HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ MINH HẠNH
GI¸ TRÞ §¹O §øC TRUYÒN THèNG VíI VIÖC
X¢Y DùNG NH¢N C¸CH THANH NI£N VIÖT NAM
TRONG BèI C¶NH TOµN CÇU HãA HIÖN NAY
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG
VÀ CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH S
Mã số: 62 22 03 02
HÀ NỘI - 2018
Công trình được hoàn thành
tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. NGUYỄN THẾ KIỆT
2. TS. TRẦN SỸ DƯƠNG
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:
Luận án được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện
họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Vào hồi giờ ngày tháng năm 2018
Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Quốc gia
và Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ở bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, thanh niên luôn là gương mặt thể hiện
sức sống của dân tộc, của văn hóa dân tộc nhân loại. Đây lứa tuổi
nhiều hoài bão khát vọng, nguồn lực nội sinh của đất nước, tiềm
năng to lớn hứa hẹn những đóng góp quý giá vào sự nghiệp xây dựng
bảo vệ Tổ quốc. Thanh niên còn được nhìn nhận một lực lượng hội
đang trưởng thành, phát triển cả về thể lực trí lực, những chủ nhân
tương lai của nước nhà. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: Một
năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ mùa
xuân của hội. Theo Người, đối với sự tồn vong, thịnh suy của một đất
nước, thanh niên càng tỏ rõ vị trí to lớn của mình: Nước nhà thịnh hay suy,
yếu hay mạnh một phần là do các thanh niên.
Thanh niên đang sẽ lực lượng chủ yếu của sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại a đất nước. Điều này được thể hiện khả năng
nhạy cảm với các vấn đề chính trị - hội, khả năng tiếp thu tri thức, tiếp
thu cái mới trên các lĩnh vực khoa học, công nghệ, văn hóa, xã hội...Ở
nước ta hiện nay, quá trình đẩy mạnh công nghiệp a, hiện đại a trong
bối cảnh của xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra hết sức nhanh chóng
mạnh mẽ đã đem lại những hiệu quả to lớn cả về kinh tế cũng nmọi mặt
của đời sống hội. Những thay đổi tích cực ấy đã tạo một luồng sinh lực
mới vào bầu nhiệt huyết của thanh niên. Với những thay đổi trong đời
sống kinh tế, văn hóa tinh thần theo hướng ngày càng tốt đẹp hơn, lực
lượng thanh niên Việt Nam tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, thấy rõ sự
đúng đắn trong đường lối đổi mới đất nước. Điều đó góp phần hình thành
lớp thanh niên niềm tin, tưởng đạo đức, lối sống trong sáng,
lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát huy các gtrị đạo
đức truyền thống trong xây dựng nhân cách thanh niên.
Toàn cầu hóa đang trở thành xu thế tất yếu cho mọi quốc gia trong
đó Việt Nam khi muốn hội nhập phát triển. Với những "luật chơi"
sòng phẳng, toàn cầu a đang đặt ra bài toán về sđược - mất. hội rất
lớn, cái được rất nhiều, đó sự tiếp cận tranh thnguồn vốn, thành tựu
khoa học, công nghệ từ những nền kinh tế phát triển; sự giao lưu những
giá trị văn minh nhân loại…Tuy nhiên cũng cần tỉnh táo để nhận thức
rằng, toàn cầu hóa không phải cây gậy thần biến không thành có. Ngược
lại, bên cạnh những lợi ích mà toàn cầu a đem lại, chúng ta đang đứng
trước knhiều nguy cơ: sự phthuộc về kinh tế, sự lai căng văn hóa, mất
2
bản sắc dân tộc…Trong đó không thể không kđến nguy vsự mất
gốc, quay lưng với truyền thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc.
Trong điều kiện đó, sự ảnh hưởng của văn hóa, lối sống, đạo đức
nước ngoài, đặc biệt phương Tây đối với thế hệ thanh niên tương đối
ràng. Bên cạnh những mặt tích cực, thì một bộ phận thanh niên ý
thức phấn đấu chưa cao, thờ ơ với các vấn đề chính trị - hội, phai nhạt
tưởng cách mạng, không xác định được mục tiêu, lý tưởng cuộc sống,
biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống, mắc tệ nạn hội, vi phạm
pháp luật. Mặt khác do cuộc đấu tranh ý thức hệ cũng đang diễn ra gay go
và quyết liệt, khi các thế lực thù địch trong và ngoài nước tìm mọi cách tấn
công chúng ta toàn diện đặc biệt trong lĩnh vực chính trị, văn hóa, lối sống
trước hết đối với thế hệ trẻ nhằm p hoại công cuộc xây dựng chủ
nghĩa xã hội nước ta. Những sản phẩm phi văn hóa, đồi trụy, phi nhân
tính tràn ngập vào nước ta m tha hóa, biến chất một bphận thanh niên.
Sự sa sút về thế giới quan, nhân sinh quan, phẩm chất đạo đức ngày càng
chiều hướng gia tăng đã gây ra nỗi lo chung của toàn hội. Từ đây đặt
ra hàng loạt vấn đề đối với thanh niên. m thế nào để thanh niên Việt
Nam đáp ứng được yêu cầu hết sức nặng nề nhưng vẻ vang đất nước
đang đặt lên vai họ, làm thế nào để xây dựng được thế hệ thanh niên phát
triển toàn diện, hiện đại vừa đức vừa tài, nhân cách phong phú trong
bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế hiện nay.
Cần chú ý là, phát huy vai tgiá trị đạo đức truyền thống đối với
việc xây dựng nhân cách thanh niên trong bối cảnh toàn cầu a không chỉ
xuất phát từ tình hình suy thoái đạo đức lối sống của một bộ phận thanh
niên còn định hướng phát triển lâu dài trong tương lai với tầm nhìn
hành động chiến lược. Phát triển kinh tế hiện đại hóa hội cần đến
sức mạnh của kinh tế, nhưng xét đến cùng, kinh tế không mục đích tự
thân. Không xây dựng được nền tảng tinh thần, đời sống tinh thần lành
mạnh, hội không thể phát triển bền vững, thanh niên không thlập thân
lập nghiệp một cách lành mạnh và m thấy triển vọng tốt đẹp trong cuộc
sống.
Đây thực sự vấn đề nóng hổi đặt ra trong quá trình xây dựng nhân
cách cho thanh niên Việt Nam hiện nay.
Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt Nam nhấn mạnh: "Chú trọng xây
dựng nhân cách con người Việt Nam về lý tưởng, trí tuệ, đạo đức, lối sống,
thể chất, lòng tự tôn dân tộc, trách nhiệm hội, ý thức chấp hành pháp
luật, nhất trong thế hệ trẻ". đây, việc phát huy vai trò giá trị đạo đức
truyền thống dân tộc để xây dựng nhân cách cho thanh niên được coi
3
một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp "trồng
người" ở nước ta hiện nay.
Để góp phần làm rõ những nội dung trên, tôi lựa chọn vấn đ"Giá trị
đạo đức truyền thống với việc xây dựng nhân cách thanh niên Việt Nam
trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay" làm đề tài nghiên cứu của mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Làm vai trò của giá trị đạo đức truyền thống thực trạng vai trò
của trong việc xây dựng nhân cách thanh niên, từ đó đề xuất phương
hướng giải pháp chủ yếu nhằm phát huy vai trò gtrị đạo đức truyền
thống đối với việc xây dựng nhân cách thanh niên Việt Nam trong bối
cảnh toàn cầu hóa hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Với mục đích trên, luận án có các nhiệm vụ cơ bản sau:
- Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài.
- Làm rõ khái niệm nhân cách thanh niên; Nội dung, phương thức xây
dựng nhân cách thanh niên Việt Nam hiện nay. Phân tích làm vai trò
của giá trị đạo đức truyền thống đối với việc xây dựng nhân cách thanh
niên trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.
- Phân tích tác động của toàn cầu a đến vai trò giá trị đạo đức
truyền thống trong xây dựng nhân cách thanh niên Việt Nam hiện nay.
- Làm thực trạng vai trò giá trị đạo đức truyền thống đối với việc
xây dựng nhân cách thanh niên Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện
nay, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra từ thực trạng đó.
- Đề xuất phương hướng giải pháp chủ yếu nhằm phát huy vai trò
các giá trị đạo đức truyền thống đối với việc xây dựng nhân cách thanh
niên Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Luận án chủ yếu phân tích giá trị đạo đức truyền thống dân tộc vai
trò của nó đối với việc xây dựng nhân cách thanh niên Việt Nam trong bối
cảnh toàn cầu hóa hiện nay.
Về thời gian, luận án chỉ tập trung phân tích vai trò của giá trị đạo đức
truyền thống đối với việc xây dựng nhân cách thanh niên Việt Nam trong
bối cảnh toàn cầu hóa ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án chủ yếu dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin,
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về giá trị đạo
đức truyền thống, về nhân cách thanh niên, xây dựng nhân cách thanh
niên.
4.2. Phương pháp nghiên cứu