intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích khối ưu tuyến thượng thận với phương pháp ghi hình phóng xạ p1

Chia sẻ: Sa Fasf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

63
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Điều này thường xuất hiện với các bệnh nhân đa u tuỷ xương và ung thư thận. Có khoảng 2% các trường hợp di căn có hiện tượng giảm tập trung hoạt độ phóng xạ. Hiện tượng xuất hiện vùng "lạnh" có lẽ là do các tổ chức di căn xương có sai sót đối với kích thích sự đáp ứng của các nguyên bào xương hoặc do sự phát triển quá nhanh của tổ chức di căn

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích khối ưu tuyến thượng thận với phương pháp ghi hình phóng xạ p1

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Giáo thÓ - DTPA (diethylenetriamine pentaacetictuyến mét sè lo¹i DCPX99mTc sä… cã ph¸t hiÖn ®−îc b»ng ph−¬ng ph¸p x¹ h×nh n o víi nh−: 99mtrình phân tích khối ưu thượng thận 99m Tc, Tc acid) hoÆc glucoheptonate, với phương pháp oxine)... ViÖc sö dông c¸c DCPX n y tuú ghi hình phóng xạ - HMPAO (hexamethyl propylene amine thuéc v o tõng lo¹i khèi u. 2.2. Khèi u ®Çu v cæ C¸c khèi u vïng ®Çu - cæ th−êng gÆp l lo¹i carcinoma d¹ng v¶y (squamous carcinoma) kÐm biÖt ho¸, tiÕp ®Õn l c¸c u lympho (lymphoma). C¸c DCPX th−êng dïng ®Ó ghi h×nh l 67Ga, 99mTc- V DMSA (dimercaptosuccinic acid ho¸ trÞ 5)... 2.3. Khèi u tuyÕn néi tiÕt 2.3.1. TuyÕn gi¸p: a. Ung th− gi¸p thÓ nhó (papillary carcinoma), ung th− gi¸p thÓ nang (Follicular carcinoma): X¹ h×nh tuyÕn gi¸p gióp chóng ta ®¸nh gi¸ ®−îc c¸c nh©n c¶ vÒ h×nh ¶nh gi¶i phÉu v h×nh ¶nh chøc n¨ng. Cã thÓ sö dông 99mTc ®Ó ghi h×nh. Vïng khèi u thÓ hiÖn l mét vïng gi¶m hoÆc kh«ng b¾t ho¹t tÝnh phãng x¹ (vïng kh«ng cã chøc n¨ng), t−¬ng øng trªn siªu ©m l mét nh©n ®Æc (solid). 131 I th−êng ®−îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ tæ chøc gi¸p cßn sãt l¹i sau phÉu thuËt c¾t bá tuyÕn gi¸p. X¹ h×nh to n th©n víi 131I cã t¸c dông ®¸nh gi¸ ung th− gi¸p t¸i ph¸t hay di c¨n... cÇn l−u ý ph¶i dõng uèng thuèc thyroxin tr−íc khi ghi h×nh 4 - 6 tuÇn. Cã thÓ dïng Thyrogen (TSH t¸i tæ hîp, ngo¹i sinh) th× kh«ng cÇn ngõng thyroxin. H×nh 4.78: X¹ h×nh to n th©n víi 131I. BÖnh nh©n ung th− gi¸p thÓ biÖt ho¸, ghi h×nh sau uèng liÒu ®iÒu trÞ 131I (150 mCi). T¨ng tËp trung ho¹t ®é phãng x¹ t¹i cæ bªn ph¶i, trung thÊt, phæi tr¸i. MÆt MÆt sau tr−íc H×nh 4.79: Ung th− gi¸p thÓ biÖt ho¸ a. X¹ h×nh to n th©n víi 131I, sau ®iÒu trÞ 131I: Kh«ng thÊy h×nh ¶nh di c¨n. b. X¹ h×nh víi Tc- 99m - MIBI: NhiÒu æ di c¨n ë phæi a b
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k H×nh 4.80: X¹ h×nh víi 131 I, h×nh ¶nh ung th− tuyÕn gi¸p di c¨n lan to¶ 2 phæi. b. Ung th− gi¸p thÓ tñy (Medullary carcinoma): 99m Tc - V DMSA ®Ó ghi h×nh tuyÕn gi¸p nh»m ph¸t hiÖn c¸c khèi ung th− gi¸p nguyªn ph¸t hoÆc t¸i ph¸t víi ®é nh¹y cã thÓ ®¹t tíi 65%. Lo¹i d−îc chÊt phãng x¹ n y cßn cã thÓ tËp trung kh«ng ®Æc hiÖu t¹i gan, tuû x−¬ng... 131 I - MIBG còng ®−îc sö dông ®Ó ghi h×nh ung th− gi¸p thÓ tuû, nh−ng cã ®é nh¹y thÊp trong viÖc ph¸t hiÖn ung th− nguyªn ph¸t hoÆc t¸i ph¸t. 201Tl còng ®−îc dïng ®Ó ghi h×nh cho c¸c thÓ ung th− tuyÕn gi¸p bao gåm c¶ thÓ tuû. H×nh 4.81: X¹ h×nh tuyÕn gi¸p víi Tc - 99m - V DMSA BÖnh nh©n nam, 65 tuæi cã tiÒn sö 5 n¨m ung th− gi¸p thÓ tuû, cã t¨ng nång ®é calcitonin, ® phÉu thuËt c¾t bá khèi ung th− nguyªn ph¸t t¹i tuyÕn gi¸p. X¹ h×nh TG víi Tc - 99m - V DMSA ph¸t hiÖn æ di c¨n t¹i hè th−îng ®ßn ph¶i. c. Ung th− gi¸p thÓ tho¸i biÕn ( Anaplastic thyroid cancer): 99m Tc, 201Tl th−êng ®−îc sö dông ®Ó ghi h×nh. §èi víi lo¹i ung th− n y, tæ chøc gi¸p di c¨n kh«ng hÊp thô 131I nªn nã kh«ng dïng ®Ó ghi h×nh. 2.3.2. Khèi u tuyÕn cËn gi¸p (Parathyroid tumors): 99mTc v 201Tl th−êng ®−îc sö dông ®Ó ghi h×nh tuyÕn cËn gi¸p. 2.3.2. Khèi u tuyÕn th−îng thËn (Adrenal tumors): a. Khèi u vá th−îng thËn: Cã thÓ sö dông 75Se - Seleno - cholesterol ®Ó ghi h×nh khèi u vá th−îng thËn. b. Khèi u tuû th−îng thËn: 131I MIBG th−êng ®−îc dïng ®Ó ghi h×nh khèi u tuû th−îng thËn. SPECT còng l m t¨ng ®é ®Æc hiÖu cña ghi h×nh víi 131I - MIBG. Ngo i ra ghi h×nh víi 123I- MIBG còng l m t¨ng thªm ®é nh¹y v ®é ®Æc hiÖu. 2.4. Ung th− phæi 67 Ga th−êng ®−îc sö dông réng r i ®Ó ghi h×nh khèi u phæi, c¸c khèi u vïng trung thÊt. Møc ®é tËp trung 67Ga ë khèi u l rÊt kh¸c nhau theo c¸c thÓ tÕ b o häc. §é nh¹y cña x¹ h×nh trong ung th− phæi ®¹t ®−îc kho¶ng tõ 85 ÷ 95%. Gi¸ trÞ dù b¸o d−¬ng tÝnh ®èi víi ung th− phæi nguyªn ph¸t ®−îc ghi h×nh b»ng 67Ga l kho¶ng 91%, gi¸ trÞ dù b¸o ©m tÝnh kho¶ng 76%. 201 Tl còng ®−îc sö dông nh− l mét lo¹i d−îc chÊt phãng x¹ truy t×m khèi u cho c¸c bÖnh nh©n cã khèi u ë phæi. C¸c adenocarcinoma ë phæi cã kh¶ n¨ng tËp trung 201 Tl m¹nh h¬n 67Ga.
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k H×nh 4.82: X¹ h×nh phæi víi 67Ga. H×nh 4.83: Ung th− phæi tr¸i (hÇu hÕt phæi tr¸i kh«ng tËp trung ho¹t ®é phãng x¹) 2.5. Ung th− gan 2.5.1. Ung th− gan nguyªn ph¸t: Siªu ©m gan kÕt hîp víi x¹ h×nh gan sö dông c¸c chÊt keo ®¸nh dÊu 99mTc th−êng ®−îc sö dông cho s ng läc ®Ó ph¸t hiÖn c¸c khèi u nguyªn ph¸t ë gan. Kho¶ng 73% c¸c bÖnh nh©n ung th− gan cã h×nh khuyÕt ho¹t ®é phãng x¹ trªn x¹ h×nh, ®iÒu n y cã thÓ ph©n biÖt víi x¬ gan hoÆc di c¨n ung th− gan. C¸c khèi u ung th− gan th−êng b¾t v tËp trung 67Ga kh¸ cao, víi kho¶ng trªn 90% c¸c tr−êng hîp. C¸c æ khuyÕt ho¹t ®é phãng x¹ (©m tÝnh) khi x¹ h×nh b»ng 99mTc sulfua keo nh−ng sÏ b¾t x¹ (d−¬ng tÝnh) khi x¹ h×nh b»ng 67Ga. 2.5.2. Ung th− di c¨n v o gan: §é nh¹y cña x¹ h×nh khèi u gan víi c¸c chÊt keo ®¸nh dÊu 99mTc kho¶ng 75 - 85%. Ghi h×nh víi SPECT cã thÓ l m t¨ng ®é nh¹y lªn kho¶ng 10%.
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k A P RL II I H×nh 4.84: - H×nh bªn tr¸i (I): Khèi u ung th− thËn di c¨n v o gan (vïng khuyÕt H§PX: vïng m u tr¾ng). Ghi h×nh víi chÊt keo sulphur - 99mTc. - H×nh bªn ph¶i (II): H×nh ¶nh ung th− trùc tr ng di c¨n nhiÒu æ v o gan (vïng tæn th−¬ng t−¬ng øng víi nh÷ng vïng khuyÕt H§PX). 2.6. Ung th− vó Ghi h×nh phãng x¹ kh«ng cã vai trß trong chÈn ®o¸n khèi u ung th− vó nguyªn ph¸t nh−ng nã l¹i cã vai trß quan träng trong viÖc ph¸t hiÖn v theo dâi ung th− vó di c¨n v o x−¬ng v mét sè n¬i kh¸c... B A H×nh 4.85: H×nh ¶nh x¹ h×nh vó, ghi h×nh víi 99m Tc - SetaMIBI 2.7. Ung th− A: H×nh ¶nh b×nh th−êng - x−¬ng Ung th− H×nh ¶nh ung th− vó. th−êng hiÕm gÆp nh−ng c¸c ung th− kh¸c di c¨n - B: x−¬ng nguyªn ph¸t v o x−¬ng th× l¹i th−êng gÆp. Nh÷ng tæn th−¬ng ¸c tÝnh ë x−¬ng th−êng t¨ng tËp trung ho¹t ®é phãng x¹ v t¨ng dßng m¸u tíi ®ã. 2.7.1. Sacom m« t¹o x−¬ng (osteogenic sarcoma): X¹ h×nh x−¬ng l ph−¬ng ph¸p cã ®é chÝnh x¸c cao trong viÖc ph¸t hiÖn møc ®é lan réng cña khèi u (th−êng chiÕm tíi 50% c¸c bÖnh nh©n ®−îc x¹ h×nh x−¬ng). Vai trß chÝnh cña x¹ h×nh x−¬ng ®èi víi bÖnh nh©n Sarcom m« t¹o x−¬ng l ph¸t hiÖn c¸c di c¨n xa. X¹ h×nh víi 18F th−êng ®−îc tiÕn h nh ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña x¹ trÞ cho c¸c bÖnh nh©n osteocarcinoma. §é tËp trung cña 18F th−êng gi¶m xuèng ë nh÷ng bÖnh nh©n ®¸p øng víi x¹ trÞ, nh−ng l¹i t¨ng ®é tËp trung ë nh÷ng bÖnh nh©n bÞ ung th− t¸i ph¸t hoÆc nhiÔm trïng t¹i chç.
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 2.7.2. Sacom sôn (chondrosarcoma): Vïng tæn th−¬ng trªn x¹ h×nh x−¬ng cña nh÷ng bÖnh nh©n sacom sôn th−êng ®−îc thÓ hiÖn l nh÷ng vïng t¨ng tËp trung ho¹t ®é phãng x¹ (H§PX), tuy nhiªn møc ®é t¨ng tËp trung H§PX kh«ng ph¶i l yÕu tè gióp ph©n biÖt u l nh hay ¸c tÝnh. 2.7.3. §a u tuû x−¬ng (Multiple myeloma): Chôp X quang th−êng quy th−êng khã ph¸t hiÖn ®−îc c¸c tæn th−¬ng nh−ng x¹ h×nh th−êng ph¸t hiÖn tèt c¸c tæn th−¬ng bÊt th−êng. 67Ga l ®ång vÞ phãng x¹ th−êng ®−îc sö dông ®Ó x¹ h×nh cho c¸c bÖnh nh©n ®a u tuû x−¬ng. 2.7.4. Di c¨n x−¬ng (Skeletal metastates): Di c¨n x−¬ng chiÕm h¬n 50% c¸c tr−êng hîp ung th− x−¬ng ¸c tÝnh. C¸c ung th− th−êng di c¨n tíi x−¬ng th−êng l ung th− tiÒn liÖt tuyÕn, vó, tuyÕn gi¸p, thËn v phÕ qu¶n... X¹ h×nh x−¬ng kh¸ ®Æc hiÖu v kinh tÕ, nªn cã thÓ trë th nh mét ph−¬ng ph¸p s ng läc cho bÖnh nh©n ë thêi ®iÓm chÈn ®o¸n ban ®Çu, hoÆc gióp nghiªn cøu c¸c héi chøng ®au v sù ¸c tÝnh còng nh− ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ víi c¸c di c¨n ® biÕt. §é nh¹y cña x¹ h×nh x−¬ng cao h¬n rÊt nhiÒu X quang th−êng quy ®èi víi viÖc ph¸t hiÖn c¸c di c¨n. Tû lÖ ©m tÝnh gi¶ cña x¹ h×nh cho di c¨n x−¬ng th−êng d−íi 3%. C¸c di c¨n cña hÇu hÕt c¸c khèi u th−êng cã hiÖn t−îng t¨ng ho¹t ®éng cña c¸c nguyªn b o v t¨ng tÝch luü diphosphonat ë nhiÒu æ v kh«ng ®èi xøng. H×nh 4.87: H×nh ¶nh Osteocarcinoma, H×nh 4.86: H×nh ¶nh ung th− phæi di ghi h×nh víi Tc - 99m. NhiÒu æ tËp trung c¨n v o x−¬ng, ghi h×nh víi Tc - 99m H§PX, (® phÉu thuËt c¾t 1 ch©n tr¸i). - MDP, b»ng m¸y SPECT 2 ®Çu.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2