Hiệu quả sử dụng Dexamethasone dạng uống và dạng chích trong kiểm soát đau, sưng, khít hàm sau phẫu thuật nhổ răng khôn hàm dưới

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> HIỆU QUẢ SỬ DỤNG DEXAMETHASONE DẠNG UỐNG  <br /> VÀ DẠNG CHÍCH TRONG KIỂM SOÁT ĐAU, SƯNG, KHÍT HÀM  <br /> SAU PHẪU THUẬT NHỔ RĂNG KHÔN HÀM DƯỚI <br /> Nguyễn Thị Ngọc Anh*, Lê Huỳnh Thiên Ân*, Võ Đắc Tuyến* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục  tiêu: Đau, sưng và khít hàm là những biến chứng thường gặp sau phẫu thuật nhổ răng khôn hàm <br /> dưới  gây  nhiều  khó  chịu  và  lo  lắng  cho  bệnh  nhân.  Nghiên  cứu  này  thực  hiện  nhằm  đánh  giá  hiệu  quả  của <br /> Dexamethasone dạng uống và dạng chích trong việc kiểm soát đau, sưng và khít hàm sau phẫu thuật răng khôn <br /> hàm dưới. <br /> Phương pháp: Thử nghiệm lâm sàng mù đơn. Mẫu thuận tiện gồm 60 bệnh nhân (19‐32 tuổi) có chỉ định <br /> và  nhu  cầu  nhổ  răng  khôn  hàm  dưới  mọc  lệch  được  chia  ngẫu  nhiên  thành  2  nhóm:  nhóm  sử  dụng <br /> Dexamethasone dạng chích và nhóm sử dụng dạng uống. Đau, sưng và khít hàm được đánh giá trong 2 ngày <br /> sau phẫu thuật. Đau được đánh giá theo chủ quan của bệnh nhân bằng phiếu đánh giá đau (thang Likert 7 điểm). <br /> Mức độ sưng mặt được đo bằng thước dây, đo khoảng cách các điểm mốc trên mặt. Khít hàm được đánh giá <br /> thông qua độ há miệng của bệnh nhân bằng cách dùng thước kẹp đo khoảng cách từ rìa cắn răng cửa giữa hàm <br /> trên với rìa cắn răng cửa giữa hàm dưới. <br /> Kết  quả:  Hiệu  quả  giảm  đau,  mức  độ  sưng  theo  chiều  ngang  và  chiều  dọc,  mức  độ  há  miệng  giữa <br /> Dexamethasone dạng uống so với dạng chích không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Mức độ sưng theo chiều <br /> ngang và chiều dọc ở 2 nhóm uống và nhóm chích vào ngày thứ nhất và thứ 2 sau phẫu thuật so với trước phẫu <br /> thuật tăng lên, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Độ há miệng ở 2 nhóm giảm có ý nghĩa vào ngày thứ nhất và <br /> ngày thứ 2 sau phẫu thuật so với thời điểm trước phẫu thuật. <br /> Kết  luận: Hiệu quả kiểm soát đau, sưng và khít hàm của Dexamethasone sau phẫu thuật răng khôn hàm <br /> dưới sử dụng qua đường uống và đường chích tương tự nhau. Tuy nhiên sử dụng Dexamethasone qua đường <br /> uống có tính ít xâm lấn, ít biến chứng và dễ được bệnh nhân chấp nhận hơn. <br /> Từ khóa: Đau, sưng, khít hàm. <br /> <br /> ABSTRACT  <br /> EFFECT OF ORAL ADMINISTATION AND INJECTION OF DEXAMETHASONE  <br /> ON PAIN, EDEMA AND TRISMUS IN IMPACTED LOWER THIRD MOLAR SURGERY <br /> Nguyen Thi Ngoc Anh, Le Huynh Thien An, Vo Dac Tuyen  <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 358 ‐ 365 <br /> Purpose: Pain, swelling and trismus are common complications after third molar surgery, associated with <br /> considerable postoperative discomfort for patient. This study was conducted to evaluatethe efficacy between oral <br /> administration and local injection of Dexamethasone in controlling pain, edema and trismus  after  third  molar <br /> surgery. <br /> Methods: Single‐blind clinical trial was carried out involving 60 lower third molar surgeries in 60 patients <br /> between January 2013 and May 2013. The sample was randomly divided into 2 groups: group A: dexamethasone <br /> * Khoa Răng Hàm Mặt, Đại Học Y Dược TP HCM  <br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Thị Ngọc Anh ĐT: 0933212323 <br /> <br /> 358<br /> <br /> Email: nhock.lamentos@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 0,5 mg ‐ 8 tablets (4mg) taken systemically 1h before the procedure, group B: dexamethasone 4mg/mL through <br /> the parenteral route in the immediate preoperative period. On the first and second day following surgery, linear <br /> edema  was  determined  using  facial  landmarks  and  maximal  mouth  opening  measurements  were  performed. <br /> Postoperative pain was recorded using a 7‐point Likert‐ type scale. <br /> Results:  Effective  pain,  swelling  degree  horizontally  and  vertically,  and  trismus  between  oral <br /> administration compared with local injection no differences were statistically significant. There was an increase <br /> in all facial measurements between preoperative baseline values and those on the first and second day following <br /> surgery as well as a decrease in interincisor distance.  <br /> Conclusion: The administration of parenteral dexamethasone in the form of intramuscular injection in the <br /> masseter  muscle  and  the  enteral  route  in  a  tablet  form  demonstrated  similar  effects  in  reducing  pain,  edema, <br /> trismus following lower third molar extraction. <br /> Keywords: Pain, edema, trismus <br /> <br /> MỞ ĐẦU <br /> Phẫu thuật nhổ răng khôn hàm dưới là một <br /> thủ thuật thường gặp trong thực hành nha khoa <br /> hằng  ngày.  Tuy  nhiên,  phẫu  thuật  nhổ  răng <br /> khôn có tính xâm lấn đáng kể vào mô xương và <br /> mô  mềm  xung  quanh,  do  đó  có  thể  gây  nhiều <br /> biến chứng và khó chịu cho bệnh nhân sau phẫu <br /> thuật, đáng kể nhất là đau, sưng và khít hàm.  <br /> Trên thế giới đã có rất nhiều nghiên cứu sử <br /> dụng  thuốc  để  giảm  các  biến  chứng  đau,  sưng <br /> và khít hàm. Thường nhất là sử dụng các thuốc <br /> kháng  viêm  không  steroid  hoặc  thuốc  kháng <br /> viêm  steroid.  Một  số  nghiên  cứu  cho  thấy  sử <br /> dụng thuốc kháng viêm không steroid ít có hiệu <br /> quả giảm đau và sưng, hoặc một số nghiên cứu <br /> so  sánh  giữa  việc  sử  dụng  thuốc  kháng  viêm <br /> không steroid và thuốc kháng viêm steroid cho <br /> thấy  thuốc  kháng  viêm  không  steroid  khi  kết <br /> hợp  với  thuốc  steroid  có  hiệu  quả  giảm  đau, <br /> sưng  và  khít  hàm  tốt  hơn  là  khi  chỉ  sử  dụng <br /> kháng viêm không steroid(3,5,8,12).  <br /> Trong  số  các  thuốc  kháng  viêm  steroid, <br /> Dexamethasone  là  một  thuốc  kháng  viêm  tổng <br /> hợp tương tự như Prednisone nhưng có tiềm lực <br /> kháng  viêm  mạnh  hơn  gấp  6  lần  và  khá  hiệu <br /> quả trong việc giảm đau, sưng, và khít hàm sau <br /> phẫu thuật răng khôn hàm dưới(2).  <br /> Các  nghiên  cứu  gần  đây  ở  nước  ta  nhằm <br /> đánh giá tình trạng sưng và đau, và hiệu quả sử <br /> dụng  thuốc  trong  việc  giảm  sưng  và  đau  sau <br /> phẫu thuật nhổ răng khôn hàm dưới(4,7,10,11) cũng <br /> <br /> Răng Hàm Mặt <br /> <br /> thường  sử  dụng  các  thuốc  kháng  viêm  không <br /> steroid,  chưa  có  nghiên  cứu  nào  đề  cập  đến <br /> thuốc kháng viêm steroid.  <br /> <br /> Mục tiêu tổng quát <br /> Đánh giá hiệu quả của Dexamethasone dạng <br /> uống  và  dạng  chích  trong  việc  giảm  đau,  sưng <br /> và  khít  hàm  sau  phẫu  thuật  răng  khôn  hàm <br /> dưới. <br /> <br /> Mục tiêu cụ thể <br /> Xác định và so sánh kết quả giảm đau trong <br /> hai  ngày  sau  phẫu  thuật  răng  khôn  hàm  dưới <br /> khi  sử  dụng  Dexamethasone  trước  phẫu  thuật <br /> qua  đường  uống  và  qua  chích  thuốc  trực  tiếp <br /> vào mô mềm vùng phẫu thuật. <br /> Xác  định  và  so  sánh  kết  quả  giảm  sưng  và <br /> khít  hàm  trong  hai  ngày  sau  phẫu  thuật  răng <br /> khôn  hàm  dưới  khi  sử  dụng  Dexamethasone <br /> qua  đường  uống  và  qua  chích  thuốc  trực  tiếp <br /> vào mô mềm vùng phẫu thuật. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đối tượng nghiên cứu <br /> Chọn mẫu thuận tiện gồm 60 bệnh nhân đến <br /> nhổ răng khôn hàm dưới mọc lệch, ngầm tại bộ <br /> môn  Phẫu  thuật  miệng,  Khoa  Răng  Hàm  Mặt, <br /> Đại  Học  Y  Dược  Tp.  Hồ  Chí  Minh  từ  tháng <br /> 1/2013  đến  tháng  5/2013.  Thoả  tiêu  chí  chọn <br /> mẫu:  có  răng  khôn  hàm  dưới  lệch  ngầm  thuộc <br /> phân loại I, II, III và độ sâu B, C dựa theo phân <br /> loại  của  Pell  và  Gregory.  Loại  trừ  những  bệnh <br /> nhân  dị  ứng  với  thuốc  trong  nghiên  cứu,  đang <br /> <br /> 359<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> sử  dụng  bất  kỳ  một  loại  thuốc  nào  khác  trong <br /> thời  gian  nghiên  cứu,  có  bệnh  toàn  thân:  tim <br /> mạch, cao huyết áp, tiểu đường…, đang có thai <br /> hoặc cho con bú, đang có tình trạng nhiễm trùng <br /> tại  chỗ,  không  hợp  tác  trong  quá  trình  nghiên <br /> cứu... <br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> Thiết kế nghiên cứu <br /> Thử nghiệm lâm sàng mù đơn không nhóm <br /> chứng <br /> <br /> Mỗi bệnh nhân được kê một toa thuốc gồm <br /> thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau. <br /> Amoxicillin 500mg, 15 viên, ngày uống 3 lần, <br /> mỗi lần 1 viên. <br /> Paracetamol  500mg  được  hướng  dẫn  uống <br /> khi xuất hiện cơn đau không chịu được. <br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ <br /> Đánh giá đau <br /> Bệnh nhân ghi nhận các dữ liệu sau: <br /> <br /> Qui trình nghiên cứu <br /> Trước phẫu thuật <br /> Bệnh  nhân  được  khám  tổng  quát,  xét <br /> nghiệm  thường  quy,  chụp  phim  quanh  chóp. <br /> Mỗi bệnh nhân chọn vào trong nghiên cứu được <br /> mã  hóa  bằng  một  mã  số  và  được  chia  ngẫu <br /> nhiên vào hai nhóm:  <br /> Nhóm  A:  sử  dụng  Dexamethasone  (4mg) <br /> uống  (Dexamethasone  viên  nén  0,5mg,  sản <br /> phẩm của công ty dược phẩm Mekophar). <br /> Nhóm  B:  sử  dụng  Dexamethasone  (4mg) <br /> chích trực tiếp vào vùng cơ cắn (Dexamethasone <br /> dạng  ống  4mg/1ml,  sản  phẩm  công  ty  dược <br /> phẩm Trung ương 2 Dopharma). <br /> Trong khi phẫu thuật  <br /> Bệnh  nhân  nhóm  A:  uống  4mg <br /> Dexamethasone (8 viên 0,5mg) trước phẫu thuật <br /> 1 giờ. <br /> Bệnh  nhân  được  gây  tê  vùng  thần  kinh <br /> xương ổ răng dưới và gây tê tại chỗ bằng thuốc <br /> tê  Lidocaine  2%  có  thuốc  co  mạch  Epinephrine <br /> 1:100.000. <br /> Bệnh nhân nhóm B được chích vào trong cơ <br /> cắn  bên  phẫu  thuật  1ml  Dexamethasone  (4mg) <br /> sau  khi  gây  tê,  tại  3  vị  trí  khác  nhau  theo  kỹ <br /> thuật được Messer và Keller đề nghị(1). <br /> Sau đó, tất cả các bệnh nhân đều được một <br /> bác  sĩ  tại  bộ  môn  phẫu  thuật  miệng  thực  hiện <br /> theo kỹ thuật phẫu thuật  cơ  bản  đang  được  áp <br /> dụng  tại  bộ  môn  gồm  các  bước:  tạo  vạt,  khoan <br /> xương có hay không kèm cắt răng, nhổ răng và <br /> khâu kín vết thương. <br /> <br /> 360<br /> <br /> Sau phẫu thuật  <br /> <br /> Mức  độ  đau  nhiều  nhất  trong  hai  ngày  sau <br /> phẫu thuật theo thang Likert 7 điểm: <br /> 0: không đau   1: Đau rất nhẹ (khó chịu)   2: <br /> Đau nhẹ <br /> 3: Đau trung bình,vừa phải  <br /> 4: Đau nhiều  5: Đau rất nhiều <br /> Đau không thể tưởng tượng nổi <br /> <br />  <br /> <br /> 6: <br /> <br /> Số  lượng  thuốc  giảm  đau  (paracetamol)  đã <br /> sử dụng trong 2 ngày sau phẫu thuật. <br /> <br /> Đánh giá sưng <br /> Vào ngày thứ nhất (T1) và ngày thứ hai (T2) <br /> sau  phẫu  thuật  so  với  thời  điểm  trước  phẫu <br /> thuật (T0). <br /> Xác định bằng cách dùng thước dây đo theo <br /> độ  lồi  má  (được  làm  tròn  đến  vạch  mm  gần <br /> nhất): <br /> Theo  chiều  dọc:  từ  góc  mắt  ngoài  đến  góc <br /> hàm dưới. <br /> Theo chiều ngang: khoảng cách từ chân dái <br /> tai đến khóe miệng. <br /> <br /> Đánh giá độ há miệng <br /> Độ  há  miệng  được  xác  định  vào  ngày  thứ <br /> nhất  (T1)  và  ngày  thứ  2  (T2)  sau  phẫu  thuật  so <br /> với thời điểm trước phẫu thuật (T0). <br /> Độ  há  miệng  được  đo  bằng  thước  kẹp <br /> (khoảng cách từ rìa cắn răng cửa giữa hàm trên <br /> với rìa cắn răng cửa giữa hàm dưới). <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> chia  làm  hai  nhóm  nghiên  cứu  với  số  lượng <br /> bằng nhau. <br /> Trong nghiên cứu này, không có sự khác biệt <br /> có  ý  nghĩa  giữa  nhóm  uống  và  nhóm  chích  về <br /> liều lượng thuốc tê, thời gian phẫu thuật (Bảng <br /> 1).  <br /> Bảng 1: Liều lượng thuốc tê và thời gian phẫu thuật  <br />  <br /> <br /> Nhóm uống Nhóm chích<br /> Liều lượng thuốc tê (ml) 3,0 ± 0,2<br /> 3,0 ± 0,2<br /> Thời gian phẫu thuật<br /> 13,3 ± 8,0 13,8 ± 6,7<br /> (phút)<br /> <br /> Hình 1: Độ há miệng <br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN <br /> Nghiên  cứu  được  thực  hiện  trên  60  bệnh <br /> nhân,  trong  đó  có  30  bệnh  nhân  nam,  30  bệnh <br /> nhân  nữ.  Đồng  thời  các  đối  tượng  nghiên  cứu <br /> <br /> p<br /> 0,79<br /> 0,74<br /> <br /> Đánh giá đau <br /> Mức độ đau của 2 nhóm <br /> <br /> Bảng 2: Phân bố bệnh nhân theo mức độ đau <br /> Thời<br /> điểm<br /> Nhóm chích<br /> <br /> Mức độ đau<br /> 0<br /> <br /> T2<br /> Nhóm uống<br /> <br /> T1<br /> T2<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 5<br /> 16,7%<br /> 14<br /> 46,7%<br /> 1<br /> 3,3%<br /> 9<br /> 30%<br /> <br /> T1<br /> <br /> 1<br /> 1<br /> 3,3%<br /> 3<br /> 10%<br /> 1<br /> 3,3%<br /> 6<br /> 20%<br /> <br /> 10<br /> 33,3%<br /> 3<br /> 10%<br /> 14<br /> 46,7%<br /> 11<br /> 36,6%<br /> <br /> 5<br /> 16,7%<br /> 3<br /> 10%<br /> 5<br /> 16,7%<br /> 2<br /> 6,7%<br /> <br /> 9<br /> 30%<br /> 7<br /> 23,3%<br /> 9<br /> 30%<br /> 2<br /> 6,7%<br /> <br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> <br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> <br /> Tổng<br /> cộng<br /> 30<br /> 100%<br /> 30<br /> 100%<br /> 30<br /> 100%<br /> 30<br /> 100%<br /> <br /> Bảng 3: Mức độ đau nhiều nhất của bệnh nhân trong 2 ngày sau phẫu thuật <br />  <br /> Nhóm chích <br /> Nhóm uống <br /> <br /> 0 <br /> 5 <br /> 16,7% <br /> 1 <br /> 3,3% <br /> <br /> 1 <br /> 1 <br /> 3,3% <br /> 1 <br /> 3,3% <br /> <br /> Mức độ đau nhiều nhất <br /> 2 <br /> 3 <br /> 4 <br /> 10 <br /> 5 <br /> 9 <br /> 33,3% <br /> 16,7% <br /> 30,0% <br /> 14 <br /> 5 <br /> 9 <br /> 46,7% <br /> 16,7% <br /> 30,0% <br /> <br /> 5 <br /> 0 <br />  <br /> 0 <br />  <br /> <br /> 6 <br /> 0 <br />  <br /> 0 <br />  <br /> <br /> Tổng <br /> 30 <br /> 100% <br /> 30 <br /> 100% <br /> <br /> Kiểm định 2, p = 0,50<br /> <br /> Bảng 4: Mức độ đau trung bình của 2 nhóm ở từng <br /> thời điểm <br /> Thời điểm<br /> T1<br /> T2<br /> <br /> Nhóm chích<br /> 2,4 ± 1,4<br /> 1,5 ± 1,7<br /> <br /> Nhóm uống<br /> 2,7 ± 1,1<br /> 1,4 ± 1,2<br /> <br /> p<br /> 0,41<br /> 0,73<br /> <br /> Trong  nghiên  cứu  này,  trong  2  ngày  sau <br /> phẫu thuật mức độ đau nhiều nhất ở mức độ 4 ở <br /> cả  hai  nhóm  (Bảng  3).  Mức  độ  đau  trung  bình <br /> vào  ngày  thứ  nhất  sau  phẫu  thuật  là  2,4  ±  1,4 <br /> (nhóm chích) và là 2,7 ± 1,1 (nhóm uống). Ngày <br /> thứ  2  sau  phẫu  thuật,  mức  độ  đau  trung  bình <br /> của nhóm chích là 1,5 ± 1,7 và nhóm uống là 1,4 <br /> ± 1,2 (Bảng 4). <br /> <br /> Răng Hàm Mặt <br /> <br /> So  với  nghiên  cứu  của  Nguyễn  Thị  Minh <br /> Hân(10),  thì  trong  nghiên  cứu  này  mức  độ  đau <br /> nhiều  nhất  thấp  hơn  và  đặc  biệt  có  20%  bệnh <br /> nhân  nhóm  chích  và  6,6%  bệnh  nhân  nhóm <br /> uống chỉ ở mức độ 0 ‐1.  <br /> So  với  nghiên  cứu  của  White(13),  54%  bệnh <br /> nhân  đau  ở  mức  độ  4‐6,  trong  khi  nghiên  cứu <br /> này  ghi  nhận  có  30%  ở  mỗi  nhóm  đau  nhiều <br /> nhất ở mức độ 4. <br /> Nghiên cứu này ghi nhận không có sự khác <br /> biệt  có  ý  nghĩa  thống  kê  giữa  hai  nhóm  trong <br /> <br /> 361<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> T2<br /> p(*)<br /> <br /> kiểm  soát  đau  tương  tự  như  nghiên  cứu  của <br /> Antonio nhưng Antonio dùng thang VAS(1). <br /> <br /> 101,2 ± 5,2<br /> 0,000<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> 100,8 ± 5,4<br /> 0,001<br /> <br /> 0,000<br /> <br /> Số lượng thuốc giảm đau đã uống <br /> <br /> (*)<br /> <br /> Phân tích ANOVA một yếu tố có lặp (**)So sánh với thời <br /> điểm trước phẫu thuật, kiểm định t test bắt cặp  <br /> <br /> Bảng 5. Số lượng viên thuốc giảm đau đã uống đến <br /> từng thời điểm <br /> <br /> Bảng 8: Sự thay đổi mức độ sưng mặt theo chiều <br /> ngang giữa 2 nhóm  <br /> <br /> T1<br /> T2<br /> <br /> Nhóm chích Nhóm uống<br /> 0,57±0,77<br /> 0,63±0,77<br /> 0,70+ 1,06<br /> 0,67+ 0,80<br /> <br /> p<br /> 0,74<br /> 0,89<br /> <br /> Bảng 6. Phân bố bệnh nhân theo số lượng thuốc <br /> giảm đau đã uống 2 ngày sau phẫu thuật <br /> <br /> Nhóm<br /> chích<br /> Nhóm<br /> uống<br /> <br /> Số lượng viên thuốc giảm đau đã<br /> Tổng<br /> uống<br /> cộng<br /> 0<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 18<br /> 6<br /> 4<br /> 1<br /> 1<br /> 30<br /> 60%<br /> 20% 13,3% 3,3% 3,3% 100%<br /> 16<br /> 8<br /> 6<br /> 0<br /> 0<br /> 30<br /> 53,3% 26,7% 20%<br /> 100%<br /> <br /> Thời điểm Nhóm chích (mm) Nhóm uống (mm)<br /> T1<br /> 1,1 ± 1,2<br /> 1,5 ± 2,4<br /> T2<br /> 1,6 ± 1,7<br /> 1,4 ± 1,9<br /> <br /> Trong  nghiên  cứu  này,  sự  thay  đổi  mức  độ <br /> sưng  mặt  lần  lượt  của  2  nhóm  chích  và  nhóm <br /> uống vào ngày thứ nhất là 1,1 ± 1,2 mm và 1,5 ± <br /> 2,4 mm, vào ngày thứ hai là 1,6 ± 1,7 mm và 1,4 ± <br /> 1,9 mm (Bảng 7, Bảng 8).  <br /> So  nghiên  cứu  này  với  nghiên  cứu  của <br /> Nguyễn  Thị  Minh  Hân(10)  và  Nguyễn  Hữu  Bảo <br /> Thi(9)  sự  thay  đổi  mức  độ  sưng  mặt  theo  chiều <br /> <br /> Kiểm định 2, p = 0,59. <br /> <br /> Trong  nghiên  cứu  này,  trong  2  ngày  phẫu <br /> thuật có nhiều bệnh nhân không cần phải uống <br /> thuốc  giảm  đau  sau  phẫu  thuật  (60%  ở  nhóm <br /> chích và 53,3% ở nhóm uống) (Bảng 6). <br /> Vào  ngày  thứ  nhất  sau  phẫu  thuật  trung <br /> bình  bệnh  nhân  nhóm  chích  uống  0,57  ±  0,77 <br /> viên  thuốc  giảm  đau,  bệnh  nhân  nhóm  uống <br /> uống 0,63 ± 0,77 viên. Cho đến ngày thứ 2 bệnh <br /> nhân nhóm chích uống 0,7 ± 1,06 và nhóm uống <br /> uống 0,67 ± 0,8. Không có sự khác biệt có ý nghĩa <br /> thống kê giữa hai nhóm (Bảng 5). <br /> Như vậy, nhìn chung hiệu quả giảm đau của <br /> Dexamethasone  ở  nhóm  uống  và  nhóm  chích <br /> không có sự khác biệt có ý nghiã thống kê. Còn <br /> khi  so  với  nghiên  cứu  sử  dụng  kháng  viêm <br /> không  steroid  như  Cù  Hoàng  Anh(4),  Nguyễn <br /> Thị  Minh  Hân(10),  chúng  tôi  nhận  thấy <br /> Dexamethasone có hiệu quả giảm đau hơn. <br /> <br /> ngang  trong  nghiên  cứu  chúng  tôi  thấp  hơn  so <br /> với  2  nghiên  cứu  trên.  Điều  này  có  thể  gợi  ý <br /> Dexamethasone  có  hiệu  quả  trong  việc  giảm <br /> sưng mặt theo chiều ngang sau phẫu thuật răng <br /> khôn hàm dưới.  <br /> Giữa  nhóm  chích  và  nhóm  uống  không  có <br /> sự  khác  biệt  có  ý  nghĩa  thống  kê.  Kết  quả  này <br /> phù  hợp  với  kết  luận  của  Antonio(1)  cho  rằng <br /> Dexamethsone  ở  nhóm  uống  và  nhóm  chích <br /> không có sự khác biệt trong kiểm soát sưng mặt <br /> theo  chiều  ngang.  Tuy  nhiên,  Antonio  sử  dụng <br /> điểm mốc hơi khác so với nghiên cứu của chúng <br /> tôi  là  gờ  bình  tai‐khóe  mép  bên  phẫu  thuật,  gờ <br /> bình tai ‐ điểm nhô nhất của cằm. <br /> <br /> Mức độ sưng theo chiều dọc <br /> Bảng 9: Mức độ sưng mặt theo chiều dọc ở 2 nhóm <br /> Thời<br /> điểm<br /> <br /> Đánh giá mức độ sưng  <br /> Mức độ sưng theo chiều ngang <br /> Bảng 7: Mức độ sưng mặt theo chiều ngang ở 2 <br /> nhóm so với trước phẫu thuật <br /> Thời<br /> Nhóm Chích<br /> Nhóm uống<br /> điểm Trung bình (mm) p(**) Trung bình (mm) p(**)<br /> To<br /> 99,6 ± 5,3<br /> 99,4 ± 5,9<br /> T1<br /> 100,7 ± 5,4<br /> 0,000<br /> 100,9 ± 6,0<br /> 0,002<br /> <br /> 362<br /> <br /> p<br /> 0,42<br /> 0,61<br /> <br /> To<br /> T1<br /> T2<br /> p(*)<br /> <br /> Nhóm chích<br /> Trung bình<br /> (mm)<br /> 103,7 ± 6,7<br /> 104,6 ± 6,9<br /> 105,5 ± 6,7<br /> 0,000<br /> <br /> Nhóm uống<br /> (**)<br /> <br /> p<br /> <br /> 0,001<br /> 0,000<br /> <br /> Trung bình<br /> (mm)<br /> 104,2 ± 5,7<br /> 105,9 ± 5,4<br /> 106 ± 5,5<br /> 0,000<br /> <br /> p(**)<br /> <br /> 0,000<br /> 0,000<br /> <br /> Phân tích ANOVA một yếu tố có lặp  <br /> <br /> (*)<br /> <br /> So sánh với thời điểm trước phẫu thuật, kiểm định t test bắt cặp  <br /> <br /> (**)<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt <br /> <br />