Hiệu quả lâm sàng của hyaluronate sodium tiêm nội khớp trên bệnh nhân thoái hoá khớp gối

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013<br /> <br /> HIỆU QUẢ LÂM SÀNG CỦA HYALURONATE SODIUM  <br /> TIÊM NỘI KHỚP TRÊN BN THOÁI HOÁ KHỚP GỐI <br /> Thái Thị Hồng Ánh* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục  tiêu:  Nghiên cứu về hiệu quả và sự an toàn của Hyaluronate sodium tiêm khớp trong điều trị thoái <br /> hoá khớp gối, so sánh với nhóm chứng. <br /> Phương pháp: Nghiên cứu ngẫu nhiên, có đối chứng, gồm 81 bệnh nhân chia thành hai nhóm, được chẩn <br /> đoán thoái hoá khớp gối theo tiêu chuẩn ACR 1987và phân loại XQ theo Kellgren và Lawrence. Nhóm 1 gồm 50 <br /> BN được tiêm khớp 5 lần với Hyaluronate sodium; nhóm 2 gồm 30 BN, được sử dụng cùng chế độ điều trị với <br /> KVKS và paracetamol. Thời gian theo dõi BN là 3 tháng, số liệu thu thập gồm các chỉ số Lequesne và WOMAC, <br /> việc sử dụng thuốc và ghi nhận các biến cố không mong muốn. Ngoài ra, nghiên cứu còn ghi nhận sự liên quan <br /> giữa độ nặng thông qua thang hiển thị VAS và phân độ XQ Kellgren & Lawrence với tuổi, giới và BMI. <br /> Kết quả: Vào tuần thứ 8 và tuần 12, số BN có độ nặng VAS >6 cải thiện về triệu chứng đau và chức năng <br /> khớp tốt hơn nhóm chứng một cách có ý nghĩa. Nhóm bệnh nặng VAS >9 cho thấy kết quả hạn chế nhưng vẫn <br /> tốt hơn nhóm chứng thông qua việc giảm sử dụng KVKS và giảm đau. Phản ứng không mong muốn của nhóm <br /> tiêm khớp HS ít hơn nhóm chứng. Tuổi tác có liên quan với độ nặng của bệnh nhưng mối liên quan giữa độ <br /> nặng của bệnh với giới và BMI không có ý nghĩa trong nghiên cứu. <br /> Kết luận: HS tiêm khớp chứng tỏ có hiệu quả cải thiện triệu chứng của BN thoái hoá khớp gối sau 3‐4 tuần <br /> và kéo dài qua 12 tuần. Phương pháp điều trị này cho thấy có ích lợi cho BN từ mức độ trung bình đến nặng, đặc <br /> biệt đối với BN có những bệnh lý cần hạn chế sử dụng KVKS. <br /> Từ khóa: trị thoái hoá khớp, Hyaluronate sodium, tiêm nội khớp, bổ sung chất nhờn, chỉ số WOMAC, chỉ <br /> số Lequesne <br /> <br /> ABSTRACT <br /> EFFICICACY AND TOLERANCE OF INTRA‐ARTICULAR HYALURONATE SODIUM  <br /> FOR THE KNEE OSTEOARTHISTIS TREATMENT <br /> Thai Thi Hong Anh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 2 ‐ 2013: 31 ‐ 38 <br /> Objectives:  The  study  was  designed  to  compare  against  controlled  group  the  efficacy  and  safety  of <br /> Hyaluronate sodium intra articular for treatment of knee OA.  <br /> Methods:  A  randomized,  controlled  study  in  81  patients  diagnosed  Knee  Osteoarthritis  by  ACR  criteria <br /> updating 1997, XR graded by Kellgren and Lawrence. The first group, included 50 patients, received five intra <br /> articular injections of Hyaluronate sodium (Hyalgan), the other group, 30 patients, just received the same anti <br /> pain management with NSAIDs and paracetamol. Time follow up was 3 months, Lequesne and WOMAC index <br /> were  used  to  assess  efficacy.  The  consumption  of  medication  and  adverse  events  were  recorded.  The  severity <br /> through VAS records and radiological Kellgren & Lawrence grades were seen in relative with age, gender and <br /> BMI, was a secondary outcome. <br /> Results:  At  the  8th  and  12th  week  visit,  significantly  more  patients  who  were  VAS>6  responded  to  HS <br /> compared with the evident group. The severe VAS>9 patient group proved that the efficacy of HS decreased but <br /> better than the compared group via the consumption of NSAIDs and anti‐pain medication. Adverse reactions in <br /> the HS group were fewer than the evident group. Age related with the severity of the disease but no evidence <br /> demonstrated the connection between gender and BMI and the severity of Knee OA. <br /> <br /> 32<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Nguyễn Tri Phương <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Conclusions: The results of the study offer evidence that intra articular injections of HS improve knee OA <br /> symptoms after 3 to 4 weeks and last over 12 weeks. The management should be not only indicated for moderate <br /> to  severe  state  of  the  disease  but  also  specially  for  patient  who  has  ill  condition  that  avoided  NSAIDs <br /> consumption. <br /> Keywords:  osteoarthritis,  hyalurnan,  hyaluronic  acid,  intra‐articular  injection,  viscosupplementation, <br /> WOMAC index, Lequesne index <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Thoái hoá khớp, đặc biệt thoái hoá khớp gối <br /> là một bệnh lý tương đối phổ biến trên thế giới, <br /> lứa  tuổi  thường  gặp  khoảng  trên  55  tuổi,  nữ <br /> nhiều  hơn  nam.  Trong  các  nghiên  cứu  về  thoái <br /> khớp gối trên thế giới cũng như ở VN các số liệu <br /> thống kê cũng cho thấy những ghi nhận tương <br /> tự. Ngoài tuổi tác, giới tính, lối sống,…(45) một số <br /> công  việc  hoặc  môn  thể  thao  giải  trí  cần  vận <br /> động  chi  dưới  nhiều,  rủi  ro  chấn  thương  cao, <br /> thói  quen  hay  tư  thế  xấu  cho  khớp  trong  lao <br /> động và sinh hoạt cũng là những yếu tố nguy cơ <br /> cao gây ra thoái hoá khớp gối sớm(12,23). <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đối tượng nghiên cứu <br /> Những  BN  được  chẩn  đoán  “Thoái  hoá <br /> khớp  gối”  theo  tiêu  chuẩn  của  Hội  Thấp  Khớp <br /> Học Hoa Kỳ (ACR) năm 1991 (Độ nhạy 91%, độ <br /> chuyên 86%) đã cải biên(22) như sau: <br /> <br /> Tiêu chuẩn lâm sàng và cận lâm sàng <br /> Đau  khớp  gối  thường  xuyên  trong  những <br /> tháng gần đây. <br /> Gai xương vùng rìa khớp trên Xquang. <br /> Kết  quả  dịch  khớp  phù  hợp  với  thoái  hoá <br /> khớp. <br /> Tuổi ≥ 40. <br /> Tiếng lạo xạo khi vận động khớp. <br /> Cứng khớp buổi sáng ≤ 30 phút. <br /> Chẩn  đoán  được  thiết  lập  khi  bệnh  nhân <br /> đồng thời có các tiêu chuẩn: <br /> 1 + 2. <br /> 1 + 3 + 5 + 6. <br /> 1 + 4 +5 + 6. <br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ <br /> Tiền sử xuất huyết tiêu hóa, đang điều trị các <br /> bệnh lý viêm loét thực quản, dạ dày, đại tràng. <br /> Bệnh  lý  gan‐mật:  Xơ  gan,  tăng  men  gan, <br /> Viêm gan siêu vi thể tấn công. <br /> Bệnh  lý  thận:  viêm  cầu  thận,  suy  thận  mạn <br /> (độ thanh thải creatinin thấp hơn 35 mm/phút). <br /> Bệnh  lý  tim  mạch:  Tăng  huyết  áp  không <br /> kiểm soát, bệnh mạch vành, suy tim độ II trở lên, <br /> tai biến mạch máu não mới chưa ổn định. <br /> Rối loạn tiểu cầu (giảm tiểu cầu, dùng thuốc <br /> chống đông các loại. <br /> Tình trạng nhiễm trùng tại khớp và khu vực <br /> lân  cận,  hay  toàn  thân,  viêm  bao  hoạt  dịch <br /> nhiễm trùng, lao khớp…Dị dạng hay bất thường <br /> khớp gối bẩm sinh hoặc mắc phải (chấn thương, <br /> gãy xương, tổn thương sụn). <br /> Bệnh lý ác tính hay nội khoa mãn tính nặng: <br /> (ung thư, đái tháo đường không ổn định). <br /> Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú. <br /> Tiền sử dị ứng thuốc hay thịt, trứng gia cầm. <br /> Rối loạn hành vi nhận thức. <br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> Là  thử  nghiệm  lâm  sàng  tiến  cứu,  có  đối <br /> chứng. <br /> BN được chia thành hai nhóm, ngẫu  nhiên, <br /> không phân biệt tuổi và giới tính. <br /> Nhóm  1:  can  thiệp  bằng  liệu  pháp  bổ  sung <br /> chất nhờn. <br /> Hyaluronate Sodium 250mg/2,5 ml tiêm vào <br /> khớp gối bị thoái hóa 5 lần, mỗi lần cách nhau 7 <br /> ngày.  Biệt  dược  được  chọn  lựa  dùng  trong <br /> nghiên  cứu  là  HYALGAN  (công  ty  TRB,  sản <br /> xuất tại Italia). <br /> KVKS liều dùng thông thường. <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Nguyễn Tri Phương <br /> <br /> 33<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013<br /> <br /> Paracetamol 1500‐2000mg/ngày. <br /> Sau  2  tuần  (14  ngày)  BN  được  yêu  cầu <br /> ngưng  toàn  bộ  các  thuốc  kháng  viêm  và <br /> Paracetamol nếu VAS ≤ 2 điểm. <br /> Nhóm 2: Nhóm chứng. <br /> KVKS liều dùng thông thường. <br /> Paracetamol 1500‐2000mg/ngày. <br /> Bệnh nhân được yêu cầu ngưng toàn bộ các <br /> thuốc kháng viêm và Paracetamol nếu VAS ≤ 2 <br /> điểm. <br /> BN  được  theo  dõi  và  ghi  nhận  các  dữ  liệu <br /> theo mẫu hồ sơ nghiên cứu bao gồm các số liệu <br /> về xã hội học (tuổi, giới, nghề nghiệp), nhân trắc <br /> học (chiều cao, cân nặng), đặc điểm lâm sàng, X <br /> quang khớp gối tiêu chuẩn (thẳng, nghiêng), các <br /> thang điểm đánh giá đau và chức năng khớp gối <br /> (thang nói, chỉ số Lequesne, chỉ số WOMAC), và <br /> ghi nhận các tác dụng không mong muốn bất kỳ <br /> (có  hay  không  xác  định  nguyên  nhân)  xảy  ra <br /> trong thời gian nghiên cứu. <br /> Chúng tôi theo dõi và đánh giá BN mỗi tuần <br /> trong 12 tuần. Các dữ liệu thu thập bao gồm các <br /> thông số tổng quát như tuổi, giới, nghề nghiệp, <br /> BMI  (theo  IOF  dành  cho  châu  Á‐Thái  Bình <br /> Dương),  đặc  điểm  về  Xquang  (phân  loại <br /> Kellgren  và  Lawrence  và  cás  thang  đo  lường <br /> đau  phổ  biến  như  VAS,  chỉ  số  Lequesne  và <br /> WOMAC. <br /> Số liệu được nhập và xử lí bằng phần mềm <br /> thống kê SPSS 18.0 <br /> <br /> TỔNG QUAN TÀI LIỆU <br /> Hiện nay nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh <br /> của bệnh thoái hoá khớp vẫn còn chưa sáng tỏ, <br /> người ta chỉ mới ghi nhận được những biến đổi <br /> về hình thái và về sinh học phân tử, sự hiện diện <br /> của  các  cytokin  và  men  thoái  giáng  các  thành <br /> phần của sụn, các tế bào viêm, tế bào miễn dịch <br /> đã làm người ta thay đổi quan niệm về nguyên <br /> nhân và bệnh học của thoái hoá khớp(1,20,23,25). <br /> Bên  cạnh  đó,  người  ta  còn  thấy  những  mối <br /> liên quan rõ rệt của bệnh với các yếu tố nguy cơ <br /> như tuổi tác(39), di truyền, giói tính, chấn thương, <br /> <br /> 34<br /> <br /> v.v...chưa lý giải được(6,3,4,19,27). Những yếu tố này <br /> được  y  văn  công  nhận  là  yếu  tố  nguy  cơ  của <br /> bệnh  và  được  ghi  nhận  sự  đồng  thuận  qua <br /> nhiều nghiên cứu lớn tại các nước phát triển(33). <br /> Vấn  đề  điều  trị  cũng  còn  nhiều  hạn  chế  và <br /> tranh cãi vì chưa có biện pháp điều trị nào có thể <br /> giải quyết được đồng thời và toàn bộ các cơ chế <br /> gây bệnh. Mục tiêu điều trị bao gồm nhiều biện <br /> pháp  phối  hợp  nhau  và  áp  dụng  tuỳ  giai  đoạn <br /> và mức độ của bệnh(3,5,10). Phác đồ điều trị chung <br /> gồm có: <br /> Biện  pháp  không  dùng  thuốc  (lối  sống,  tập <br /> luyện, các dụng cụ hỗ trợ...)(10,39). <br /> Biện pháp dùng thuốc: có rất nhiều các loại <br /> thuốc (KVKS, giảm đau các bậc theo tổ chức y tế <br /> thế giới, các loại điều trị bổ sung, hỗ trợ,…) được <br /> áp dụng tuỳ mức độ, tuỳ giai đoạn,(14,22,29,31) trong <br /> đó  liệu  pháp  “bổ  sung  chất  nhờn”  bằng <br /> hyaluronate  sodium  nội  khớp  là  một  thủ  thuật <br /> xâm lấn mang tính tích cực và đạt được hiệu quả <br /> tốt đã được chứng minh(5,9,11,13,15). <br /> Biện pháp cuối cùng là can thiệp ngoại khoa, <br /> chỉ áp dụng khi bệnh ở mức độ nặng, tiến triển <br /> quá nhanh, điều trị nội khoa thất bại, có thể gây <br /> ra  hoặc  đe  doạ  gây  ra  tàn  phế  cho  bệnh  nhân <br /> bao gồm các can thiệp nội soi, phẫu thuật chỉnh <br /> trục, thay khớp(31)... <br /> Hyaluronat  sodium  là  muối  của  acid <br /> hyaluronic,  một  phân  tử  polysaccharid  trong <br /> dịch  tự  nhiên  cơ  thể  người  (dịch  nhày  ở  các <br /> màng, chất gây bảo vệ trẻ sơ sinh, khớp,..) riêng <br /> đối với khớp, acid hyaluronic làm nhiệm vụ cố <br /> định  các  phân  tử,  giảm  sốc  và  bôi  trơn,  và  là <br /> trung  gian  cung  cấp  các  chất  nuôi  dưỡng  và  là <br /> thành  phần  quan  trọng  chủ  yếu  của  hệ  thống <br /> khớp.  các  phân  tử  acid  hyaluronic  kết  hợp  với <br /> nhau thành một chuỗi, dài ngắn khác nhau và có <br /> các  trọng  lượng  phân  tử  khác  nhau.  Tuỳ  theo <br /> trọng  lượng  phân  tử  mà  độ  nhớt  của  dịch  sẽ <br /> nhiều hay ít để phù hợp với chức năng của nó ở <br /> vị  trí  đó.  Đối  với  khớp,  người  ta  cho  rằng  một <br /> acid  hyaluronic  ngoại  lai  càng  có  trọng  lượng <br /> phân tử cao thì càng tồn tại lâu trong ổ khớp và <br /> duy trì tác dụng của nó tại chỗ. Ngược lại cũng <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Nguyễn Tri Phương <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013 <br /> có  các  quan  điểm  cho  rằng  acid  hyaluronic  có <br /> TLPT thấp sẽ dễ dàng thâm nhập và màng khớp <br /> và  kích  thích  tế  bào  màng  hoạt  dịch  sản  xuất <br /> acid hyaluronic nội sinh. Điều này lý giải  được <br /> hiện tượng thời gian tác dụng của liệu pháp kéo <br /> dài  gấp  nhiều  lần  thời  gian  bán  huỷ  của  thuốc <br /> (hiệu  quả  kéo  dài  trung  bình  7‐15  tháng  so  với <br /> thời gian tồn tại trung bình 4 ngày trong khớp). <br /> Chúng  tôi  thực  hiện  đề  tài:  “Nghiên  cứu <br /> hiệu quả lâm sàng của Hyaluronate sodium tiêm <br /> vào ổ khớp trên bệnh nhân thoái hóa khớp gối” <br /> với hai mục tiêu: <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> và WOMAC dành cho chi dưới là những thang <br /> đo  lường  về  mức  độ  đau  và  chức  năng  khớp <br /> thông dụng.  <br /> Ở nhóm 1, một số BN ngưng KVKS vào tuần <br /> 3, và đến tuần 4, tất cả bệnh nhân đều đã được <br /> ngưng hoàn toàn. Nhóm 2 chỉ có 64% bệnh nhân <br /> có thể cắt KVKS ở thời gian tương ứng và 26% <br /> bệnh  nhân  nhóm  này  vẫn  phải  sử  dụng  KVKS <br /> cùng với giảm đau ở thời điểm chấm dứt nghiên <br /> cứu. Tương tự, thuốc giảm đau chỉ còn dùng ở <br /> 16%  BN  nhóm  1  vào  cuối  kỳ  so  với  55%  bệnh <br /> nhân thuộc nhóm chứng. <br /> <br /> Đánh  giá  hiệu  quả  lâm  sàng  điều  trị  của <br /> Hyaluronate  sodium  ở  bệnh  nhân  thoái  hóa <br /> khớp  gối  và  các  tác  dụng  không  mong  muốn <br /> của thuốc. <br /> Khảo  sát  mối  liên  quan  giữa  mức  độ  nặng <br /> của bệnh với hiệu quả điều trị, tuổi, giới và chỉ <br /> số khối cơ thể (BMI).(19) <br /> Nghiên  cứu  được  tiến  hành  tại  bệnh  viện <br /> Nguyễn  Tri  Phương,  thành  phố  Hồ  Chí  Minh <br /> trong  thời  gian  từ  tháng  5/2010  đến  tháng <br /> 5/2011. <br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN <br /> <br />  <br /> Biểu đồ 1: Kết quả điều trị theo thang Lequesne <br /> phân nhóm VAS > 6 <br /> <br /> Chúng tôi đã tíên hành nghiên cứu trên 81 <br /> BN chia làm 2 nhóm, 50 BN nhóm 1 được can <br /> thiệp  bằng  liệu  pháp  tiêm  nội  khớp <br /> Hyaluronate sodium, nhóm 2 gồm 31 BN được <br /> coi là nhóm chứng.  <br /> Hyaluronate  Sodium  250mg/2,5  ml  tiêm <br /> vào  khớp  gối  bị  thoái  hóa  5  lần,  mỗi  lần  cách <br /> nhau  7  ngày.  Biệt  dược  được  chọn  lựa  dùng <br /> trong nghiên cứu là HYALGAN (công ty TRB, <br /> sản xuất tại Italia), được cấp phép lưu hành tại <br /> Việt Nam. <br /> Cả hai nhóm đồng thời được sử dụng KVKS <br /> và  giảm  đau  như  nhau  sau  đó  giảm  liều  hoặc <br /> ngưng khi chỉ còn đau rất nhẹ hoặc hết đau. BN <br /> được  theo  dõi  trong  12  tuần  và  ghi  nhận  các <br /> thông  số  chung,  tình  trạng  giảm  đau  và  chức <br /> năng khớp gối bệnh trước và sau khi can thiệp <br /> thông  qua  các  công  cụ  bán  định  lượng  là  các <br /> thang  điểm  VAS,  Lequesne  dành  cho  khớp  gối <br /> <br />  <br /> Biểu đồ 2: Kết quả điều trị theo thang WOMAC <br /> Phân nhóm VAS >6 <br /> Hiệu  quả  này  càng  rõ  hơn  khi  phân  tích <br /> riêng nhóm bệnh từ trung bình trở lên, với mức <br /> độ Đau VAS > 6 điểm, tương ứng với độ nặng X <br /> quang từ II‐III theo Kellgren và Lawrence. <br /> Các  số  liệu  thu  thập  cho  thấy  nhóm  1 <br /> (hyaluronat sodium tiêm nội khớp) có hiệu quả <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Nguyễn Tri Phương <br /> <br /> 35<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013<br /> Hiệu quả của Hyaluronate sodium tiêm nội <br /> khớp thể hiện trên các thang điểm là có ý nghĩa. <br /> <br /> tương  đương  với  nhóm  2  trong  giai  đoạn  3‐4 <br /> tuần đầu, sau đó duy trì được hiệu quả trên cả <br /> triệu  chứng  đau,  chức  năng  và  độ  cứng  khớp, <br /> đặc biệt trên thang điểm chức năng khớp, trong <br /> giai đoạn sau và tốt hơn có ý nghĩa so với nhóm <br /> 2 (chứng) trong tháng thứ 2 và tháng thứ 3 sau <br /> can  thiệp  mà  không  cần  sử  dụng  thuốc  giảm <br /> đau và KVKS như nhóm này. Điểm Lequesne ở <br /> nhóm BN được can thiệp giảm được  9,42  điểm <br /> so  với  7,91  điểm  của  nhóm  chứng.  Điểm <br /> WOMAC  giảm  lần  lượt  đối  với  2  nhóm  là  24,2 <br /> điểm và 22 điểm. <br /> <br /> Hiệu  quả  giảm  đau  và  cải  thiện  chức  năng <br /> của  Hyaluronate  nội  khớp  chỉ  thể  hiện  sau  vài <br /> tuần  và  duy  trì  lâu  hơn  nhóm  giả  dược.  Tuy <br /> nhiên việc ghi nhận thời gian bắt đầu tác dụng <br /> của  thuốc  có  khác  nhau  tuỳ  theo  nghiên  cứu, <br /> thông thường là sau mũi tiêm thứ 3. <br /> Giảm  sử  dụng  thuốc  KVKS  và  giảm  đau  ở <br /> nhóm  can  thiệp  Hyaluronate  nội  khớp  có  ý <br /> nghĩa so với nhóm chứng, bắt đầu từ tuần thứ 3. <br /> Hiệu  quả  của  Hyaluronate  khác  biệt  so  với <br /> nhóm chứng rõ rệt ở điểm chức năng. <br /> <br /> Điều  đáng  chú  ý  là  điểm  chức  năng  cho <br /> thấy  có  sự  cải  thiện  rõ  nhất.  Nhóm  1  có  sự <br /> khác biệt về cải thiện chức năng có ý nghĩa so <br /> với nhóm chứng vào tuần 8 với p=0,02 và tuần <br /> 12 với p=0,005. <br /> <br /> Những  khác  biệt  của  nghiên  cứu  chúng  tôi <br /> so với các nghiên cứu khác (36,34,38): <br /> Dùng thang WOMAC làm thang điểm phân <br /> tích chính, nhờ biên độ điểm rộng ta có thể phát <br /> hiện  sự  khác  biệt  trong  khi  thang  Lequesne  có <br /> thể bỏ sót. <br /> <br />  <br /> Biểu đồ 3: <br /> Ở nhóm bệnh có mức độ rất nặng (VAS >9), <br /> hiệu  quả  của  liệu  pháp  có  phần  hạn  chế  hơn. <br /> Mặc dù vậy, với mức giảm trung bình từ 64‐74% <br /> các thang điểm Lequesne va WOMAC, việc chỉ <br /> định  Hyaluronat  sodium  tiêm  nội  khớp  vẫn  là <br /> khuyến cáo nên áp dụng đối với thoái hoá khớp <br /> gối từ mức trung bình trở lên.  <br /> Đối  chiếu  với  kết  quả  ghi  nhận  từ  thăm <br /> khám của BS, dựa trên mức độ đau của BN và 2 <br /> chức năng vận động chính là gập và duỗi khớp <br /> đã được số hoá, chúng tôi ghi nhận kết quả vẫn <br /> tương tự giữa 2 nhóm, cải thiện rõ ở phân nhóm <br /> VAS>6  có  can  thiệp  và  kém  hơn  ở  phân  nhóm <br /> VAS>9.  <br /> Khi so sánh và đối chiếu với các nghiên cứu <br /> khác(36,34,38),  chúng  tôi  nhận  thấy  có  những  kết <br /> quả tương đồng như sau: <br /> <br /> 36<br /> <br /> Kết quả Lequesne chung so với nhóm chứng <br /> không  có  có  ý  nghĩa.  Nhưng  đặc  biệt  ở  phân <br /> nhóm VAS > 6 lại có ý nghĩa thống kê ở tuần thứ <br /> 8  và  tuần  thứ  12.  Điều  này  có  ý  nghĩa  đối  với <br /> việc chỉ định liệu pháp cho  nhóm  bệnh  nào  thì <br /> phù  hợp.  Liệu  pháp  Hyaluronate  nội  khớp <br /> tương  đối  đắt  tiền,  căn  cứ  trên  các  kết  quả <br /> nghiên cứu ta nên chỉ định liệu pháp này cho Bn <br /> có độ nặng từ trung bình trở lên. <br /> Một điểm tích cực nữa của liệu pháp này là <br /> tính  dung  nạp  tốt,  thuốc  hầu  như  chỉ  tác  dụng <br /> tại  chỗ,  không  có  biến  đổi  về  mặt  sinh  học  và <br /> sinh lý các cơ quan khác. Chúng tôi ghi nhận có <br /> 16 lượt xuất hiện tác dụng không mong muốn ở <br /> nhóm 1 so với 43 lượt ở nhóm chứng. Các phản <br /> ứng không mong muốn xảy ra ở nhóm sử dụng <br /> HS chủ yếu là cảm giác mệt mỏi (10%), tràn dịch <br /> khớp vô trùng (6%) và đau nơi tiêm (4%). Trong <br /> khi đó các phản ứng không mong muốn ở nhóm <br /> 2 đa phần là các tác dụng phụ của nhóm thuốc <br /> KVKS – giảm đau như: triệu chứng dị ứng 38%, <br /> rối loạn tiêu hoá 31%, phù 12%. Tràn dịch khớp <br /> xuất  hiện  trong  quá  trình  điều  trị  của  nhóm  2 <br /> cũng  nhiều  hơn  nhóm  1  (16%).  Trong  cả  hai <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Nguyễn Tri Phương <br /> <br />