Giáo trình ĐỊA VẬT LÝ GIẾNG KHOAN - Chương 9

Chia sẻ: Norther Light | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

194
lượt xem 67
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ch-ơng 9 Lấy mẫu thành giếng và khoan nổ Để giúp cho việc khẳng định những tính toán phân tích kết luận của các ph-ơng pháp địa vật lý trong giếng khoan về thành phần thạch học hay chất l-u bão hoà trong các lớp đá ng-ời ta cần phải lấy mẫu ở thành giếng bằng các thiết bị có dùng cáp sau khi công việc khoan kết thúc. Các mẫu lấy ở thành giếng đ-ợc gán chiều sâu chính xác theo cáp, và những kết quả phân tích những mẫu này đ-ợc so sánh với kết quả phân tích tài...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình ĐỊA VẬT LÝ GIẾNG KHOAN - Chương 9

Ch−¬ng 9 LÊy mÉu thµnh giÕng vµ khoan næ §Ó gióp cho viÖc kh¼ng ®Þnh nh÷ng tÝnh to¸n ph©n tÝch kÕt luËn cña c¸c ph−¬ng ph¸p ®Þa vËt lý trong giÕng khoan vÒ thµnh phÇn th¹ch häc hay chÊt l−u b∙o hoµ trong c¸c líp ®¸ ng−êi ta cÇn ph¶i lÊy mÉu ë thµnh giÕng b»ng c¸c thiÕt bÞ cã dïng c¸p sau khi c«ng viÖc khoan kÕt thóc. C¸c mÉu lÊy ë thµnh giÕng ®−îc g¸n chiÒu s©u chÝnh x¸c theo c¸p, vµ nh÷ng kÕt qu¶ ph©n tÝch nh÷ng mÉu nµy ®−îc so s¸nh víi kÕt qu¶ ph©n tÝch tµi liÖu ®o ®Þa vËt lý giÕng khoan. Sù so s¸nh nh− vËy ®«i khi cßn gióp cho viÖc chuÈn ®Þnh cì c¸c zond ®o ®Þa vËt lý ë giÕng khoan ®−îc dÔ dµng vµ chÝnh x¸c h¬n. 9.1. LÊy mÉu ®¸ ViÖc lÊy mÉu ®¸ (hay mÉu r¾n) ë thµnh giÕng cã thÓ thùc hiÖn theo hai c¸ch b»ng hai lo¹i thiÕt bÞ kh¸c nhau. 9.1.1. LÊy mÉu thµnh giÕng b»ng sóng (Corgun) Tõ nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 30 (1937) Schlumberger ®∙ chÕ t¹o mét thiÕt bÞ m¸y giÕng ®Ó lÊy mÉu ®Êt ®¸ ë thµnh giÕng gäi lµ thiÕt bÞ lÊy m∙u s−ên. ThiÕt bÞ ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c dïng thuèc næ m¹nh b¾n c¸c ®Çu ®¹n rçng vµo thµnh giÕng. C¸c ®Çu ®¹n sÏ ®i vu«ng gãc víi thµnh giÕng vµ “chôp” lÊy mét khèi l−îng nhÊt ®Þnh ®Êt ®¸ bÞ lÊp nhÐt vµo ruét rçng cña chóng. Nhê cã c¸c c¸p nèi ®Çu ®¹n víi sóng nªn khi kÐo thiÕt bÞ lªn mÆt ®Êt th× c¸c ®Çu ®¹n chøa mÉu s−ên còng lªn theo. C¸c sóng lÊy mÉu ®−îc l¾p nhiÒu ®Çu ®¹n rçng (cã thÓ tíi 50 ®Çu ®¹n) nèi víi nhau thµnh hµng däc, khiÕn chiÒu dµi kho¶ng lÊy mÉu lªn tíi 3-4m (h×nh 9.1). ThiÕt bÞ cã lo¹i ®−êng kÝnh kh¸c nhau: Lo¹i lín 101.6 mm, lo¹i nhá 76.2 mm. H×nh 9.1. Sóng lÊy mÉu thµnh §Çu ®¹n ®−îc nèi víi sóng bëi hai d©y c¸p b»ng giÕng cã c¸c ®−êng kÝnh lín thÐp (h×nh 9.2). §Çu ®¹n rçng h×nh trô cã c¸c lç rçng nhá kh¸c nhau (theo ®Ó tho¸t n−íc khi nã nhËn mÉu. Khi l¾p vµo cèi sóng, Schlumberger) 249
phÝa trong lµ thuèc næ vµ ngßi næ. Khi ®−a sóng tíi chiÒu s©u lÊy mÉu(1), Vá ®¹n (cèi) theo ®iÒu khiÓn tõ mÆt ®Êt, c¸c ngßi næ ®−îc kÝch næ ®ång lo¹t. Nhê ¸p lùc t¹o ra khi næ, §Çu ®¹n c¸c ®Çu ®¹n b¾n ra khái cèi sóng víi tèc ®é Thuèc næ lín. C¾m vµo ®Êt ®¸, c¸c ®Çu ®¹n rçng mét mÆt chôp lÊy mÉu ®Êt ®¸, mÆt kh¸c t¸c ®éng xung lùc lµm biÕn d¹ng phÇn ®Êt ®¸ xung Ngßi næ quanh, g©y ra c¸c nøt nÎ ë thµnh giÕng Thµnh hÖ khoan. Khèi l−îng mÉu r¾n ®ùng trong mçi C¸p nèi Vá m¸y ®Çu ®¹n phô thuéc vµo ®é cøng cña ®Êt ®¸, (sóng) ®−êng kÝnh cña ®Çu ®¹n, c«ng suÊt cña liÒu næ, chiÒu s©u ®©m xuyªn cña ®Çu ®¹n. C¸c ®Çu ®¹n rçng th−êng dïng cã ®−êng kÝnh tõ 17 - 21.6 mm, chiÒu s©u ®©m xuyªn tõ 20 - 63.5 mm tuú tõng lo¹i sóng. Sau khi ®−îc kÝch næ, c¸c ®Çu ®¹n ®−îc kÐo lªn cïng víi sóng. Trªn mÆt ®Êt mÉu ®−îc lÊy ra tõ mçi ®Çu ®¹n ®−îc ®¸nh H×nh 9.2. S¬ ®å ®Çu ®¹n trong sóng sè theo thø tù tõ trªn xuèng ®Ó ®Þnh chiÒu lÊu mÉu s©u ®−îc chÝnh x¸c. H×nh 9.3 lµ ¶nh chôp a) §Çu ®¹n n¹p trong cèi sóng ®Çu ®¹n vµ mÉu s−ên. b) §Çu ®¹n xuyªn vµo thµnh giÕng 9.1.2. LÊy mÉu ®¸ b»ng thiÕt bÞ khoan thµnh giÕng ThiÕt bÞ ®−îc cÊu t¹o gåm m¸y giÕng vµ hép ®iÒu khiÓn trªn mÆt ®Êt lµm viÖc nhê MÉu ®¸ m¸y tÝnh. TÊt c¶ ho¹t ®éng khoan lÊy mÉu vµ ®−a mÉu vµo èng ®ùng ®−îc kiÓm so¸t §Çu ®µn bëi sù hç trî cña mét mµn h×nh nh»m chÝnh x¸c ho¸ c¸c lÖnh ®iÒu khiÓn qua bµn phÝm cña m¸y tÝnh. ViÖc lÊy mÉu tõ thµnh giÕng ®−îc thùc hiÖn nhê mét bé khoan cô xoay cã ®−êng kÝnh 120.7 mm (h×nh 9.4). Khi ®−a thiÕt bÞ vµo giÕng, mòi C¸p nèi khoan n»m bªn trong cña vá thiÕt bÞ. Khi thiÕt bÞ ®∙ ë chiÒu s©u lÊy mÉu, mòi khoan sÏ quay vÒ vÞ trÝ lµm viÖc “khoan”, ¸p s¸t vµo thµnh giÕng nhê mét cÇn g¹t ë phÝa ®èi H×nh 9.3. §Çu ®¹n vµ mÉu s−ên diÖn cã lùc Ðp lín. (theo Schlumberger) 1. Th−êng x¸c ®Þnh chiÒu s©u b¾n ®Ó lÊy mÉu ng−êi ta dùa vµo ®−êng cong GR hoÆc SP ®Ó x¸c ®Þnh cho chÝnh x¸c 250
Trong khi khoan mÉu èng ®Þnh h−íng cña mòi khoan ®−îc cè ®Þnh chÆt, cßn mòi khoan th× xoay ®Ó khoan vµo thµnh giÕng. §−êng ®i cña mòi khoan trong ®Êt ®¸ lu«n lu«n ®−îc kiÓm so¸t qua mét ®å thÞ trªn mµn h×nh. Sau khi ®i s©u vµo ®Êt ®¸ ®Õn chiÒu s©u ®Þnh tr−íc (tèi ®a 4.5cm) mòi Mòi khoan khoan ngõng quay vµ chuyÓn ®éng thôt vµo vá m¸y, cßn chÝnh vá ®Þnh h−íng l¹i quay trë vÒ vÞ trÝ tù do. Vµo thêi ®iÓm ®ã, vá ®Þnh h−íng mòi khoan ®−îc t¸c ®éng mét lùc lµm nã l¾c m¹nh, mÉu bÞ g∙y vµ ®−îc ®−a vµo èng ®ùng mÉu cña Cµng g¹t thiÕt bÞ. ThiÕt bÞ khoan thµnh giÕng cña Schlumberger lµ lo¹i thiÕt bÞ chuyªn dông, cã kÝch th−íc hµng mÐt (10.8m) vµ träng l−îng kh¸ nÆng nÒ (tèi ®a 342kg). MÉu lâi khoan b»ng c¸c thiÕt bÞ lo¹i nµy èng ®Þnh h−íng cã ®−êng kÝnh 25.4mm vµ chiÒu dµi tèi ®a 44.5mm. ThiÕt bÞ nµy chØ lÊy mÉu ë c¸c líp ®¸ cøng, kh«ng tiÕn hµnh lÊy mÉu b»ng thiÕt bÞ khoan thµnh giÕng ®èi víi c¸c líp than hay c¸c ®¸ cã ®é g¾n kÕt yÕu. H×nh 9.4. H×nh ¶nh m¸y giÕng cña thiÕt bÞ khoan thµnh giÕng (RCOR) 9.2. LÊy mÉu chÊt l−u vµ ®o ¸p (theo Western Atlas) suÊt vØa Mçi h∙ng thùc hiÖn lÊy mÉu chÊt l−u vµ ®o ¸p suÊt vØa b»ng c¸c thiÕt bÞ cã tªn th−¬ng hiÖu cña riªng m×nh, nh−ng cã nguyªn t¾c ho¹t ®éng gÇn gièng nhau, v× vËy ë ®©y chØ cÇn xem xÐt c¸c thiÕt bÞ cña Schlumberger. 9.2.1. Thö vØa (FT) Tõ ®Çu thËp kû 50 (1952) Schlumberger ®∙ ®−a vµo s¶n xuÊt mét thiÕt bÞ ®o thö vØa ®Çu tiªn ho¹t ®éng theo s¬ ®å nguyªn t¾c m« t¶ ë h×nh 9.5. ThiÕt bÞ cã cÊu tróc gåm c¸c c¸nh cã ®Öm cao su dµi 70cm, réng kho¶ng 15cm cã t¸c dông ¸p chÆt thiÕt bÞ vµo thµnh giÕng. Trong thiÕt bÞ cã n¹p mét khèi thuèc næ nhá ®ñ ®Ó ®ét thñng thµnh giÕng khoan khi cÇn. ë chiÒu s©u lÊy mÉu trong giÕng c¸c c¸nh d−¬ng ra nhê ¸p suÊt thuû lùc, mét bªn c¸nh gi÷ chÆt thiÕt bÞ, bªn ®èi diÖn lµ ®Öm cao su cã cöa sæ lÊy mÉu. Sau khi ®Þnh vÞ vµ ¸p chÆt cöa lÊy mÉu vµo thµnh giÕng, tõ mÆt ®Êt ®iÒu khiÓn ®Ó van ®ãn dßng më, vµo thêi 251
®iÓm ®ã chÊt l−u trong vØa ch¶y vµo b×nh ®ùng mÉu qua lç cöa sæ. Khi ¸p suÊt trong b×nh mÉu c©n b»ng víi ¸p suÊt ë lç rçng cña ®¸ (¸p suÊt vØa) th× van nµy l¹i ®ãng chÆt. §é thÊm vØa b×nh th−êng §é thÊm vØa kÐm Thuèc næ Cöa më Van ®ãng(më) Van b) a) H×nh 9.5. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ ®o thö vØa FT (theo Schlumberger) Tr−êng hîp ¸p suÊt vØa nhá, ®Êt ®¸ thÊm kÐm, dßng mÉu rÊt yÕu th× cÇn ph¶i kÝch næ khèi thuèc ®Ó më dßng (h×nh 9.5b). Thuèc næ t¹o nøt nÎ vµ lç thñng ®Ó chÊt l−u dÔ dµng tËp trung ch¶y vµo b×nh ®ùng mÉu. Còng nh− tr−êng hîp trªn, van ®ãn dßng l¹i ®ãng kÝn. Khi b×nh chøa ®∙ ®Çy mÉu chÊt l−u, van ®∙ ®ãng, th× thiÕt bÞ ®−îc kÐo lªn mÆt ®Êt. ThÓ tÝch cña b×nh cã thÓ kh¸c nhau: 4,10 hoÆc 20 lÝt. Trong qu¸ tr×nh thö vØa ®ång thêi ®o ®−êng cong biÕn thiªn ¸p suÊt ®Ó theo dâi ph¸t næ cña khèi thuèc, vµ ®o c¸c gi¸ trÞ ¸p suÊt: a) ¸p suÊt lùc Ðp c¸nh thiÕt bÞ (¸p suÊt bªn trong do thiÕt bÞ t¹o ra); b) ¸p suÊt c¸ch ly; c) ¸p suÊt gia t¨ng vµ ¸p suÊt tÜnh; d) ¸p suÊt cét dung dÞch khoan. C¸c th«ng tin nµy ®i kÌm víi phÐp thö vØa sÏ kiÓm tra lÉn nhau trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. 252
9.2.2. Thö vØa ph©n tÇng (FIT) ViÖc ®o thö vØa nh− s¬ ®å h×nh 9.5 cã nhiÒu h¹n chÕ ë chç cã thÓ bÞ kÑt vµo thµnh giÕng. C©n b»ng ¸p suÊt ®Ó th¸o gì c¸c c¸nh cã khi kh«ng cã kÕt qu¶, lµm cho thiÕt bÞ m¾c l¹i ë thµnh giÕng. Muèn tr¸nh rñi ro ®ã cã thÓ dïng nh÷ng m¸y giÕng cã c¸c cÇn nhá h¬n. Lo¹i thiÕt bÞ nh− vËy cã h×nh d¸ng nh− trªn h×nh 9.6. Ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ ®o thö vØa ph©n tÇng ®−îc m« t¶ ë h×nh 9.7. Còng nh− thiÕt bÞ lÊy mÉu thö vØa FT, thiÕt bÞ FIT còng chØ lÊy mét mÉu t¹i vÞ trÝ ®Æt thiÕt bÞ. Nã thu ®−îc mÉu cã thÓ tÝch 4 lÝt hoÆc 10 lÝt. MÉu nµy ®−îc rót ra tõ vØa rÊt chËm do ph¶i xuyªn qua mét “®Öm n−íc” cã thÓ do bÞ nghÑt t¾c trong khi ch¶y vµo b×nh ®ùng. Sau khi chän vÞ trÝ chÝnh x¸c ®Ó lÊy mÉu thö vØa nhê mét ®iÖn cùc ë phÇn ®−îc c¸ch ®iÖn víi ®−êng dÉn dïng ®Ó ®o SP, c¸c thay ®æi ¸p suÊt trong qu¸ tr×nh lÊy mÉu ®−îc ghi l¹i (h×nh 9.8). C¸p H×nh 9.6. ThiÕt bÞ thö vØaph©n ¸p suÊt thuû tÜnh tÇng (theo Schlumberger) Pist«n thuû tÜnh §−êng biÓu diÔn trªn h×nh Lç thu mÉu CÇn Ðp 9.8 lµ kÕt qu¶ ®o ghi b»ng thiÕt bÞ èng ®Öm FIT cã, èng thu dßng vµ c¸nh Thuèc næ Thµnh hÖ n¹p thuèc næ cã lç ®Þnh h−íng. ¸p kÕ ®o P(t) èng thu dßng c¾m s©u vµo thµnh giÕng nÕu ®Êt ®¸ mÒm, vµ thuèc Van Vá sÐt næ sÏ t¹o mét lç ®Þnh h−íng vµo thµnh giÕng nÕu ®¸ cøng. Trªn Van kho¸ h×nh 9.8 cã c¸c ký hiÖu ¸p suÊt t−¬ng øng trªn ®−êng ®å thÞ thay B×nh chøa B×nh ®ùng mÉu MÉu chÊt l−u n−íc ®æi ¸p suÊt theo thêi gian: A - ChuÈn ®Þnh cì cöa sæ ®o ¸p suÊt B×nh chøa n−íc B - Gi¸ trÞ ®o ¸p suÊt thuû tÜnh cña cét dung dÞch H×nh 9.7. §Æt thiÕt bÞ ®o thö vØa theoph©n tÇng (FIT) cã èng dÉn dßng vµ n¹p thuèc næ C - Thêi ®iÓm më Zond ®o 253
D - B¾t ®Çu lÊy mÉu chÊt l−u KiÓm tra Ghi ¸p suÊt trªn mÆt E - Thêi ®iÓm kÝch næ Ho¹t ®éng Thêi ®iÓm cña cÇn næ F - KÕt thóc lÊy mÉu (®Çy b×nh) ¸p suÊt G - KÕt thóc t¨ng ¸p suÊt H - §ãng b×nh ®ùng mÉu I - §ãng m¸y Nhê cã thÓ næ ®Ó më lç ë c¸nh bªn d−íi mµ thiÕt bÞ lÊy mÉu thö vØa tõng ®o¹n (FIT) cã thÓ tiÕn hµnh c¶ ë c¸c giÕng cã èng chèng. 9.2.3. Thö vØa lÆp l¹i (RFT) ThiÕt bÞ thö vØa lÆp l¹i (RFT) cã thÓ tiÕn hµnh lÊy mÉu thö vØa kh«ng h¹n chÕ sè lÇn t¹i mét vÞ trÝ ë thµnh giÕng khoan. Gièng nh− c¸c thiÕt bÞ FT vµ FIT, RFT còng cã c¸c c¸nh cïng líp ®Öm bÝt kÝn ®Ó H×nh 9.8. Mét thÝ dô ®−êng biÓu diÔn lÊy mÉu, vµ cã c¸nh bªn phÝa ®èi diÖn ®Ó thay ®æi ¸p suÊt theo thêi gian b»ng FIT Ðp chÆt thiÕt bÞ vµo thµnh giÕng khoan. ViÖc ®ãng më thiÕt bÞ còng ®−îc ®iÒu khiÓn tõ mÆt ®Êt, c¸c ho¹t ®éng th−êng ®−îc kiÓm so¸t bëi c¸c van cã thÓ ®ãng më lÆp ®i lÆp l¹i kh«ng h¹n chÕ sè lÇn. C¸c phÐp thö bao gåm thö “s¬ bé” lÊy 20 cm3 mÉu chÊt l−u mçi lÇn. Trong lóc lÊy èng mÉu còng lµ lóc ®o sù thay ®æi ¸p suÊt. Sau mçi lÇn kÕt thóc thö nh− vËy th× lÊy c¸c mÉu Pitton cña chÊt l−u cã thÓ tÝch 3.78 vµ 10.4 Cµng lÊy mÉu c¸nh Ðp lÝt dïng ®Ó ph©n tÝch thµnh phÇn chÊt l−u. H×nh 9.9 thÓ hiÖn ¶nh chôp mét ®o¹n cña thiÕt bÞ ®o thö vØa lÆp l¹i (RFT) ë thÕ ®ãng Cµng chèng va quÖt (a) vµ më (b) c¸c c¸nh g¹t vµ c¸nh lÊy mÉu thö. H×nh 9.10 m« t¶ s¬ ®å nguyªn t¾c cña thiÕt bÞ RFT. ThiÕt bÞ cã hai buång thö cã thÓ H×nh 9.9. ThiÕt bÞ ®o thö vØa lÆp l¹i (RFT) tÝch mçi buång 10 cm3, chÊt l−u a) C¸nh khÐp; b) C¸nh më trong vØa ®−îc hót vµo buång 254
thø nhÊt víi l−u l−îng q1 = 37 cm3/phót; buång thø hai cã q2 = 75 cm3/phót. §óng vµo thêi ®iÓm ®Çy buång thø nhÊt th× mét triger lµm viÖc tù ®éng më van ®Ó hót chÊt l−u Thµnh hÖ èng dÉn ch¶y vµo buång thø hai víi l−u l−îng gÊp 2.027 lÇn(1). èng dÉn Sù håi phôc ¸p suÊt ®Çu tiªn Van ®èi ¸p sÏ diÔn ra râ rµng sau mçi lÇn thö. NÕu mét hoÆc c¶ hai buång sau ®ã Buång thö N01 vÉn ®−îc tiÕp tôc lµm dÇy th× sù t¨ng ¸p thø hai cã thÓ diÔn ra. H×nh 9.11 m« t¶ ®å thÞ biÓu diÔn thay ®æi ¸p suÊt theo thêi gian. §å thÞ nµy ®−îc ghi t−¬ng tù (hoÆc khi sè sau khi hiÓn thÞ) trong qu¸ Buång thö N02 tr×nh thö s¬ bé. Khi më buång thø nhÊt dßng q1 trong thêi gian t, cã gi¸ trÞ 37 Van kho¸ b×nh ®ùng mÉu cm3/phót vµ ®−êng ®å thÞ thÓ hiÖn chªnh sôt ¸o ∆P1, liÒn sau ®ã trong B×nh ®ùng mÉu N02 B×nh ®ùng mÉu N01 H×nh 9.10. S¬ ®å nguyªn t¾c cña thiÕt bÞ RFT kho¶ng thêi gian (t2 – t1), dßng ch¶y víi l−u l−îng q2 = 75 cm3/phót th× t−¬ng øng ∆P2. Sau khi buång thø hai chÊt ®Çy chÊt l−u th× ¸p suÊt tæng hÖ ®o håi phô nhanh ®Ó b»ng ¸p suÊt vØa Pf. L−u l−îng Mçi phÐp thö “s¬ bé” chØ kÐo dµi Ngõng thö trong kho¶ng thêi gian tõ 30 ®Õn 35 gi©y. KÕt thóc mçi phÐp thö nh− vËy, van ®èi ¸p (xem ¸p suÊt s¬ ®å h×nh 9.10) l¹i ¸p suÊt ®−îc më, trong lßng thuû tÜnh thiÕt bÞ RFT l¹i cã ¸p ¸p suÊt vØa suÊt thuû tÜnh Pm cña cét dung dÞch (Pm ≥ Pf). Tr−íc khi tiÕn hµnh vßng ®o thö “s¬ H×nh 9.11. Thay ®æi ¸p suÊt trong qu¸ tr×nh thö vØa bé” míi, van ®èi ¸p l¹i (theo Schlumberger) ®−îc ®ãng l¹i. 1. C¸c m¸y cña Schlumberger phæ biÕn lµm viÖc víi q1 = 60 cm3/phót; q2 = 150 cm3/phót th× tû sè nµy lµ 2.5 lÇn 255
PhÐp thö ®−îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn t¹i mét vÞ trÝ ®−îc chän ë c¸c vØa ®¸ cã ®é thÊm vµ ®é rçng cao. Tr−íc khi ®−a thiÕt bÞ lªn mÆt ®Êt c¸c van kÝn ¸p suÊt ¸p suÊt vµo c¸c thïng ®ùng mÉu ®−îc ®ãng l¹i ®Ó b¶o qu¶n mÉu chÊt láng hoÆc chÊt khÝ. H×nh 9.12 lµ mét thÝ dô ®o thö vØa b»ng thiÕt bÞ RFT. C¸c kÕt qu¶ ®o thö vØa qua c¸p ®−îc sö dông: 1. Dù b¸o hoÆc x¸c nhËn kh¶ n¨ng khai th¸c cña ®¸ chøa dùa vµo mÉu chÊt l−u vµ ph©n tÝch sè ®o ¸p suÊt. 2. TÝnh to¸n mét sè ®Æc tÝnh cña chÊt l−u nh−: - MËt ®é (tû träng cña dÇu th«) - Tû sè khÝ/dÇu (GOR) b»ng c¸ch sö dông c¸c b¶n chuÈn thùc nghiÖm (h×nh 9.13) nh− lµ sù phô thuéc hµm sè cña thÓ tÝch thu ®−îc trong thö vØa - Tû phÇn n−íc, b»ng tû sè thÓ tÝch n−íc vØa chia cho tæng thÓ tÝch cña dÇu vµ n−íc trong vØa 3. §¸nh gi¸ ¸p suÊt lç rçng (¸p suÊt vØa) b»ng c¸ch dùng c¸c ®å thÞ chuyªn dông kiÓu hµm sè Horner  ∆t + t K  P= f   ∆t  H×nh 9.12. §o ghi thay ®æi ¸p suÊt theo thêi 4. X¸c ®Þnh c¸c tham sè vØa gian b»ng thiÕt bÞ ®o thö vØa RFT chøa: (a) chØ sè khai th¸c; (b) ®é thÊm 5. X¸c ®Þnh mÆt ranh giíi dÇu/n−íc, khÝ/n−íc trªn c¬ së ®o ¸p suÊt vØa theo chiÒu s©u. Trong phÇn ®Þa tÇng chøa n−íc, dÇu hay khÝ cã gradien ¸p suÊt riªng. VÞ trÝ c¸c mÆt ranh giíi cã thÓ nhËn ra ë c¸c ®−êng xu thÕ ¸p suÊt bÞ g∙y khóc (gradien ¸p suÊt thay ®æi ®ét ngét) nh− h×nh 9.14. 256
6. Liªn kÕt gi÷a c¸c giÕng khoan. ViÖc liªn kÕt ®−îc thùc hiÖn trªn nguyªn lý hai giÕng khoan cïng xuyªn qua mét vØa chøa th× ¸p suÊt vØa ®o ®−îc ë hai giÕng cña vØa nµy ph¶i b»ng nhau nÕu kh«ng bÞ c¸c ®øt g∙y kiÕn t¹o c¾t qua. Fiit khèi §íi khÝ §íi dÇu ë ®iÒu kiÖn trªn mÆt L−îng thu håi khÝ §íi n−íc L−îng thu håi dÇu tÝnh b»ng cm3 H×nh 9.13. B¶n chuÈn thùc nghiÖm ph©n tÝch dïng ®Ó tÝnh GOR (theo Schlumberger) ¸p suÊt tÝnh b»ng kg/cm2 khÝ G/o DÇu O/w ChiÒu s©u tuyÖt ®èi (m) N−íc H×nh 9.14. X¸c ®Þnh ranh giíi khÝ/dÇu vµ dÇu/n−íc theo sè ®o ¸p suÊt vØa 257
Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh - Daev D.S (1965). Diagraphie diÐlectricque par induction. Geol. J Razved. N011.p.110-119. Trad IFP russe N0546.fev.1967. - Desbrandes R. (1968) ThÐorie et interprÐtation des diagraphies. Ed. Technip. Paris. - Desbrandes R. (1985) Encyclopedia of Well-logging. Ed. Technip. Paris. - Negut. A. (1977) Geofizica de sonda Institytal de petrol gaze Ai geologie din Bucarest (Rumania) - Nguyen Van Phon (1977) Contributii la interpretarea diagrfiei de rezistrivitate in geofizica de sonda (Teza de doctorat) Universitatea din Bucaresti. - NguyÔn V¨n Ph¬n (1982) Ph−¬ng ph¸p tæng qu¸t khi gi¶i bµi to¸n t×m ph©n bè tr−êng cña dßng kh«ng ®æi trong m«i tr−êng hÐterogen. TuyÓn tËp CTKH, §¹i häc Má - §Þa chÊt (1980-1981) trang 104-107. Hµ Néi. - NguyÔn V¨n Ph¬n (1998). Sù h×nh thµnh ®íi ngÊm quanh giÕng khoan vµ hiÖn t−îng ®iÖn trë suÊt thÊp trong vØa s¶n phÈm. T¹p chÝ dÇu khÝ sè 3/1998, trang 6-10. - NguyÔn V¨n Ph¬n (2000) 50 n¨m bµi to¸n m« h×nh ®é dÉn cña ®¸ c¸t sÐt vµ c¸i nh×n s©u h¬n. T¹p chÝ DÇu khÝ sè 4+5/2000 trang 42-46. - Sabba S. Stefanescu (1950). Modeles theoriques de milieux hÐterogÌnes pour les mrthodes de prospection electricque µ courante stationaires. Com. Geol. Studii Technice si Economice. Scrie D. N02. Bue. - Schlumberger (1970) Fundamentals of Aipmeter Interpretation. New York N.Y. 10017 - Serra O. (1979) Diagraphies diffÐrÐes. Pau. - Serra O. (1984) Fundamentals of Well-log Interpretation T.1, the acquisition of logging data. Amsterdam – Oxford – New York – Tokyo. Pau. - Van Phon N. et Babskow A. (1977) Une application de la thÐorie des milieux hÐtÐrogenes Alpha dans (interprÐtaion des diagraphies Ðlectriques des sondages). Revue Roumaine de geologie geoph. et geograph. Tome 21. N. 1 pp. 83-104. - Westaway R. (1991) Production logging course. Wireline measurements in cased hole. Vol.1. - Альпин Л.М. (1938). К теории электрического каротажа буровых скважина ОНТИ Москва. - Дахнов В.Н. (1967). Электрические и магнитные методы исследования скважин – «Недра» Москва. - Дахнов В.Н. (1972). Интерпретация результатов геофизических исследований разрезов скважин. Изд. «Недра» Москва. - Дахнов В.Н. (1975). Геофизические методы определения келлекторских свойств и нефтегазонасыщения горных пород «Недра» Москва - Добрынин В.М. и друг. (1986). Промысловая геофизика «Недра» Москва 258