zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kỹ Thuật - Công Nghệ

» Cơ khí - Chế tạo máy

GIÁO TRÌNH CÔNG NGHỆ KIM LOẠI - PHẦN I CÔNG NGHỆ ĐÚC - CHƯƠNG 7

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

301
lượt xem 77
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 7 DỠ KHUÔN, PHÁ LÕI, LÀM SẠCH VẬT ĐÚC VÀ KHUYẾT TẬT VẬT ĐÚC. 7.1 Dỡ khuôn, phá lõi, làm sạch vật đúc khi đúc trong khuôn cát: 7.1.1 Để nguội vật đúc trong khuôn: Sau khi rót kim loại lỏng vào khuôn , kim loại sẽ đông đặc lại tạo thành vật đúc. Lấy vật đúc ra khỏi khuôn gọi là dỡ khuô n. Việc dỡ khuô n chỉ tiến hành sau khi đã để vật đúc nguội tới nhiệt độ nhất định. Thời gian làm nguội vật đúc sau khi rót khuôn tùy thuộc vào kích thước, khối lượng, mức...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO TRÌNH CÔNG NGHỆ KIM LOẠI - PHẦN I CÔNG NGHỆ ĐÚC - CHƯƠNG 7

Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Chöông 7 DÔÕ KHUOÂN, PHAÙ LOÕI, LAØM SAÏCH VAÄT ÑUÙC VAØ KHUYEÁT TAÄT VAÄT ÑUÙC. 7.1 Dôõ khuoân, phaù loõi, laøm saïch vaät ñuùc khi ñuùc trong khuoân caùt: 7.1.1 Ñeå nguoäi vaät ñuùc trong khuoân: Sau khi roùt kim loaïi loûng vaøo khuoân , kim loaïi seõ ñoâng ñaëc laïi taïo thaønh vaät ñuùc. Laáy vaät ñuùc ra khoûi khuoân goïi laø dôõ khuoâ n. Vieäc dôõ khuoâ n chæ tieán haønh sau khi ñaõ ñeå vaät ñuùc nguoäi tôùi nhieät ñoä nhaát ñònh. Thôøi gian laøm nguoäi vaät ñuùc sau khi roùt khuoân tuøy thuoäc vaøo kích thöôùc, khoái löôïng, möùc ñoä phöùc taïp cuûa vaät ñuùc, vaät lieäu laøm khuoân, nhieät ñoä kim loaïi roùt vaøo khuoân…Neáu dôõ khuoân sôùm quaù, noäi löïc beân trong vaät ñuùc seõ lôùn vaø coù theå gaây ra cong, nöùt v.v…Nhöõng vaät ñuùc thaønh moû ng phaûi ñeå nguoäi tôùi < 4000C, vaät trung bình 5000C vaø vaät coù thaønh daøy thì < 6000C  7000C môùi dôõ khuoân. Ñoái vôùi nhöõng vaät ñuùc lôùn, coù nhöõng thaønh daøy moûng khaùc nhau deã sinh nöùt, cong veânh caàn phaûii coùinh ñoä laøm nguoäi M cheá o Ch Hi ñaët gang hoaë saét nguoäi ôû . t TP ñaëc bieät. Nhöõng thaønh daøy muoán cho vaät ñuùc nguoäi ñeàu thì phaû thua ñoù ra cho thaønh daøy nguoäi mau. y khuoân, ñoàng thôøi khi roùt xong phaûi bôùi caùt khuoânKôû choã hm pa avaät ñuùc caàn laøm tôi caùt ñeå traùnh nöùt ôû vaät Nhöõng phaàn khuoâ n hay loõi caûn trôû söï co u HS cuû ng D uo © Tr ñuùc. ight 7.1.2 Dôõ khuoâyr phaù loõi: Cop n, Dôõ khuoân, phaù loõi, laøm saïch vaät ñuùc laø nhöõng coâng vieäc raát naëng nhoïc trong xöôõng ñuùc, noùng, buïi baëm. Do ñoù neân cô khí hoùa vaø töï ñoäng hoùa khaâu naøy. Trong caùc xöôûng ñuùc nhaát laø nhaø maùy hieän ñaïi coù caùc daây chuyeàn saûn xuaát ñuùc. - Caùc thieát bò dôõ khuoân theo nguyeân lyù rung, daèn nhö duøng ñoøn rung, löôùi rung… - Phaù loõi khoù khaên hôn phaù khuoâ n vì loõi beàn hôn khuoân, loõi naèm beân trong vaät ñuùc, trong loõi laïi coù xöông. Phaù loõi coù theå duøng tay, ñuïc hôi, maùy rung hoaëc buoà ng phun nöôùc cao aùp… 7.1.3 Laøm saïch vaät ñuùc: - Chaët hoaëc caét ñaäu ngoùt, heä thoáng roùt coøn naèm laïi ôû vaät ñuùc, ñuïc ba via vaø nhöõng choã goà gheà ôû maët vaät ñuùc baèng. - Laøm saïch chaùy caùt baùm ôû beà maët vaät ñuùc. Duøng caùc duïng cuï laøm saïch goàm coù ñuïc, buùa, choåi saét, duøng moû caét baèng khí Axeâtylen vaø Oâ xy hoaëc hôi xaêng vaø oâxy, moû caét Plasma… ñeå caét nhöõng ñaäu ngoùt lôùn. Thieát bò laøm saïch beà maët vaät ñuùc nhö tang quay coù nhöõn g maûnh gang traén g, bi theùp; Duøng doøng caùt khoâng khí neùn, maùy maøi coá ñònh coù ñöôøng kính ñaù maøi 500  600 mm, maùy maøi di ñoäng coù ñöôøng kính ñaù maøi 50  100 mm 7.2 Khuyeát taät vaät ñuùc ñöôïc chia laøm baûy nhoùm: NHOÙM 1. Sai hình daùng, kích thöôùc vaø troï ng löôïng bao goàm caùc khuyeát taät: Thieáu huït laø vaät ñuùc khoâng ñuû. Coù nhieàu nguyeâ n nhaân daãn ñeán khuyeát taät naøy. 96 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn - Löôïng kim loaïi roùt khoâng ñuû. - Ñoä chaûy loaõng thaáp, nhieät ñoä roùt thaáp. - Kim loaïi loûng thoaùt ra do laép raùp khoâng kín, keï p chaët hay ñeø khuoân thieáu löïc. - Heä thoáng thoaùt khí khoân g ñaït yeâu caàu taïo aùp löïc trong khuoân taêng leân ñeán möùc kim loaïi loûng khoâng ñieàn ñaày ñöôïc. - Kích thöôùt heä thoá ng roùt nhoû - Thaønh vaät ñuùc moûng. Leäch: Laø söï xeâ dòch töông ñoái giöõa caùc phaàn cuûa vaät ñuùc. Coù theå ñaët maãu sai; ñònh vò loõi khoâng toát, raùp khuoân thieá u chính xaùc vaø keïp khuoân loûng. Bavia ( hình 1-82): laø phaàn kim loaïi thöøa ra, noù thöôøng hình thaøn h ôû maët phaân khuoân, goái loõi... Loài: laø phaàn nhoâ leân treân vaät ñuùc do ñaàm chaët khuoân keùm, khoâng ñeàu. AÙp suaát tónh cuûa kim loaïi loûng Hình 1-82. Ba via eùp neùn leân phaàn khuoân ñaàm chaët yeáu. nh i Mi Veânh: laø söï thay ñoåi hình daïng, kích thöôùc vaät Chmaãu bò cong veânh, do ñuùc do keát caáu vaät ñuùc khoâng hôïp lyù , khoâng ñaûm baûo cöù ng TP.nHo do vöõ g, t thua n trong vaät ñuùc khi keát tinh. coâng ngheä roùt, laøm nguoäi khoâng hôïp lyù hoaëc do öùnKysuaát beâ g pham thoáng roùt, ñaäu ngoùt laøm saïch hoaëc nhöõng Söùt: thao taùc cô hoïc khi phaù khuoân,ucaét heä HS va chaïm trong vaän chuyeån laømrsöùt g D vaät ñuùc daãn ñeán sai khaùc hình daïng, thieáu huït kích n meû uo ©T ight yr thöôùc vaät ñuùc. Cop Sai kích thöôùc, troïng löôïng: Söï sai leäch kích thöôùc vaø troïng löôïng laø do kích thöôùc maãu, hoäp loõi thieát keá sai, laép raùp vaø kieåm tra khuoân khoâ ng caån thaän. NHOÙM 2. Khuyeát taät maët ngoaøi: Chaùy caùt: Do vaät lieäu khuoân loõi bò chaùy döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä roùt kim loaïi loûng, baùm dính leân beà maët vaät ñuùc laøm giaûm ñoä boùng beà maët, gaây khoù khaên cho gia coâng caét goït. Nguyeâ n nhaân chaùy caùt bao goàm: - Ñoä beà n nhieät cuûa hoãn hôïp keùm, nhieàu taïp chaát. - Nhieät ñoä roùt quaù cao. - Heä thoáng roùt thieáu hôïp lyù ñeå kim loaïi taäp trung cuïc boä quaù lôùn laøm chaùy hoãn hôïp ôû ñoù. - Lôùp sôn khuoân khoâng ñaûm baûo. Khôùp: laø hieän töôïng khoâng lieân tuïc treâ n beà maët vaät ñuùc do söï tieáp giaùp caùc doøng chaûy cuûa kim loaïi. Nguyeâ n nhaân coù theå laø : - Roùt thieáu lieân tuïc. - Ñoä chaûy loaõng keùm , nhieät ñoä roùt thaáp. - Heä thoáng roùt khoâng hôï p lyù. Loõm: Laø nhöõng loå coù hình daïng, kích thöôùc khaùc nhau laøm giaûm chieàu daøy thaønh vaät ñuùc. Nguyeâ n nhaân chính laø do khuoân bò beå ñeå laïi löôïng hoãn hôïp chieám choã trong loø ng 97 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn khuoân. NHOÙM 3. Nöùt (hình 1-83): Nöùt laø khuyeát taät töông ñoái phoå bieán vaø nguy hieåm ñoái vôùi vaät ñuùc. Nguyeâ n nhaân chuû yeáu do öùng suaát beân trong, do co ngoùt khoâ ng ñoàng ñeàu giöõa caùc vuøng khaùc nhau trong vaät ñuùc caû trong khi Hình 1-83 keát tinh vaø laøm nguoäi. Theo nhieät ñoä taïo Nöùt nöùt, coù hai loaïi chính: nöùt noùng vaø nöùt nguoäi. - Nöùt noùng: sinh ra ôû nhieät ñoä cao do ñoù beân maët veát nöùt bò oxy hoaù laøm cho beà maët khoâng saïch. Loaïi nöùt naøy chuû yeáu sinh ra khi keát tinh. Nguyeân nhaân do kim loaïi bò kìm haõm bôûi ñoä luùn cuûa khuoân vaø loõi keùm. Nhöõng hôïp kim coù ñoä co chieàu daøi nhoû ít bò nöùt noùng. - Nöùt nguoäi: nöùt nguoäi xaûy ra ôû nhieät ñoä thaáp neân beà maët veát nöùt saïch do khoâng bò h Min Chi oxy hoaù. P. Ho uat T Moät soá bieän phaùp khaéc phuïc: th + Keát caáu vaät ñuùc: thieát keá vaät ñuùc phaûmñaûy baûo chieàu daøy thaøn h ñoàng ñeàu hoaëc a i Km u ph DH S chæ sai leäch trong phaïm vi cho pheùp. Nhöõng choã giao nhau phaûi coù goùc löôïn thích hôïp. ng + Veà maët coân g ngheä©: Truo ñaûm ñoä luùn cuûa khuoân loõi; Boá trí heä thoá ng roùt hôïp lyù. t baûo h yr g Xöông loõi khuoân ñaëopsaùti beà maët loõi laøm giaûm tính luùn. Ct NHOÙM 4. Loã hoång trong vaät ñuùc: - Roã khí ( hình 1-84): trong vaät ñuùc toàn taïi nhöõng khoâng gian daïng caàu nhaün boùng chöùa khí coù aùp suaát vôùi kích thöôùc khaùc nhau. Ñoù laø roã khí. Roã khí laøm maát khaû naêng lieân tuïc cuûa kim loaïi, laøm giaûm ñoä beàn, ñoä deûo cuûa vaät ñuùc. Neáu khí khoân g thoaùt ra ngoaøi ñöôïc seõ bò doàn neù n vaø phaân boá phaân taùn trong kim loaïi cho ñeán khi aùp suaát khí caân baèng vôùi aùp suaát kim loaïi loûng. Bieän phaùp khaéc phuïc roã khí : nguyeân taéc chung laø giaûm löôïng khí sinh ra khi naáu chaûy vaø roùt kim loaïi loûng vaøo khuoân, ngaên ngöøa khoâng cho nguoàn taïo khí tieáp xuùc vôùi kim loaïi loûng khi roùt. Vì vaäy, caàn phaûi ñaûm baûo: + Vaät lieäu naáu saïch, khoâ. Hình 1-84. Roã khí + Ruùt ngaén thôøi gian naáu chaûy, nhaát laø thôøi gian quaù nhieät. + Hoãn hôïp khuoân vaø loõi phaûi thoâng khí toát. + Ñaët ñaäu hôi hôïp lyù. + Khöû khí tröôùc khi roùt baèng caùch thoåi vaøo kim loaïi loûng nhöõng chaát khí hoaø tan coù aùp suaát rieâng nhoû hôn. Toát nhaát laø naáu chaûy kim loaïi trong chaân khoâng. Hình 1-85. Roã co - Roã co (hình 1-85): Laø nhöõng phaàn khoân g 98 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn gian nhoû trong vaät ñuùc khoâng ñieàn ñaày kim loaïi, khoâng chöùa khí, hình daïng kích thöôùc khaùc nhau vaø khoâng nhaün boùng nhö roã khí. Tuøy theo tính chaát cuûa hôïp kim ñuùc vaø keát caáu cuûa vaät ñuùc maø roã co taäp trung hoaëc phaân taùn. Nguyeân nhaân chuû yeá u laø do keát caáu vaät ñuùc khoâng hôïp lyù, boá trí heä thoá ng roùt, ñaäu ngoùt khoân g ñuùng neân khoâng ñoùn ñöôïc höôù ng ñoâng ñaëc. NHOÙM 5. Laãn taïp chaát: a) b) h Min Chi Hình 1-86 a) Roã xæ b) Roã caùt TP. Ho huat Ky t am Roã xæ; Roã caùt (hình 1-86): ñoù laø nhöõph loã hoång chöùa taïp chaát nhö xæ, caùt hoaëc caùc H Su ng nD phi kim khaùc. Nguyeân nhaân dorloïc g khoâng toát. Khoâng khöû heát oxy khi naáu, nhieät ñoä roùt T uo xæ t© thaáp, ñoä beàn cuûa khuoân ighm; heä thoáng roùt khoâ ng hôïp lyù. opyr keù C NHOÙM 6. Sai toå chöùc: Nhoùm naøy coù toå chöùc kim loaïi; hình daïng kích thöôùc vaø soá löôïng haït kim loaïi khoâng ñuùng theo yeâu caàu. Nhöõng phaàn vaät ñuùc nguoäi nhanh thì haït nhoû, ñoä cöùn g lôùn khoù gia coâng caét goït. Toác ñoä nguoäi khoân g ñeàu, khoáng cheá nguoäi khoâng hôïp lyù seõ gaây ra thieân tích veà thaønh phaàn hoùa hoïc vaø thieân tích toå chöùc trong kim loaïi vaät ñuùc. NHOÙM 7. Sai thaønh phaàn hoùa hoïc vaø cô tính: Thaønh phaàn hoùa hoïc sai vôùi yeâu caàu laø do meû lieäu ñöa vaøo tính toaùn sai. Ñieàu naøy daãn ñeán sai leäch caû lyù hoùa tính, cô tính vaät ñuùc. 7.3 Kieåm tra, söûa chöõa khuyeát taät vaät ñuùc: 7.3.1 Kieåm tra vaät ñuùc: - Kieåm tra khuyeát taät beân ngoaøi vaät ñuùc baèng maét thöôøng. - Kieåm tra khuyeát taät beân trong vaät ñuùc nhö roã khí, roã xæ, nöùt, laãn taïp chaát…baèng tia X, tia , töø tính, sieâu aâm v.v… Nguyeâ n lyù chung cuûa duøng caùc tia X, …laø lôïi duïng tính chaát cuûa caùc tia naøy coù theå xuyeân qua ñöôïc kim loaïi. Nhöng neáu chuøm tia ñoù gaëp caùc loã khí, xæ, nöùt, taïp chaát… thì chuøm tia seõ xuyeân qua nhieàu hoaëc ít hôn, vì theá caên cöù vaøo möù ñoä toái saùng treân phim aûnh maø ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc khuyeát taät vaø vò trí cuûa noù. 99 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn 7.3.2 Söûa chöõa khuyeát taät: Vaät ñuùc bò khuyeát taät coù theå söûa chöõa ñöôïc hoaëc khoâng. - Nhöõng choã roã treân phaàn khoân g quan troïng thì coù theå traùt baèng sôn bakeâlit, baèng chaát hoà goàm daàu vaø graphit, baèng nhöïa matit. - Xoá p trong chi tieát laøm vieäc döôùi aùp löïc thuûy löïc khoâng lôù n thì söûa chöõa baèng caùch nhuùng chi tieát vaøo dung dòch cloruamoân (NH4Cl). - Xoáp trong vaät ñuùc laøm vieäc döôùi aùp löïc lôùn thì söûa chöõa baèng caùch eùp noù trong dung dòch ñaëc seät clorua, sau ñoù trong dung dòch amoâniac. - Ñoâi khi ngöôøi ta söûa chöõa nhöõng choã thieáu huït cuûa vaät ñuùc lôùn baèng caùch roùt theâm kim loaïi loûng vaøo nhöõng choã ñoù. - Khuyeát taät cuûa vaät ñuùc ôû nhöõng choã laøm vieäc chòu taûi troïng lôùn thì caàn söûa chöõa baèng haøn hôi hoaëc haøn ñieän. - Neáu chi tieát ñuùc khoâ ng ñaït veà ñoä cöù ng hoaëc ñeå khöû öùng suaát thì ngöôøi ta duøng h Min Chi nhieät luyeän. P. Ho uat T y th am K u ph DH S g ruon t©T h yrig Cop 100 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2430 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.