IV. Phoøng tröø saâu beänh haïi tre<br />
Caâu 136. Caùc loaøi ñoäng vaät vaø saâu beänh haïi tre laø gì?<br />
Trong quaù trình sinh tröôûng vaø lôïi duïng tre thöôøng gaëp moät soá loaøi ñoäng vaät<br />
vaø saâu beänh gaây aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán saûn löôïng vaø chaát löôïng tre.<br />
Saâu beänh tre raát nhieàu, khaù nghieâm troïng coù: Chaâu chaáu, Ngaøi ñoäc, Ong<br />
nhoû vai roäng, Ngaøi ñeâm haïi maêng. Beänh haïi coù: Beänh khoâ ngoïn, beänh<br />
Choåi seå vaø Gæ saét.<br />
Caâu 137. Phöông chaâm vaø nguyeân taéc phoøng tröø saâu beänh haïi röøng tre laø gì?<br />
Phoøng tröø saâu beänh tre phaûi kieân trì, theo phöông chaâm phoøng laø chính,<br />
tröø phaûi toång hôïp. Thöù nhaát phaûi troàng röøng hoãn giao. Coù theå troàng tre vôùi<br />
caây laù roäng, theo baêng hoaëc theo ñaùm, ñaëc bieät laø khi chaêm soùc phaûi ñeå<br />
nhöõng caây laù roäng coù lôïi cho thieân ñòch vaø coù haïi cho caùc loaøi saâu haïi. Ví<br />
duï hoãn giao tre vôùi Traåu coù theå phoøng tröø ñöôïc chaâu chaáu. Thöù hai laø phaûi<br />
cuoác xôùi coû, caây buïi, caûi thieän ñieàu kieän veä sinh röøng, naém ñöôïc ñaëc tính<br />
saâu vaø moâi tröôøng qua ñoâng cuûa saâu non. Thöù ba phaûi laøm toát coâng taùc döï<br />
tính döï baùo, laøm roõ caùc loaøi saâu beänh haïi, quy luaät phaùt sinh cuûa chuùng.<br />
Khi phaùt hieän saâu beänh, phaûi kòp thôøi aùp duïng moïi bieän phaùp traùnh ñeå laây<br />
lan, ñoàng thôøi phaûi aùp duïng bieän phaùp phoøng tröø toång hôïp. Ñaëc bieät chuù<br />
yù laø caây kinh doanh taäp trung, naâng cao khaû naêng töï ñeà khaùng cuûa caây<br />
röøng, laøm giaûm bôùt söï phaùt sinh saâu beänh haïi,<br />
Nguyeân taéc phoøng tröø laø: tröø sôùm, tröø töøng dieän tích nhoû, tröø heát. Kòp thôøi<br />
dieät heát treân dieän nhoû khoâng ñeå laây lan gaây toån thaát lôùn. Phöông phaùp<br />
phoøng tröø chuû yeáu phaûi kieân trì phoøng tröø sinh hoïc, keát hôïp vôùi thuoác vaø<br />
laáy phoøng tröø sinh hoïc laø chính, giaûm bôùt hoaëc traùnh söû duïng thuoác hoùa<br />
hoïc ñeå khoûi oâ nhieãm maêng vaø cheá phaåm maêng.<br />
Caâu 138. Phoøng tröø Chaâu chaáu (Ceracris kiangsu Tsai) nhö theá naøo?<br />
Chaâu chaáu laø loaïi aên laù tre, ngoâ, luùa, mía v.v (Hình 6). Khi phaùt sinh,<br />
chuùng thöôøng aên truïi laù caây, vaø ñeû moãi naêm moät löùa, qua ñoâng baèng tröùng,<br />
thaùng 5 thaùng 6 tröùng nôû; sau khi nôû laø taäp trung phaù hoaïi. Phöông phaùp<br />
<br />
101<br />
<br />
IV. Phoøng tröø saâu beänh haïi tre<br />
<br />
phoøng tröø chuû yeáu laø: Thaùng 10 ñeán thaùng 4 naêm sau phaûi taäp trung ñaøo<br />
oå tröùng, thaùng 5- thaùng 6 coù theå phun thuoác DDVP, Dipterex 0,5- 05%.<br />
Duøng nöôùc giaûi daãn duï chaâu chaáu. Cöù 50kg nöôùc giaûi pha vôùi 50g Dipterex<br />
phun vaøo coû hoaëc treân caây hieäu quaû raát toát. Khi maät ñoä lôùn moãi ha duøng<br />
4,5 kg thuoác xoâng hôi ñeå dieät.<br />
<br />
Hình 6: Chaâu chaáu haïi laù tre<br />
1.Chaâu chaáu tröôûng thaønh 2.Tröùng 3.Nhoäng<br />
Caâu 139. Phoøng tröø Ngaøi ñoäc Cöông truùc (Lymantria dispar L.) nhö theá naøo?<br />
Ngaøi ñoäc thuoäc boä caùnh vaåy (Hình 7), thöôøng aên laù, phaân boá roäng, moãi naêm<br />
4-5 löùa, qua ñoâng baèng saâu non hoaëc tröùng treân caønh, thaùng 3 naêm sau loät<br />
xaùc aên haïi hoaëc tröùng nôû, thaùng 11 qua ñoâng.<br />
Phöông phaùp phoøng tröø:<br />
1.<br />
<br />
Taêng cöôøng chaêm soùc quaûn lyù, caûi thieän ñieàu kieän thoâng thoaùng gioù<br />
vaø ñieàu kieän veä sinh röøng. Khi khai thaùc chuù yù ñeå laïi moät soá caây laù<br />
roäng, cuõng coù theå troàng xen caùc caây laù roäng.<br />
<br />
2.<br />
<br />
Baãy ñeøn ñeå baét böôùm ban ñeâm khoaûng 11 giôø tieán haønh baãy ñeøn baét.<br />
<br />
3.<br />
<br />
Saùng sôùm vaø sau khi möa coù theå söû duïng naám baïch cöông moãi ha<br />
15kg. Coù theå duøng Dipterex 0,05%.<br />
<br />
102<br />
<br />
IV. Phoøng tröø saâu beänh haïi tre<br />
<br />
4.<br />
<br />
Trong thôøi kyø saâu non duøng thuoác xoâng hôi Dipterec moãi ha 15kg<br />
xoâng vaøo saùng sôùm hoaëc chieàu toái hieäu quaû raát toát.<br />
<br />
Hình 7: Ngaøi ñoäc haïi tre<br />
1.Ngaøi tröôûng thaønh 2.Tröùng 3.Ngaøi non 4.Nhoäng 5.Keùn<br />
Caâu 140. Laøm theá naøo phoøng tröø Ngaøi ñeâm haïi maêng (Oligia vulgaris Butler)?<br />
Ngaøi ñeâm haïi maêng coøn goïi laø Saâu ñuïc maêng ( Hình 8), gaây haïi treân nhieàu<br />
loaøi tre phaân boá khaép nôi, moãi naêm moät löùa, qua ñoâng trong coû khoâ baèng<br />
tröùng, thaùng 2 naêm sau tröùng nôû vaø aên haïi.<br />
Phöông phaùp phoøng tröø:<br />
1.<br />
<br />
Cuoác coû daïi, ñaøo maêng thoaùi hoùa.<br />
<br />
2.<br />
<br />
Khi ra maêng duøng thuoác Dipterec 0,1%, 7-10 ngaøy phun moät laàn.<br />
<br />
3.<br />
<br />
Vaøo muøa xuaân heø, ñaøo boû maêng cheát, laáp ñaát hoaëc ñoát ñi ñeå ngaên<br />
chaët söï laây lan saâu non.<br />
<br />
4.<br />
<br />
Muøa thu doïn saïch coû, laù khoâ, caày xôùi saùo ñeå dieät tröùng qua ñoâng.<br />
Khi choïn maêng laøm caây meï coù theå phun boät Dipterec xung quanh<br />
ñeå naâng cao tyû leä soáng cho caây.<br />
<br />
103<br />
<br />
IV. Phoøng tröø saâu beänh haïi tre<br />
<br />
Hình 8: Ngaøi ñeâm haïi maêng tre<br />
1.Ngaøi tröôûng thaønh 2.Tröùng 3.Saâu non 4.Nhoäng<br />
Caâu 141. Phoøng tröø Ong nhoû vai roäng (Aiolomorphus rhopaloides<br />
Walker) nhö theá naøo?<br />
Ong nhoû vai roäng thuoäc Boä Caùnh maøng, Chuùng laøm caùc ñoát tre bò haïi phình<br />
leân hình thaønh böôùu ôû thaân, laøm cho laù vaøng vaø ruïng, tyû leä ra maêng thaáp.<br />
Ong nhoû vai roäng moãi naêm moät löùa, qua ñoâng baèng nhoäng ôû trong thaân<br />
caây, thaùng 2 naêm sau vuõ hoùa vaø gaây haïi.<br />
Phöông phaùp phoøng tröø:<br />
1.<br />
<br />
Ñaàu thaùng 2 phaûi kieåm tra caùc caây bò haïi vaø chaët boû.<br />
<br />
2.<br />
<br />
Thôøi kyø ong tröôûng thaønh duøng thuoác xoâng khoùi moãi ha 15 kg. Sau<br />
8 ngaøy laïi xoâng laàn nöõa.<br />
<br />
3.<br />
<br />
Ñaàu thaùng 4 ñeán thaùng 5 tieâm thuoác Rogo. Tieâm vaøo caây moãi caây<br />
10 ml hieäu quaû ñaït 19%.<br />
<br />
Caâu 142. Phoøng tröø Saâu cuoán laù tre (Algedonia coclesalis Walker.) nhö<br />
theá naøo?<br />
Saâu cuoán laù tre thuoäc boä caùnh vaåy. Gaây haïi nhieàu loaøi caây, chuû yeáu laø cuoán<br />
laù tre, troâng xa thaønh ñaùm traéng, coù theå laøm cho caây cheát, laøm aûnh höôûng<br />
sinh tröôûng cuûa caây vaø moïc maêng (Hình 9).<br />
<br />
104<br />
<br />
IV. Phoøng tröø saâu beänh haïi tre<br />
<br />
Hình 9: Saâu cuoán laù tre<br />
1.Ngaøi tröôûng thaønh 2. Tröùng 3. Saâu non 4. Nhoäng 5. Keùn<br />
Moãi naêm saâu phaùt sinh 1-4 löùa vaø coù hieän töôïng goái löùa. Qua ñoâng baèng<br />
keùn döôùi ñaát, thaùng 4 naêm sau hoaù nhoäng thaùng 5 vuõ hoùa ñeû tröùng, thaùng<br />
6 tröùng nôû ra saâu non vaø gaây haïi. Thaùng 7 chui xuoáng ñaát nhaû tô keát keùn.<br />
Phöông phaùp phoøng trö:ø<br />
1.<br />
<br />
Taêng cöôøng chaêm soùc quaûn lyù, cuoác ñaát vaøo muøa thu coù theå dieät<br />
phaàn lôùn saâu non xuoáng ñaát keát keùn baèng caùch ñeå nheän vaø kieán baét<br />
heát.<br />
<br />
2.<br />
<br />
Baãy ñeøn baét böôùm coù theå laøm giaûm 50% soá löôïng saâu haïi.<br />
<br />
3.<br />
<br />
Tieâm thuoác vaøo caây tre moãi caây tieâm 2ml vaøo cuoái thaùng 6 coù theå<br />
dieät 90% saâu non.<br />
<br />
4.<br />
<br />
Phun dipterx 2,5%, kyø saâu tröôûng thaønh coù theå tieán haønh xoâng khoùi<br />
DDVP moãi ha duøng 15kg.<br />
<br />
Caâu 143. Phoøng tröø Ngaøi thuyeàn haïi tre (Loudonta dispar Kivl.) nhö theá naøo?<br />
Ngaøi thuyeàn haïi tre coøn goïi laø taèm tre, saâu xanh tre, thuoäc boä caùnh vaåy<br />
(Hình 10). Gaây haïi chuû yeáu laø Truùc saøo<br />
Moãi naêm 3-4 löùa qua ñoâng baèng nhoäng vaø saâu non tuoåi 4-5 trong laù ruïng hoaëc<br />
<br />
105<br />
<br />