Giáo trình Kiểm toán môi trường: Phần 1

oÁ N<br /> MỒI TRƯỜNG<br /> KL I Ể M T<br /> <br /> PHẠM<br /> THỊ• VIỆT<br /> ANH<br /> •<br /> •<br /> <br /> KIỂM TOÁN MỐI TRƯỜNG<br /> <br /> NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> M ở đ ầ u .............................................................................................................<br /> <br /> V<br /> <br /> Chương 1. Tổng quan về kiểm toán môi trường.................<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1.1. Sự ra đời và phát triển của kiểm toán môi trưòng........<br /> 1.2. Bản chất mục tiêu, đối tượng của kiểm toán môi trường......<br /> <br /> 1<br /> 5<br /> <br /> 1.3. Ý nghía, chức năng của kiểm toán môi trường..............<br /> 1.4. Các yếu tố cần thiết của một cuộc kiểm toán môi trường......<br /> 1.5. Nội dung của kiểm toán môi trường...............................<br /> ] 6. Các loại hình kiểm toán và các dạng kiểm toán môi trường....<br /> 1.7. Kiểm toán môi trường - Một thành phần hợp thành của<br /> hệ thống quản lý môi trường...................................<br /> 1.8. Môì quan hệ giừa kiểm toán môi trường và một sô công<br /> cụ khác...........................................................................<br /> 1.9. Các tiêu chuẩn có thể áp dụng cho kiểm toán môi trường....<br /> 1.1C Các cơ quan quốc tế liên quan tới kiểm toán môi trường......<br /> 1.11. Thực hiện kiểm toán môi trường trên thế giới và ở<br /> Việt Nam.....................................................................<br /> <br /> 10<br /> 12<br /> 15<br /> 28<br /> <br /> Chương 2. Phương pháp kiểm toán môi trường..................<br /> <br /> 38<br /> 43<br /> 47<br /> 51<br /> 52<br /> 59<br /> <br /> 2.1 Các hoạt động trước kiểm toán hay giai đoạn hoạt động<br /> chuẩn bị.......................................................................... 62<br /> 2.2 Hoạt động kiểm toán tại cơ sở........................................ 104<br /> 2.3 Hoạt động sau kiểm toán................................................ 150<br /> C hươig 3. Quy trình thực hiện kiểm toán chất th ả i.......<br /> <br /> 159<br /> <br /> 3.1 Những yêu cầu đối với một cuộc kiểm toán chất thái.... 160<br /> 3.2 Quy mô của một cuộc kiểm toán chất thải...................... 163<br /> 3.3 Các bước kiểm toán chất thải......................................... 163<br /> Tài liiU tham khảo......................................................................... 201<br /> <br /> MỞ ĐẨU<br /> <br /> Từ các thập kỷ trước, mối quan tâm đến môi trường ngày<br /> càng gia tăng và vấn để môi trường cũng trở thành sức ép với<br /> các doanh nghiệp. Các áp lực này chủ yếu tập trung vào các<br /> ngành công nghiệp là các nguồn gây ô nhiễm chủ yếu. Kiểm<br /> toán môi trường được ra đời trong bối cảnh này, vào những<br /> năm 70 ở các nước Bắc Mỹ. Ban đầu, kiểm toán môi trường<br /> được xem là một công cụ sắc bén và có hiệu quả trong hệ<br /> thống quản lý môi trường nội bộ ở các công ty cũng như là<br /> một công cụ đắc lực giúp các nhà quản lý môi trường trong<br /> việc ngăn ngừa, giảm thiểu ô nhiễm và các rủi ro môi trường,<br /> đồng thòi cải thiện môi trường. Mục tiêu của nó nhằm đánh<br /> giá sự tuân thủ các luật và qui định vê môi trường, đánh giá<br /> c ác rủi ro môi trường tạo ra từ các hoạt động của các cơ sở<br /> s.ản xuất cũng như đánh giá hiệu quả của hệ thống quản lý<br /> nnôi trưòng (HTQLMT). Từ cuối những năm 80, kiểm toán<br /> nnôi trường đã trở thành một công cụ phổ biến trong các quốc<br /> g:ia phát triển, đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong các<br /> nigành công nghiệp, thương mại ở các nước đang phát triển.<br /> Dặc biệt từ khi Tổ chức tiêu chuẩn quốc tế (ISO) ban hành bộ<br /> t.iêu chuẩn về hệ thống quản lý môi trường ISO 14000, trong<br /> đtó có các qui định về kiểm toán môi trường, thì nó đã trở<br /> tihành một công cụ quản lý có một vị trí quốc tê nhất định.<br /> Hiện nay, các nguyên lý kiểm toán môi trường không còn chỉ<br /> dtược thực hiện đối với các hoạt động công nghiệp mà ngày<br /> V<br /> <br /> càng có thêm nhiêu đê án liên quan đên việc áp dụng các<br /> nguyên lý này đối với các chương trình khác nhau trong các<br /> cộng đồng, cơ quan, bệnh viện và trường học do lợi ích và<br /> mục tiêu đa dạng của kiểm toán môi trường. Ngoài các mục<br /> tiêu nói trên của kiểm toán môi trường, mặc dù chưa có qui<br /> định bắt buộc phải thực hiện, song hiện nay nó có thê được<br /> xem là giai đoạn cuối của công tác đánh giá tác động môi<br /> trường (ĐTM) đê kiểm tra tính chính xác của các dự báo tác'<br /> động đã được nêu trong báo cáo ĐTM, sau khi dự án triển<br /> khai hoặc chính thức đi vào hoạt động một thời gian.<br /> ở Việt Nam, kiểm toán môi trường vẫn là một khái niệm<br /> tương đối mối, song cũng đã được chú ý nhiều trong những<br /> năm gần đây. Tuy nhiên, việc thực hiện kiểm toán mô»<br /> trường ở Việt Nam hiện nay mới chỉ thiên vể kiểm toán chất<br /> thải trong các cơ sở công nghiệp - một trong những mục tiêư<br /> quan trọng của kiểm toán môi trường, chưa tiếp cận các mục<br /> tiêu kiểm toán khác đã được thực hiện trên Thế giới. Vói bộ'<br /> tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) 14000 qui định về HTQLMT’<br /> ban hành năm 1997 được xây dựng trên cơ sở của hệ tiêui<br /> chuẩn ISO 14000, trong tương lai gần, kiểm toán môi trường;<br /> sẽ trở thành một công cụ cần thiết và có hiệu quả ở Việt Nami<br /> trong việc đánh giá các mục tiêu môi trường khác nhau. M ặt<br /> khác, hiện nay khi luật Môi trường Việt Nam đã có qui địnht<br /> vể các dự án thuộc diện phải tiến hành ĐTM, thì kiêm toárn<br /> môi trường càng chứng tỏ là một công cụ quan trọng trong;<br /> lĩnh vực quản lý môi trường.<br /> "Kiểm toán môi trường" là môn học được giảng dạy cho»<br /> sinh viên chuyên ngành Quản lý Môi trường, Khoa Môii<br /> trường, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quôc gia<br /> Hà Nọi.<br /> VI<br /> <br />