intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình SQL và PL SQL part 1

Chia sẻ: Mr Yukogaru | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

242
lượt xem
106
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu khóa học : Kết thúc khóa học viên phải nắm được : Hiểu được phương pháp, các thành phần, thuật ngữ và thao tác trong CSDL quan hệ Tạo được cấu trúc dữ liệu như table , view dùng SQL Ghi , đọc , cập nhật dữ liệu trong CSDL Xây dựng các PL/SQL block dùng Procedure Builder

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình SQL và PL SQL part 1

  1. C«ng ty cæ phÇn ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghÖ - FPT Gi¸o tr×nh SQL vµ PL/SQL 1 Giíi thiÖu 1.1 Môc tiªu kho¸ häc KÕt thóc kho¸ häc häc viªn ph¶i n¾m ®−îc • HiÓu ®−îc ph−¬ng ph¸p, c¸c thµnh phÇn, thuËt ng÷ vµ thao t¸c trong CSDL quan hÖ • T¹o ®−îc c¸c cÊu tróc d÷ liÖu nh− table, view dïng SQL • Ghi, ®äc, vµ cËp nhËt d÷ liÖu trong CSDL • X©y dùng c¸c PL/SQL block dïng Procedure Builder 1.2 Khëi ®éng vµ tho¸t khái Oracle 1.2.1 T¹i Server (Window NT) SQLDBA cung cÊp c¸c dÞch vô qu¶n trÞ hÖ thèng, nh−: t¹o lËp CSDL, më - ®ãng CSDL, t¹o vµ qu¶n lý c¸c USER ... C¸c b−íc ®Ó khëi ®éng t¹i Server nh− sau: • Khëi ®éng m¸y chñ • BËt dÞch vô OracleServiceXXX (trong ®ã XXX lµ tªn cña CSDL) b»ng c¸ch nhÊn vµo Start -> Program - > Service -> OracleServiceXXX -> NhÊn chuét ph¶i -> NhÊn Start. Chó ý chØ bËt dÞch vô nµy khi ng−êi cµi ®Æt kh«ng ®Ó chÕ ®é tù ®éng hay khi dÞch vô nµy ch−a ®−îc bËt. • BËt dÞch vô OracleXXXTNSLÝstener (trong ®ã XXX lµ tªn cña Database Home) b»ng c¸ch nhÊn vµo Start -> Program -> Service -> OracleXXXTNSLÝstener -> NhÊn chuét ph¶i -> NhÊn Start. Chó ý chØ bËt dÞch vô nµy khi ng−êi cµi ®Æt kh«ng ®Ó chÕ ®é tù ®éng hay khi dÞch vô nµy ch−a ®−îc bËt. • Khi bËt xong CSDL ®· s½n sµng ®Ó lµm viÖc §Ó ®ãng CSDL cÇn lµm theo c¸c b−íc ng−îc l¹i: • T¾t dÞch vô OracleXXXTNSLÝstener (trong ®ã XXX lµ tªn cña Database Home) b»ng c¸ch nhÊn vµo Start -> Program -> Service -> OracleXXXTNSLÝstener -> NhÊn chuét ph¶i -> NhÊn Stop. • T¾t dÞch vô OracleServiceXXX (trong ®ã XXX lµ tªn cña CSDL) b»ng c¸ch nhÊn vµo Start -> Program - > Service -> OracleServiceXXX -> NhÊn chuét ph¶i -> NhÊn Stop. • Shutdown m¸y chñ. 1.2.2 T¹i Client (Window 9x) C¸c øng dông cña oracle ch¹y trong m«i tr−êng Windows víi giao diÖn graphic, c¸c øng dông th−êng dïng cã SQL*Plus, Oracle Form, Oracle Report, Oracle Designer ... ViÖc ch¹y c¸c øng dông nµy hoµn toµn gièng nh− viÖc ch¹y c¸c øng dông th«ng th−êng trong m«i tr−êng windows. §Ó lµm viÖc víi c¸c øng dông truy cËp CSDL Oracle, ng−êi sö dông (NSD) ph¶i connect vµo CSDL. Cã hai c¸ch ®Ó connect. Connect NSD/password, vÝ dô NSD tªn Scott cã password lµ tiger th× Connect Scott/tiger Ph¸t lÖnh connect víi tªn NSD, khi ®ã Oracle sÏ hái password Connect Scott Enter password: ***** §µo t¹o c¬ b¶n: SQL vµ PL/SQL Trang 6
  2. C«ng ty cæ phÇn ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghÖ - FPT Gi¸o tr×nh SQL vµ PL/SQL NSD cã thÓ lµm viÖc trong ph¹m vi cho phÐp cña m×nh mµ Oracle gäi lµ "khung c¶nh" (Schema) cña NSD. Mçi khung c¶nh chøa nhiÒu ®èi t−îng c¸c lo¹i, NSD chØ cã thÓ t¸c ®éng lªn c¸c ®èi t−îng trong khung c¶nh cña m×nh. Trong c¸c øng dông ®Òu cã chøc n¨ng tho¸t vµ tù ®éng disconnect. §Ó thùc hµnh phÇn SQL vµ PL/SQL gäi øng dông SQL* Plus. 1.3 Giíi thiÖu ng«n ng÷ SQL 1.3.1 LÞch sö ph¸t triÓn cña ng«n ng÷ SQL M« h×nh c¬ së d÷ liÖu (CSDL) quan hÖ do E.F Codd ®−a ra vµo ®Çu thËp kû 70, tõ ®ã ®Õn nay nã liªn tôc ph¸t triÓn trë thµnh m« h×nh CSDL phæ biÕn bËc nhÊt (RDBMS). M« h×nh quan hÖ gåm c¸c thµnh phÇn sau: • TËp hîp c¸c ®èi t−îng vµ/hoÆc c¸c mèi quan hÖ • TËp hîp c¸c xö lý t¸c ®éng tíi c¸c quan hÖ • Rµng buéc d÷ liÖu ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c vµ nhÊt qu¸n. SQL (Structured Query Language, ®äc lµ "sequel") lµ tËp lÖnh truy xuÊt CSDL quan hÖ. Ng«n ng÷ SQL ®−îc IBM sö dông ®Çu tiªn trong hÖ qu¶n trÞ CSDL System R vµo gi÷a nh÷ng n¨m 70, hÖ ng«n ng÷ SQL ®Çu tiªn (SEQUEL2) ®−îc IBM c«ng bè vµo th¸ng 11 n¨m 1976. N¨m 1979, tËp ®oµn ORACLE giíi thiÖu th−¬ng phÈm ®Çu tiªn cña SQL, SQL còng ®−îc cµi ®Æt trong c¸c hÖ qu¶n trÞ CSDL nh− DB2 cña IBM vµ SQL/DS. Ngµy nay, SQL ®−îc sö dông réng r·i vµ ®uîc xem lµ ng«n ng÷ chuÈn ®Ó truy cËp CSDL quan hÖ. 1.3.2 ChuÈn SQL N¨m 1989, viÖn tiªu chuÈn quèc gia Hoa kú (ANSI) c«ng nhËn SQL lµ ng«n ng÷ chuÈn ®Ó truy cËp CSDL quan hÖ trong v¨n b¶n ANSI SQL89. N¨m 1989, tæ chøc tiªu chuÈn quèc tÕ (ISO) c«ng nhËn SQL ng«n ng÷ chuÈn ®Ó truy cËp CSDL quan hÖ trong v¨n b¶n ISO 9075-1989. TÊt c¶ c¸c hÖ qu¶n trÞ CSDL lín trªn thÕ giíi cho phÐp truy cËp b»ng SQL vµ hÇu hÕt theo chuÈn ANSI. 1.4 C¸c kh¸i niÖm trong CSDL Table lµ cÊu tróc l−u tr÷ c¬ b¶n nhÊt trong CSDL quan hÖ (RDBMS), nã bao gåm 1 hoÆc nhiÒu column vµ 0 hoÆc nhiÒu row. Row lµ tæ hîp nh÷ng gi¸ trÞ cña Column trong b¶ng. Mét row cßn cã thÓ ®−îc gäi lµ 1 record. Column hiÓn thÞ mét lo¹i d÷ liÖu trong b¶ng, vÝ dô tªn phßng ban trong b¶ng phßng ban. Ng−êi ta thÓ hiÖn nã th«ng qua tªn column vµ gi÷ sè liÖu d−íi c¸c kiÓu vµ kÝch cì nhÊt ®Þnh. Field lµ giao cña column vµ row. Field chÝnh lµ n¬i chøa d÷ liÖu. NÕu kh«ng cã d÷ liÖu trong field ng−êi ta nãi field cã gia trÞ lµ null. Primary Key lµ mét column hoÆc mét tËp c¸c column x¸c ®Þnh tÝnh duy nhÊt cña c¸c row ë trong b¶ng. VÝ dô m· phßng ban. Primary Key nhÊt thiÕt ph¶i cã sè liÖu. Foreign Key lµ mét column hoÆc mét tËp c¸c column tham chiÕu tíi chÝnh b¶ng ®ã hoÆc mét b¶ng kh¸c. Foreign Key x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c b¶ng. Constraint lµ c¸c rµng buéc d÷ liÖu, vÝ dô Foreign Key, Primary Key... §µo t¹o c¬ b¶n: SQL vµ PL/SQL Trang 7
  3. C«ng ty cæ phÇn ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghÖ - FPT Gi¸o tr×nh SQL vµ PL/SQL VÝ dô: EMP DEPT EMPNO ENAME DEPTNO EMP DEPT DEPTNO DNAME 7369 SMITH 20 10 ACCOUNTING Row 7499 ALLEN 30 20 RESEARCH 7521 WARD 30 30 SALES 7566 JONES 20 40 OPERATIONS 7654 MARTIN 30 7698 BLAKE 30 Foreign key 7782 CLARK 10 Primary key Column 1.5 Danh s¸ch rót gän c¸c ®èi t−îng CSDL Table lµ cÊu tróc l−u tr÷ c¬ b¶n nhÊt trong CSDL quan hÖ (RDBMS), gåm row vµ column View lµ cÊu tróc logic hiÓn thÞ d÷ liÖu tõ 1 hoÆc nhiÒu b¶ng Sequence kÕt sinh gi¸ trÞ cho c¸c primary key Index t¨ng tÝnh thùc thi cña c¸u truy vÊn Synonym tªn t−¬ng ®−¬ng cña ®èi t−îng Program unit gåm Procedure, function, package... 1.6 C¸c lÖnh SQL LÖnh M« t¶ SELECT Lµ lÖnh th«ng dông nhÊt, dïng ®Ó lÊy, xem d÷ liÖu trong CSDL. INSERT Lµ 3 lÖnh dïng ®Ó nhËp thªm nh÷ng row míi, thay ®æi néi dung d÷ liÖu trªn c¸c row UPDATE hay xo¸ c¸c row trong table. Nh÷ng lÖnh nµy ®−îc gäi lµ c¸c lÖnh thao t¸c d÷ liÖu DELETE DML (Data Manipulation Language) CREATE Lµ 3 lÖnh dïng ®Ó thiÕt lËp, thay ®æi hay xo¸ bá cÊu tróc d÷ liÖu nh− lµ table, view, ALTER index. Nh÷ng lÖnh nµy ®−îc gäi lµ c¸c lÖnh ®Þnh nghÜa d÷ liÖu DDL (Data Definition DROP Language) RENAME TRUNCATE COMMIT Qu¶n lý viÖc thay ®æi d÷ liÖu b»ng c¸c lÖnh DML. ViÖc thay ®æi d÷ liÖu cã thÓ ®−îc ROLLBACK nhãm l¹i thµnh c¸c transaction. SAVE POINT GRANT 2 lÖnh nµy dïng ®Ó g¸n hoÆc huû c¸c quyÒn truy nhËp vµo CSDL Oracle vµ c¸c cÊu REVOKE tróc bªn trong nã. Nh÷ng lÖnh nµy ®−îc gäi lµ c¸c lÖnh ®iÒu khiÓn d÷ liÖu DCL (Data §µo t¹o c¬ b¶n: SQL vµ PL/SQL Trang 8
  4. C«ng ty cæ phÇn ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghÖ - FPT Gi¸o tr×nh SQL vµ PL/SQL Control Language) 1.7 Giíi thiÖu vÒ vÝ dô thùc hµnh 1.7.1 M« h×nh quan hÖ d÷ liÖu DEPT EMP SALGRADE DUMMY BONUS 1.7.2 M« t¶ d÷ liÖu Tªn KiÓu Kho¸ Gi¶i thÝch DEPT DEPTNO NUMBER(2) NOT NULL PK M· phßng ban DNAME CHAR(14) Tªn phßng ban LOC CHAR(13) §Þa chØ SALGRADE GRADE NUMBER PK Møc l¬ng LOSAL NUMBER Gi¸ trÞ thÊp HISAL NUMBER Gi¸ trÞ cao EMP EMPNO NUMBER(4) NOT NULL, PK M· nh©n viªn ENAME CHAR(10), Tªn nh©n viªn JOB CHAR(9), NghÒ nghiÖp MGR NUMBER(4) FK (EMP.EMPNO) M· ng−êi qu¶n lý HIREDATE DATE Ngµy gia nhËp c«ng ty SAL NUMBER(7,2) L−¬ng COMM NUMBER(7,2) Th−ëng DEPTNO NUMBER(2) NOT NULL, FK (DEPT.DEPTNO) M· phßng ban §µo t¹o c¬ b¶n: SQL vµ PL/SQL Trang 9
  5. C«ng ty cæ phÇn ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghÖ - FPT Gi¸o tr×nh SQL vµ PL/SQL 2 LÖnh truy vÊn c¬ b¶n 2.1 LÖnh truy vÊn c¬ b¶n SELECT [DISTINCT ] {*, column [alias],...} FROM table; • SELECT tr¶ lêi c©u hái lÊy d÷ liÖu nµo? (column, biÓu thøc...), trong mÖnh ®Ò SELECT cÇn cã Ýt nhÊt 1 column. • FROM tr¶ lêi c©u hái lÊy d÷ liÖu ë ®Çu? (table, view...) • DISTINCT chØ ®Þnh hiÓn thÞ 1 lÇn c¸c d÷ liÖu trïng nhau. • * thay cho viÖc chØ tªn tÊt c¶ c¸c column • alias ®−a ra nh·n cña column hiÓn thÞ d÷ liÖu. Vd: SELECT * FROM emp; SELECT empno, ename, deptno, mgr FROM emp; SELECT DISTINCT job nghenghiep FROM emp; 2.2 C¸c thµnh phÇn kh¸c cña mÖnh ®Ò SELECT Trong mÖnh ®Ò SELECT cßn cã thÓ ®−a vµo c¸c thµnh phÇn kh¸c: • BiÓu thøc to¸n häc • Column alias • C¸c column ®−îc ghÐp chuçi • Literal BiÓu thøc to¸n häc Trong mÖnh ®Ò SELECT biÓu thøc to¸n häc cã thÓ c¸c gi¸ trÞ (column hoÆc hµng sè), c¸c to¸n tö, c¸c hµm. C¸c to¸n tö ®−îc dïng lµ (+), (-), (*), (/). §é −u tiªn cña c¸c to¸n tö gièng trong phÇn sè häc. Vd: SELECT ename, sal *12, comm FROM emp; SELECT ename, (sal+250)*12 FROM emp; Column alias Trong mÖnh ®Ò SELECT, column alias lµ phÇn nh·n hiÓn thÞ cña column khi lÊy sè liÖu ra. Trong column alias kh«ng ®−îc cã dÊu c¸ch vµ viÕt c¸ch sau tªn column mét dÊu c¸ch. Column alias ®−îc chÊp nhËn cã dÊu c¸ch khi ®−îc ®Æt trong dÊu nh¸y kÐp (“ “). Vd: (ANUAL chÝnh lµ column alias) SELECT ename, SAL*12 ANUAL, comm FROM emp; C¸c column ®−îc ghÐp chuçi To¸n tö ghÐp chuçi (||) cho phÐp c¸c column ®−îc nèi víi nhau thµnh d¹ng chuçi. Cã thÓ cã nhiÒu to¸n tö ghÐp chuçi trong cïng mét column alias. Vd: SELECT empno||ename EMPLOYEE FROM emp; SELECT ename || ' co luong la ' || (sal+250)*12 as "mieu ta" FROM emp; Chuçi ®Æt trong nh¸y ®¬n, bÝ danh ®Æt trong nh¸y kÐp §µo t¹o c¬ b¶n: SQL vµ PL/SQL Trang 10
  6. C«ng ty cæ phÇn ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghÖ - FPT Gi¸o tr×nh SQL vµ PL/SQL Literal Trong mÖnh ®Ò SELECT, literal lµ bÊt kú ký tù nµo, biÓu thøc, hay sè nµp mµ kh«ng ph¶i lµ column hoÆc column alias. Vd: SELECT empno||ename EMPLOYEE, ‘WORK IN DEPARTMENT’, deptno FROM emp; 2.3 Gi¸ trÞ Null Cét cã gi¸ trÞ rçng (NULL) lµ cét ch−a ®−îc g¸n gi¸ trÞ, nãi c¸ch kh¸c nã ch−a ®−îc khëi t¹o gi¸ trÞ. C¸c cét víi bÊt cø kiÓu d÷ liÖu nµo còng cã thÓ cã trÞ NULL, trõ khi ®−îc nã lµ khãa hay cã rµng buéc toµn vÑn NOT NULL. Trong biÓu thøc cã bÊt kú gi¸ trÞ NULL nµo kÕt qu¶ còng lµ NULL. Vd: SELECT ename, sal*12 + comm ANUAL_SAL FROM emp; NULL trong c¸c hµm cña SQL - Trong c¸c hµm lµm viÖc víi tõng cét hay hµm v« h−íng (scalar function) C¸c hµm lo¹i nµy tr¶ vÒ trÞ null khi cã tham sè null, trõ hµm NVL vµ TRANSLATE cã thÓ tr¶ vÒ gi¸ trÞ thùc. Có ph¸p cña hµm NVL NVL (DATECOLUMN,’01-01-2001’) NVL(NUMBERCOLUMN, 9) NVL(CHARCOLUMN,’STRING’) VÝ dô: NVL(comm,0) tr¶ vÒ trÞ 0 khi comm lµ null SELECT ename, sal*12 + NVL(comm,0) ANUAL_SAL FROM emp; - Trong c¸c hµm lµm viÖc víi nhãm c¸c cét (group function) HÇu hÕt c¸c hµm lµm viÖc trªn nhãm bá qua trÞ null, vÝ dô nh− khi sö dông hµm AVG ®Ó tÝnh trung b×nh cho mét cét cã c¸c gi¸ trÞ 1000, null, null, null, 2000 khi ®ã trung b×nh ®−îc tÝnh lµ (1000+2000)/2=1500, nh− vËy trÞ null bÞ bá qua chø kh«ng ph¶i xem lµ trÞ 0. NULL trong c¸c biÓu thøc so s¸nh, ®iÒu kiÖn §Ó kiÓm tra cã ph¶i null hay kh«ng dïng c¸c to¸n tö IS NULL hoÆc IS NOT NULL. NÕu trong biÓu thøc so s¸nh cã trÞ null tham gia vµ kÕt qu¶ cña biÓu thøc phô thuéc vµo trÞ null th× kÕt qu¶ lµ kh«ng x¸c ®Þnh, tuy nhiªn trong biÓu thøc DECODE, hai gi¸ trÞ null ®−îc xem lµ b»ng nhau trong phÐp so s¸nh. ORACLE xem c¸c biÓu thøc víi kÕt qu¶ kh«ng x¸c ®Þnh t−¬ng ®−¬ng víi FALSE, vÝ dô comm = NULL cã kÕt qu¶ kh«ng x¸c ®Þnh vµ do ®ã biÓu thøc so s¸nh xem nh− cho kÕt qu¶ FALSE. Trong c©u lÖnh sau kh«ng cã mÉu tin nµo ®−îc chän SELECT * FROM emp WHERE comm=NULL; NÕu muèn chän c¸c nh©n viªn cã comm lµ NULL th× ph¶i dïng to¸n tö IS NULL SELECT * FROM emp WHERE comm IS NULL; 2.4 Läc d÷ liÖu tõ c¸c row cã cïng gi¸ trÞ Mét c©u lÖnh truy vÊn cã thÓ tr¶ vÒ c¸c row cã cïng gÝa trÞ. Vd: SELECT JOB FROM EMP; SELECT DEPTNO FROM EMP; SELECT JOB, DEPTNO FROM EMP; §µo t¹o c¬ b¶n: SQL vµ PL/SQL Trang 11
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2