Con đường cứu nước HỒ CHÍ MINH<br />
<br />
103<br />
<br />
Chöông III<br />
<br />
Con đường cứu nước<br />
Hồ Chí Minh<br />
1. Khaùi quaùt tình hình Vieät Nam trong<br />
nhöõng naêm 20 - theá kæ XX<br />
<br />
Sau chieán tranh theá giôùi laàn thöù nhaát (1914 - 1918),<br />
maëc duø laø nöôùc thaéng traän nhöng ngay töø ñaàu cuoäc chieán,<br />
naêm 1940, ñeán khi keát thuùc chieán tranh, nöôùc Phaùp luoân<br />
bò Ñöùc chieám ñoùng neân phaûi gaùnh nhöõng haäu quaû naëng<br />
neà. Chieán tranh ñaõ taøn phaù haàu nhö toaøn boä nöôùc Phaùp.<br />
Haøng loaït ngaønh saûn xuaát, thöông maïi bò ñình treä, phaù<br />
saûn. Phaùp trôû thaønh moät con nôï lôùn, nhaát laø ñoái vôùi Mó.<br />
Soá nôï quoác gia vaøo naêm 1920 leân ñeán 300 tæ fraêng. Phaùp<br />
phaûi ñoái maët vôùi moät cuoäc khuûng hoaûng kinh teá - xaõ hoäi<br />
traàm troïng.<br />
<br />
104<br />
<br />
ts. Phạm Ngọc trâm<br />
<br />
Tröôùc tình hình ñoù, ñeå nhanh choùng haøn gaén veát<br />
thöông chieán tranh vaø khoâi phuïc neàn kinh teá, chính<br />
quyeàn Phaùp phaûi taêng cöôøng ñaàu tö khai thaùc thuoäc ñòa<br />
ôû Vieät Nam - Ñoâng Döông vaø caùc thuoäc ñòa khaùc. Töø naêm<br />
1920, chuùng ñaàu tö oà aït vaøo caùc ngaønh kinh teá troïng<br />
yeáu, nhanh choùng thu lôïi nhuaän ôû Vieät Nam. Rieâng naêm<br />
1920, khoái löôïng voán ñaàu tö vaøo Vieät Nam cuûa tö baûn<br />
Phaùp ñaõ ñaït ñeán con soá 255 trieäu fraêng. Töø naêm 1888<br />
ñeán 1918 (30 naêm) Phaùp ñaàu tö vaøo Ñoâng Döông - chuû<br />
yeáu laø Vieät Nam - khoaûng 1 tæ fraêng, thì chæ tính rieâng 6<br />
naêm töø 1924 ñeán 1929 khoái löôïng ñoù ñaõ leân ñeán 4.000<br />
trieäu fraêng1. Rieâng treân lónh vöïc noâng nghieäp, naêm 1924<br />
ñaàu tö 52 trieäu fraêng, naêm 1927 leân ñeán 400 trieäu fraêng,<br />
chuû yeáu taäp trung vaøo vieäc khai thaùc laäp ñoàn ñieàn. Naêm<br />
1927 - 1928, soá voán Phaùp ñaàu tö vaøo ñoàn ñieàn cao su laø<br />
600 trieäu fraêng.<br />
Tö baûn Phaùp taêng cöôøng ñaàu tö voán, môû roäng saûn xuaát<br />
cho caùc ngaønh coâng nghieäp khai thaùc taøi nguyeân: than,<br />
thieác, keõm, saét, chì, vonfram, phoátphaùt, muoái... ñeå xuaát<br />
khaåu. Chuùng môû roäng maïng löôùi giao thoâng, xaây döïng<br />
nhöõng tuyeán ñöôøng chieán löôïc phuïc vuï cho vieäc khai<br />
thaùc taøi nguyeân, xuaát khaåu haøng hoùa vaø nhanh choùng<br />
haønh quaân ñöa löïc löôïng sang ñaøn aùp caùc phong traøo ñaáu<br />
tranh cuûa nhaân daân ta: khaûo saùt vaø xaây döïng con ñöôøng<br />
boä Quoác loä 1A vaø con ñöôøng saét xuyeân Vieät - hoaøn thaønh<br />
1 Döïa theo GS Tröông Höõu Quyùnh, GS Ñinh Xuaân Laâm, PGS Leâ Maäu Haõn (Chuû bieân)<br />
(2005), Ñaïi cöông Lòch söû Vieät Nam, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi, tr. 677.<br />
<br />
Con đường cứu nước HỒ CHÍ MINH<br />
<br />
105<br />
<br />
naêm 1936; xaây döïng caùc ñöôøng lieân tænh, noäi tænh; phaùt<br />
trieån heä thoáng giao thoâng hai vuøng ñoàng baèng soâng Hoàng<br />
vaø soâng Cöûu Long. Thôøi ñieåm naøy, Vieät Nam coù heä thoáng<br />
giao thoâng toát nhaát Ñoâng Nam AÙ.<br />
Maëc duø quan heä saûn xuaát phong kieán vaãn toàn taïi phoå<br />
bieán nhöng quan heä saûn xuaát tö baûn chuû nghóa ñaõ ñöôïc du<br />
nhaäp vaøo Vieät Nam, xaâm nhaäp caùc khu vöïc kinh teá coâng,<br />
noâng, thöông nghieäp. Nhöõng coâng trình lôùn nhö xaây döïng<br />
ñöôøng saét Baéc - Nam, laøm ñöôøng quoác loä 1A, nhaø maùy, ñoàn<br />
ñieàn, khai thaùc caùc haàm moû... trong thôøi kì naøy ñaõ thu huùt<br />
haøng vaïn lao ñoäng. Hoï trôû thaønh coâng nhaân baèng nhieàu<br />
con ñöôøng khaùc nhau. Daân soá thaønh thò taêng leân nhanh<br />
choùng. Neàn kinh teá Vieät Nam chuyeån daàn töø kinh teá noâng<br />
nghieäp laïc haäu, töï cung töï caáp sang neàn kinh teá tö baûn thuoäc ñòa. Moät cô caáu xaõ hoäi môùi ñang ñònh hình vaø phaùt<br />
trieån theo höôùng tö baûn chuû nghóa. Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån<br />
cuûa löïc löôïng xaõ hoäi môùi ñaõ taïo ra tieàn ñeà cho söï tieáp thu<br />
quan ñieåm vaø tö töôûng môùi, laøm cô sôû ñoäng löïc thuùc ñaåy<br />
söï phaùt trieån cuûa phong traøo daân toäc, ñöa xaõ hoäi chuyeån<br />
mình baét kòp xu theá phaùt trieån cuûa thôøi ñaïi.<br />
Quaù trình khai thaùc thuoäc ñòa cuûa thöïc daân Phaùp<br />
trong nhöõng naêm 20 cuûa theá kæ XX ñaõ laøm cho tình hình<br />
Vieät Nam bieán ñoåi saâu saéc vaø maïnh meõ treân taát caû caùc<br />
lónh vöïc: kinh teá - xaõ hoäi, vaên hoùa, giaùo duïc, tö töôûng,<br />
taâm lí... Naêm 1924, Hoà Chí Minh ñaõ noùi moät caùch haøi<br />
höôùc: “Vôùi söï giuùp ñôõ haøo hieäp cuûa chuû nghóa ñeá quoác<br />
<br />
106<br />
<br />
ts. Phạm Ngọc trâm<br />
<br />
Phaùp”1 ôû Vieät Nam vaø Ñoâng Döông ñaõ phuïc hoài cheá ñoä<br />
noâ leä. “Noâ leä coù ba loaïi: 1) tuø khoå sai, maø chính quyeàn<br />
cai trò ñaõ cho boïn chuû caùc nhaø maùy söû duïng, sau caû moät<br />
ngaøy lao ñoäng cho boïn tö baûn thì toái ñeán hoï laïi trôû veà caùc<br />
nhaø tuø coù bieån ñeà höùa höôu höùa vöôïn “töï do, bình ñaúng<br />
vaø baùc aùi”; 2) noâng noâ, coù theå bao goàm taát caû ngöôøi An<br />
Nam töø 18 ñeán 60 tuoåi, haèng naêm buoäc phaûi ñi phu moät<br />
soá ngaøy nhaát ñònh. Vaû laïi, soá löôïng nhöõng ngaøy ñoù chæ laø<br />
quy ñònh öôùc chöøng, coøn treân thöïc teá haàu nhö khoâng coù<br />
haïn ñònh. Moät phaàn lôùn daân cö ñaõ bò huy ñoäng vaøo vieäc<br />
laøm ñöôøng, ñaøo keânh vaø khoâng coù baát kì moät thöù coâng saù<br />
naøo heát. Soá ngöôøi daân baûn xöù cheát vì nhöõng coâng vieäc aáy<br />
thaät raát lôùn; 3) noâ leä, ñuùng theo nghóa ñaày ñuû cuûa töø, hoï<br />
bò baùn vaø bò mua. Trong vieäc mua baùn naøy, chính quyeàn<br />
thöïc daân ñaõ trôû thaønh boïn chuû kinh doanh. Gioáng nhö<br />
thôøi chieán tranh, chính quyeàn thöïc daân ñaõ tuyeån daân baûn<br />
xöù laøm lính - tình nguyeän, thì baây giôø chuùng laïi moä coâng<br />
nhaân - tình nguyeän ñi caùc thuoäc ñòa Phaùp khaùc, chuû yeáu<br />
cho caùc ñaûo ôû Thaùi Bình Döông. Nhöõng ngöôøi An Nam<br />
naøy ñeán ñoù bò baùn cho boïn chuû ñoàn ñieàn vaø chuû nhaø maùy<br />
ngöôøi chaâu AÂu.”2.<br />
Trong boái caûnh ñoù, Hoà Chí Minh keâu goïi, nhaân danh<br />
Quoác teá Coäng saûn “Phaùt ñoäng chuû nghóa daân toäc”3. Ñaây laø<br />
1 Hoà Chí Minh toaøn taäp, taäp 1 (Sñd) tr.291.<br />
2 Hoà Chí Minh toaøn taäp, taäp 1 (Sñd) tr.291 -292.<br />
3 Hoà Chí Minh toaøn taäp, taäp 1 (Sñd) tr.291.<br />
<br />
Con đường cứu nước HỒ CHÍ MINH<br />
<br />
107<br />
<br />
moät luaän ñieåm caên baûn cuûa Hoà Chí Minh veà con ñöôøng<br />
cöùu nöôùc, giaûi phoùng daân toäc, giaûi phoùng ñaát nöôùc, giaûi<br />
phoùng con ngöôøi, xaây döïng moät xaõ hoäi coâng baèng, daân<br />
chuû, vaên minh.<br />
2. Con ñöôøng cöùu nöôùc cuûa Hoà Chí Minh<br />
<br />
Treân cô sôû keá thöøa nhöõng tinh hoa vaên hoùa cuûa daân<br />
toäc vaø nhaân loaïi, tieáp thu nhöõng tö töôûng tieán boä cuûa thôøi<br />
ñaïi daân chuû tö saûn vaø chuû nghóa Maùc - Leânin, Hoà Chí Minh<br />
ñaõ xaây döïng lí luaän caùch maïng giaûi phoùng daân toäc vaø ñaáu<br />
tranh giaønh ñoäc laäp daân toäc, hình thaønh con ñöôøng cöùu<br />
nöôùc ñoäc ñaùo, giaøu saùng taïo cho daân toäc, ñaát nöôùc Vieät<br />
Nam. Con ñöôøng ñoù laø keát quaû cuûa quaù trình nghieân cöùu lí<br />
luaän vaø khaûo saùt thöïc tieãn ôû nhieàu quoác gia treân theá giôùi,<br />
laø söï keát hôïp giöõa chuû nghóa daân toäc vôùi nhöõng tö töôûng<br />
daân chuû tieán boä vaø nhöõng luaän ñieåm phuø hôïp vôùi tình hình<br />
Vieät Nam cuûa chuû nghóa Maùc - Leânin nhaèm giaûi phoùng daân<br />
toäc, giaûi phoùng ñaát nöôùc, thöïc hieän caùc nhieäm vuï daân chuû,<br />
giaûi phoùng con ngöôøi, xaây döïng moät nöôùc Vieät Nam hoøa<br />
bình, thoáng nhaát, ñoäc laäp, daân chuû vaø giaøu maïnh.<br />
Sau khi tìm ñöôïc con ñöôøng cöùu nöôùc ñuùng ñaén cho<br />
daân toäc, Hoà Chí Minh tieáp tuïc hoïc taäp, nghieân cöùu ñeå<br />
boå sung hoaøn thieän tö töôûng cöùu nöôùc cuûa mình, ñoàng<br />
thôøi tích cöïc truyeàn baù tö töôûng aáy vaøo trong nöôùc nhaèm<br />
chuaån bò cho söï ra ñôøi cuûa moät chính ñaûng tieân phong ôû<br />
Vieät Nam sau naøy.<br />
<br />