intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

GIÁO TRÌNH CÔNG NGHỆ KIM LOẠI - PHẦN III CÔNG NGHỆ HÀN - CHƯƠNG 3

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

172
lượt xem
51
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 3 HÀN HỒ QUANG TỰ ĐỘNG VÀ BÁN TỰ ĐỘNG. 3.1 Khái niệm. * Quá trình hàn hồ quang bao gồm có các bước sau: - Gây hồ quang. - Dịch chuyển que hàn (dây hàn) xuốn g vũng hàn tương ứng với mức độ chảy của que hàn nhằm duy trì sự cháy ổn định của hồ quang. - Dịch chuyển que hàn dọc mối hàn để bảo đảm hàn hết chiều dài hàn. - Bảo đảm hồ quang và vũng hàn khỏi bị tác dụng của môi trường không khí xung quanh. ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: GIÁO TRÌNH CÔNG NGHỆ KIM LOẠI - PHẦN III CÔNG NGHỆ HÀN - CHƯƠNG 3

  1. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Chöông 3 HAØN HOÀ QUANG TÖÏ ÑOÄNG VAØ BAÙN TÖÏ ÑOÄNG. 3.1 Khaùi nieäm. * Quaù trình haøn hoà quang bao goàm coù caùc böôùc sau: - Gaây hoà quang. - Dòch chuyeån que haøn (daây haøn) xuoán g vuõng haøn töông öùng vôùi möùc ñoä chaûy cuûa que haøn nhaèm duy trì söï chaùy oån ñònh cuûa hoà quang. - Dòch chuyeån que haøn doïc moái haøn ñeå baûo ñaûm haøn heát chieàu daøi haøn. - Baûo ñaûm hoà quang vaø vuõng haøn khoûi bò taùc duïng cuûa moâi tröôøng khoâng khí xung quanh. Trong haøn töï ñoäng, taát caû caùc böôùc treân hoaøn toaøn töï ñoäng, coøn khi haøn baùn töï ñoäng coù böôùc phaûi thöïc hieän baèng tay (thöôøng laø coâng vieäc gaây hoà quang vaø dòch chuyeån daây h Min Chi haøn doïc moái haøn do tay ngöôøi thôï thöïc hieän). . Ho soá ñaë P * Haøn hoà quang töï ñoäng vaø baùn töï ñoäng coù moäthuat Tc ñieåm sau: Ky t - Naêng suaát cao (taêng töø 510 laàn so phaim n tay) vì toác ñoä haøn ñeàu vaø cao neân cho u vôù haø DH S ng que haøn ñöôøng kính dq = 5mm khi haøn tay pheùp duøng doøng ñieän lôùn ñeå haøuong duï: duø rn.Ví t©T cöôøng ñoä doøng ñieän pchæigh pheùp duøng Ih = 250 A. Coøn khi haøn töï ñoäng vôùi cuøng ñöôøng yr cho Co kính daây, doø ng ñieän coù theå duøng ñeán 800 A vaø cao hôn. - Baûo ñaûm ñöôïc cô tính cuûa moái haøn cao, vì haøn töï ñoäng ñeàu ñöôïc thöïc hieän trong ñieàu kieän coù söï baûo veä hoà quang (nhö haøn döôùi lôùp thuoác, haøn trong moâi tröôøng khí baûo veä…). - Heä soá ñaép cao, tieát kieäm kim loaïi daây haøn. - Tieát kieäm ñöôïc naêng löôïng ñieän, vì heä soá höõu duïng cuûa nguoàn nhieät hoà quang cao. - Ñieàu kieän lao ñoäng cuûa ngöôøi coâng nhaân thuaän lôïi, deã cô khí hoùa vaø töï ñoäng hoùa quaù trình haøn. - Haøn töï ñoäng khoân g haøn ñöôïc nhöõng keát caáu vaø vò trí moái haøn phöùc taïp, tuy nhieân haøn baùn töï ñoäng coù theå haøn ñöôïc taát caû caùc moái haøn trong khoâng gian. * Phaân loaïi: Haøn hoà quang töï ñoäng cuõng nhö baùn töï ñoäng ñöôïc chia laøm 2 loaïi: - Haøn hoà quang hôû: Laø trong quaù trình haøn hoà quang vaø moái haøn coùtheå nhìn thaáy ñöôïc vì hoà quang chaùy trong moâi tröôøng khí baûo veä (hoaëc trong khoâng khí). - Haøn hoà quang kín (hoà quang chìm): Töùc laø trong quaù trình haøn, hoà quang vaø moái haøn ñöôïc baûo veä bôûi moät lôùp thuoác haøn, do vaäy maét ngöôøi khoâng theå nhìn thaáy ñöôïc. 3.2 Haøn hoà quang döôùi lôùp thuoác baûo veä. 223 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  2. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn 3.2.1 Thöïc chaát, ñaëc ñieåm vaø phaïm vi öùng duïng: Haøn hoà quang döôùi lôùp thuoác baûo veä tieáng Anh vieát taét laø SAW (Submerged Arc Welding) laø quaù trình haøn noùng chaûy maø hoà quang chaùy giöõa daây haøn (ñieä n cöïc haøn) vaø vaät haøn döôùi lôùp thuoác baûo veä . Döôùi taùc duïng nhieät cuûa hoà quang, meùp haøn, daây haøn vaø moät phaàn thuoác saùt hoà quang bò noùng chaûy taïo thaøn h vuõn g haøn. Daây haøn ñöôïc ñaåy vaøo vuõ ng haøn baèng moät cô caáu ñaëc bieät vôùi toác ñoä phuø hôïp vôùi toác ñoä chaùy cuûa noù (hình 3-31a). h Min Chi P. Ho uat T y th am K u ph HS ng D uo © Tr ight opyr C a) b) Hình 3-31 Sô ñoà haøn döôùi lôùp thuoác baûo veä. a) Sô ñoà nguyeâ n lyù. b) Caét doïc theo truïc moái haøn. Theo ñoä chuyeå n dòch cuûa nguoàn nhieät (hoà quang) maø kim loaïi vuõng haøn seõ nguoäi vaø keát tinh taïo thaønh moái haøn (hình 3-31b). Treân maët vuõng haøn vaø phaàn moái haøn ñaõ ñoâng ñaëc hình thaønh moät lôùp xæ coù taùc duïng tham gia vaøo caùc quaù trình luyeän kim khi haøn, baûo veä vaø giöõ nhieät cho moái haøn, vaø seõ taùch khoûi moái haøn sau khi haøn. Phaàn thuoác haøn chöa bò noùng chaûy coù theå söû duïng laïi. 224 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  3. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Ñaëc ñieåm: - Nhieät löôïng hoà quang raát taäp trung vaø nhieät ñoä raát cao, cho pheù p haøn vôùi toác ñoä lôùn. Vì vaäy phöông phaùp haøn naøy coù theå haøn nhöõng chi tieát coù chieàu daøy lôùn maø khoâng caàn phaûi vaùt meùp. - Chaát löôïng lieân keát haøn cao do baûo veä toát kim loaïi moái haøn khoûi taùc duïng cuûa oâxy vaø ni tô. Kim loaïi moái haøn ñoàng nhaát veà thaønh phaàn hoùa hoïc. Lôùp thuoác vaø xæ haøn laøm lieân keát nguoäi chaäm neân ít bò thieân tích. Moái haøn coù hình daïng toát, ñeàu ñaën, ít bò caùc khuyeát taät nhö khoâ ng ngaáu , roã khí, nöùt vaø baén toùe. - Giaûm tieâu hao vaät lieäu haøn (daây haøn). - Hoà quang ñöôïc bao boïc kín bôûi thuoác haøn neân khoâng laøm haïi maét, da. Löôïng khoùi sinh ra raát ít so vôùi haøn hoà quang tay. - Deã cô khí hoùa vaø töï ñoäng hoùa quaù trình haøn. Phaïm vi öùng duïng: Chuû yeáu haøn caùc moái haøn ôû vò trí haøn baèng, caùc moái haøn coù chieàu daøi lôùn vaø coù ñöôøng haøn khoâng phöùc taïp. 3.2.2 Vaät lieäu, thieát bò haøn hoà quang töï ñoäng vaø baùn töï ñoäng döôùi lôùp thuoác baûo h Min veä. Chi P. Ho a. Vaät lieäu haøn: uat Tg thôøi ñoùng vai troø ñieän cöïc - Daây haøn laø phaàn kim loaïi boå sung vaøo moáKy th, ñoàn i haøn ham pquang. Daây haøn thöôøng coù haøm löôïng C u daàn ñieän gaây hoà quang vaø duy trì söï chaùyShoà DH ng cao deã laøm giaûm tính deûo, gaây nöùt trong moái haøn. uo © Tr khoâng quaù 0,12%. Neá u haøm löôïng C ght iquang töï ñoäng döôùi lôùp thuoác töø 1,6 6mm, coøn ñoái vôùi haøn hoà Ñöôøng kính daây haøn pyr hoà Co quang baùn töï ñoän g laø töø 0,8 2mm. - Thuoác haøn coù taùc duïng baûo veä vuõng haøn, oån ñònh hoà quang, khöû oâxy, hôïp kim hoùa kim loaïi moái haøn vaø ñaûm baûo lieân keát haøn coù hình daïng toát, xæ deã bong. Thuoác haøn coù nhieät ñoä chaûy thaáp hôn so vôùi kim loaïi haøn, kích thöôùc haït töø 0,5 2mm. Ñöôïc phaân loaïi theo coâng duï nhö : thuoác haøn theùp C thaáp, theùp hôïp kim thaáp; Thuoác haøn theùp hôï p kim cao; Thuoác haøn kim loaïi vaø hôïp kim maøu, phaân loaïi theo thaønh phaàn hoùa hoïc, theo phöông phaùp cheá taïo nhö thuoác haøn noùng chaûy; Thuoác haøn khoâng noùng chaûy (goám). b.Thieát bò haøn hoà quang döôùi lôùp thuoác baûo veä. b) a) Hình 3-32 Thieát bò haøn hoà quang töï ñoäng döôùi lôùp thuoác baûo veä. a) Sô ñoà nguyeâ n lyù. b) Ñaàu haøn töï ñoäng. 225 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  4. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Thieát bò goàm moät soá cô caáu boä phaän chính sau: 1. Cô caáu caáp daây haøn vaø boä ñieà u khieå n ñeå gaây hoà quang vaø oå n ñònh hoà quang (ñaàu haøn). 2. Cô caáu dòch chuyeå n ñaàu haøn doïc theo truïc moái haøn hay taïo ra caùc chuyeån ñoäng töông ñoái cuûa chi tieát haøn so vôùi ñaàu haøn. 3. Boä phaän caáp vaø thu thuoác haøn. 4. Nguoàn ñieän haøn vaø caùc thieát bò ñieàu khieån quaù trình haøn. Ví duï loaïi xe haøn hình 3-32 thì ñaàu haøn vaø caû cô caáu dòch chuyeån ñaàu haøn, cuoän daây haøn, cô caáu cung caáp thuoác haøn vaø caû heä thoáng ñieàu khieån quaù trình haøn ñöôïc boá trí thaønh moät khoái. Nhôø vaäy xe haøn coù theå chuyeån ñoäng tröïc tieáp theo meù p raát linh ñoäng, noù coù theå chuyeån ñoäng theo caùc quyõ ñaïo khaùc nhau treân keát caáu daïng taám, thaäm chí coù theå thöïc hieän ñöôïc caùc moái haøn voøng treân caùc maët troøn vaø ñöôøng oáng coù ñöôøng kính lôùn. Ñoái vôùi maùy haøn baùn töï ñoäng döôùi lôùp thuoác baûo veä thì ñaàu haøn ñöôïc thay baèng moû haøn hay suùng haøn nhoû goïn, deã ñieà u khieån baèn g tay. Cô caáu caáp daây coù theå boá trí rôøi hoaëc inh hi M cuøng khoái trong nguoàn haøn vôùi caùc cô caáu khaùc. Ccoù phaïm vi ñieàu khieån P. o Nguoàn ñieän haøn phaûi coù heä soá laøm vieäc lieân tuïc 100%Hvaø uat T doøng ñieän roäng töø vaøi traêm ñeán vaøi ngaøn ampe. Ky th pham 3.2.3 Coâng ngheä haøn hoà quang H Su i lôùp thuoác baûo veä: döôù ng D Truo khi haø n: a. Chuaån bò lieânikeát ©tröôùc ht yr g Cop Chuaån bò vaùt meùp vaø gaù laép vaät haøn yeâu caàu caån thaän hôn nhieàu so vôùi haøn hoà quang tay. Meùp haøn phaûi baèng phaúng, khe hôû haøn ñeàu ñeå cho moái haøn ñeàu ñaën, khoâng bò cong veânh, roã… Nhöõng lieân keát haøn coù chieàu daøy < 20mm khoâng phaûi vaùt meùp khi haøn hai phía. Chieàu daøy lôùn hôn thì coù theå vaùt meù p baèng moû caét khí, maùy caét Plasma hoaëc gia coâng treân maùy caét goït. Tröôùc khi haøn phaûi laøm saïch meùp treân moät chieàu roäng 50 60mm veà caû hai phía cuûa moái haøn, sau ñoù haøn ñính baèng que haøn chaát löôïng cao. b. Cheá ñoä haø n: 1. Doøng ñieän haø n. Chieàu saâu ngaáu cuûa lieân keát haøn tyû leä thuaän vôùi doøng ñieän haøn. Tuy nhieân khi taêng doøng ñieän haøn , löôïng daây haøn noùng chaûy taêng theo, hoà quang chìm saâu vaøo kim loaïi cô baûn neân chieàu roäng cuûa moái haøn khoâ ng taêng roõ reät maø chæ taêng chieàu cao phaàn nhoâ cuûa moái haøn, taïo ra söï taäp trung öùng suaát, giaûm chaát löôïng beà maët moái haøn, xæ khoù taùch. Neáu doøng ñieän quaù nhoû thì chieàu saâu ngaáu seõ giaûm, khoâ ng ñaùp öùng yeâu caàu (hình 3-33). Hình 3-33 Aûnh höôûn g cuûa doøng ñieän haøn tôùi hình daùng moái haøn. 226 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  5. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn 2. Ñieän aùp haøn. Ñieän aùp thay ñoåi tyû leä vôùi chieàu daøi hoà quang. Khi chieàu daøi hoà quang taêng thì ñieän aùp taêng laøm taêng dieän tích nung noùng, aùp löïc cuûa noù leân kim loaïi loûng giaûm, do ñoù chieàu saâu ngaáu giaûm vaø taêng chieàu roäng moái haøn. Ñieàu chænh toác ñoä caáp daây coù theå laøm thay ñoåi ñieän theá cuûa coät hoà quang: taêng toác ñoä caáp daây thì ñieän theá coät hoà quang seõ thaáp vaø ngöôïc laïi. 3. Toác ñoä haø n. Toác ñoä haøn taêng, nhieät löôïng hoà quang treân ñôn vò chieàu daøi cuûa moái haøn seõ giaûm, do ñoù ñoä saâu ngaáu giaûm, ñoàng thôøi chieàu roäng cuûa moái haøn cuõng giaûm. 4. Ñöôøng kính daây haøn. Khi ñöôøn g kính daây haøn taêng maø doøng ñieän khoân g ñoåi thì chieàu saâu ngaáu giaûm töông öùng. Ñöôøng kính daây haøn giaûm thì hoà quang aên saâu hôn vaøo kim loaïi cô baûn, do ñoù moái haøn seõ heïp vaø chieàu saâu ngaáu lôùn. 5. Caùc yeáu toá coâng ngheä khaùc. (ñoä daøi phaàn nhoâ cuûa daây haøn, loaïi vaø cöïc tính cuûa doøng ñieän v.v…) Ñoä daøi phaàn nhoâ cuûa daây haøn taêng leâ n thì taùc duïng nung noùng cuûa kim loaïi ñieän cöïc tröôùc khi vaøo vuøng hoà quang taêng leân. Daây haøn chaùy nhanh, ñoàng Minihñieän trôû ôû phaàn thôø hi Ho C haøn coù ñöôøng kính beù haø . nhoâ taêng leân, doøng ñieä n haøn giaûm xuoán g, ñaëc bieät laø khi TPn daây t thua Ky hieän töôïng naøy caøng roõ reät hôn. pham Thoâng thöôøng khi haøn nhöõng taám Su p daøy thì duøng doøng ñieän xoay chieàu, coøn khi H theù ng D ruog doøng ñieän moät chieàu ñeå giöõ hoà quang oån ñònh hôn. Vôùi haøn nhöõng taám theùp moûng t © T n thì duø h yrig duøng hieän nay, khi ñoåi töø noái thuaän sang noái nghòch chieàu saâu np caùc loaïi thuoác haøCoñang ngaáu seõ taêng leân. Haøn baèng doøng xoay chieàu coù chieàu saâu ngaáu ôû möùc trung bình so vôùi khi haøn baèng doøn g ñieän moät chieàu noái thuaän vaø noái nghòch. Thuoác haøn coù côõ haït nhoû seõ laøm giaûm bôùt tính hoaït ñoäng cuûa hoà quang vaø laøm taêng chieàu saâu ngaáu. b. Kyõ thuaät haøn. Khi haøn giaùp moái moät lôùp, ñeå traùnh chaùy thuûng, ñeå coù ñoä ngaáu hoaøn toaøn vaø söï taïo hình toát ôû maët traùi cuûa moái haøn ta coù theå aùp duïng caùc bieän phaùp nhö: haøn loùt phía döôùi, duøng ñeäm theùp, ñeäm thuoác hoaëc taám loùt (hình 3-34). 227 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  6. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Hình 3-34 Bieän phaùp choáng kim loaïi chaûy khoûi ình 3-36 Pn. H khe hôû haø höông phaùp n=ñeäm 0,5); c haøn. (0,3 lôùp thuoá bn=1. +5 ñaøn hoài 2. Cô caáu 4 OÁng 1. Chi 3. Thuoác2. Moái Vaät eùp tieát haøn haøn 4. haøn 3. Moái haøn loùt haøn. 4. Ñeäm theùp 5. Ñeäm ñoàng 6. Ñeäm ñoàng + Thuoác haøn. Toát nhaát neân duøng ñeäm thuoác ñeå ngaên kim loaïi loûng chaûy khoûi khe hôû haøn (hình 3-35). h Min Chi P Ho 3.3 Haøn hoà quang noùng chaûy trong moâi tröôøng khí .baûo veä. uat T y th vi öùn K 3.3.1 Thöïc chaát, ñaëc ñieåm vaø phaïmpham g duïng. H Su a. Thöïc chaát, ñaëc ñieåmruong D : T ht © yrig g chaûy trong moâi tröôøng khí baûo veä laø quaù trình haøn noùng chaûy Cop Haøn hoà quang noùn trong ñoù nguoàn nhieät haøn ñöôïc cung caáp bôûi hoà quang taïo ra giöõa ñieän cöïc noùng chaûy (daây haøn) vaø vaät haøn. Hoà quang vaø kim loaïi noùng chaûy ñöôïc baûo veä khoûi taùc duïng cuûa oâxy vaø nitô trong moâi tröôøng xung quanh bôûi moät loaïi khí hoaëc hoãn hôïp khí. (Hình 3-37) Tieá ng Anh goïi laø GMAW (Gas Metal Arc Welding). a) Khí baûo veä laø khí trô (Ar, He hoaëc hoãn hôïp Ar + He) khoâ ng taùc duïng vôùi kim loaïi loûng trong khi haøn hoaëc caùc loaïi khí b) Hình 3-37 Sô ñoà haøn2hoà quang noùng chaûy trong moâi tröôøn g khí 28 baûo veä. a) Sô ñoà nguyeân lyù b) Sô ñoà thieát bò. Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  7. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn hoaït tính (CO2, CO2 + O2, CO2 + Ar,…) coù taùc duïng chieám choã ñaåy khoân g khí ra khoûi vuøng haøn vaø haïn cheá taùc duïng xaáu cuûa noù. - Haøn hoà quang baèng ñieän cöïc noùng chaûy trong moâi tröôøng khí trô (Ar, He) goïi laø phöông phaùp haøn MIG (Metal Inert Gas). Vì caùc loaïi khí trô coù giaù thaønh cao neân khoâng ñöôïc öùng duïng roäng raõi, chæ duøng ñeå haøn kim loaïi maøu vaø theùp hôïp kim. Haøn hoà quang baèng ñieän cöïc noùng chaûy trong moâi tröôøng khí hoaït tính (CO2 , CO2 - + O2,…) goïi laø phöông phaùp haøn MAG (Metal Active Gas). Khí CO2 deã kieám, giaù thaønh thaáp, naêng suaát haøn trong CO2 cao gaáp 2,5 laàn so vôùi haøn hoà quang tay, tieán haønh haøn ôû moïi vò trí khoâng gian khaùc nhau, saûn phaåm haøn ít bò cong veânh do toác ñoä haøn cao, vuøng aûnh höôûng nhieät heïp, khoân g phaùt sinh khí ñoäc… b. Phaïm vi öùng duïng: Khoâng nhöõ ng haøn caùc loaïi theùp keát caáu thoâng thöôøng, maø coøn coù theå haøn caùc loaïi theùp khoân g gæ, theùp chòu nhieät, theùp beàn noùng, caùc hôïp kim ñaëc bieät, hôïp kim Al, Mg, Ni, Cu… h Min Chi khoân g phaûi vaùt meùp, Chieàu daøy vaät haøn töø 0,4  4,8 mm thì chæ caàn haøn moäP.lôùo maø t Hp uat Tthì haøn nhieàu lôùp. y th töø 1,6  10 mm haøn moät lôùp coù vaùt meùp, coøn töø 3,2K 25 mm am ph 3.3.2 Vaät lieäu vaø thieát bò haøn:DH Su g ruon a. Daây haøn: Khighaøn Tt © MAG ñöôøn g kính daây haøn töø 0,8 ñeán 2,4 mm (thöôøng maï h yri ñoàng, cuoá n laïi thaøChpcuoän, khoái löôï ng töø 5 ñeán 80 kg). no Daây haøn boät: (Haøn hoà quang loõi trôï dung FCAW Flux- Cored Arc Welding) ñöôïc caáu taïo bôûi moät lôùp voû kim loaïi boïc trong noù laø moät hoãn hôïp goàm boät kim loaïi vaø moät soá thaønh phaàn lieân keát khaùc (hình 3-38). Hoãn hôïp trong daây vöøa laøm nhieäm vuï boå sung kim loaïi, hôïp kim hoùa ñoàng thôøi coøn coù taùc duïng baûo veä kim loaïi noùng chaûy khoûi taùc duïng cuûa moâi tröôøng khoâ ng khí, coù taùc duïng duy trì söï chaùy oån ñònh cuûa hoà quangv.v… Daây haøn boät ñöôïc duøng döôùi hai hình thöùc sau: - Vôùi chöùc naêng töï baûo veä (ñeå duøng trong haøn hoà quang hôû ). - Vôùi chöùc naêng ñöôïc baûo veä baèng moâi tröôøng khí CO2. b. Khí baûo veä: Khí trô nhö Ar tinh khieát (100%) thöôøng ñeå haøn theùp. Khí He tinh khieát (100%) haøn Al, Mg, Cu…Hieän nay duøng roäng raõi khí CO2 hoaëc Hình 3-38 Caùc daïng keát caáu daây haøn boät. hoãn hôïp Ar + 20%CO2 , Ar + 15%CO2 + 5%O2. Haøn trong moâi tröôøng khí baûo veä Ar ñaït chaát löôïng cao nhöng giaù thaønh cao, do vaäy thöôøng ñeå haøn kim loaïi vaø hôïp kim maøu, theùp hôïp kim cao. 229 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  8. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn c. Thieát bò haøn: (hình 3-37b) goàm nguoàn ñieän haøn, cô caáu caáp daây haøn töï ñoäng, suùng haøn ñi cuøng caùc ñöôøng oáng daãn khí, daãn daây haøn vaø caùp ñieä n, chai chöùa khí baûo veä keøm theo boä ñoàng hoà, löu löôï ng keá vaø van khí. Nguoàn ñieä n haøn thoâng thöôøng laø nguoàn moät chieàu DC. Ñaëc tính ngoøi cuûa nguoàn ñieän haøn laø ñaëc tính cöùng (ñieän aùp khoâng ñoåi). Ñieàu naøy ñöôïc duøng vôùi toác ñoä caáp daây haøn khoâng ñoåi, cho pheùp ñieàu chænh töï ñoäng chieà u daøi hoà quang. Moû haøn (suùng haøn) bao goàm beùp tieáp ñieän ñeå chuyeån doøng ñieä n haøn ñeán daây haøn, ñöôøng daãn khí vaø chuïp khí ñeå höôùng doøng khí baûo veä bao quanh vuøng hoà quang, boä phaän laøm nguoäi coù theå baèng khí hoaëc nöôùc tuaàn hoaøn, coâng taéc ñoùng ngaét ñoàng boä doøng ñieän haøn, daây haøn vaø doøng khí baûo veä (hình 3-39). h Min Chi P. Ho uat T y th am K u ph HS ng D uo © Tr ight opyr C Hình 3-39 Moû haøn coå cong, laøm nguoäi baèng khí. 3.4 Haøn hoà quang ñieän cöïc khoâng noùng chaûy trong moâi tröôøng khí trô. 3.4.1 Thöïc chaát, ñaëc ñieåm vaø phaïm vi öùng duïng. Haøn hoà quang ñieän cöïc khoâng noùng chaûy trong moâi tröôøng khí trô laø quaù trình haøn noùng chaûy , trong ñoù nguoàn nhieät cung caáp bôûi hoà quang ñöôïc taïo thaønh giöõa ñieän cöïc khoâng noùng chaûy vaø vuõng haøn (hình 3-40). Vuøn g hoà quang ñöôïc baûo veä baèn g moâi tröôøng khí trô (Ar, He, Ar +He) ñeå ngaên caûn nhöõng taùc ñoäng coù haïi cuûa oâxy vaø nitô trong khoâng khí. Ñieän cöïc khoâng noùng chaûy thöôøng duøng laø volfram, neân phöông phaùp haøn naøy tieáng Anh goïi laø haøn TIG (Tungsten Inert Gas). Hình 3-40 Sô ñoà nguyeân lyù haøn hoà quang ñieän cöïc khoâng noùng chaûy trong moâi tröôøng khí 230 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  9. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Vuøng hoà quang ñöôïc chæ ra treân hình 3-41. Hoà quang trong haøn TIG coù nhieät ñoä raát cao coù theå ñaït tôùi hôn 6100o C. Kim loaïi moái haøn coù theå taïo thaønh chæ töø kim loaïi cô baûn khi haøn nhöõng chi tieát moûng vôùi lieân keát gaáp meùp, hoaëc ñöôïc boå sung töø que haøn phuï. Toaøn Hình 3-41 Vuøng hoà quang vaø vuõng haøn trong haøn TIG. boä vuõng haøn ñöôïc bao boïc bôûi khí trô thoåi ra töø chuïp h Min khí. Chi P. Ho Phöông phaùp naøy coù moät soá öu ñieåm ñaùng chuù yù: uat Tloaïi vaø hôïp kim . - Taïo moái haøn coù chaát löôïng cao ñoái vôùi haàu heáh kim Ky t t - Moái haøn khoâng phaûi laøm saïch sau khi amn. h Su p haø theå H - Hoà quang vaø vuõng haøn coùng Dquan saùt ñöôïc trong khi haøn. uo © Tr - Khoâng coù kim loaïit baén toùe. igh yr Cp - Coù theå haønoôû moïi vò trí khoâng gian. - Nhieät taäp trung cho pheùp taêng toác ñoä haøn, giaûm bieán daïng cuûa lieân keát haøn. Phöông phaùp haøn TIG ñöôïc öùng duïng nhieàu trong lónh vöïc saûn xuaát, ñaëc bieät raát thích hôïp trong haøn theùp hôïp kim cao, kim loaïi maøu vaø hôïp kim cuûa chuùng. Phöông phaùp naøy thao taùc baèng tay vaø coù theå töï ñoäng hoùa hai khaâu di chuyeån hoà quang cuõng nhö caáp daây haøn phuï. 3.4.2 Vaät lieäu vaø thieát bò haøn TIG - Khí trô Ar ñöôïc ñieàu cheá baèng phöông phaùp hoùa loûng khoâ ng khí, coù ñoä tinh khieát 99,99% ñöôïc cung caáp trong caùc bình döôùi aùp suaát cao. - Ñieän cöïc volfram: volfram ñöôïc duøng laøm ñieän cöïc vì coù tính chòu nhieät cao ( nhieät ñoä noùng chaûy laø 3410oC), phaùt xaï ñieän töû töông ñoái toát, laøm ion hoùa hoà quang vaø duy trì tính oån ñònh hoà quang. Volfram coù tính choáng oâxy hoùa raát cao. Caùc ñieän cöïc volfram coù theâm thori (Th) coù tính phaùt xaï ñieän töû, daãn ñieän vaø choáng nhieãm baån toát, moài hoà quang toát hôn vaø hoà quang oån ñònh hôn. Caùc ñieän cöïc volfram coù ñöôøng kính 0,25 ñeán 6,4 mm, chieàu daøi 76 ñeán 610 mm, ñaàu ñieä n cöïc phaûi ñöôïc maøi hôïp lyù. - Que haøn phuï coù chieàu daøi töø 500 1000 mm vôùi ñöôøng kính 1,2 ; 1,6 ; 2,0 ; 2,4 ; 3,2 mm. Caùc loaïi que haøn phuï goàm coù: Ñoàng vaø hôïp kim ñoàng, theùp khoâng gæ Cr cao vaø Cr-Ni, nhoâm vaø hôïp kim nhoâm, theùp C thaáp, theùp hôïp kim thaápv.v… - Thieát bò duøng cho haøn TIG coù caùc boä phaän chính sau (hình 3-42): 231 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  10. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Nguoàn ñieän haøn, bao goàm caû heä thoáng ñieàu khieån khí baûo veä, nöôùc laøm maùt, doøng ñieän vaø ñieän aùp haøn; moû haøn; chai chöùa khí trô vaø van ñieàu khieån löu löôï ng khí. - Moû haøn TIG: Chöùc naêng cuûa moû haøn TIG laø daãn doøng ñieän vaø khí trô vaøo vuøng haøn. Ñieän cöïc W daãn ñieän ñöôïc giöõ chaéc chaén trong moû haøn baèng ñai giöõ vôùi caùc vít laép trong thaân moû haøn (hình 3-43). Khí ñöôïc cung caáp vaøo vuøng haøn qua chuïp khí. Chuïp khí coù ren ñöôïc laép vaøo ñaàu moû haøn , ñeå höôùng vaø phaân phoái doøng khí baûo veä. h Min Chi P. Ho tT thua Hình 3-42 Thieát bòyduøng cho haøn TIG. am K u ph a) Sô ñoàSthieát bò. b) Maùy haøn TIG. g DH ruon T © ght pyri oñöôïc phaân laøm 2 loaïi theo cô caáu laøm maùt: C Moû haøn TIG + Moû haøn laøm maùt baèng khí - töông öùng vôùi cöôøng ñoä doø ng ñieän haøn < 120A. + Moû haøn laøm maùt baèng nöôùc - töông öù ng vôùi cöôøng ñoä doøng ñieä n haøn > 120A. Hình 3-43 Caáu taïo moû haøn TIG. a) Moû haøn TIG laøm maùt baèng nöôùc. b) Moû haøn TIG coù oáng hoäi tuï khí. 232 Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
15=>0