Giáo án bài Cấu tạo và tính chất của xương - Sinh học 9 - GV:Ng.V.Tài

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

* HĐ1: Tìm hiểu cấu tạo của xương

VĐ 1:  Tìm hiểu cấu tạo xương dài

- GV y/c HS quan sát H8.1 - 2, nghiên cứu SGK, thảo luận:

   + Xương dài có cấu tạo như thế nào?

   + Cấu tạo hình ống và đầu xương có ý nghĩa gì với chức năng của xương?Với cấu tạo này khiến ta liên tưởng đến kiểu kiến trúc nào trong đới sống

- HS thảo luận nêu được:

+ Cấu tạo hình ống giúp xương nhẹ và vững chắc. Nan xương hình vòng cung → phân tán lực → tăng khả năng chịu lực

+ Con người đã ứng dụng cấu tạo này trong xây dựng để đảm bảo sự bền vững cho các cây cầu, ngôi nhà,... và tiết kiệm vật liệu

- GV: chốt và ghi bảng

VĐ 2:  Tìm hiểu chức năng của xương dài

- GV y/c HS đọc bảng thông tin 8.1 và thảo luận:

    + Sụn bọc đầu xương có vai trò gì?

    + Cấu tạo của mô xương xốp có ý nghĩa gì?

    + Màng xương có tác dụng gì?

    + Mô xương cứng có chức năng gì?

- HS trình bày, nhận xét, bổ sung

- GV chốt

VĐ 3:  Tìm hiểu cấu tạo xương ngắn và xương dẹt

- GV y/c HS q/s H8.3và n/c SGK thảo luận:

   ? Xương ngắn và xương dẹt có cấu tạo và chức năng gì?

- HS trình bày, nhận xét, bổ sung

* HĐ2:  Tìm hiểu sự lớn lên và dài ra của xương

- GV: giải thích TN ở H8.5

- GV y/c HS q/s H8.4 -5, n/c SGK thảo luận:

   ? Xương dài ra và to ra do đâu?

- HS nêu chính xác

- GV: chốt ghi bảng

- Mở rộng: Trẻ em sụn nhiều hơn người lớn, trong quá trình lớn lên sụn sẽ tạo thành xương. Nhưng đến tuổi trưởng thành sụn không tạo thành xương nữa TE sẽ k cao nên được. Đến tuổi trưởng thành xương chỉ to ra chứ k dài ra

* HĐ3:  Tìm hiểu thành phần cấu tạo và tính chất của xương

- GV y/c HS làm TN như SGK và thảo luận:

   + Phần nào của xương cháy có mùi khét?

   + Bọt khí nổi lên khi ngâm xương là khí gì?

   + Vì sao khi ngâm xương vào HCl thì xương lại dẻo và có thể thắt nút?

- HS làm TN và thảo luận trả lời

- GV: ? Nêu thành phần hóa học của xương

- H: rút ra KL

- GV yêu cầu HS đọc kết luận chung

I. Cấu tạo của xương

   1. Cấu tạo xương dài

       - Đầu xương: - Sụn bọc đầu xương

                             - Mô xương xốp

       - Thân xương: - Màng xương

                               - Mô xương cứng

                               - Khoang xương

 2. Chức năng của xương dài

       - Nội dung như bảng 8.1

   3. Cấu tạo xương ngắn và xương dẹt

       - Cấu tạo: ngoài là xương cứng trong là mô xương xốp

       - Chức năng: Chứa tủy đỏ

II. Sự to ra và dài ra của xương

    - Xương dài ra do sự phân chia các tế bào ở lớp sụn tăng trưởng

    - Xương to ra nhờ sự phân chia của các tế bào màng xương

III. Thành phần hóa học và tính chất của xương

     - Chất vô cơ: muối Canxi

     - Chất hữu cơ: Cốt giao

     - Tính chất: Rắn chắc và đàn hồi