intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo trình cơ sở công nghệ môi trường - TS. Nguyễn Trung Việt, TS. Trần Thị Mỹ Diệu

Chia sẻ: Up Up | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:64

Thêm vào BST
Báo xấu
381
lượt xem 107
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình cơ sở công nghệ môi trường trình bày tổng hợp các biện pháp vật lý, hoá học, sinh học nhằm ngăn ngừa và xử lý các chất độc hại phát sinh từ quá trình sản xuất và hoạt động của con người. MỜi các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình cơ sở công nghệ môi trường - TS. Nguyễn Trung Việt, TS. Trần Thị Mỹ Diệu

  1. CÔNG TY MÔI TRƯỜNG TẦM NHÌN XANH GIÁO TRÌNH CƠ SỞ CÔNG NGHỆ MÔI TRƯỜNG
  2. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 1 GIÔÙI THIEÄU CHUNG 1.1 CAÙC THOÂNG SOÁ ÑAÙNH GIAÙ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc, ngöôøi ta ñöa ra caùc chæ tieâu veà chaát löôïng nöôùc nhö sau: - Caùc chæ tieâu vaät lyù cô baûn nhö: ñoä ñuïc, ñoä maøu, ñoä pH, ñoä nhôùt, tính phoùng xaï, ñoä cöùng, nhieät ñoä… - Caùc chæ tieâu hoùa hoïc cuûa nöôùc nhö: chæ tieâu veà nhu caàu oâxy hoùa hoïc COD (Chemical Oxygen Demand), löôïng oâxy hoøa tan DO, haøm löôïng H2S, Cl-, SO42-, PO43-, F -, I-, Fe2+, Mn2+, caùc hôïp chaát nitô, caùc hôïp chaát cuûa axít cacbonic… - Caùc chæ tieâu vi sinh: soá vi truøng gaây beänh E.coli, caùc loaïi rong taûo, virut… 1.1.1 Caùc Chæ Tieâu Vaät Lyù Ñoä Ñuïc Nöôùc nguyeân chaát laø moät moâi tröôøng trong suoát vaø coù khaû naêng truyeàn aùnh saùng toát, nhöng khi trong nöôùc coù taïp chaát huyeàn phuø, caën raén lô löûng, caùc vi sinh vaät vaø caû caùc hoùa chaát hoøa tan thì khaû naêng truyeàn aùnh saùng cuûa nöôùc giaûm ñi. Döïa treân nguyeân taéc ñoù maø ngöôøi ta xaùc ñònh ñoä ñuïc cuûa nöôùc. Nöôùc coù ñoä ñuïc cao töùc laø nöôùc coù nhieàu taïp chaát chöùa trong noù vaø do vaäy khaû naêng truyeàn aùnh saùng qua nöôùc giaûm. Coù nhieàu phöông phaùp ñeå xaùc ñònh ñoä ñuïc cuûa nöôùc vaø do vaäy keát quaû thöôøng ñöôïc bieåu thò baèng caùc ñôn vò khaùc nhau. Theo tieâu chuaån Vieät Nam, ñoä ñuïc ñöôïc xaùc ñònh baèng chieàu saâu lôùp nöôùc thaáy ñöôïc, goïi laø ñoä trong, ôû ñoä saâu ñoù ngöôøi ta coù theå ñoïc ñöôïc haøng chöõ tieâu chuaån. Ñoái vôùi nöôùc sinh hoaït, ñoä ñuïc phaûi lôùn hôn 30 cm. Ñoä Maøu Nöôùc nguyeân chaát khoâng maøu, nöôùc coù maøu laø do caùc chaát baån hoøa tan trong nöôùc taïo neân. Nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi coâng nghieäp thöôøng taïo ra maøu xaùm hoaëc ñen cho nguoàn nöôùc. Ñoä Cöùng Ñoä cöùng cuûa nöôùc laø ñaïi löôïng bieåu thò haøm löôïng caùc ion canxi, magieâ coù trong nöôùc. Trong xöû lyù nöôùc thöôøng phaân bieät ba loaïi ñoä cöùng: ñoä cöùng toaøn phaàn, ñoä cöùng taïm thôøi vaø ñoä cöùng vónh cöûu. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  3. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Haøm Löôïng Chaát Raén Trong Nöôùc Haøm löôïng chaát raén trong nöôùc goàm coù chaát raén voâ cô, chaát raén höõu cô. Trong xöû lyù nöôùc khi noùi ñeán haøm löôïng chaát raén, ngöôøi ta ñöa ra caùc khaùi nieäm sau: - Toång haøm löôïng caën lô löûng TSS (Total Suspended Solid) laø troïng löôïng khoâ tính baèng miligam cuûa phaàn coøn laïi sau khi bay hôi 1 lít maãu nöôùc treân noài caùch thuûy roài say khoâ ôû 1030C tôùi khi troïng löôïng khoâng ñoåi, ñôn vò mg/l. - Caën lô löûng SS (Supended Solid), phaàn troïng löôïng khoâ tính baèng mg cuûa phaàn coøn laïi treân giaáy loïc khi loïc 1 lít maãu nöôùc qua pheãu say khoâ ôû 103oC – 1050C khi coù troïng löôïng khoâng ñoåi, ñôn vò laø mg/l. - Chaát raén hoøa tan DS (Dissolved Solid) baèng hieäu giöõa toång löôïng caën lô löûng TSS vaø caën lô löûng SS: DS = TSS – SS - Chaát raén bay hôi VS (Volatile Solid) laø phaàn maát ñi khi nung ôû 550oC trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Phaàn maát ñi laø chaát raén bay hôi, phaàn coøn laïi laø chaát raén khoâng bay hôi. Muøi, Vò Caùc chaát khí vaø caùc chaát hoøa tan trong nöôùc laøm cho nöôùc coù muøi vò. Caùc chaát gaây muøi trong nöôùc coù theå chia thaønh ba nhoùm: • Caùc chaát gaây muøi vò coù nguoàn goác voâ vô nhö NaCl, MgSO4, gaây vò maën, muoái ñoàng gaây muøi tanh, caùc chaát gaây tính kieàm, tính axít cuûa nöôùc, muøi clo do Cl2, ClO2 hoaëc muøi tröùng thoái cuûa H2S. • Caùc chaát gaây muøi coù nguoàn goác höõu cô trong chaát thaûi coâng nghieäp, chaát thaûi maï, daàu môõ, phenol… • Caùc chaát gaây muøi töø caùc quaù trình sinh hoùa, caùc hoaït ñoäng cuûa vi khuaån, rong taûo. Ñoä Phoùng Xaï Trong Nöôùc Nöôùc nhieãm phoùng xaï do söï phaân huûy phoùng xaï trong nöôùc thöôøng coù nguoàn goác töø caùc nguoàn nöôùc thaûi. Phoùng xaï gaây nguy haïi cho söï soáng neân ñoä phoùng xaï trong nöôùc thöôøng ñöôïc xem nhö laø moät trong nhöõng chæ tieâu quan troïng veà chaát löôïng nöôùc. 1.1.2 Caùc Chæ Tieâu Hoaù Hoïc Haøm Löôïng Oxy Hoaø Tan DO (Dissolved Oxygen) Oxy hoaø tan trong nöôùc phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá nhö aùp suaát, nhieät ñoä, ñaëc tính cuûa nguoàn nöôùc bao goàm caùc thaønh phaàn hoaù hoïc, vi sinh, thuyû sinh. Caùc nguoàn nöôùc maët coù beà maët thoaùng tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi khoâng khí neân thöôøng coù haøm löôïng oxy hoaø tan cao. Ngoaøi ra quùa trình quang hôïp vaø hoâ haáp cuûa sinh vaät trong nöôùc cuõng laøm thay ñoåi oxy hoaø tan trong nöôùc maët. Nöôùc ngaàm thöôøng coù haøm löôïng oxy hoaø tan thaáp do caùc phaûn öùng oxy hoaù khöû xaûy ra trong loøng ñaát ñaõ tieâu thuï moät phaàn oxy. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  4. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Oxy hoaø tan trong nöôùc khoâng taùc duïng vôùi nöôùc veà maët hoaù hoïc. Khi nhieät ñoä taêng, khaû naêng hoaø tan oxy trong nöôùc giaûm, khi aùp suaát taêng khaû naêng oxy hoaø tan vaøo nöôùc cuõng taêng. Haøm löôïng oxy hoaø tan trong nöôùc tuaân theo ñònh luaät Henry, trong nöôùc ngoït, ôû ñieàu kieän 1at vaø 0oC , löôïng oxy hoaø tan trong nöôùc ñaït tôùi 14,6 mg/l, ôû 35oC vaø 1 at, giaù trò oxy hoaø tan trong nöôùc chæ coøn 7mg/l. Thoâng thöôøng noàng ñoä oxy baõo hoaø trong nöôùc ôû ñieàu kieän tôùi haïn laø 8mg/l. Khi nhieät ñoä taêng löôïng oxy hoaø tan trong nöôùc giaûm ñi, ñoàng thôøi löôïng oxy tieâu toán cho caùc quaù trình oxy hoaù sinh hoïc laïi taêng leân, do ñoù DO trong caùc nguoàn nöôùc thöôøng giaûm ñi ñaùng keå vaøo muøa heø. Nhu Caàu Oxy Hoaù Hoïc COD (Chemical Oxygen Demand) COD laø löôïng oxy caàn thieát ñeå oxy hoaù heát caùc hôïp chaát höõu cô trong nöôùc, taïo thaønh CO2 vaø H2O. COD laø moät ñaïi löôïng duøng ñeå ñaùnh giaù sô boä möùc ñoä nhieãm baån cuûa nguoàn nöôùc. COD bieåu thò caû löôïng chaát höõu cô khoâng theå bò oxy hoaù baèng vi khuaån. Chaát oxy hoaù thöôøng duøng ôû ñaây laø kali permanganat hoaëc kali bicromat. Nhu Caàu Oxy Sinh Hoïc BOD (Biological Oxygen Demand) BOD laø löôïng oxy caàn thieát ñeå vi khuaån phaân huyû caùc chaát höõu cô ôû ñieàu kieän hieám khí. Trong moâi tröôøng nöôùc, khi quaù trình oxy hoaù sinh hoïc xaûy ra thì caùc vi khuaån söû duïng oxy hoaø tan. Phaûn öùng xaûy ra nhö sau: Chaát höõu cô + O2 → CO2 + H2O Vaän toác cuûa quaù trình oxy hoaù noùi treân phuï thuoäc vaøo soá vi khuaån coù trong nöôùc vaø nhieät ñoä cuûa nöôùc. BOD cuõng laø chæ tieâu ñeå xaùc ñònh möùc ñoä nhieãm baån cuûa nöôùc. BOD coù theå xaùc ñònh baèng phöông phaùp hoaù hoïc khi söû duïng kali permanganat, xanh metylen, xaùc ñònh töø COD. Hoaëc coù theå duøng phöông phaùp sinh hoïc, duøng chai BOD hay phöông phaùp hoâ haáp. Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp xaùc ñònh naøy laø toán nhieàu thôøi gian. Sau 5 ngaøy khoaûng 70 ñeán 80% caùc chaát höõu cô bò oxy hoaù, do ñoù BOD5 bieåu thò moät phaàn toång BOD. Theo lyù thuyeát ñeå oxy hoaù gaàn heát hoaøn toaøn caùc chaát höõu cô (98 ñeán 99%) ñoøi hoûi sau 20 ngaøy. Thoâng thöôøng BOD5 / COD = 0,5 – 0,7. Khí Hydrosunfua H2S Khí hydrosunfua H2S laø saûn phaåm cuûa quaù trình phaân huyû caùc hôïp chaát höõu cô, phaân raùc coù trong nöôùc thaûi. Khí hydrosunfua laøm cho nöôùc coù muøi tröùng thoái khoù chòu. Vôùi noàng ñoä cao, khí hydrodunfua mang tính aên moøn vaät lieäu. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  5. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Caùc Hôïp Chaát Cuûa Nitô Caùc hôïp chaát cuûa nitô trong nöôùc laø keát quaû cuûa quaù trình phaân huyû caùc hôïp chaát höõu cô trong töï nhieân, trong chaát thaûi vaø trong caùc nguoàn phaân boùn maø con ngöôøi tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp ñöa vaøo nguoàn nöôùc. Caùc hôïp chaát naøy thöôøng toàn taïi döôùi daïng amo6nia8c, nitrit, nitrat vaø caû daïng nguyeân toá nitô (N2). Caùc Hôïp Chaát Cuûa Axít Cacbonic Ñoä oån ñònh cuûa nöôùc phuï thuoäc vaøo traïng thaùi caân baèng giöõa caùc daïng hôïp chaát cuûa axit cacbonic. Axit cacbonic laø moät axit yeáu, trong nöôùc hôïp chaát naøy phaân ly nhö sau: H2CO3 → H+ + HCO3- 2HCO3- → CO32- + CO2 + H2O Caùc Hôïp Chaát Cuûa Axít Silic Trong nöôùc thieân nhieân thöôøng coù caùc hôïp chaát cuûa axít silic, möùc ñoä toàn taïi cuûa chuùng phuï thuoäc vaøo ñoä pH cuûa nöôùc. Caùc hôïp chaát naøy coù theå toàn taïi ôû daïng keo hay ion hoaø tan. Söï toàn taïi cuûa hôïp chaát naøy gaây laéng ñoïng caën silicat treân thaønh oáng, noài hôi, laøm giaûm khaû naêng vaän chuyeån vaø khaû naêng truyeàn nhieät. Caùc Hôïp Chaát Clorua Clo toàn taïi trong nöôùc ôû daïng ion Cl-. ÔÛ noàng ñoä cho pheùp khoâng gaây ñoäc haïi, ôû noàng ñoä cao (250mg/l) cho laøm nöôùc coù vò maën. Caùc nguoàn nöôùc ngaàm coù theå coù haøm löôïng clo leân tôùi 500÷1000 mg/l. Söû duïng nöôùc coù haøm löôïng clo cao coù theå gaây beänh thaän. Nöôùc chöùa nhieàu ion Cl- coù tính xaâm thöïc ñoái vôùi beâ toâng. Ion Cl- coù trong nöôùc do söï hoaø tan caùc muoái khoaùng hoaëc do quaù trình phaân huyû caùc hôïp chaát höõu cô. Caùc Hôïp Chaát Sunfua Ion SO42- coù trong nöôùc do khoaùng chaát hoaëc coù nguoàn goác höõu cô, vôùi haøm löôïng sunfat lôùn hôn 250 mg/l, nöôùc gaây toån haïi ñeán söùc khoeû con ngöôøi. Haøm löôïng SO42- lôùn hôn 300 mg/l, nöôùc gaây tính xaâm thöïc maïnh ñoái vôùi beâtoâng. ÔÛ ñieàu kieäm yeám khí, SO42- phaûn öùng vôùi caùc chaát höõu cô taïo thaønh khí H2S laø khí mang tính ñoäc haïi. Caùc Hôïp Chaát Photphat Khi nguoàn nöôùc bò nhieãm baån phaân raùc vaø caùc hôïp chaát höõu cô, quaù trình phaân huyû giaûi phoùng ion PO42-. Saûn phaåm cuûa quaù trình coù theå toàn taïi ôû daïng H2PO4-, HPO42-, PO43-, Na3(PO3), caùc TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-4 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  6. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT hôïp chaát höõu cô photpho…Khi trong nöôùc coù haøm löôïng photphat cao seõ thuùc ñaåy quaù trình phì döôõng. Caùc Hôïp Chaát Florua Nöôùc ngaàm ôû gieáng saâu hoaëc ôû caùc vuøng ñaát coù chöùa quaëng apatit thöôøng coù haøm löôïng caùc hôïp chaát florua cao (2,0 ñeán 2,5 mg/l), toàn taïi ôû daïng cô baûn laø canxi forua vaø magieâ florua. Caùc hôïp chaát florua khaù beàn vöõng, khoù bò phaân huyû ôû quaù trình töï laøm saïch. Haøm löôïng florua trong nöôùc caáp aûnh höôûng ñeán vieäc baûo veä raêng. Neáu thöôøng xuyeân duøng nöôùc coù haøm löôïng florua lôùn hôn 1,3 mg/l hoaëc nhoû hôn 0,7 mg/l ñeàu deã maéc beänh loaïi men raêng. Caùc Hôïp Chaát Ioñua Caùc hôïp ioñua coù trong nguoàn nöôùc thieân nhieân vôùi haøm löôïng nhoû, ioñua caàn thieát cho söï phaùt trieån bình thöôøng cuûa con ngöôøi. ÔÛ nhöõng vuøng nöôùc thieáu iot thöôøng xuaát hieän beänh böôùu coå. Maëc duø vaäy, khi söû duïng thöôøng xuyeân nöôùc coù haøm löôïng ioñua cao cuõng coù haïi cho söùc khoeû. 1.1.3 Caùc Chæ Tieâu Vi Sinh Trong nöôùc thieân nhieân coù nhieàu loaïi vi truøng, sieâu vi truøng, rong, taûo vaø caùc loaïi thuyû sinh khaùc. Tuyø theo tính chaát, caùc loaïi vi sinh trong nöôùc ñöôïc chia thaønh hai nhoùm: nhoùm vi sinh coù haïi vaø nhoùm vi sinh voâ haïi. Nhoùm vi sinh coù haïi bao goàm caùc vi truøng gaây beänh, caùc loaïi rong reâu, taûo, nhoùm naøy caàn loaïi boû khoûi nöôùc tröôùc khi söû duïng. Vi Truøng Gaây Beänh Ñoù laø caùc vi truøng trong nöôùc gaây beänh lî. thöông haøn, dòch taû, baïi lieät…Vieäc xaùc ñònh söï coù maët cuûa cuûa caùc loaïi vi truøng gaây beänh thöôøng raát khoù vaø maát nhieàu thôøi gian do söï ña daïng veà chuûng loaïi. Vì vaäy, trong thöïc teá thöôøng aùp duïng phöông phaùp xaùc ñònh chæ soá vi truøng ñaëc tröng. Nguoàn goác cuûa vi truøng gaây beänh trong nöôùc laø caùc nguoàn nhieãm baån phaân raùc, chaát thaûi cuûa ngöôøi vaø ñoäng vaät. Trong chaát thaûi cuûa ngöôøi vaø ñoäng vaät luoân coù loaïi vi khuaån Ecoli sinh soáng vaø phaùt trieån. Söï coù maët cuûa E.coli trong nöôùc chöùng toû nguoàn nöôùc ñaõ bò oâ nhieãm bôûi phaân raùc, chaát thaûi cuûa nhöôøi vaø ñoäng vaät vaø où khaû naêng toàn taïi caùc loaïi vi truøng gaây beänh. Soá löôïng E.coli nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo möùc nhieãm baån cuûa nguoàn nöôùc. Ñaëc tính cuûa E.coli nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo möùc nhieãm baån cuûa nguoàn nöôùc. Ñaëc tính cuûa vi khuaån E.coli laø khaû naêng toàn taïi cao hôn caùc loaøi vi truøng gaây beänh khaùc, do ñoù sau khi xöû lyù neáu trong nöôùc khoâng voøn phaùt hieän thaáy vi khuaån E.coli chöùng toû caùc loaøi vi truøng gaây beänh khaùc ñaõ bò tieâu dieät heát. Maëc khaùc, vieäc xaùc ñònh soá löôïng vi khuaån E.coli thöôøng ñôn giaûn vaø nhanh choùng cho neân loaïi vi khuaån naøy ñöôïc choïn laøm vi khuaån ñaëc tröng trong vieäc xaùc ñònh möùc nhieãm baån do vi truøng gaây beänh trong nöôùc. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-5 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  7. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Ngöôøi ta phaân bieät trò soá E.coli vaø chæ soá E.coli. Trò soá E.coli laø ñôn vò theå tích nöôùc coù chöùa 1 vi khuaån E.coli, coøn chæ soá E.coli laø soá löôïng vi khuaån E.coli coù trong moät lít nöôùc. Tieâu chuaån nöôùc caáp cho sinh hoaït ôû caùc nöôùc tieân tieán qui ñònh trò soá E.coli khoâng nhoû hôn 100 ml nöôùc, nghóa laø cho pheùp coù 1 vi khuaån E.coli trong 100 ml nöôùc, chæ soá E.coli töông öùng seõ laø 10. Tieâu chuaån veä sinh Vieät Nam qui ñònh chæ soá E.coli cuûa nöôùc sinh hoaït phaûi nhoû hôn 20. Ngoaøi ra, trong moät soá tröôøng hôïp, soá löôïng vi khuaån hieám khí vaø kî khí cuõng ñöôïc xaùc ñònh. Caùc Loaïi Rong Taûo Caùc loaïi rong taûo trong nöôùc laøm cho nöôùc nhieãm baån chaát höõu cô vaø laøm cho nöôùc coù maøu xanh. Trong nöôùc coù raát nhieàu loaïi rong taûo sinh soáng. Caùc loaïi gaây haïi chuû yeáu vaø khoù laoi5 tröø laø nhoùm taoû dieäp luïc vaø taûo ñôn baøo. Trong kyõ thuaät xöû lyù nöôùc caáp, hai loaïi taûo ñoù thöôøng ñi qua beå laéng vaø ñoïng laïi treân beà maët loïc laøm cho toån thaát aùp löïc trong beå taêng nhanh vaø thôøi gian giöõa hai laàn röûa loïc ngaén ñi. Khi phaùt trieån trong ñöôøng oáng daãn nöôùc, rong taûo coù theå laøm taéc oáng, ñoàng thôøi laøm cho nöôùc coù tính aên moøn do quaù trình quang hôïp hoâ haáp thaûi ra khí cacbonic. Vì vaäy ñeå traùnh taùc haïi cuûa rong taûi caàn coù caùc bieän phaùp phoøng ngöøa söï phaùt trieån cuûa chuùng ngay taïi nguoàn nöôùc. Taûo rong chæ toàn taïi trong nöôùc maët vaø coù boán nhoùm chính coù theå phaùt trieån trong nöôùc soâng, hoà, hoà chöùa: taûo luïc gioáng vi khuaån hôn laø gioáng caùc loaïi taûo khaùc; taûo lam, taûo hai nhaân vaø taûo coù ñuoâi. Nguyeân nhaân cuûa söï phaùt trieån taûo trong caùc nguoàn nöôùc maët laø do coù söï toàn taïi cuûa caùc chaát dinh döôõng nhö NH4+, NH3, N2, PO43-…trong nöôùc vaø nhôø aùnh saùng maët trôøi chieáu vaøo nguoàn nöôùc. Caùc taùc haïi cuûa taûo coù trong nöôùc ngoaøi vieäc laøm taét beå loïc oáng daãn, heä thoáng, coøn gaây tình traïng thöøa, thieáu oxy trong nöôùc, taïo ra caùc chaát gaây muøi trong nöôùc, taêng noàng ñoä caùc chaát höõu cô trong nöôùc, taïo ra caùc chaát ñoäc haïi trong nöôùc… TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-6 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  8. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 2 CÔ SÔÛ CAÙC QUAÙ TRÌNH XÖÛ LYÙ LYÙ HOÏC 2.1 QUAÙ TRÌNH LAÉNG 2.1.1 GIÔÙI THIEÄU CHUNG Quaù trình laéng vaø tuyeån noåi laø caùc quaù trình taùch caùc haït caën lô löûng (phaân tích baèng chæ tieâu SS (mg/L) hoaëc ñoä ñuïc (FTU)) khoûi nöôùc. Quaù trình taùch loaïi naøy thöôøng xaûy ra sau moät khoaûng thôøi gian löu nöôùc nhaát ñònh trong beå coù ñieàu kieän thích hôïp cho quaù trình laéng ñoái vôùi haït naëng hôn nöôùc, hoaëc quaù trình tuyeån noåi ñoái vôùi haït nheï hôn nöôùc. Lôùp vaùn Nöôùc ñaõ taùch caën Lôùp buøn Hình 2.1 Quaù trình laéng vaø tuyeån noåi. Theo noàng ñoä vaø khuynh höôùng töông taùc giöõa caùc haït, coù 4 daïng laéng ñöôïc phaân bieät nhö sau: laéng ñoäc laäp, laéng taïo boâng, laéng caûn trôû vaø laéng trong vuøng neùn. Laéng ñoäc laäp vaø laéng taïo boâng thöôøng xaûy ra khi haøm löôïng caën lô löûng töông ñoái thaáp. Laéng caûn trôû vaø neùn xaûy ra khi noàng ñoä caën lô löûng cao. Trong thöïc teá xöû lyù nöôùc caáp vaø nöôùc thaûi, 4 daïng laéng naøy thöôøng xaûy ra ôû daïng phoái hôïp, nhöng khi thieát keá beå laéng, hai daïng laéng ñoäc laäp vaø laéng taïo boâng ñoùng vai troø quyeát ñònh. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  9. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT T = Δt T = 2 Δt T=0 T = Δt T = 2 Δt T=0 Hình 2.2 Laéng ñoäc laäp vaø laéng taïo boâng. 2.1.2 ÖÙNG DUÏNG THÖÏC TEÁ Quaù trình laéng ñöôïc söû duïng roäng raõi trong xöû lyù nöôùc. Trong lónh vöïc caáp nöôùc, quaù trình naøy ñöôïc öùng duïng ñeå xöû lyù nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët. - Xöû lyù nöôùc ngaàm * Taùch loaïi boâng caën (Fe(OH)3) sau khi oxi hoùa Fe (II) thaønh Fe (III); * Xöû lyù nöôùc ñaõ duøng trong quaù trình röûa loïc. - Xöû lyù nöôùc maët * Laéng laø quaù trình xöû lyù sô boä tröôùc khi loïc nhanh vaø loïc chaäm; * Keo tuï/ taïo boâng/ laéng laø quaù trình xöû lyù sô boä tröôùc khi loïc nhanh; * Xöû lyù nöôùc röûa loïc nhaèm coâ ñaëc caën buøn töø thieát bò loïc. - Trong xöû lyù nöôùc thaûi, quaù trình laéng thöôøng duøng ñeå: * Laéng caùt (taùch caùt töø nöôùc coáng); * Laéng caën lô löûng trong beå laéng ñôït 1; * Laéng boâng caën sinh hoïc trong beå laéng ñôït 2, ví duï sau beå buøn hoaït tính hoaëc beå loïc nhoû gioït; * Laéng boâng caën hoùa hoïc töø quaù trình keo tuï. Beå töï hoaïi veà cô baûn laø moät beå laéng trong ñoù quaù trình phaân huûy kî khí xaûy ra sau khi laéng buøn. 2.1.3 CAÙC LOAÏI BEÅ LAÉNG Caùc daïng beå laéng thoâng duïng nhaát goàm coù: - Beå laéng ngang; TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  10. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Beå laéng ñöùng; - Beå laéng coù vaùch ngaên; - Beå laéng khay; - Beå laéng oáng. - Hình 2.3 Beå laéng khay. Vuøng taùch vaùng Vuøng laéng Hình 2.4 Beå laéng coù vaùch ngaên. Nöôùc saïch Nöôùc thoâ Doøng chaûy ñoàng thôøi giöõa nöôùc vaø buøn laéng Nöôùc sau laéng chaûy trôû laïi maùng thu Buøn TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  11. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Hình 2.5 Beå laéng coù vaùch ngaên Inka. Hình 2.6 Beå laéng ngang coù baêng caøo buøn vaø gaït vaùng. Hình 2.7 Beå laéng ñöùng. 2.2 QUAÙ TRÌNH LOÏC (FILTRATION) 2.2.1 MUÏC ÑÍCH Quaù trình loïc ñöôïc söû duïng ñeå taùch caùc haït höõu cô vaø voâ cô kích thöôùc nhoû coù trong nöôùc vaø nöôùc thaûi. Quaù trình loïc thöôøng söû duïng trong xöû lyù nöôùc khi khoâng theå loaïi caùc haït nhoû trong nöôùc baèng phöông phaùp laéng vaø chæ duøng trong xöû lyù nöôùc thaûi khi nöôùc sau xöû lyù ñoøi hoûi coù chaát löôïng cao. 2.2.2 MOÂ TAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA QUAÙ TRÌNH LOÏC TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-4 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  12. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Quaù trình loïc hoaøn chænh goàm coù hai pha: loïc vaø laøm saïch (röûa loïc). Caùc hieän töôïng xaûy ra trong pha loïc haàu nhö gioáng nhau cho taát caû caùc loaïi thieát bò loïc, pha röûa loïc xaûy ra raát khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo hoaït ñoäng cuûa thieát bò loïc laø daïng loïc baùn lieân tuïc hoaëc loïc lieân tuïc. Ñoái vôùi loïc baùn lieân tuïc, pha loïc vaø pha röûa loïc xaûy ra noái tieáp nhau. Traùi laïi, ñoái vôùi loïc lieân tuïc, hai pha naøy xaûy ra thôøi. Loïc baùn lieân tuïc (Semicontinuous Filtration Operations). Trong pha loïc, quaù trình taùch caùc haït ñöôïc taùch khoûi nöôùc/nöôùc thaûi ñöôïc thöïc hieän baèng caùch cho nöôùc/nöôùc thaûi ñi qua lôùp vaät lieäu loïc trong ñieàu kieän coù hoaëc khoâng coù boå sung hoùa chaát. Trong lôùp vaät lieäu loïc, quaù trình khöû caùc haït lô löûng xaûy ra baèng moät quaù trình phöùc taïp bao goàm moät hoaëc nhieàu cô cheá nhö loïc qua khe, va chaïm, laéng, taïo boâng vaø haáp thu. Pha loïc keát thuùc khi noàng ñoä chaát lô löûng trong nöôùc sau loïc baét ñaàu taêng vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp hoaëc vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp cuûa toån thaát aùp suaát qua lôùp vaät lieäu loïc. Moät caùch lyù töôûng, hai hieän töôïng naøy phaûi xaûy ra ñoàng thôøi. Khi moät trong hai hieän töôïng naøy xaûy ra, pha loïc keát thuùc vaø phaûi tieán haønh röûa loïc ñeå taùch caùc caën lô löûng tích luõy trong lôùp vaät lieäu loïc. Thoâng thöôøng, quaù trình röûa loïc ñöôïc thöïc hieän baèng caùch ñoåi chieàu doøng chaûy qua thieát bò loïc. Vôùi löu löôïng nöôùc röûa loïc ñuû lôùn, lôùp vaät lieäu loïc seõ bò giaõn nôû vaø ñaåy caùc caën tích luõy ra ngoaøi. Khoâng khí thöôøng ñöôïc söû duïng keát hôïp vôùi nöôùc ñeå taêng hieäu quaû röûa loïc. Trong haàu heát caùc heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, nöôùc sau khi röûa loïc coù chöùa caùc caën lô löûng ñöôïc ñöa veà beå laéng ñôït 1 hoaëc qua quaù trình xöû lyù sinh hoïc. Quaù trình loïc lieân tuïc. Trong caùc thieát bò loïc vaän haønh lieân tuïc, pha loïc vaø pha röûa loïc xaûy ra ñoàng thôøi vaø khoâng coù hieän töôïng ñaït ñieåm tôùi haïn cuûa ñoä ñuïc hoaëc toån thaát aùp suaát. Moät daïng thieát bò loïc lieân tuïc laø thieát bò doøng chaûy ngöôïc, nöôùc caàn loïc chuyeån ñoäng ngöôïc töø döôùi leân qua lôùp vaät lieäu loïc. Cuøng thôøi gian ñoù, lôùp caùt di chuyeån ñoàng thôøi theo cuøng höôùng vaø ñöôïc laøm saïch lieân tuïc. Caùt (vaät lieäu loïc) ñöôïc bôm töø ñaùy thieát bò loïc qua oáng trung taâm ñeán boä phaän röûa laép ôû phaàn treân cuûa thieát bò loïc, töøng haït caùt seõ ñöôïc laøm saïch caùc vaät lieäu baùm treân noù baèng quaù trình coï xaùt vaø löïc caét. Quaù trình röûa saïch caùt xaûyra khi chuùng chuyeån ñoäng zig-zag trong keânh ôû phaàn döôùi cuûa boä phaän röûa vaø tröôùc khi rôi trôû laïi beà maët cuûa lôùp caùt. 2.2.3 CÔ CHEÁ LOÏC Cô cheá taùch caën trong quaù trình loïc ñöôïc moâ taû nhö sau: 1. Cô cheá loïc qua khe (Straining) - Cô cheá loïc cô hoïc: nhöõng haït coù kích thöôùc lôùn hôn khe roãng giöõa caùc haït vaät lieäu loïc seõ bò giöõ laïi theo nguyeân taéc cô hoïc; TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-5 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  13. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Cô cheá tieáp xuùc ngaãu nhieân: caùc haït coù kích thöôùc nhoû hôn khe roãng trong quaù trình - chuyeån ñoäng qua lôùp vaät lieäu loïc seõ bò giöõ laïi do söï tieáp xuùc vôùi caùc khe coù kích thöôùc nhoû hôn kích thöôùc caùc haït caën moät caùch ngaãu nhieân. 2. Cô cheá laéng (sedimentation) Caùc haït laéng treân lôùp vaät lieäu loïc. - 3. Cô cheá neùn caën (impaction) Caùc haït naëng seõ khoâng chuyeån ñoäng theo doøng chaûy. - 4. Cô cheá bò chaën (interception) Nhieàu haït khi chuyeån ñoäng cuøng vôùi doøng nöôùc seõ bò giöõ laïi khi tieáp xuùc vôùi beà maët cuûa - haït vaät lieäu loïc. 5. Cô cheá dính baùm (adhesion) Caùc boâng caën seõ bò dính baùm vaøo beà maët cuûa lôùp vaät lieäu loïc khi chuyeån ñoäng qua lôùp - naøy. Do löïc cuûa doøng chaûy, moät soá boâng caën bò caét nhoû tröôùc khi trôû neân bò dính chaët vaø ñaåy saâu vaøo lôùp vaät lieäu loïc. Khi lôùp vaät lieäu loïc bò taéc, löïc caét beà maët gia taêng ñeán moät giôùi haïn maø taïi ñoù khoâng coù moät haït caën naøo coù theå ñi qua. Moät soá haït caën coù theå ñi xuyeân qua lôùp vaät lieäu loïc laøm taêng ñoät ngoät ñoä ñuïc cuûa nöôùc sau loïc. 6. Cô cheá haáp phuï (chemical adsorption) Lieân keát hoùa hoïc; - Töông taùc hoùa hoïc. - 7. Cô cheá haáp phuï vaät lyù (Physical adsorption) Löïc tónh ñieän; - Löïc ñieän ñoäng; - Löïc Van der Waals. - Khi caùc haït tieáp xuùc vôùi beà maët cuûa vaät lieäu loïc hoaëc vôùi caùc haït khaùc, thì moät trong nhöõng cô cheá naøy hoaëc caû hai seõ tham vaøo quaù trình giöõ haït caën ôû ñoù. 8. Cô cheá taïo boâng (flocculation) Caùc haït lôùn coù toác ñoä laéng nhanh hôn, khi va chaïm vôùi caùc haït nhoû seõ dính keát vôùi chuùng vaø taïo thaønh nhöõng boâng caën coù kích thöôùc lôùn hôn. Caùc boâng caën naøy seõ bò taùch rieâng theo moät hoaëc nhieàu cô cheá ñaõ trình baøy töø muïc 1 ñeán 5. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-6 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  14. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 9. Söï taêng tröôûng sinh hoïc Quaù trình taêng tröôûng maøng vi sinh vaät treân beà maët caùc haït vaät lieäu loïc seõ laøm giaûm theå tích cuûa caùc loã roãng vaø coù theå laøm taêng khaû naêng taùch loaïi caùc haït caën theo caùc cô cheá nhö treân. Caën thoâ Cô cheá loïc cô hoïc Boâng caën Cô cheá loïc tieáp xuùc ngaãu nhieân Cô cheá loïc qua khe loïc (straining) Cô cheá laéng hoaëc neùn caën (sedimentation or inertial impaction) TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-7 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  15. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Cô cheá bò chaën (interception) Cô cheá dính baùm (adhesion) Cô cheá taïo boâng (flocculation). Cô cheá loïc qua khe laø cô cheá chuû yeáu trong quaù trình khöû caùc haït caën lô löûng coù trong nöôùc thaûi sau khi qua beå laéng ñôït 2. Caùc cô cheá khaùc coù taùc duïng ít hôn. Trong thöïc teá, vieäc khöû caùc haït caën nhoû hôn coù theå xaûy ra theo hai böôùc: (1) vaän chuyeån caùc haït ñeán beà maët vaät lieäu loïc vaø (2) taùch haït caën theo moät hoaëc nhieàu cô cheá nhö trình baøy treân. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-8 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  16. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 2.2.4 PHAÂN LOAÏI HEÄ THOÁNG LOÏC Caùc heä thoáng loïc coù theå ñöôïc phaân loaïi theo: Phöông thöùc vaän haønh: loïc lieân tuïc vaø loïc baùn lieân tuïc; - Höôùng doøng chaûy trong quaù trình loïc: töø treân xuoáng vaø töø döôùi leân; - Loaïi vaät lieäu loïc: moät lôùp, hai lôùp, ba lôùp; - Ñoäng löïc cuûa quaù trình loïc: loïc troïng löïc vaø loïc aùp löïc; - Phöông phaùp röûa loïc; - Phöông phaùp kieåm soaùt löu löôïng: löu löôïng khoâng ñoåi vaø löu löôïng giaûm daàn. - 2.2.5 CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN CHAÁT LÖÔÏNG VAÄN HAØNH THIEÁT BÒ LOÏC Ñaëc tính cuûa nöôùc caàn loïc: noàng ñoä caën lô löûng, kích thöôùc haït caën vaø söï phaân boá kích • thöôùc haït, noàng ñoä boâng caën vaø ñoä nhôùt cuûa nöôùc. SSe-activated sludge, trickling filter = 6 – 30 mg/L - SS mg/L = (2,3 – 2,4) x Turbidity (NTU) - Haïi nhoû = 1 –15 μm; haït lôùn = 50 –150 μm; moät soá haït 500 μm. - Keát quaû phaân tích möùc ñoä phaân boá caùc haït cho thaáy kích thöôùc cuûa caùc haït nhoû trung - bình töø 3 – 5 μm, vaø haït lôùn 80-90 μm; Ñoä nhôùt dung dòch caàn loïc giaûm thì hieäu suaát loïc taêng. - Ñaëc tính cuûa vaät lieäu loïc: kích thöôùc haït vaät lieäu loïc aûnh höôûng ñeán caû toån thaát aùp löïc khi • thieát bò chæ chöùa nöôùc saïch vaø trong quaù trình loïc. Neáu haït quaù nhoû, trôû löïc quaù lôùp vaät lieäu loïc gia taêng; - Neáu haït quaù lôùn, nhieàu haït nhoû bò troâi theo nöôùc ra ngoaøi. - Vaän toác loïc. Ñaây laø thoâng soá quan troïng vì noù aûnh höôûng ñeán kích thöôùc cuûa thieát bò loïc. • Vaän toác loïc phuï thuoäc vaøo noàng ñoä boâng caën vaø kích thöôùc vaät lieäu loïc. Caùc thoâng soá hoùa hoïc: pH vaø ion hoùa trò cao. • Ñieän theá beà maët cuûa haït vaät lieäu loïc phuï thuoä vaøo pH. Vaät lieäu loïc thöôøng duøng laø caùt, - than,… thöôøng coù ñieän theá beà maët aâm vôùi gia trò pH töø 7 ñeán 9; Khi theá ñieän ñoäng taêng thì hieäu suaát loïc giaûm. - 2.2.6 AÙP LÖÏC AÂM VAØ SÖÏ TAÏO THAØNH BOÏT KHÍ TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-9 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  17. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Söï phaân boá aùp löïc treân toaøn boä chieàu cao cuûa beå loïc phuï thuoäc vaøo chieàu cao lôùp nöôùc baûo veä phía treân beà maët lôùp vaät lieäu loïc: Chieàu cao lôùp nöôùc baûo veä lôùn (ñeán 1,4 m), beå loïc vaän haønh vôùi aùp löïc dö; - Chieàu cao lôùp nöôùc baûo veä nhoû ( < 0,4 m), beå loïc vaän haønh vôùi aùp löïc aâm. - Nöôùc treân beà maët vaät lieäu loïc baõo hoøa vôùi khoâng khí: P (khí + hôi nöôùc) = P (khí quyeån). Theo chieàu cao coät nöôùc baûo veä töø treân xuoáng, aùp löïc coät nöôùc taêng daàn, coøn toång aùp löï khí vaãn giöõ nguyeân. AÙp löïc nöôùc baét ñaàu giaûm khi qua lôùp vaät lieäu loïc, coøn aùp löïc khí vaãn giöõ nguyeân neáu khoâng coù quaù trình sinh hoùa naøo xaûy ra trong lôùp vaät lieâu loïc. Nhö vaäy, aùp löïc cuûa khí seõ lôùn hôn aùp löïc cuûa nöôùc vaø hình thaønh aùp löïc aâm, nghóa laø taïi ñoù mao quaûn chöùa khí vaø khoâng coù nöôùc qua neân toån thaát aùp suaát taêng ñoät ngoät, laø keát thuùc sôùm quaù trình loïc. Neáu caùc boït khí chæ taïo thaønh moät vuøng cuûa beå loïc thì vuøng coøn laïi seõ keùo caën ra khoûi - beå cuøng vôùi nöôùc loïc. - Neáu boït khí tích tuï trong toaøn boä chieàu cao lôùp vaät lieäu loïc thì seõ hình thaønh caùc doøng daãn nöôùc qua lôùp vaät lieäu loïc maø khoâng coù hieäu quaû cuûa quaù trình loïc nöôùc; - Neáu caùc boït khí dính keát vôùi caùc haït vaät lieäu loïc seõ laøm giaûm bôùt tyû troïng cuûa chuùng, keùo chuùng noåi leân vaø troâi ra khoûi beå loïc cuøng vôùi nöôùc röûa loïc. Khaéc phuïc baèng caùch giaûm chieàu cao lôùp vaät lieäu loïc vaø taêng chieàu cao lôùp nöôùc 22.5 PHAÂN TÍCH QUAÙ TRÌNH LOÏC Ñoä daøy lôùp vaät lieäu loïc Tyû soá noàng ñoä C/C0 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-10 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  18. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 2.3 QUAÙ TRÌNH TUYEÅN NOÅI (FLOTATION) 2.3.1 GIÔÙI THIEÄU CHUNG Quaù trình tuyeån noåi laø quaù trình phaân taùch caùc haït raén hoaëc loûng khoûi pha loûng ñöôïc thöïc hieän baèng caùch cung caáp caùc boït khí mòn vaøo pha loûng. Caùc boït khí dính keát vôùi caùc haït khieán cho löïc ñaåy cuûa boït khí keát hôïp vôùi haït raén ñuû lôùn ñeå keùo caùc haït naøy noåi leân beà maët. Nhôø ñoù maø caùc haït coù tyû troïng lôùn hôn tyû troïng cuûa chaát loûng cuõng noåi ñöôïc. Trong xöû lyù nöôùc thaûi, quaù trình tuyeån noåi ñöôïc aùp duïng ñeå xöû lyù caùc chaát lô löûng trong nöôùc vaø coâ ñaëc buøn. Öu ñieåm chính quaù trình tuyeån noåi so vôùi quaù trình laéng laø khaû naêng taùch loaïi khaù trieät ñeå caùc haït raát nhoû vaø nheï, coù khaû naêng laéng chaäm trong moät khoaûng thôøi gian ngaén. Trong xöû lyù nöôùc caáp, quaù trình tuyeån noåi ñöôïc söû duïng keát hôïp vôùi quaù trình keo tuï taïo boâng. 2.3.2 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP TUYEÅN NOÅI Tuyeån noåi baèng khí phaân taùn (Dispersed Air Flotation). Phöông phaùp naøy ñöôïc thöïc hieän baèng caùch thoåi tröïc tieáp khí neùn vaøo dung dòch caàn tuyeån noåi, gaây xaùo troän dung dòch, caën tieáp xuùc vôùi boï t khí vaø tieáp xuùc vôùi nhau, dính keát vaø noåi leân treân beà maët. Boït khí taïo thaønh trong tröôøng hôïp naøy coù kích thöôùc töông ñoái lôùn (0,1 – 1 mm). Tuyeån noåi baèng khí hoøa tan (Dissolved Air Flotation – DAF). Trong caùc heä thoáng DAF, khoâng khí ñöôïc hoøa tan vaøo nöôùc ôû aùp suaát töø 2 - 4 atm cho ñeán khi ñaït traïng thaùi baõo hoøa, sau ñoù nhôø söï giaõn aùp ñoät ngoät ñeán aùp suaát khí quyeån, taïo thaønh caùc boït khí coù ñöôøng kính töø 20- 100 μm. Quaù trình tuyeån noåi daïng naøy coøn ñöôïc goïi laø quaù trình tuyeån noåi baèng phöông phaùp giaõn aùp vaø ñöôïc chia laøm ba loaïi: Phöông phaùp toaøn doøng. Trong phöông phaùp naøy toaøn boä nöôùc baõo hoøa khoâng khí ñöôïc - giaõn aùp. Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø laøm phaù vôõ boâng keo tuï. Phöông phaùp moät phaàn cuûa doøng. Trong phöông phaùp naøy, moät phaàn nöôùc thoâ ñöôïc taêng - aùp baèng caùch thoåi khí vaøo vaø sau ñoù ñöôïc giaõn aùp baèng caùch troän ñeàu vôùi moät phaàn nöôùc thoâ chöa baõo hoøa khí. Phöông phaùp naøy haïn cheá söï phaù vôõ boâng caën cuûa quaù trình keo tuï so vôùi phöông phaùp toaøn doøng. Phöông phaùp hoài löu. Trong phöông phaùp naøy, moät phaàn nöôùc taïo ra sau quaù trình tuyeån - noåi seõ ñöôïc taêng aùp baèng caùch thoåi khí vaøo vaø troän vôùi doøng nöôùc thoâ. Phöông phaùp naøy raát thoâng duïng do ñôn giaûn vaø ñaït keát quaû toát. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-11 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  19. Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 GREE TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Tuyeån noåi chaân khoâng (Vacuum Flotation). Döôùi aùp suaát thöôøng, dung dòch caàn tuyeån noåi ñöôïc baõo hoøa khoâng khí. Khi taïo chaân khoâng trong thieát bò kín, khí thoaùt ra döôùi daïng boït khí nhoû, keát dính vôùi caën vaø noåi leân beà maët. Heä thoáng naøy ít ñöôïc söû duïng vì khoù vaän haønh trong thöïc teá. Trong caùc quaù trình treân, khoâng khí ñöôïc söû duïng laøm taùc nhaân tuyeån noåi. Trong moät soá tröôøng hôïp, caùc hoùa chaát phuï gia ñöôïc theâm vaøo ñeå taêng hieäu quaû tuyeån noåi. Caùc hoùa chaát naøy coù taùc duïng taïo ra beà maët hoaëc caáu truùc coù theå deã daøng keát dính hoaëc haáp thuï caùc boït khí. Caùc hôïp chaát voâ cô thöôøng duøng nhö muoái nhoâm vaø muoái saét, silit hoaït tính coù theå söû duïng ñeå keát hôïp caùc haït vôùi nhau vaø do ñoù taïo ra moät caáu truùc deã daøng keát dính vôùi caùc boït khí. Nhieàu hôïp chaát höõu cô cao phaân töû cuõng ñöôïc söû duïng ñeå thay ñoåi baûn chaát cuûa maët phaân caùch loûng - khí hoaëc loûng – raén. 2.3.3 CÔ SÔÛ CUÛA QUAÙ TRÌNH Löôïng khoâng khí neùn vaøo dung dòch caàn tuyeån noåi tuaân theo ñònh luaät Henry-Dalton: Ci = K. Pi Trong ñoù: - Ci laø noàng ñoä cuûa khí i trong nöôùc; - K laø haèng soá Henry; - Pi laø aùp suaát rieâng phaàn cuûa khí i. ÔÛ nhieät ñoä khoâng ñoåi, löôïng khí hoøa tan vaøo nöôùc tyû leä thuaän vôùi aùp suaát rieâng phaàn cuûa khí. Khi aùp suaát caøng taêng kích thöôùc boït khí caøng nhoû. Khi aùp suaát khoaûng 5 bar, kích thöôùc boït khí < 10 μm. Khi thieát keá heä thoáng DAF, caàn baûo ñaûm tyû leä giöõa löôïng khí cung caáp vaø löôïng chaát raén coù trong dung dòch caàn xöû lyù: Kg/ngaøy, khoâng khí caàn cung caáp A = Kg/ngaøy löôïng chaát raén trong nöôùc thaûi S Tyû leä naøy thay ñoåi theo loaïi chaát lô löûng coù trong dung dòch caàn phaân taùch vaø thöôøng ñöôïc xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm: A 1,3 sa(fP – 1) = S Sa Trong ñoù, TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-12 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2