Giáo trình Thương mại quốc tế: Phần 1

Chia sẻ: Thị Huyền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:96

Thêm vào BST

Báo xấu

500
lượt xem 106
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thương mại quốc tế đang trở thành một lĩnh vực kinh tế quan trọng và ngày càng đóng góp to lớn cho sự tăng trưởng của nền kinh tế quốc dân, đặc biệt khi Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO. Để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này mời các bạn tham khảo "Giáo trình Thương mại quốc tế: Phần 1". Cùng tìm hiểu và tham khảo nội dung thông tin tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Thương mại quốc tế: Phần 1

Phần Ì (Dùng cho chuyên ngành Thương mại Quốc tế)
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Đ Ạ I H Ọ C K I N H T Ế Q U Ố C DÂN B ộ MÔN THƯƠNG MẠI QUỐC T Ế * *» * « Đồng chủ biên: PGS.TS. NGUYỀN VĂN TUẤN - TS. TRẦN HOE G i á o t r ì n h T H Ư Ơ N G M Ạ I Q U Ố C T Ế P h ầ n Ì (Dùng cho chuyên ngành Thương mại Quốc tê) TRƯổyỊ.pflTẾ&QT.KD P H O N g M Ư Ợ N N H À X U Ấ T B À N Đ Ạ I H Ọ C K I N H T Ế Q U Ố C DÂN HÀ N Ộ I - 2 0 0 8 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Lởi nói đ ầ u L Ờ I N Ó I Đ À U T h ư ơ n g m ạ i q u ô c tê đ a n g trở t h à n h m ộ t lĩnh vực k i n h tê quan trọng v à n g à y c à n g đ ó n g g ó p to l ớ n cho sự t ă n g t r ư ở n g của n ề n k i n h t ế quốc d â n , đặc biệt k h i V i ệ t N a m trở t h à n h t h à n h v i ê n của T ổ chức T h ư ơ n g m ạ i T h ế g i ớ i W T O . H i ể u r õ bản chất của t h ư ơ n g m ạ i quốc tế, những đặc t r ư n g , chức n ă n g n h i ệ m v ụ của t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế , n ộ i dung hoạt đ ộ n g c ù n g v ớ i q u á trình v ậ n d ụ n g s á n g tạo c á c lý thuyết c ơ bản của t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế n h ằ m x á c định m ô h ì n h t h ư ơ n g m ạ i quốc tế của V i ệ t N a m v à học tập k i n h n g h i ệ m của c á c n ư ớ c trên t h ế giói là v ấ n đ ề có ý nghĩa đặc b i ệ t quan t r ọ n g n h ằ m p h á t huy t ố i đ a l ợ i ích của t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế đ ố i v ớ i sự p h á t t r i ể n n ề n k i n h tế trong q u á trình c ô n g nghiệp h ó a , h i ệ n đ ạ i h ó a đ ấ t nước. C ù n g v ó i x u h ư ớ n g t ự do h ó a t h ư ơ n g m ạ i , c á c h à n g r à o t h ư ơ n g m ạ i quốc tế đ a n g c ó sự thay đôi nhanh c h ó n g theo h ư ớ n g g i ả m dần v à đi đ ế n x ó a b ỏ c á c h à n g r à o định lượng, c á c h à n g r à o t h u ế quan v à phi thuế quan thuế. G i á o trình "Thương mại quốc tế phần Ì" tập trung n g h i ê n cứu v à lý g i ả i c á c v ấ n đ ề n ê u trên. K ế t c ấ u p h ầ n Ì của g i á o t r ì n h t h ư ơ n g m ạ i quốc tế bao g ồ m tám chương. C h ư ơ n g Ì giới thiệu đ ố i tượng và nhiệm vụ môn học. C h ư ơ n g 2 p h â n t í c h b ả n chất, đặc t r ư n g , l ợ i ích v à chức n ă n g n h i ệ m v ụ của t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế . C h ư ơ n g 3 đ ế n c h ư ơ n g 5 tập t r u n g v à o c á c v ấ n đ ề lý thuyết t h ư ơ n g m ạ i quốc tế t ừ m ô h ì n h t h ư ơ n g m ạ i quốc tế cổ đ i ể n đ ế n c á c m ô h ì n h t h ư ơ n g m ạ i q u ố c tế h i ệ n đ ạ i . C h ư ơ n g 6 v à c h ư ơ n g 7 tập trung v à o c á c c ô n g TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÉ QUỐC DÂN Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
GIÁO TRÌNH THƯƠNG MẠI QUỐC T Ế cụ t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế d ư ớ i dạng thuế quan v à p h i t h u ế quan. C h ư ơ n g 8 t r ì n h b à y c h í n h s á c h t h ư ơ n g m ạ i quốc t ể trong đ i ề u k i ệ n c á n c â n thanh t o á n quốc t ế m ấ t c â n b ằ n g . N ộ i dung g i á o trình p h ầ n Ì đ ã gan lý t h u y ế t v ớ i thực t i ễ n t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế đ ể tạo lập c ơ sở lý t h u y ế t cho những hoạt đ ộ n g t h ư ơ n g m ạ i quốc tế đ a n g d i ễ n ra giữa c á c doanh nghiệp ở c á c quốc gia k h á c nhau theo h ư ớ n g b ì n h đ ẳ n g , c ù n g c ó l ợ i , p h ù hợp v ớ i x u h ư ớ n g t ự do h ó a t h ư ơ n g m ạ i t o à n cầu. G i á o trình "Thương mại quốc tế phần Ì" do B ộ môn T h ư ơ n g m ạ i Quốc t ế , Đ ạ i học K i n h tế Quốc d â n b i ê n soạn n h à m đ á p ứng nhu cầu học t ậ p v à n g h i ê n c ứ u của sinh v i ê n c h u y ê n n g à n h t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế , đ ồ n g t h ờ i có t h ể đ ư ợ c d ù n g l à m tài l i ệ u tham khảo cho c á c l ó p thuộc c h u y ê n n g à n h k i n h t ế v à q u ả n trị k i n h doanh k h á c của t r ư ờ n g Đ ạ i học K i n h t ế Q u ố c d â n . M ặ t k h á c , n ó c ũ n g n h ằ m đ á p ứ n g nhu cầu n g h i ê n c ứ u v à g i ả n g d ạ y của c á c giảng v i ê n , c á c n h à h o ạ c h định c h í n h s á c h t h ư ơ n g m ạ i quốc tế v à c á c doanh n h â n t h a m gia k i n h doanh t r ê n t h ị t r ư ờ n g quốc t ế . G i á o ư ì n h p h ầ n n à y do PGS.TS N g u y ễ n V ă n T u ấ n , v à TS. T r ầ n V ă n Hoe, B ộ m ô n T h ư ơ n g m ạ i Q u ố c t ế c h ủ b i ê n . T h a m gia b i ê n soạn g i á o t r ì n h g ồ m : PGS.TS. N g u y ễ n V ă n T u ấ n v i ế t c h ư ơ n g Ì , 2. TS. T r ầ n V ă n H ò e v i ế t c h ư ơ n g 6, 7, c á c c â u h ỏ i ô n tập chương TS. N g u y ễ n Đ ì n h T h ọ v i ế t c h ư ơ n g 8 . ThS. N g u y ễ n T h ị L i ê n H ư ơ n g v i ế t c h ư ơ n g 2, 3. ThS. H o à n g H ư ơ n g Giang v i ế t c h ư ơ n g 4, 5. G i á o trình "Thương mại quốc tế phần Ì " đ ư ợ c b i ê n soạn l ầ n đ ầ u , mặc d ù đ ã c ó n h i ề u cố gắng n h ư n g k h ó t r á n h k h ỏ i n h ữ n g 4 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH T Ê ' r t i i n r nÂN Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Lơi n ộ i đ ẩ u t h i ế u sót. B ộ m ô n T h ư ơ n g m ạ i quốc t ế mong nhận đ ư ợ c sự đ ó n g g ó p ý k i ế n của c á c đ ồ n g nghiệp v à c á c bạn đọc đ ể l ầ n tái bản sau đ ư ợ c t ố t h ơ n . B ộ m ô n T h ư ơ n g m ạ i quốc tế x i n c h â n t h à n h c ả m ơ n sự đ ó n g g ó p ý k i ế n của H ộ i đ ồ n g t h ẩ m định giáo t r ì n h T r u ô n g Đ ạ i h ọ c K i n h tế Quốc d â n , của c á c giáo viên K h o a T h ư ơ n g m ạ i v à t á c g i ả của c á c tài l i ệ u m à những n g ư ờ i b i ê n soạn đ ã tham k h ả o . B ộ m ô n T h ư ơ n g m ạ i Q u ố c tế x i n được c h â n t h à n h c ả m ơ n sự g i ú p đ ỡ của Ban G i á m h i ệ u T r ư ờ n g Đ ạ i học K i n h t ế Quốc d â n , P h ò n g Q u ả n lý Đ à o tạo Đ ạ i học, N h à xuất b ả n Đ ạ i học K i n h t ế Q u ố c d â n c ù n g c á c đ ơ n vị c ó liên quan đ ể giáo trình được h o à n t h à n h v à x u ấ t bản. T h ư g ó p ý x i n g ử i v ề B ộ m ô n T h ư ơ n g m ạ i quốc t ế , K h o a T h ư ơ n g m ạ i , Đ ạ i học K i n h t ế Quốc d â n , P h ò n g 37 N h à 7, 207 Đ ư ờ n g G i ả i p h ó n g , H à N ộ i . E m a i l : kthuongmai@neu.edu.vn rr B ộ m ô n T h ư ơ n g m ạ i Q u ô c tê 111111 H ỉ ỉ( l i l l i l l i l i u 111 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
C h ư o n g Ị. Đối tượng và nhiệm vụ m ô n học Chương Ì Đ Ố I T Ư Ợ N G V À N H I Ệ M v ụ M Ồ N H Ọ C • • • • Thương mại quốc tế là môn học kinh tế ngành chủ yếu trong chương trình đào tạo cử nhân kinh tế và quản trị kinh doanh thương mại quốc tể của khoa Thương mại trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Mục Ì của chương này phân tích và làm rõ đôi tượng, nội dung nghiên cứu của môn học. Mục 2 đề cập đến nhiệm vụ của môn học. Mục 3 cho biết cơ cấu của giáo trình thương mại quốc tế. Mục 4 trình bày các phương pháp nghiên cứu môn học Thương mại Quốc tế. 1.1. Đ ố i t ư ợ n g n g h i ê n c ứ u c ủ a t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế Đ ố i t ư ợ n g n g h i ê n c ứ u của t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế là c á c quan h ệ k i n h t ế trong q u á t r ì n h b u ô n b á n giữa c á c n ư ớ c . C ụ t h ể , n ó n g h i ê n c ử u sự h ì n h t h à n h c á c quy luật, c ơ chế v ậ n đ ộ n g v à x u h ư ớ n g p h á t t r i ể n của t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế . T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế v ậ n đ ộ n g k h ô n g n g ừ n g theo n h ữ n g quy l u ậ t v à t í n h quy l u ậ t n h ấ t đ ị n h . M ô n T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế xem x é t c á c quy l u ậ t v à t í n h quy l u ậ t v ậ n đ ộ n g đ ó đ ể đ ư a ra c ơ c h ế v à h ì n h thức v ậ n d ụ n g p h ù h ọ p v ớ i q u á t r ì n h hoạt đ ộ n g thực t i ễ n . C ụ t h ể m ô n t h ư ơ n g m ạ i quốc tế n g h i ê n c ứ u n g u ồ n gốc của r 9 í t t h ư ơ n g m ạ i q u ô c tê t h ô n g qua v i ệ c x e m xét cụ t h ê c á c lý t h u y ê t t h ư ơ n g m ạ i quốc tế đ i ể n h ì n h đ ã được các nhà kinh tế thế giới p h â n t í c h . Đ ồ n g t h ờ i m ô n học t h ư ơ n g m ạ i quốc tế c ũ n g đi sâu TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH T Ế Q u ố c DÂN ì Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
GIÁO TRÌNH THƯƠNG MẠI QUỐC T Ế n g h i ê n c ứ u c á c c ô n g cụ c h í n h s á c h q u ả n lý t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế m à c á c n ư ớ c sử d ụ n g t r ê n c ơ sở đ ó đ ú c k ế t k i n h n g h i ệ m v ậ n d ụ n g đ ể c ó t h ể á p d ụ n g m ộ t c á c h h i ệ u q u ả nhất v à o V i ệ t n a m trong đ i ề u k i ệ n h i ệ n nay. N g o à i ra m ô n học t h ư ơ n g m ạ i q u ô c t ê c ũ n g chỉ r õ n h ữ n g l ợ i í c h m à q u á t r ì n h h ộ i nhập t h ư ơ n g m ạ i quốc t ể mang l ạ i , hoạt đ ộ n g của m ộ t số liên k ế t k i n h t ế m à V i ệ t nam đ a n g v à sẽ t h a m gia đ ể t ừ đ ó g i ú p đ á n h g i á đ ư ợ c n h ữ n g t h u ậ n l ợ i v à n h ữ n g k h ó k h ă n c ũ n g n h ư t h ờ i c ơ v à t h á c h thức đ ặ t ra cho c h ú n g ta k h i t h a m gia v à o c á c t ổ chức n à y . V i ệ c n g h i ê n c ứ u lý l u ậ n v à p h ư ơ n g p h á p l u ậ n t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế là n g h i ê n c ứ u c á c v ấ n đ ề đ ặ t ra t r o n g thực t i ễ n n h ư n g là đ ê quay trở l ạ i phục v ụ cho v i ệ c g i ả i q u y ê t c á c v â n đ ê liên quan đ ế n t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế của V i ệ t N a m m ộ t c á c h h i ệ u q u ả h ơ n . ạ r f T h ư ơ n g m ạ i q u ô c t ê l à m ộ t m ô n học c ó t lõi trong c h ư ơ n g t r ì n h đ à o t ạ o cừ n h â n t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế của khoa T h ư ơ n g m ạ i , t r ư ờ n g Đ ạ i học K i n h t ế Q u ố c d â n . C ơ sở lý l u ậ n của t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế là t r i ế t học, k i n h t ế c h í n h trị học M á c - L ê n i n , c á c n g u y ê n lý của k i n h t ế học... M ô n học T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế c ó quan h ệ chặt c h ẽ v ớ i c á c m ô n h ọ c k h á c của c h u y ê n n g à n h t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế n h ư : Q u ả n trị k i n h r r r r doanh t h ư ơ n g m ạ i q u ô c t ê , M a r k e t i n g t h ư ơ n g m ạ i q u ô c t ê , Thanh toán và tín dụng t h ư ơ n g m ạ i q u ô c tê, Luật t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế v à m ộ t số c h u y ê n đ ề t ự c h ọ n b ắ t b u ộ c . 1.2. N h i ệ m v ụ c ủ a m ô n h ọ c t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ê X u ấ t phát t ừ những l ợ i ích m à t h ư ơ n g m ạ i quốc tế đ e m l ạ i , Đ ả n g v à N h à n ư ớ c ta đ ã đ ặ t ra n h ữ n g m ụ c t i ê u , p h ư ơ n g h ư ớ n g cụ t h ể n h ằ m t h ú c đ ẩ y h o ạ t đ ộ n g t h ư ơ n g m ạ i q u ố c tế p h á t t r i ể n theo k ị p v ớ i tốc đ ộ p h á t t r i ể n của c á c n ề n k i n h t ế k h u v ự c v à t h ế • TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH T Ế QUỐC DÂN Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
C h ư ơ n g 1. Đ ố i t ư ợ n g v à n h i ệ m v ụ m ô n học g i ớ i n h ư n g v ẫ n p h ả i đ ả m bảo p h ù hợp v ớ i đ i ề u k i ệ n cụ t h ể của đ ấ t n ư ớ c v à g i ữ n g u y ê n đ ư ợ c b ả n sắc v ă n hoa của d â n tộc. L à m ô n h ọ c k i n h t ế n g à n h , T h ư ơ n g m ạ i quốc t ế đ ặ t ra cho m ì n h n h ữ n g n h i ệ m v ụ cụ t h ể sau đ â y : • T r a n g b ị h ệ t h ố n g lý l u ậ n v à thực t i ễ n v ề k i n h t ế , t ổ .chức v à q u ả n lý k i n h doanh t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế trong n ề n k i n h t ế t h ị t r ư ờ n g c ó sự q u ả n lý của N h à n ư ớ c . N h ữ n g k i ế n thức c ơ b ả n v ề t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế sẽ đ ư ợ c đ ề cập n h ư b ả n chất l ợ i í c h của t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế , c á c lý t h u y ế t v ề t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế , É * các x u hướng, hình thức t h ư ơ n g m ạ i quôc tê. • T r ì n h b à y n h ữ n g k i ế n thức c ơ b ả n v ề p h á t t r i ể n t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế , c ơ c h ế , c h i ế n l ư ợ c p h á t t r i ể n t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế . T r ê n c ơ sở đ ó , đ ị n h h ư ớ n g t i ê m n ă n g , k h ả n ă n g của n ê n k i n h tê n ó i chung v à sản x u ấ t h à n g h ó a dịch v ụ của n ư ớ c ta n ó i r i ê n g v à o sự p h â n c ô n g lao đ ộ n g q u ố c t ế m ộ t c á c h h i ệ u quả. • N g h i ê n c ứ u h ệ t h ố n g c á c c h í n h s á c h v à c ô n g cụ q u ả n lý t h ư ơ n g m ạ i quốc tế đ ể t ừ đó đ ề xuất các p h ư ơ n g hướng, giải p h á p phát t r i ể n t h ư ơ n g m ạ i quốc tế m ộ t cách p h ù hợp v ớ i đ i ề u k i ệ n k i n h t ế của đ ấ t n ư ớ c v à p h ù h ợ p v ớ i x u t h ế p h á t t r i ê n chung của c ả k h u v ự c v à t h ế g i ớ i . • N g h i ê n c ứ u c á c h ì n h thức, n ộ i dung h ộ i nhập t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế c ũ n g n h ư n h ữ n g t h ờ i c ơ v à t h á c h thức m à c h ú n g đ e m l ạ i cho c á c n ư ớ c t h à n h v i ê n đ ể t ừ đ ó n h ậ n r õ n h ữ n g t h u ậ n l ợ i , k h ó k h ă n c ó t h ể đ e m l ạ i k h i n ư ớ c ta t h a m gia v à o c á c h ì n h thức liên kết kinh tế quốc tế. • G i ớ i t h i ệ u c á c t ổ chức v à đ ị n h c h ế t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế v à t ậ p q u á n q u ố c t ế n h ư W T O , A F T A . . . l à m c ơ sở khoa học v à p h á p lý cho v i ệ c t h a m gia h ộ i nhập. M ô n học đ ú c k é t n h ữ n g k i n h n g h i ệ m đ ã đ ư ợ c t ổ n g k ế t t ừ thực t i ễ n t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế TRƯỜNG ĐẠI H Ọ C KÍNH TÊ QUỐC DẰN Ì Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
GIÁO TRĨNH THƯƠNG MẠI QUỐC T Ế của n ư ớ c ta v à của m ộ t số nước t r ê n t h ế g i ớ i , l à m c ơ sở cho v i ệ c x á c định p h ư ơ n g h ư ớ n g v à c á c g i ả i p h á p g i ả i quyết c á c v â n đ ê t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế ở nước ta h i ệ n nay bao g ồ m cả t h ư ơ n g mại h à n g hoa v à t h ư ơ n g m ạ i dịch v ụ trong n ề n k i n h tế q u ô c d â n . * * É 1.3. C ơ c â u c ủ a g i á o t r ì n h t h ư ơ n g m ạ i q u ô c t ê V ớ i đặc t h ù là m ộ t m ô n khoa học k i n h t ế , m ô n học T h ư ơ n g m ạ i Q u ố c t ế sử d ụ n g n h i ề u n h ữ n g k h á i n i ệ m đ ã đ ư ợ c x â y d ự n g trong c á c m ô n g i ớ i t h i ệ u v ề k i n h tế học m à sinh v i ê n đ ã đ ư ợ c học trong giai đ o ạ n đ à o tạo c ơ sở n h ư : K i n h t ể v ĩ m ô , k i n h t ế v i m ô , k i n h t ế p h á t t r i ể n , . . . . T r ê n c ơ sở đ ó , m ô n học t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế x â y d ự n g c á c m ô h ì n h v à p h â n t í c h thực n g h i ệ m đ ể g i ả i t h í c h c á c v ấ n đ ề liên quan đ ế n quan h ệ trao đ ổ i h à n g hoa, d ị c h v ụ giữa c á c quốc gia. N ộ i dung của m ô n học T h ư ơ n g m ạ i Q u ố c tế đ ư ợ c n g h i ê n c ứ u theo hai p h ầ n l ò n sau đ â y : P h ầ n t h ứ n h ấ t : H ệ t h ố n g c á c lý t h u y ế t v ề t h ư ơ n g m ạ i r í Ấ Ẩ q u ô c t ê v à c á c c h í n h s á c h c ô n g cụ t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ê Phần h ệ t h ố n g c á c lý t h u y ế t v ề t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế t ậ p t r u n g n g h i ê n c ứ u c á c lý thuyết t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế c ơ b ả n v à c ó t h ể n h ó m t h à n h ba n h ó m c h í n h , đ ó là: • Các lý thuyết thương mại quốc tế cỏ điển và tân cổ điển • Lý thuyết thương mại quốc tế tân cổ điển • Các lý thuyết thương mại quốc tế hiện đại P h ầ n h ệ t h ố n g c á c c h í n h s á c h c ô n g cụ t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế tập t r u n g n g h i ê n c ứ u thực t ế c á c c ô n g cụ c h í n h s á c h q u ả n lý thương m ạ i quốc tế đã được áp dụng trên thể giới và V i ệ t nam đ ó là c á c v ấ n đ ề : • Chỉnh sách thuế quan; li TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TỀ QUỐC DÂN Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
C h ư ờ n g 1. ĐÔI t ư ợ n g v à n h i ệ m v ụ m ô n học • Các hàng rào thương mại phi thuế quan; • Các công cụ bảo hộ thương mại quốc tế của Chính phủ; • Chính sách thương mại quốc tế trong điều kiện cán cân thanh toán mất cân bằng. P h ầ n t h ứ hai: H ộ i nhập t h ư ơ n g m ạ i quốc tế và các thể chê t h ư ơ n g m ạ i quốc tế Đ â y là p h ầ n đ ề c ậ p ' t ớ i v ấ n đ ề mang t í n h t h ờ i sự cao đ ố i v ớ i V i ệ t nam c h ú n g ta trong đ i ề u k i ệ n n ư ớ c ta đ a n g t ừ n g b ư ớ c tham gia v à o c á c t ổ chức k i n h t ế k h u vực v à t h ế g i ớ i . Phần n à y x e m t r i x é t m ộ t sô v â n đ ê n h ư : • Các hình thức hội nhập thương mại quốc tế và tác động kinh tế của chúng; • Các tổ chức thương mại quốc tế và liên minh kinh tế như: Tổ chức thương mại thế giới (WTO), Hiệp hội các nước Đông Nam á (ASEAN), Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu á - Thải bình dương (ÁPÉC), Liên minh Châu Âu (EU),... • Các thể chế tài chính quốc tế như : Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng thế giới (WB), Ngân hàng phát triển Châu á (ADB) P h ư ơ n g p h á p g i ả n g d ạ y v à học tập ở c á c p h ầ n c ó t h ể c ó n h ữ n g k h á c b i ệ t n h ấ t đ ị n h . Phần t h ứ nhất n g h i ê n c ứ u c á c lý thuyết T h ư ơ n g m ạ i Q u ố c t ế n ê n c á c ví d ụ , t ì n h huống, bài tập đ ư a ra t r o n g p h ầ n n à y m a n g t í n h m i n h hoa, m ô p h ỏ n g lý thuyết, g i ú p n g ư ờ i học c ó t h ể n ắ m bắt đ ư ợ c b ả n chất của c á c lý t h u y ế t t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế . B ê n cạnh đ ó , n g ư ờ i đ ọ c c ũ n g c ó t h ể tham k h ả o t h ê m m ộ t số tài l i ệ u tham k h ả o sẵn c ó đ ể c ó t h ể h i ể u r õ h ơ n c á c lý t h u y ế t v ề t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế . T r o n g p h ầ n t h ứ nhất c ò n g i ớ i t h i ệ u v ề c á c c ô n g cụ, c h í n h s á c h t h ư ơ n g m ạ i quốc tế. TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN 11 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
GIÁO TRÌNH THƯƠNG MẠI QUỐC T Ẽ Phần n à y c ầ n p h ả i sử dụng n h i ề u c á c m ô h ì n h k i n h t ế đ ể x e m x é t t á c đ ộ n g ả n h h ư ở n g của c á c c ô n g cụ, c h í n h s á c h đ ố i v ớ i c á c n g à n h , c á c n ề n k i n h t ế quốc gia v à t h ế g i ớ i . Phần n à y đ ò i h ỏ i p h ả i v ậ n d ụ n g k h á n h i ề u k i ế n thức đ ư ợ c trang bị t ừ m ô n k i n h t ê học. N g o à i ra, trong p h ầ n n à y c ũ n g c ầ n c ó sự liên h ệ v ớ i v i ệ c v ậ n d ụ n g c á c c ô n g cụ, c h í n h s á c h t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế đ ó t r o n g thực tế của c á c n ư ớ c t r ê n t h ế g i ớ i v à đặc b i ệ t là của V i ệ t n a m t h ờ i gian qua, đ ể t ừ đ ó c ó đ ư ợ c cái n h ì n k h á i q u á t nhất v ề c h í n h s á c h t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế v à v i ệ c thực h i ệ n c h í n h s á c h t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế của V i ệ t nam, m ứ c đ ộ p h ù hợp v à x u h ư ớ n g ư ơ n g t ư ơ n g l a i sao cho v ừ a c ó h i ệ u q u ả v ừ a p h ù h ọ p v ớ i x u t h ế của t h ờ i đ ạ i . T r ê n c ơ sở đ ó , n g ư ờ i học c ó t h ể v ậ n d ụ n g c á c k i ế n t h ứ c đ ã học đ ể đ á n h g i á , g i ả i t h í c h v ề thực t i ễ n t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế , c h í n h s á c h t h ư ơ n g m ạ i quốc t ê , ả n h h ư ở n g thực t ê của t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế v à o t ă n g t r ư ở n g k i n h t ế , c ơ h ộ i v à t h á c h thức của t ự do hoa t h ư ơ n g m ạ i . . . đ ố i v ớ i V i ệ t nam . P h â n t h ứ hai là p h â n đi s â u v à o h ộ i nhập t h ư ơ n g m ạ i q u ô c tế. Phần n à y đ ò i h ỏ i n g ư ờ i học p h ả i c ó m ộ t cái n h ì n t ổ n g q u á t v ê t ì n h h ì n h k i n h t ê t h ê g i ớ i , x u h ư ớ n g liên k é t k i n h t ê v à c á c mức đ ộ liên k ế t h i ệ n nay. Đặc b i ệ t , đ ể h i ể u r õ , n g ư ờ i học c ầ n đ i sâu n g h i ê n c ứ u hoạt đ ộ n g của m ộ t số t ổ chức t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế , liên k ế t k i n h t ế l ớ n t r ê n t h ế g i ớ i h i ệ n nay, m ứ c đ ộ ả n h h ư ở n g của c h ú n g đ ố i v ớ i c á c quốc gia t h à n h v i ê n , đặc b i ệ t là v ớ i V i ệ t nam đ a n g t r o n g q u á t r ì n h h ộ i nhập. Đ ể đ ạ t đ ư ợ c h i ệ u q u ả , đ ò i h ỏ i n g ư ờ i h ọ c p h ả i c ó n h ữ n g k i ế n thức t ổ n g h ọ p , đặc b i ệ t là p h ả i t h ư ờ n g x u y ê n cập nhật n h ữ n g t h ô n g t i n liên quai!, b ổ i v ì đ â y là m ộ t v ấ n đ ề m a n g t í n h t h ờ i sự v à thực t ế l u ô n b i ế n đ ộ n g . 1.4. P h ư ơ n g p h á p n g h i ê n c ứ u m ô n h ọ c t h ư ơ n g m ạ i q u ô c t ê T h ư ơ n g m ạ i quốc t ế là m ộ t m ô n khoa học k i n h t ế . V ì v ậ y , 12 TRƯỞNG ĐẠI HỌC KỈNH T Ế QUỐC OÀN si Ị Ị Ị i :• . Ị • Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
C h ư ớ n g Ị. Đối tưởng và nhiệm v ụ m ô n hoe cần sử dụng các phương pháp thích hợp để nghiên cứu và học tập m ô n học n à y . N h ữ n g p h ư ơ n g p h á p c h ủ y ế u là p h ư ơ n g p h á p duy v ậ t b i ệ n chứng v à duy v ậ t lịch sử M á c - L ê n i n , p h ư ơ n g p h á p t h ố n g k ê , p h â n t í c h tổng hợp, p h ư ơ n g p h á p t o á n v.v... Q u á t r ì n h h ì n h t h à n h v à p h á t t r i ể n c á c quan h ệ k i n h t ế n ó i chung v à c á c quan h ệ t h ư ơ n g m ạ i n ó i r i ê n g l u ô n gắn liên v ớ i những h o à n c ả n h lịch sử nhất định, do đ ó p h ả i c ó quan d i ê m r \ r r * lịch sử k h i n g h i ê n c ứ u c á c v â n đ ê của t h ư ơ n g m ạ i q u ô c t ê . Đ ô n g t h ờ i sự v ậ n đ ộ n g v à p h á t t r i ể n của m ỗ i q u á t r ì n h đ ề u do đ ấ u tranh m â u t h u ẫ n n ộ i t ạ i . c ầ n p h â n b i ệ t r õ t í n h chất của m â u t h u ẫ n đ ể c ó c á c b i ệ n p h á p x ử lý t h í c h hợp. K ế t h ợ p logic v à lịch sử là m ộ t đ ò i h ỏ i quan t r ọ n g của p h ư ơ n g p h á p n g h i ê n c ứ u v à p h â n t í c h k h o a học c á c v ẩ n đ ề trong k i n h t ế n ó i chung v à thương m ạ i quốc tế nói riêng. T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế là t ổ n g t h ể c á c quan h ệ trao đ ổ i , b u ô n b á n h à n g h ó a - d ị c h v ụ giữa n ư ớ c ta v ớ i c á c n ư ớ c k h á c . C á c quy luật của l ư u t h ô n g h à n g h ó a bắt n g u ồ n t ừ c á c quy l u ậ t k i n h t ế hoạt đ ộ n g b ê n trong v à b ê n n g o à i n ư ớ c đ ó (thị t r ư ờ n g trong n ư ớ c v à t h ị t r ư ờ n g n g o à i n ư ớ c ) . D o v ậ y , c ầ n p h ả i c ó quan đ i ể m h ệ t h ố n g v à t o à n d i ệ n k h i x e m x é t m ố i quan h ệ t á c đ ộ n g qua l ạ i r r l ẫ n nhau giữa t h ị t r ư ờ n g trong n ư ớ c v à t h ị t r ư ờ n g q u ô c tê. N g h i ê n c ứ u t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế c ũ n g c ầ n x u ấ t p h á t t ừ c á c h i ệ n t ư ợ n g k i n h t ế cụ t h ể đ ể t ừ đ ó t ì m ra b ả n chất v à t í n h q u i luật. N h ậ n t h ứ c k h o a học p h ả i bắt đ ầ u b ằ n g sự quan sát c á c h i ệ n t ư ợ n g cụ t h ể của c á c q u á t r ì n h k i n h t ế r ồ i d ù n g p h ư ơ n g p h á p t r ừ u t ư ợ n g h ó a đ ể t ì m ra b ả n chất v à t í n h quy luật của sự v ậ n đ ộ n g , c á c c ơ c h ế t á c đ ộ n g v à v ậ n d ụ n g của q u á t r ì n h l ư u t h ô n g d ư ớ i h ì n h t h ứ c b u ô n b á n , liên k ế t v à liên doanh v ớ i c á c n ư ớ c n h à m đ ạ t h i ệ u q u ả k i n h t ế x ã h ộ i cao n h á t . TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÊ QUỐC DÂN Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
GIÁO TRÌNH THƯƠNG MẠI QUỐC TỀ C á c quan đ i ể m khoa học đ ề u đ ư ợ c rút ra t ừ n g h i ê n c ứ u v ì v ậ y cần p h ả i t h ư ờ n g x u y ê n k i ể m n g h i ệ m c á c quan đ i ể m khoa học trong hoạt đ ộ n g thực t i ễ n . Đ ó c h í n h là q u á t r ì n h g ắ n lý l u ậ n v ớ i thực t ế . L ý l u ậ n p h ả i xuất p h á t t ừ thực t ế v à trở l ạ i chỉ đ ạ o thực t ế . N ế u lý l u ậ n m à t á c h r ò i thực tế sẽ trở t h à n h lý l u ậ n s u ô n g . N h ư n g n ế u k h ô n g c ó lý l u ậ n chỉ đ ư ờ n g thì h o ạ t đ ộ n g thực t ế d ễ t r ở t h à n h m ù q u á n g . V i ệ c n g h i ê n c ứ u t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế l u ô n p h ả i g ắ n v ớ i c á c y ế u t ố k i n h t ế , x ã h ộ i . V ì n h ữ n g t i ế n b ộ x ã h ộ i đ ề u bắt n g u ồ n t ừ sự p h á t t r i ể n k i n h t ế v à n g ư ợ c l ạ i , c á c t i ế n b ộ x ã h ộ i l ạ i c ó t á c động đ ế n quá trình phát triển kinh tế. Câu hỏi ôn tập chương Ì Ì. Cho biết mối liên hệ giữa môn Thương mại quốc tế với c á c m ô n k i n h t ế cụ t h ể k h á c ? 2. H ã y t r ì n h b à y đ ố i t ư ợ n g n g h i ê n c ứ u của môn học T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế , ý nghĩa của v i ệ c n g h i ê n c ứ u ? 3. N h i ệ m v ụ v à n ộ i dung m ô n học t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế ? 4. P h ư ơ n g p h á p n g h i ê n c ứ u đặc t r ư n g của T h ư ơ n g m ạ i quốc t ế là g ì ? iil TRƯỜNG ĐAI HÓC KINH Tế QUỐC DÂN Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
C h ư ơ n g 2. B ả n c h ấ t c ủ a T h ư d n g m ạ i q u ố c t ế Chương 2 BẢN CHẤT CỦA THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ Chương 2 giới thiệu khải quát về bản chất, đặc trưng của r r r ĩ thương mại quác tễ, những cơ sở kình tê của thương mại quác tế. Trong chương cũng phân tích những lợi ích và nội dung cơ bản của thương mại quác tê, những chức năng v à nhiệm vụ của thương mại quốc tế trong giai đoạn hiện nay. Đặc biệt phần thực trạng thương mại quốc tế nước ta trong thời gian qua cùng •Ị t r r với mục tiêu và quan diêm phát triên thương mại quác tê trong thời gian tới đã được phân tích khá chi tiết ở cuối chương này. 2.1 T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế v à n h ữ n g đ ặ c t r ư n g c ơ b ả n của t h ư ơ n g m ạ i q u ô c tê 2.1.1 Bản chát của Thương mại quác tê T h ự c t i ê n h o ạ t đ ộ n g b u ô n b á n giữa c á c n ư ớ c t r ê n t h ê g i ớ i h i ệ n nay đ ã cho t h ấ y r õ x u h ư ớ n g t ự do hoa t h ư ơ n g m ạ i v à v a i trò của t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế đ ố i v ớ i t ă n g t r ư ở n g k i n h tế của c á c n ư ớ c . T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế đ ã trở t h à n h m ộ t l ĩ n h vực quan t r ọ n g tạo đ i ề u k i ệ n cho c á c n ư ớ c t h a m gia v à o p h â n c ô n g lao đ ộ n g quốc t ế , p h á t t r i ể n k i n h t ế v à l à m g i à u cho đ ấ t n ư ớ c . T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế n g à y nay đ ã k h ô n g chỉ m a n g ý nghĩa đ ơ n t h u ầ n là b u ô n b á n m à t h ể h i ệ n sự p h ụ thuộc tất y ế u của c á c quốc gia v à o p h â n c ô n g lao đ ộ n g q u ố c t ế . V ì v ậ y t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế đ ư ợ c c o i n h ư là m ộ t t i ề n đ ề , m ộ t n h â n t ố đ ể p h á t t r i ể n k i n h t ế t r o n g n ư ớ c t r ê n c ơ sở lựa c h ọ n m ộ t c á c h t ố i ư u sự p h â n TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TE Q u ố c DÂN Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
GIÁO TRÌNH THƯỢNG MẠI QUỐC T Ế công lao động và chuyên môn hóa quốc tế. Vậy thương mại quốc tế là g ì ? T h ư ơ n g m ạ i quốc t ế l à q u á t r ì n h trao đ ổ i h à n g h ó a , d ị c h v ụ giữa c á c n ư ớ c t h ô n g qua b u ô n b á n n h ằ m mục đ í c h k i n h t ế v à l ợ i nhuận. Trao đ ổ i h à n g h ó a , dịch v ụ là m ộ t h ì n h thức của c á c m ố i quan h ệ k i n h t ế x ã h ộ i v à p h ả n á n h sự p h ụ thuộc l ẫ n nhau giữa n h ữ n g n g ư ờ i sản x u ấ t k i n h doanh h à n g h ó a , dịch v ụ riêng b i ệ t của c á c q u ố c gia. Ế Ế Ề T h ư ơ n g m ạ i q u ô c t ê v ừ a đ ư ợ c coi là m ộ t q u á t r ì n h k i n h tê l ạ i v ừ a đ ư ợ c coi là m ộ t n g à n h k i n h t ế . V ớ i t ư c á c h là m ộ t q u á t r ì n h k i n h t ế , t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế đ ư ợ c h i ể u là m ộ t q u á tình bắt đ ầ u t ừ k h â u đ i ề u tra n g h i ê n c ứ u thị t r ư ờ n g cho đ ế n k h â u sản x u ấ t - k i n h doanh, p h â n p h ố i , l ư u t h ô n g - t i ê u d ù n g v à c u ố i c ù n g l ạ i t i ế p tục tái d i ễ n l ạ i v ớ i quy m ô v à tốc đ ộ l ớ n h ơ n . C ò n v ớ i t ư c á c h là m ộ t n g à n h k i n h t ế t h ì t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế l à m ộ t l ĩ n h v ự c c h u y ê n m ô n h ó a , c ó t ổ chức, c ó p h â n c ô n g v à h ợ p t á c , c ó c ơ sở v ậ t chất k ỹ thuật, lao đ ộ n g , v ố n , v ậ t t ư , h à n g h ó a , . . . là hoạt đ ộ n g c h u y ê n mua b á n , trao đ ổ i h à n g h ó a - dịch v ụ v ớ i nước ngoài nhằm mục đích kinh tế. 2.1.2 Những đặc trưng cơ bản của Thương mại quốc tế T h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế b ê n c ạ n h v i ệ c p h ả i khai t h á c đ ư ợ c m ọ i l ợ i t h ế t u y ệ t đ ố i của đ ấ t n ư ớ c p h ù h ọ p v ớ i x u t h ế p h á t t r i ể n v à quan h ệ k i n h t ế quốc t ế t h ì c ũ n g c ầ n p h ả i t í n h đ ế n l ợ i t h ế t ư ơ n g đ ố i c ó t h ế đ ư ợ c . C ó nghĩa là p h ả i l u ô n t í n h t o á n g i ữ a c á i c ó t h ể thu đ ư ợ c v ớ i cái p h ả i trả k h i t h a m gia v à o t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế đ ể c ó b i ệ n p h á p , c h í n h s á c h t h í c h hợp. So v ớ i b u ô n b á n trong n ư ớ c t h ì t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế c ó n h ữ n g đặc t r ư n g r i ê n g . Quan h ệ b u ô n b á n t r o n g m ộ t n ư ớ c là n h ữ n g quan h ệ g i ữ a n h ữ n g n g ư ờ i t h a m gia v à o q u á t r ì n h sản x u ấ t v à l ư u t h ô n g t r ê n c ơ sở p h â n c ô n g lao đ ộ n g v à c h u y ê n m ô n h ó a t r o n g n ư ớ c ữ o n g lô TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH T Ế QUỐC OẢN Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
C h ư ơ n g 2. B à n c h ấ t c ủ a T h ư ờ n g m ạ i q u ố c t ế khi đó thương mại quốc tế thể hiện sự phân công lao động và c h u y ê n m ô n quốc t ế ở t r ì n h đ ộ k ỹ thuật cao h ơ n v à quy m ô l ớ n . N ó đ ư ợ c p h á t t r i ể n trong m ộ t m ô i t r ư ờ n g h o à n t o à n k h á c so v ớ i c á c quan h ệ b u ô n b á n t r o n g n ư ớ c . T h ư ơ n g m ạ i quốc t ế là quan h ệ k i n h t ế d i ễ n ra giữa c á c c h ủ t h ể của c á c n ư ớ c k h á c nhau, c á c c h ủ t h ể c ó quốc tịch k h á c nhau. V ì v ậ y l i ê n quan đ ế n t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế là liên quan đ ế n h à n g l o ạ t c á c v ấ n đ ề k h á c nhau g i ữ a c á c n ư ớ c . Đ i ề u n à y l à m cho t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế p h ứ c t ạ p h ơ n r ấ t n h i ề u so v ớ i c á c quan h ệ buôn bán ư ơ n g nước. T h ị t r ư ờ n g t h ế g i ớ i v à thị t r ư ờ n g d â n tộc là những p h ạ m t r ù k i n h t ế k h á c nhau. V ì v ậ y , c á c quan h ệ k i n h t ế d i ễ n ra giữa c á c ì * Ị í c h ủ t h ê trong k i n h doanh t h ư ơ n g m ạ i q u ô c tê mang t í n h c h á t k i n h tế - x ã h ộ i h ế t sức phức tạp. Q u a n h ệ t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế d i ễ n ra giữa c á c c h ủ t h ể k i n h t ế của c á c n ư ớ c k h á c nhau n ê n quan h ệ n à y chịu sự đ i ề u t i ế t của c á c h ệ t h ố n g luật p h á p của c á c n ư ớ c k h á c nhau, n g o à i ra ư ơ n g t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế n g ư ờ i ta c ò n t h ư ờ n g x u y ê n sử d ụ n g c á c luật, đ i ề u ư ớ c , c ô n g ước, qui tắc, t h ô n g l ệ , . . . mang t í n h chất quốc t ế n ê n h ệ t h ố n g luật đ i ề u chỉnh trong t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế phức t ạ p h ơ n n h i ề u so v ớ i b u ô n b á n trong n ư ớ c . N g o à i v i ệ c p h ả i h i ể u r õ v à n ắ m bắt k ị p t h ờ i những thay đ ổ i của luật v à c h í n h s á c h của quốc gia thì c á c n h à k i n h doanh t h ư ơ n g r r > * Ì S m ạ i quốc t ế c ũ n g c â n p h ả i n ă m r õ n h ữ n g v â n đ ê n à y của c á c n ư ớ c k h á c , đặc b i ệ t là p h ả i h i ể u r õ n h ữ n g q u i định cụ t h ê của n ư ớ c đ ô i t á c v ề m ặ t h à n g , l ĩ n h v ự c m à m ì n h k i n h doanh cũng n h ư h i ê u v à sử d ụ n g t ố t n h ữ n g q u i đ ị n h mang t í n h chất quốc tế. C ũ n g g i ố n g n h ư l u ậ t p h á p t h ì m ỗ i quốc gia c ũ n g c ó đ ồ n g t i ề n r i ê n g của q u ố c gia m ì n h . T r o n g quan h ệ t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế c á c n h à k i n h doanh p h ả i quan t â m đ ế n k h ô n g chỉ m ộ t đ ồ n g t i ề n của q u ố c gia m ì n h m à c ầ n p h ả i n ắ m r õ t ì n h h ì n h thị t r ư ờ n g t i ề n tệ c h í n h s á c h t i ề n t ệ của c á c n ư ớ c k h á c nữa đ ê lựa c h ọ n sử ị l H TÊ ŨUÕC DÃN 17 r> ? A 0 • ĩ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn
GIÁO TRÌNH THƯƠNG MẠI Q u ố c T Ế d ụ n g m ộ t đ ồ n g t i ề n thanh t o á n hợp lý nhất vì đ ồ n g t i ê n thanh t o á n trong t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế là n g o ạ i t ệ đ ố i v ớ i ít n h á t là m ộ t b ê n tham gia. T r o n g t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế h à n g hoa, dịch v ụ đ ư ợ c di c h u y ể n qua b i ê n g i ớ i c á c quốc gia. V ì v ậ y , quan h ệ t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế p h ụ t h u ộ c r ấ t n h i ề u v à o c h í n h s á c h t h ư ơ n g m ạ i q u ô c tê của c á c n ư ớ c , đặc b i ệ t là v i ệ c quản lý t h ư ơ n g m ạ i quốc t ế t h ô n g qua c á c c ô n g cụ c h í n h s á c h n h ư t h u ế , h ạ n n g ạ c h v à c á c c ô n g cụ p h i t h u ế quan k h á c của c á c n ư ớ c . C h í n h p h ủ c á c n ư ớ c c ó t h ể sử d ụ n g c á c h à n g r à o đ ể n g ă n ngừa hay đ i ề u t i ế t l u ồ n g h à n g hoa nhập k h ẩ u đ ể b ả o h ộ cho c á c doanh nghiệp n ộ i địa hoặc c ũ n g c ó t h ể sử d ụ n g c á c c ô n g cụ k h á c n h ư t r ợ cấp đ ể g i ú p c á c doanh n g h i ệ p n ộ i địa t ă n g k h ả n ă n g c ạ n h tranh t r ê n t h ị t r ư ờ n g . N g o à i ra, do p h ả i v ậ n c h u y ể n qua b i ê n g i ớ i quốc gia v ớ i k h o ả n g c á c h t ư ơ n g đ ố i x a n ê n q u á t r ì n h giao nhận v ậ n c h u y ể n c ũ n g t r ở n ê n phức tạp h ơ n r ấ t n h i ề u , đ ò i h ỏ i t h ê m n h i ề u hoạt đ ộ n g k è m theo n h ư l à m c á c t h ủ tục t h ô n g quan, v ậ n c h u y ể n t h ư ờ n g t h ô n g qua c á c h ã n g v ậ n t ả i , mua bảo h i ể m cho h à n g hoa,... Đ ặ c b i ệ t là đ ố i v ớ i n h ữ n g h à n g hoa, dịch v ụ t h a m gia v à o t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế thì p h ả i p h ù hợp v ớ i n h ữ n g q u i đ ị n h của c á c n ư ớ c v ề c h í n h s á c h m ặ t h à n g v à là l o ạ i h à n g hoa, d ị c h v ụ m à t h ế g i ớ i chấp n h ậ n . V ì v ậ y đ ố i v ớ i h à n g hoa, dịch v ụ t h a m gia v à o t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế t h ư ờ n g p h ả i đạt đ ư ợ c m ộ t số t i ê u chuẩn nhất đ ị n h hay n ó i c á c h k h á c là p h ả i đ ư ợ c t i ê u c h u ẩ n hoa. N h ữ n g t i ê u c h u â n n à y c ó t h ể là t i ê u c h u ẩ n của q u ố c gia, c ó t h ể là tiêu c h u â n của k h u v ự c c ũ n g c ó t h ể là n h ữ n g t i ê u c h u ẩ n q u ố c t ế . N ó i chung thì so v ớ i t h ư ơ n g m ạ i trong n ư ớ c t h ư ơ n g m ạ i q u ố c tế c ó n h ữ n g n é t đặc t r ư n g r i ê n g của m ì n h . C h í n h n h ữ n g n é t đặc t r ư n g n à y l à m cho t h ư ơ n g m ạ i quốc tê t r ở n ê n phức tạp h ơ n rất n h i ề u so v ớ i t h ư ơ n g m ạ i trong nước, đ i ê u n à y đ ò i h ỏ i c á c doanh n g h i ệ p t h a m gia v à o quan h ệ t h ư ơ n g m ạ i q u ố c t ế p h ả i c ó 18; í ị Tmờm:0MMQị& mm:mmìQÊmẩề: -^ 1 , Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn