao nên họ tìm cách cải tiến, thay thế sắn dần bằng gạo tẻ. Từ đó, họ thấy chất lượng chiếc bánh được nâng lên rõ rệt. Để làm nên những chiếc bánh thơm ngon, béo giòn, vị bùi thì phải trải qua nhiều công đoạn, thao tác của người thợ. Họ chọn gạo tẻ ngon, không dính, đem ngâm khoảng 12 -13 tiếng, sau đó đem xay vỡ, phải xay hai lần để bột đ ược kĩ, nhuyễn, mịn, sờ tay vào bột phải mát, lọc hết bụi bẩn. Bánh đa Kế đã trở thành một đặc sản, một món ăn dân dã, bình d ị nổi tiếng trong và ngoài nước: Nga, Singapore. Du khách đến đây không chỉ được thưởng thức vị ngon của bánh đa ngay nơi làm ra, mua được bánh đa chính gốc làng nghề về làm quà mà còn đ ược thăm đền Dĩnh Kế(còn gọi là Nghè Cả).