Giáo án Lịch sử 12 bài 8: Nhật Bản

Chuẩn kiến thức

 (Kiến thức cần đạt)

Hoạt động dạy – học của thầy, trò

I. Nhật Bản từ năm 1945 đến năm 1952

* Tình hình chung:

- Nước Nhật phải gánh chịu nhiều  hậu quả nặng nề do chiến tranh để lại: 3 triệu người chết và mất tích, 13 triệu người thất nghiệp,…

- Bị quân đội Mĩ chiếm đóng dưới danh nghĩa quân Đồng minh

" Nhật Bản rơi vào tình trạng khó khăn chưa từng có

* Chính sách ổn định, khôi phục:

- Loại bỏ chủ nghĩa quân phiệt và trừng trị tội phạm chiến tranh.

- Ban hành Hiến pháp mới quy định Nhật Bản là nước quân chủ lập hiến.

- Dựa vào viện trợ của Mĩ và nước ngoài thông qua hình thức vay nợ (vay được 114 tỉ USD)

- Khẩn trương tiến hành nhiều cải cách dân chủ, tiến bộ như thủ tiêu các tập đoàn kinh tế tài phiệt, cải cách ruộng đất,…

* Kết quả:

Năm 1950 - 1951, kinh tế Nhật Bản đã được phục hồi và đạt mức trước chiến tranh.

* Về đối ngoại:

Phải phụ thuộc và liên minh chặt chẽ với Mĩ: kí kết Hiệp ước hòa bình Xan Phranxixcô và Hiệp ước an ninh Mĩ – Nhật (9/1951), chấp nhận đứng dưới “chiếc ô” bảo vệ hạt nhân của Mĩ.

Hoạt động 1: GV đặt câu hỏi:

Tình hình Nhật Bản sau Chiến tranh thế giới thứ hai có gì nổi bật? So sánh với Mĩ, Tây Âu.

HS: Nghiên cứu SGK, thảo luận và trả lời:

GV: Nhận xét, bổ sung và phân tích (dựa vào số liệu trong SGK, kết hợp khai thác một số hình ảnh trong đĩa Encatar về đất nước Nhật Bản bị tàn phá bởi chiến tranh): Nếu như Chiến tranh thế giới thứ hai đã đem lại cơ hội vàng cho Mĩ, đưa nước Mĩ giàu lên nhanh chóng thì Tây Âu và Nhật Bản lại bị kiệt quệ hoàn toàn, tan nát và suy sụp. Những hậu quả nặng nề mà Nhật Bản phải gánh chịu là: số người chết, bị thương và mất tích khoảng 3 triệu người; toàn bộ của cải tích lũy trong 10 năm (1935 – 1945) bị tiêu hủy; hơn 13 triệu người thất nghiệp; lạm phát phi mã và nạn đói đe dọa,… Ngoài ra, dưới danh nghĩa quân Đồng minh, quân đội Mĩ đã kéo vào chiếm đóng Nhật Bản.

HS: Lắng nghe và ghi chép ý chính

Hoạt động 2: GV nêu vấn đề:

1. Vậy đứng trước những khó khăn trên, giới cầm quyền Nhật Bản đã làm gì để phục hồi đất nước? Tác dụng của chính sách phục hồi này như thế nào?

2. Chính sách đối ngoại của Nhật Bản những năm đầu sau chiến tranh như thế nào?

HS: Tiếp tục tìm hiểu SGK và trả lời

GV: Nhận xét, bổ sung và phân tích giúp HS hiểu được:

+ Cùng với sự nỗ lực rất lớn của người dân Nhật Bản thì vai trò của nhân tố bên ngoài, tiêu biểu là “nhân tố Mĩ” là rất quan trọng trong sự phục hồi và phát triển của Nhật Bản. Chế độ quân quản Mĩ ở Nhật Bản dưới danh nghĩa quân Đồng minh đã giúp đỡ nước này tiến hành nhiều cải cách quan trọng về chính trị, kinh tế (nội dung các cuộc cải cách trình bày như SGK). Nó được ví như “luồng sinh khí mới” thổi vào xã hội Nhật Bản.

+ Chính sách đối ngoại của Nhật Bản giai đoạn này là phụ thuộc và liên minh chặt chẽ với Mĩ (do phụ thuộc vào kinh tế và vì lợi ích quốc gia). Nhật Bản đã kí với Mĩ Hiệp ước hòa bình Xan Phranxixcô và Hiệp ước an ninh Mĩ – Nhật (9/1951) để chấm dứt chế độ chiếm đóng của quân Mĩ trên đất nước mình, đổi lại họ sẽ chấp nhận đứng dưới “chiếc ô” bảo hộ hạt nhân của Mĩ, đồng ý để Mĩ đóng quân và xây dựng căn cứ quân sự trên lãnh thổ Nhật Bản.

HS: Theo dõi và ghi chép ý chính