Giáo trình ma sát học - Chương 2

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

222
lượt xem 51
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo Giáo trình ma sát học được viết nhằm phục vụ các lớp cao học ngành kỹ thuật cơ khí - Chương 2 Chất lượng bề mặt và ma sát

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình ma sát học - Chương 2

'." "·CHUONG 2~· M!T vA 'WA~Ar at CHAT~UONG "'''' .1.KhafI11.rri'vi'~'~~it, hi m,., c;ac~r tinh. cd hic1nu bcinva ~n'g tIlai cli~chung: -- lire; .. '.. ~ ,,~a~ n'~fTh,gh~(,'fijS1lJ~~i~cMv. n,h~g ~hOng 56 ~ hinh hQc, V~ tfnh chAt CO 1Yb6a cUa 1¢Jp bA m~t mong ,~~ , t1hLtU'ng sutft dLt trong " Idp ~ m~t Ay. Khi cGng , ', . -., .. -~ ngh~i1 ,~.,d~nghQc cua sLJthay d6i chitt ILt~•• J _ ,,_, ~ ,. ~ " ","J~ilh~u "h,inh.hQc VI mO"la nhql?Q,sai khc:ieeua M '" "m~t' tr~n to,iln .. ,~i ~~ dQI8 nhung sai s6,~i b¢ quan, .dltc;So uan sat tr~ m~t kich ~lldc Idn nhlt d¢ sOng, d¢ q Ovan ... ; "Hinh hQc vi mO" Iad~c tfnh cUa hinh1da,ng va k{ch thltOc cae nhAp .nhO b~ rn~t dlt
Io~i va $I.! khOngAil~::thitFli@la chung. BiAnd~ng siAu nghiAn CUu tr~n cae do~n M m~t dai tu m~t vi mOdLtc;JC .6_~w1i _.tM6i-.1rUdng.Bm~c tro,ng-v",~ ~txli~ cO anh hLtbng Idn va cO th~ tresthanh quy6t~nh-d~.>phap nhOeua b~n d~ng s~u vi mO. ' ,. C', ;.- ~i~g."',IDOt,~Og oh~p ohO ~~e bl4i,(I,p ta ~p hQPnllilng4iJ)h;(chOcW)va chAn (
qua trinh pha ho~leae IdpM> m~t \fngil~Aetjpvc¥ m6ngr;;b 'i- c, ,,'( 1~2eaG'tmh cm\t cd=lyb&ivi'tn,fts"tmti ft'ng'auit cua cacto" bi m4f: ::: Ngoai d~c Unh hinh hqc, chAt IltQllg ~ m~t chi t _.,' '_ r , ~r" •... ; r ,'_ . -; • '; ".:_ ,,-< _;0:,.: ,'. . t~t may,~h~LI~quyAt d"'h 'bcJitfnh chAt-'~'ly hoa.cua "lOp b3rt1~frriOrrg vatrcfhg thciilfng'sU!fcUa ehurlg,cQic l(;'p'rlAy ~drbtl~u ldily varefi~b Angstron d!nvai phim tram hay phAn mltdi milimet dlt~d~'C tntngbdi cliutruc va cae tlnh chAt khae h~n so vdi kim I~i g6e cUa chi tkit. vtiu t6 chlnh gffy nAn sL!thay d6i Unh chAt eua cac Idp ~ m~t mong khi sa dl:lng Ia bkin d~ng deo. Trong qua trinh do xucit h~nSL! ~ trung reit Idn va khOng dOngd~u nhung chOkhuytit va cae nguyAn ta bj bkin vj, gffy nAn sL!h~t hoa cae th~ Uch ~ ~t kim ~i va lam phat tr~n hi~ntllQrlgfd;u)f'ro ti"h, d~n '(!'h$\1 Oxy hOa cae Idp ~ m~t ma sat cUa kim ~i trong cae d~u k~n ma sat binh thltang.-Giing v~"nguy6n nh~n nciy, nhung khi cae d~u ki~n sa dl:lng -limh thUdRgbj pha huy sa g~y nAn hitf1 tltQl1g,roc khOng cho phep. M¢t d~? Unh quan t trQngktlcil;lcua 't~ntfthai cae Idp b~ m~t mong Ia ~ng 'thai ,lh1gsuAfcua'bhuftg .Slfphat slntt ung suAt dtf cO 'CI~r{quariv~ c6ng ngh~ ChA ~8!~~~f'""uS{r dljhg: . - ~ - ,. ;! ,t ti :::;--~! . ~- -1 1 ~- :i 7
; ~ ;""'\ i>· -ling suMdtt-khi Ung suat dlJ khi ~- bj hao rOOndo moi Qua phc!mtich tra.1l9 .tJ;Jcij M m~t ya -e8C quan d~m. otia cae thOng sO 'hJnh hQC va ¢8C tfnh ch~t Cd IY hoa coo thay cO m& quan h~ huu Cd giua tit ca nhung d~c tinh ay.. va anh hLlangIan nhau .giua ~.~.rlg.... ,-- "'--',------",-- ,-~ 1.3. T~ng thai ban d'ilCvii" ~nlffhanam vi;c cua hi m~t: .,',; , Khi chiu ma s~t, t~ng thai ban dilU v~ ~u truc !tJnh .h~b6.~t va tinh,ehAt cUa:ca,e1pP.-W.mcltm6ng , do c&I1g'hgh~:giacOhgu,o n~n se b!!thay d61~ cd ban. Dltdi tacd~ng cua cae YEiu'to :mcfsat ngoal(tal, trQ~g, . tOe dQ, ;rih~t ~¢, tnOi trLlOng: ) t~ng thai b;~n~u:Se •.. ehu~l'lsan'g'l~ng that1am vi~e. T~ng ffi~m vi~ccua M m~t khOng nhung chi xac dinh bang nhung d~c tfnh cOn"~i -sau khi 60 'Mirna c6n~baf1gd rihung t~ay"d6i diin ra ngay trong qua trinh ma sat. :•.. ' C8e y~u to chfnhanh hLlCJhg'ta ~ng"thaib~ m~t ma sat, eh~t ILI
IV TRANG THAI HlnhhQc , ling sulrt trongJOp b6 ~t b6,,*- TinhchMclS Tinh chAt v$t I~u cUe mOi tllJ()ng I8mY~ iii m,t lta CiUa Itt_a 1.4. Nb~9thcing $0 thay chat sat: ma v~c ngh~n cliu t~ng thai d¢ng Illc hQccua b4 ,th~ ro.~tlp6 dl1qc~n hc1mhang each donh~t d¢ ung b suat va d~n th~,
II 1 : BAt t!Au lam ~c 2 : Ch~ d~ 6n
Khi t>at dciu lam vi~e cO sl! pha huy Idp mang Oxyt il!,nhiaA ban cfAu . Sl! pha huy nay lam 'cho d~n thi chuy6F1.rAtm~nnsang phfa ~m. Sau dOs-,! d~n b~n euaLma:~t tr9l1Qnhilng di~u ki~,n'binh thlldllg (II) lam hinh thanh cae mang Oxyt thlJ ecip lam tang va' On dinh f' •• , f" :, trj s6 cua d~n th~. DlIang GOngII d~e trllng cho sl! xu~t \ h~n qua trinh trOe nguy h~rn t1ngvdi cae gla trj eua tai ' dinh bfnh ttl~a8c:~'truAg chu .Ytiu 00& chAt IlIqng ~ ~ m~t~l1~qoy~t(fl~h bhininh h~ clia cae b~nd~hg sl6u vi tM-viI tinh' ChAtr.::~icAl.i>itFOO'tfiu, ctrp tllon trQng cao ha.' gla:tritdi h~n . Khi ~p ma sat lam ~e O~' . ungvOid"u~n ,masat de :Cho.',l-" ':' C~; • , ,'V*emuY;n ~ m~t chi tkitmay sang t~ng thai lam v~e thl!e h~n dll~trong ph~m'Vi nhUng'h~n tLtc;1l1g binh thllang. Khi nhilng d~u ~n binh tbuialgbi pha h~i cO th~ xucit h~n nhltng h~n tllqng trOe va nhilng qua 'lrinh cO h~i khae . B¢ ph~n ma sat cO 1h4 ra vao I m¢t ~ng thai nguy h~m lam g;am tinh tin ~y Jam~e clia may mot. ,,' - Khi ehuy~n tert~ng thai lam v~e sang tr~ng thai ron ~iclia.~:m~·cae d~e tinh hlnh hQe gcin nhll ~n :b30t6an:',lkhOng'oo nhltng thay c161 'r6~ . Nhtlng tinh chAt clia cae lOpmong ~ m~t bi thay dOidang k~. D~u do x4y ra khi giam nh~t d~ trong cae th~ tich ~ m~t khi be> tal. Ung sucit trong cae lap ~ m~t cOng bi thay dOi rAt m~nh. ' ' ~" ..,' " .. . ... .•. 1.5. SlffOf'U'Uhoa chit Ilt9!1g ba.J14ju,~ chit Itt~g lam vitc cua b6 m't. -. 11
, r." . ' :• ".", NhBng h~u b~t v~ co hQe , v~t IY chAt ran, h6a IY cae h~n tltc;tng M m~t , IY thuy~t cat gQt, Jj' thu~t ma sat mai mon cho phep n~u ~n nhung nguy~n t1e v~ kha ch~t1~~r~·'~t nang d~u·~n 51! hinh thaNhchat l~g"M m~t, trong tnt8ng hQJFt6ngquat phI! thu~c vao ctl;hQci~'xue; d~ed~m cUa .ca-u We Mn'trong va dit\u~nrrt61:trttarig. 'Nhlt v~y, d~ cO dltQc'chAt tlt
I'" trqc nhanh:)(u&ih~n, no ~y ra'khiquatal 'Va man b6i trdnQI gian~n,'-cht,aQ-:n~t bipha h~i. ... ' w blnb ..ttJltCtlg gAy hLt. Slf pha huy qU.a'trinh rna A:1~g.
t~p xlie thL!e. Oi.n Uch Mp xlie se- quy~t dinh ap su~t thL!e, sL! phat tr~n b~n d~ng deo cUa dim hOi, sL! ~o nh~t, cae I~n k~t ~o n~n lL!ema sat ngoili dltQC hinh thanh trAn nhO'ngph~n -OOplie thl}'e. x Tfnh rdi rqe eua cae' tkip d~m Cd hQe trang khi ma sat cO y nghia r~t ICIn.O~n Ueh t~p xlie thL!e se quy~t djnh ap su~t tIlt!c,;-,Sl!phclitri6n cUe!' ae bi6n d~ng t c deo va dim hOicling nhlt sl.! ~o thanh nh~t. cae I~n k~t bi':m~t ~ -ritrr 111e m9sal ngoiJi c1lt9chinh fhanh t~n . nhO'ngpt1in'-Mpxuc trlfc tkip. 00 tt6pxuc 00 tinti r~$h6n1.Jti!p xdc,w tai ttQl1g. ~pxoc • thqC->"'t:':ua 4":""i'I cua'cac . '~." L' lv.~ ~~.Iu" ",1 .f"\IA~ t'-'o. 41A I • d~'tfchttep me thl}'cl! t6 vf cUa vclt~.-;H~tf nay quan n~m St iii ham cUa hinh dang':tfirffl'h~'cUa tUng nh~p nhOr~ng va tai trQng tae dlJng ~n chling. Trong mQid~u k~n ma sat ngOat:tacO :' . 14
Sa d6tiAp xUc c lJa hai ~t ~itIM~ ,: !~o(n~(jIl!~ cO phl/dng phap 1h~c ngh~m va IY thuy6t
Utdng 'lac Cd hQc~OI nhau.;~c trung cOiban Il[c ma fa sat: IS Il[C can tro d!ch chuy~n tLtdng d6~;; o IS k&t qua N ,- cUa nh~u.st! tu'dngi t:i¢phttc ~p :kbab,trong do chu~ ~ ra qua trinh: Cd hqc hoa IY hqc, d~n hqc va cac qua trinh khae. Quan h~ giua cae qua trinh nay cO th~ rat khaG';:phl:lthu~cvao d~e tfnh tai tF'Qng,fnh chAt cUa ~t t I~u va mOitntClng. Ma'sat oofctnKfng ~ truy~n fl[c, truyAn ehuy~n ~ng, troy'n h~t d~ng cho Gic~ ~n mciy,gia
,Thttong A -kha nho do -m~t Mpxue ghO gh~, n6n ta lAy..: F :;.pN COncOth6 coi I1!crna ,sat F la-m~t toantttA, phl:! . tbu¢c sau:::., ",',:, F(N)'= A {N, vie} .' C;'-'; ';-;- Wcdo e latham 50 th6 h~vv~t,,~u, d~u k~n mOitrltdng. M111'~YI nc);tmOng
~ch cAu truc t1nhth~ khi b~n d~ng deo cho phep ngh~n cuu cac h~n tLrc;sng hinh thanh deii khi masat va sl! 1.ci1o thanh cac Ic.p mAy 0 xuyt bao v~~thU'c~p, tCtdo giai ••••.•.• r quy~t dU'~ nhUng yA.n,~,;phuc~P'r9J8 Iy thuy~t qua trinh, sl! pha huy ~i va r.ar.' blt., ,ttr~g khac, can ph~m cac h~n tLrc;tng sat thanh 2 Ifnh vl!c : ma sat binh ma thU'i:Jng ma sat khOngbinh thU'ang. va 2.2. Beln Ghat Gua ma sat ngoai : Tim h~u ban ch~t cAn th~t cho ~cXAy dlfng mO hinh qua trinh, mO fa qua trinh nay v~ phU'dngd~n 1U'c;sng va d~'kh~n sl! t~n ~n eus n6;'Ia' Cds6d~-giai quy~t nh~u bai toan IY thuy~t va thl!ct6 ~ cae vAn d~: chOng man, chOng masat. ~c-~hMI" euu;b~r.chAt ma sat phuc 1.ci1P phal nghl~n cuu t6 hQP\~n-:~-;cac h~n 'II tU'Qtlg:'Vclf"ly,hoa, dl~h hQc va cae' hl~n tU'c;tngkhac 1ron'gvUni~p'xuc; ., a. Qua trinh ma sat blnh thlfOng;va khOng binh nhauta slJ dAy ttfxa docac\!nAp' ~ ~g deo va danhOrdJa cac nhApCI.n~ t~ vi,s:' 'jJ!~dn..~..a.,· c .kha~ th.U'dn n~h~~, ~iu nh nllO ...g. ... ,: .... ..da.;.n~\ee~.' ..... khac phl:fcnhOng t tltdrig18cl~(hftac;hgLiy~ntlrd6nsl! Wc cUa kim~l, d~n'~d;~thanh cae' n1ang khac nhau;·qu&"ntliAlulai I~udiCi1his:'vOi m~t tal trQng phap tli~;dufnhAt cO th' U'hg~- 00 tH~Lh19.vc;jnhi8u; gl8 It!1l!c ma sat rilt khac nhau tuy thu¢e vao t6e:d~d'c'('Chuy'n ttIdng -d6i, nh~t d¢ va mOitrU'i:Jng, n~n noi d~n h~ 50 ma sat khOng cOnghia ma noi th~m ~ d~u k~n ma sat. 18
t C B D A .';:;" .i r,' ". ,AB:fNJsat 0 xy:~~6n dinh,,~~,~, ~C?,h~t mai ~: !LIcma ~t giam xuOng.. . '. . ' ~ehtft.mai pha va cac b~ m~t 0 xuyt ~o v~. CD IJlc,ma sat~ng!k\n~, ". , ;:"D4n :~n D. khOng cho h~t mili dUa.d6n!~l!Cma satF 6n dinh, bOi VI mang Oxyt duQCphlJc hOi, ch~4ctm'a-sat . /" ~n dAt:J ~i Y6P~~.\' 't, ,i ,; ~~ ~ , ,' '.,- .•. ! ~~.u kQ'-~g,dinh Ia ~lJg,1hU'c F(N) ;:;:A {N, v, C} : ~'hgp jy,;~a sat t).inh.:th~ IuOnJuOn~n U~n v(Ji ,qua trIon,~~ )~\ va~j ;man nhat dint). g~,.~)c" qua '~J,ri~.,p~ttn:b6 lID~pn~~;hQa hqp, JWn. Cltd09 G1U.~c ... .... ,- -,' , ~Qg,t~J~cmghen,n~t..~" ngh,i6n: ~u,tIlt\,·ditn ,9~, ng~n. cUu·troOSJ ~I'lj~ng va~.~c:mOiJnrang khf khac nh~~ ita .kt\t quasau:/ ..~." '~,' -dlla , ~'-. .' 19
t B C D A "1 ~ • '
21 ;'-S- O(~ 1',1 'Lie c/o '3 ~tv~t I~;; 1:.Thep 45 - thep 45 (U)'ma;sat kho': ..., &atkbo.:"· ., II: Y8A- Y8Ai(~ma UI: 38 XM A (thAm Nltd) - Cu 663 trong mOl tntang bOltrcrl gidi h~nWdng tl! vdi ap 1t!c: ~t:1~n:Quan ~gitl'a h~ s6 ma sat va tal cO ~t (f~n ma-h~:S6,ma sat hAu' nhU1dt6ftg ddlva nho ~y iii do~n c6n nhM, gQf~ (ftnh:~n6n dinh ganltan d~ng chu,8n'hoa va mat vcli r , .•.•• .' mon nM't4fnhcua ~ m~t . masat ~ng mal mon nay PlK91Cm2J xac d!nh bitng stfCAn bitng d~g cU8 qua trinh hOi ph~c cae cAu true thl1 cap, do tit qua trinh Cd hOa va pha h~t elIa mai mon 0 xy hOa, cOn cae qua trinh hll hong khOng 21
1 ~ cho phep Sa dl:lng ehu ytiu cO J~n quan dtin cae h~n 1 tU'Qngtree IoctJi loctJi , xuat h~n khi di6u k~n can bang 2 d¢ng eua sl! hinh thanh va pha hoctJicae lap mang Iilao • v~ thU' dp b! mat di. cae qua trinh ma sat binh thU'ang rat phO biEin va iii chti d¢ duy nhat cho' phep eua cae ehi tltit may . - r • b. Quan h~ nang IU'Qngtrong qua trinh ma sat: A = Q + AE. A : GOng 00a Rgoqi k!c . • Q : H~uqua nh~t I~n quaO' tOi ma sat O'~i. .•.~ ~. E: Nang 1U'c;mg thl:l, 1U'c;mg A hap thay d6i n¢i naO'g Qua trinh do nh~t bang phtldng phaJido nh~t IU'CJI'1g, dl:lng ctinhfu~tO'hJllt d.O'g t. ~n A, AE ; xcie dinh bang,thl!c ngb~m .. e. Bl&o. d~·.aeo vclkdim hOi!'trong qua trinh: ma sat: Ia$UCch6ng tac dl:lngngoc~·Hl{ccUacbAt 'k' ~t thE1 neo va bi6nd~g. aMin dctJngquytit dinh sl! ti~n triE1nma d!n.UJi.sl!' thay dOi d~n tfch tkip xLie v~t !)i', satnt_ilva gtly ,f'S(hin9·:~c8c h~ tU'Qngd~n xuat, cOaO'h hU'6ng quy~t dinh -.tc;Lstfhinh thanh Il!e ma"sat va pha huy cae tOp b6m~t m(Utm6n~ va,hU' hong.lhuang dung thl!e ngh~md~ xac dtnh.l*in d~O'g deo . • Phltdng phapdo .. ;~n d~O'g deo: gan VaG chO b do 1 tenx~\!, ~ ct.O' r' p~U'dr)g Ph~P/~ang ph~n ta ha~ q~ang dan h6i: ) r ,.,,- -Uf. ~y v~t.~A. trongsuOt ~a s~t vaO·',V.lth~'cando .. , 22
23 Xef v~ dlu true klm lo~i nhlt '" Phltn itch k1m~k m~ng, trltc;rt.. . -Do d~;cUng bA ;.m~ti·:I', ' - Dung tia Rdn ghen. - HO tam thlfe va quansat trl.!c'tf6p: bt>1 eh~t hoa va~ sat lI'fla - Phudhg phap phcit~. ngo~i d~n tr" •.do d*" trCl. Qua d618 xaydt.Jhthinh anh vi mO~ng thai li'ng;$utJt b~n d~ng phat h~n dltQC nh(]'ng Cd ch~ tinh vi va d~e thiJ aia,.bi6n,d~ng:deo khi ma sat va xAy dlfng mO hinh biEinytttia:Mu truc lOp M mc11t'~t t~ ma"saL,Na m¢t tait qua qUail trqn§' I8l8msatlg to tihhtAt y6u; olia qua trinh ~~dQjJ:khi ma'.scitbtnhttnfbng: ,va ~ng thai ung sutJt bkin d~ng khi titip xLic tfnh va ma sat d¢ng rat khac
24 ~ m~t t~p xuc. Xac dlnh Il;fc dfnh k!t kho khan vi IlfC giam khi khoang each tang. - Khu!ch tan: Anh hllSngtOLqua trinhma sat mai mon kim lo~i. HAng s6 khu!ch tan vaeac ~ ttianh hllang toi ~or no Ia : Ban chcit ,cua kim_ ~i, r dung dteh "'A(f~ r_ • J. _, thanh,dJu trucAitlb ~, 81f t;lAt.e4aog.:flq'hng '.• h~ se. khu!ch tan,~.·~t; muc d~~x.~bhitUa:mlC~ng tlnh . th6.,· ,.::; ; ~, nay,ta dang ngh~ cUll trOcJc:hl ma:sat dllQC "xAydvng tr~n·QCIt$o a:ie-qua'1trlnhikhutah:.t:in dOSlf h~t ;.:hOa maobyl~ Wit cacrl.4>6-·m~l""'~ aing' ~t .~ ~t dlAm va do sl! chuy6nkh6..~I~Gl d~ kb••y6i,' . ~. " ';j ·H' [;i \ 24