giới thiệu các đề thi chọn học sinh giỏi của các trường thpt chuyên vùng duyên hải & Đồng bằng bắc bộ - môn Địa lí 11

Giíi thiÖu ®Ò thi chän HSG c¸c tr-êng THPT chuyªn khu vùc Duyªn h¶i & §ång b»ng B¾c bé – M«n §Þa LÝ 11<br /> <br /> c«ng ty häc liÖu b¶o long<br /> §iÖn tho¹i (ZALO) liªn hÖ: 01243771012<br /> <br /> giíi thiÖu c¸c ®Ò thi chän HSG<br /> cÊp khu vùc cña c¸c tr-êng thpt chuyªn<br /> vïng duyªn h¶I vµ ®ång b»ng b¾c bé<br /> <br /> THIÕT KÕ B×A: MR.CONG<br /> <br />  gåm 96 ®Ò thi CHÝNH THøC Vµ §Ò XUÊT tõ n¨m häc<br /> 2011 - 2012 ®Õn n¨m häc 2017 - 2018<br />  cã ®¸p ¸n vµ h-íng dÉn chÊm chi tiÕt<br /> <br /> Thµnh c«ng lµ mét hµnh tr×nh chø kh«ng ph¶i lµ ®iÓm ®Õn.<br /> Trªn con ®-êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña ng-êi l-êi biÕng.<br /> C«ng ty TNHH cung øng häc liÖu vµ dÞch vô Gi¸o dôc B¶o Long – G§: NguyÔn V¨n C«ng - §T: 01243771012<br /> <br /> Giíi thiÖu ®Ò thi chän HSG c¸c tr-êng THPT chuyªn khu vùc Duyªn h¶i & §ång b»ng B¾c bé – M«n §Þa LÝ 11<br /> <br /> lêi nãi ®Çu<br /> hiều năm trở lại đây, hội các trường THPT chuyên trực thuộc các Sở Giáo dục và Đào tạo<br /> của các tỉnh - thành phố và trực thuộc các trường Đại học vùng Duyên hải & Đồng bằng Bắc<br /> bộ tổ chức kỳ thi chọn học sinh giỏi cho học sinh các khối chuyên lớp 10 và lớp 11 ở các<br /> môn học như: Toán, Vật lý, Hoá học, Sinh học, Ngữ Văn, Ngoại ngữ, Lịch sử, Địa lý, Tin<br /> học. Với những môn học như: Toán học, Vật lý, Hoá học, Ngữ Văn hay Ngoại ngữ thì từ trước tới nay trên<br /> thị trường sách đã có rất nhiều đầu sách dạng “tuyển tập hay tuyển chọn” các đề thi học sinh giỏi các cấp,<br /> nhưng với bộ môn Địa lí thì đầu sách dạng này lại rất hiếm. Do vậy cuốn sách “Giới thiệu các đề thi chọn<br /> học sinh giỏi của các trường THPT chuyên vùng Duyên hải & Đồng bằng Bắc bộ - môn Địa lí 11” được<br /> tuyển chọn, biên soạn và xuất bản nhằm mục đích:<br /> <br /> N<br /> <br /> - Giúp cho học sinh và giáo viên giảng dạy bộ môn Địa lí cấp THPT có được cách nhìn chính xác và<br /> toàn diện về xu hướng ra đề thi môn Địa lí trong kỳ thi chọn học sinh giỏi khối lớp 10 trường THPT chuyên<br /> của các tỉnh - thành phố và trực thuộc các trường đại học vùng Duyên hải & Đồng bằng Bắc bộ.<br /> - Giúp cho học sinh và giáo viên giảng dạy bộ môn Địa lí cấp THPT có thêm được nguồn tư liệu<br /> tham khảo hữu ích trong quá trình học tập và giảng dạy. Qua đó góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy<br /> và học bộ môn, đạt kết quả cao trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh và cấp khu vực.<br /> Cuốn sách này có 96 đề thi, gồm đề thi chính thức và đề thi đề xuất cho kì thi chọn học sinh giỏi<br /> các trường THPT chuyên vùng Duyên hải & Đồng bằng Bắc bộ - môn Địa lí 11, các đề thi được chọn lọc<br /> và sắp xếp theo từng năm học, từ năm học 2011 - 2012 đến năm học 2017 - 2018. Các đề thi trong cuốn<br /> sách này được các tác giả sưu tầm, chọn lọc từ nhiều kênh khác nhau như từ bạn bè, đồng nghiệp, từ Website<br /> của các Sở giáo dục - đào tạo, từ trang http:// www. dethi.violet.vn và nhiều Website có uy tín khác. Trong<br /> cuốn sách này, hầu hết các đề thi có đáp án và hướng dẫn chấm chi tiết, nhưng cũng có một vài đề thi không<br /> đáp án và hướng dẫn chấm. Với những đề thi có đáp án và hướng dẫn chấm, các tác giả giữ nguyên văn đáp<br /> án và thang điểm để các em học sinh và quý thầy cô có thể thấy và vận dụng được cách trả lời và cho điểm<br /> đối với mỗi đơn vị kiến thức trong đề thi. Với những đề thi không có đáp án thì các em học sinh và quý thầy<br /> cô có thể tự giải để củng cố kiến thức, rèn luyện kĩ năng và phương pháp giải.<br /> Với vai trò là những giáo viên tâm huyết với nghề, giàu kinh nghiệm trong công tác giảng dạy, bồi<br /> dưỡng học sinh giỏi dự thi cấp tỉnh, cấp khu vực và cấp Quốc gia môn Địa lí cấp THPT, các tác giả thấy<br /> cuốn sách sẽ là nguồn học liệu tham khảo hữu ích cho các em học sinh yêu thích môn Địa lí và giáo viên dạy<br /> môn Địa lí ở các trường THPT, đặc biệt sẽ rất hữu ích với những em học sinh và quý thầy cô tham gia bồi<br /> dưỡng, luyện thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp khu vực và cấp Quốc gia. Ngoài ra cuốn sách cũng là nguồn học<br /> liệu tham khảo rất tốt cho sinh viên - giáo sinh chuyên nghành sư phạm Địa lí ở các trường Cao đẳng và Đại<br /> học.<br /> Mặc dù đã cố gắng sưu tầm, chọn lọc, biên soạn nhưng cuốn sách sẽ khó tránh khỏi những thiếu sót,<br /> các tác giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý đồng nghiệp và các em học sinh để lần xuất bản<br /> sau được hoàn chỉnh hơn. Nhân đây, các tác giả cũng bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới quý đồng nghiệp<br /> đang công tác tại các trường THPT chuyên đã cung cấp tư liệu quý báu để chúng tôi xây dựng và hoàn thành<br /> cuốn sách này.<br /> Chúc các em học sinh và quý thầy cô đạt được nhiều thành tích cao trong quá trình học tập và giảng<br /> dạy khi khai thác, sử dụng cuốn sách này. Mọi ý kiến đóng góp của quý thầy cô và các em xin vui lòng liên<br /> hệ với các tác giả theo địa chỉ email: hoclieubaolong@gmail.com. Các tác giả trân trọng cảm ơn!<br /> Chịu trách nhiệm nội dung: Nhóm giáo viên giảng dạy môn Địa lí THPT tỉnh Nam Định<br /> Chịu trách nhiệm in ấn và phát hành: Công ty TNHH cung ứng học liệu và dịch vụ Giáo dục Bảo Long<br /> Người đại diện cho công ty, ông: Nguyễn Văn Công – Điện thoại liên hệ: 01243771012<br /> NAM ĐỊNH<br /> Ngày 10 tháng 6 năm 2018<br /> C«ng ty TNHH cung øng häc liÖu vµ dÞch vô Gi¸o dôc B¶o Long – G§: NguyÔn V¨n C«ng - §T: 01243771012<br /> <br /> Giíi thiÖu ®Ò thi chän HSG c¸c tr-êng THPT chuyªn khu vùc Duyªn h¶i & §ång b»ng B¾c bé – M«n §Þa LÝ 11<br /> <br /> ĐỀ SỐ 1<br /> Kì thi chọn HSG các trường THPT chuyên vùng Duyên hải & Đồng bằng Bắc Bộ,<br /> ĐỀ THI CHÍNH THỨC, môn ĐỊA LÍ LỚP 11, năm học 2011 – 2012<br /> Thời gian làm bài 180 phút, không kể thời gian giao đề<br /> Câu 1 (5 điểm) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học:<br /> a. Phân tích tác động của các hoàn lưu gió đến khí hậu nước ta trong khoảng thời gian từ tháng 11 đến<br /> tháng 4 năm sau.<br /> b. Chứng minh địa hình đồi núi và đồng bằng nước ta có sự tương phản rõ rệt. Giữa chúng có mối<br /> quan hệ mật thiết với nhau như thế nào?<br /> Câu 2 (5 điểm)<br /> a. Các quy luật địa lí được thể hiện qua sự phân hóa của sinh vật nước ta như thế nào? Vì sao tính<br /> nhiệt đới của sinh vật nước ta bị phá vỡ?<br /> b. Chỉ rõ sự khác nhau về tính phân mùa của miền khí hậu phía Bắc và phía Nam. Vì sao có sự khác nhau đó?<br /> Câu 3: (2 điểm) Cho bảng số liệu :<br /> Cơ cấu dân số Việt Nam theo nhóm tuổi giai đoạn 1979 – 2009 (Đơn vị: %)<br /> Nhóm tuổi<br /> 1979<br /> 1989<br /> 1999<br /> 2009<br /> 0-14 Tuổi<br /> 42,5<br /> 38,9<br /> 33,6<br /> 25,0<br /> 15- 59 Tuổi<br /> 50,4<br /> 53,2<br /> 58,3<br /> 66,0<br /> Trên 60 tuổi<br /> 7,1<br /> 7,9<br /> 8,1<br /> 9,0<br /> a. Chứng minh nhận định cơ cấu dân số theo nhóm tuổi nước ta đang ở thời kì kết thúc giai đoạn “dân số trẻ”<br /> chuẩn bị bước vào giai đoạn “dân số già”, đồng thời đang ở giai đoạn kết cấu “dân số vàng”.<br /> b. Cho biết đâu là cơ hội và thách thức của nền kinh tế nước ta trong vài chục năm tới với sự chuyển dịch<br /> cơ cấu dân số theo nhóm tuổi như trên.<br /> Câu 4: (5 điểm) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học:<br /> a. Chứng minh rằng nền nông nghiệp của nước ta mang tính nhiệt đới. Nguyên nhân cơ bản tạo nên đặc<br /> điểm này là gì?<br /> b. Vì sao cần phải đẩy mạnh đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp, đa dạng hóa cơ cấu kinh tế nông thôn ở<br /> nước ta?<br /> c. Nhận xét về đặc điểm phân bố của ngành công nghiệp năng lượng nước ta.<br /> Câu 5: (3 điểm)<br /> a. Dựa vào lược đồ sau và kiến thức đã học nhận b. Dựa vào bảng số liệu dưới đây hãy nhận xét về<br /> xét và giải thích về sự phân bố của các trung tình hình ngoại thương của Hoa Kì giai đoạn 1995tâm công nghiệp lớn ở Nhật Bản.<br /> 2010.<br /> Giá trị xuất, nhập khẩu của Hoa Kỳ (tỷ USD).<br /> Năm<br /> <br /> Xuất khẩu<br /> <br /> Nhập khẩu<br /> <br /> 1995<br /> <br /> 584,74<br /> <br /> 770,85<br /> <br /> 1998<br /> <br /> 382,14<br /> <br /> 944,35<br /> <br /> 2000<br /> <br /> 781,13<br /> <br /> 1259,3<br /> <br /> 2004<br /> <br /> 818,52<br /> <br /> 1525,68<br /> <br /> 2007<br /> <br /> 1162,98<br /> <br /> 2016,98<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 1831,9<br /> <br /> 2329,7<br /> <br /> ……………………..HẾT…………………<br /> Thí sinh được sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam (NXB Giáo Dục) từ năm 2009.<br /> <br /> ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 1<br /> C«ng ty TNHH cung øng häc liÖu vµ dÞch vô Gi¸o dôc B¶o Long – G§: NguyÔn V¨n C«ng - §T: 01243771012<br /> <br /> Giíi thiÖu ®Ò thi chän HSG c¸c tr-êng THPT chuyªn khu vùc Duyªn h¶i & §ång b»ng B¾c bé – M«n §Þa LÝ 11<br /> <br /> Câu<br /> 1<br /> <br /> Nội dung<br /> Tác động của các hoàn lưu gió đến khí hậu nước ta trong khoảng thời gian<br /> từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.<br /> * Xác định trong khoảng thời gian này khí hậu nước ta chịu tác động của 2<br /> hoàn lưu gió là: gió mùa Đông Bắc và gió Tín phong Bắc Bán Cầu.<br /> *. Khái quát 2 loại gió<br /> - GMĐB: có nguồn gốc từ áp cao Xibia, thổi theo hướng ĐB vào nước ta với tính<br /> chất lạnh khô và hoạt động ở miền lãnh thổ phía Bắc.<br /> - GTPBBC: có nguồn gốc từ áp cao cận chí tuyến BCB cũng thổi theo hướng ĐB<br /> vào nước ta với tính chất nóng khô, hoạt động chủ yếu ở miền lãnh thổ phía Nam.<br /> * Ảnh hưởng đến khí hậu nước ta.<br /> 1. Tác động của gió mùa Đông Bắc.<br /> - Ảnh hưởng đến chế độ nhiệt<br /> + Làm hạ thấp nền nhiệt độ của nước ta trong mùa đông, đặc biệt là miền lãnh<br /> thổ phía Bắc (dc)<br /> + Làm cho chế độ nhiệt có sự phân hóa đa dạng: nhiệt độ giảm dần từ B->N; biên<br /> độ nhiệt tăng dần từ B->N; nhiệt độ có sự khác nhau giữa ĐB và TB (dc); MN<br /> không chịu ảnh hưởng của GMĐB nên nóng quanh năm.<br /> - Ảnh hưởng đến chế độ mưa:<br /> + Gây mưa phùn cho vùng duyên hải Bắc Bộ vào thời điểm giữa và cuối mùa<br /> Đông.<br /> + Gây mưa cho BTB trong mùa đông (đầu Đông)<br /> - GMĐB kết hợp với địa hình làm khí hậu có sự phân hóa phức tạp cả về thời gian<br /> và không gian.<br /> + Thời gian: chủ yếu ở miền lãnh thổ phía Bắc<br /> . Đầu mùa đông MB có kiểu thời tiết lạnh khô<br /> . Giữa và cuối mùa Đông, MB có kiểu thời tiết lạnh,ẩm có mưa phùn.<br /> + Không gian<br /> . Đ-T: ĐB có mùa động lạnh đến sớm, kết thúc muộn; TB có mùa Đông ấm,<br /> đến muộn và kết thúc sớm (dc về chế độ nhiệt)<br /> . B-N: MB lạnh sâu sắc, ít mưa; Miền Trung (BTB) có mùa đông ấm với lượng<br /> mưa tương đối, MN nóng, khô (dc = chế độ nhiệt).<br /> 2. Ảnh hưởng của gió TPBBC<br /> + Gây mùa khô sâu sắc cho Tây Nguyên và Nam Bộ (dc)<br /> + Gây mưa vào đầu đông cho miền Trung (dc)<br /> + Thi thoảng xuất hiện kiểu thời tiết nắng ấm trong mùa Đông cho miền Bắc<br /> khi GMĐB bị quy yếu.<br /> b<br /> Chứng minh địa hình đồi núi và đồng bằng nước ta có sự tương phản rõ rệt.<br /> Giữa chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau như thế nào?<br /> * Chứng minh địa hình đồi núi và đồng bằng nước ta tương phản nhau:<br /> - Khái quát: Sự tương phản giữa địa hình đồng bằng và đồi núi nước ta được thể<br /> hiện ở nguồn gốc phát sinh, tuổi địa chất, tính chất địa hình …<br /> - Về qui mô diện tích: Miền đồi núi nước ta chiếm diện tích lớn 75% DTLT, phân<br /> bố chủ yếu ở phía Bắc và phía Tây . Còn đồng bằng chiếm diện tích nhỏ 25%<br /> DT, phân bố ở phía đông và nam đất nước.<br /> - Nguồn gốc phát sinh:<br /> + Được hình thành trong quá trình nâng lên của các vận động kiến tạo.<br /> Ý<br /> a<br /> <br /> C«ng ty TNHH cung øng häc liÖu vµ dÞch vô Gi¸o dôc B¶o Long – G§: NguyÔn V¨n C«ng - §T: 01243771012<br /> <br /> Điểm<br /> 3,0<br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> 0,5<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> 0,25<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 2,0<br /> 1,0<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> Giíi thiÖu ®Ò thi chän HSG c¸c tr-êng THPT chuyªn khu vùc Duyªn h¶i & §ång b»ng B¾c bé – M«n §Þa LÝ 11<br /> <br /> 2<br /> <br /> + Được hình thành từ những vùng sụt lún.<br /> - Độ cao và chia cắt : Miền núi có địa hình cao, dốc và chia cắt mạnh. Đồng bằng<br /> có địa hình thấp < 50 m và bằng phẳng.<br /> - Cấu tạo địa chất: Miền núi cấu trúc địa chất chủ yếu là đá vôi, đá ba zan và đá mẹ<br /> khác. Đồng bằng cấu trúc địa chất là đất phù sa.<br /> * Mối quan hệ mật thiết giữa đồng bằng và đồi núi nước ta:<br /> - Về mặt phát sinh:<br /> + Vùng núi được hình thành do quá trình nâng cao đất đai, ngoại lực xâm thực<br /> chia cắt bán bình nguyên cổ tạo thành. Các đồng bằng được hình thành tại các<br /> vùng núi bị sụt võng (bù trừ), sau được phù sa sông, biển bồi đắp tạo lên.<br /> + Sự phân bố sắp xếp các dãy núi có ảnh hưởng lớn đến sự phân bố của các<br /> đồng bằng (DC). Nơi núi lùi xa về phía tây -> đồng bằng được mở rộng, đường<br /> bờ biển bằng phẳng, thềm lục địa mở rộng và nông. Nơi các nhánh núi chạy<br /> lan ra sát biển làm thu hẹp và chia cắt dải đồng bằng ven biển.<br /> - Về quá trình phát triển:<br /> + Sản phẩm của các vật liệu xâm thực ở miền núi đã bồi đắp lên các đồng<br /> bằng qua sự vận chuyển của các dòng chảy (phù sa các con sông) -> giúp mở rộng<br /> các đồng bằng châu thổ (dc)<br /> ->Địa hình đồng bằng và đồi núi có mối quan hệ chặt chẽ với nhau về mặt phát<br /> sinh và các quá trình tự nhiên. Vì vậy khai thác tự nhiên miền núi không hợp lí sẽ<br /> ảnh hưởng đến môi trường sinh thái vùng đồng bằng.<br /> a<br /> Các quy luật địa lí được thể hiện qua sự phân hóa của sinh vật nước ta như thế<br /> nào? Vì sao tính nhiệt đới của sinh vật nước ta bị phá vỡ?<br /> a .1. Sinh vật nước ta phân hóa cả theo quy luật địa đới và phi địa đới.<br /> *. Sinh vật có sự phân hóa theo quy luật địa đới (B-N)<br /> - Phía bắc dãy Bạch Mã:<br /> + Tiêu biểu là rừng nhiệt đới ẩm gió mùa, mùa đông cây thường rụng lá và mùa hạ<br /> cây xanh tốt.<br /> + Sinh vật nhiệt đới chiếm ưu thế, nhưng cũng có những loài cận nhiệt như dẻ, re<br /> và loài ôn đới như samu, pơmu; động vật có chồn, gấu.<br /> - Phía nam dãy Bạch Mã:<br /> + Tiêu biểu là rừng cận xích đạo gió mùa với thành phần thực vật, động vật phần<br /> lớn thuộc vùng xích đạo và nhiệt đới từ phương nam lên.<br /> + Trong rừng xuất hiện các loài cây chịu hạn và rụng lá vào mùa khô như các cây<br /> họ Dầu; động vật là các loài thú nhiệt đới như hổ, báo, voi, cá sấu…<br /> <br /> 0,25<br /> 0,25<br /> 1,0<br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> 0,5<br /> <br /> *. Theo quy luật phi địa đới (Phân hóa theo độ cao của địa hình)<br /> - Từ độ cao dưới 600-700m ở miền Bắc và 900-1000m ở miền Nam:<br /> + Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh: hình thành ở những vùng núi<br /> thấp mưa nhiều, khí hậu ẩm ướt, mùa khô không rõ rệt, với cấu trúc nhiều tầng tán,<br /> nhiều cây dây leo.<br /> + Chiếm ưu thế là kiểu hệ sinh thái rừng nhiệt đới mùa: rừng thường xanh, rừng<br /> nửa rụng lá, rừng thưa nhiệt đới khô.<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> + Hệ sinh thái rừng phát triển trên các loại thổ nhưỡng đặc biệt: rừng thường xanh<br /> trên đá vôi, rừng ngập mặn trên đất mặn, rừng tràm trên đất phèn, xa van, cây bụi<br /> gai nhiệt đới khô trên đất cát, đất xám vùng khô hạn.<br /> - Ở độ cao 600-700m đến 1600-1700m: rừng cận nhiệt đới lá rộng với thành phần<br /> C«ng ty TNHH cung øng häc liÖu vµ dÞch vô Gi¸o dôc B¶o Long – G§: NguyÔn V¨n C«ng - §T: 01243771012<br /> <br /> 0,25<br /> <br />