Giáo trình Kỹ thuật điều dưỡng: Phần 2

Chia sẻ: Thị Huyền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:137

Thêm vào BST

Báo xấu

195
lượt xem 46
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp phần 1 cuốn "Giáo trình Kỹ thuật điều dưỡng" đến với phần 2 các bạn sẽ tiếp tục được tìm hiểu về dinh dưỡng và nhu cầu dinh dưỡng cho người bệnh, kỹ thuật đưa thức ăn vào cơ thể; hút đờm dãi; thụt tháo - thụt giữ;... Cùng tìm hiểu để nắm bắt nội dung thông tin tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Kỹ thuật điều dưỡng: Phần 2

Bài 14 DINH DƯỠNG VÀ NHU CẦU DINH DƯỠNG C H O N G Ư Ờ I B Ệ N H , K Ỹ T H U Ậ T Đ Ư A T H Ứ C Ă N V À O C ơ T H Ể Mục tiêu học tập 1. Trình bày được nhu cầu dinh dưỡng cho con người. 2. T r ì n h b à y đ ư ợ c nhu c ầ u d i n h d ư ỡ n g cho n g ư ờ i b ệ n h . 3. K ê đ ư ợ c t ê n c á c đ ư ờ n g đ ư a thức ă n v à o c ơ t h ê . 4. T r ì n h b à y đ ư ợ c c á c t r ư ờ n g h ợ p á p d ụ n g cho n g ư ờ i b ệ n h ă n bằng ống t h ô n g . 5. T r ì n h b à y đ ư ợ c c á c h t i ế n h à n h cho n g ư ờ i b ệ n h ă n b ằ n g đ ư ờ n g m i ệ n g , ống t h ô n g . ì. NHU CẨU DINH DƯỠNG CHO CON NGƯỜI - Ă n uống rất quan trọng đ ố i với người lành, càng cần thiết đ ố i với n g ư ờ i b ệ n h , t h ứ c ă n p h ả i đ ủ l ư ợ n g , đ ủ c h ấ t , g i ữ v ệ s i n h s ạ c h sẽ đ ể k í c h t h í c h ân n g o n m i ệ n g . - T h ứ c ă n đ ư ợ c chia l à m 3 l o ạ i : + T h ứ c ă n hữu c ơ : G ồ m p r o t i d , g l u x i đ , l i p i d là n h ữ n g chất l à m cho c ơ t h ể phát t r i ể n c u n g c ấ p n ă n g l ư ợ n g . + T h ứ c ă n v ô c ơ : L à n ư ớ c và c á c chất k h o á n g t h a m gia v à o c ấ u t ạ o t ế b à o . + C á c l o ạ i v i t a m i n : L à n h ữ n g chất c ầ n t h i ế t cho sự đ i ề u h ò a v à p h á t t r i ể n của c ơ t h ế . - M ỗ i n g à y c ó 3 bữa ă n : + Bữa s á n g : Ă n đ i ế m t â m , n ế u k h ô n g ă n n g ư ờ i b ệ n h m ệ t m ỏ i , k h ô n g l à m v i ệ c đ ư ợ c vì t h ờ i g i a n d u n g nạp và tiêu h ó a thức ă n t ừ h ô m trước đ ế n t r ư a h ô m sau q u á d à i . 131
+ Bữa t r ư a : Sau m ộ t b u ổ i lao đ ộ n g v à học t ậ p v ấ t v ả c ầ n p h ả i ă n đủ số lượng, chất lượng. + Bữa t ố i : L à bữa ă n c h í n h đ ò i h ỏ i p h ả i đ ủ c h ấ t d i n h d ư ỡ n g vì v ậ y m ỗ i bữa â n p h ả i c ó đ ủ 4 l o ạ i thức ă n ( n ằ m trong n h ó m thức ă n c h ủ y ế u ) đ ể đ ả m bảo n u ô i d ư ỡ n g v à b ả o v ệ sức k h ỏ e con n g ư ờ i . 1. C á c c h ấ t h ữ u c ơ 1.1. N h u c ầ u g l u x i d - N g u ồ n g ố c : C ó ở g ạ o . n g ô , k h o a i , sắn, l ú a m ì . - Vai trò: + C u n g c ấ p 2/3 n ă n g l ư ợ n g c ầ n t h i ế t cho c ơ t h ể . + Tạo hình. + Là thành phần cấu tạo một số chất quan t r ọ n g n h ư acid nucleic, glucoprotein, g l u c o l i p i d . . . - Chuyển hóa: + G l u x i d thức ă n k h i v à o c ơ t h ể n h ờ c á c m e n t i ê u h ó a ( H C 1 , dịch tụy, d ị c h r u ộ t . . . ) đ ư ợ c p h â n h u y t h à n h c á c m o n o s a c c a r i d v à đ ư ợ c h ấ p t h u v à o máu ( n h ờ q u á t r ì n h p h o s p h o r y l h ó a ở n i ê m m ạ c r u ộ t ) r ồ i theo t ĩ n h m ạ c h v à o gan và bị g i ữ l ạ i p h ầ n l ớ n ở đ â y đ ể t ạ o ra g l y c o g e n d ự t r ữ c h o c ơ t h ể , m ộ t phần có t h ế c u n g c ấ p n g u y ê n l i ệ u đ ể t ổ n g h ợ p t h à n h c á c c h ấ t k h á c h o ặ c đ ố t c h á y để cung c ấ p n à n g l ư ợ n g , sản p h ẩ m c h u y ể n h ó a c u ố i c ù n g là n ư ớ c , k h í cacbonic và n ă n g l ư ợ n g . + K h i c h u y ể n h o à n t o à n Ì g r a m g l u x i d cho 4 k c a l o . - N h u c ầ u b ì n h t h ư ờ n g của con n g ư ờ i là 5 - 7 g / k g / n g à y . - N ế u ta ă n k h ô n g đ ủ g l u x i d thì c ó t h ể sẽ c h u y ể n h ó a m ỡ d ự t r ữ và cả protid t ế b à o đ ể c u n g c ấ p n ă n g l ư ợ n g . 1.2. N h u c ầ u l i p i d - N g u ồ n g ố c : M ỡ đ ộ n g vật, d ầ u c á , d ầ u v ừ n g , d ầ u l ạ c . . . - Vai trò: + C u n g c ấ p n ă n g l ư ợ n g cao. + Chứa n h i ề u l o ạ i v i t a m i n trong d ầ u , n h i ề u l o ạ i acid b é o b ã o h ò a c ầ n thiết cho c ơ t h ê . + L à n g u ồ n gốc d ự t r ữ cho c ơ t h ể . 132
- Chuyên hóa: + T h ứ c ă n l i p i d sau k h i đ ư ợ c tiêu h ó a chủ y ế u ở r u ộ t n h ờ m e n lipase của tụy cho sản p h ẩ m t h ủ y p h â n của n h ũ t ư ơ n g m ỡ g ồ m acid b é o và g l y x e r o l . H ạ t nhũ t ư ơ n g r ấ t n h ỏ đ ư ợ c h ấ p thu qua m à n g r u ộ t , sau đ ó l i p i d đ ư ợ c t ổ n g h ợ p l ạ i ở tế bào m à n g ruột r ồ i v à o hệ tuần hoàn và được vận chuyển dưới dạng lipoprotein t ớ i c á c t ổ chức m ỡ đ ế d ự trữ ( d ư ớ i d ạ n g t r i g l y c e r i d ) hoặc t ớ i gan đ ế tiếp tục c h u y ể n h ó a t h à n h sản p h ẩ m c h u y ê n h ó a c u ố i c ù n g . + K h i c h u y ê n h ó a h o à n t o à n l g l i p i d cho 9 k c a l o . - N h u c ầ u b ì n h t h ư ờ n g của con n g ư ờ i là 0,7 - 2 g / k g / n g à y . 1.3. N h u c ầ u p r o t i d - N g u ồ n gốc: C ó n h i ề u t r o n g thịt, c á , t r ứ n g , sữa, t ô m , cua, ốc... - V a i trò: + L à t h à n h p h ầ n của n h â n và n g u y ê n sinh chất của m ọ i t ế b à o . + T h a m gia đ i ề u k h i ể n hoạt đ ộ n g sinh lý của c ơ t h ể ( n ộ i t i ế t ) . + X ú c tác các q u á trình chuyển h ó a (men). + Bảo vệ c ơ thể ( k h á n g thể). + Q u á trình hô hấp (Hemoglobin). - K h i c h u y ể n h ó a h o à n t o à n l g protid cho 4 kcalo. - N h u c ầ u p r o t i d của con n g ư ờ i Ì - l , 5 g / k g / n g à y , t ố i t h i ể u là 0,6 d ư ớ i m ứ c đ ó sẽ t h i ế u p r o t i d . - T h i ế u protid: + C ơ thể k h ô n g phát triển được. + Sức đ ề k h á n g v ớ i v i k h u ẩ n sẽ k é m đ i . + C h u y ê n h ó a n ư ớ c bị á n h h ư ở n g g â y ra p h ù . 2. C á c c h ấ t v ô c ơ 2.1. N h u cầu về nước - Vai trò: + T h a m gia c ấ u t ạ o của c ơ t h ể , c h i ế m 7 0 % t r ọ n g l ư ợ n g c ơ t h ể n h ư n g p h â n bố không đều. + T h a m gia v à o c á c p h ả n ứng lý h ó a của c ơ t h ể : Phản ứng t h ú y p h à n . . . + L à d u n g m ô i h ò a tan c á c chất v ô c ơ , hữu c ơ . + V ậ n c h u y ể n c á c c h ấ t d i n h d ư ỡ n g và đ à o t h ả i c á c c h ấ t c ặ n b ã . + G i ữ vai t r ò đ i ề u h ò a t h â n n h i ệ t . 4- T h a m gia b ả o v ệ c á c m ô và c ơ quan. 133
- N h u c ầ u v ề n ư ớ c : Phụ t h u ộ c v à o sự c â n b ằ n g x u ấ t n h ậ p n ư ớ c : + T r u n g b ì n h m ộ t n g ư ờ i c ầ n 2 - 2,5 lít qua đ ư ờ n g u ố n g , thức â n v à chuyển h ó a từ c á c chất k h á c . + C ơ t h ể đ à o t h ả i n ư ớ c : H ơ i t h ở , m ồ h ô i , nước t i ể u , m ộ t s ố d ị c h , p h â n . . . - C ơ t h ể t h i ế u n ư ớ c sẽ c ó c ả m g i á c k h á t , m ấ t n ư ớ c , m ấ t đ i ệ n g i ả i d ẫ n đến rối loạn điện giải. 2.2. N h u c ầ u v ề c h ấ t k h o á n g * Vai trò: - T h a m gia v à o c ấ u t ạ o t ế b à o . - G i ữ t h ă n g b ằ n g á p suất t h ẩ m t h ấ u và t h ă n g b ằ n g k i ề m toan v à t h à n h phần c á c men. - Đ i ề u h ò a c h u y ế n h ó a n ư ớ c v à ả n h h ư ở n g đ ế n c á c chức n ă n g của t ế b à o . * Nhu cầu vế muối: - Natri: + C ó vai t r ò t r o n g v i ệ c p h â n b ố d ị c h n g o ạ i b à o v à n ộ i b à o . + N h u cầu b ì n h t h ư ờ n g ở n g ư ờ i l ớ n 6g. - T h ừ a natri: + D ẫ n đ ế n t ă n g á p lực t h ẩ m t h ấ u d ị c h n g o ạ i b à o l à m cho t ế b à o m ấ t nước dẫn đến người bệnh có cảm giác khát. - Kali: + V a i t r ò : D ẫ n t r u y ề n t h ầ n k i n h c ơ và hoạt đ ộ n g của h ệ t h ầ n k i n h thực vật. + T h i ế u k a l i : Suy y ế u c ơ , c ó t h ể m ấ t p h ả n x ạ , l i ệ t c ơ h ô h ấ p , t i m đập nhanh, r ố i l o ạ n đ i ệ n t â m đ ồ . - Canxi: + L à n g u y ê n t ố c h ủ y ế u trong c ấ u t ạ o x ư ơ n g v à r ă n g . + V a i t r ò : T r o n g d ẫ n t r u y ề n t h ầ n k i n h c ơ , t r o n g đ ô n g m á u , trong c ơ chế điều hòa tim. + T h i ế u canxi: Còi xương, loãng xương... 3. C á c v i t a m i n - N g u ồ n g ố c : Rau, q u ả . . . - V a i t r ò : Đ i ề u h ò a hoạt đ ộ n g n ộ i b ộ c ơ t h ể . - T h i ế u v i t a m i n : ả n h h ư ở n g t ớ i nhu c ầ u c ơ b ả n của c o n n g ư ờ i . + T h i ế u v i t a m i n A : D ẫ n đ ế n t h o á i h ó a n i ê m m ạ c , k h ô m ắ t , n ặ n g c ó t h ể gây loét, t h ủ n g , m ù . 134
+ T h i ế u v i t a m i n D : D ẫ n đ ế n hậu q u ả còi x ư ơ n g , m ề m x ư ơ n g , x ố p x ư ơ n g ở người lớn. + T h i ế u v i t a m i n K : G â y chảy m á u k é o d à i , xuất huyết. + T h i ế u vitamin B: D ẫ n đ ế n ứ đọng acid pyruvic ở c á c m ô , r ố i loạn d ẫ n truyền các xung đ ộ n g thần k i n h , r ố i loạn hoạt động t i m và q u á trình trao đ ổ i chất. - N h u cầu: + V i t a m i n A : 5000 Ư l / n g à y , thai n g h é n và cho con b ú : 8000 ư l / n g à y . + V i t a m i n D : 400 Ư I / n g a y , trẻ em 300 - 800 U l / n g à y . + Vitamin K: lmg/ngày. + V i t a m i n B , : Phụ thuộc v à o mức tiêu thụ calo. + V i t a m i n B : 13 - 1 5 m g / n g à y . 2 + V i t a m i n C: 50 - 7 5 m g / n g à y . li. CÁC LOẠI THỰC PHẨM sử DỤNGỞ VIỆT NAM - Sữa m ẹ . - Thức ăn g i ấ u đ ạ m : Đ ạ m đ ộ n g vật, thực vật. - Thức ăn cung c ấ p n ă n g lượng. - Thức ân chủ y ế u . - Thực p h ẩ m cung c ấ p v i t a m i n . HI. NHU CẦU DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI BỆNH 1. N g u y ê n t ắ c x â y d ự n g k h ẩ u p h ẩ n ă n - Đ ả m b á o chất l ư ợ n g và t ỷ l ệ : Giữa protid, l i p i d , g l u c i d , v i t a m i n , m u ố i k h o á n g . . . r ồ i tính đ ế n calo vì n g ư ờ i bệnh ít bị hao t ổ n calo do bị bệnh. - Đ ả m bảo y ê u c ầ u về protid: + K h i ố m : Protid của c ơ t h ể bị tiêu hao n h i ề u nhất. + Protid đ ộ n g vật c h i ế m t ố i t h i ể u là 30 - 50% và n h i ề u nhất là 6 5 % trong tổng n ă n g l ư ợ n g của protid. + N g ư ờ i b ệ n h c ó r ố i l o ạ n c h u y ể n h ó a thì t ỷ l ệ giữa protid - l i p i d - g l u x i d k h á c v ớ i tý l ệ sinh lý b ì n h t h ư ờ n g . - K h ẩ u phần ă n c ầ n chia ra làm nhiều bữa. Đ ộ n g viên n g ư ờ i bệnh ăn, k h ô n g bắt é p n g ư ờ i bệnh vì n g ư ờ i bệnh thường c h á n ăn. Đ ả m bảo vệ sinh. 2. M ộ t s ố ví d ụ v ề k h ẩ u p h ầ n ă n c h o n g ư ờ i bệnh T ù y từng l o ạ i b ệ n h c ó c h ế đ ộ ăn p h ù hợp: 135
* Chế dô ăn kiêng với người bị bệnh dạ dày: - Ngoài cơn đau: + Bữa s á n g : Sữa ( đ ư ờ n g 25g) + b á n h m ỳ (50g). + Bữa trưa: C ơ m n ế p ( 1 5 0 g ) . + Bữa c h i ề u : C ơ m nếp. Canh rau ( 2 0 0 g l ấ y lá non). Thịt l ợ n (100g). Đ ậ u phụ. D ầ u an ( l O g ) . K h o a i tây ( 1 5 0 g ) . Đ ả m bảo n ă n g l ư ợ n g 2 3 0 0 calo. * Chê độ ăn của người bệnh thận nhiễm mỡ: + T ă n g protid. + H ạ n c h ế m u ố i k h i đ a n g p h ù to. + C h ế đ ộ ăn c u n g c ấ p k h o ả n g 2400 calo, 130g p r o t i d . Thực p h à m L ư ợ n g (g) Calo Ptotid (g) G l u x i d (g) L i p i d (g) Gạo 400 1428 32 310 2,4 Thít lơn núc 100 302 16 0 26 Cá đổng 200 154 38 0 0 Sữa k h ô n g b é o 50 180 18 0 0 Tàu phơ 200 228 22 5 12 Chuôi 100 94 1 22 Cải 100 21 2 4 0 Tổng 2407 129 341 40,4 IV. C Á C Đ Ư Ờ N G ĐƯA T H Ứ C ĂN V À O c ơ THỂ - Ă n bằng đường miệng. - Ă n qua ố n g t h ô n g ( â n qua sonde). - Đ ư a ố n g t h ô n g qua da v à o d ạ d à y . - Qua đ ư ờ n g t ĩ n h m ạ c h ( t r u y ề n dịch cho n g ư ờ i b ệ n h ) . - T h ụ t g i ữ (qua đ ư ờ n g h ậ u m ô n ) . V. KỶ THUẬT CHO NGƯỜI BỆNH ĂN QUA ĐƯỜNG MIỆNG 1. Áp dụng N g ư ờ i b ệ n h t i n h nuốt đ ư ợ c n h ư n g k h ô n g t ự ă n đ ư ợ c . 136
2. K h ô n g á p d ụ n g - H ô n m ê . co g i ậ t . - M ấ t p h á n x ạ n u ố t do m ộ t số t r ư ờ n g h ợ p b ệ n h lý. - P h á n x ạ m ú t , nuốt k é m : S ơ sinh non y ế u . . . 3. C h u ẩ n b ị n g ư ờ i b ệ n h - T h ô n g b á o . g i ả i t h í c h cho n g ư ờ i b ệ n h , gia đ ì n h n g ư ờ i b ệ n h . - Đ ặ t n g ư ờ i b ệ n h ở t ư t h ế t h í c h hợp. - Rửa tay cho n g ư ờ i b ệ n h . 4 . C h u ẩ n bị d ụ n g c ụ t h ứ c ă n - M ộ t khay g ồ m : B á t . đ ũ a , đĩa, dao, dĩa. - K h ă n ă n , cốc u ố n g nước và nước c h í n . - T h ứ c ăn ( p h ù h ợ p v ớ i k h á u vị v ớ i n g ư ờ i b ệ n h n h ư n g p h ả i đ ả m b á o đ ù lượng calo c ầ n t h i ế t hoặc t r ư ờ n g h ợ p b ệ n h lý cho ă n theo chi đ ị n h của b á c sĩ). - Đ ồ t r á n g m i ệ n g : T r á i c â y hoặc b á n h ngọt. 5. C h u â n bị đ ị a d i ê m - T h ư ờ n g cho n g ư ờ i b ệ n h ă n t ạ i g i ư ờ n g b ệ n h ( n ê n sắp x ế p l ạ i g i ư ờ n g b ệ n h cho g ọ n g à n g , sạch sẽ). - H o ặ c p h ò n g ă n : T h o á n g , s á n g , sạch sẽ. g ọ n g à n g . 6. T i ê n hành Cách đô ống thôìiíỊ dạ dày 137
- Đ i ề u d ư ỡ n g viên phải rửa tay. - L ấ y thức ăn ra bát hoặc đĩa. - Cho gia vị lên trên thức ăn (nếu cần). - X ế p thức ăn vào khay cho đ ẹ p mắt. - M a n ơ khay thức ăn đ ể b ê n giường bệnh (đặt trước m ặ t hoặc b ê n cạnh n g ư ờ i bệnh). - C h o à n g k h ă n ăn trước ngực n g ư ờ i bệnh. * Nqười bệnh không tự ân được: - L ấ y c ơ m và thức ân v à o bát. - X ú c cho n g ư ờ i bệnh ăn từng thìa một, đồng thời k h u y ế n k h í c h người bệnh ăn (nếu thức ăn lỏng m à n g ư ờ i bệnh ở tư t h ế nằm cần chú ý ăn ít m ộ t tránh sặc) đến khi hết. - Cho n g ư ờ i bệnh ăn t r á n g m i ệ n g bằng trái cây hoặc b á n h ngọt. - Lau m i ệ n g cho n g ư ờ i bệnh. - Cho n g ư ờ i bệnh súc m i ệ n g và uống nước. - Đ ặ t n g ư ờ i bệnh ở tư t h ế thoái m á i (hoặc tư t h ế quy định). - Thu d ọ n khay ăn. - Ghi phiếu c h ă m s ó c : + N g à y g i ờ ăn. + K h ẩ u phần ăn. + Số lượng, l o ạ i thức ăn. + Lý do n g ư ờ i bệnh ăn ít hoặc k h ô n g ăn. + Thức ăn k h ô n g ăn được. + T ê n n g ư ờ i cho ăn. * Ngưc"ri bệnh tự ăn được: - Đ ể n g ư ờ i bệnh tự l ấ y c ơ m và thức ăn. - N g ư ờ i bệnh tự ăn, đ i ề u d ư ỡ n g viên n g ồ i b ê n cạnh quan sát, đ ộ n g viên n g ư ờ i bệnh ăn ( g i ú p n g ư ờ i bệnh k h i cần thiết hoặc n g ư ờ i bệnh y ê u cầu). - Đ ư a trái cây hay b á n h ngọt đ ế n g ư ờ i bệnh tự ăn. - Đ ư a k h ă n cho n g ư ờ i bệnh lau m i ệ n g . - Cho n g ư ờ i bệnh súc m i ệ n g và uống nước. - Đ ặ t n g ư ờ i bệnh ờ tư t h ế thoải m á i (hoặc tư t h ế quy định). - Thu d ọ n khay ăn. - Ghi phiếu c h ă m s ó c : + N g à y g i ờ ăn. 138
+ K h á u phần ăn. + S ố l ư ợ n g , l o ạ i thức ă n . + T ê n n g ư ờ i cho ă n . VI. KỸ THUẬT CHO NGƯỜI BỆNH ĂN BANG ỐNG THÔNG 1. Á p d ụ n g - N g ư ờ i bệnh hôn m ê . - U ố n ván nặng. - Chấn thương vùng h à m , mặt, gãy xương h à m phải cố định. - Ư n g t h ư l ư ỡ i , h ọ n g , thực q u ả n . - T r ẻ s ơ sinh n o n y ế u , h ở h à m ế c h , k h ô n g b ú đ ư ợ c hoặc b ú bị sặc. - Dị dạng đường tiêu h ó a nặng. - Ă n b ằ n g đ ư ờ n g m i ệ n g c ó n g u y c ơ suy h ô h ấ p n ặ n g . - N g ư ờ i b ệ n h t ừ c h ố i k h ô n g chịu ă n hoặc ă n ít ( đ ã c ó g i ả i t h í c h đ ộ n g v i ê n nhưng người bệnh k h ô n g đạt hiệu quả). 2. D ụ n g cụ 2.1. K h a y vô k h u ẩ n - O n g t h ô n g L e v i n ( d ù n g cho n g ư ờ i l ớ n ) . - Ô n g t h ô n g N e l a t o l ( d ù n g cho trẻ em). - Bơm tiêm. - Gạc m i ế n g . - D ụ n g cụ đ è l ư ỡ i . 2.2. K h a y s ạ c h - L ọ c ắ m panh, 2 panh. - C ố c đ ự n g thức ă n ( s ố l ư ợ n g thức ă n t ù y theo y l ệ n h , n h i ệ t đ ộ thức ă n khoảng 37°). - Cốc nước chín. - C ố c n ư ớ c m u ố i sinh lý 9"/
- K h a y hạt đ ậ u . - Dầu nhờn Parafin. 2.3. C á c d ụ n g c ụ k h á c - X ô đựng rác thải y tế. - X ô đ ự n s r á c t h ả i sinh hoạt. - X ô đ ự n s duns dịch k h ử khuẩn. 3. C h u ẩ n bị n g ư ờ i b ệ n h - T h ô n s b á o , g i ả i t h í c h , đ ộ n g v i ê n . an ủi đ ê n g ư ờ i b ệ n h h ợ p t á c tốt với điều dưỡns viên. - Hướng d ẫ n n g ư ờ i bệnh những điều cần thiết. - T ư t h ế n ằ m t h o ả i m á i . đ ầ u cao c ó g ố i . 4. T i ế n h à n h - Đ i ề u d ư ỡ n s v i ê n đ ộ i m ũ . đ e o k h ẩ u trang, rửa tay. - K i ể m tra l ạ i d ụ n s cụ và m a n g đ ế n g i ư ờ n g n g ư ờ i b ệ n h . - Cho n g ư ờ i b ệ n h n ằ m đ ầ u cao ( n g ư ờ i b ệ n h h ô n m ê p h ả i cho n ằ m đ ầ u thấp n 2 h i ê n 2 sang m ộ t b ê n . t r á n h đ ể thức ă n t r à n v à o đ ư ờ n g h ô h ấ p ) . - C h o à n g t ấ m n i l o n và k h ă n ă n trước ngực. - Đ ặ t khay hạt đ ậ u c ạ n h m á n g ư ờ i b ệ n h . - V ệ sinh m ũ i n ế u đ ặ t qua đ ư ờ n g m ũ i , cắt b ă n g d í n h . - Đ i ề u d ư ỡ n g đi g ă n g . - Đ o ố n g t h ô n s : T ừ c á n h m ũ i đ ế n t h ù v tai và t ừ t h ú y tai đ ế n m ũ i ức - đ á n h d â u bằng b à n g d í n h . - Bôi d ầ u n h ờ n v à o đ ầ u ố n g t h ô n g . - Đ ư a ố n g t h ô n g v à o d ạ d à y qua đ ư ờ n g m ũ i hoặc đ ư ờ n g m i ệ n g b ằ n g cách: M ộ t tay đ i ề u d ư ỡ n g v i ê n c ầ m đ ầ u ố n g t h ô n g ( k i ể u c ầ m b ú t ) , m ộ t tay c ầ m phần ố n g c ò n l ạ i ( đ ã c u ộ n ) đ ồ n s t h ờ i g i ữ t r á n hoặc c ằ m , n h ẹ n h à n g đ ư a ố n g v à o một b ê n l ỗ m ũ i ne ư ờ i b ệ n h . K h i t ớ i h ọ n g thì b ả o n g ư ờ i b ệ n h nuốt đ ồ n g t h ờ i nhẹ nhàng đáy ống vào dạ d à y tới vạch đ á n h dấu. - T r o n a k h i đ ư a ố n g v à o n ế u n g ư ờ i b ệ n h c ó p h ả n ứng (ho sặc sụa hoặc tím tái) thì phai rút ố n s ra ngay. - K i ế m tra ố n g t h ò n g : Bao n g ư ờ i b ệ n h h á m i ệ n g x e m ố n s c ó c u ộ n ở trong họng k h ô n s . 140
* Có một trọng ba cách kiểm tra ống (lểchắc chắn ống vào tới dạ dày: + L ấ p b ơ m t i ê m v à o đ ầ u ố n g , hút x e m c ó dịch d ạ d à y k h ô n g ? + N h ú n g đ ầ u ố n g v à o c h é n nước xem c ó sủi bọt k h ô n g ( n ế u c ó sủi bọt theo nhịp t h ở là đ ư a n h ầ m ố n g v à o đ ư ờ n g k h í q u ả n ) . + D ù n g b ơ m t i ê m b ơ m hơi v à o ỏ n g t h ô n g đ ồ n g t h ờ i d ù n g ố n g nghe đ ặ t ở v ù n g t h ư ợ n g vị đ ế x e m hơi c ó v à o d ạ d à y k h ô n g ? - C ô đ ị n h ỏ n g t h ô n g t r ê n m ũ i hoặc m á ( n ê u đ ư a đ ư ờ n g m i ệ n g ) n g ư ờ i b ệ n h bằng b ă n g d í n h . - L ấ y thức ă n v à o b ơ m t i ê m , đ u ổ i hết k h ô n g k h í . - L ấ p b ơ m t i ê m v à o đ ầ u n g o à i ố n g t h ô n g và b ơ m t ừ t ừ thức ă n v à o d ạ d à y đ ồ n g t h ờ i quan sát ( đ ế n hết số l ư ợ n g thức ăn theo chi đ ị n h ) . - Sau k h i cho ă n x o n g , d ù n g b ơ m t i ê m l ấ y n ư ớ c c h í n b ơ m v à o trong ố n g t h ô n g đ ế t r á n h thức ă n lên men, l à m tắc ống. - N ú t k í n đ ầ u ố n g t h ô n g l ạ i , c u ộ n đ ầ u n g o à i ố n g t h ô n g đ ê t r ê n ngực ( l u n ống t h ô n g ) . - R ú t ố n g t h ô n g : D ù n g gạc t h ấ m dịch k h i c ò n k h o ả n g 10 - Ì Sem g ậ p ố n g l ạ i hoặc d ù n g panh k ẹ p l ạ i rút ra t ừ từ. - L a u m ũ i , m i ệ n g cho n g ư ờ i b ệ n h , d ặ n d ò , c ả m ơ n . - G i ú p n g ư ờ i b ệ n h t r ở l ạ i tư t h ế t h o á i m á i . - T h u d ọ n d ụ n g cụ. 5. G h i p h i ế u c h ă m sóc - N g à y g i ờ cho ă n . - Sô l ư ợ n g , l o ạ i thức ă n . - T i n h t r ạ n g n g ư ờ i b ệ n h k h i đ ặ t ố n g t h ô n g , trong và sau k h i cho ă n . - T ê n n g ư ờ i l à m t h ủ thuật. 6. L ư u ý - Chắc c h á n ố n g t h ô n g đ ã v à o đ ú n g d ạ d à y . - T h e o d õ i cẩn t h ậ n k h i n g ư ờ i b ệ n h ă n l ầ n đ ầ u . • - N h ữ n g l ầ n cho ă n sau c ũ n g p h á i k i ế m tra l ạ i x e m ố n g t h ô n g c ó c ò n trong dạ dày k h ô n g . - V ệ sinh r ă n g , m i ệ n g , m ũ i trong q u á t r ì n h đ ặ t ố n g t h ô n g . - K h ô n g đ ặ t ố n g t h ô n g qua m ũ i n ế u n g ư ờ i b ệ n h bị c h á y m á u cam, viêm m ũ i , polip m ũ i . - Đ ộ cao đ á u k h i n g ư ờ i b ệ n h ăn là 30". - T ù y t ừ n g t r ư ờ n g h ợ p m à ố n g t h ô n g c ó t h ế lưu t ừ 24 đ ế n 48 g i ờ . 141
T ự lượng giá • Trả lời ngắn g ọ n c á c c â u h ỏ i t ừ 1 đ ế n 8 bằng c á c h đ i ề n t ừ hoặc c ụ m t ừ thích hợp v à o c h ỗ t r ô n g : 1. Kể 5 đường đưa thức ăn vào cơ thể người bệnh: A. Ăn bằng đường miệng. B c. Ống thông qua da vào thẳng dạ dày. D E 2. Kể đủ 6 trường hợp áp dụng cho người bệnh ăn bằng ống thông: A. Hôn mê. B c. Chấn thương vùng mặt. D E. Người bệnh từ chối không chịu ăn. G H. Ăn bằng đường miệng có nguy cơ suy hô hấp nặng. I 3. Sau khi cho người bệnh ăn bằng đường miệng, phải ghi vào hồ sơ 6 nội dung: A B. Khẩu phần ăn. c D. Lý do người bệnh ăn ít hoặc không ăn. E G. Tên người cho ăn. 4. Kể đủ 3 nguyên tắc xây dựng khẩu phần ăn: A : B. Đảm bảo yêu cầu protid. c 5. Kể đủ 4 loại thực phẩm thường sử dụng ở nước ta: A. Thức ăn chủ yếu. B c. Thực phẩm cung cấp vitamin. D 142
6. Khi đưa ống thông vào, nếu người bệnh có phản ứng thì phải rút ống. 7. Không đặt ống thông qua đường mũi, nếu người bệnh bị viêm mũi, chảy máu 8. Cho người bệnh ăn bằng đường miệng áp dụng khi người bệnh tỉnh, nuốt được nhưng • P h â n biệt đ ú n g , sai c á c c â u t ừ 9 đ ế n 12 bằng c á c h đ á n h d ấ u X v à o c ộ t A cho câu đ ú n g , c ộ t B cho c â u sai: TT Nội dung A B Khi tiến hành cho người bệnh ăn bằng ống thông có thể lưu ống 9 thông vài tuần. Sau khi cho người bệnh ăn bằng ống thông, phải theo dõi xem 10 có hiện tượng trào ngược thức ăn không. Khi cho người bệnh bị loét dạ dày ăn bằng đường miệng, phải đảm 11 bảo thức ăn phù hợp với khẩu vị của người bệnh. Phải kiểm tra xem lượng thức ăn còn lại trong dạ dày nhiều hay 12 ít trước khi bơm thức ăn vào dạ dày. • Chọn m ộ t c â u trả lời đ ú n g nhất cho c á c c â u t ừ 13 đ ế n 15 bằng c á c h khoanh tròn v à o c h ữ cái đ ầ u c â u trả lời đ ư ợ c c h ọ n : 13. Tư thế an toàn cho người bệnh hôn mê ăn bằng ống thông: A. Người bệnh nằm đầu thấp. B. Người bệnh nằm ngửa thẳng. c. Người bệnh nằm đầu cao. D. Người bệnh nằm tư t h ế fowler. E. Người bệnh nằm đầu thấp, nghiêng sang một bên. 14. Một người lớn nặng 50kg nhu cầu về gluxid/ngày: A. 100 - 150g. B. 150 - 200g. c. 200 - 250g. D. 250 - 350g. E. 100 - 250g. 15. Một người lớn nặng 50kg nhu cầu trung bình về protid/ngày: A. 80 - 90g. B. 50 - 75g. c. 40 - 50g. D. 75 - 80g. E. 30 - 50g. 143
Bài 15 H Ú T Đ Ơ M D Ã I Mục tiêu học tập 1. T r ì n h b à y đ ư ợ c m ụ c đ í c h , c á c t r ư ờ n g h ợ p á p d ụ n g của t h ủ thuật hút đơm dãi. 2. T r ì n h b à y đ ư ợ c c á c h t i ế n h à n h h ú t đ ơ m d ã i đ ư ờ n g h ô h ấ p t r ê n , đường hô hấp d ư ớ i , ì. MỤC ĐÍCH - L à m sạch d ị c h x u ấ t t i ế t g i ú p k h a i t h ô n g đ ư ờ n g h ô h ấ p . - T ạ o t h u ậ n l ợ i cho sự lưu t h ô n g trao đ ổ i k h í . - Phục vụ cho m ụ c đ í c h c h ẩ n đ o á n . - P h ò n g t r á n h n h i ễ m k h u ẩ n do sự t í c h tụ, ứ đ ọ n g d ị c h . - H ú t sâu ( h ú t đ ư ờ n g h ô h ấ p d ư ớ i ) k í c h t h í c h p h ả n x ạ ho. li. ÁP DỤNG - N g ư ờ i b ệ n h c ó n h i ề u đ ơ m d ã i k h ô n g t ự k h ạ c ra đ ư ợ c . - N g ư ờ i b ệ n h h ô n m ê , co giật x u ấ t tiết n h i ề u đ ơ m d ã i . - N g ư ờ i b ệ n h hít p h á i chất n ô n , trẻ em bị sặc b ộ t . - T r ẻ s ơ sinh m ớ i đ ẻ sặc nước ố i . - N g ư ờ i bệnh m ở khí quản, đặt ống n ộ i khí quản thở m á y . - L ấ y đ ơ m đ ể l à m xét n g h i ệ m v i k h u ẩ n . HI. QUY TRÌNH KỶ THUẬT 1. H ú t đ ư ờ n g h ô h ấ p t r ê n 1.1. C h u ẩ n bị d ụ n g c ụ - Vô khuẩn: + Mót ống thông hút. 144
+ M ộ t đ è l ư ỡ i , gạc m i ế n g . - K h a y sạch: + O n g trụ c ấ m panh. + G ă n g tay v ô k h u ẩ n . + Chai d u n g dịch N a C l 9%0, n ư ớ c cất. + T ú i g i ấ y hoặc k h a y hạt đ ậ u . - D ụ n g cụ k h á c : + M á y h ú t ( ố n g d ẫ n cao su d à i l , 2 m - l , 5 m ) . + Chậu đựng dung dịch k h ử khuẩn. + X ô đựng rác thái 1.2. C h u ẩ n bị n g ư ờ i b ệ n h - T h ô n g b á o , g i ả i t h í c h v à đ ộ n g v i ê n n g ư ờ i b ệ n h . T r ẻ n h ỏ hoặc n g ư ờ i b ệ n h k h ô n g t ỉ n h t á o g i ả i t h í c h cho n g ư ờ i n h à . - H ư ớ n g d ẫ n n g ư ờ i b ệ n h ho, t h ờ s â u k ế t h ợ p v ỗ r u n g p h ổ i g i ú p dịch x u ấ t tiết đ ẩ y ra n g o à i . - Cho n g ư ờ i b ệ n h n ằ m ở tư t h ế d ẫ n l u n : Đ ầ u t h ấ p n g h i ê n g p h ả i hoặc trái tùy ứ đ ọ n g dịch ở p h ổ i b ê n n à o n h i ề u h ơ n . 1.3. T i ế n h à n h - K i ể m tra d ụ n g cụ m a n g đ ế n g i ư ờ n g n g ư ờ i b ệ n h . - Đ ặ t n g ư ờ i b ệ n h ở t ư t h ế p h ù hợp, t r á n h đ ế n g ư ờ i b ệ n h hít p h ả i c h ấ t n ô n trong t r ư ờ n g h ợ p n g ư ờ i b ệ n h bị n ô n . - N ế u n g ư ờ i b ệ n h h ô n m ê : Đ ặ t n g ư ờ i b ệ n h n ằ m n g h i ê n g quay m ặ t v ề p h í a điều d ư ỡ n g viên. - Đ ổ nước cất v à o chai. - M ở m á y , k i ế m tra sự hoạt đ ộ n g của m á y h ú t , đ i ề u c h i n h á p lực hút cho phù h ợ p v ớ i n g ư ờ i b ệ n h : + N g ư ờ i l ớ n : 100 - 120 m m H g . + T r ẻ l ớ n : 80 - l O O m m H g . + T r ẻ n h ỏ , s ơ sinh: 60 - 8 0 m m H g . - Đi găng vô khuẩn. - N ố iống t h ô n g v ớ i hệ thống hút. - H ú t m ộ t ít n ư ớ c đ ế k i ế m tra x e m ố n g h ú t c ó bị tắc k h ô n g . - T ắ t m á y h ú t hoặc d ù n g tay gập ố n g t h ô n g . - Đ i ề u d ư ỡ n g v i ê n n h ẹ n h à n g đ ư a đ ầ u ố n g qua m i ệ n g hoặc m ộ t b ê n l ỗ m ũ i n g ư ờ i b ệ n h . N ế u đ ư a qua m i ệ n g phải d ù n g đ è lưỡi đ ể đ ư a ố n g v à o đ ư ợ c d ễ d à n g . 145
- K h i đ ã đ ư a ố n g v à o đ ế n vị t r í c ầ n t h i ế t m ở m á y h ú t hoặc b ỏ tay g ậ p ống: + K h o á n g c á c h đ ư a ố n g t h ô n g b ằ n g k h o ả n g c á c h t ừ đ ỉ n h m ũ i đ ế n d á i tai. + V ị trí h ú t d ư ớ i l ư ỡ i , m ặ t t r o n g m á , h ầ u h ọ n g v à m ũ i sau. + T r á n h t r ạ m đ ầ u ố n g h ú t v à o t h à n h h ọ n g sau. - K h i h ú t p h ả i xoay n h ẹ ố n g t h ô n g l ê n x u ố n g , đ ồ n g t h ờ i x o a y ố n g thông theo 2 c h i ề u k i m đ ổ n g h ồ ( c ù n g c h i ề u v à n g ư ợ c c h i ề u ) , k h ô n g đ ư a ố n g thông q u á sâu đ ê hút c ó k ế t q u á t r á n h g â y t ổ n t h ư ơ n g n i ê m m ạ c . - Sau m ỗ i l ầ n h ú t rút ố n g t h ô n g ra, d ù n g gạc lau sạch ố n g , sau đ ó hút một ít nước đ ể rửa sạch ố n g . M ỗ i l ầ n h ú t k h ô n g q u á 15 g i â y . - L ặ p l ạ i đ ộ n g t á c h ú t n ế u t h ấ y c ầ n t h i ế t n h ư n g k h ô n g h ú t q u á n h i ề u lần liên tục. - T h á o ống thông n g â m vào chậu đựng dung dịch k h ử khuẩn. - V ệ sinh m ũ i , m i ệ n g . - G i ú p n g ư ờ i b ệ n h v ề tư t h ế t h o ả i m á i , c ả m ơ n . - T h u d ọ n d ụ n g cụ. 2. H ú t t h ô n g đ ư ờ n g h ô h ấ p d ư ớ i 2.1. C h u ẩ n bị d ụ n g cụ N h ư hút đường h ô hấp trên. * Chú ý: Ô n g t h ô n g h ú t n à y t ù y t h u ộ c v à o c ỡ số của ố n g n ộ i k h í q u ả n hoặc canuyl k h í q u ả n . - T r ư ờ n g h ợ p đ ơ m d ã i đ ặ c k h u ẩ n bị t h ê m : B ơ m t i ê m , d u n g d ị c h N a C l 0.9% hoặc N a H C O , 1,4%. 2.2. C h u ẩ n bị n g ư ờ i b ệ n h N h ư hút đường hô hấp trên. 2.3. T i ê n h à n h - Đ ổ nước m u ố i sinh lý 0,9% hoặc nước cất v à o chai. - Cho n g ư ờ i bệnh t h ở o x y 100% trong Ì p h ú t ( n ế u n g ư ờ i b ệ n h đ a n g t h ở m á y ) . - Đ i ề u d ư ỡ n g v i ê n p h ả i đi g ă n g v ô k h u ẩ n . - L ắ p ố n g h ú t v ô k h u ẩ n v à o h ệ t h ố n g h ú t . H ú t m ộ t ít n ư ớ c t ừ c h a i đ ự n g nước cất. - T ắ t m á y hoặc d ù n g tay gập ố n g t h ô n g . - Đ ư a ố n g t h ô n g qua l ỗ của ố n g n ộ i k h í q u ả n hoặc c a n u y l k h í q u ả n đ ế n độ sâu cần thiết (hoặc t h ấ y n g ư ờ i bệnh ho, n g ừ n g l ạ i ) . 146
- Bật m á y hút hoặc b ỏ tay gập ống. - H ú t sau 5 - 1 0 g i â y rút ố n g t h ô n g ra, đ ồ n g t h ờ i xoay ố n g t h ô n g theo 2 chiều k i m đ ổ n g h ồ ( c ù n g c h i ề u và ngược chiều). M ỗ i l ầ n hút k h ô n g q u á 10 g i â y . - H ú t m ộ t ít n ư ớ c đ ế l à m sạch l ò n g ố n g . L ặ p l ạ i đ ộ n g t á c h ú t n ế u n g ư ờ i bệnh n h i ề u đ ơ m d ã i n h ư n g k h ô n g q u á 5 p h ú t t r o n g m ồ i đ ạ t h ú t đ ơ m d ã i . T r o n g k h i h ú t l u ô n theo d õ i n h ị p t i m , S p O , sắc m ặ t , h u y ế t á p , số l ư ợ n g v à : tính c h ấ t đ ơ m . - T ắ t m á y , t h á o ố n g t h ô n g n g â m v à o chậu đ ự n g d u n g d ị c h k h ử k h u ẩ n . - Sau k h i h ú t : t h ở ô x y 100% trong vài p h ú t , l ắ p l ạ i m á y t h ở cho c á c t r ư ờ n g hợp t h ở m á y . - G i ú p n g ư ờ i bệnh về tư t h ế thoải mái, cảm ơn. - T h u d ọ n d ụ n g cụ, t h á o g ă n g , rửa tay. - T r ư ờ n g h ợ p đ ơ m đ ặ c t h ì t i ế n h à n h n h ư sau: D ù n g d u n g d ị c h N a C l 0,9% hoặc N a H C O , 1,4% đ ã pha l o ã n g h ú t v à o b ơ m t i ê m b ơ m t ừ t ừ theo t h à n h ố n g n ộ i k h í q u á n hoặc c a n u y l m ở k h í q u ả n . Sau đ ó bắt đ ầ u h ú t ( n g ư ờ i l ớ n b ơ m 3 - 5 m l , trẻ em Ì - 2 m l ) . * Chú ý: K h ô n g b ơ m v ớ i á p lực m ạ n h v à trực t i ế p v à o ố n g vì d ễ g â y k í c h thích l à m á n h h ư ớ n g đ ế n n g ư ờ i b ệ n h . IV. GHI PHIÊU CHĂM SÓC - T h ờ i gian hút. - T í n h c h ấ t d ị c h h ú t , số l ư ợ n g . - T i n h t r ạ n g n g ư ờ i b ệ n h trong và sau k h i hút. - N h ữ n g d i ễ n b i ế n bất t h ư ờ n g . - T ê n đ i ề u d ư ỡ n g l à m t h ủ thuật. V. NHỮNG ĐIỂU CẨN CHÚ Ý - Đ ả m b á o k ỹ thuật v ô k h u ẩ n t r á n h g â y b ộ i n h i ễ m cho n g ư ờ i b ệ n h . - K h ô n g d ù n g c h u n g ố n g t h ô n g cho cả h ú t đ ư ờ n g h ô h ấ p t r ê n v à d ư ớ i ( m ỗ i n g ư ờ i b ệ n h n ê n d ù n g Ì ố n g hút r i ê n g ) . - T h ư ờ n g x u y ê n h ú t đ ơ m d ã i cho n g ư ờ i b ệ n h n h ư n g k h ô n g h ú t n h i ề u l ầ n và l i ê n tục. K h ô n g h ú t q u á d à i trong Ì l ầ n h ú t , k h ô n g đ ư ợ c h ú t q u á s â u và h ú t v ớ i á p lực m ạ n h . - H ú t n h i ề u l ầ n l i ê n tục và hút lâu sẽ g â y t h i ế u ô x y . 147
T ự lượng giá • Trả lời ngắn g ọ n c á c c â u h ỏ i t ừ 1 đ ế n 5 bằng c á c h đ i ể n t ừ hoặc c ụ m t ừ thích hợp v à o c h ỗ t r ò n g : 1. Kể đủ 5 mục đích hút đơm dãi: A B c. Lây dịch đ ể chẩn đoán bệnh. D E. Hút sâu để kích thích phản xạ ho. 2. Kể 6 trường hợp áp dụng hút đơm dãi cho người bệnh: A B c. Hít phải chất nôn, trẻ em sặc bột. D E. Người bệnh mổ khí quản, đặt nội khí quản. G 3. Hút đơm dãi thường xuyên khi có xuất tiết nhiều đơm dãi đ ể đường hô hấp luôn được (A) không bị (B) 4. Khi tiến hành hút đơm dãi ở miệng, họng phải đặt người bệnh nằm tư thế giúp cho đơm, dịch xuất tiết ra ngoài. 5. Phải đảm bảo kỹ thuật vỏ khuẩn trong khi hút thông thường đường hô hấp dưới tránh gây cho người bệnh. • P h â n biệt đ ú n g , sai c á c c â u t ừ 6 đ ế n 10 bằng c á c h đ á n h d ấ u X v à o cột A cho câu đ ú n g , cột B cho c â u sai: TT Nội dung A B Khi hút thông đường hô hấp trên và dưới, nên dùng chung 6 một ống thông. Khoảng cách đưa ống thông vào hút đường hô hấp trên 7 bằng nửa khoảng cách từ đỉnh mũi đến dái tai. Khi tiến hành hút đơm dãi, thời gian một lần hút không 8 quá 30 giây. Khi hút không nên xoay ống hoặc di động lên xuống đ ể 9 tránh tổn thương niêm mạc. Khi đưa ống thông vào hút, phải tắt máy hoặc gập đầu 10 ông thông lại. 148
• Chọn một c â u trả lời đ ú n g nhất cho c á c câu t ừ 11 đ ế n 12 bằng c á c h khoanh tròn v à o c h ữ cái đ ầ u c â u trả lời được chọn: 11. Hút thông đường hô hấp được áp dụng trong trường hợp: A. Viêm amidan mủ. B. Người bệnh mở khí quản. c. Gãy xương hàm dưới. D. Viêm thành sau họng. E. Người bệnh ung thư vòm họng. 12. Khi hút thông đường hô hấp trên ở người lớn cần điều chỉnh áp lực máy hút: A. 50 - 70 mmHg. B. 100- 120 mmHg. c. 150-200 mmHg. D. 100-200 mmHg. 149
Bài 16 THỤT THÁO - THỤT GIỮ Mục tiêu học tập Ì. Trình bày được mục đích, áp dụng và không áp dụng của thụt tháo. 2. T r ì n h b à y đ ư ợ c c á c h t i ế n h à n h thụt t h á o . ì. THỤT THÁO 1. M ụ c đ í c h T h ụ t t h á o là t h ủ thuật đ ư a nước v à o đ ạ i t r à n g n h ằ m l à m m ề m l ỏ n g những cục p h â n c ứ n g và l à m t h à n h r u ộ t n ở r ộ n g . t h à n h r u ộ t đ ư ợ c k í c h t h í c h sẽ co lại đ ấ y p h â n ra n g o à i v à đ ê l à m sạch k h u n g đ ạ i t r à n g . 2. Á p d ụ n g - N g ư ờ i b ệ n h t á o b ó n lâu n g à y . - T r ư ớ c k h i p h ẫ u thuật ở b ụ n g , đ ặ c b i ệ t là p h ẫ u thuật đ ạ i t r à n g . - T r ư ớ c k h i c h ụ p X quang đ ạ i t r à n g . - T r ư ớ c k h i n ộ i soi: ổ b ụ n g , trực t r à n g . - T r ư ớ c k h i sinh đ ẻ . - T r ư ớ c k h i thụt g i ữ . 3. K h ô n g á p d ụ n g - Bệnh thương hàn. - V i ê m ruột. - Tắc xoắn ruột. - T ổ n t h ư ơ n g h ậ u m ô n trực t r à n g . 4. Q u y t r ì n h k ỹ t h u ậ t 4 . 1 . C h u ẩ n bị n g ư ờ i b ệ n h - T h ô n g b á o . g i ả i t h í c h cho n g ư ờ i b ệ n h và n g ư ờ i t h â n . - H ư ớ n g d ẫ n và c ă n d ặ n n g ư ờ i b ệ n h n h ữ n g đ i ề u c ầ n t h i ế t . K h ô n g thụt vào g i ờ n g ư ờ i b ệ n h ă n hoặc g i ờ v à o t h ă m n g ư ờ i b ệ n h . 150