Giáo án Hóa học 12 bài 9: Amin

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

HĐ vào bài

GV: Viết công thức cấu tạo và nêu đặc điểm cấu tạo và cấu trúc của phân tử NH₃? Tính chất hóa học của NH₃?

HS: Nguyên tử N ở trang thái lai hóa sp³. Phân tử NH₃ có cấu trúc hình chóp. Nguyên tử N có một cặp e chưa tham gia liên kết. NH₃ có tính chất bazơ và tính khử mạnh

GV ghi nhận và bổ sung ý kiến của HS.

HĐ 1

GV viết CTCT của 4 amin và yêu cầu HS tìm hiểu và cho biết mối liên quan giữa cấu tạo của NH₃ và các amin.

CH₃NH₂; C₂H₅NHCH₃, C₆H₅NHCH₃, (CH₃)₃N, piroliđin

HS

- Trong phân tử các amin, N ở trạng thái lai hóa sp³ và nguyên tử N cũng có một cặp e chưa tham gia lk giống amoniac.

- Có thể coi các amin được hình thành từ phân tử NH₃ bằng cách thay thế lần lượt những nguyên tử H của NH₃.

GV hướng dẫn HS đưa ra khái niệm amin

 GV giới thiệu bậc amin ở VD và đề nghị  HS cho biết cách xác định bậc amin?

HS: căn cứ vào số nguyên tử H trong NH₃ được thay thế bằng gốc HC.

GV ghi nhận y kiến của HS và lưu ý cách xác định bậc amin ở piroliđin

HS nghiên cứu SGK và các ví dụ, cho biết có mấy cách phân loại amin và cơ sở của những sự phân loại này?

HS: có hai cách phân loại amin

- Theo đặc điểm cấu tạo gốc HC

- Theo bậc amin

GV ghi nhận ý kiến HS, bổ sung và lưu ý:

- amin dị vòng (piroliđin)

- amin thơm, nhóm NH₂ gắn trực tiếp với vòng benzen

- amin béo: tất cả các gốc HC phải no, hở

HĐ 2

HS tìm hiểu SGK bảng 3.1

- Cách gọi tên amin theo danh pháp gốc chức

- Cách gọi tên theo danh pháp thay thế

HS:

- Danh pháp gốc - chức: tên gốc HC + amin

- Danh pháp thay thế:

Số chỉ vị trí-tên nhánh½tên mạch chính½-số chỉ vị trí-amin 

GV ghi nhận ý kiến của HS và bổ sung

- Danh pháp gốc - chức không có khoảng cách giữa phần gốc và phần chứcdo lịch sử để lại

- NH₂    gọi là amino khi đóng vai trò nhóm thế

             gọi là amin khi đóng vai trò nhóm chức

- số chỉ vị trí là N khi nhánh lk với nguyên tử N.

HS gọi tên các amin sau

CH₃ -CH₂ -CH₂ -NH-CH₃

HĐ 3

HS viết CTCT các đồng phân amin có CTPT C₄H₁₁N

Có 8 đồng phân

GV sửa lỗi, bổ sung và lưu ý

- Viết đồng phân amin theo bậc của amin

- Viết đồng phân mạch C và vị trí nhóm chức theo từng bậc

+ Amin bậc I tương tự viết đp ancol

+ Amin bậc II viết tương tự đp ete

HĐ 4

HS nghiên cứu SGK cho biết tính chất vật lí đặc trưng của amin và anilin

- Metyl-, đimetyl-, trimetyl- và etylamin là những chất khí mùi khai, độc, dễ tan trong nước. Các amin đồng đẳng cao hơn là chất lỏng hoặc rắn.

- Anilin là chất lỏng, rất độc, nhiệt độ sôi 184^oC, ít tan trong nước, tan trong ancol…Để lâu bị oxi hóa bởi oxi nên chuyển nâu đen.

GV ghi nhận ý kiến của HS và đề nghị giải thích khả năng dễ tan trong nước của amin nhẹ.

HS: do amin tạo lk H với nước

I. Khái niệm phân loại và danh pháp

1. Khái niệm, phân loại

a. Khái niệm

Amin là  hợp chất hữu  cơ được tạo ra khi thay thế một hay nhiều nguyên tử H trong phân tử amoniac bằng một hay nhiều gốc HC

* Bậc amin được tính bằng số nguyên tử H trong phân tử NH₃ được thay thế bằng gốc HC.

b. Phân loại

* Theo đặc điểm cấu tạo gốc HC: amin thơm, amin béo, amin dị vòng…

* Theo bậc amin: amin bậc một, bậc hai, bậc ba.

2. Danh pháp

- Danh pháp gốc - chức: tên gốc HC + amin

- Danh pháp thay thế:

Số chỉ vị trí-tên nhánh½tên mạch chính½-số chỉ vị trí-amin

3. Đồng phân

- Đồng phân bậc amin

- Đồng phân mạch C và vị trí nhóm chức

II. Tính chất vật lí

- Metyl-, đimetyl-, trimetyl- và etylamin là những chất khí mùi khai, độc, dễ tan trong nước. Các amin đồng đẳng cao hơn là chất lỏng hoặc rắn.

- Anilin là chất lỏng, rất độc, nhiệt độ sôi 184^oC, ít tan trong nước, tan trong ancol…Để lâu bị oxi hóa bởi oxi nên chuyển nâu đen.