Giải pháp tài chính cho mọi người - Tài chính 101: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:79

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách "Tài chính 101 - Tài chính cho mọi người: Phần 1" cung cấp cho người học những nội dung kiến thức như: khái niệm tài chính, các quyết định tài chính quan trọng, lợi suất tài chính, rủi ro tài chính, giá trị thời gian của tiền, các vấn đề về lãi suất;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giải pháp tài chính cho mọi người - Tài chính 101: Phần 1

AN TRẦN TRUNG DŨNG C K .0000063682 TÀI CHÍNH 4GUYẺN ICLIẸU lủ i Àl CHÍNH CHO MOI NGƯỜI NHÀ XUẤT BẢN
TÀ I CHÍNH 1 0 1 Bàn quýẽn © 2014 Công ty Cổ phần Sách Alpha ISBN: 978-604-65-1290-5 Thiết kếbla: KiMiTrSn Biên tập viên Alpha Books: Hà Huýỉn Không phần nào trong xuẵt bàn phẩm này đuợc phép sao chép hay phốt hành duứi bất kỳ hình thức hoặc phuơng tiện nào mà không có sự cho phép truớc bảng văn bán của Công ty Cổ phần Sách Alpha. Chúng tôi luôn mong muốn phận được Tihững ý kiến đóng góp cúa quý vi độc giá đẽ & ch ngầy cầngiioàn thiện hơn. 4 Góp ý vẽ sách, liên hệ về bản thảo và bản dịch: t hỉication@a!phabooks.vn Liên hệ hợp tác về nội dung số: ebook@alphabooks.vn Liên hệ hợp tác xuất bàn & truyền thông trên sách: project@alphabooks.vn Liên hệ dịch vụ tưvãn, dai diện & giao dịch bản quyền: copyright@alphabooks.vn
PHAN TRẦN TRUNG DŨNG T Ả I G h Ư N H NGƯỜI NHÀ XUẤT BẢN LAO ĐỘNG - XA HỘI ^ ♦ a lp h q b p p k s*
/ \ Mục lục chương I TAI SAO LAI LÀ TÀI CHÍNH? II. Khái n iệ m tà i c h i n h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.1 . Tài ch ín h là g. .i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1 .2 . M ục tiê u c ủ a tà i c h in h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 2. Các q u y ể t din h tà i c h ín h q u a n tr ọ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 3 . Cắc k h ái n iệ m q u a n tr ọ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 3 .1 . Các tà i sả n tà i c h ín h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 3 .2 . Các thị trư ờ n g tài c h ín h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 3 .3 . Cắc tru n g g ia n tài c h ín h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 chương II LỌI suAi VA KUI RO 1.T hống k ê v à các k h ái n iệ m liên q u a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 1 .1 .Các th ố n g k ê đ ơ n b i ế n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 1.2 .C ác th ố n g k ê h a i b i ế n : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 2.10 s u á t v à Rủi r o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 2.1 .Sự đ á n h đ ổ i g iữ a lợi s u ã t v à rủi ro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 2.2 .C ác th á i đ ộ k h ắ c n h a u d ố i với rủi r o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 3.Đ a d ạ n g h ó a d a n h m ụ c đ ầ u t u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 3 .1 .D anh m ụ c đ à u tư ? Đ ể là m g ì? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 3.2.LỢÍ ích cú a v iệ c đ a d ạ n g h ó a d a n h m ụ c đ à u tư . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
chương III GIÁ TRI THỜI GIAN CỦA TIÊN 1. Tại s a o lại nói "Tiền có giá tri th e o thời g i a n ? " . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2. Hai c ách tín h lãi cơ b .ả. n. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 . 3 . C ông th ứ c tổ n g q u á t cho giá tri th ời g ian c ú a ti è n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 4 . Giá trị h iệ n tạ i v à g iá trị tư ơn g lai củ acác loại d ò n g tièn khắc n h a u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 4.1 . D òng tiề n đơn (Single Cash flo w ). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 4.2 . D òng tiề n k h ôn g d è u (U n e v e n Cash flo.w. s .).;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47. . . ... . 4 .3 . D òng tiền n iên kim (A n n u itie s). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 4 .4 . D òng tiè n n iên kim vinh v iẽn ( P e r p e tu itie s ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 4 .5 . D òng tiè n niên kim vĩnh v iễ n tâ n g trư ở n g (Grovving P e r p e t u iti e s ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Chương IV CÁC VẤN ĐÌ V Ỉ LÃI SUÁT 1. Khái n iệ m lãi s u á t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Lâi s u ắ t là g l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. P h ân loại lai s u á t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . Lý th u y é t q u ỷ khá d ụ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Cầu q u ỹ khá d ụ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58. . . . 2 .2 . Cung q u ỹ k hả d ụ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . Các n h â n tổ làm th a y dổi lãi s u ấ t cân b ồ n g c ủ an è n .kinh . .t.é. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62 . . .... .. 3 .1 . T ăn g trư ở ng kinh t é . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3.2 . Kỹ v ọ n g v è lạm p h á t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3 .3 . T hâm h ụ t n g ân sá c h N hà n ư ớ c. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3 .4 . Tác d ộ n g của chính sá c h tiề n . .t. .ệ. . . . . . . . . . . . . . :... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5 . 4. Các th à n h p h ằ n củ a lãi s u. ắ .t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 7 . . 4.1 . Rủi ro v ờ n ợ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 4.2 . Tính th a n h k h o ả n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
4 .3 . T h u é . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 5. Cáu trú c ky h ạ n c ú a lãi s .u. .ấ. .t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 5 .1 . Đ ư ờ n g c o n g lại s u á t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 5 .2 . C ác lý th u y é t v è c á u trú c kỹ h ạ n củ a lãi s u á t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 chuơng V ỨNG DỤNG GIÁ TRỊ THỜI GIAN CỦA TIÊN 1. Quy tá c 7 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 1 .1 . Tinh số n â m c ằ n th ié t đ ể số tiề n b a n đằu ..đ.ư .ợ. c .81 h â n d ô i . . n 1.2. Tinh k h o ả n g th ờ i g ia n đ ể sỗ tiè n b a n đầu . . . . . . . .bi.ch .ia8 2o i . . . . .d 2. Giá tri h iệ n tạ i rò n g - N PV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 3. Tỷ s u á t sin h lợi n ộ i b ộ - IR R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 4 4. Đ inh g iá c á c tà i s ả n tài c h ín h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 5 4 .1 . Đ ịnh g iá c ô n g cụ c h iế t k h áu c ủ a thi trư ờ n g . tiề. .n.t. ệ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 6 .. . 4 .2 . Đ ịnh g iá trái p h iế u c o u p o n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 8 4 .3 . Đ ịnh g iá cổ p h iế u th e o p h ư ơ n g p h á p c h iế t k h áu lu ò n g. . .cổ. . .tứ. .c. . . . . . . . . . . .8. .9 . . 5. Tinh to á n s ố lãi p h ái tr ả khi m u a trả g ó p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 0 chưong VI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH 1. Tổng q u a n v ề h ệ th ố n g tà i c h .í.n. .h. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93. . . .. 1 .1 . T hàn h v iê n c ủ a h ê th ố n g tà ic h i n h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1.2. Các k ê n h tr u y ề n d ằ n q u ỹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 4 2. Đặc đ iể m c ủ a cá c n h ó m tá i s ả n tà i c h i n h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5 2 .1 . Các c h ứ n g k h o á n th ị trư ờ n g tiề n tệ v à th | tr ư ờ n .g. . .v. ố.n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9. .5. . . . . 2 .2 . Các c h ứ n g k h o á n n ợ , v ố n c h ủ s ồ h ữ u v à p h á. i. . .s .in. h. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9.6. . . . . 3. Độc đ iể m c ủ a cá c th | tr ư ờ n g tá i c h ín h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 3 .1 . Thị tr ư ờ n g tiè n tệ , th ị trư ờ n g v ố n v à th | tr ư ờ n g p h.ái. s. .in.h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9.8. . . . . .
3 .2 . Thị trư ờng sơ cáp vá thi trư ờ ngth ứ.c. .á.p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.0. .2. . . . . 3 .3 . Thị trư ờng tậ p trung v à thị trư ờ ng phitậ p tr .u. n. g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10.2. . . . . .. 4. N h ữ n g vắn đ è của thị trường tài ch in h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 .1 . Thị trường hiệu q u ả . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 .2 . Thông tin b á t dối xứng v à các h ệ q u ảcủ a n ó . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0 5. Các tr u n g g ian tài c h in h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 .1 . Lợi t h í của các trung g ian tà i c h. i. n. h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 . . 5 .2 . Các n h óm trun g gian tà i c h ín h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Chương VII NGĂN Sách nhà nước 1. Khái n iệ m n g ân sách Nhà n ước. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 .1 . Định nghĩa n g ân sách N há n ư ớ c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 .2 . M ột số diểm d áng chú ý v è n g án sá c hN hàn ư ớ c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 2. Chu trin h n g án sá c h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Chu trinh p h ê d u yệt n g ố n sách M ỹ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2.2 . Chu trinh n g ân sách Việt N a m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3. Ih u n g â n sách Nhà n ước. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 .1 . Các nguồn thu của n g ân sác h N há n ư ớ c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1? 3 .2 . P h ăn loại nguồn th u NSNN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4. T h u ế . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 .1 . P h ân loại th u é . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 .2 . IMội du ng Cũ bản của m ộ t luật th u é . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130 . ... 4 .3 . N guyên tắc d ành t h u ế . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Chi n g â n sách Nhà n ư ớ c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 .1 . P h ân loại chi ngân sách N hà n ư ớ c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 .2 . N g u y ên tâc c h i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 . Cân đ ó i n g ân sách Nhà n ư. ớ.c. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3 8 .
chương VIII TÀI CHÍNH OOANH NGHIỆP 1. Các v á n đ è c o b ả n c ủ a tà i ch in h d o a n h n .g. .h. i. ệ .p. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 0 . 1 .1 . Các h in h th ứ c tổ ch ứ c c ủ a d o a n h n g h i ệ p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 0 1 .2 . Sự x u n g d ộ t lợi ích tro n g tá i c h in h d o a n h n g h i ệ p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 5 1 .3 . Các q u y ế t đ |n h tà i ch ín h q u a n t r ọ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 6 2. Các b á o c á o tà i c h ín h q u a n t r ọ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 7 2 .1 . Chu trin h kin h d o a n h c ủ a d o a n h n g h i ệ p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 2 .2 . Các loại b á o c á o tà i c h in h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 2 .3 . N g u y ê n tá c b á o c á o tài c h ín h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 4 9 3. B ả n g c â n đ ố i k é t o á n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 0 3 .1 . Tài s à n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 3 .2 . Nợ p h ải t r á . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 2 3 .3 . N g u ồ n v ố n c h ú s ớ h ữ u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 5 4. B áo c á o k é t q u ả h o ạ t đ ộ n g kinh d o a n h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 6 4 .1 . Các th à n h p h à n c h ín h c ủ a b á o c á o k é t q u ả kin h d o a n h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 7 4 .2 . M ột số th u ậ t n g ữ d á n g c h ú ỹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 8 5. B ắo c á o lưu c h u y ể n tiề n t ệ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 8 5 .1 . Các n ộ i d u n g c h ín h c ủ a b á o c á o lưu c h u y ể n tiè n t ệ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 9 5 .2 . Các loại d ò n g tiè n d ư ợ c b á o c á o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 5 9 6. P h è n tíc h chí số tá i c h ín h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 6 0 6 .1 . P h â n tích c h ỉ só với cái g ì? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 6 .2 . Các ch l số đ o lư ờ n g tín h th a n h k h o ả n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 6.3 . Các chí só d o lư ờ n g tin h sin h lợ i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 6 3 6.4 . Các ch í số n ợ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 6 .5 . Các chỉ số đ o lư ờ n g h iệ u s u á t h o ạ tđ ộ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 6 8 6 .6 . Các ch ỉ sỗ th i t r ư ờ n g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 6 9
/•-----\ Lời mở đầu ôi không có ý định viết giáo trinh, vì vậy cuốn sách này không phái là giáo trình, n ó không được viết theo phong cách kinh viện thường tháy cùa các quyến giáo trình. Bạn có thế đọc nó như đang đọc m ột câu chuyện, có nhân vật, có sự tương tác giữa các phán và có sự phát triển trong nội dung. Lý do của cách tiếp cận này là vì thế giới tài chính vân còn xa lạ với rát nhiéu người, và bạn cũng có thế là m ột trong sỗ đó. Tôi m uón thế giới này trở nên thực hơn, đời thường hơn, xáo trộn và náo nhiệt m ột chút, nên trong cuón sách này, bên cạnh những nhân vật được xây dựng m ột cách chuấn mực theo phong cách ví dụ truyén thóng, có cả những người làm ăn không trung thực, những người nhẹ dạ, mà biết đâu m ỗi chúng ta đéu tìm thấy mình được phản ảnh trong những ví dụ đó? Mục tiêu đầu tiên của cuón sách này lầ m ột tài liệu tham khảo phục vụ cho việc ôn tập và hệ thống hoá kiến thức cùa sinh viên khối ngành kinh tễ - tài chính, bên cạnh đó, tôi cũng viết cho nhiéu đổi tượng độc giả khác nhau, m uón đọc thêm hoặc đọc lại vé tài chính. Vì vậy, néu bạn chi quan tâm tới m ột phẩn nào đó của cuốn sách, trước hết hăy m ở phần giới thiệu đế hình dung vé các nhân vật. H y vọng sau khi đ ọc xong cu ốn sách này, bạn sê m im cười và nói rằng “Thì ra tài chính cũng không đén n ỗi quá tẻ nhạt.” TS . P h a n Trấn T ru n g D ũ n g, K h o a T ài C h i n h N g â n h à n g , Đ ạ i h ọ c N g o ạ i T h ư ơ n g E m a il: f a n d z u n g @ f t u . e d u . v n W e b s ite : h t t p : / / w e b .f tu .e d u .v n /f a n d z u n g Đ ộ c g iả c ó t h ể t ả i c á c tà i liệ u b ổ s u n g tạ i: h t t p : / / w e b . f t u .e d u .v n / fa n d z u n g /ta ic h in h 1 0 1 V._____
/■------- N Giới thiệu các nhản v ậ t trong các v í dụ: An: Chủ cửa hiệu sách ThetaBook, m ột hiệu sách nhỏ nhưng kinh doanh rát tỗt vì A n có tư duy chọn sách độc đáo, và biết quan tâm tới khách hàng. Bình: Vừa tót nghiệp Đại h ọc Ngoại thương, đang dự định khởi nghiệp bẳng dự án kinh doanh du lịch Alco Iris. Chi: Giám dóc tài chính cùa Zom biTek (mã giao dịch chứng khoán ZBF), chuyên sản xuát các mặt hàng công nghệ nhái thương hiệu cùa các hãng lớn. D iệp : Nhân viên tín dụng của Fantasma Bankz, m ột ngân hàng lớn tại Việt Nam H òa: Từng du h ọc nước ngoài trong 10 năm, hiện là giám đốc điéu hành cùa Fantasma Bankz K hánh: Sinh viên năm đắu Đại học Q ụ ốc gia, sinh trưởng trong gia đình có diễu kiện Long: Ô ng Long đã vể hưu, là khách hàng quen thuộc cùa ThetaBook Các ký hiệu sử d ụ n g trong tài liệu: C â u h ỏ i d ã n đ ê : B ạ n trả lờ i b ấ n g trự c g iá c , v à k h ô n g c ă n lý g iả i w vì s a o b ạ n lạ i tr ả lờ i n h ư vậ y. Chú ý: Định nghĩa, thuật ngữ hoặc vẫn đé quan trọng □ ẵ ỳ C â u h ó i t ự k iiể m tra : M ộ t c â u h ỏ i m ở đ ể b ạ n t ự k iể m tra m ứ c ả ỏ k ê ° A h iể u c ủ a m ìn h r “ " ' “ " 7“ Đọc thêm: Gợi ý để bạn tim hiểu thẽm v ín để liên quan tới nội dung đang đ ư ợ c đ é c ỉp J 12 V_____
Chương I ĨỌIVHỞ lạ i Là Tàl CHÍNH? m Trong chutmg này, những nội dung đuọc giói thiệu chủ yếu mang tính khỏi dộng, làm quen, giúp bạn aó cái nhìn sơ luọc ban đíu về tài chính, các tài sàn tài chính, các quyết định tài chính, các thị truửng tài chính và định chế tòi chính cũng như một số vốn đề khác chung nhất về tài chính. Bạn cũng có thể tìm thấy cho minh một lý do tại sao cân phải biết vé tái chính trong chưong này. Nội dung chính: s Tái chính là gì, tại sao một nền kinh tế phải cắn tới tài chinh s Các loại tài sàn tài chính và sự khác nhau cùa các loại tài sàn náy s Mục tiêu quan trọng của các quyết định tài chinh s Hệ thống tài chinh, các chủ thể tài chính 13 -------- /
t r F Ì A ^ t ^ o u i i P& Ổ LC& a> cqA A 4M sH sO V L ơ f ỳ h * - f f - l t \ H> L iv ~ ù ƠTV L t y > Ỷ ị u i + Í . y ơ t c t v u U c e ,
Trong nén kinh tê luôn tổn tại các cơ hội sinh lợi, nhưng các cơ hội đó r \ không đến với tắt cả m ọi người. Bình đang có ý tưởng vé m ột dự án có tên là Alco Iris, và anh nghĩ rằng dự án này sẽ đem lại m ột khoản lợi nhuận lớn, cùng lúc đó Khánh không có bát kỳ m ột khái niệm nào vé dự án đáu tư. Bình biết cách tạo ra lợi nhuận, nhưng vẫn để là Bình không có tiển đế thực hiện ước m ơ đó, vì theo tính toán, anh cẩn 2 tỷ đ ôn g đế đắu tư vào 4 hạng mục khác nhau. Với Khánh, hiện nay cậu đang được bó m ẹ cho 500 triệu đóng nhưng không biết sử dụng nó vào việc gì. Bình chính là đại diện cho các chù thể cẩn quỹ còn Khánh là đại diện cho các chủ thế dư quỹ. Với tình trạng hiện tại, dự án A lco Iris sẽ không thê’ được thực hiện còn Khánh cũng không biết phải sừ dụng thế nào với sổ tiển của mình ngoài việc cắt nó đi. Tuy nhiên, nếu có thế kết hợp, Bình có thề vay 500 triệu đống của Khánh đế thực hiện m ột hạng m ục trong dự án A lco Iris, đó là xây mới m ột phòng tắm hơi. Sổ tiền lãi dự kiến thu được là 80 triệu đổng từ phòng tám hơi này sẽ được chia ra hai phẩn, m ột phần (5 0 triệu đ ổn g) dùng đê’ chi trả cho Khánh nhằm bù đắp cho số tiền mà Khánh đã phải đưa cho Bình sử dụng, và phẩn còn lại (3 0 triệu đ ón g) là của Bình. ^ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------\ Vì vậy, thực chát, tài chinh giúp các chủ thể kinh té tói ưu hóa các quyét định sử dụng quỹ tién, giúp các nguồn lực hữu hạn được chuyễn dịch tới nơi chúng có thế được sử dụng hiệu quả nhát. Tài chính đem lại cơ hội sinh lọi cho cả chủ thể dư quỹ và chủ thể cẩn quỹ néu được sứdụng đúng cách. V_________________________________________________________________________ 1 .2 . M ục tiê u củ a tài chính Khi tham gia vào m ột quan hệ tài chính, tát cả m ọi người đểu đặt ra cho mình m ột m ục tiêu, và m ục tiêu đó là tạo ra thêm giá trị(vaíue). Khi nhắc tới giá trị, chúng ta hàm ý sự gia tăng bển vững, lâu dài cùa tổng lợi ích đối với m ột chù thế kinh tế. N ó khác với lợ i nhuận (profit), là m ột khái niệm ngắn hạn và chỉ đo lường bẳng sự chênh lệch giữa thu nhập và chi phí. N hiéu người nhấm lẫn giữa việc tạo ra giá trị và tạo ra lợi nhuận! □ Mục tiêu quan trọng nhát của tài chính là tạo ra giá trị. 15 Chương 1. Tại sao là tài chính
1.2.1. Tại sao không p h ả i là tỗi đ a hóa lợi nhuận? Vé bản chát, lợi nhuận được đo lường m ột cách ngắn hạn, bằng cách lẫy thu nhập trong m ột giai đoạn nhất định trừ đi chi phí phát sinh trong giai đoạn đó. N ếu m ục tiêu của chúng ta là tối đa hóa lợi nhuận, những ván đê' sau có thê’ phát sinh: • Lợi nhuận chỉ là m ột đại lượng ngần hạn, không bén vững. Trong khi đó, trên thực té, các chù thê' kinh té đéu hướng tới sự tổn tại lâu dài, do đó, lợi nhuận có thế giúp m ột doanh nghiệp thành công nhất thời nhưng nó chưa tính tới yéu tó bén vững của doanh nghiệp đó. • Việc tập trung vào lợi nhuận khiến chúng ta bỏ qua thời điểm của dòng tiền, lợi nhuận và rủi ro. Bản chát của lợi nhuận lầ phần còn lại của doanh thu sau khi đã trừ đi chi phí, do vậy có hai cách đê tói đa hóa lợi nhuận: ( l ) Tăng thêm thu nhập và/h oặc (2 ) Giảm bớt chi phí. ZombiTek đã tăng lợi nhuận bâng việc thay thế các chip lõi của dòng smart phone chú lực Eye Phone, dòng chip này có hiệu năng cao tương tự như chip cũ, nhưng do còng nghệ tháp và chẫt lượng linh kiện nhập vé từ Trung Q ụốc là rát tháp nên giá của m õi bộ chip giám đi 1/3. Bằng cách này, với giá bán tháp hơn các sản phẩm cạnh tranh cùng loại nhưng Chi vẫn thu được nhiéu lợi nhuận hơn nhờ cắt giảm chi phí. Rõ ràng, xem xét trong ngân hạn, Zom biTek đang thành công vé mặt lợi nhuận, nhưng trong dài hạn, hãng này sẽ gặp phải rát nhiéu vẵn đé liên quan tới bảo hành, khiếu kiện vi chất lượng sản phấm tháp, hoặc đỗi mặt với việc mát thị phán do bị khách hàng quay lưng. An cũng có cơ hội đế gia tăng lợi nhuận cho ThetaBook nếu cô chọn phương án bán hàng trả chậm ở quy mô lớn. Vê mặt kế toán, việc An bán hang trả chậm cho phép An tăng doanh thu vì khách hàng sẽ hào hứng hơn với việc mua hàng và chưa phải trả tiển ngay1. N hưng An quyết định không làm như vậy đế tránh nguy cơ thâm hụt dòng tiền nghiêm trọng trong năm tới vì ThetaBook không còn tién để nhập sách mới. Q uyết định này cùa An cho tháy lợi nhuận không phải là mục tiêu chính của một doanh nghiệp mà nó phải là m ột m ục tiêu bao quát hơn, hướng tới sự ốn định và tính dài hạn. 1. Nối là vé mặt kế toán vì làm theo cách này mặc dù chưa thu tiền vé nhưng An vẫn tinh là minh đã có doanh thu bán hàng. TÀI C H Í N H 101
• Tập trung vào lợi nhuận có thể khiến người ra quyét định bỏ qua trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, đây là m ột ván đé rát quan trọng trong quản trị doanh nghiệp hiện đại. Chi quyét định phát triển hệ sản p h ím thứ hai là BlackBodies với tên gọi, thiết ké và tính năng gán gióng m ột sản phẩm tương tự rát nổi tiếng trên thị trường. ZombiTek thực hiện quảng cáo cực kỳ rẫm rộ cho sản phắm này và nhán mạnh vào yéu tổ tương đóng giữa hai sản phẩm đê' gia tăng doanh số bán ra. Đ iéu này là sai vé mặt trách nhiệm xã hội, vì ZombiTek đang tăng lợi nhuận của m ình bằng cách làm thiệt hại cho khách hàng và gián tiếp gây tổn hại hình ảnh của doanh nghiệp khác. Khi khách hàng nhận ra điểu này, Chi sẽ lại đói diện với m ói đe đọa vé sự tón tại của ZombiTek. • Ngoài ra còn m ột só nhân tố khác, khién lợi nhuận không phải là thước đ o tót cho sự thành công của m ột doanh nghiệp, tuy nhiên, tôi sẽ dừng lại ở đây, và nhường phẩn tìm hiếu đó cho bạn. Bạn hãy lưu ý rằng, G oogle luôn là m ột người đóng hành rát hữu ích, hãy làm quen và tận dụng kho tri thức khổng ló đó. 1.2.2. T ại sao g iá tr ị lại có thê’là thước đo cho những gì doanh nghiệp hướng tới ĩ Câu trả lời nằm ở chính những nhược điểm của lợi nhuận, vì theo đuổi mục tiêu giá trị giúp doanh nghiệp hướng tới được những điéu mà lợi nhuận bỏ qua. • Giá trị là m ột yếu tố lâu đài, bển vững. Không có giá trị nào có thế tạo dựng ngay lập tức, và khòng thể duy trì bén vững giá trị nếu không có Vòy thì người cái nhìn dài hạn, bao quát. ta đo lường giá • Khi sử dụng giá trị làm m ục tiêu, các doanh nghiệp phải cân nhác m ọi trị bàng cách nào? yéu tố, bao góm thời điếm cùa dòng tiền, lợi nhuận và rủi ro. Các doanh nghiệp cũng không thế tạo ra m ột giá trị tót néu không phải là m ột doanh nghiệp có trách nhiệm với xã hội và có đóng góp cho cộng đổng. Giá trị là m ột khái niệm định tính, do vậy đế đo lường giá trị, chúng ta có thê' sử dụng sự giàu có của cố đ ô n g ( Shareholders' wealth), hoặc giá trị thị trường cùa doanh nghiệp đế làm thước đo định lượng. Và vì chúng ta sẽ biết trong phán cố phiếu giá trị thị trường của doanh nghiệp và giá cổ phiếu cùa doanh nghiệp có m ói quan hệ với nhau, nên m ục tiêu đơn giản nhát mà m ột doanh nghiệp có thể 17 đặt ra cho mình là “Tói đa hóa giá trị cổ phiếu cúa doanh nghiệp" Chương 1. Tại sao là tài chính
2. CÁC QUYẾT ĐỊN H TÀI CHÍNH QUAN TRỌNG Cho đén lúc này, hy vọng câu chuyện cùa chúng ta vể tài chính đã giúp bạn có được cái nhln đơn giản hơn vê' thế giới tài chính. Giờ là lúc bạn tự đặt câu hỏi: 2.1 . 1. H ọc tà i chính đ ể làm gì ĩ M ột người thực sự thành công là người đạt tới ngưỡng có được sự tự do vể tài ch ín h (financial independence hoặc financiaì peace). Thuật ngữ này m ô tả tình trạng cùa m ột người có đủ nguón lực mà không cán phải làm việc đế nuôi sóng bản thân. H iéu m ột cách đơn giản hơn, m ột người đạt được tình trạng tự do vé tài chính khi tài sản của anh ta đem lại các khoán thu nhập thường kỳ lớn hơn chi phí trong kỳ đó. Không phải ai cũng nhận ra điéu này, và khi nhận ra điéu này, không phải ai cũng đạt tới được ngưỡng đó. Ông Long có thể coi như m ột người đã đạt tới sự tự do vé tài chính, sau suót thời gian đi làm, hiện ông đã có 8 tỷ đổng gửi ngân hàng. Với lãi suát ngân hàng là 6%/năm, m ỗi tháng ông có thể rút ra 0,5% từ 8 tỷ đổng để chi tiêu mà không cán lầm gì để kiếm sống. Bạn có thể thẫy, với 40 triệu đổng tiển lãi tiết kiệm hàng tháng, ông Long hoàn toàn có thế có m ột cuộc sóng sung túc mà không cán lo lắng vé những rủi ro (như việc bị óm ) sẽ làm gián đoạn thu nhập. H ọc tài chính K H Ô N G giúp bạn có được sự tự do vé tài chính, vi trên thực té, điểu quan trọng là bạn có biết cách tạo ra được nhiéu thu nhập hay không, và có rát nhiéu cách thức đa dạng để giúp bạn có được thu nhập cao. Tuy nhiên, việc học tài chính sẽ giúp bạn định hướng đúng cách trên con đường đi tới mục đích này. • Sự tự do về tài chính đến từ việc thu nhập do tài sản tạo ra lớn hơn chi tiêu, chứ không phải là bạn có bao nhiêu tài sản! D ù cho bạn có được hưởng m ột khói tài sản thừa ké kếch xù vào năm 18 tuổi, nhưng nếu không sử dụng nó m ột cách sáng suốt thì bạn có thể sẽ trắng tay khi chạm ngưỡng tuổi 40. • Thu nhập đến từ tài sàn là loại thu nhập bị động, bạn cẩn có kiến thức vé tài chính đế hiếu, quản lý và tạo ra thu nhập này m ột cách hợp lý. • Tài chính là m ột phẩn tất yếu của xã hội hiện đại, có khả năng cao bạn sẽ là m ột người Việt N am trà chanh chém gió điển hình nếu không có các 18 kiến thức vé tài chính đế hiếu người ta đang làm gì bên ngoài kia và tại V_____ sao lại làm như vậy. TÀI C H Í N H 101
• H ọc tài chính giúp bạn trở thành m ột thành phán có trách nhiệm cùa xã hội, giúp bạn biết tại sao phải nộp thué, ngưỡng thuế như thế nào là phù hợp. N ó giúp bạn ra các quyết định tài chính cho doanh nghiệp cùa bạn m ột cách có đạo đức, không làm tốn hại tới lợi ích chung và lợi ích cùa người khác. N ó giúp bạn hiểu các cơ quan quản lý Nhà nước đang làm đúng hay sai, và tại sao làm như vậy lại là sai hoặc đúng. Và còn nhiéu lý do nữa đế học tài chính, nhưng trước hết, việc bạn chọn h ọc tài chính là lý do để bạn tiép tục đọc cuón sách này. 2 .1 .2 . C ác q u y ế t địn h tà i chính của cá nhân và hộ g ia đình Với m ôi cá nhân hoặc rộng hơn m ột chút là h ộ g ia đ ìn h (h o u se h o ld ), th ô n g thư ờng các quyết định tài chính chù yếu phục vụ cho v iệ c lập kế h oạch tài chín h cá nhân đế p hục vụ m ộ t sổ nhu cáu như tiêu dùng, tiết kiệm , đẩu tư, quản trị rủi ro. Các bước ra quyết định trong lập ké hoạch th ôn g thư ờng là: • Đ ánh giá (Assessment): Trước khi đưa ra bắt cứ m ột quyết định nào, các hộ gia đình cán đánh giá năng lực tài chính hiện tại. Cách thức đơn giản nhát đê' đánh giá năng lực tài chính là xây dựng và phân tích hai bảng báo cáo tài chính cơ bản: Bảng cân đói ké toán cá nhân (gồm hai hạng m ục là tài sản và các khoản nợ) và bảng báo cáo thu nhập cá nhân (bao gốm thu nhập và chi tiêu). • Xác ỉảp mục tiêu ( Gnaì Setting): Dựa trên năng lực tài chính hiện có, hộ gia đình có thể xây dựng cho mình m ột loạt các m ục tiêu từ ngán hạn tới dài hạn. • X ây dựng k í hoạch ( Plan buìlding): Khi đã có mục tiêu cụ thế, các bước chi tiết để đạt tới m ục tiêu được m ô tả trong bản ké hoạch. Thực thi ( Plan Execution): Bản kế hoạch cán được thực thi m ột cách có kỷ luật và kiên nhân. • Kiếm soát và tái đánh giá (M onitoring and Reassessment): Ngay trong quá trình thực thi, việc kiếm soát và tái đánh giá được thực hiện liên tục đế đảm bảo các bước cùa kế hoạch tài chính cá nhân là hợp lý, phù hợp nhẫt với tình hình thực tế và khả năng tài chính của cá nhân hoặc hộ gia đình ra quyết định. 19 Chương 1. Tại sao là tài chính
2 .1 .3 . Các q u yết địn h tả i chính của doanh nghiệp Không gióng như cá nhân, quyết định tài chính lớn của m ột doanh nghiệp được chia thành các mảng sau: • Qụyét định vốn h oạt đ ộ n g (net working Capital): Là nhũng quyét định có liên quan tới sự tổn tại và hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp, nhằm đảm bảo doanh nghiệp có đủ tính thanh khoản cho hoạt động. H iếu theo m ột nghĩa đơn giản, các quyết định vé vốn hoạt động giúp doanh nghiệp có thế duy tri hoạt động hàng ngày m ột cách ốn định. Đ iéu kiện tói thiểu cán có cùa m ột doanh nghiệp là vốn hoạt động cùa doanh nghiệp ở trạng thái dương. • Quyét định đáu tư ( investm ent): Là những quyét định liên quan tới việc đẩu tư dài hạn cho doanh nghiệp, liên quan tới các tài sàn cố định, thực hiện những khoản đẩu tư có thời hạn dài. Phán lớn các quyết định đấu tư của doanh nghiệp liên quan tới việc lựa chọn có nên mua thèm tài sàn cố định hay không, và nếu có thì mua bao nhiêu. • Quyết định tài trợ (financing) : Bao gỗm các quyết định liên quan tới các nguón tài trợ cho doanh nghiệp. Bẵt cứ m ột hoạt động nào của doanh nghiệp cũng cần tới tiền, đế có tiễn, doanh nghiệp phải huy động từ m ột kênh nào đó, hoặc là dùng tién của chính mình (vốn chù sở hữu) hoặc huy động từ bên ngoài (các khoản nợ). Các quyết định tài trợ cùa doanh nghiệp hàm ý doanh nghiệp dùng cách nào để có được vón để sàn xuát kinh doanh. Trong bảng dưới đây, các quyết định cùa doanh nghiệp được phân theo các khu vực của bảng cân đỗi kế toán: (I) Vón hoạt động, (II) Đầu tư, và (III) Tài trợ. Chương VII sẽ đé cập kỹ hơn vê vấn để này. 20 TÀI C H Í N H 101